Acta. Bijlage V - X. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Rapport Deputaten Kerkmuziek

Transcriptie

1 Acta van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage V - X Rapport Deputaten Kerkmuziek

2 Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken in Nederland. Voor alle zaken het auteursrecht betreffend kan contact opgenomen worden met het deputaatschap Generaal-synodale publicaties via: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in wat voor vorm of op wat voor manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende, behoudens de uitzonderingen bij de wet gesteld. 2 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

3 1 INLEIDING In deze inleiding zetten we de toon voor ons rapport. We hopen dat u van ons werk de smaak te pakken krijgt om uw eigen taak aan het gezangenproject ter hand te nemen. 1.1 Van de druif, de tros, de wijnstok en de landman. Onder deze titel beschreef het commissierapport van de GS Leusden 1999 de opdracht aan de deputaten kerkmuziek. Inmiddels werken wij in opdracht van de GS Zuidhorn Maar ons werk valt nog altijd te beschrijven aan de hand van dit prachtige beeld DE DRUIF Het eerste en mooiste werk van dit deputaatschap is het selecteren en presenteren van de goede druiven in de enorme wijngaard kerkmuziek. Liederen in bundels en ongepubliceerde werken worden geproefd aan de hand van de criteria. En de liederen die deze toets hebben doorstaan, bieden we in dit rapport aan de kerken aan als goede vruchten DE TROS De oogst is al enige jaren in volle gang. Inmiddels zijn er 117 liederen uit het Liedboek voor de kerken definitief goedgekeurd om gezongen te worden. Van 134 liederen uit dat Liedboek geldt dat dat met terughoudendheid mag. Die hebben we dus om zo te zeggen nog op proef. Daarnaast zijn 90 nieuwe liederen in eerste lezing goedgekeurd en gebundeld om gezongen te worden. En die vele goede druiven vormen samen inmiddels een stevige tros DE WIJNSTOK De wijn smaakt altijd naar de stok. Zo hebben de gezangen die wij nu presenteren, de toon van de deputaten die ze hebben geselecteerd. Ze komen voort uit de wijnstok: onze uitvoering van de opdracht. En ze zijn gegroeid aan de ranken: de criteria DE LANDMAN Als generale synode bent u de landman. Uw voorganger zette ons aan het werk. Aan u de eer het resultaat te keuren. En bij die keuringsdienst wil dit rapport u helpen. Het beschrijft hoe wij de opdracht hebben uitgevoerd en de criteria hebben gehanteerd. Dan weet u hoe u de druiven moet proeven. Dan kunt u ook beoordelen of u de ranken misschien moet snoeien of de wijnstok moet herplanten. Want de wijn smaakt altijd naar de stok! DE PROEVERS Alle zangers en speellieden zijn de proevers. Zij heffen in zang en spel het glas om de naam van de Heer aan te roepen (Ps. 116:13). En nodigen zo anderen tot zijn heil en zegen: Wo man singt, da lass dich ruhig nieder: böse Menschen haben keine Lieder DE GEHEELONTHOUDER GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 3

4 1.2 Van de Wijnstok, de Landman en de Oogst Het beeld dat we in deze inleiding gebruiken, leidt onze gedachten naar hét criterium voor ons werk: Gods woord. Daarin zegt Jezus Christus dat Hij de ware Wijnstok is. Alleen met Hem verbonden kunnen wij dit werk doen. Hij zegt ook dat zijn Vader de Landman is. Alleen voor Hem moeten wij veel goede vruchten dragen. En Hij belooft vooral dat wij met Hem nieuwe wijn zullen drinken in het koninkrijk van zijn Vader. Juist die aanstaande Bruiloft van het Lam bepaalt nu al de toonhoogte van ons lied. In het licht van dat Woord van God zijn wij blij bij het presenteren van dit rapport. In verwachting van wat komt hopen we dat ons en uw werk velen zal helpen om dronken van vreugde te raken (Hoogl. 5:1) en Hem de eer te geven! 4 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

5 2 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 2 2 INHOUDSOPGAVE 4 3 SAMENVATTING 5 4 DEPUTAATSCHAP 6 5 OPDRACHT 7 6 BELEID 8 7 UITVOERING 12 8 CONCEPTBESLUITEN 20 9 BIJLAGEN 23 GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 5

6 3 SAMENVATTING Wij leggen in dit rapport zo'n 120 liederen ter goedkeuring aan de synode voor. Deze selectie is gemaakt met de vreugde die eigen is aan de druivenpluk. Wel hebben de personele wisselingen van en in ons deputaatschap veel energie gekost. En door persoonlijke omstandigheden van deputaten was die energie niet altijd beschikbaar. De 60 liederen uit het Liedboek zijn de eerste helft van de 120 die we kozen om aan deze en de volgende synode te presenteren. Binnen de grenzen van tijd en aantal die de vorige synode stelde, geven wij aan deze liederen de voorkeur. Van dichters en musici uit onze kerken presenteren we 20 liederen die al door het vorige deputaatschap waren geselecteerd. Er ligt nog een klein aantal nieuwe inzendingen in depot te wachten op beoordeling. De andere 40 liederen zijn geselecteerd uit diverse andere bronnen. Dit deel van onze selectie laat de kerken ook kennis maken met andere kerkmuzikale tradities. Opnieuw hebben we een aantal wat we noemen evangelicale liederen geselecteerd. Binnen de huidige criteria en afgesproken werkwijze past het echter niet om ook liederen te selecteren uit de bundels Opwekking. Om goed antwoord te kunnen geven op de vraag daarnaar in onze kerken, stellen we dan ook voor en de opdracht aan deputaten kerkmuziek uit te breiden. De synode zal ook keuzes moeten maken t.a.v. de voortgang van het project. Wij leggen in dit rapport de mogelijkheden voor: welke liederen willen we zingen en hoe kan de toekomstige gezangenbundel worden samengesteld. De overige opdrachten hebben we uitgevoerd in de marges van ons eigenlijke werk. De beschrijving ervan neemt dan ook in dit rapport een marginale plek in. 6 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

