DEDA: kennismaking met data-ethiek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DEDA: kennismaking met data-ethiek"

Transcriptie

1 DEDA: kennismaking met data-ethiek

2 DEDA (De Ethische Data Assistent):

3 de wet normen en waarden data-praktijken gedragscodes Ethiek? politiek publiek debat moraal samenleving

4 Data-praktijken hebben een effect A model is an embedded opinion, Cathy O'Neil, data scientist Data or numbers do not speak for themselves Danah Boyd, Kate Crawford Algorithms need accountability Julia Angwin

5 DATA-GEDREVEN BESTUUR Mogelijkheden Meer inzichten door datacombinatie en -analyse Van reactief naar pro-actief door voorspellende modellen en data analyse Verbetering in efficientie Meer veiligheid Hogere economische aantrekkingskracht van de organisatie of regio Valkuilen Databeheer en -opslag Biases (vooroordelen) Foutieve uitkomsten Het is moeilijk om kritisch te zijn over data Mogelijke publieke verontwaardiging

6 Wie krijgt onder welke voorwaarden toegang tot welke data? Opsporingsbevoegdheden? Privacy? Verantwoordelijkheid?

7 verantwoordelijkheid nemen en communiceren

8 Illegale onderhuur en huisjesmelkers Combinatie van data sets, bv kadaster, bevolkingsregister of dataficatie: aantal fietsen, aantal vuilniszakken by William Verbeek

9 Alcoholconsumptie minderjarigen monitoren Gebruik van data sets: bv social media, webfora by Gastev

10 Vroegtijdige schoolverlaters voorspellen Vroegtijdige schooluitval Door er meteen op af te gaan, creëren we een afschrikwekkend effect. Dat voorkomt recidive.

11 Van wie zijn de data? Is er toestemming, opt-out? Uitleg transparantie indicatoren en model? Hoe worden data bewaard, hoe lang? Welke groep wordt getroffen door de maatregel?

12

13 - Menselijk toezicht ontbrak - Verantwoordelijkheid lag bij het system - De aanvrager werd in principe als schuldig gezien

14 COMPAS Recidivism Algoritme Commerciële tool ontworpen door Northpoint, inc. Sommige onderdelen van de questionnaire: - Gescheide ouders - Residentiële stabiliteit - Criminaliteit in de buurt waar veroordeelde woont - Criminele geschiedenis van familie en vrienden - Drugsgebruik van familie en vrienden - Schrosing van school - Financiële situatie - Emotionele situatie

15

16 COMPAS Recidivism Algoritme Commerciële tool ontworpen door Northpoint, inc. Sommige onderdelen van de questionnaire: - Gescheide ouders - Residentiële stabiliteit - Criminaliteit in de buurt waar veroordeelde woont - Criminele geschiedenis van familie en vrienden - Drugsgebruik van familie en vrienden - Schrosing van school - Financiële situatie - Emotionele situatie Problemen: - Geen gelijke behandeling - Onrechtvaadigheid - Bias in the data

17 Taalherkenningssoftware Bundesamt für Migration und Flüchtlinge Language recognition software - Ingezet om herkomst van asielzoeker te achterhalen - Doel was versnelling van de Procedure - Uitkomst niet allesbepalend

18 Bundesamt für Migration und Flüchtlinge Language recognition software Taalherkenningssoftware - Objectiviteit van data - Foutieve uitkomsten - Generaliserend - Politieke opvattingen - Function creep

19 Predictive Policing CAS: Predictive Policing Voorspellen van crimineel gedrag Verzamelde gegevens: - criminaliteitshistorie - afstand tot bekende verdachten - soort en aantal bedrijven bekend bij de politie - afstand tot de dichtstbijzijnde snelwegoprit - demografische en socio-economische gegevens, afkomstig van het CBS.

20 Predictive Policing Problemen: - Feedback Loop - Transparantie - Veiligheidsgevoel

21

22 Wat is DEDA? - Toolkit voor overleg en documentatie - Ontwikkeld in de praktijk - Ontwikkeld in samenwerking met data-analisten - Ontworpen voor de gebruikers

23 Wat is het doel? - Bevordert het afleggen van verantwoording - Onderwijst de gebruikers - Maakt problemen bespreekbaar - Ondersteunt project management - Brengt prioriteiten naar voren

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39 Wat valt ons op? Blind vertrouwen Panacea Big data lijkt ingewikkeld Data worden niet gezien als politiek Function creep Feedback Loop Menselijke reflectie op het systeem Transparantie

40 Downloads van DEDA materialen en meer informatie op dataschool.nl

De Ethische Data Assistent

De Ethische Data Assistent De Ethische Data Assistent De Ethische Data Assistent Databewust, innovatie gedreven. Werken aan het primaire proces van morgen Data Science Hub 14-11-2018 Hoe kijk jij er tegenaan? Wie krijgt onder welke

Nadere informatie

Verandert AI ons werk?

