EERSTE STAPPEN IN DE DOPINGPREVENTIE! BASISCH NIVEAU

Transcriptie

1 Harmonising the knowledge about biomedical side effects of doping EERSTE STAPPEN IN DE DOPINGPREVENTIE! BASISCH NIVEAU SLIDE 2: Er zijn verschillende theorieën over de oorsprong van het woord "doping". De Kaffer stam in Afrika noemde een primitieve alcoholhoudende drank die werd gebruikt in religieuze ceremonies als opwekkend middel "DOP". Andere rapporten beschrijven Zoeloekrijgers die "DOP", een alcoholische drank gemaakt van druivenvel en cola, drinken. Vervolgens, gebruikten de Nederlandse kolonisten Boeren de term "DOP" om elke dranken te beschrijven die als genotmiddel werd gebruikt en zo raakte de term wereldwijd gespreid. Uiteindelijk werd de term gebruikt voor een breder scala van stoffen en in de sport, werd het woord "doping voor het gebruik van deze stoffen verder voor het eerst opgenomen in een Engels woordenboek in Doping: is het gebruik van verboden stoffen of verboden methoden die leiden tot een verbetering van de prestaties. Doping is een oneerlijk handelen, en houdt gezondheidsrisico's in. Volgens de Wereld Anti-Doping Code 2003 wordt doping gedefinieerd als het overtreden van een of meer van de anti-doping regels zoals uiteengezet in artikel 2.1, via artikel 2.8 van de Code. Het Wereld Anti-Doping Agentschap definieert de Wereld Anti-Doping Code als volgt: "Een van de belangrijkste prestaties tot nu toe in de strijd tegen doping in de sport is de het opstellen, de aanvaarding en toepassing van een uniform geheel van antidoping regels, de Wereld Anti-Doping Code (Code). De code is het document dat de kern vormt voor het kader voor een geharmoniseerd anti-doping beleid, regels en voorschriften binnen de sportorganisaties en tussen overheidsinstanties. Het werkt in combinatie met vier internationale standaarden gericht op harmonisatie onder antidoping organisaties op verschillende gebieden: het testen, laboratoria, de toelating wegens therapeutisch noodzaak (TTNs) en de lijst van verboden substanties en methodes.... " (De volledige en officiële versie van de code is beschikbaar op

2 De verboden lijst De Verboden Lijst is een internationale standaard die de Stoffen en methoden verboden in competitieverband, buiten competitie en bepaalde sporten opsomt. Ze werd voor het eerst gepubliceerd in 1963 onder leiding van het Internationaal Olympisch Comité. Sinds 2004,is het WADA verantwoordelijk voor de opstelling en publicatie van de Lijst. De lijst wordt jaarlijks geactualiseerd en gepubliceerd. De momenteel beschikbare Verboden Lijst kan gedownload worden via SLIDE 3: Het is beschreven dat in de Antieke Olympische Spelen in Griekenland, specialisten atleten voedingsingrediënten aanboden om hun fysieke prestaties te verbeteren. Dit werd beschouwd als absoluut noodzakelijk en de aanbieders kunnen worden vergeleken met de huidige specialisten in sportgeneeskunde. Bovendien werd gemeld dat atleten probeerden hun fysieke kracht te verbeteren door het eten van verschillende soorten vlees of bloederige brood. De verslagen over het gebruik van kruiden, paddenstoelen en stiertestis ter verhoging van de prestatie kan worden getraceerd tot de Oudheid, het Romeinse Rijk en de Middeleeuwen. 1896: De eerste melding van een overlijden veroorzaakt door doping. De Engelse wielrenner Arthur Linton stierf als gevolg van inname van strychnine na de wedstrijd Parijs-Bordeaux. 1904: Tijdens de Olympische marathon St. Louis, zakte Thomas Hicks ineen, nadat hij de race won, en de artsen bewezen dat strychnine (stimulerende middelen) en cognac (alcohol) voor de race was ingenomen: hij stierf bijna aan een combinatie van alcohol en stimulerende middelen : Het is algemeen bekend dat tijdens de Tweede Wereldoorlog vliegeniers stimulerende middelen namen om alert / wakker te blijven SLIDE 4: 1960: In de jaren 1960 begon een dramatische toename in het gebruik van dopingmiddelen als anabolica. De maatschappij geloofde in die dagen dat er drugs waren waardoor men in staat is het onmogelijke te bereiken. 1980: De blijvende farmaceutische ontwikkelingen kwamen complexe lichaamseigen stoffen beschikbaar op de markt verkrijgbaar als effectieve middelen ter verhoging van de prestatie, kracht en uithoudingsvermogen. Tot deze stoffen behoren het hormoon erythropoëtine (EPO), die instaat voor de aanmaak van rode bloedcellen, en populair werd in de uithouding sport

