Ondersteuning praktijken Vrijwillige Inzet Jeugd en Gezin.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ondersteuning praktijken Vrijwillige Inzet Jeugd en Gezin."

Transcriptie

1 Ondersteuning praktijken Vrijwillige Inzet Jeugd en Gezin. Beschrijvingen projecten 1 e, 2 e, 3 e tranche Auteur(s) Datum MOVISIE Marja van Middelaar MOVISIE Eva Blaauw Nederlands Jeugdinstituut Utrecht, december 2011

2 COLOFON Auteur(s): Marja van Middelaar (MOVISIE), Eva Blaauw (Nederlands Jeugdinstituut) Datum: januari 2012

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Vrijwillige inzet in de lokale praktijk, pedagogische civil society voor en door ouders Alleskunner Bijdehand Best Buddies Nederland Buurtfunctie terug naar de speeltuin - NUSO City trainers Een CJG voor en door jongeren: Versterking van jongerenparticipatie binnen de Centra voor Jeugd en Gezin Coaches CultuurShaker / CultuurShake De Klusklup: Maak het met je buurt! De schoolsportvereniging in heel Nederland. De stappen naar een nieuwe zelforganisatie voor verbinden van jeugd, gezin en buurt De Tijd van je Leven - versterking van gezinnen met inzet van vrijwilligers De Turkse en Marokkaanse grootfamilie aan zet: opvoeden, opgroeien, gezondheid en integratie aangepakt De Vreedzame Wijk Doen!!!! Oprichten van nieuwe plattelandsjongerenorganisaties Gewoon geven Gezinnen. Present! Vrijwilligersprojecten door en voor gezinnen Gezinsvrijwilligersdag Groei Doorstart Het School's cool Elf-mentoraat: een springplank voor basisschooltalent naar de top Home-Start Promotieteams Jantje Beton laat kinderen mee ontwerpen en meedoen! Jeugd aan Zet Jonge gezinnen in de opvang Jongeren actief in de groene wijk. Vrijwillige inzet van jongeren bij natuur in de stad Jongeren: Thuis in de buurt. Vrijwillige inzet van jongeren met steun van 8 gemeentelijke netwerken van De Slinger (Jongeren) Jongeren Preventie Team EigenWIJzebuurten Junior 'Kamerama New@Home'. Een maatjesproject voor (alleenstaande) jonge nieuwkomers Keetkeur Mamma weet alles Maximaal sociaal kapitaal Methodieken voor het bevorderen en versterken van de pedagogische civil society Modder aan je broek Opvoedmix Ouderparticipatie op school: meedoen kun je leren! Ouders in actie Opvoeddebat via fototentoonstelling. Vervolgproject van Opvoeden Samen Aanpakken Project Connect, ontmoetingscentrum voor jonge moeders in Zuidwest Friesland Project Kinderen en Jongeren Promoteam Oost...45

4 43 Stimulering vrijwilligerswerk onder jeugd door betrokkenheid bij sport en sport gerelateerde activiteiten The Family Factory Gezinsnetwerken Voetbal Nieuwe Stijl als leerschool voor actief burgerschap VoorleesExpress Vrijwillige inzet door moslimjongeren Vrijwillige inzet jeugd en ouders in de lokale gymnastiekvereniging Vrijwillige inzet voor en door kwetsbare jongeren binnen Regionale Opleidingen Centra (ROC's) via De Slinger Jongeren Vrijwilligersprogramma Stichting Hoedje van papier Wanneperkamp. Samenleven en samen spelen tijdens en rond een vakantiekamp WE CAN Jongeren-campagne Weekend academie WijkTalentenTeams You(th) can do it!...59

5 1 Inleiding In deze bundel vindt u een overzicht van de praktijkprojecten die zijn uitgevoerd in het kader van het ZonMw programma Vrijwillige Inzet voor en door Jeugd en Gezin ( ). Dit programma is ontwikkeld om de actieve rol van bewoners van buurten, wijken en dorpen bij het opvoeden en opgroeien te stimuleren en levert daarmee een bijdrage aan de versterking van de pedagogische civil society. Het programma bestaat 4 programmalijnen. De praktijkprojecten die in deze bundel zijn beschreven zijn het resultaat van programmalijn 1: Vrijwillige inzet in de lokale praktijk. Met deze programmalijn heeft ZonMw een impuls willen geven aan het indienen en uitvoeren van innovatieve projecten van (landelijke) vrijwilligersorganisaties. De projecten zijn gericht op prestatieveld 1 (leefbaarheid en sociale samenhang) of prestatieveld 2 (preventieve ondersteuning jeugd) van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). De projecten zijn tussen 2009 en 2012 in 3 tranches uitgevoerd. Adviseurs van het Nederland Jeugdinstituut en van MOVISIE hebben de praktijkprojecten gedurende deze periode inhoudelijk ondersteund. Deze bundel bevat korte beschrijvingen van de projecten. Van een aantal van deze projecten is een uitgebreidere beschrijving terug te vinden in de Kennisdatabank Praktijkvoorbeelden van MOVISIE. Januari 2012 MOVISIE, Marja van Middelaar Nederlands Jeugdinstituut, Eva Blaauw 1

6 2 Vrijwillige inzet in de lokale praktijk, pedagogische civil society voor en door ouders. ActiVite. ActiVite wil participatie van ouders bij het creëren van een prettige opvoedomgeving organiseren en de capaciteiten van ouders versterken. Daarvoor ontwikkelt ActiVite drie nieuwe projecten. Ouders met kinderen tot zes jaar. Het project wordt uitgevoerd in drie gemeenten. Ouders worden gevraagd deel te nemen aan focusgroepen waarin zij in gesprek gaan over hun behoeften rondom opgroeien en opvoeden in hun wijk. Daarnaast worden drie soorten ontmoetingen georganiseerd die erop gericht zijn de kennis en ervaring rondom opgroeien en opvoeden van ouders onderling uit te wisselen. De resultaten van beide projecten leiden ertoe dat er een overzicht komt van bestaand en wenselijk aanbod van activiteiten gericht op de gezondheid, de veiligheid, het welzijn en de sociale ontwikkeling van kinderen van nul tot zes jaar. December 2009 t/m december ActiVite Postbus AC Leiderdorp 2

