Voelspriet. Juni Zutphense Kanovereniging ANAX

Transcriptie

1 Voelspriet Juni 2017 Zutphense Kanovereniging ANAX

2

3 1 In dit nummer o.a. Van de redactie 1 Voelspriet 33e jaargang nr. 4, December 2016 Het clubblad van de Zutphense kanovereniging Anax Contactadressen. Anax botenhuis tel Voorzitter Mariska Grevelink tel mariskagrevelink@gmail.com Secretaris Penningmeester Evert van Dam secretariaat@kanovereniging-anax.nl tel Geert Hiddink Tel Tel Toer/evenementencie. Wim de Beer tel Bouw/materiaalcie. Beheercie. Redactieadres Mariska Grevelink tel mariskagrevelink@gmail.com Bertien Ensing redactievoelspriet@gmail.com tel: tel: Van de bestuurstafel 2 Van de facebookpagina 3 Agenda 2 De nevengeul voorbij de Cortenoeverbrug 3 Stroomdynamiek van een rivier 3 Euregiokanorally 8 kanaal Almelo-Nordhorn 9 De Toercommissie van Anax 11 De Linge 11 Toertocht over de Linge 13 Programma Stroomlijn 13 Onderhoud IJssel moet overstromingen verminderen 14 Kamervragen 15 Tocht Alblasserwaard 18 Tocht Grevelingen 18 Wij feliciteren 19 Van de redactie... Elke keer sta ik weer verbaasd! Zo denk ik een maand geleden: Er is nog helemaal geen kopij binnen voor de clubkrant. Wat moet dat worden? En het is natuurlijk bijna een ouderwets medium, wie leest het nog en wie schrijft er nog wat voor. Maar gelukkig de Voelspriet van juni 2017 is weer gevuld, geweldig! Niet iedereen krijgt deze Voelspriet op papier, maar dan krijgen je een berichtje per mail dat De voelspriet on line is en ook geopend kan worden als bijlage van de mail. Dank voor het aanleveren van kopij en veel leesplezier! Bertien Van de bestuurstafel... Zittend in de tuin schrijf ik dit stukje. Nu op dit moment zitten een aantal van jullie in Cornwall. Wow alleen de foto s van 2 jaar geleden al!!! En over een paar dagen vertrekt

4 2 een andere groep naar Denemarken. Gaaf hoor!! Leuk die initiatieven van onze leden! Net als Arjan, die er toch voor gezorgd heeft dat een afgelaste tocht toch doorgang heeft kunnen vinden. De mail werkt bij mij vaak het beste: Van de facebookpagina... Zonder veel inspanning van het bestuur en de leden van Anax, zijn we afgelopen week verhuisd. Door de herinrichting van de omgeving de Mars was de Koppelstraat opgeheven. Vanaf nu is ons adres Tichelerstraat 11, 7202 BC, Zutphen. Tot ziens op ons nieuwe adres! Voor meer informatie over kanovaren in en rond Zutphen kijk je op Op de Berkel: Lochem Zutphen Bestuurlijk lopen er ook wel een aantal zaken. Ten eerste hebben we een helse verhuizing achter de rug. We zijn verhuisd naar Tichelerstraat 11!!! Geintje natuurlijk. Maar het adres is dus wel veranderd. Dus ff opletten als je mensen naar ons toe verwijst. Er wordt heel wat uitgezocht en g d. Ik had jullie nu al heel graag kunnen melden wat de stand van zaken is, maar dat lukt jammer genoeg nog niet. Wel zijn we naarstig op zoek naar vervanging van Gerleen, zij verzorgt al jaren de kantinebevoorrading maar wil wel een opvolger. Ook wordt er gezocht naar mogelijkheden met betrekking tot de krapte in ons botenhuis. De eerste stappen voor het opknappen van ons botenhuis worden gezet. Natuurlijk hopen we straks, als we zo ver zijn, op jullie hulp. Maar dat horen jullie als het zover is. Voor nu: genieten van de vele geweldige tochten die op het programma staan en van het mooie weer!! Als er dingen zijn die jullie met mij willen bespreken, mail me dan gerust! Omdat ik niet vaak aanwezig ben in de bar, kan ik mij voorstellen dat ik moeilijk bereikbaar lijk te zijn. Locatie Ons adres is formeel Koppelstraat 15, maar door sloopwerkzaamheden bestaat die straat niet meer. Route vanaf de Oude IJsselbrug Rij vanaf de Oude IJsselbrug linksaf door de nieuwe tunnel. Ga rechtuit (Coenensparkstraat). Voorbij het gebouw van Liander links aanhouden (Marsweg). Huizen vindt je daar niet meer. Die zijn gesloopt Agenda Alleen op de vrijdagse clubavond is onze kantine open vanaf uur. Tijdens eventuele andere vaaravonden is de kantine niet geopend. Op onze website is bij een aantal kanotochten een link opgenomen naar andere websites, die meer info geven over de vaartocht en/of het gebied. N.b. De meest actuele info vind je in de kantine. Juni Za 3 Pinksterkamp afgelast Ma 5 Zeevaren Simonszand, 5 uur botenhuis, opgeven bij Wim de Beer

