TESTCASE 2018: LEGAAL ONLINE-FILMAANBOD SAMENVATTING

Transcriptie

1 TESTCASE 2018: LEGAAL ONLINE-FILMAANBOD SAMENVATTING

2 Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie, 2018 Overneming met bronvermelding is toegestaan. RAPPORT 2018 AANGAANDE DE TESTCASE LEGAAL ONLINE-FILMAANBOD 2

3 Samenvatting TESTCASE: LEGAAL ONLINE-FILMAANBOD In dit rapport worden de bevindingen besproken van een testcase die tussen september en december 2017 is uitgevoerd en waarin ervaringen van klanten zijn beoordeeld met het benaderen van digitale filminhoud via legale onlinebronnen, meer specifiek via transactionele video-on-demand ( betalen per titel, hierna TVOD). De opdracht tot de testcase is gegeven door het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie, in het kader van zijn taak om de ontwikkeling te volgen van nieuwe competitieve bedrijfsmodellen die het legale aanbod van culturele en creatieve inhoud vergroten. Deze testcase volgt op een testcase uit 2016 waarin de toegang tot digitale muziekinhoud werd onderzocht. Om vergelijking tussen beide testcases mogelijk te maken, is dit rapport qua methodologie en rapportagestructuur zoveel mogelijk afgestemd op het eerste. De testcase is opgezet als een focusgroeptest, waarin een klein panel van ervaren (maar nietspecialistische) consumenten eerst naging of een selectie van filmtitels legaal via een TVOD-service beschikbaar was en vervolgens zijn ervaringen met TVOD en andere online on-demanddiensten besprak in een gemodereerde groepsdiscussie. Na een proefproject in oktober 2017 in Ierland werd de testcase in november 2017 georganiseerd in een geografisch diverse selectie van lidstaten: Bulgarije, Duitsland, Frankrijk, Italië, Letland, Oostenrijk, Polen, Slovenië, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. In het eerste deel van de testcase zochten de deelnemers op een of meer TVOD-diensten naar een aantal films, verdeeld over vijf categorieën: internationale films (geproduceerd buiten de EU), binnenlandse films (geproduceerd en eerst uitgebracht in de geteste lidstaat, in een van de nationale of hoofdtalen van de lidstaat), buitenlandse uniale films (geproduceerd in een andere lidstaat van de EU), documentaires (non-fictiedocumentaires ongeacht herkomst) en klassieke films (minder recente films afkomstig van binnen en buiten de EU). Er werd een methodologie ontwikkeld om in elk land de populairste titels in deze categorieën te selecteren. Voor elke film lieten de deelnemers weten hoe makkelijk die voor hen te vinden was, welke taalopties beschikbaar waren (originele versie, ondertiteld of nagesynchroniseerd) en of het hun gelukt was de film te verkrijgen (kopen of huren) en er toegang toe te krijgen. Uit deze zoektaak (waarvoor iets meer dan de helft van de deelnemers meer dan één dienst gebruikte) bleek dat in de meeste landen het merendeel van de films gevonden kon worden. In alle landen werden internationale films veruit het meest gevonden. In de meeste landen kon het merendeel (meer dan 80 %) van de films gevonden worden. De beschikbaarheid van deze categorie films is echter in twee lidstaten gemiddeld (tussen 50 en 80 % van de films gevonden) en in één lidstaat laag (minder dan 50 % gevonden). De films uit de andere categorieën zijn minder beschikbaar dan de internationale films. Over het algemeen was het percentage gevonden titels in de categorieën klassieke films, binnenlandse films en buitenlandse uniale films ongeveer gelijk. Ook hier waren echter opvallende verschillen tussen de lidstaten te zien. De beschikbaarheid van klassieke films was in de meeste lidstaten hoog, maar in drie lidstaten gemiddeld en in één lidstaat lager dan 50 %. Voor binnenlandse films gaven zes lidstaten zeer goede resultaten te zien, terwijl de beschikbaarheid in één lidstaat gemiddeld en in drie lidstaten laag was. Opvallend is dat buitenlandse uniale films het iets beter deden. In alle lidstaten op één na werd meer dan de helft van de buitenlandse uniale films gevonden, en zes lidstaten deden het zeer goed. Alle lidstaten waar minder dan 50 % van de binnenlandse films werd gevonden, deden het beter wat buitenlandse uniale titels betreft. 3