Verandert AI ons werk? Verandert AI ons werk? Jaarcongres van de Politie 9 november 2018 Prof dr. Marleen Huysman & drs Lauren Waardenburg KIN Center for Digital Innovation School of Business and Economics Vrije Universiteit

Nadere informatie

Big-data, het Internet of Things & voorspellend onderhoud in het vastgoed 7 juni 2018

Big-data, het Internet of Things & voorspellend onderhoud in het vastgoed 7 juni 2018 Voorspellend onderhoud Big-data, het Internet of Things & voorspellend onderhoud in het vastgoed 7 juni 2018 Data v.s. Big Data Wanneer is data big -data? Hoeveelheid Snelheid Structuur Specificaties van

Nadere informatie

Big Data in een vrije en veilige samenleving Opmerkingen naar aanleidng van het in april 2016 uitgebrachte rapport

Big Data in een vrije en veilige samenleving Opmerkingen naar aanleidng van het in april 2016 uitgebrachte rapport Big Data in een vrije en veilige samenleving Opmerkingen naar aanleidng van het in april 2016 uitgebrachte rapport Antwoord van de minister van V&J op Kamervragen, ontvangen 2 september 2016, Vergaderjaar

Nadere informatie

Big data? Open data? 18 februari 2014 Jacqueline Gommans & Nathalie Feitsma

Big data? Open data? 18 februari 2014 Jacqueline Gommans & Nathalie Feitsma Big data? Open data? 18 februari 2014 Jacqueline Gommans & Nathalie Feitsma Big Data zijn alle data die niet meer fysiek of logisch in één locatie of in één systeem kunnen worden opgeslagen. Open data

Nadere informatie

Ynformed. Data science oplossingen met impact

Ynformed. Data science oplossingen met impact Ynformed Data science oplossingen met impact Wat gaan wij doen? Komende 45 min: 1. Introductie data science 2. Data science toepassingen 3. Relevante tips Doelstelling Zicht op concreet en uitvoerbaar

Nadere informatie

Privacy een ICT-ding? Juist niet!

Privacy een ICT-ding? Juist niet! Privacy een ICT-ding? Juist niet! Enkele praktijkvoorbeelden Even wat statistische gegevens... 29 % 35 % Menselijk oorzaken: Oorzaken datalekken 71 % Onwetendheid 35 % Slordigheid Bewuste overtredingen/inbreuken

Nadere informatie

DRINGENDE DATAVERHALEN

DRINGENDE DATAVERHALEN DRINGENDE DATAVERHALEN Bewustwording van knelpunten in dataprojecten - ter ondersteuning van de DEDA-handleiding - INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Datamanagement 5 Ashley Madison - gestolen data 6 Belastingdienst

Nadere informatie

(GBASCHEIDINGENMASSATAB)

(GBASCHEIDINGENMASSATAB) Documentatierapport Scheidingen waarbij ten minste één van de partners op het moment van de scheiding in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente staat ingeschreven, per publicatiejaar (GBASCHEIDINGENMASSATAB)

Nadere informatie

Een toelichting op Circular IQ

Een toelichting op Circular IQ Een toelichting op Circular IQ Vereniging Circulair Friesland Roy Vercoulen & Claire Teurlings Founders Circular IQ 14 Februari 2017 Een slim interactief platform dat duurzaamheidsinformatie verandert

Nadere informatie

Aanpak van criminele markten en geld

Aanpak van criminele markten en geld Dag van de ondermijning Aanpak van criminele markten en geld 16 april 2019 dr. Bernd Veldman RA Programma presentatie Datamining (kansen en valkuilen) Samenwerking met ketenpartners (wat kan wel en niet

Nadere informatie

Kunstmatige Intelligentie

Kunstmatige Intelligentie Kunstmatige Intelligentie Wat is kunstmatige intelligentie? Wat is de impact van artificial intelligence? Gaan we alle problemen hiermee oplossen? Coen Boot Industry Lead Education, Abecon Kunstmatige

Nadere informatie

Centrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services

Centrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services Centrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services Documentatierapport Scheidingen waarbij ten minste één van de partners op het moment van de scheiding in het bevolkingsregister van een Nederlandse

Nadere informatie

DRINGENDE DATAVERHALEN

DRINGENDE DATAVERHALEN DRINGENDE DATAVERHALEN Bewustwording van knelpunten in dataprojecten - ter ondersteuning van de DEDA-handleiding - INHOUDSOPGAVE Inleiding 5 Datamanagement 7 Ashley Madison - gestolen data 9 Belastingdienst

Nadere informatie

The best of both worlds D O O R J E R O E N L I J Z E N G A EN E M I E L H E I N S B R O E K

The best of both worlds D O O R J E R O E N L I J Z E N G A EN E M I E L H E I N S B R O E K The best of both worlds D O O R J E R O E N L I J Z E N G A EN E M I E L H E I N S B R O E K Het nieuwe toverwoord: Datascience Using automated methods to analyze massive amounts of data and to extract

Nadere informatie

Safety 2 en regulering van veilige zorg. Roland Bal

Safety 2 en regulering van veilige zorg. Roland Bal Safety 2 en regulering van veilige zorg Roland Bal Het ongemak van kwaliteit van zorg Ondanks succes, veel kritiek: Te veel regels, te gedetailleerd Te veel focus op standaardisatie Te veel controle van

Nadere informatie

(GBAVERBINTENISSENMASSATAB)

(GBAVERBINTENISSENMASSATAB) Documentatie Verbintenissen waarbij ten minste één van de partners op het moment van de verbintenissluiting in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente staat ingeschreven per publicatiejaar

Nadere informatie

Nieuwe privacyregels: Eitje of zwarte zwaan?