7 4 SAMENSTELLING DEPUTAATSCHAP Door de GS Zuidhorn 2002 werden acht personen [theologen, neerlandici en musicologen] benoemd als deputaat; daarnaast werden vijf secundi aangewezen. Al snel moesten echter J.F.Geerds en D. Zwart afhaken wegens persoonlijke omstandigheden. Ter vervanging hebben we een beroep gedaan op de secundi Boer en Droogsma, die zich vervolgens moesten inwerken. Het theologische element binnen het deputaatschap hebben we versterkt door secundus ds. Van Veen deel te laten nemen aan ons werk; hij was als oud-moderamenlid van de GS Zuidhorn ook extra op de hoogte van de achtergronden van de door ons op te zetten klankbordgroep. Het gevolg van deze wisselingen was dat de werkzaamheden in deze periode wat moeizaam op gang kwamen. Uiteindelijk hebben we naar onze mening toch aan de opdrachten van GS Zuidhorn kunnen voldoen. Voor dit rapport zijn verantwoordelijk: Drs. D.J. [Daan] Boer, Resedalaan 4, 3871 EK Hoevelaken (2008), tel B.G. [Gerrolt] Droogsma, Frederik van Eedenstraat 38, 7606 BJ Almelo, tel Ds. T.S. [Ton] Huttenga (voorz.), Mondriaanstraat 33, 9718 MJ Groningen (2005), Drs. H. [Henk] Kisteman (secr.), Zonnehof 33, 7772 GA Hardenberg (2005), Ds. E.C. [Elbart] Luth, De Maraboe 37, 7609 GX Almelo (2008), tel H. [Henk] Ophoff, Van Linghenhof 16, 7721 XW Dalfsen (2011) tel Ds. Joh. A. [Johan] Schelling, Veldenseweg 51, 5914 SL Venlo (2008), tel L. [Luuk] Sikkema, Jol 17, 9801 MK Zuidhorn (2005), Ds. H. [Henk] van Veen, Fazantweg 10a, 7161 HR Neede, tel De secundi-deputaten ontvingen telkens de verslagen en ze werden ook in de gelegenheid gesteld om mee te denken. Ds. P. [Pieter] v.d. Berg, Cornelis Jetseslaan 16, 9646 DC, Veendam, tel Ds. T.K. [Tonnis] van Eerden, Thorbeckestraat 16a, 9801 KC Zuidhorn, tel GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 7

8 5 OPDRACHT VAN DE SYNODE De GS Zuidhorn 2002 droeg de deputaten kerkmuziek het volgende op. 1. Verder te werken aan de selectie van liederen a. uit het Liedboek voor de Kerken, nl. uit de eerder geselecteerde 131 en de zogenoemde 'b-categorie ; b. uit eigen kring, nl. uit de liederen die zijn of nog worden toegezonden; c. uit andere bronnen. 2. Een totaal van 120 liederen aan te bieden, waarbinnen de verhouding is: 60 uit het Liedboek, 30 liederen uit eigen kring (luek) en 30 uit andere bronnen (luab). 3. De toelichtingen bij de aan te bieden liederen het karakter te geven van een pleidooi. 4. Na te denken over de opzet van de toekomstige gezangenbundel. 5. Kerken te helpen bij de introductie van de vrijgegeven liederen. 6. Het rapport Regeling Kerkmuziek opnieuw onder de aandacht van de kerken te brengen. 7. Met deputaten eredienst te overleggen. 8. Bij het selecteren van liederen uit het Liedboek en de opzet van de toekomstige gezangenbundel rekening te houden met de contacten die er zijn met de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Nederlands Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Bond binnen de Hervormde Kerk. 9. Met een samen te stellen klankbordgroep minimaal jaarlijks te overleggen om de mening over de nieuwe gezangen te inventariseren en om bij de voortgang van het werk rekening te houden met de gevoelens die leven in de kerken. 10. De ontwikkelingen van het project Liedboek 2000 te volgen. De volledige tekst van de synodebesluiten t.a.v. het Rapport deputaten Kerkmuziek is opgenomen in bijlage 1. 8 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

9 6 BELEID In dit hoofdstuk leest u in grote lijnen wat het beleid is van de synodes om te komen tot een nieuwe gezangenbundel. En we laten u zien hoe dat beleid kan worden gehandhaafd of moet worden bijgesteld op grond van onze werkzaamheden en ervaren knelpunten. Deze laatste punten worden in hoofdstuk 7 uitvoeriger beschreven. 6.1 Doelstelling en werkplan Als kerken willen we een nieuwe gezangenbundel samenstellen. Via selectie door deputaten en goedkeuring door synodes ontstaat een lijst van gezangen die in de erediensten mogen worden gezongen. Vanuit die lijst moet vervolgens een evenwichtige gezangenbundel worden samengesteld. De lijst blijft bestaan en wordt aangevuld met nieuwe liederen GESCHIEDENIS Ons werk aan een nieuwe gezangenbundel zijn we als kerken begonnen op de GS Ommen Daar werd op verzoek van kerken een studiedeputaatschap eredienst benoemd. In het rapport dat zij uitbrachten, stond ook een fors hoofdstuk over kerkmuziek. Mee op basis daarvan benoemde de GS Berkel en Rodenrijs 1996 een deputaatschap kerkmuziek. Voornaamste opdracht daaraan was liederen te selecteren aan de hand van een aanzet tot formulering van uitgangspunten en criteria voor de uitbreiding van de gezangenbundel ( ) als aanvulling op de richtlijnen die de GS Kampen 1975 had vastgesteld. Die selectiecriteria moesten door deputaten nader worden geformuleerd. En ze moesten ernaar streven zo spoedig mogelijk een royale proefbundel aan de kerken ter toetsing aan te bieden. Deze laatste opdracht resulteerde in de selectie van 255 Liedboekliederen, uitgegeven in de zogenaamde Uitbreiding Gereformeerd Kerkboek: Proefbundel. In een Aanvullend rapport schreven deputaten een verantwoording van hun nadere formulering van de selectiecriteria. De GS Leusden 1999 besloot, gehoord vele bezwaren vanuit de kerken tegen het grote aantal liederen dat zonder generaal-synodale goedkeuring in de erediensten getoetst zou moeten worden, om van die 255 Liedboekliederen 121 in eerste lezing goed te keuren voor gebruik in de eredienst. En in een poging om ook ruimte te creëren voor de selectie van liederen uit een andere dan de kerkmuzikale traditie, stelde de synode voor de selectiecriteria een iets ruimere formulering vast dan deputaten hadden voorgesteld. Op grond van de opdrachten van de GS Leusden 1999 presenteerde het deputaatschap kerkmuziek aan de GS Zuidhorn 2002 naast de nog niet beoordeelde 131 Liedboekliederen vooral een kleine 100 liederen van dichters en musici uit eigen kring en uit andere bronnen, waaronder met name Alles wordt nieuw en de twee E&R-bundels (die strikt genomen geen bronnen, maar verzamelbundels zijn). Na beoordeling van de vele bezwaren die waren ingediend tegen de 121 Liedboekliederen die in eerste lezing waren vastgesteld, besloot de synode de 131 opnieuw gepresenteerde Liedboekliederen nog niet te beoordelen. Wel werd besloten om van de andere liederen 90 in eerste lezing goed te keuren voor gebruik in de eredienst. En inmiddels zijn die liederen uitgegeven in het bundeltje Negentig Gezangen CRITERIA Sinds de GS Leusden 1999 werken we met de volgende criteria: 1. Een goed kerklied is geschikt om te functioneren in een liturgische context, waarbinnen Gods woorden en daden het centrum vormen. 2. Een goed kerklied is inhoudelijk in overeenstemming met de Schrift. GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 9