7 3 Alleskunner Alleskunner wordt uitgevoerd door NAJK. NAJK is de belangenvereniging voor agrarische jongeren. Jonge (agrarische) vrouwen op het platteland ondersteunen door netwerken op te zetten waarin zij informatie krijgen en vaardigheden leren over opvoeden, het combineren van zorgtaken en ondersteuningsmogelijkheden binnen de gemeente. De vrouwen weten na afloop waar zij ondersteuning kunnen krijgen en de drempel hier gebruik van te maken is weggenomen. Tijdens de projectperiode wil NAJK in 30 gemeenten informatie- en trainingsavonden voor jonge agrarische en plattelandsvrouwen (18 tot 35 jaar) organiseren. Alleskunner ondersteunt jonge plattelands- en agrarische vrouwen van 18 t/m 35 jaar. Daarvoor werken plattelandsgemeenten, lokale organisaties binnen plattelandsgemeenten zoals de Centra Jeugd en Gezin, vrijwilligerscentrales, scholen (IB-ers), maatschappelijk werk, ondersteuningspunten en mantelzorg samen. Alleskunner zorgt ervoor dat jonge plattelandsvrouwen samen een netwerk vormen en daar steun van ondervinden. Op plaatsen waar nog geen netwerk bestaat neemt de landelijke afdeling van het NAJK het initiatief voor de eerste bijeenkomsten. Daarna nemen de vrijwilligers van de netwerken het over. Een netwerk organiseert vijf avonden per jaar die bijvoorbeeld kunnen gaan over de ondersteuningsmogelijkheden binnen de gemeente, de WMO, de functie van een Centra voor Jeugd en Gezin, timemanagement, hulp vragen van je sociale netwerk of specifieke opvoedings gerelateerde onderwerpen zoals ADHD en EHBO bij kinderen. Voor deze avonden worden externe deskundigen en vertegenwoordigers van verschillende lokale organisaties ingezet. NAJK ondersteunt de netwerken met een landelijk aanspreekpunt. Met een interactieve website kunnen de netwerken onderwerpen, sprekers, ervaringen en tips uitwisselen. Na afloop van de projectperiode biedt de site voor de bestaande en nieuwe netwerken genoeg informatie en tips om een programma voor een jaar samen te stellen en samenwerking te zoeken met andere organisaties. De bestaande netwerken bieden de basis binnen het project, met de ervaring en de activiteiten van de bestaande netwerken als voorbeeld, wordt verder gebouwd aan nieuwe netwerken. Het effect van het project is blijvend omdat de netwerken ook na de projectperiode actief blijven en ondersteund worden door NAJK. Het landelijk bureau van NAJK zet dit na de projectperiode voort en blijft de netwerken ondersteunen. Ria Wilzing en Liesbeth van Mispelaar zijn de contactpersonen voor Alleskunner. Alleskunner Ria Wilzing en Liesbeth van Mispelaar Bemuurde Weerd O.Z AN Utrecht 3

8

9 4 Bijdehand Nederlandse Jeugdraad (NJR) Het verbreden van de kijk op de samenleving en het vergoten van ontwikkelingskansen van kansarme kinderen. kansarme kinderen van 6 tot 12 jaar Bijdehand is een maatjesproject dat zich richt op kinderen die opgroeien in een geïsoleerd leefklimaat waarin weinig ruimte is voor persoonlijke aandacht en horizonverbreding. Bijdehand koppelt kansarme kinderen tot 12 jaar uit achterstandswijken aan hbo-studenten. Op regelmatige basis neemt de student het kind letterlijk bij de hand. Samen gaan ze op ontdekkingsreis door de samenleving, bijvoorbeeld door mee te doen aan een voetbaltoernooi in de buurt, te wandelen door het park of naar een breakdanceles te gaan in het buurtcentrum. Samen maken ze uitstapjes van het vertrouwde, maar vaak beperkte leven, naar een nieuwe omgeving. Hierdoor krijgt het kind een bredere kijk op de samenleving en worden de ontwikkelingskansen van het kind vergroot. NJR neemt in eerste instantie de begeleiding van de maatjes op zich. Om de kwaliteit van maatjestrajecten een extra impuls te geven, zullen studenten en docenten van sociaalagogische opleidingen van de Hogeschool Utrecht de maatjes door middel van trainingen en intervisiebijeenkomsten gaan ondersteunen. Daarnaast gaan een aantal stagiaires van sociaalagogische opleidingen van de Hogeschool utrecht, in samenwerking met lokale organisaties, maatjes-overstijgende wijkactiviteiten organiseren. waarbij de deelnemende maatjes kennis maken met elkaar en in contact komen met sport, buurt- en kinderwerk. Hiermee wordt de sociale infrastructuur in de wijk versterkt en het lokale aanbod van voorzieningen voor kinderen (en hun ouders) inzichtelijker en toegankelijker. Aan Bijdehand doen in totaal honderd studenten en honderd kinderen mee, verdeeld over vijf steden. Maart 2011 juni 2012 Nationale Jeugdraad Johan Kruip Kromme Nieuwegracht HL Utrecht bijdehand@njr.nl 5

10 5 Best Buddies Nederland Best Buddies Nederland. Best Buddies is een non-profit organisatie die jonge mensen tussen de 16 en de 35 jaar met een licht verstandelijke beperking koppelt in een één op één relatie aan studenten. Best Buddies Nederland brengt jongeren met en zonder een verstandelijke beperking met elkaar in contact. Enerzijds wil Best Buddies jongeren met een verstandelijke beperking laten participeren in de samenleving, hun lokale sociale netwerk uitbreiden en hun sociale integratie bevorderen. Anderzijds heeft het project tot doel om jongeren zonder beperking te stimuleren om lokaal vrijwilligerswerk te doen en een bijdrage te leveren aan de sociale integratie en participatie van leeftijdsgenoten. Dit heeft een opvoedkundige waarde. Jongeren leren respectvol om te gaan met anderen. Binnen Best Buddies participeren studenten vanuit MBO, HBO en Universiteiten als vrijwilliger voor jongeren met een verstandelijke beperking. Bij Best Buddies koppelt jonge mensen tussen de 16 en de 35 jaar met een licht verstandelijke beperking aan studenten. Een Best Buddies vriendschap wordt aangegaan voor minimaal één studiejaar en in dat jaar hebben de buddies wekelijks contact, per telefoon of . Twee keer per maand doen de best buddies samen een activiteit. De buddies bepalen zelf wat zij samen doen, ze kunnen bijvoorbeeld samen koffie drinken of samen naar de bioscoop gaan. Best Buddies worden georganiseerd via Best Buddies clubs. Onderwijsorganisaties en zorgaanbieders werken hierin samen om kandidaten te werven. Een Best Buddies club bestaat uit minimaal tien vrijwilligers en tien personen met een verstandelijke beperking. Vanuit de club worden naast het koppelen van Best Buddies ook gezamenlijke activiteiten georganiseerd. Voor de Best Buddies is er professionele ondersteuning en begeleiding. Het project loopt tot 12 januari Stichting Best Buddies Zernikeweg MG Middelharnis info@bestbuddies.nl

11 6 Buurtfunctie terug naar de speeltuin - NUSO NUSO zet zich in voor betere buitenspeelmogelijkheden voor kinderen en jongeren. Dat verbetert de fysieke en mentale gezondheid van kinderen en jongeren én bevordert de leefbaarheid in de wijken. De NUSO vernieuwt 45 speeltuinen in Nederland om de buurtfunctie van speeltuinen te verbeteren. De speeltuin is na het verbetertraject: een veilige en aantrekkelijke plek voor kinderen om te spelen voor ouders een prettige plek om andere ouders en verzorgers te ontmoeten voor betrokkenen, omwonenden en vrijwilligers een gewilde/ goed gebruikte wijkvoorziening waar zij zich maatschappelijk voor in kunnen zetten voor plaatselijke instanties en organisaties een ingang om gezamenlijke doelen te realiseren. Na een inventarisatie (2009) heeft de NUSO voor dit verbetertraject de aanpak concept moderne speeltuin ontwikkeld. De NUSO werkt langs twee lijnen om de buurtfunctie van speeltuinen te verbeteren: een sociale en een fysieke aanpak. De sociale versterking heeft betrekking op het aantal vrijwilligers, de aard en frequentie van activiteiten en de samenwerking met verschillende organisaties die in de buurt en wijk actief zijn. De fysieke versterking richt zich op de toegankelijkheid, de doelgroep van de speeltuin en bijbehorende faciliteiten, de mogelijkheden voor sport, spel en educatie, de veiligheid en de speelwaarde. Samen met de NUSO wordt het samenwerken met gemeenten, corporaties, fondsen en lokaal bedrijfsleven in gang gezet. Speeltuinverenigingen, de kinderen en de ouders die de speeltuinen bezoeken tot eind NUSO, Speelruimte Nederland Koningslaan GS Utrecht T (030) F (030) E info@nuso.nl Contactpersoon: Henk Bleyendaal h.bleyendaal@nuso.nl Hyperlink inventarisatie: 7