5 3 Zo 18 Zo 25 Vr 30 juli Za 8 zo 9 Zo 16 Toervaren Regge, 8 uur botenhuis, opgeven bij Tom de Ridder grootwatertocht rondje Kampereiland, 8 uur botenhuis, opgeven bij Ben vd Krabben koude kippentocht, opgeven bij Gerleen Strunk Zeevaren rondje Texel Zeevaren rondje Texel Toervaren rondje Schermerringvaart, 8 uur botenhuis, opgeven bij Bert van Eijden augustus Za 19 Zwemtocht Berkel Zo 20 Zwemtocht Berkel Za 26 Uitwijkweekend Vlieland / Teschelling als alternatief Kornwerderzand / Oudeschild september Za 2 Trainig Marshaven Zo 3 Toervaren Grensmaas, 8 uur botenhuis, opgeven bij??? Vr 8 Nachttocht Z0 17 Zeevaren Breezanddijk Oudeschild 6 uur botenhuis, opgeven bij Tom de Ridder Zo 24 Toertocht Batavierentocht Emmerich / Zutphe, 8 uur botenhuis, opgeven bij Wim de Beer De nevengeul voorbij de Cortenoeverbrug Vorig seizoen is er een verbinding gegraven naar de nevengeul voorbij de Cortenoeverbrug, in het kader van 'Ruimte voor de rivier'. Die nevengeul bestond al als een deel van het 'kronkelwaard' Cortenoever, in de uiterwaarden van de IJssel. Dankzij die verbinding vormt de geul een extra buffer voor stijgend IJsselwater, ook als het water nog niet hoog genoeg gestegen is om de zomerdijk te overstromen. Wij kunnen nu die geul binnenvaren, die blijkt flink uitgediept en verlengd te zijn. Er kan nu kilometers in doorgevaren worden, tot ver voorbij ons 'strandje'. Jan schreef dit in februari: Ondertussen is er in april een gele ketting komen te liggen waar we niet overheen kunnen. Ligt deze er alleen tijdens het broedseizoen van de vogels of misschien wel het hele jaar door??? Wie weet het? Mooi plaatjes vanaf de boot Stroomdynamiek van een rivier afbeelding 01 en 03 komen uit een artikel van Als hulpmiddel kun je het beeld van een waterglijbaan in een zwembad nemen. Als je naar beneden roetsjt wordt je heen en weer geslingerd en kom je hoog in de bocht te

6 4 hangen (hang) net als een bobslee op een olympische baan. Het wordt meteen een stuk ingewikkelder als je die glijbaan vergroot tot een rivier als de IJssel met in de buitenbochten een aantal kribben (die stenen bergjes of dijkjes haaks op de wal). En als er bovendien ook nog een schip passeert gaan er nog meer gekke zaken gebeuren. Als kajakker is het handig om te snappen hoe dit allemaal werkt. Het zal voor een aantal een beetje technisch verhaal worden, maar ik zal trachten dit stap voor stap uit te leggen. Stap 1 is een slingerende rivier zonder kribben. In de afbeelding 03 zie je dat het water in een rivierbocht niet waterpas ligt (vergelijk met de waterglijbaan). Doordat het water in de buitenbocht hoger staat, gaat er over de bodem een onderstroom ontstaan die naar de binnenbocht beweegt. Deze onderstroom neemt fijn zand mee naar de binnenbocht wat daar in rustiger water weer naar de bodem zinkt. Daar ontstaan dus zandbanken. stroomrichting maar loopt schuin mee met de stroom en deze draaiende beweging van het water herhaalt zich in de bocht tot na de bocht. Dit wordt de spiraalstroom genoemd. Op het rechte stuk komt die spiraalstroom tot stilstand, het water ligt op het rechte stuk weer waterpas en ontbreekt de stuwing van het hoger staande water in de buitenbocht. De volgende afbeelding laat de IJssel bij Doesburg zien met een hele waaier van oude bochten aan de binnenkant van de grote lus die op de Actuele Hoogtekaart Nederland nog te zien zijn (op kan je dit in kleur zien). De afsnijding (doorsteek binnen de rechthoek) is gegraven voor een betere bevaarbaarheid. Zo wordt de buitenbocht ruimer en de binnenbocht ondieper. En de rivier gaat in de tijd sterker slingeren in het landschap, omdat die in de bochten opzij wandelt. De onderstroom gaat niet haaks op de In de bocht de andere kant op zal de spiraalstroom in tegengestelde richting op gang komen, totdat die in een recht stuk of weer een nieuwe bocht de andere kant op weer uitdooft. Op harder stromende rivieren zoals de Waal en de IJssel is dit effect sterker dan op langzamer stromende rivieren. Maar ook bovenstrooms bij Dieren en Zutphen is dit sterker aanwezig dan bij Kampen of Zwolle.

7 5 Stap 2 is het toevoegen van kribben, want RWS wil dat de rivier niet de dijken ondergraaft doordat er steeds ruimere buitenbochten ontstaan die de basis van de dijken gaat ondermijnen. Scheepvaart moet ook een steeds langere weg afleggen en steeds scherpere bochten nemen wat verkeersveiligheid op het water geen goed doet. Kribben vind je voornamelijk in de buitenbochten van een rivier. Hier zien we een schematische weergave van kribben en hoe het water stroomt tussen de kribben. De afstanden van 150 en 200 meter horen bij de Waal. Juist van de Waal zijn vele studies te vinden op internet. De hoofdstroom van dit model gaat van A naar B, maar tussen de kribben zie je een stroming die recht tegen de hoofdstroom in gaat. Dit is een neer. Wanneer de kribben bijna te ver uit elkaar liggen kan er een tweede (wat kleinere) neer ontstaan. Een neer is voor ons kajakkers heel praktisch, want die kunnen we benutten als we stroom opwaarts varen. Maar dat is voor de leden van Anax geen groot nieuws; dat wisten we al lang. Dat is zo n beetje het eerste wat je als nieuweling te horen krijgt bij de vaarinstructie. Hoe je efficiënt met zo n neer moet omgaan is wel een kunst en kan van kribvak tot kribvak net een beetje verschillen. De een heeft daar meer gevoel voor als een ander. Maar dat is weer een ander verhaal. hoofdstroom. Een gedeelte gaat terug het kribvak in en een gedeelte gaat weer met de hoofdstroom mee. Op de kop en net er achter ontstaan grote wervels die diepe langwerpige ontgrondingskuilen tot gevolg heeft. Op onderstaand plaatje is dat te zien. Die ontgrondingskuilen (zwarte delen) worden ook wel kribvlammen genoemd. De rivierbodem veranderd ook continue door dit proces van stromen en uitslijten. Aan het einde van de kuil wordt het water weer naar de oppervlakte gestuwd waardoor die bellen in het water ontstaan. Je kan ze het beste waarnemen op een windstille dag zonder golven. Jan Volkers noemt dat paddenstoelen. Het zijn net gladde bloemkoolwolken die constant bewegen, die als het ware tegen het wateroppervlak aan duwen en ze maken het soms lastig om de kajak netjes op koers te houden. Een uitstaande scheg of roer helpt niet echt en kan het gieren (draaien van de boot) alleen maar Op de kop van een krib staat een sterkere stroom omdat het water zich om de krib heen wurmt en ook de neerstroom botst op de