10 3. Een goed kerklied wordt wat betreft de taalkundige en muzikale vorm gekenmerkt door stijl en kwaliteit. Het kent een goede woord-toon-verhouding. Het is bruikbaar en toegankelijk voor mensen uit de huidige tijd en cultuur. 6.2 Selectie liederen Als deputaten selecteren we liederen door ze te bespreken aan de hand van de criteria die de GS Leusden 1999 heeft vastgesteld zie CRITERIA De huidige criteria zijn vooral geschikt om liederen te beoordelen uit onze kerkmuzikale traditie en nieuwe liederen die zich bij die traditie aansluiten. Liederen uit een andere traditie laten zich aan de hand van deze criteria moeilijk beoordelen. De synode droeg deputaten ook op om bij het selecteren van liederen rekening te houden met lijsten en bundels die functioneren in de Christelijk Gereformeerde Kerken (CGK), de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) en de Gereformeerde Bond in de (toenmalige) Nederlands Hervormde Kerk (GB). Dat bleek echter beperkt uitvoerbaar. We stellen de synode daarom ook voor om op deze punten de opdracht aan te passen LIEDBOEK VOOR DE KERKEN Ten aanzien van de selectie van liederen uit het Liedboek voor de Kerken veranderde de GS Zuidhorn 2002 het beleid in die zin dat nu een beperkt aantal (60) aan de volgende synode moest worden gepresenteerd. Dat zorgde voor een nieuw beslispunt in ons werk: welke liederen verdienen de voorkeur? Wij leggen u nu onze keuze voor. Die hebben we gemaakt uit de 134 liederen die sinds de GS Leusden 1999 met terughoudendheid gezongen mogen worden. Maar we hebben ook liederen gekozen uit de zogenaamde b-categorie : liederen die om uiteenlopende redenen niet in de eerste bespreking van het deputaatschap waren geselecteerd. Niet al die 134 geparkeerde liederen worden dus door ons gepresenteerd. Wat wordt dan de status van die liederen? Ze worden nu wel gezongen, straks mag dat ineens niet meer? Ons voorstel op dit punt is dan ook: laat de synode kiezen hoe we als kerken op de of een volgende synode kunnen vaststellen welke liederen door de kerken gezongen mogen worden. Of die goedgekeurde Liedboekliederen allemaal in een eigen gezangenbundel kunnen worden opgenomen, of op een lijst blijven staan, is dan de volgende vraag LIEDEREN UIT EIGEN KRING Van dichters en musici uit onze eigen kerken worden nieuwe liederen ingezonden. De beoordeling van liederen die zijn ingediend, is nagenoeg voltooid. Ons voorstel is dat de synode de opdracht ten aanzien van deze liederen handhaaft. Als uitbreiding van deze opdracht stellen we voor dat deputaten t.z.t. voor lacunes in de bundel (beperkt aantal liederen in een bepaalde rubriek) dichters en musici mogen uitnodigen om nieuw werk in te zenden LIEDEREN UIT ANDERE BRONNEN Naar mate we langer met dit onderdeel van ons selectiewerk bezig zijn, krijgen we steeds beter overzicht over de beschikbare bronnen. Ook de selectie van geschikte liederen uit die bronnen is in de afgelopen periode gevorderd. We lopen echter tegen knelpunten aan als het gaat om het beoordelen van liederen uit wat wordt genoemd het evangelicale repertoire. Ten aanzien van dit onderdeel van ons werk stellen wij voor dat de synode: 1. de opdracht handhaaft om voort te gaan met selectie van liederen uit andere bronnen; 2. uitspreekt dat ten aanzien van kerkmuziek in de eredienst dezelfde ruimte geldt als die er in de Koersbepaling is gecreëerd voor de liturgie, de orde van onze erediensten; 10 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