12 7 City trainers Gemeente 's-hertogenbosch, afdeling Sport en Recreatie. Doel Jongeren uit s-hertogenbosch, Tilburg en Dordrecht organiseren sportactiviteiten voor andere jongeren. Met het door-en-voor concept werken jongeren indirect aan de sociale samenhang in de wijk. Doelgroep Jongeren tussen de 14 en 21 jaar. Werkwijze Jongeren worden opgeleid tot city trainer en gaan op vrijwillige basis sportactiviteiten bedenken, ontwikkelen en uitvoeren. Door hun feeling met de wijk sporen ze zelf andere jongeren aan om deel te nemen aan de activiteiten in hun eigen wijk of op school. In Tilburg, s-hertogenbosch en Dordrecht wordt het idee van city trainers verder uitgewerkt via pilots en met inbreng van de jongeren zelf. In plaats van ontwikkelen voor, werken de gemeenten aan een pool met enthousiaste jongeren die voor andere jongeren sportactiviteiten organiseren. Met het dooren-voor concept werken jongeren indirect aan de sociale samenhang in de wijk. Vanuit de gemeenten werken coaches met de jongeren samen. Ontwikkelde elementen worden vastgelegd als een blauwdruk, zodat andere gemeenten een eigen invulling kunnen geven aan het project. Het project zet in op het ontwikkelen van: cursus ik train mijn stad een opleidingsmodule; competentieprofielen; voorbeelden van sportactiviteiten die city trainers kunnen uitvoeren; een Communicatie-toolkit; een competentieprofiel voor de gemeente-coaches. Looptijd : November 2010 tot juni 2012 Contactgegevens Gemeente s-hertogenbosch Sport en Recreatie Wolvenhoek HH s-hertogenbosch de heer R. van der Pot T: E r.vanderpot@s-hertogenbosch.nl 8

13 8 Een CJG voor en door jongeren: Versterking van jongerenparticipatie binnen de Centra voor Jeugd en Gezin. CNV Jongeren. CNV Jongeren is een vakbond speciaal voor jongeren met een bijbaan, vakantiebaan, een studie of die zoeken naar een eerste echte baan. Het betrekken van jongeren bij het Centra voor Jeugd en Gezin, zodat ook op hun behoeften ingespeeld kan worden. Jongeren tot 23 jaar. In vijf gemeenten wordt een pilot opgezet waarbij 8-10 jongeren worden opgeleid tot peer-voorlichter. CNV Jongeren en Kennisnetwerk Centra Jeugd en Gezin begeleiden de CJG s bij het opzetten van de groep peer-voorlichters en bij het betrekken van enthousiaste jongeren. Elke peer-voorlichter wordt getraind in presentatie-vaardigheden en het ontwikkelen van trainingen. Daarna geeft deze zelfstandig voorlichting aan 8 tot 10 jongeren. De voorlichting gaat over werk en inkomen omdat dit een thema is waar alle jongeren mee te maken hebben. Naast de activiteiten van de peer-voorlichters worden de CJG s in het project begeleid bij het werken met deze manier van jongerenparticipatie. Er is een methodiek geschreven dat is te downloaden via Eind 2009 tot maart CNV Jongeren Tiberdreef GG Utrecht info@cnvjongeren.nl

14 9 Coaches Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB). Een landelijk instituut dat zich inzet voor het stimuleren van gezond bewegen. Jongeren organiseren als vrijwilligers sportactiviteiten voor de wijk en begeleiden andere jongeren bij het sporten en bewegen. Jongeren tussen de 16 en 21 jaar. Coaches is een project waarbij jongeren begeleid en gestimuleerd worden om sport- en beweegactiviteiten voor de jeugd in hun wijk te organiseren. Op zes locaties wordt een pilot gestart. Op elke locatie worden 12 jongeren (totaal 72 jongeren) tussen de 16 en 21 jaar voor 12 maanden in 2011 ingezet als sportcoach in hun wijk. De jongeren gaan vrijwillig sport- en beweegactiviteiten verzorgen voor de jongere kinderen uit de wijk onder professionele begeleiding van een jongerenbegeleider. Het NISB zet in op het behalen van het diploma van de cursus Leider Sportieve Recreatie door twee derde van de opgeleide jongeren. Daarmee hebben deze jongeren een betere kans op de arbeidsmarkt. Het resultaat is een goed beschreven en onderbouwde flexibele projectbeschrijving in blauwdruk. November 2011 t/m april 2012 Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen Postbus AB Bennekom Bram Buiting T E bram.buiting@nisb.nl 10

15 10 CultuurShaker / CultuurShake NJR Nationale Jeugdraad wil jongeren laten meedoen, meedenken en meebeslissen in de maatschappij. CultuurShaker biedt jongeren de kans om vaardigheden en competenties te ontwikkelen en stimuleert positieve beeldvorming tussen jong en oud door het organiseren van ontmoetingen. Doelgroep Jongeren van de Internationale Schakelklassen en ouderen in zorginstellingen. CultuurShaker organiseert interculturele middagen op ouderinstellingen. Jongeren uit Internationale Schakelklassen, die nog maar kort in Nederland zijn organiseren deze middagen. De leerlingen volgen onder leiding van een docent op school de workshop eventmanagement ter voorbereiding. Tijdens deze bijeenkomst solliciteren de leerlingen naar een functie binnen het projectteam, via het zogenoemde Cultuurshaker uitzendbureau. Via een SkillsGame krijgen leerlingen inzicht in welke competenties een bepaalde functie vraagt en of zij vinden dat zij geschikt zijn voor de functie. Ook maken zij een poster om de middag aan te kondigen en verdelen verdere taken. Daarna volgt een repetitie, waarbij het evenement wordt proefgedraaid. Vervolgens wordt het voorbereide event uitgevoerd in een ouderinstelling. Afhankelijk van de gekozen opzet kan gestart worden met een gezamenlijke lunch of kan gestart worden met de CultuurShaker. Het middagprogramma start met een gespreksstarter; aan de hand van foto s bevragen de jongeren en ouderen elkaar. Daarna volgt de uitvoering van de programmaonderdelen, waarbij de leerlingen hun taak uitvoeren. Het middagprogramma bestaat uit een combinatie van muziek, dans, spel en eten. Zo kan iedere leerling een geheel eigen invulling geven aan zijn of haar competenties. De naam CultuurShaker is de metafoor voor het project: een cocktailshaker met de ingrediënten multiculturele jongeren(cultuur) en ouderen(cultuur). De CultuurShaker is een vruchtendrankje dat door jongeren zelf wordt samengesteld en als openingsdrankje geschonken kan worden op de georganiseerde feestmiddag. In 2010 en 2011 wil het NJR 18 evenementen in 9 gemeenten hebben uitgevoerd. Ondertussen wordt gewerkt aan een projectwebsite en het ontwikkelen van een logo, communicatiemiddelen, draaiboeken en te gebruiken instrumenten. Ook wordt een samenwerkingsstramien uitgewerkt tussen school, zorginstelling en gemeente, die nodig is om een succesvol project te kunnen uitvoeren. NJR heeft de aanpak en een borgingstoolkit via een projectsite beschikbaar gesteld. Op deze manier is de methodiek landelijk overdraagbaar hebben gemaakt. Ook wil het NJR nieuwe gemeenten hebben geworven. NJR Nationale Jeugdraad Kromme Nieuwegracht 58 11