8 6 verergeren. Kunnen we het nog volgen? Ik hoop het want we zijn er nog niet. Nu gaan we op de rivier een schip laten varen en kijken wat er gebeurt met die neer, want die blijft niet hetzelfde tijdens het passeren van het schip. Hiervoor gaan we even een tussenstap inlassen om te zien wat er bij een varend binnenvaartschip gebeurt. We laten de stroom van de rivier even buiten beschouwing. Bij de boeg van een binnenvaartschip ontstaat een berg water, maar ook bij de achterzijde en daartussen is een dal. Dit effect wordt sterker bij een beladen schip wat daardoor ook met de onderzijde (de kiellijn) dichter langs de bodem van het water beweegt. Er ontstaat een zuiging die tot de kant van de rivier te zien is. Eerst komt water op en moet je de kajak verder het land optrekken anders drijft ie zo weg op de stroom. Dan trekt het water weg om vervolgens met een golf op te komen waarna de trust weer enigszins terugkeert. Stap 3. De zuiging van een schip heeft grote uitwerking op de neer die in het kribvak staat. Het kribvak wordt als het ware leeggezogen door het passerende schip. De neerstroming wordt een stuk minder sterk of komt zelfs helemaal tot stilstand. Door de zuiging wordt de neerstroming verstoord. Na passeren van het schip vult het hele kribvak weer op met water.

9 7 Plaatje 1; de neer is op normale sterkte maar de boeggolf gaat vanaf nu extra water in het kribvak stuwen. Plaatje 2; de neer neemt af in sterkte, het wordt vloed in het kribvak. Als je op de waterlijn stond krijg je nu natte voeten en kan je nog net op tijd jouw kajak pakken voordat die meegenomen wordt in de stroom. Plaatje 3; De zuiging van het schip trekt het kribvak leeg, de waterlijn trekt terug, het wordt eb. De neerstroming is bijna afwezig. Plaatje 4; de zuiging is weg, de hekgolf en volgstroom vult het kribvak weer. Er kan even een verhevigde neer ontstaan. Aan het einde net voor de overgang naar de volgende afbeelding kan ook een draaikolk ontstaan schuin boven de krib. Plaatje 5; de hekgolf dooft uit, de waterlijn komt weer op zijn oude positie te liggen en de neer keert weer enigszins in oude toestand terug. Nadat alle secundaire golven zijn verdwenen is de rust definitief weergekeerd. En kunnen we onze oude timing hanteren om met de kajak via de neer zo snel mogelijk stroomopwaarts te komen. Als 2 schepen elkaar passeren kan het nog ingewikkelder worden, maar gelukkig komt dat niet al te vaak voor dat je dan stroomopwaarts varend in de neer zit. Haalt het ene schip het andere in of als twee schepen elkaar tegemoet komen als jij tussen de kribben zit, zijn ook twee totaal verschillende situaties. De situatie kan dan ook snel veranderen. Plaatjes uit De sedimenthuishouding van kribvakken langs de Waal RIZA rapport ISBN Auteur: W.B.M. ten Brinke Arnhem, februari 2003 Hemelvaart (week) wordt een drukke week voor de vereniging. 6 leden vertrekken naar Cornwall in GB, 6 leden reizen naar Fyn in Denemarken. beide vrijdagen wordt gewoon gevaren en lesgegeven en er is zondag voor Hemelvaart ook nog een tocht van Lochem naar Zutphen. Voor ieder wat wils Plaatjes uit Sedimenthuishouding van kribvakken langs de Waal Riza rapport W.B.M. ten Brinke Harry v.d. Zijden

10 8 De kanoronde Dit jaar varen we niet het kanaal Almelo - Nordhorn waar de EKR mee begon maar de Kanoronde. De Kanoronde is een grensoverschrijdende kanotocht in het prachtige coulissen landschap tussen Nordhorn, Denekamp en Neuenhaus. We varen over de Vechte de Dinkel en óók een stukje over het kanaal Almelo - Nordhorn De Euregio kanorally Net zoals in 2015 is de Euregio kanorally een rondvaart in het grensgebied van Duitsland en Nederland. De afgelopen jaren is de Euregio kanorally, ook tijdens de banken crises en de moeilijke jaren die daarop volgden altijd geheel gratis geweest. Gratis T-shirts, gratis bier, gratis bbq, gratis transport, gratis ontbijt, gratis overnachten, het kan niet op. Hier verzamelt Henk spullen voor Jan... Euregiokanorally Beste mede kanovaarders Zien jullie mogelijkheden om ons evenement nog onder de aandacht te brengen? Al kanoënd de wereld een beetje beter maken.wij kunnen het niet in ons eendje!!! En dan kijk je zo'n weekeind om je heen en zie je al die tevreden mensen genieten van de goede dingen des levens. En tegelijkertijd besef je dat er ook anderen zijn. Mensen voor wie het ontspannen sporten in de natuur niet meer vanzelfsprekend is, mensen voor wie een week-end zoals de