Nieuwe privacyregels: Eitje of zwarte zwaan? 1 Nieuwe privacyregels: Eitje of zwarte zwaan? Jaarvergadering Ledengroep Intern en Overheidsaccountants Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants Donderdag 14 september 2013 Wolter Karssenberg RE

Nadere informatie

Customer Communication Management

Customer Communication Management Customer Communication Management Eric Roubos Business Development Manager Media Alliantie / CMBO / GTSC bijeenkomst Big Data in marketing en media 22 mei 2014 1 Iedereen is uniek Ieder contact is uniek

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv

Nadere informatie

PIA: niet omdat het moet, maar omdat het kan. Hoe kan de Privacy Impact Assessment ingepast worden in de onderzoeks data lifecycle?

PIA: niet omdat het moet, maar omdat het kan. Hoe kan de Privacy Impact Assessment ingepast worden in de onderzoeks data lifecycle? PIA: niet omdat het moet, maar omdat het kan Hoe kan de Privacy Impact Assessment ingepast worden in de onderzoeks data lifecycle? Open Science & Privacy Research Data Management Toolkit: Research Lifecycle,

Nadere informatie

Hoe weet ik op voorhand wie mij als eerste (en laatste!) betaalt?

Hoe weet ik op voorhand wie mij als eerste (en laatste!) betaalt? Hoe weet ik op voorhand wie mij als eerste (en laatste!) betaalt? Rob Berting Strategic Development Director Turning Small Pieces of Data in Big Decisions Small Small Data, Big Decisions 20/10/2016 Rob

Nadere informatie

Minor Data Science (NIOC april)

Minor Data Science (NIOC april) Minor Data Science 2015-2016 (NIOC 2015-23 april) Tony Busker, Jan Kroon en Sunil Choenni (Instituut voor Communicatie, Media- en Informatietechnologie, Hoegeschool Rotterdam) Sunil Choenni en Mortaza

Nadere informatie

(GBA) (VRLGBAOVERLIJDENTAB)

(GBA) (VRLGBAOVERLIJDENTAB) Documentatie Datum van overlijden van personen die ingeschreven staan in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) (VRLGBAOVERLIJDENTAB) Datum: 12 november2018 Bronvermelding Publicatie

Nadere informatie

De AVG en het CBS. Max Booleman Functionaris gegevensbescherming van het CBS NORA, 29 mei 2018

De AVG en het CBS. Max Booleman Functionaris gegevensbescherming van het CBS NORA, 29 mei 2018 De AVG en het CBS Max Booleman Functionaris gegevensbescherming van het CBS NORA, 29 mei 2018 CBS in cijfers (eind 2015) 1899 opgericht Bonaire 3 vestigingen 2.036 medewerkers 3.900 tabellen in StatLine

Nadere informatie

PROFILEREN & GEAUTOMATISEERDE BESLUITVORMING

PROFILEREN & GEAUTOMATISEERDE BESLUITVORMING VERENIGING PRIVACY RECHT PROFILEREN & GEAUTOMATISEERDE BESLUITVORMING 28 SEPTEMBER 2018 WE ARE PROJECT MOORE. AN AMSTERDAM LAW FIRM SPECIALISING IN IT-LAW AND PRIVACY. VAN ORAKEL .TOT HEERSER? PROFILEREN

Nadere informatie

Innovatie Agenda Veiligheid en Justitie. Denk en doe mee! innovatie@minvenj.nl

Innovatie Agenda Veiligheid en Justitie. Denk en doe mee! innovatie@minvenj.nl Innovatie Agenda Veiligheid en Justitie Denk en doe mee! innovatie@minvenj.nl Voorwoord Het ministerie van Veiligheid en Justitie staat voor een veilige en rechtvaardige samenleving. Dat is geen statische

Nadere informatie

HET POLICY LAB. Tjerk Timan. ScienceWorks 25 mei 2018

HET POLICY LAB. Tjerk Timan. ScienceWorks 25 mei 2018 HET POLICY LAB Tjerk Timan ScienceWorks 25 mei 2018 SAMENVATTING Het Policy Lab doet gecontroleerde experimenten voor het ontwikkelen van data gedreven beleid zodat beleidsmakers veilig kunnen experimenteren

Nadere informatie

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V.