3 2003: Ontdekking van het designer-steroïd THG (Tetrahydrogestrinone), een anabool steroïd. Het bestaan kwam aan het licht toen United States Anti- Doping Agency (USADA) benaderd werd door een anonieme atletiekcoach, die de USADA een injectiespuit met THG gaf. 2007: Diverse schandalen en speculaties in verband met doping (bloed doping, EPO, enz.) tijdens de Tour de France. SLIDE 5: De eerste grote stap in de strijd tegen doping werd gezet in 1960, toen de Raad van Europa, een resolutie aannam tegen het gebruik van doping in de sport. Het lijkt erop dat er eerste dodelijke slachtoffers noodzakelijk waren om de autoriteiten voor dit verschijnsel te sensibiliseren. De 1e anti-doping wetgeving verscheen in Frankrijk in 1963, terwijl België volgde in In 1967 richtte het Internationaal Olympisch Comité (IOC) de medische commissie van het IOC op. 1968: Drug tests werden voor het eerst geïntroduceerd op de Olympische Zomerspelen in Mexico in 1968 en tijdens de Olympische Winterspelen in Grenoble. Een lijst van verboden substanties en methodes (Verboden List) werd opgesteld door het IOC, hoewel de technische uitrusting en de test procedures nog niet adequaat waren. 1988: invoering van de eerste buitencompetitietesten (OOC) in Duitsland. Definitie van OOC volgens de 'Leidraad voor buitencompetitietesten' van het WADA: Elke Doping Controle die niet in-competitie is : Door een ander groot schandaal tijdens de Tour de France in 1998, riep het IOC de Wereldconferentie over Doping in de sport bijeen in Lausanne in februari Het belangrijkste resultaat van deze conferentie was de oprichting van het Wereld Anti-Doping Agency (WADA) op 10 november : De code is het document dat de kern vormt voor het kader voor een geharmoniseerd anti-doping beleid, regels en voorschriften binnen de sportorganisaties en tussen overheidsinstanties. Het werkt in combinatie met vier internationale standaarden gericht op harmonisatie onder anti-doping organisaties op verschillende gebieden: het testen, laboratoria, de toelating wegens therapeutisch noodzaak (TTNs) en de lijst van verboden substanties en methodes 2007: Het verdrag vormt het bewijs dat voor de eerste keer regeringen over de hele wereld het eens geworden zijn over de toepassing van de werking van het internationaal anti-doping recht. Dit is belangrijk omdat er specifieke gebieden bestaan waar alleen regeringen beschikken over de middelen om de strijd

4 tegen doping te voeren. Het verdrag helpt tot het formaliseren van mondiale anti-doping regels, beleid en richtlijnen om te voorzien in een omgeving met eerlijke en billijke spelregels voor alle atleten. SLIDE 6: Hoewel de verbetering van de prestaties door druggebruik in de sport duidelijk omschreven wordt als doping en dus door de lijst van verboden substanties en methodes,wordt het druggebruik in recreatieve sport meestal verwaarloosd. In onze zeer concurrentiële maatschappij, kan de verbetering van de prestaties door druggebruik waargenomen worden bij een groot aantal personen, en niet uitsluitend bij degenen die deelnemen aan de professionele sport activiteiten. Door hun doeltreffendheid, worden verschillende stoffen die in een wedstrijdsport worden gebruikt ook in de vrije tijd sport gebruikt. De grotere groep van zogenoemde "sporters" bestaat uit individuen die op een lager niveau aan sportbesteding doen, en omwille van andere redenen drugs gebruiken, bvb. voor het verbeteren van hun fysieke uiterlijk. Resultaten uit wetenschappelijk onderzoek bevestigen dat er een hoog percentage is van drugmisbruik in de competitiesport, alsmede in de recreatie-en fitness sporten. Bovendien is het verhogen van de prestaties van druggebruik niet alleen een probleem in de sport; lifestyle druggebruik onder leerlingen, tiener s, enz. maakt deze zaak een nieuw probleem voor de volksgezondheid wereldwijd. Inmiddels is ook bekend dat bepaalde beroepsgroepen specifieke drugs nemen om het hoofd te bieden voor hun werkdruk. Druggebruik = doping is niet alleen een probleem in de sport maar ook in de samenleving! SLIDE 7: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden! SLIDE 8: De meeste dopeermiddelen zijn oorspronkelijk geneesmiddelen. Deze geneesmiddelen worden gebruikt voor de behandeling van deels ernstige ziekten. Volgens dit aspect, hebben deze drugs aan de ene kant de gewenste effecten op de ziekte, maar aan de andere kant ook ongewenste neveneffecten. Deze biomedische bijwerkingen zijn gecontroleerd en getest in verscheidene bijzondere proeven en zijn