11 3. besluit aan het deputaatschap kerkmuziek de extra opdracht te geven om de selectiecriteria zodanig te formuleren dat zij ook bruikbaar zijn om liederen uit dit genre te beoordelen, en om vervolgens aan de hand van die criteria een lijst samen te stellen van evangelicale liederen die in de eredienst gezongen mogen worden. 6.3 Toekomstige bundel Onze regelmatige besprekingen over de samenstelling van de nieuwe gezangenbundel hadden vooral het karakter van verkennen van de mogelijkheden die we in het volgende hoofdstuk voor u op een rijtje zetten. We stellen aan de synode voor de kerken meer tijd te geven om ervaring op te doen met de nu al vrijgegeven nieuwe liederen én de groeiende nieuwe vormen van presentatie daarvan in de dienst (beamer, overhead etc.). In dat proces lijkt het ons niet nodig en gewenst om van elke nieuwe selectie een nieuwe proefbundel uit te geven. We adviseren de synode om de besluitvorming over de nieuwe gezangenbundel te plannen na de afronding van het selectiewerk. 6.4 Overige opdrachten OVERLEG EN CONTACT Overleg met deputaten eredienst was weer nuttig. Met de Christelijke Gereformeerde Kerken is het contact op gebied van liturgie en kerkmuziek in de afgelopen periode geïntensiveerd. De opdrachten tot dit overleg en contact kunnen dus worden gehandhaafd KLANKBORDGROEP De klankbordgroep leverde weinig tot geen reacties op. Naar ons oordeel hebben we als deputaten die ook gewoon kerklid zijn, voldoende ontmoetingen met de proevers van ons werk. En diverse ondersteunende activiteiten zorgen ook voor groeiend draagvlak. We stellen dan ook voor deze opdracht te schrappen LIEDBOEK 2000 Over het project Liedboek 2000 zijn we zo in gesprek met de ISK, dat we voorstellen om op dit punt de bestaande opdrachten ongewijzigd te handhaven ONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN Voor voorstellen over de voortgang van de ondersteunende activiteiten verwijzen we naar het rapport van de deputaten eredienst. 6.5 Conclusies De belangrijkste beleidsvoorstellen die we u doen, zijn dus: 1. Maak in werkplan en opdracht aan deputaten duidelijk hoe en wanneer we als kerken tot de vaststelling van een definitieve lijst komen van alle liederen die gezongen mogen worden uit het Liedboek. 2. Wijzig de opdracht aan deputaten zo dat de vraag naar opwekkingsliederen in onze kerken goed beantwoord kan worden. GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 11

12 3. Geef van de in eerste lezing vast te stellen liederen niet opnieuw een proefbundeltje uit, maar laat de kerken op een andere manier met deze en volgende liederen kennismaken totdat we t.z.t. een nieuwe gezangenbundel kunnen uitgeven. 12 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

13 7 UITVOERING Aansluitend bij hoofdstuk 6 beschrijven we in dit hoofdstuk hoe we onze opdracht hebben uitgevoerd en tegen welke knelpunten we daarbij zijn aangelopen. Dit hoofdstuk kunt u dus lezen als illustratie en argumentatie bij wat we hiervoor al hebben geschreven. 7.1 Werkwijze Als deputaten hebben we tussen Zuidhorn en Amersfoort-Centrum in totaal 18 keer vergaderd; daarnaast werd er overlegd in subgroepen; van gedachtevorming per werd intensief gebruik gemaakt. Een deel van de (ondersteunende) werkzaamheden kon worden gedelegeerd aan mevr. Anje de Heer; met name denken we hierbij aan de voorbereiding en verzorging van de bundel Negentig gezangen. De start van ons werk werd bemoeilijkt door een tweetal factoren: 1. De verwerking van de besluiten van de synode kostte tijd. Waarom had de synode t.a.v. het Liedboek zo n forse koerswijziging ingezet en wat betekende dat concreet voor de uitvoering van onze opdracht? 2. De inkrimping en behoorlijke wijziging van de samenstelling van ons deputaatschap kostte inwerktijd van het deputaatschap als geheel en van de nieuwe leden. 7.2 Selectie liederen CRITERIA De criteria die de GS Leusden 1999 heeft vastgesteld, vormen het kader waarbinnen we ingediende of zelf verzamelde liederen beoordelen. De besprekingen van de vorige deputaatschappen en tijdens de synodes hebben aandachtspunten opgeleverd die een rol meespelen. Dat wil echter niet zeggen dat ze heel concreet als werkafspraken kunnen worden vastgelegd. Een voorbeeld: Als we Pasen vieren met Hoor hoe de vogels zingen boven het open graf (Negentig Gezangen 55:2) is dat generaal-synodaal goedgekeurde fantasie. Maar van diezelfde synode moesten we opnieuw bekijken of we met Kerst kunnen zingen: Hij lijkt op jou, zei Jozef, het neusje en die ogen. Wat is dan de werkafspraak wat wel en niet kan? Maar binnen de kaders van de criteria en met het brede instrumentarium van wat in de kerken leeft doen we ons selectiewerk met plezier en groeiende fijngevoeligheid. In de afgelopen periode bleek ons echter: deze criteria zijn niet geschikt om liederen te beoordelen die uit een andere traditie komen, zoals de evangelicale liederen zie hierover meer in paragraaf Verder gaf de synode opdracht: houd bij het selecteren van liederen ook rekening met de lijsten en bundels die functioneren in de Christelijk Gereformeerde Kerken, de Nederlands Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Bond in de (toenmalige) Nederlands Hervormde Kerk. Met dit extra criterium viel echter beperkt te werken. Uit genoemde kerken kregen we namelijk maar heel weinig informatie over de manier waarop zij hun lijsten en bundels hebben samengesteld. En verder kregen we wel als informatie dat de zangpraktijk plaatselijk afwijkt van de afspraken die de kerken landelijk hebben gemaakt LIEDBOEK VOOR DE KERKEN Bij onze beoordeling van de Liedboekliederen stelden we tot nu toe twee belangrijke vragen: is het inhoudelijk in overeenstemming met de Schrift en past het in de huidige cultuur? GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 13