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V. Smart Power Networks Energie Management Bas de Koningh - HARTING B.V. Motivatie Politieke doelen Reductie CO2-Uitstoot nucleare energie fase out Meer renewable energie duurzame energieefficiëntie in de

Nadere informatie

Geen koffie maar data die de stad wakker maakt. Jan van Ginkel Gemeentesecretaris Algemeen directeur Gemeente Zaanstad

Geen koffie maar data die de stad wakker maakt. Jan van Ginkel Gemeentesecretaris Algemeen directeur Gemeente Zaanstad Geen koffie maar data die de stad wakker maakt Jan van Ginkel Gemeentesecretaris Algemeen directeur Gemeente Zaanstad Iedereen kent deze plaatjes nu wel Data revolutie Explosieve groei Laatste 2 jaar meer

Nadere informatie

Big Data, WRR, kabinet, onschuldpresumptie en de zorg

Big Data, WRR, kabinet, onschuldpresumptie en de zorg Big Data, WRR, kabinet, onschuldpresumptie en de zorg In april 2016 presenteerde de Wetenschappelijk Raard voor het Regeringsbeleid(WRR) een interessant rapport, genaamd Big Data in een vrije en veilige

Nadere informatie

Communicatie bij implementatie

Communicatie bij implementatie Communicatie bij implementatie Hoe je met een duidelijk communicatieplan software-implementaties positief beïnvloedt Een software systeem implementeren heeft, naast de nodige technische uitdagingen, ook

Nadere informatie

AI en Software Testing op de lange termijn

AI en Software Testing op de lange termijn AI en Software Testing op de lange termijn Is het een appel? Traditioneel programmeren AI Kleur = rood, groen, geel Vorm = rond Textuur = glad Artificial Intelligence Machine Learning Methods Technologies

Nadere informatie

Privacy en Security AVGewogen beleid 29 november 2017

Privacy en Security AVGewogen beleid 29 november 2017 Benjamin Williams LLM, CIPP/E CIPM Privacy Management Partners benjamin.williams@pmpartners.nl www.pmpartners.nl Privacy en Security AVGewogen beleid 29 november 2017 Introductie Name: Benjamin Williams

Nadere informatie

SMCR. Filter bubbles, echo chambers en fake news: Over het complexe samenspel tussen technologie, media, politiek, en burgers

SMCR. Filter bubbles, echo chambers en fake news: Over het complexe samenspel tussen technologie, media, politiek, en burgers SMCR Filter bubbles, echo chambers en fake news: Over het complexe samenspel tussen technologie, media, politiek, en burgers Prof. dr. Cédric Courtois School voor Massacommunicatie Research KU Leuven Fake

Nadere informatie

Overzicht aanpassingen 1 september 2018 AANPASSINGEN VERSIE VERSUS VERSIE

Overzicht aanpassingen 1 september 2018 AANPASSINGEN VERSIE VERSUS VERSIE Overzicht aanpassingen 1 september 2018 AANPASSINGEN VERSIE 1.18.2 VERSUS VERSIE 1.18.1 MCTL v1.18.2 versus v1.18.1 Geen copyright! MCTL is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding

Nadere informatie

Controller waar gaat gij heen?

Controller waar gaat gij heen? Controller waar gaat gij heen? Business partner? Of ook politieagent? Concerncontrol binnen de Gemeente Seminar de Reehorst Ede 15 maart 2018 rob@schapink.nl Achtergrond / aanleiding seminar Seminar concern

Nadere informatie

Verdiepings-RI&E Technologie (kantoorautomatisering)

Verdiepings-RI&E Technologie (kantoorautomatisering) Verdiepings-RI&E Technologie (kantoorautomatisering) Werkdruk is een arbeidsrisico waaraan (als onderdeel van een PSA beleid) in de RI&E aandacht moet worden besteed. Een bron van werkdruk kan het gebruik

Nadere informatie

Procesondersteuning binnen de sociale zekerheid

Procesondersteuning binnen de sociale zekerheid Procesondersteuning binnen de sociale zekerheid Professionals binnen de sociale zekerheid werken vaak met meerdere systemen. Deze zijn statisch, communiceren niet met elkaar en geven geen inzicht in het

Nadere informatie

Disclosure. Nierpatiënt 2.0. Outline. Hoe kijkt u hiernaar? Ouderen op internet (CBS) Ervaringen met internet No conflict of interest

Disclosure. Nierpatiënt 2.0. Outline. Hoe kijkt u hiernaar? Ouderen op internet (CBS) Ervaringen met internet No conflict of interest Disclosure Nierpatiënt 2.0 Digitale communicatie aansluitend bij vaardigheden en behoeften No conflict of interest Marco Boonstra, communicatieadviseur en PhD Outline Hoe kijkt u hiernaar? Zijn ouderen

Nadere informatie

Cooperatiefrijden en privacy. Dataprotectie van locatiegebonden persoonsgegevens

Cooperatiefrijden en privacy. Dataprotectie van locatiegebonden persoonsgegevens Cooperatiefrijden en privacy Dataprotectie van locatiegebonden persoonsgegevens Concepten - Selective disclosure Manier waarop en de mate waarin men zich blootgeeft - Practical obscurity Feitelijk onzichtbaar

Nadere informatie

INTRODUCTIE

INTRODUCTIE Cyber Crime INTRODUCTIE CYBER CRIME Met Cybercrime of internetcriminaliteit worden alle vormen van criminaliteit bedoeld waarbij het gebruik van internet een hoofdrol speelt. Internetcriminaliteit is

Nadere informatie

Geleerde lessen Compliance. Utrecht, 19 januari 2017 Mr. Stijn Sarneel MBA CIPP/E. Agenda