11 9 Euregio kanorally een onbereikbaar ideaal is geworden. Waarom? Omdat ze door dezelfde natuur waar wij zo van genieten geveld zijn door een ziekte die slechts sinds kort als ziekte erkend wordt. Omdat de patiënt niets lijkt te mankeren. Deze ziekte heeft een naam: En wij, als organisatie van de Euregio kanorally, vragen nog steeds niets voor de rally. Maar wij vragen wel of iedere deelnemer per gevaren kilometer iets wil bijdragen aan de dure, niet vergoede behandeling van een Lyme patiënt Uiteraard is iedereen hier vrij in, maar we stellen het wel op prijs! Lyme is als bekende ziekte zo jong dat zelfs de spellingscontrole er nog geen weet van heeft... Eenzame peddeler 0,20 / km? Je bent dapper, je betaalt zelf per kilometer een klein bedrag bijvoorbeeld 0,20 cent. Voor de 36 km wordt jouw bijdrage 6,20. leveren en zo weet je de opbrengst tot grote hoogten te stuwen. kanaal Almelo-Nordhorn Hoe het begon Het op 8 februari 1889 op Nederlands grondgebied gereedgekomen kanaal Almelo- Nordhorn (pas in 1904 kwam het Duitse stuk gereed) was onderdeel van diverse plannen om ten behoeve van Twente betere vaarverbindingen te verkrijgen. Redenen daartoe waren de sterk toegenomen (industriële) textielnijverheid, die aanvoer van steenkool vereiste i.c. een verbinding met het Duitse Ruhrgebied, en het bevorderen van het vervoer van landbouwproducten en meststoffen in de regio. Verzanding De tot dan toe gebruikelijke vaarroutes via de Twickelervaart, de Regge, de Dinkel, de Schipbeek, de Overijsselse Vecht en andere beken verzanden regelmatig. De verzanding werd overigens veelal door de schippers zelf bevorderd door bij laagwater dammen in die waterwegen op te werpen teneinde voldoende vaarwater voor een volgend traject te verkrijgen... De verkondiger Niet iedereen kan financieel bijdragen. Daarom ben je niet minder welkom. Maar je kunt wèl proberen zoveel mogelijk mensen en organisaties voor te lichten over Lyme. Je zegt toe voor iedere gevaren kilometer iemand, of een organisatie te voorzien van informatie over Lyme. Vloot $120? Alte Picardië Je vaart de 36 kilometer maar je wordt gesponsord door een keur aan mensen die iedereen een kleine bijdrage per kilometer

12 10 Toen in 1876 de Overijsselse Vecht praktisch onbevaarbaar was geworden besloten de Nederlandse en Pruisische regering ook een verbinding te realiseren tussen Duitse en de Nederlandse kanalen (in Overijsssel en Drente) teneinde ook de in die tijd belangrijke transitofunctie van Zwolle en Nordhorn te kunnen handhaven. De Alte Picardië werd de eerste verbinding (met de Ems) daartoe. De bouw Pas eind 1884 werd met het kanaal Almelo- Nordhorn begonnen. Zo'n 200 polderjongens, veelal van buiten Twente, groeven met de schop in de hand het 28 kilometer lange kanaal in Twente met een bodembreedte van 7,50 meter en een bovenbreedte van 13,90 meter. Hierop konden schepen van maximaal 150 ton varen. Daarnaast moesten er 5 sluizen, 10 ophaalbruggen, waarvan 4 van staal, en een groot aantal grondduikers en doorlaatwerken worden aangelegd. Grondduikers voornamelijk t.b.v. de secundaire waterlopen die het kanaal dwars kruisen en hun eigen (af-)watersysteem moeten handhaven, en doorlaatwerken t.b.v. de Loolee, de Gele Beek en de Dinkel, laatstgenoemde de belangrijkste waterleverancier van het kanaal. De laatste Duitse loodjes Pas in 1904 krijgt het kanaal (door inzet van Duitse gevangenen!) zijn felbegeerde verbinding met het Duitse kanalenstelsel en kan dus pas echt van een kanaal Almelo- Nordhorn worden gesproken, alsdan totaal 33 km. lang. De Bootsclub Nordhorn biedt deelnemers de gelegenheid tot overnachten op terrein van de Bootsclub. Programma Vrijdag 9 juni 17:00 Aankomst kampeerders Nordhorn Zaterdag 10 juni 7:00 // Opstaan 8:00 // Gezamenlijk ontbijt 9:30 // Start KanoRonde : Nordhorn, Neuenhaus, Lage, Dinkelland, Nordhorn 17:00 // Aankomst Nordhorn 18:00 // Informatie over Lyme 19:00 // Barbecue Zondag 11 juni 10:30 // Stadspaddeltour Nordhorn 14:00 // Vertrek Kampeerders P