16 3512 HL Utrecht T E info@njr.nl coenvanderspek@njr.nl 12

17 11 De Klusklup: Maak het met je buurt! Brede School Tilburg, Laagland Advies Bureau en welzijnsorganisatie De Twern De praktijklessen op de 'klup' moeten de handigheid van de leerlingen vergroten en respect afdwingen voor 'vaklui'. Daarnaast gaat het project uit van de filosofie dat de gehele gemeenschap een bijdrage moet leveren om ervoor te zorgen dat een kind uiteindelijk op eigen benen kan staan. Leerlingen uit groep 7 en 8 van basisscholen in Tilburg, Oisterwijk en Gilze Rijen Leerlingen uit groep 7 en 8 van de basisschool kunnen na schooltijd meedoen in de Klusklup. De Klusklup levert diensten aan organisaties in de wijk, zoals het leveren van feestmaterialen, drukwerk, bloemen en planten en catering. Het gaat daarbij om 'vakwerk', waarvoor de leerlingen worden bijgeschoold door vakmensen uit de buurt: kleine ondernemers, gepensioneerde vakmensen, gevorderde leerlingen uit het MBO. Zowel de leerlingen als de begeleiders doen dit op vrijwillige basis. De producten kunnen worden besteld door buurtbewoners of maatschappelijke organisaties zoals verzorgingshuizen, woningbouwcorporaties, verenigingen etc. Elke Klusklup komt wekelijks bij elkaar op een vaste plek, en heeft een vaste begeleider. Door een eigen logo, kleding en bakfiets wordt een echt 'merk' neergezet. Dat maakt het leuk voor leerlingen om er aan mee te doen, en nodigt mensen uit de buurt uit om hun vakmanschap over te dragen aan de kinderen. Het project wordt uitgevoerd vanuit brede scholen in Oisterwijk, Gilze en Rijen en drie in Tilburg: akwamarijn, Heikant-Quirijnstok en Koningshaven. Op het moment van schrijven, december 2011, wordt er een handboek gemaakt behorende bij de methodiek van de Klusklup. November 2010 mei 2012 De Klusklup Projectleider:Adrienne Verschuren Dr. Hub van Doorneweg RB Tilburg Telefoon: averschuren@bredeschooltilburg.nl 13

18 12 De schoolsportvereniging in heel Nederland. De stappen naar een nieuwe zelforganisatie voor verbinden van jeugd, gezin en buurt. Stichting Sportservice Noord-Holland Opzetten van acht schoolsportverenigingen in acht verschillende gemeenten, waarbij de ouders en betrokkenen na verloop van tijd de organisatie overnemen. Op deze wijze is het zelforganiserend vermogen van buurtbewoners gestimuleerd. Kinderen en ouders die geen lid zijn van reguliere sportverenigingen in achterstandswijken, wijkbewoners die een vrijwillige bijdrage willen leveren aan de schoolsportvereniging. Bij de schoolsportverenigingen verzorgen lokale of regionale sportverenigingen in een gymzaal of op een veldje van de school op vaste tijden training voor de kinderen, in een sport van hun keuze. Ouders, hun kinderen en overige buurtbewoners worden geactiveerd om bij te dragen aan het realiseren van het, door hun gewenste, sport- en spelaanbod. De schoolsportverenigingen betrekken kinderen en volwassen wijkbewoners bij het project. Er worden onder meer ouders ingeschakeld voor het coachen van teams en het vervoer bij uitwedstrijden. De deelnemende kinderen en volwassenen leren elkaar beter kennen, wat weer bijdraagt aan de sociale cohesie in de wijk. Het is de bedoeling dat zij in de loop van de tijd de taken overnemen van de professionals. Net als bij gewone verenigingen, waar vrijwilligers ook de drijvende kracht zijn in de vereniging. In alle gemeenten is minimaal 50% cofinanciering ter beschikking gesteld voor het oprichten van de schoolsportvereniging. Deze middelen worden ingezet voor het organiseren van de sport- en spelactiviteiten en blijven beschikbaar na afloop van het project. Naast gemeenten dragen andere partijen financieel bij aan het project (bijv. woningbouwcorporaties en het Oranje Fonds). De schoolsportvereniging is geen nieuw fenomeen. In Rotterdam zijn bijvoorbeeld 19 verenigingen actief ( Oktober 2010 t/m maart 2012 Stichting Sportservice Noord-Holland Unit Sportontwikkeling 338 Postbus AH Haarlem T: / Erik Puyt, projectleider 14

19 13 De Tijd van je Leven - versterking van gezinnen met inzet van vrijwilligers Family Factory. Family Factory is een stichting die ouders steunt bij het vormgeven van hun gezin. Doel van de methodiek is het versterken van de onderlinge verbanden tussen ouders. Daarnaast is de tijd van je leven gericht op het ondersteunen van ouders bij de vormgeving van hun gezinsleven. Ouders doen inspiratie en tips op en groeien in zelfvertrouwen. Daarbij helpen ouders elkaar onderling en leven met elkaar mee. De Tijd van je Leven richt zich vooral op ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd. Er is speciale aandacht voor ouders die hun kind(-eren) alleen opvoeden De Tijd van je leven is een interactieve, ontspannen serie van vijf workshops over thema s waarmee je als gezin te maken hebt zoals Time/management voor gezinnen, Tijd voor elkaar, De Opvoedtoolbox en Je relatie geweldig houden. De Tijd van je Leven wordt georganiseerd door vrijwilligers in de eigen woonplaats of netwerk. De workshops worden bijvoorbeeld georganiseerd vanuit een Centrum voor Jeugd en Gezin, school, peuterspeelzaal, buurtcentrum of bij iemand thuis. Voor gebruik in kerken is een extra workshop ontwikkeld over 'Geloofsopvoeding'. De workshops bevatten een afwisseling van belevingsgerichte werkvormen, gespreksmomenten, coachingsonderdelen en verwerkingssuggesties voor thuis. Deelnemers krijgen een werkboek dat ook fungeert als naslagwerk en 'gezinsdagboek'. Groepen worden gestimuleerd om naast het volgen van de workshops ook een gezamenlijke gezinsactiviteit te organiseren. Per ontvangen deelnemers tijdens en na hun deelname aan De Tijd van je Leven 'Top Tips' voor hun gezinsleven. Naast de workshops geven vrijwilligers ouders ook gerichte hulp en leiden ouders waar nodig naar de juiste professionele ondersteuning Family Factory Godfried Bomansstraat WR Culemborg info@familyfactory.nu

20 14 De Turkse en Marokkaanse grootfamilie aan zet: opvoeden, opgroeien, gezondheid en integratie aangepakt. AlleKleur en Marokko Media. AlleKleur is een ambulante GGZ organisatie voor immigranten die zich richt op zorg, scholing en advies. Marokko Media is een bureau voor etnomarketing, communicatie met urban-jongeren, marktonderzoek en interculturele reclamecampagnes. Het doel van dit project is om de grootfamilie een belangrijke rol te laten spelen bij de aanpak van problemen van opgroeiende immigranten ten aanzien van gezondheid en integratie. Turkije en Marokko hebben een Wij -cultuur. Uit onderzoek blijkt dat de tegenstelling tussen de eigen Wij -cultuur en de Westerse Ik - cultuur kan leiden tot het veel vaker voorkomen van psychische problemen en andere gezondheidsklachten. Het grootgezin, dat bij immigranten vaak bestaat uit vier generaties van familieleden, kan daar wat aan doen. Want familieleden zijn beter opgewassen tegen de problemen waarmee de samenleving hen confronteert, wanneer die bespreekbaar zijn binnen de hechte families. Turkse en Marokkaanse grootfamilies, waarbinnen familieleden kampen met opvoedingsproblemen, psychosociale of gezondheidsproblemen. De grootfamilie aan zet is een ontwikkelproject. Binnen dit ontwikkelproject worden grootfamilies onder meer gemobiliseerd door hen te leren om familie interventies in te zetten, denk bijvoorbeeld aan de toepassing van familieopstellingen. Hiervoor zijn trainingen, online praktijksimulaties en gestructureerde praktijkbesprekingen bedacht. Deze worden uitgevoerd door migrantenorganisaties en maatschappelijke verenigingen. Uit de tien Turkse en tien Marokkaanse grootfamilies waarmee het project start, worden verhalenvertellers geselecteerd die de methode bij nieuwe families gaan toelichten. Uit de families worden ook mantelzorgers geselecteerd die de methode bij nieuwe families kunnen uitventen. Daarnaast worden Hollandse buren benaderd om de grootfamilies te helpen met integreren. Om het project organisatorisch uit te kunnen voeren, wordt gewerkt met klussenbedrijven. Deze klussenbedrijven doen niet alleen klusjes voor de grootfamilie, maar ook voor de Hollandse buren. Het project loopt tot 1 april AlleKleur Van Diemenstraat CP Amsterdam chd@sao.nl (Dr. C.H.D. Steinmetz, projectleider en voorzitter van Raad van Bestuur)