Geleerde lessen Compliance. Utrecht, 19 januari 2017 Mr. Stijn Sarneel MBA CIPP/E. Agenda Geleerde lessen Compliance Toegepast op WP 29: Guideline DPO Utrecht, 19 januari 2017 Mr. Stijn Sarneel MBA CIPP/E Agenda Kennismaken met VCO Ontwikkeling van Compliance in NL WP 29 Triggers Lessons learned

Nadere informatie

Hilde Sels Ria Van Huffel Ria Van Looveren

Hilde Sels Ria Van Huffel Ria Van Looveren Een kennismaking met het TRIS-instrument Hilde Sels (hilde.sels@khk.be) Ria Van Huffel (ria.vanhuffel@vsko.be) Ria Van Looveren (riavanlooveren.br@skynet.be) 2011-06-10 2 Overzicht in stappen 1 Wat is

Nadere informatie

SEE INFORMATION DIFFERENTLY ARCHIEF- EN INFORMATIEBEHEER: EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK BASISKENNIS OVER RETENTIESCHEMA'S

SEE INFORMATION DIFFERENTLY ARCHIEF- EN INFORMATIEBEHEER: EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK BASISKENNIS OVER RETENTIESCHEMA'S SEE INFORMATION DIFFERENTLY ARCHIEF- EN INFORMATIEBEHEER: EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK BASISKENNIS OVER RETENTIESCHEMA'S INLEIDING DEZE SNELGIDS HELPT U BIJ HET PLANNEN, MAKEN EN BEHEREN VAN RETENTIESCHEMA'S

Nadere informatie

StrategyLAB. Online tools voor co-creatie van visie en strategie en monitoren van uitvoering

StrategyLAB. Online tools voor co-creatie van visie en strategie en monitoren van uitvoering StrategyLAB Online tools voor co-creatie van visie en strategie en monitoren van uitvoering Anticipeer op verandering StrategyLAB is hét online platform voor het ontwikkelen en realiseren van visie en

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 588 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Kenmerk Uw kenmerk Datum 21 december 2018 Betreft

Nadere informatie

Ethiek zet architectuur op zijn plek

Ethiek zet architectuur op zijn plek DYA dag 2018 Ethiek zet architectuur op zijn plek DYA dag 2018 Ton Eusterbrock 9 maart 2018 Dya dag 2018 - Architectuur en ethiek 2 De centrale vraag? Wat maakt een architectuur een ethisch verantwoorde

Nadere informatie

Documentbeheer bij Studieverenigingen Document management at student associations. Library, ICT Services & Archive (LISA) Archive dept.

Documentbeheer bij Studieverenigingen Document management at student associations. Library, ICT Services & Archive (LISA) Archive dept. Documentbeheer bij Studieverenigingen Document management at student associations Library, ICT Services & Archive (LISA) Archive dept. 1 Het archief/the Archive Wat voor beeld hebben jullie bij een archief?

Nadere informatie

Onderzoeksdata en toegangsrechten

Onderzoeksdata en toegangsrechten Onderzoeksdata en toegangsrechten Jacquelijn Ringersma Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek Nijmegen Max Planck Instituut voor psycholinguïstiek Max Planck Gesellschaft 78 onderzoeksinstituten (Duitsland)

Nadere informatie

WAT ZIJN JE RECHTEN?

WAT ZIJN JE RECHTEN? Je bent een minderjarige als je onder de 18 jaar bent ALLEENSTAANDE MINDERJARIGE VREEMDELING IN BELGIE WAT ZIJN JE RECHTEN? EEN AANTAL NUTTIGE ADVIEZEN EN CONTACTEN OM JE TE HELPEN Medegefinancierd door

Nadere informatie

Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen

Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen Het ALICE Project: Beeldbellen voor ouderen Paul Dijkgraaf (ThuisConnect) Eindhoven, 23 Juni 2011 Advanced Lifestyle Improvement system & new Communication Experience Het ALICE Project 5 Partners uit 3

Nadere informatie

Ontwikkelingen bij het CBS

Ontwikkelingen bij het CBS Ontwikkelingen bij het CBS Inhoud en techniek gaan hand in hand Dennis Ramondt 29-3-2018 Inhoud van de presentatie Korte terugblik Gebruik open data CBS en zijn output strategie Nieuwbouw Vooruitblik (met

Nadere informatie

Wetgeving(s)Techniek. Corien Prins Voorzitter WRR

Wetgeving(s)Techniek. Corien Prins Voorzitter WRR Wetgeving(s)Techniek Corien Prins Voorzitter WRR 3 juli 2017 Wat wil ik met u delen? Kenmerken technologie en implicaties daarvan voor wetgevers en overheidsjuristen Big data ter illustratie Implicaties

Nadere informatie

Organisatie FP. Specialistisch OM: milieu en fraude

Organisatie FP. Specialistisch OM: milieu en fraude Functioneel parket Organisatie FP Specialistisch OM: milieu en fraude Landelijke OM organisatie: 4 handhavingseenheden. Zwolle, Den Bosch Rotterdam en Amsterdam. Den Haag HO, beleid Ongeveer 21 ovj s en