14 Maar de GS Zuidhorn 2002 de afgesproken werkwijze op 2 punten bij. Afgesproken werd dat ons selectiewerk in 2008 moet zijn afgerond. En er mogen in de periode tot 2005 maximaal 120 liederen worden gepresenteerd. Binnen dat aantal moet er een evenredige verhouding zijn tussen de liederen uit de 3 categorieën. Dat laatste betekende volgens de synode: 60 Liedboekliederen. Maar aan de hand van welk criterium moesten we die 60 kiezen? Aanpak De subgroep Liedboek besloot om een lijst te maken van Liedboekliederen die om de een of andere reden de voorkeur zouden verdienen. Voor het samenstellen van die lijst werd inbreng gevraagd van een tweetal deskundigen. Op een open vraag via de pers om soortgelijke inbreng kregen we 1 reactie. Aan de hand van deze lijsten stelde de subgroep een eigen lijst samen. Daarbij werd gekeken naar de bekendheid van liederen, een evenredige verdeling over de Liedboekrubrieken, de lijsten van CGK en NGK en GB, en de behoefte aan specifieke liederen t.b.v. liturgische momenten. Resultaat Op voorstel van de subgroep stelden we een lijst samen van 60 liederen plus 15 reserve. Voor zover dat nog niet gebeurd was t.b.v. de vorige synode, werden bij deze liederen toelichtingen geschreven die rekening houden met mogelijk commentaar. Zie bijlage 2. Ook voor de mogelijke volgende periode hebben we al liederen gekozen om voor te stellen aan de volgende synode. Voortgang Tot nu toe zijn er 117 liederen uit het Liedboek officieel in tweede lezing vrijgegeven. Daar komen er 60 bij tijdens de GS Amersfoort-Centrum 2005, is het voorstel. Vervolgens nog een keer in 2008 een zelfde aantal. Daarmee komen we op 237 liederen uit het Liedboek die gezongen mogen worden. Een respectabel aantal. Dat is de ene kant. De andere kant is: hebben we daarmee alle waardevolle en goede liederen uit het Liedboek een plaats gegeven? Nee. Er blijven mooie liederen over waar geen bezwaren tegen bestaan, maar die buiten het vastgestelde aantal vallen. Hoeveel er dat zijn? We kunnen dat nog niet precies vaststellen, maar naar verwachting komen we tot tegen de 300 goede Liedboekliederen. Jammer als het onmogelijk zou zijn om deze liederen te zingen. Voor een aantal kerkleden liggen Liedboekliederen gevoelig, beseffen ook wij. We willen als kerken graag met wijsheid hiermee omgaan. Daarbij moet bedacht worden dat er inmiddels al heel wat Liedboekliederen in onze kerken met vreugde en waardering worden gezongen. Bovendien is het geen voorschrift dat iedere kerk al het aangebodene moet gaan zingen. Het gaat alleen maar om de mogelijkheid om een keuze te maken uit een brede selectie. Dit speelt des te sterker omdat de GS Zuidhorn 2002 in de Koersbepaling heeft aangegeven dat ook in de aangepaste diensten uit de vrijgegeven liederen moet worden gezongen en dat een uitzondering van het zingen van een ander lied dat [nog] niet is vrijgegeven, zelfs zeer uitzonderlijk moet zijn. Wil deze afspraak praktijk worden en blijven, dan zal er een heel brede en gevarieerde keuze moeten ontstaan waaruit geput mag worden. Een oplossing zou kunnen zijn om na 2008 de lijst nog verder te laten groeien met onder meer het restant van de Liedboekliederen. Het voordeel is dat we op die manier het ritme van 120 liederen per drie jaar kunnen handhaven. Daar staat tegenover dat er weer enige reden is voor hoop dat we in onze nieuwe bundel ook het gewenste aantal Liedboekliederen mogen afdrukken. Maar als de bundel in 2008 in eerste ronde wordt vastgesteld, dan is het niet mogelijk om naderhand nog liederen in de bundel op te nemen. Dus vallen bedoelde liederen tussen wal en schip. Naar ons oordeel moet de GS hierin een keuze maken: Wil de GS in de fase het aantal voor te stellen liederen voor één keer de grens van 120 te boven laten gaan? Het nadeel dat er dan teveel onbekende liederen tegelijk worden gepresenteerd, geldt gezien de bekendheid van het Liedboek nauwelijks. Het voordeel is dat in 2008 definitief duidelijk is welke Liedboekliederen we als kerken wel en niet 14 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

15 zingen. Misschien zou de verhouding [liedboek en andere liederen] losgelaten kunnen worden? Wellicht ziet u zelf nog andere mogelijkheden. Maar de kernvraag is dus: kunt u ruimte scheppen voor nog ongeveer 60 extra liedboekliederen? LIEDEREN UIT EIGEN KRING Twee groepen liederen vroegen in de categorie liederen van eigen kerkleden de aandacht: a. Resterende liederen die door kerkleden waren ingezonden in de periode voor 2002; b. Liederen, ingezonden na de GS Zuidhorn Aanpak We hebben ervoor gekozen om eerst de resterende liederen uit de vorige periode te verwerken. Dat waren er nog zoveel, dat we nog vrijwel niet zijn toegekomen aan de liederen die na de vorige synode zijn ingezonden. Nu was vóór 2002 het totaal aantal door kerkleden ingezonden liederen (ruim 2000) ook veel groter dan het totaalaantal dat we ontvingen vanaf 2002 (toch nog enkele honderden). Met name de lieddichter Ria Borkent heeft de kerken gediend met het inzenden van veel van haar liederen. Resultaat Als resultaat van ons selectiewerk presenteren we u 20 liederen + 4 reserve zie bijlage 3. Voortgang In deze periode hebben we nog geen lieddichters en musici benaderd met de vraag om over een door ons aangegeven onderwerp een lied te schrijven. Die vraag zouden we willen stellen als zou blijken dat in de samen te stellen bundel een categorie liederen in het geheel sterk ondervertegenwoordigd zou zijn. Daarom vragen we de synode om ons in de nieuwe opdracht daarvoor ruimte te geven LIEDEREN UIT ANDERE BRONNEN De ontwikkeling van het nieuwe kerklied is na het totstandkomen van het Liedboek voor de Kerken in 1973 onverminderd doorgegaan. Diverse bronnen van verschillende (theologische) tradities geven een rijkdom aan liederen. Zoveel zelfs dat we het als een mèr a boire ervaren. Al voor de GS Zuidhorn 2002 heeft het toenmalige deputaatschap een lijst opgesteld met liedbundels uit de diverse kerkelijke tradities. Binnen de tijd die beschikbaar was, kon men slechts een begin maken met de zoektocht naar geschikte liederen. Ondertussen verwerven ook de evangelicale liederen een plaats binnen de kerken. Maar wat we er precies mee willen is nog niet geheel duidelijk. De bundel Negentig Gezangen heeft daarom bij sommigen al vraagtekens opgeroepen, zoals: a. Zijn deze liederen vooral bedoeld voor speciale diensten of staan ze op gelijke voet met het traditionele kerklied, zodat ze ten allen tijde gebruikt kunnen worden? b. Een vraag die daaruit voortvloeit is: wat zijn de gevolgen voor de stijl in de kerken die ons voor ogen staat? Kan een Lutherlied, begeleid door orgel, in één en dezelfde dienst samengaan met een gospellied, begeleid door een heel ander soort instrumentarium? Aanpak We hebben gekozen om de lijn van het vorige deputaatschap door te trekken en ons te richten op een aantal bundels van de lijst. Van enkele oud-deputaten bestonden nog liederenselecties die in het eerdere deputaatschap nog niet besproken waren. De meeste van deze door hen voorgestelde liederen zijn afkomstig uit de volgende bronnen: - Adem van Boven - A.F.Troost - Zingende Gezegend - A.F. Troost - Zingend Geloven uitgegeven in opdracht van de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied (I-VII) GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 15