21 15 De Vreedzame Wijk Eduniek heeft naast allerlei andere werkzaamheden een programma ontwikkeld dat tot doel heeft het verbeteren van het sociale en emotionele klimaat in klas en school. Kinderen stimuleren tot positief sociaal gedrag door een eenduidige pedagogische aanpak te realiseren in alle organisaties die in de wijk met kinderen in de basisschoolleeftijd werken. Organisaties in de wijk die werken met kinderen in de basisschoolleeftijd. Het succes van De Vreedzame School wordt doorgetrokken naar de wijk: De Vreedzame Wijk. Met steun van de Gemeente Utrecht is in de wijk Overvecht deze pilot in 2010 gestart. In het kinderwerk, sportclubs, stadsboerderij, speeltuinen, kinderopvang, kortom op alle plekken waar basisschoolkinderen met opvoeders (vrijwilligers en professionals) in aanraking komen, wordt gewerkt met de principes van De Vreedzame School (positief sociaal gedrag, conflictoplossing en eigenaarschap). Daarvoor krijgen vrijwillige en professionele opvoeders informatie en training in de principes en uitgangspunten van De Vreedzame School. Op deze manier worden de pedagogische milieus aan elkaar geknoopt en wordt het voor de kinderen duidelijk dat overal hetzelfde van hen verwacht wordt en dezelfde regels en afspraken gelden. In 2010 werken meer dan de helft van de Utrechtse basisscholen en 400 scholen elders in het land met dit programma. Eduniek heeft een dvd laten maken die in 2010 naar alle Nederlandse basisscholen is gestuurd Stichting Eduniek Postbus ZL Maartensdijk T: E: Leo Pauw (projectleider) - l.pauw@eduniek.nl Ger Roos (manager) - g.roos@eduniek.nl 17

Het (verder) versterken van de leefbaarheid in multiculturele buurten, wijken en regio s, een en ander in de ruimste zin.

Het (verder) versterken van de leefbaarheid in multiculturele buurten, wijken en regio s, een en ander in de ruimste zin. Stichting De Wijk is van ons Allemaal is opgericht op 24 februari 1997. De roepnaam van de stichting is WijkAlliantie. De statuten omschrijven het doel van de stichting als volgt: Het (verder) versterken

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Succesvol betrekken van jongeren in de buurt. Door: Jurgen Huizenga (NIVM) en Bram Buiting (projectleider Coaches bij NISB)

Succesvol betrekken van jongeren in de buurt. Door: Jurgen Huizenga (NIVM) en Bram Buiting (projectleider Coaches bij NISB) Succesvol betrekken van jongeren in de buurt Door: Jurgen Huizenga (NIVM) en Bram Buiting (projectleider Coaches 16-21 bij NISB) Ede, 24 november 2011 "Sport has the power to change the world. It has the

Nadere informatie

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS December 2012 1 Draaiboek Gewoon meedoen in je wijk! Aanleiding van dit draaiboek Gewoon Meedoen in je wijk is een pilotproject dat in 2010 en 2011

Nadere informatie

Samen opvoeden in de buurt.

Samen opvoeden in de buurt. Samen opvoeden in de buurt. Praktische trainingen voor speeltuinvrijwilligers. 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 1 24-02-12 10:07 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 2 24-02-12

Nadere informatie

Gewoon opvoeden in Groningen

Gewoon opvoeden in Groningen Gewoon opvoeden in Groningen Voorbeeld : gewoon opvoeden, alledaags opvoeden, alledaagse opvoedvragen Wat is dit? Start: Eigen voorbeeld geven. Voor iedereen verschillend, afhankelijk van de situatie van

Nadere informatie

Projectplan Meet en Connect

Projectplan Meet en Connect Projectplan Meet en Connect Aanleiding Via de media worden we regelmatig geconfronteerd met de onveilige situatie in delen van de wereld. Met als gevolg een toename van het aantal vluchtelingen in Europa.

Nadere informatie

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze

Nadere informatie

Kansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1

Kansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1 RMC radius verbindt Kansen en kracht creëren we samen RMC Radius 1 We staan dicht bij de mensen, wijk en leefomgeving. Jeroen Rovers Directeur bestuurder RMC Radius verbindt - RMC Radius staat voor de

Nadere informatie

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Het Bruggenbouwers project wordt in de Zweedse stad Linköping aangeboden en is één van de succesvolle onderdelen van een groter project in die regio. Dit project is opgezet

Nadere informatie

Publiciteit en werving OSA

Publiciteit en werving OSA Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan

Nadere informatie

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst!

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal doet meer In Utrecht wonen meer dan 15.000 volwassenen

Nadere informatie

Jongerenparticipatie in en door de sport. Niet betrokken, dus vertrokken (Johan Stekelenburg, voorzitter Jeugd in Beweging)

Jongerenparticipatie in en door de sport. Niet betrokken, dus vertrokken (Johan Stekelenburg, voorzitter Jeugd in Beweging) Jongerenparticipatie in en door de sport Niet betrokken, dus vertrokken (Johan Stekelenburg, voorzitter Jeugd in Beweging) Nota Jongerenparticipatie in en door de sport Gemeente Den Haag Dienst Onderwijs,

Nadere informatie

Jaarplan schooljaar

Jaarplan schooljaar Jaarplan schooljaar 2013-2014 Arnhem, september 2013 Voor u ligt het jaarplan schooljaar 2013-2014. Dit jaarplan bevat de uitgangspunten en doelen die centraal staan bij de invulling van het betreffende

Nadere informatie

Appeltje van Oranje 17 januari 2014. MeeleefGezin: Samen meer! Voor 0 t/m 4 jarigen

Appeltje van Oranje 17 januari 2014. MeeleefGezin: Samen meer! Voor 0 t/m 4 jarigen Appeltje van Oranje 17 januari 2014 MeeleefGezin: Samen meer! Voor 0 t/m 4 jarigen Achtergrond / aanleiding van het inibabef GGz prakbjk en onderzoek (P.van der Ende, 2011-2013): Kind groeit liefst op

Nadere informatie

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3

Nadere informatie

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan.