Nadere informatie

Functiebeschrijving LOGISTIEK MEDEWERKER DIENSTENCENTRA E1-E3

Functiebeschrijving LOGISTIEK MEDEWERKER DIENSTENCENTRA E1-E3 Beschrijving doel en visie Binnen de eengemaakte organisatie, stad en OCMW, staat de burger centraal. Om dit te realiseren zijn er 3 klantgerichte sectoren: dienstverlening, samenleving en stadsontwikkeling

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1687 woorden 9 juni keer beoordeeld. Informatica

6,2. Werkstuk door een scholier 1687 woorden 9 juni keer beoordeeld. Informatica Werkstuk door een scholier 1687 woorden 9 juni 2011 6,2 101 keer beoordeeld Vak Informatica Inleiding in de gevaren van het internet In ons dagelijks leven gaat er tegenwoordig bijna geen dag voorbij zonder

Nadere informatie

Examen VWO maatschappijwetenschappen. tijdvak 2 tijdvak 1 maandag 17 juni woensdag 22 mei uur uur

Examen VWO maatschappijwetenschappen. tijdvak 2 tijdvak 1 maandag 17 juni woensdag 22 mei uur uur Examen VWO 2019 tijdvak 2 tijdvak 1 maandag 17 juni woensdag 22 mei 13.30-16.30 uur 9.00 12.00 uur maatschappijwetenschappen Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit

Nadere informatie

Toekomstbestending maken van selectie tool Rekening houdend met strikte privacy wetgeving

Toekomstbestending maken van selectie tool Rekening houdend met strikte privacy wetgeving Toekomstbestending maken van selectie tool Rekening houdend met strikte privacy wetgeving Kurt.Merchiers@colruytgroup.com Functioneel Analist Roel.Van.Assche@sas.com Consultant Agenda Vervanging van de

Nadere informatie

Cryptografie: ontwikkelingen en valkuilen bij gebruik. Eric Verheul Bart Jacobs 5 oktober 2011

Cryptografie: ontwikkelingen en valkuilen bij gebruik. Eric Verheul Bart Jacobs 5 oktober 2011 Cryptografie: ontwikkelingen en valkuilen bij gebruik Eric Verheul Bart Jacobs 5 oktober 2011 1 Agenda Context Verbeter suggesties opzet binnen CSPs (langere termijn) Verbeter suggesties opzet binnen CSPs

Nadere informatie

AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models

AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models Pepijn Vemer, George van Voorn, Isaac Corro Ramos, Maiwenn Al, Talitha Feenstra Rationale In theorie: Doe alles! Een model

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Criminaliteit onder asielzoekers

Praktische opdracht Maatschappijleer Criminaliteit onder asielzoekers Praktische opdracht Maatschappijleer Criminaliteit onder asielzoekers Praktische-opdracht door een scholier 2045 woorden 11 juli 2001 6,7 123 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding: Uit een zelfstandig

Nadere informatie

FAIR Data & Personal Health Train

FAIR Data & Personal Health Train FAIR Data & Personal Health Train Towards an Internet of FAIR Data and Services Wouter Franke Platform IZO 25 mei 2018 Waar komt FAIR vandaan? 3 Waarom FAIR? Toename van data Data interoperabiliteit is

Nadere informatie

Gezinsbehandeling (IOG) bij kinderen met gedragsproblemen Sterker in de samenleving.

Gezinsbehandeling (IOG) bij kinderen met gedragsproblemen Sterker in de samenleving. Gezinsbehandeling (IOG) bij kinderen met gedragsproblemen Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Marco is acht jaar en heeft een licht verstandelijke beperking. Daarnaast heeft hij gedrags-, leer-,

Nadere informatie

Public Value Een introductie

Public Value Een introductie Public Value Een introductie Zwolle, 3 oktober 2018 Gerwin Nijeboer waarde creëren in het gemeenschappelijk belang voor het welzijn van het individu en de samenleving. Belangrijk: Public is NIET gelimiteerd

Nadere informatie

Gemeente Rotterdam TNO Ministerie van OCW Ministerie van BZK. Rotterdamse Data Science Analyse Jeugd

Gemeente Rotterdam TNO Ministerie van OCW Ministerie van BZK. Rotterdamse Data Science Analyse Jeugd Gemeente Rotterdam TNO Ministerie van OCW Ministerie van BZK Rotterdamse Data Science Analyse Jeugd 20-5-2019 Rotterdam Groeit: evidentie en interactie Potentie van de stad waarmaken: kansrijk, veilig

Nadere informatie

Europakenner Onderzoeker Journalist. toepassing. bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties. gehaald op:

Europakenner Onderzoeker Journalist. toepassing. bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties. gehaald op: Europakenner Onderzoeker Journalist Europeaan en invloeden Europese en internationale instellingen bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties toekomst als Europees burger formuleren Een Europeaan

Nadere informatie

Examen HAVO. Maatschappijleer (nieuwe stijl en oude stijl)

Examen HAVO. Maatschappijleer (nieuwe stijl en oude stijl) Maatschappijleer (nieuwe stijl en oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 13.30 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen;

Nadere informatie

22/03/2018 BEROEPSGEHEIM EN DEONTOLOGIE EEN PRAKTISCHE BENADERING CASE HOE WETEN WE WANNEER WE GOED HANDELEN? Ellen Milants