5 acceptabel als de problemen die voortvloeien uit de oorspronkelijke ziekte in acht worden genomen. Het probleem van het gebruik van geneesmiddelen als prestatieverhogende stoffen is het feit dat gezonde atleten drugs nemen zonder een adequate noodzaak. Voorts worden de meeste stoffen die misbruikt worden ingenomen in zogenaamde suprafarmacologische dosissen of in verschillende combinaties ("stacking") zonder voorafgaand medisch onderzoek dat leidt tot biomedische bijwerkingen die niemand echt kan inschatten. Foto toont: De relatie tussen drugs gebruikt voor medische doeleinden en drugmisbruik in de sport. De medisch gebruikte drugs tonen therapeutische effecten binnen farmacologische dosissen, terwijl het gebruik van prestatiebevorderende zou kunnen leiden tot gevaarlijke effecten, veroorzaakt door het gebruik van de suprafarmacologische dosissen. Als gevolg kunnen de bijwerkingen kort, omkeerbaar, onomkeerbaar of laat leiden tot schade. SLIDE 9: Anabole steroïden of androgene anabole steroïden (AAS) zijn hormonen. Zoals de meeste hormonen circuleren zij in het bloed en reguleren ze specifieke lichaamsfuncties. AAS bijvoorbeeld verbeteren het metabolisme van eiwitten wat leidt tot een grotere spiermassa. Anabool betekent "opbouwend" Andro geen betekent "mannelijke" + "produceren" Steroïden zijn een soort van vetmoleculen Bijvoorbeeld, testosteron is een anabole steroïde resp. een mannelijk geslachtshormoon dat endogeen geproduceerd wordt in de testis, eierstokken, en de bijnierschors en in de lever. Het doel van een medische toepassing van anabole steroïden is spier-dystrofie (spier-en vaatziekten die leiden tot progressieve spierzwakte). Foto toont: Het hormoon wordt geproduceerd door specifieke cellen in de desbetreffende organen en daarna uitgescheiden in het bloed (vasculaire systeem). In het vaatstelsel kan het hormoon worden vervoerd naar een plaats in het lichaam. Target-cellen hebben specifieke receptoren die steroïde hormonen herkennen en daardoor beginnen met de productie van eiwitten

6 SLIDE 10: De beoogde gevolgen van een AAS-misbruik in de sport worden ontleend aan het anabole deel van de stof (celgroei). Atleten willen soms spieren "opbouwen" door misbruik van steroïden, die bevorderlijk zijn voor de eiwitsynthese wat leidt tot een verhoogde spierweefselgroei. Volgens de verhoogde eiwitsynthese moet steroïdenmisbruik ook helpen om bij regeneratie. AAS kunnen een effect hebben op de spiermassa, in het bijzonder wanneer gecombineerd met training. Niettemin moeten de atleten hebben actief te blijven, omdat gebruik van anabole steroïden, niet leidt tot een groei van de spier zelf. Bovendien zijn spieren (in feite het hele menselijk lichaam) fysiologisch niet voorbereid voor een dergelijke extreme en snelle groei, zodat schade aan de spieren kan verschijnen als gevolg van het misbruik van anabole steroïden tijdens de training. Foto toont: AAS kunnen worden genomen in de vorm van tabletten, of als een intramusculaire injectie, wat leidt tot extra indirecte gezondheidsrisico's, zoals infecties (bv.: hi-virus of hepatitis). SLIDE 11: Het misbruik van AAS resulteert in een verbetering van de motivatie om te trainen en dit samen met een verhoogd risico van over-training, met alle negatieve gevolgen die dit heeft op de motorische apparaat. Er is eveneens een wijd verspreide gedachte dat het misbruik van AAS in grote hoeveelheden aanzienlijke effecten zal produceren, terwijl neveneffecten vaak ontkend worden. In feite verschijnen de bijwerkingen die onschadelijk lijken in een vroeg stadium, en dit zijn de voorlopers van de veel gevaarlijker bijwerkingen aan de inwendige organen. De gezondheidsrisico s van het gebruik van androgene anabole steroïden zijn grotendeels gebaseerd op het androgene deel. Mannelijke misbruikers kunnen lijden onder een vergroting van de borsten de zogenaamde gynaecomastie (vervrouwelijking) en in tegenstelling kunnen vrouwelijke verslaafden vermannelijken). Verdere bijwerkingen zijn: Steroïde-gerelateerde acne is minder gevaarlijk is, maar een esthetisch onaangenaam neveneffect (foto a) Ontstekingen van de lever; vervetting van de weefsels en de vorming van de lever cysten zijn voorbeelden van de directe schade aan weefsels die zich kunnen voordoen (afbeelding B)