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan. Prestatieafspraken Jongeren(opbouw)werk 2012 In de kaders staan de doelstellingen van de productgroepen zoals de gemeente Geldermalsen die kent in het kader van de WMO. Per kader zijn de relevante doelstellingen

Nadere informatie

MEE op Weg. IJsseloevers

MEE op Weg. IJsseloevers IJsseloevers MEE op Weg Vanuit haar droom van een inclusieve samenleving en missie MEE maakt meedoen mogelijk heeft MEE IJsseloevers het initiatief genomen tot het project MEE op Weg. MEE op Weg Vanuit

Nadere informatie

"Alle kinderen moeten kunnen genieten van kunst en cultuur"

Alle kinderen moeten kunnen genieten van kunst en cultuur "Alle kinderen moeten kunnen genieten van kunst en cultuur" ONS DOEL Kunst is goed en leuk om te doen, voor alle mensen en voor kinderen in het bijzonder. Het Jeugdcultuurfonds Brabant wil financiële drempels

Nadere informatie

Opvoeden en opgroeien doen we samen

Opvoeden en opgroeien doen we samen s a m e n met ouders Opvoeden en opgroeien doen we samen Dé brede taalschool Het Kompas Het Kompas vindt het belangrijk dat de kinderen zich welkom, veilig, gesteund en gewaardeerd voelen. Op iedere basisschool

Nadere informatie

Best Buddies Informatiepakket. Ontdek een nieuwe vriendschap

Best Buddies Informatiepakket. Ontdek een nieuwe vriendschap Best Buddies Informatiepakket Ontdek een nieuwe vriendschap Geschiedenis van Best Buddies International Best Buddies is een non- profit organisatie die mensen met een verstandelijke beperking in een één

Nadere informatie

Thema maatschappelijke participatie

Thema maatschappelijke participatie Naam organisatie Jongerenvereniging KPJ Limburg 1. Activiteitnaam (en nummer) LimburgPaviljoen 2. Korte omschrijving Jongeren hebben verfrissende ideeën en weten hoe ze andere jongeren kunnen enthousiasmeren.

Nadere informatie

Stichting OASE. Sociaal & Cultureel Centrum. Activiteiten Jaarverslag 2015

Stichting OASE. Sociaal & Cultureel Centrum. Activiteiten Jaarverslag 2015 Stichting OASE Sociaal & Cultureel Centrum Activiteiten Jaarverslag 2015 Auteur: Oase Datum:30-12-2015 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Project Kunst en Cohesie... 3 2. Bewonersdag. 4 3. Bijeenkomst met

Nadere informatie

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Zorgt u voor een naaste

Nadere informatie

Alle kinderen genieten van kunst en cultuur

Alle kinderen genieten van kunst en cultuur Alle kinderen genieten van kunst en cultuur 2 ONS DOEL Kunst is goed om te doen, voor alle mensen en voor kinderen in het bijzonder. Het Jeugdcultuurfonds wil financiële drempels weghalen om zo ook kinderen

Nadere informatie

Child Friendly Cities...1. Gemeente Huizen...2. Gemeente Gilze en Rijen...2. Gemeente Hoogeveen...2. Gemeente Den Haag...3

Child Friendly Cities...1. Gemeente Huizen...2. Gemeente Gilze en Rijen...2. Gemeente Hoogeveen...2. Gemeente Den Haag...3 Voorbeelden van Child Friendly Cities Bent u benieuwd wat gemeenten doen om kindvriendelijker te zijn? Lees de voorbeelden van de gemeenten Huizen, Hoogeveen, Gilze en Rijen, Den Haag, Capelle aan den

Nadere informatie

Lekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd

Lekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd 01 Lekker Fit! Inhoudsopgave Lekker Fit 1 Tien pijlers 2 01 Extra bewegingsonderwijs tijdens en na schooltijd 3 02 De komst van de gymleraar nieuwe stijl 4 03 Lespakket Lekker Fit! 5 04 Sportlessen als

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod ISKB taalcoaching 25 jaar ISKB Taal en meer In 2011 vierde de ISKB met vrijwilligers, cursisten en leerlingen haar 25 jarig bestaan. We hebben een niet meer weg te

Nadere informatie

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

Onbeperkt Actief Deventer

Onbeperkt Actief Deventer Onbeperkt Actief Deventer Korte karakteristiek In verschillende wijken in Deventer is een aanpak ontwikkeld waarin gewone wijkbewoners samen activiteiten ondernemen met wijkbewoners met een verstandelijke

Nadere informatie

Gemeenschapstuinen. RadarGroep. Duurzaam instrument voor integrale wijkaanpak, sociale cohesie, participatie en re-integratie.

Gemeenschapstuinen. RadarGroep. Duurzaam instrument voor integrale wijkaanpak, sociale cohesie, participatie en re-integratie. RadarGroep Gemeenschapstuinen Duurzaam instrument voor integrale wijkaanpak, sociale cohesie, participatie en re-integratie. Bureau voor sociale vraagstukken Wie zaait zal oogsten is een veelgehoord gezegde.

Nadere informatie

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016 Subsidieplafonds Subsidieplafonds 1 0360_15 Subsidieplafonds V1 Subsidieplafonds 2 Subsidieplafonds Beoogd Maatschappelijk Effect stelling Bedrag Jaarlijkse subsidie Samenredzaamheid 1. Ambitie Bewoners

Nadere informatie

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2 Nieuwsbrief sociaal domein, #1 Vernieuwing welzijn, (jeugd)zorg en werk Inhoud Voorbereiden door krachten te bundelen... 2 Visie op nieuwe taken... 2 Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Nadere informatie

Wmo-Menukaart. Mede mogelijk gemaakt door:

Wmo-Menukaart. Mede mogelijk gemaakt door: Wmo-Menukaart Mede mogelijk gemaakt door: Keuzemenu, onze specialiteit Onder het motto Ieder z n kracht wil Abrona werken aan een sterke samenleving, die mensen ondersteunt die het echt nodig hebben. Daardoor

Nadere informatie

Nieuwe A. Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap

Nieuwe A. Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap Nieuwe A Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap Mixen in Mokum Nieuwe Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap Volwassen Amsterdammers met verschillende culturele achtergronden ontmoeten

Nadere informatie

Sportief. Hoogeveen. Sport JIJ ook? Wij zeggen: Het beste sportinitiatief van Nederland 2014-2015!

Sportief. Hoogeveen. Sport JIJ ook? Wij zeggen: Het beste sportinitiatief van Nederland 2014-2015! Sportief Hoogeveen Sport JIJ ook? Wij zeggen: Het beste sportinitiatief van Nederland 2014-2015! 1 De Hoogeveense sportfunctionarissen hebben in 2013 het project Sport JIJ ook? opgezet. Sport JIJ ook?

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of

Nadere informatie

School s cool Utrecht helpt brugklassers een goede start te maken in het voortgezet onderwijs

School s cool Utrecht helpt brugklassers een goede start te maken in het voortgezet onderwijs School s cool Utrecht helpt brugklassers een goede start te maken in het voortgezet onderwijs In Utrecht verlaten jaarlijks zo n 600 risicojongeren de basisschool. Dit zijn jongeren die om verschillende

Nadere informatie

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons; flexible and positive Respons Respons omvat een pakket van diensten en producten om onderwijs en vechtsport met elkaar

Nadere informatie

Werkboek. In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage. Maatschappelijke stage in en rond de kerk. In 7 stappen

Werkboek. In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage. Maatschappelijke stage in en rond de kerk. In 7 stappen kerk en stage Maatschappelijke stage in en rond de kerk In 7 stappen Werkboek In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage Inhoudsopgave In zeven stappen aan de slag met maatschappelijke stage 4

Nadere informatie

Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie

Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een

Nadere informatie

Eigen kracht van ouders en kinderen. Behoefte aan/vraag naar deze activiteit.