16 Enkele van de door hen genoemde liederen zijn afkomstig uit andere bronnen. Deze heeft de subgroep vooralsnog laten liggen. De subgroep heeft zelf ook een rondgang gemaakt door de serie Zingend geloven. Vanwege de gestelde limiet van liederen uit andere bronnen, ongeveer 30 liederen, wordt uit deze rondgang alleen een verzameling gezangen uit de delen V en VI voorgesteld. Knelpunt Het beoordelen van evangelicale liederen, en dan met name de liederen uit de bundels Opwekking, werd in onze besprekingen telkens weer een discussiepunt. We beschrijven het aan de hand van de functionerende criteria: 1. Een goed kerklied is geschikt om te functioneren in een liturgische context, waarbinnen Gods woorden en daden het centrum vormen. Willen we als kerken dat evangelicale liederen gaan functioneren in onze liturgische context, inclusief bijbehorende begeleidingsinstrumenten? Passen liederen waarin ik word opgewekt tot aanbidding wel in een liturgische context waarin Gods woorden en daden het centrum vormen? En passen liederen uit het evangelicale repertoire in elke kerkdienst, of is het beter ze te reserveren voor bijzondere diensten (bijvoorbeeld jongerendiensten of andere categorale diensten)? 2. Een goed kerklied is inhoudelijk in overeenstemming met de Schrift. Meestal is de inhoud van evangelicale liederen wel goed. Maar vaak wijkt de spiritualiteit ervan af van hoe wij de Schrift lezen. En hoe beoordeel je dat dan? 3. Een goed kerklied wordt wat betreft de taalkundige en muzikale vorm gekenmerkt door stijl en kwaliteit. Het kent een goede woord-toon-verhouding. Het is bruikbaar en toegankelijk voor mensen uit de huidige tijd en cultuur. Is een lied dat ongeveer 3 jaar in is en dan weer verdwijnt, een goed kerklied? Als de stijl van liederen zo afwijkt van onze kerkmuzikale traditie, hoe beoordeel je dat dan? En wat is kwaliteit in dit genre liederen? De woord-toon-verhouding laat in deze liederen nog al eens te wensen over, maar is in dit genre minder belangrijk dan de herhaling van woorden en de eenvoud van toon en de kracht van het ritme enzovoort. Wij vinden echter een groot deel ervan, voornamelijk uit de bundels Opwekking, vanwege de muzikale vorm niet geschikt. De meeste liederen zijn te afhankelijk van de instrumentale begeleiding. De melodieën zijn doorgaans zeer syncopisch, hebben lange rusten tussen de regels die instrumentaal opgevuld dienen te worden. En tenslotte: er wordt door mensen uit de huidige tijd en cultuur gevraagd om liederen uit dit genre te selecteren. Het lijkt voor hen daarom bruikbaar en toegankelijk. Maar willen we als kerken meegaan met die huidige tijd en cultuur? Vragen te over, waarop we antwoorden zullen moeten vinden. Aanpak Toch hebben we geprobeerd in te gaan op de signalen vanuit de kerken om hier iets mee te doen. We zochten naar mogelijkheden om ook deze liederen aan de kerken te presenteren. We hebben de leiding van Godfashion gevraagd een lijstje samen te stellen met liederen die regelmatig op jongerenbijeenkomsten worden gezongen. Verder hebben we in de Evangelische Liedbundel liederen gezocht die al jaren regelmatig terugkeren in aangepaste diensten, sing in s, etc. De Evangelische Liedbundel was in de vorige periode ook al geraadpleegd. We hebben dat nu opnieuw gedaan omdat deze bundel ook in veel andere kerkgenootschappen wordt gebruikt en omdat bij uitvoering de meeste van deze liederen niet de bovengenoemde bezwaren kennen. Resultaat Wij presenteren aan de synode 40 liederen uit deze categorie, met 4 reserve. Daarvan zijn er 10 afkomstig uit de Evangelische Liedbundel en de overige uit de andere genoemde bronnen zie bijlage ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