7 Krimpen van de testis (afbeelding c) Gynaecomastie (Uitbreiding van borstkanker bij mannen; Foto d) Degeneratie van het skelet Hart-verstoringen verschijnen op het hart als een ontoereikende toevoer van zuurstof, omdat de spieren van het hart groei zonder aanpassing van de bloedvaten, verdere verstoringen worden gezien op de bloedsomloop met een vermindering van High Density Lipiden (HDL), die de wanden van de bloedvaten beschermen en een toename van lage densiteit Lipiden (LDL), die schade aan de wanden van de bloedvaten veroorzaken Verdieping van de stem (vrouwen) Baardgroei (vrouwen) / kaal worden(mannen) Psychische bijwerkingen bij sommige mensen na AAS misbruik SLIDE 12: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden! SLIDE 13: Stimulerende middelen, zoals amfetamine, efedrine of cafeïne waren de eerste groep van effectieve middelen die op de lijst van dopeermiddelen werden geplaatst in Deze groep van stoffen omvat erg verschillende substanties, zowel natuurlijke substanties en derivaten daarvan en diegenen die worden kunstmatig geproduceerd. Stimulantia zijn exogene stoffen (zoals efedrines) die gevolgen hebben voor het centrale zenuwstelsel door stimulering van de vrijstelling van verschillende transmitters (bijv. Acetycholin). Deze stoffen verhogen de hartslag, de ademhaling en de hersen functie en kunnen leiden tot euforie. Hun tegenhangers in het menselijk lichaam zijn adrenaline of noradrenaline. Deze endogene stoffen verhogen het energie-metabolisme. Stimulantia of amfetaminen worden voor medische doeleinden hoofdzakelijk voor gebruikt via lokale toediening voor het ontspannen van luchtpijpvertakkingen of het ontstoppen van de nasopharynx mucosa (behandeling van verkoudheden). Bovendien worden stimulerende middelen ook veel misbruikt als drugs, bv. XTC. Foto toont: Een neuron - de functionele cel van de hersenen - met haar input structuren (dendrites) en de output structuur (axonen) communiceert met andere cellen door synapsen. De synaps is een cel knooppunt voor de communicatie tussen cellen - stimulerende invloed op hier! Stimulantia leiden tot een verhoogd vrijkomen van transmitters

8 SLIDE 14: Stimulantia verhogen de activiteit van de hersenen en het lichaam. Het misbruik door de atleten is gebaseerd op het bereiken van een grotere alertheid, minder vermoeidheid en een betere competitiviteit en meer agressie met minder gevoeligheid voor pijn. Stimulerende middelen verbeteren niet rechtstreeks van de fysieke prestaties. De meest gangbare stimulantia in de sport zijn amfetaminen, cocaïne, efedrine en cafeïne. Grafiek toont: De staat van "totale uitputting" is onder normale omstandigheden (bv. bij sporten) niet haalbaar. Het is een toestand die alleen bereikt kan worden onder specifieke (levensbedreigende) omstandigheden. Maar met stimulerende middelen is het mogelijk om de laatste reserves van het lichaam te gebruiken! SLIDE 15: Gebruik van stimulantia leidt tot de onderdrukking van angst of uitputting. Hun effect is zo machtig dat een atleet niet beseft hoe uitgeput hij is, en er zijn gevallen van overmatige uitputting met de dood tot gevolg, vooral in de competitiesport op het hoogste niveau. Geassocieerd met deze effecten kan ook uitdroging optreden als gevolg van een langdurige inspanning, evenals hyperthermie. Biomedische bijwerkingen van stimulerende middelen zijn aan de ene kant de ontwikkeling van psychologische stoornissen zoals een verslaving of een depressie of aan de andere kant fysiologische effecten zoals: ontregeling van de lichaamstemperatuur verlies van eetlust en slaap hallucinaties trillen van het lichaam, rusteloosheid, agitatie, spanning hartritmestoornissen Vanwege hun euforisch effect, worden stimulerende middelen misbruikt bij het sporten en buiten het sporten! SLIDE 16: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden!