Eigen kracht van ouders en kinderen. Behoefte aan/vraag naar deze activiteit. Hoe verder na 25 mei Op 25 mei 2011 werden door de deelnemers aan de LEA conferentie in twee fasen acties benoemd. In eerste instantie actie-ideeën per wijk, deze wijkacties staan al op de site. Daarna

Nadere informatie

Alle kinderen kunnen Roefelen Stichting Roefelen zoekt partners 2013-2017

Alle kinderen kunnen Roefelen Stichting Roefelen zoekt partners 2013-2017 Alle kinderen kunnen Roefelen Stichting Roefelen zoekt partners 2013-2017 Het is belangrijk dat kinderen al jong kennis maken met bedrijven en beroepen. Roefelen maakt dat mogelijk. De in 2011 opgerichte

Nadere informatie

Scholingsaanbod najaar 2013. voor actieve vrijwilligers van ANBO

Scholingsaanbod najaar 2013. voor actieve vrijwilligers van ANBO Scholingsaanbod najaar 2013 voor actieve vrijwilligers van ANBO Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 3 2.... 4 3. Aanbod... 5 3.1 Workshop Webmaster... 5 3.2 Workshop Beleidsbeïnvloeding Wmo... 6 3.3 Workshop

Nadere informatie

Houd medewerkers inzetbaar!

Houd medewerkers inzetbaar! Houd medewerkers inzetbaar! Leeftijdsbewust personeelsbeleid en de Doorbraak-methode Inspelen op veranderingen in de markt: welke organisatie wil dat niet? Dit vraagt om flexibele medewerkers, die breed

Nadere informatie

Inzet van vrijwilligers. Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut en Wageningen University) Michiel Smit (Stichting Fier4Grunn)

Inzet van vrijwilligers. Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut en Wageningen University) Michiel Smit (Stichting Fier4Grunn) Inzet van vrijwilligers Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut en Wageningen University) Michiel Smit (Stichting Fier4Grunn) Agenda Vrijwilligerswerk in Nederland Vergelijking zorg, welzijn en sport Drie

Nadere informatie

Moeder- en kindcentrum

Moeder- en kindcentrum Moeder- en kindcentrum Jaarverslag 2012 'Een Duurzame Toekomst 2011-2014' Februari 2013 Moeder- en Kindcentrum Bij-1 Schimmelweg 1 2524 VT Den Haag 070 785 58 20 06 19 45 43 47 info@bij-1.nl Stichting

Nadere informatie

Beweging in de wijk. Trapsgewijze methode tot verhoging ouderbetrokkenheid bij buurt- en sportactiviteiten

Beweging in de wijk. Trapsgewijze methode tot verhoging ouderbetrokkenheid bij buurt- en sportactiviteiten Beweging in de wijk Trapsgewijze methode tot verhoging ouderbetrokkenheid bij buurt- en sportactiviteiten Colofon Beweging in de wijk is een uitgave van Pharos kennis- en adviescentrum De tekst is gebaseerd

Nadere informatie

Beschrijving vacatures.

Beschrijving vacatures. Beschrijving vacatures. Allereerst wordt een schets gegeven van de positionering van de beweeg- en cultuurcoaches. De beweeg- en cultuurcoaches zijn werkzaam in twee werkvelden. Werkveld één: in- en ten

Nadere informatie

startertips Opbouw, Financiering, en Uitvoering

startertips Opbouw, Financiering, en Uitvoering 23 EigenWIJze startertips Opbouw, Financiering, en Uitvoering Wil je jouw buren beter leren kennen? Je straat opfleuren met een feestje? Of een oplossing vinden voor problemen in je wijk? De flyer 23 EigenWIJze

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs

Ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs Ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs Een goede relatie tussen ouders en school komt het leerresultaat ten goede en dat is wat we allemaal willen! Convenant Impuls Kwaliteitsverbetering Onderwijs

Nadere informatie

U kunt bij WiN terecht voor: Buurtwerk Vrijwilligerswerk Jongerenwerk Mantelzorg (aparte folder) Sport- en cultuurcoaches Dienstverlenende

U kunt bij WiN terecht voor: Buurtwerk Vrijwilligerswerk Jongerenwerk Mantelzorg (aparte folder) Sport- en cultuurcoaches Dienstverlenende U kunt bij WiN terecht voor: Buurtwerk Vrijwilligerswerk Jongerenwerk Mantelzorg (aparte folder) Sport- en cultuurcoaches Dienstverlenende activiteiten Samen leven en samen werken, daar is het Welzijn

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Een korte handleiding

Een korte handleiding Een korte handleiding Inleiding Je gaat deelnemen of bent in elk geval geïnteresseerd in deelname aan een kennisuitwisseling gefaciliteerd door E-motive. Zo n uitwisseling kan bestaan uit het bijwonen

Nadere informatie

Duurzaam investeren? Zet in op wat werkt! maak kennis met erkende interventies uit de praktijk

Duurzaam investeren? Zet in op wat werkt! maak kennis met erkende interventies uit de praktijk Duurzaam investeren? Zet in op wat werkt! maak kennis met erkende interventies uit de praktijk Investeer in wat werkt Effectief Actief Effectief Actief: samenwerking Erkenning in de praktijk Effectief

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal

Nadere informatie

Plan van Aanpak. Servicepunt Vrijwilligerswerk Hengelo. Onderdeel. Maatschappelijke Stage

Plan van Aanpak. Servicepunt Vrijwilligerswerk Hengelo. Onderdeel. Maatschappelijke Stage Plan van Aanpak Servicepunt Vrijwilligerswerk Hengelo Onderdeel Maatschappelijke Stage 2012 Concept 0.2 Inhoud Deel I Kaders 1. Inleiding 2. Doelgroep 3. Doelstelling 4. Kerntaken 4.1 Makelen en verbinden

Nadere informatie

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Inhoudsopgave Welkomstwoord Missie en visie Organisatiestructuur Dienstverlening en aanbod Informatie voor vrijwilligers

Nadere informatie

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Wijkgericht werken. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0186

Keuzedeel mbo. Wijkgericht werken. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0186 Keuzedeel mbo Wijkgericht werken gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0186 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid

Strategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse

Nadere informatie

Meer info over Prisma en WMO?

Meer info over Prisma en WMO? Meer info over Prisma en WMO? wmo@prismanet.nl www.prismanet.nl Plan een bezoekje! U kunt het Prisma-aanbod pas echt ervaren als u het ook met eigen ogen gezien heeft. Prisma heet u van harte welkom voor

Nadere informatie

Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen

Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek

Nadere informatie

Participatie & vrijwilligerswerk

Participatie & vrijwilligerswerk Participatie & vrijwilligerswerk Doe mee! 1 Participatieplaats: wennen aan werk MENES: zet ideeën van jongeren om in daden Jongeren 12 23 jaar We willen graag in gesprek met jongeren die een positieve

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Bijlage: Update project inburgering nieuwkomers Winterswijk

Bijlage: Update project inburgering nieuwkomers Winterswijk Bijlage: Update project inburgering nieuwkomers Winterswijk 31-12-2016 Na de voorbereidingen is per 1 september 2016 gestart met de uitvoering van het projectplan inburgering nieuwkomers in Winterswijk.

Nadere informatie

Samen de samenleving sterker maken. Estinea, partner in het sociaal domein

Samen de samenleving sterker maken. Estinea, partner in het sociaal domein Samen de samenleving sterker maken Estinea, partner in het sociaal domein Estinea biedt professionele ondersteuning aan mensen met een beperking. Meedoen? Gewoon doen! Meedoen is niet voor iedereen vanzelfsprekend.