13 11 De Toercommissie van Anax Bestaat uit Tom en Wim. Zij samen maken het programma en Tom schrijft de aanmoedigende stukjes per mail, die ons stimuleren om aan een tocht deel te nemen. Zelfs als je niet mee doet aan een tocht zijn ze de moeite van het lezen waard. Het zijn ware literaire hoogstandjes Zoals deze mail van 2 mei 2017 Beste mensen, Zoals bekend leggen in mei alle vogeltjes een ei. Om die reden heeft de Toercommissie de leiding over de komende toertocht in handen gelegd van de befaamde eierspotter Geert. Geen nest ontsnapt aan zijn arendsblik, zigzaggend zal hij voor u uit varen en u links en rechts wijzen op de wonderen der natuur die u zonder hem nooit zouden zijn opgevallen. Leerzaam en vermakelijk! Zondag 7 mei: toertocht Linge Verzamelen om 8 uur Opgeven graag bij Geert Hiddink, tel Met vriendelijke groet, namens de Toercommissie, Tom de Ridder De Linge Bovenstaande aankondiging was veelbelovend, en daarop heb ik toen ingeschreven. En wat hebben we veel vogels gespot. Waar we als simpele kanoër gewoon lekker rondkijkend aan het varen zijn, ontdekte Geert steeds weer verschillende nesten. Het was prachtig om de drijvende nesten van futen te ontdekken. Als moeder niet wilde dat je het ontdekte legde ze een paar slierten waterplant over de witte eieren en zag je in eerste instantie het nest niet. Maar ook de nesten waar al van die mooie jonge gestreepte fuutjes in zaten waren prachtig, vooral als moeder fuut een let opsignaal afgaf en de jonge fuutjes snel naar moeder zwommen om vervolgens op haar rug te klimmen en daar veilig te zitten voor opdringerige kanoërs of hongerige beesten. Prachtig was het die jonkies, zo gestreept, en die fraaie volwassen fuut. Het zijn mooie vogels, ook hun duik om ons te misleiden is altijd een verrassing. Dan de meerkoet, die was veelvuldig aanwezig. Deze vogels nemen veel ruimte in op de Linge. Ze doen het goed in Nederland. Hun nesten zijn niet drijvend maar liggen iets hoger, vaak gemaakt van gedroogd riet.

14 12 We konden hun eieren zien, al moesten we moedermeerkoet soms even wegsturen. De zandkleurige eieren met donkere stippen vielen niet erg op in het nest. Een keer zagen we er een licht ei tussen liggen, volgens geert was die pas gelegd en zou deze nog bij kleuren. Dat klinkt wel logisch. doodlopende zij-armpje, zo'n mooi plekje en de tweede de fuut met jonkies op dr rug. De foto is weinig geslaagd maar ik kreeg er de tranen bij in de ogen. En dan kon ik ook nog lekker trainen door in mijn tempo het kluppie weer op te lopen of vooruit te varen, nog veel meer moois gezien, het was gezellig pauze houden, kortom, het was weer een gouden kanodagje. Dank voor het organiseren, en jullie gezelschap! Jan Soms was het een gespetter aan de rand met vader en moeder meerkoet. Wat was daar aan de hand? Ja, daar waren dan ook een paar van die donsballerige jonkies met een rood kopje. Ze kregen van hun ouders te eten en dat werd dan eerst klein gemaakt in het water. Een wat kleiner waterhoentje zagen we zo nu en dan, met iets rood aan de snavel. De eieren zijn wat kleiner en iets grovere stippen. Verder zagen we nog nijlganzen met vele jongen in een lange rij achter elkaar in het water en ook de bonte specht. De verdere tocht was ook erg mooi. De Linge is een leuke rivier die ergens zijn oorsprong heeft in de Betuwe en uitkomt in de Lek. Bij Buren stapten we erin, vlak onder de stadsmuren van dit mooie plaatsje, waar we weer terug even inliepen en een lekker ijsje kochten. Het weer was niet erg warm maar wel goed genoeg om het warm te krijgen en zin te hebben in een ijsje. Het was een heerlijke tocht onder leiding van Geert. Kortom, samen met Nanneke, Ben, Jan en Daniel hebben we enorm genoten. Bertien De opkomst voor de cursus was een leuke groep van 7 enthousiastelingen. 12 mei De ANAX-kanoklas onder leiding van Arjan H en Tonnis vanavond Toertocht over de Linge Tom heeft zwaar onderdreven met dat 'leerzaam en vermakelijk', het tochtje heeft me twee puurgeluk momenten opgeleverd. De eerste was toen ik een poosje stil lag in dat

15 13 Programma Stroomlijn Of wel RijksWaterStaat neemt de IJssel onder handen De mooiste rivier van Nederland, zeker de mooiste grote rivier van NL wordt geweld aan gedaan. Heel veel beplanting is verwijderd. Het hoe en waarom is nog verder te bekijken op Hier onder staat de uitleg van RWS; Het regent vaker en harder. Rivieren moeten steeds meer water afvoeren. Zo worden de hoogwaterstanden in de Nederlandse rivieren steeds extremer. Onze rivieren moeten al dit water wel veilig kunnen afvoeren naar de zee. Daarom werken we in Nederland doorlopend aan het veiliger maken en houden van ons rivierengebied. Naast ruimte voor de rivier is goed beheer en onderhoud van de uiterwaarden erg belangrijk. Op het moment dat struiken en bomen in de stroombaan van de rivier staan kan dit leiden tot onveilige situaties. (Een animatie van een rivier.) Bij hoogwater, als de uiterwaarden mee gaan stromen kan die begroeiing de doorstroming van het water belemmeren. Struikgewas bijvoorbeeld vertraagt de stroomsnelheid aanzienlijk doordat alle takken samen een behoorlijke oppervlakte vormen. Dit effect wordt steeds sterker omdat zich drijvend vuil ophoopt in die struiken. Het effect is, door de lagere stroomsnelheid, dat de waterstand stijgt. Door goed te onderzoeken hoe het water bij hoogwater door de uiterwaarden stroomt kan er bepaald worden welke ingreep in de begroeiing het grootste effect heeft op de hoogwaterveiligheid. Er worden verschillende soorten stroomlijn-ingrepen uitgevoerd. We verwijderen soms grote hoeveelheden bomen en struiken op plekken waar de rivier hard stroomt of niet heel breed is. Als het moet, halen we soms zelfs een wat groter bos weg. Dichtbegroeide rietlanden worden weer doorstroombaar gemaakt door wilgen te verwijderen. Dit zorgt niet alleen voor een betere doorstroming maar past ook