9 SLIDE 17: De afkorting EPO staat voor het hormoon erythropoëtine, een groeifactor geproduceerd in de nieren die de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert. Rode bloedcellen of erythrocyten vervoeren zuurstof naar de weefsels. De cyclus van de vorming van rode bloedlichaampjes wordt gecontroleerd door het zuurstofgehalte in het bloed, die op een permanente basis "gemeten" wordt door receptoren als controle-variabele. Als het zuurstofgehalte wordt verlaagd en het lichaam een toestand van hypoxie bereikt, zal de productie van EPO in gang worden gezet en zullen rode bloedcellen worden gevormd in het rode beenmerg. Het belangrijkste orgaan in het kader van deze cyclus is de nier, het weefsel waarin EPO hoogstwaarschijnlijk gevormd wordt. Het is mogelijk om in te grijpen in deze controle lus door de toediening van EPO van externe oorsprong, hetgeen leidt tot een toename van het aantal rode bloedcellen, zelfs zonder training. Erythropoëtine wordt gebruikt voor de medische behandeling van anemie ten gevolge van chronische nierziekten, kanker, aids of bij ernstig zieke mensen. Foto toont: Erythropoëtine wordt geproduceerd door de nier en wordt uitgescheiden in het bloed (vasculaire systeem). Het stimuleert de productie van rode bloedcellen in het beenmerg. SLIDE 18: Erythropoëtine bevordert de aanmaak van rode bloedcellen of erythrocyten, die verantwoordelijk zijn voor het vervoer van zuurstof, in het beenmerg. Deze zuurstof is essentieel voor de fysiologische functies van het menselijk lichaam. Naast de hersenen, benodigen de spieren het grootste deel van de zuurstof om uithouding te verzekeren. Als gevolg hiervan zijn vooral wielrenners, lange afstand lopers of langlaufers geneigd om misbruik te maken van het EPO om hun weefsels van zuurstof te voorzien. Een juridische en nog veel veiliger optie om uithoudingsvermogen te verbeteren of juister gezegd- een groter zuurstof bindend vermogen te verkrijgen zijn hoogtestages. Door de fysische eigenschappen van de atmosfeer in de bergen leidt de verminderde beschikbaarheid van zuurstof tot een stimulatie van de synthese van rode bloedcellen. Foto toont: De Finse langlaufer Eero Mäntyranta die een mutatie heeft in het gen van zijn erythropoëtinereceptor. Dit feit leidde tot een verhoogde capaciteit voor het vervoer van zuurstof in het bloed, waardoor hij een volstrekt legaal voordeel had en meerdere Olympische gouden medailles won