22/03/2018 BEROEPSGEHEIM EN DEONTOLOGIE EEN PRAKTISCHE BENADERING CASE HOE WETEN WE WANNEER WE GOED HANDELEN? Ellen Milants BEROEPSGEHEIM EN DEONTOLOGIE EEN PRAKTISCHE BENADERING Ellen Milants 1 CASE Ann, vroedvrouw, komt op bezoek bij een jong gezin. Nele is 18 jaar en pas bevallen van haar eerste kindje Elise. Nele is samen

Nadere informatie

Big Data en Variabele Data Printing

Big Data en Variabele Data Printing Big Data en Variabele Data Printing Roelof Janssen Definitie Big Data Verwerken en interpreteren van grote en/of gevarieerde dataverzamelingen Doug Laney, Gartner: groeiend volume van data Socialmedia

Nadere informatie

Personalisa*e van het web leidt tot je ideale bubbel. Maatschappij & interactie hc 2 Personalisatie van het web

Personalisa*e van het web leidt tot je ideale bubbel. Maatschappij & interactie hc 2 Personalisatie van het web Personalisa*e van het web leidt tot je ideale bubbel Foutje in Google en Wikipedia maken ons slim Informa*e- overload Every two days we create as much informa*on as we did from the dawn of civiliza*on

Nadere informatie

Geen Big Data zonder Small Data. Norman Manley IT Analyst

Geen Big Data zonder Small Data. Norman Manley IT Analyst Geen Big Data zonder Small Data Norman Manley IT Analyst Big Data - een defini;e Big data is de naam die wij geven aan een verzameling van gegevens d ie z o g root ( en c omplex) i s d at d ie n iet m eer

Nadere informatie

Datum 9 november 2018 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over 'De enorme toename van criminaliteit in Kampen door asielzoekers

Datum 9 november 2018 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over 'De enorme toename van criminaliteit in Kampen door asielzoekers 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directie beleid Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500

Nadere informatie

smartops people analytics

smartops people analytics smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

De rol van de school. bij polarisatie en radicalisering van jongeren

De rol van de school. bij polarisatie en radicalisering van jongeren De rol van de school bij polarisatie en radicalisering van jongeren Haagse Hogeschool 11 november 2015 Stichting School & Veiligheid ondersteunt scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat.

Nadere informatie

WAAROM SOCIALE MEDIA INZETTEN?

WAAROM SOCIALE MEDIA INZETTEN? WAAROM SOCIALE MEDIA INZETTEN? VAN MASSACOMMUNICATIE NAAR EEN MASSA COMMUNICATIES VAN MASSACOMMUNICATIE NAAR EEN MASSA COMMUNICATORS WAAROM SOCIALE MEDIA OPNEMEN IN DE POLITIEWERKING?? Sociale media vormen

Nadere informatie

Europees Jeugdfonds. Ondersteuning van jongeren in Europa. Jongeren centraal

Europees Jeugdfonds. Ondersteuning van jongeren in Europa. Jongeren centraal Europees Jeugdfonds Ondersteuning van jongeren in Europa Jongeren centraal Dialoog Kansen Gemeenschap Samenwerking Met het hart Interactief Flexibel Uitwisseling Professioneel DE RAAD VAN EUROPA De Raad

Nadere informatie

DEFINITIES COMPETENTIES

DEFINITIES COMPETENTIES DEFINITIES COMPETENTIES A. MENSEN LEIDINGGEVEN A1 Sturen Geeft op een duidelijke manier richting aan een team, neemt de leiding op zich, zet mensen en middelen zodanig in dat doelen met succes worden bereikt.

Nadere informatie

Plan 5 6-11 7 - 41-43 76-78

Plan 5 6-11 7 - 41-43 76-78 Plan Gegevens mag het? Rechtmatig verkregen gegevens grondslagen voor rechtmatige verwerking: Ondubbelzinnige toestemming, noodzakelijk voor uitvoeren overeenkomst, wettelijke plicht, bescherming vitale

Nadere informatie

(GBAVERWEDUWDENMASSABUS)

(GBAVERWEDUWDENMASSABUS) Documentatierapport Verweduwende personen die op het moment van verweduwing in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente stonden ingeschreven per publicatiejaar (GBAVERWEDUWDENMASSABUS) Datum:4

Nadere informatie

Azure en BI: niet alleen voor grote bedrijven

Azure en BI: niet alleen voor grote bedrijven Azure en BI: niet alleen voor grote bedrijven 18.00 18.15 uur: welkom 18.15 19.15 uur: Jeroen ter Heerdt 19.15 19.45 uur: Pauze 19.45 20.30uur: Wouter & Martijn 20.30 20.45 uur: afsluiting en aansluitend

Nadere informatie

Digitaliseringsstrategie in de praktijk

Digitaliseringsstrategie in de praktijk Digitaliseringsstrategie in de praktijk Schriftelijke bijdrage rondetafelgesprek 13-09-2018 Aan: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat Digitalisering verandert onze economie, onze democratie

Nadere informatie

Marketingtrends 2012. De klant centraal in social media. Onno Ponfoort. Utrecht, 25 april 2012. Courtesy of