Nadere informatie

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te

Nadere informatie

2. Initiatief tot telefonisch contact met ouders komt vanuit de school

2. Initiatief tot telefonisch contact met ouders komt vanuit de school Openbare basisschool De Peperklip, Schiedam pagina 1 Openbare Basisschool De Peperklip: bewuste keuzes in samenwerking met ouders Openbare Basisschool De Peperklip (Schiedam) wil een klimaat creëren waar

Nadere informatie

SPORTIEVE KRACHT IN DE WIJK

SPORTIEVE KRACHT IN DE WIJK SPORTIEVE KRACHT IN DE WIJK Onderwerpen Niels Hermens en Erik Puyt De Buurtsportvereniging Positief opvoed- en opgroeiklimaat Sport en het sociaal domein: Vier beleidsterreinen met wetenschappelijk effect

Nadere informatie

In samenwerking met: USBO Advies Utrecht (NL) en Substance (UK) 2018

In samenwerking met: USBO Advies Utrecht (NL) en Substance (UK) 2018 In samenwerking met: USBO Advies Utrecht (NL) en Substance (UK) 2018 De Cruyff Foundation heeft samen met USBO Advies Utrecht en Substance onderzoek gedaan naar de impact van haar activiteiten op de thema

Nadere informatie

Taal: de sleutel naar echt meedoen

Taal: de sleutel naar echt meedoen Taal: de sleutel naar echt meedoen Leren en participeren, hoe doe je dat? www.wmoradar.nl Bewoners die moeite hebben met de Nederlandse taal, kunnen bij Radar Wmo diensten een taalcursus volgen in hun

Nadere informatie

Project Vadercentra: 1. Probleemstelling.

Project Vadercentra: 1. Probleemstelling. Project Vadercentra: 1. Probleemstelling. De SCP-studie Variatie in participatie naar achtergronden van de arbeidsdeelname van allochtone en autochtone vrouwen (september 1999) heeft uitgewezen dat niet

Nadere informatie

De lokale verbinding JOGG en GIDS

De lokale verbinding JOGG en GIDS De lokale verbinding JOGG en GIDS Studiedag Gezond in 3 november 2016 Wat is ook alweer het verschil tussen JOGG en GIDS? Wat doen gemeenten die zowel JOGG als GIDS zijn? Voorbeelden: Nuth, Weststellingwerf,

Nadere informatie

Waar we voor staan! Welzijn Lelystad, een zorg minder

Waar we voor staan! Welzijn Lelystad, een zorg minder Waar we voor staan! Welzijn Lelystad, een zorg minder Inleiding De komende jaren wordt Lelystad geconfronteerd met ontwikkelingen die van groot belang zijn voor Lelystad als samenleving. Vergrijzing van

Nadere informatie

VOORUITBLIK

VOORUITBLIK VOORUITBLIK 2016-2019 VISIE ELANCE ACADEMY ELANCE Academy is sinds 2010 expert in het bevorderen van het emancipatieproces van meiden en jonge vrouwen in Amsterdam. ELANCE Academy gelooft in een wereld

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk bij Doras

Vrijwilligerswerk bij Doras Welzijn Ouderen Thuisadministratie Vrijwilligerswerk bij Doras Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Vrijwilligerswerk bij Doras Doras

Nadere informatie

MET CARDEA KUN JE VERDER

MET CARDEA KUN JE VERDER MET CARDEA KUN JE VERDER 2 met cardea kun je verder 3 met cardea kun je verder weerslag hebben op het gedrag van een kind. Een team van specialisten met een brede deskundigheid helpt bij het oplossen van

Nadere informatie

U en Sleutelpersonen: Vind elkaar in zorg voor statushouders

U en Sleutelpersonen: Vind elkaar in zorg voor statushouders U en Sleutelpersonen: Vind elkaar in zorg voor statushouders Debora Wattel, GGD GHOR Nederland Marthine Bos, GGD IJsselland Teberh Belay, Sleutelpersoon Marlies Overmars, Saam Welzijn Ghassan al Hariri,

Nadere informatie

Sociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014

Sociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014 in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als

Nadere informatie

Management samenvatting Ongekend Talent. De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen

Management samenvatting Ongekend Talent. De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen Management samenvatting Ongekend Talent De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen De managementsamenvatting van Ongekend Talent is mede mogelijk gemaakt door Equal subsidiering

Nadere informatie

Opvoeden in andere culturen

Opvoeden in andere culturen Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552

Nadere informatie

Jeugdzorg en sport. Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit) nhermens@verwey-jonker.nl

Jeugdzorg en sport. Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit) nhermens@verwey-jonker.nl Jeugdzorg en sport Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit) nhermens@verwey-jonker.nl Agenda Samenwerking jeugdzorg en sport: achtergrond en ervaringen Sport in de interventiepiramide

Nadere informatie

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse

Nadere informatie

EVEN VOORSTELLEN. Met Cardea kun je verder!

EVEN VOORSTELLEN. Met Cardea kun je verder! EVEN VOORSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning

Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning 1 Nuttig bezig zijn, iets voor een ander betekenen, sociale contacten of werkervaring opdoen. Er zijn talloze redenen waarom mensen

Nadere informatie

Rapportage doelstellingen 2009 Kadernota Wmo.

Rapportage doelstellingen 2009 Kadernota Wmo. Rapportage doelstellingen 2009 Kadernota Wmo. Overzicht volgens beleidsdoelen uit kadernota Wmo 2008-2012 Mee(r)doen in Dalfsen* 2009 Thema Wmo-loket Informatie geven over wonen, welzijn en zorg Wmo-loket

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal

Nadere informatie

de jeugd is onze toekomst

de jeugd is onze toekomst de jeugd is onze toekomst vereniging van groninger gemeenten Bestuursakkoord Jeugd 2008-2012 In veel Groninger gemeenten zijn er kinderen met problemen. En daarvan krijgen er te veel op dit moment niet

Nadere informatie

Activiteiten Jaarverslag 2013

Activiteiten Jaarverslag 2013 Activiteiten Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave 1 Een bezoek van de wethouder 2 Project Kunst en Cohesie 3 Bewonersdag 4 Bijeenkomst met de wijkbewoners 5 Burendag 6 Culturele thee avonden 7 De tafel van één

Nadere informatie

Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Kom Erbij

Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Kom Erbij Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt

Nadere informatie

Bijdrage aan Gewoon Opvoeden vanuit de JGZ. 18 maart

Bijdrage aan Gewoon Opvoeden vanuit de JGZ. 18 maart Bijdrage aan Gewoon Opvoeden vanuit de JGZ 1 18 maart 2014 1 Utrechts model Zorg voor Jeugd Een sterke samenleving: Gewoon Opvoeden Steun waar nodig: Een basiszorg voor jeugd met als spil de buurtteams

Nadere informatie

Alle kinderen moeten kunnen sporten

Alle kinderen moeten kunnen sporten Alle kinderen moeten kunnen sporten ONS DOEL Het Jeugdsportfonds wil financiële drempels weghalen om zo ook kinderen in achterstandsposities de kans te geven mee te doen aan sport en bewegen. Het Jeugdsportfonds

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Inleiding pag. 3 2. Maatschappelijke paragraaf pag. 4 3. Financiële paragraaf pag. 7

Inhoudsopgave. 1. Inleiding pag. 3 2. Maatschappelijke paragraaf pag. 4 3. Financiële paragraaf pag. 7 Jaarverslag 2013 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding pag. 3 2. Maatschappelijke paragraaf pag. 4 3. Financiële paragraaf pag. 7 2 1. Inleiding In dit jaarverslag worden de resultaten van de Stichting Return over

Nadere informatie

Jaarverslag 2017 Lekstroom School s cool

Jaarverslag 2017 Lekstroom School s cool Jaarverslag 2017 Lekstroom School s cool Inhoudsopgave Voorwoord 1. Lekstroom School s cool in het kort 2. Aantallen en resultaten 3. Ontwikkelingen vrijwilligers 4. Verbreden in de regio 5. 2017 Financieel

Nadere informatie