10 SLIDE 19: Erythropoëtine (EPO), hetzij in zijn natuurlijke vorm ( [h] EPO) of wanneer deze wordt geproduceerd door gentechnologie (recombinant humaan [RH] EPO), heeft weinig bijwerkingen op basis van haar structuur. De belangrijkste effecten die gevaarlijk zijn voor de gezondheid zijn verbonden aan de gevolgen van de vorming van rode bloedcellen wat leidt tot een verhoogde viscositeit van het bloed. Bijgevolg verhoogt EPO-misbruik het risico van arteriële hypertensie of van trombo-embolische gebeurtenissen in de longen, hersenen of het hart, en dit kan bv. leiden tot een hartaanval of beroerte. EPO-misbruik kan sterk levensbedreigend zijn! Het beeld laat zien: aan de linkerkant van de foto zie je het rechte hart ventrikel, en aan de rechterzijde zie je de linker hartkamer van een pathologisch vergroot hart, en het infarct is gemarkeerd met de pijlen. SLIDE 20: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden! SLIDE 21: Bloeddoping behoort tot de illegale methoden van manipulatie en is een directe vorm van het verbeteren zuurstoftransport die onmiddellijke effectief is door een vergroting van de hoeveelheid rode bloedcellen. In tegenstelling tot EPO dat alleen een verhoogde aanmaak van rode bloedcellen induceert. Er zijn twee verschillende methodes: inning van het eigen bloed en herinjectie later het nemen van het bloed van een bloedgever en herinjectie indien nodig De fysiologische effecten zijn hetzelfde als een EPO-misbruik: - verhoogde rode bloedcellen - verhoogde capaciteit van zuurstof levering Bloedzakjes worden gebruikt in de geneeskunde voor de behandeling van bloed enorme verliezen. SLIDE 22: Meer rode bloedcellen, beter vervoer van zuurstof, meer uithoudingsvermogenprestatie! De gevolgen zijn hetzelfde als bij EPO-misbruik, maar met een direct gevolg

11 Grafische weergave toont: Het indrukwekkende effect van bloedtransfusie op de fysieke prestatie wordt uitgedrukt in de volgende graf proef. Het effect blijkt uit de tijd voor het uitvoeren van een 10 km race met bloedtransfusie of met placebo. Groep 1: Er kunnen geen effecten worden waargenomen na infusie van de placebooplossing, maar wel een significant effect na bloedtransfusie de looptijd neemt af Groep 2: De looptijd over een afstand van 10 km daalt onmiddellijk na bloedtransfusie. Deze verbetering van de tijd werd behouden gedurende 13 dagen na transfusie van rode bloedcellen en was dus nog aanwezig op het moment van het placebo-infuus. (De oorspronkelijke gegevens kunnen worden gevonden: Brien & Simon (1987): JAMA 257 (20), ) SLIDE 23: Het merendeel van de biomedische bijwerkingen zijn vergelijkbaar met een EPOmisbruik. Bloeddoping leidt tot een toegenomen druk op het cardiovasculaire systeem wat leidt tot een hoge bloeddruk en een verhoogd risico op trombose Bloedtransfusies houden het risico in op een ongeval door transfusie allergieën of onverenigbaarheden en het risico op ernstige infecties, zoals hepatitis of hi-virus. SLIDE 24: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden! SLIDE 25: Voedingssupplementen zijn stoffen die van nature in het lichaam bestaan en bovenop de normale dagelijkse voeding worden gebruikt, voorbeelden zijn glucose, mineralen, vitaminen en sporenelementen. Deze stoffen zijn deels van essentieel belang voor de groei en ontwikkeling van een meercellige organismen, zoals het menselijk lichaam. Voedingssupplementen bevatten de stoffen in een geconcentreerde vorm en meestal bestaan vaak uit verschillende stoffen. Het medisch doel voor gebruik van voedingssupplementen is een tekortkoming als gevolg van ondervoeding of ziektes. De belangrijkste reden voor personen om gebruik te maken van voedingssupplementen is de overtuiging dat zij de gezondheid bevorderen, een vermindering van het risico op het krijgen van zieke en ten minste controle op het