16 goed bij natuurbeheer van rietlanden. Maar meestal betreffen de stroomlijn-ingrepen het verwijderen van kleinere hoeveelheden bomen of struiken verspreid over grotere gebieden. Ook is maatwerk mogelijk zoals het weghalen van de lage begroeiing uit een bos of het verwijderen van de onderste takken van bomen bij oude bossen. Een bos blijft dan een bos maar staat niet meer als groene muur in de uiterwaarden. Waardevolle hagen en monumentale bomen blijven behouden. Ook houden we rekening met beschermde dier- en plantensoorten zoals de bever, kwartelkoning en stroomdalgrasland. Dit is het programma Stroomlijn in de praktijk. Zo zorgen we samen voor een veilig en natuurlijk rivierengebied. (Bron website van Rijkswaterstaat.) 14

17 15 Diverse kranten hebben hier aandacht aan besteed, maar er zijn zelfs kamervragen gesteld of de werkzaamheden wel binnen de wet vallen. RWS wil voor een langer positief effect op de doorstroming dat de verwijderde beplanting niet op korte termijn weer uitloopt. Dus worden de stobben ingesmeerd met gif. Althans dat was de bedoeling! Zie hieronder: Datum 26 januari 2016 Onderwerp Beantwoording Kamervragen over het bericht dat Rijkswaterstaat glyfosaat gaat gebruiken op de kribben in de IJssel Geachte voorzitter, Hierbij beantwoord ik mede namens de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, de vragen van het lid Smaling (SP) over het bericht dat Rijkswaterstaat glyfosaat gaat gebruiken op de kribben in de IJssel. Deze vragen zijn ingezonden 26 november Vraag 1 Kent u het bericht `Rijkswaterstaat gebruikt middel dat slecht is voor water'? 1 Antwoord 1 Ja. Vraag 2 Welk onderzoek naar de verwijdering van boomwortels heeft ten grondslag gelegen aan de toestemming om glyfosaat, de werkzame stof in onkruidbestrijder Roundup, te gebruiken om ongewenste planten- en bomengroei te bestrijden op de kribben in de Ijssel? Vraag 9 Op welke wijze is vastgelegd dat er een uitzondering gemaakt mag worden voor het bestrijden van ongewenste planten- en bomengroei als de veiligheid in het geding is? Wat is in dit geval de definitie van veiligheid? Antwoord 2 en 9 De grondslag voor het mogen gebruiken van glyfosaat houdende gewasbeschermingsmiddelen is de toelating die door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is verleend. Op dit moment is Roundup, met hierin de werkzame stof glyfosaat, toegestaan voor onder meer de behandeling van stobben van afgezaagde bomen en struiken. Er is op dit moment wettelijk gezien dus geen sprake van een uitzonderingspositie. Desalniettemin gebruikt Rijkswaterstaat bij voorkeur geen gewasbeschermingsmiddelen bij beheer en onderhoud. Hierop wordt voor het aansmeren van stobben soms een uitzondering gemaakt, bijvoorbeeld om de instandhouding van de voor de waterveiligheid belangrijke kribben te bewerkstelligen. Door het mechanisch verwijderen van dikke wortelpakketten in kribben kan ernstige schade ontstaan. Het ontwerpbesluit gewasbeschermingsmiddelen en biociden verbiedt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw. Eerst op verhardingen, met ingang van het groeiseizoen 2016, en later in november 2017 voor professioneel gebruik op niet-verhardingen. In de brief van 6 februari 2014 (27 858, nr. 227) aan de Kamer is al aangekondigd aan de hand van enkele voorbeeldsituaties dat daar een uitzondering wordt voorzien voor de periode dat dit noodzakelijk is. Het gaat dan onder andere om situaties waar nog geen zicht is op de uitvoerbaarheid van alternatieven en/of waar veiligheidsissues spelen. Dit is ook het geval als het vanwege de stabiliteit van de constructie niet mogelijk is om ver ontwikkelde

18 16 houtige opslag in waterbouwkundige constructies uit te trekken of uit te graven. Deze uitzondering is voorzien en zal worden opgenomen in de Ministeriële Regeling onder het besluit waarin de uitzonderingen nader worden uitgewerkt. Vraag 3 Welke vormen van het verwijderen van boomwortels op de kribben zijn overwogen? Is daarbij naast gedegen terugsnoeien gekeken naar het totaal vernieuwen van de kribben, waarbij de boomwortels uit de grond worden getrokken? Zo nee, waarom niet? Antwoord 3 Het totaal vernieuwen van de kribben is niet als alternatief overwogen, omdat dit een onevenredig ingrijpende en omvangrijke maatregel zou zijn. Het beheer en onderhoud zo uitvoeren dat geen wortelpakketten meer tot ontwikkeling komen, door middel van terugsnoeien en afzagen, vergt intensief beheer dat niet altijd en overal uitvoerbaar is. Dit geldt met name voor situaties waarbij de begroeiing al ver ontwikkeld is. Omdat Rijkswaterstaat belang hecht aan een duurzaam beheer van de waterwerken, worden de mogelijkheden en consequenties onderzocht van deze intensievere manier van onderhoud waarmee de toepassing van glyfosaat kan worden voorkomen. Vraag 4 Is bij het te nemen besluit rekening gehouden met het feit dat op een aantal plekken water uit de IJssel wordt gebruikt om drinkwater van te maken? Op welke wijze zijn de drinkwaterbedrijven betrokken bij het genomen besluit? Vraag 6 Klopt het dat door het aanstrijken met het middel glyfosaat watervervuiling veroorzaakt die ver boven de norm ligt? Kunt u uw antwoord toelichten? Vraag 7 Op welke wijze is deze activiteit getoetst aan de duurzame veiligstelling van de openbare drinkwatervoorziening en aan de waterkwaliteitseisen die gelden voor het water dat voor de drinkwatervoorziening wordt onttrokken? Antwoord 4, 6 en 7 Bij het behandelen van stobben in kribben en dijken wordt glyfosaat heel gericht met een kwast aangebracht op de zaagsneden van stobben. Het middel wordt alleen toegepast in het groeiseizoen omdat het anders niet werkzaam is. Het waterpeil is dan ook voldoende laag om beheer en onderhoud uit te kunnen voeren. Daarnaast gebeurt het behandelen van de stobben alleen bij droge weersomstandigheden en gelijkluidende voorspellingen. Op grond van voorgaande overwegingen is de belasting van het oppervlaktewater verwaarloosbaar. De kans op overschrijding van waterkwaliteitsnormen, inclusief de normen die gelden voor de bereiding van drinkwater uit oppervlaktewater, is verwaarloosbaar klein. Betrokkenheid van de drinkwaterbedrijven bij het besluit is daarom niet nodig. Vraag 5 Is de bedoeling van het aanstrijken van de stobben met glyfosaat dat zij daardoor verdwijnen? Zo ja, om hoeveel stobben gaat het en hoeveel glyfosaat is daarbij nodig om het traject tussen Brummen en Bronkhorst te schonen? Zo nee, waarom wordt dan gekozen om de stobben