4 Documentaires bleken in alle landen veruit het moeilijkst te vinden te zijn. In slechts twee lidstaten werd een groot aantal documentaires gevonden. Vijf lidstaten deden het gemiddeld, en in één lidstaat was de beschikbaarheid laag. In het tweede deel van de testcase deden alle deelnemers mee aan een groepsdiscussie over hun gebruikelijke ervaringen met VOD-diensten. De nadruk tijdens de discussie lag op hun gewoonten op het gebied van films kijken en wat voor rol VOD-diensten daarbij spelen, op de praktische aspecten van deze diensten (abonnement of betalen per titel, downloaden of streamen, kopen of huren, meest gebruikte apparaten en betaalwijzen) en op de wettigheid van de diensten die zij gebruiken. Uit deze discussie kwamen drie duidelijk onderscheiden typen gebruikers naar voren, die verschillen in hun behoeften en voorkeuren en in de manier waarop ze hierin voorzien met VOD-diensten: Niet-gefocuste gebruikers: Gebruikers van dit type houden zich meestal bij één dienst. Dit is bovendien vaker een abonnementsdienst ( betalen per maand ) dan een TVOD-dienst. Zij zijn tevreden met de inhoud op deze dienst omdat zij zelden naar specifieke films zoeken. Dit betekent ook dat langdurige release windows voor hen geen probleem zijn, omdat zij alleen de films kijken die op hun platform beschikbaar zijn, in plaats van te wachten op specifieke titels. Dit type gebruiker heeft de minste affiniteit met illegale bronnen, omdat de inhoud die wordt aangeboden door de legale diensten voor hen volstaat. Gefocuste gebruikers: Gebruikers van dit type hebben specifieke inhoudsvoorkeuren, en gebruiken doorgaans meerdere diensten om de gewenste films te vinden, omdat die niet altijd door iedere dienst worden aangeboden. Net als de niet-gefocuste gebruikers zijn zij over het algemeen tevreden met de beschikbare inhoud, zij het dat deze gebruikers op meer dan één dienst zoeken en daardoor keuze hebben uit een groter aanbod. Omdat zij echter naar specifieke titels zoeken, is een release window van meerdere maanden voor hen vaak wel problematisch. Afhankelijk van hoe graag zij een specifieke film willen zien en hoe lang het release window is, kunnen zij zich tot illegale bronnen wenden. Wat het laatste betreft leken de deelnemers aan de test het erover eens te zijn dat maximaal een half jaar aanvaardbaar is. Hierbij dient echter te worden opgemerkt dat als een film nog niet beschikbaar is, gefocuste gebruikers zich niet automatisch tot illegale bronnen wenden. Meerdere deelnemers aan de test meldden dat zij er regelmatig voor kozen naar de bioscoop te gaan om de film te zien als die nog draaide. Niet-gecommitteerde gebruikers: Deze gebruikers beginnen hun zoektocht naar films gewoonlijk niet bij een VOD-dienst, maar veeleer globaal over het internet. Daarbij volgen zij de gemakkelijkste route naar de films, hetzij legaal hetzij illegaal. Dit betekent dat zij zich nauwelijks bekommeren om de legale beschikbaarheid van inhoud of de tijd die zij moeten wachten voordat een film beschikbaar komt op legale diensten. Uit de discussies met de deelnemers aan de test werd niet duidelijk in hoeverre deze gebruikers zich volledig van illegale bronnen zouden afwenden als de release windows korter waren. Aangaande de beschikbaarheid van specifieke categorieën films waren deelnemers in sommige landen ontevreden over de binnenlandse inhoud. Ook gaven sommige deelnemers aan oudere films te missen. Een ander relevant gegeven dat uit de groepsdiscussie naar voren kwam, is dat veel deelnemers over een SVOD- én een TVOD-account beschikten, waarbij de SVOD-account als standaard diende en de TVOD-account als extra account voor films die niet via de eerste account beschikbaar waren. Als we ten slotte deze resultaten vergelijken met de beschikbaarheid van muziek via legale onlinediensten en de ervaringen van mensen daarmee (wat in 2016 werd getest), kunnen we de volgende conclusies trekken: 4