17 Onberijmde Psalmen We staan hier even apart stil bij het vijftal onberijmde Psalmen in deze selectie. In de Gereformeerde gezindte kent men een rijke traditie ten aanzien van het zingen van de Psalmen. Calvijn heeft vanuit Genève ons een vorm overgeleverd waarbij in principe ieder kerklid kan meezingen: de zogenaamde strofische vorm. Mede dankzij deze overlevering hebben de psalmen in de loop der eeuwen een plek gekregen in de harten van veel kerkmensen. Het is te hopen dat dit tot in lengte van jaren zo mag blijven. Hoewel het Geneefse psalter van onschatbare waarde is, kent het echter ook zijn beperkingen. Omdat elke psalm moet zich voegen binnen het keurslijf van eindrijm en strofen met vastgesteld ritme, doet het de oorspronkelijke structuur in veelgevallen geweld aan. Voor de verschillende affecten in de psalm wordt één en dezelfde melodie gebruikt. Vanwege de lengte wordt een psalm zelden in zijn geheel gezongen. Hierdoor en door de liturgische vernieuwingen zijn in de 20e eeuw andere vormen van psalmzingen ontstaan, namelijk de onberijmde Psalmen met refreinen. Een deel van de gemeente, bijv. een cantorij, een (kinder)koor en/ of solist voert de onberijmde psalmteksten uit en de gemeente antwoordt zingend met refreinen. Wij vinden het waardevol om naast het Geneefse psalter ook deze wijze van psalmzingen een kans te geven in de erediensten. We stellen daarom voor om uit de Gezangen voor de Liturgie 5 Psalmen op te nemen. Voortgang De bronnen van kerkliederen lijken onuitputtelijk. Er zijn nog diverse bundels die doorzocht kunnen worden op geschikte liederen. Wat dat betreft kan de synode dit onderdeel van onze opdracht ongewijzigd handhaven. Ten aanzien van het evangelicale lied stellen we voor dat de synode opdracht geeft om op een rijtje te zetten hoe dit repertoire een plaats kan krijgen in de gereformeerde eredienst. Hoe willen we dat? In de gewone diensten of alleen in bijzondere diensten? En hoe regelen we het? Ook door selectie en goedkeuring van deputaten en synodes? Of door het geven van informatie over de bronnen en duidelijke criteria aan de hand waarvan liturgen zelf hun keuze verantwoord kunnen maken? Let wel: wat ons betreft is de vraag niet of, maar hoe het evangelicale lied een plaats kan krijgen. Wij vinden dat de gegroeide vraag om deze liederen een antwoord verdient, maar dan een rijper antwoord dan wij nu kunnen geven. 7.3 Toekomstige bundel Bezinning op de globale opzet van de toekomstige gezangenbundel is nodig omdat deze in 2008 in eerste lezing zou moeten worden vastgesteld. Deze bezinning werd echter gehinderd door een aantal zaken: 1. Deze opdracht schoof vaak van de agenda af vanwege het vele werk dat de andere opdrachten met zich meebrachten. 2. Als de bundel ter sprake kwam, ontbraken de antwoorden op vragen als 2.1 Willen we als kerken nog wel een nieuwe bundel uitgeven in een tijd van kopieën, overhead en beamer? 2.2 Moeten ook liederen van een totaal ander genre en voor andere gelegenheden dan kerkdiensten in die bundel een plek krijgen? Mogelijkheden Als deputaatschap zien we voor de toekomstige bundel de volgende mogelijkheden: 1. T.z.t. de uitgave van een nieuw Gereformeerd Kerkboek. Daarin worden alle tot nu toe goedgekeurde gezangen opgenomen, of een evenwichtig samengesteld deel daarvan (waarbij de overige liederen op een lijst van ook goedgekeurde liederen blijven staan). GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 17

18 In een laatste contact gaf de ISK aan dat overname van Liedboekliederen in een eigen bundel bespreekbaar zou zijn. 2. Als 1, maar dan zonder Liedboekliederen. Dan blijven we met twee gezangenbundels naar de kerk gaan. 3. Toewerken naar samenwerking met ISK om te komen tot één nieuw Liedboek voor de Kerken. Daarin zouden wij onze ervaringen en resultaten kunnen inbrengen. Gaandeweg de samenstelling van dat Liedboek zouden wij onze keuze moeten bepalen wat we daaruit wel en niet willen laten zingen in onze erediensten. 4. Als 3, maar dan met de mogelijkheid dat wij eigen liederen aan een uitgave van dat Liedboek zouden kunnen toevoegen speciaal voor gebruik in onze kerken. 5. Geen bundel meer, maar: elke kerk betaalt een licentie en gaat liederen opnemen in uitgewerkte liturgieën of projecteren op scherm via beamer of overheadprojector. Voor een mogelijke eigen nieuwe gezangenbundel noteren we de volgende punten: 1. Voor de indeling moeten we t.b.v. de uniformiteit en overzichtelijkheid gebruik maken van de indeling van het Liedboek. 2. Als liederen uit bijvoorbeeld het evangelicale repertoire worden opgenomen, stellen we voor ze op te nemen in de rubriek waarin ze qua inhoud horen. In een voorwoord kan dan aangegeven worden wat de verschillen zijn tussen kerkmuzikale en evangelicale liederen. En door middel van registers kan hulp worden geboden bij het zoeken en gebruiken van liederen. Voortgang Voor de voortgang van het werk aan de nieuwe gezangenbundel adviseren we de synode om te kiezen voor mogelijkheid 4 zie onder par. 7.4 de passage over Liedboek Daarnaast kan dan in de huidige lijn worden doorgewerkt aan een eigen selectie van voor onze diensten geschikte liederen. Want als optie 4 uiteindelijk niet mogelijk blijkt te zijn, moeten we komen tot een keus voor 1 of 2. Als vanuit de ISK helder is wat de mogelijkheden zijn, kunnen we als kerken een definitieve keus maken: samenwerking aan één nieuw Liedboek of uitgave van een eigen kerkboek. 7.4 Overige opdrachten OVERLEG EN CONTACT We hebben een paar keer gezamenlijk vergaderd met deputaten eredienst. We hebben vooral gesproken over hun opdracht om na te denken over liturgie en cultuur. Dat gesprek verliep goed, maar de discussie was net zo moeilijk als dat onderwerp zelf is. Voor de vrucht ervan verwijzen we naar het rapport van deputaten eredienst. Met de CGK is het contact op het gebied van liturgie en kerkmuziek in de afgelopen periode wat toegenomen. We hebben de notulen van onze vergaderingen aan hen toegestuurd. Ds. Luth heeft een vergadering van de sectie kerklied van het CGK-deputaatschap eredienst bijgewoond. En ds. Groenleer was als contactpersoon vanuit hun deputaatschap aanwezig bij onze gezamenlijke vergaderingen met het deputaatschap eredienst. Overigens moeten we er rekening mee houden wat wij als kerken met de onderwerpen liturgie en kerkmuziek veel intensiever aan het werk zijn dan de CGK. Ook binnen de GB en de NGK vonden we geen officiële gesprekspartners hierover. 18 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