19 17 aan te strijken? Antwoord 5 Het is de bedoeling dat de stobben door het aanstrijken niet meer uitlopen en dat de wortelpakketten niet dikker worden. Na verloop van tijd zullen de stobben geleidelijk afsterven en inderdaad verdwijnen. Het is niet mogelijk exact aan te geven hoeveel glyfosaat nodig is om het traject tussen Brummen en Bronkhorst te behandelen. Op basis van ervaringsgegevens verwacht de gecontracteerde aannemer 1 liter glyfosaat per kilometer oever te gebruiken. Vraag 8 Op welke wijze wordt tegemoet gekomen aan de uitspraak van het Europese Hof (HvJEU 1 juli, C-416/13) dat heeft bepaald dat wanneer een overheid een vergunning voor een specifiek project wil verlenen, de vergunning getoetst moet worden aan de waterkwaliteitseisen van de Kaderrichtlijn Water? Antwoord 8 Er is bij dit type beheer en onderhoudswerk geen sprake van een vergunningsplicht, wel zijn er voorschriften voor veilig en duurzaam gebruik (zie antwoord 4, 6 en 7). Vraag 10 Op welke wijze is naar uw mening de veiligheid voor schippers in het geding en neemt de kans op overstromingen toe, wanneer gekozen wordt om struiken te verwijderen en bomen terug te snoeien, terwijl de stobben van gekapte bomen op de rivierkribben niet definitief worden verwijderd? Antwoord 10 Wanneer stobben niet worden behandeld, lopen deze telkens uit en zal periodiek en intensief snoeien nodig zijn om het vrije zicht voor de scheepvaart te behouden. Daarbij kan de diktegroei van de wortelpakketten blijven doorgaan. Uiteindelijk kunnen de wortelpakketten de steenbekleding van de kribben uit elkaar drukken. Hierdoor komt de stabiliteit en de functie van de kribben in het geding. Kribben zijn belangrijk om de stroming te reguleren en zo dijken te Vraag 11 Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het Wetgevingsoverleg Water dat gepland staat op 30 november 2015? Antwoord 11 Tijdens het Wetgevingsoverleg Water heb ik reeds met uw Kamer over dit onderwerp gesproken. Hoogachtend, DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU, mw. drs. M.H. Schultz van Haegen Nu komt er toch nog een opmerking dat bevers graag aan bomen en struiken knagen en als deze zijn ingesmeerd met gif, dit niet goed is voor deze beesten die bovendien een strikte bescherming genieten in de Flora & faunawet. Sinds 1 januari 2017 is deze F&Fwet overgegaan in de Wet Natuurbescherming. Ik heb nu een paar keer op de IJssel gevaren en zie dat vele stobben weer volop uitlopen. Dit kan betekenen dat RWS het toch niet aangedurfd heeft om glyfosaat houdend middel (Roundup) toe te passen. Aan het eind van de zomer hebben de wilgen een schot van 1 tot 2 meter gemaakt en ziet de IJssel er al weer een

20 18 stuk minder kaal uit dan nu het in het voorjaar het geval is. Maar vermoedelijk zal RWS het nu niet meer zo ver laten komen dat er sprake is van achterstallig onderhoud. Helaas voor ons. Harry van der Zijden Na een autotocht van zo n vijf kwartier komen we bij onze instapplaats op een mooie TOP locatie met een kanosteiger. De zon laat zich al dermate gelden dat vele anoraks in de luiken verdwijnen en de zonnebrand olie rond gaat. In een prettige ambiance, met een vrolijke zon, bereiken we via de Alblas en de Nauwe Alblas na ongeveer anderhalf uur varen aan bij de museummolen. Tijdens de lunch worden we vermaakt door een oude infanterist uit het leger van Napoleon. Ook na de lunch bleef de zon ons goed gezind en via het Achtwaterschap bereikten we het uitstappunt. Een mooie tocht van 18 km die in dit seizoen nog weinig gemotoriseerd vaarverkeer liey zien. Markermeer 7 mei Niels en Patrick Tocht Grevelingen Tocht Alblasserwaard Vroeg in de lente op 9 april een bezoek aan het Werelderfgoed Kinderdijk, wat moet je daar voor aan kleding mee nemen om het aangenaam te hebben in je kano? Bij een beginnend zonnetje worden de kano s opgeladen, een hele onderneming want er zijn maar liefst 13 deelnemers en dat betekent dat zelfs op de bovenste verdieping een boot moet worden vastgemaakt. Op 23 april had de toercommissie de eerste zeetocht van het seizoen in de kalender gezet. We zouden naar Engelmansplaat gaan. De weergoden vonden deze planning echter niet goed. In het noorden zou een windkracht 6 gaan waaien. Maar niet getreurd want er werd een alternatief geboden, in de Zeeuwse wateren werd slechts een windkracht 4 voorspeld. Wim vond een mooie instapplaats aan het Grevelingenmeer, het leverde een sightseeing Zeeland op. Met een volle botenwagen gingen we met 11 ( stoere) mannen en een ( zeer ) stoere vrouw, waar waren al die andere zoute vrouwen, op pad. Het weer zag er vriendelijk uit maar de wind was van dien aard dat de anoraks aangingen. Met Niels voorop als voorvader hadden we een aangename tocht dwars over de Grevelingen naar Ouddorp waar we in de haven pauzeerden. Dezelfde weg terug _ met de kano is voor Wim geen gewoonte, dus we hielden wat meer zuidelijk aan om onder