5 Zoekstrategie: Voor films gebruikten deelnemers meer bronnen (en gaven ze ook aan in hun dagelijks leven met meer bronnen bekend te zijn). Bij de testcase voor muziek hielden de deelnemers zich vaker bij één bron en stopten zij met zoeken als zij een nummer daar niet konden vinden. Beschikbaarheid van inhoud: De beschikbaarheid van inhoud, gemeten aan de hand van het aandeel geslaagde zoekacties, was hoger in de testcase voor muziek. Ook werden in deze testcase voor films meer verschillen tussen verschillende categorieën aangetroffen. Wettigheid: Uit de groepsdiscussies kwam naar voren dat illegale bronnen door deelnemers vaker worden gebruikt voor het vinden van films dan muziek (hoewel dit niet kwantitatief is gemeten). Gebruik van YouTube: YouTube wordt door veel mensen gebruikt om muziek op te zoeken. YouTube wordt voor films veel minder gebruikt, en werd slechts enkele keren genoemd als bron voor het zoeken naar speelfilms. Wettigheid van op YouTube beschikbare inhoud: In beide testcases meldden de deelnemers dat zij het lastig te bepalen vonden of inhoud op YouTube legaal was al beschouwden zij YouTube op zich niet als illegale bron. In beide testcases meldden meerdere deelnemers ervan uit te gaan dat YouTube illegale inhoud verwijdert en dat de inhoud op YouTube dus legaal is. Streamen versus downloaden: Voor zowel muziek als films meldden de deelnemers dezelfde redenen om voor streamen dan wel downloaden te kiezen, afhankelijk van de context: downloaden voor inhoud die vaker wordt geconsumeerd, om data te besparen en om verbindingsproblemen te vermijden; streamen als methode die doorgaans de voorkeur geniet, om opslagruimte op apparaten te besparen en om inhoud snel te kunnen benaderen. Bij muziek toonden de deelnemers zich meer bezorgd over verlies van geluidskwaliteit bij het streamen. Release windows: Muziek wordt doorgaans tegelijkertijd op meerdere platforms uitgebracht, maar films komen gewoonlijk pas enkele maanden nadat ze voor het eerst in bioscopen zijn uitgebracht beschikbaar op TVOD-diensten. Hoewel, afhankelijk van het type gebruiker, met name gefocuste testdeelnemers zich tevreden toonden over de tijdsduur voordat films op TVOD-diensten worden uitgebracht, werd meerdere keren een maximale tolerantie van een half jaar genoemd voor toegang tot de film. Lokalisatie van inhoud: Hoewel vrijwel alle deelnemers tevreden waren over de taalopties bij films, zorgde de taal die voor de titels van films werd gebruikt bij velen voor verwarring. Enkele uitzonderingen daargelaten (bijv. titels van klassieke composities) is dit geen punt bij het zoeken naar muziek, waar gewoonlijk geen enkele lokalisatie van inhoud plaatsvindt. 5

6 SAMENVATTING Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie, 2018 Overneming met bronvermelding is toegestaan. RAPPORT 2018 AANGAANDE DE TESTCASE LEGAAL ONLINE- FILMAANBOD 2018