Marketingtrends 2012. De klant centraal in social media. Onno Ponfoort. Utrecht, 25 april 2012. Courtesy of Marketingtrends 2012 De klant centraal in social media Onno Ponfoort Utrecht, 25 april 2012 Courtesy of 1 Courtesy of Marketingtrends 2012 Opzet van het onderzoek Uitkomsten 2012 Trends over de jaren Sector

Nadere informatie

(GBANATGEWIJZIGDENMASSABUS)

(GBANATGEWIJZIGDENMASSABUS) Documentatie Personen die van nationaliteit zijn gewijzigd en op het moment van de wijziging van nationaliteit in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente stonden ingeschreven per publicatiejaar

Nadere informatie

Beoordelen van Beoor co co--assistenten assistenten Praktijk ve Praktijk v rsus theorie Marjan Govaerts

Beoordelen van Beoor co co--assistenten assistenten Praktijk ve Praktijk v rsus theorie Marjan Govaerts Beoordelen van co-assistenten Praktijk versus theorie Marjan Govaerts Waar hebben we het over? Why Bother? Frequente feedback, op basis van Frequente toetsing Oefening en follow-up Ericsson, Academic

Nadere informatie

Big Data en vastgoedsturing. Bouw en vastgoed cursus Slot Zeist 7 april 2016

Big Data en vastgoedsturing. Bouw en vastgoed cursus Slot Zeist 7 april 2016 Big Data en vastgoedsturing Bouw en vastgoed cursus Slot Zeist 7 april 2016 Marten Middendorp Peter Korst Onze kijk op assetmanagement - advies en tools - strategie, vastgoed en financiën - kracht van

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Met de Glazen Bol naar. Doelgerichter BWT Toezicht

Met de Glazen Bol naar. Doelgerichter BWT Toezicht Met de Glazen Bol naar Doelgerichter BWT Toezicht Missie SuperGraph realiseert de toepassing van Voorspellende Modellen in het hart van uw organisatie dusdanig dat onzekerheden zoveel mogelijk worden weggenomen

Nadere informatie

Microdata Services. Bronvermelding

Microdata Services. Bronvermelding Documentatie Zorgproducten in de tweedelijns of gespecialiseerde Geestelijke Gezondheidszorg buiten de Diagnose Behandel Combinaties (DBCGGZOverigeZorgproductenTAB) Datum:11 april 2018 Bronvermelding Publicatie

Nadere informatie

WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT

WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT SYMPOSIUM asielzoekers en vluchtelingen met ernstige psychiatrische problematiek WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT Educatieve en begeleidingsmethodieken voor asielzoekers Vlaams expertisecentrum voor alcohol,

Nadere informatie

Open Source en Open Data

Open Source en Open Data Open Source en Open Data Open voor iedereen!? Erna Oudman & Bram Corneliszen Open Source en Open Data Open voor iedereen!? Inhoud Wie zijn wij Van Oord en GIS GIS software: Prorietary vs Open Source Open

Nadere informatie

IK HEB NIKS TE VERBERGEN, OF TOCH WEL? MAARTJE WALSTRA - ONLINE PRIVACY SEMINAR

IK HEB NIKS TE VERBERGEN, OF TOCH WEL? MAARTJE WALSTRA - ONLINE PRIVACY SEMINAR IK HEB NIKS TE VERBERGEN, OF TOCH WEL? MAARTJE WALSTRA - ONLINE PRIVACY SEMINAR INHOUD ONLINE PRIVACY; HOE ZIEN WIJ DAT? ONZE PERSOONLIJKE GEGEVENS DE TOEKOMST VAN ONLINE PRIVACY ONLINE PRIVACY; HOE ZIEN

Nadere informatie

MVO in het beroepsonderwijs

MVO in het beroepsonderwijs MVO in het beroepsonderwijs 13 december 2007 's-hertogenbosch Timo Cochius CSR Academy Timo Cochius MVO-advies Ambitie Markten Producten/diensten 1 Agenda 1. Gaming in het onderwijs CruiSeR 2. Basisboek

Nadere informatie

Internet of Things: De ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten

Internet of Things: De ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten Internet of Things: De ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten Supply Chain Innovations 26 maart 2015 dr. Katleen Gabriels Vrije Universiteit Brussel (VUB) katleen.gabriels@vub.ac.be 3/26/15

Nadere informatie

Tooling voor de HR-cyclus

Tooling voor de HR-cyclus Tooling voor de HR-cyclus De complete requirements checklist Tooling voor de HR-cyclus De complete requirements checklist Als je op zoek bent naar tooling voor de HR-cyclus, wil je graag een goede keuze

Nadere informatie

De uitkomsten van het Marketingtrendonderzoek 2014 Onno Ponfoort Rob Lindner

De uitkomsten van het Marketingtrendonderzoek 2014 Onno Ponfoort Rob Lindner De uitkomsten van het Marketingtrendonderzoek 2014 Onno Ponfoort Rob Lindner Utrecht, 24 april 2014 1 Discussie over de marketingtrends www.berenschot.nl/marketingtrends2014 #marketingtrends Marketing

Nadere informatie