21 19 Hompelvoet langs weer terug te varen. Het weer gaf ons de mogelijkheid om goed te wennen aan het grote water en bij aankomst na 23 km varen waren we ook wel weer blij dat we uit de boot konden stappen. Bij zo n lange tocht hoort ook nog een verpozing onderweg en op het marktplein van Oude Tonge konden we nog genieten van een ijsje in de zon. Ben Nieuwe leden geen Uitgeschreven leden geen Wij feliciteren in: Juni 12 Vivian Siebering 14 Arjan Hendriks 17 Martijn van der Maas 25 Atze Hendriks 29 Harry van der Zijden 30 Gerleen Strunk Volle bak naar Grevelingen ipv Waddenzee in verband met windcondities Juli 06 Geert Hiddink 06 Rick Korpershoek 20 Wim de Beer 23 Onno Velsen, van 24 Bertien Ensing 29 Sjoerd Schellevis 30 Jan Jolink

22 20 Augustus 01 Niels Westerweel 09 Patrick Wienholts 15 Ric te Vaanholt 19 Judith Budde 19 Han van Geel 21 Jan Stuyt 22 Peter de Gooijer 28 Riet Ganzevles 30 Henk Jansen 31 Micha Wiertz September 01 Chris Ros 01 Frank Schaake 03 Joke Beulecke 03 Evie van der Weide 08 Herman Kloosterboer 10 Wim Ganzevles 11 Ryanne Richter Uitdenbogaardt 14 Jan van Dijk 20 Ine Nijveld 20 Marijke Snelder 21 Raoul Westerweel 23 Ab van Zwieten de Blom

23 GROENMARKT ZUTPHEN Uw hardloopspeciaalzaak

24 Adverteren in de Voelspriet en tevens ook gratis op de website 1/6 e pagina 20,50 incl. BTW/jaar 1/3 e pagina 36,40 1/2 e pagina 40,90 1 hele pagina 45,45

25 Informatie Zutphense kanovereniging ANAX 2016 Contributie De leden, aspirant-leden en begunstigers ontvangen in het begin van het jaar een factuur voor hun jaarlijkse bijdrage. Zij dienen deze bijdrage te voldoen voor de op of bij die factuur vermelde datum. De betalingstermijn zal minimaal een maand zijn. Aan degenen die op de bedoelde datum hun bijdrage nog niet hebben voldaan, stuurt de penningmeester een herinnering. Het bedrag wordt daarbij verhoogd met 2,50. Degenen van wie het verschuldigde bedrag niet is ontvangen binnen een maand na dag-tekening van deze herinnering, ontvangen een tweede herinnering en een met 10,- verhoogde factuur. Het lidmaatschap is per jaar van 1 januari t/m 31 december, evenals de verrekening van de bijdrage. Opzegging voor het volgende jaar uiterlijk 31 december, anders wordt de contributie in rekening gebracht. Inschrijfgeld: 5 Contributie: Aspirant-lid t/m 11 jaar. 30 (+ eigen ouderbegeleiding als lid) Leden 12 t/m 17 jaar 40 Leden vanaf 18 jaar 60 Vaargeld: bij gebruik verenigingsboot / persoon: Aspirant-lid t/m 11 jaar. 20 Leden 12 t/m 17 jaar 20 Lid vanaf 18 jaar / 1e jaar: 20 Lid / 2e jaar: 30 Lid / 3e jaar: 40 Lid / 4e jaar: 50 Lid / 5e jaar en langer: 60 Stalling / liggeld: Eigen boot als een-persoons: 16 Eigen boot 2 pers. of canadees: 24 liggeld voor afwijkende formaten op aanvraag. Voor alle leden geldt: eigen peddel is verplicht! De verenigingspeddels zijn alleen bedoeld voor kandidaat leden. Verhuur boten tijdens evenementen van de toercommissie (TC): Kajak of wildwaterboot / incl. peddel en spatzijl: per dag: 10 per weekend: 15 per week: 30 Rekeningnummer ANAX Geld overmaken naar ANAX kan door overschrijving naar de ING nr. NL27INGB t.n.v. Zutphense kanovereniging ANAX te Zutphen. Donaties Deze zijn altijd welkom. Bij donatie van 22,50 of meer ontvangt u de Voelspriet. De Voelspriet Dit is het huisorgaan van de kanovereniging ANAX, opgericht 9 april De naam ANAX is afgeleid van Anax imperator" oftewel "Keizerlibel". De Voelspriet verschijnt 4 maal per jaar; eens per kwartaal. Aanlevering van kopij bij voorkeur per mail: redactie@kanovereniging-anax.nl of op CD(met print) op het redactieadres (zie pag. 3). De redactie neemt artikelen, behoudens taalkundige correcties, ongewijzigd over of overlegt eerst met de auteur van het artikel. Internet Actuele en aanvullende informatie (en foto s) van de Zutphense kanovereniging Anax en kanovaren in het algemeen is te vinden op de internetpagina van Anax. Botenhuis Anax Koppelstraat 15 tel: (vrijdag s vanaf 20 uur) (bereikbaar via Tichelerstraat, linksaf over dijk) bij het industrieterrein "de Mars" te Zutphen. 1

26