12 lichaamsgewicht. Het merendeel van de supplementen zijn geen verboden binnen de "Lijst". SLIDE 26: Een evenwichtige voeding is veel beter dan het gebruik van voedingssupplementen. Bovendien moeten de ingenomen hoeveelheden in acht worden genomen om een 'overdosis' te voorkomen. Voedingssupplementen zouden nodig kunnen zijn voor sommige atleten omwille van de intensiteit en de duur van hun inspanning. Deze sporters hebben een extreem niveau van calorie-gebruik, die niet kan worden gedekt door de normale dagelijkse voeding (zoals Tour de France, enz.). Kritische stoffen zijn de vitaminen van de B-groep en mineralen zoals jodium, zink en ijzer die deels verloren gaan via zweet. SLIDE 27: Voedingssupplementen zijn niet verboden, tenzij zij een verboden stof bevatten, die al dan niet worden vermeld op het etiket. Een van de belangrijkste risicofactoren van voedingssupplementen kan het positief testen voor doping zijn door vervuilde supplementen. Deze kunnen ingrediënten bevatten die niet vermeld staan op het etiket en het gebruik leidt in het uiterste geval zelfs tot een positieve dopingtest. Als gevolg daarvan kunnen er biomedisch bijwerkingen optreden, die afhankelijk zijn van de aard van de niet vermelde stof. Het merendeel van de ontdekte stoffen zijn androgene anabole steroïden. Het is een feit dat veel sporters supplementen gebruiken zonder medeweten van bijwerkingen en aanbevolen inname niveaus. In het licht van de grote markt van voedingssupplementen (ongeveer 12 miljard US $ in de VS in het jaar 2001) en de enorme verkoop over de gehele wereld, zweeft het grensvlak tussen een aanbevolen gebruik en misbruik. Bovendien kan de veronderstelling dat het gebruik van voedingssupplementen gemakkelijk de gevolgen kan dekken van een gebrekkige voeding kan leiden tot minder aandacht voor een gezonde, evenwichtige voeding. De tabel laat zien: Een studie van het Internationaal Olympisch Comité toonde aan dat een kwart van 600 onderzochte vrij verkrijgbare voedingssupplementen verboden stoffen, zoals anabole steroïden, bevatte

13 SLIDE 28: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden! SLIDE 29: Genen zijn enkelvoudige onderdelen van het DNA, met inbegrip van de erfelijke informatie. Deze genen bevatten de informatie voor de samenstelling van het lichaam en dus voor de eiwitten, ook bijvoorbeeld spier-eiwitten. Een aspect van gentherapie is de poging om de informatie van selectieve genen te veranderen. De Verboden Lijst 2008 definieert gendoping als "het niet-therapeutische gebruik van cellen, genen, genetische elementen, of van de modulatie van de expressie van genen, met de capaciteit om de atletische prestaties te veranderen". De medische toepassing van gentherapie is het verbeteren van defecte genen die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van de ziekte, zoals erfelijke ziekten. Maar het probleem is het misbruik van de therapeutische idee voor sport doeleinden. Foto toont: Het idee van gentherapie is de implementatie van de gewijzigde genen in de cel door de hand van specifieke vervoerders. Na de uitvoering wordt de gecorrigeerde / nieuwe functionele eiwitten kunnen worden gesynthetiseerd door de cel en de ziekte kan worden genezen of op zijn minst verlaagd. SLIDE 30: Indien de correctie van defecte genen mogelijk is, is de stap naar de wijziging van de spiergenen niet veraf. Mogelijke doelstellingen van misbruik zou kunnen zijn: een verhoogde productie van erythropoëtine (herinner Eero Mäntyranta, de langlaufer), om het uithoudingsvermogen te bevorderen het stimuleren van specifieke spiergroeifactoren om kracht en de snelheid te bevorderen Linkerfoto toont:een kind (zeven maanden en zes dagen oud). Hij bleek buitengewoon gespierd, voornamelijk de spieren in zijn dijen en de bovenarmen. Op 4-5 jaar vertoonde de jongen een toegenomen spiermassa en kracht als gevolg van een van mutatie van het myostatinegen, wat leidt tot een grotere spiermassa. Hij kon op die leeftijd twee 3-kg halters met horizontaal gestrekte armen vasthouden. (De oorspronkelijke gegevens kunnen worden gevonden in Schuelke et al.. (2004) N Engl J Med. 350: )

14 Rechter foto toont: Een koe van het zogenaamde "Belgisch Blauw ras" met een mutatie in het myostatine-gen. De toegenomen spiermassa is een visueel onderscheidend teken. Desalniettemin is een misbruik van gentherapie of het idee van de bekende genmutaties in de sport momenteel nog niet bekend. SLIDE 31: Het gebrek aan controle over het kunstmatige gen is het grootste probleem van gentherapie. Alle gewenste en verwerpelijk effecten kunnen nog niet worden voorspeld op basis van de algemene mechanismen van de genregulatie. Resultaten van klinische proeven voor gentherapie-methoden hebben gemeld dat de volgende problemen kunnen verschijnen:kanker, meervoudige orgaan storingen en andere sterk levensbedreigende gebeurtenissen Verdere risico's zijn volstrekt onbekend omwille van het beperkt aantal studies en publicaties die beschikbaar zijn. Daarom zijn de biomedische bijwerkingen van gentherapie op dit moment niet te voorspellen! SLIDE 32: Samenvatting en trefwoorden om te onthouden!