19 7.4.2 KLANKBORDGROEP Aanpak We hebben om te beginnen overleg gehad met het (voormalig) moderamen om de opdracht scherp te stellen. Daarna hebben we geprobeerd een klankbordgroep samen te stellen uit leden van tien kerken verspreid over het land. Aan deze kerken is een enquêteformulier gestuurd met een aantal vragen over 1. de wijze waarop met de vrijgegeven liederen al of niet wordt gewerkt 2. de beschikbaarheid van leden om klankbordgroep te vormen. Het heeft lang geduurd voordat de aangeschreven kerken hebben gereageerd. Uit de antwoorden moesten we concluderen dat de ingeslagen weg niet begaanbaar is. Bijna alle kerken deelden namelijk mee geen kans te zien op deze wijze in een klankbordgroep mee te doen. Knelpunt We hebben doorgedacht over de vraag hoe besluit 8 zou kunnen worden uitgevoerd om de doelen, verwoord in de gronden, te bereiken. Daarbij doemen knelpunten op, zoals 1. wat zijn de ijkpunten om te beoordelen of bepaalde liederen aanslaan in de kerk? 2. hoe kun je gevoelens die in de kerken leven, meten? 3. hoe moet je daar rekening mee houden bij de voortgang van het liedproject? 4. hoe verhouden zich gevoelens die in de kerken leven tot de vastgestelde criteria en tot de synodebesluiten over dit project? Het bleek ons niet haalbaar zelf een klankbordgroep samen te stellen uit de breedte van de kerken. Deskundigheid is toch ook vereist om te voorkomen dat we extra werk krijgen aan het lezen en beoordelen van zeer uiteenlopende meningen. De vraag is ook wat de status is van wat zo n klankbordgroep inbrengt. Is dat informatie over wat er leeft in de kerken, of een soort bindend referendum? Het wordt of een vrijblijvende praatclub, of een derde partij naast deputaten en synode. Klankbordgroepen kunnen het lopende proces vertragen of frustreren, zeker als de status niet voor ieder helder is, en het niet lukt deskundig en slagvaardig te werken. Verder is de vraag of het niet tijdrovend en daarbij nog kostbaar is: een landelijk samengestelde groep mensen die minstens eenmaal per jaar bijeenkomt met deputaten, maar ook zelf op zijn minst enkele keren per jaar ergens in het land vergadert (met de daarbij horende kosten), als een soort schaduwdeputaatschap. Resultaat Hoewel de klankbordgroep niet van de grond is gekomen, is er vanuit de kerken wel een zekere feedback. Zo hebben de aangeschreven tien kerken een bescheiden enquête beantwoord. Daaruit blijkt dat zowel de geselecteerde Liedboekliederen als de nieuwe 90 gezangen een breed draagvlak hebben. Met bezwaarden wordt gesproken. Soms wordt ook spontaan gereageerd. Zo verwoordden enkele kerken de behoefte aan meer liederen uit het evangelicale repertoire, concreet uit de bundels Opwekking. Aan de andere kant bereikten ons ook enkele bezorgde reacties of het wel wijs is op korte termijn weer nieuwe liederen aan de kerken aan te bieden, gezien de onrust die er al is, en omdat men het overzicht begint te missen. Voortgang We stellen voor dat de synode opdracht geeft om gericht te vragen om commentaar op de vrijgegeven liederen. En opdracht geeft om, in overleg met de sectie communicatie van deputaten GSP, de betrokkenheid van de kerken bij het project te bevorderen LIEDBOEK 2000 We hebben naar vermogen contact gezocht en onderhouden met de I.S.K., die ook binnen de nieuwe PKN verantwoordelijk blijft voor het Liedboek en de kerkmuziek. En zoals we GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 19

20 schreven in par. 7.3: het idee om een aantal Liedboekliederen op te nemen in een eigen gezangenbundel, is niet onbespreekbaar. Verder merken we dat er, nu de PKN kerkrechtelijk een feit is, weer ruimte in de kerkelijke agenda komt voor liturgie en kerkmuziek, en dus voor voortzetting van dit project. En in het contact dat er was, begrepen we dat wij een niet onbelangrijke gesprekspartner zijn in het overleg over Liedboek 2000, omdat wij als enige kerk op dit moment actief bezig zijn met het samenstellen van een gezangenbundel. Dat biedt misschien mogelijkheden voor inbreng van ons (en CGK en NGK) bij de uiteindelijke opzet van het project. Voortgang Gezien dit werk en de geschetste perspectieven adviseren we de synode om de opdracht te handhaven ONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN De agenda van ondersteunende activiteiten rond de besluiten die liturgie en kerkmuziek betreffen werd mee ingevuld en beoordeeld door een gezamenlijke subcommissie van de deputaatschappen eredienst en kerkmuziek. Uitvoeriger rapport van wat we wel noemen het steunpunt liturgie en kerkmuziek heeft een plek in het rapport van deputaten eredienst. 20 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

21 8 CONCEPTBESLUITTEKSTEN Op grond van het voorgaande formuleren we de volgende conceptbesluiten. Besluit 1: Deputaten Kerkmuziek decharge te verlenen en hen te danken voor het vele werk dat zij verricht hebben. Besluit 2: verder te werken aan de uitgave van een gezamenlijke gezangenbundel, ter vervanging van de bundel van 41 gezangen die is vastgesteld door de GS Heemse ; daarbij de contouren en de werkwijze te volgen die door de GS Leusden 1999 zijn vastgesteld; met als tijdpad, vastgesteld door de GS Zuidhorn 2002: : deputaten ronden hun selectie van liederen uit diverse bronnen af (Liedboek voor de kerken, liederen uit eigen kring, liederen uit anderen bronnen) en doen voorstellen over de afronding van een evenwichtige en afgeronde gezangenbundel; 2008: de generale synode stelt de door deputaten voorgestelde liederen in eerste lezing vast en tevens in tweede lezing de liederen die door de generale synode 2005 in eerste lezing zijn vrijgegeven. Ook stelt de generale synode de bundel in eerste lezing vast; 2011: de generale synode stelt de bundel in tweede lezing vast; 2011 en daarna: deputaten zorgen voor regelmatige aanvulling op de lijst, als dienst aan de kerken en als voorbereiding op een nieuwe gezangenbundel, waarbij dezelfde procedure geldt als in voorgaande jaren. Besluit 3: a. de 20 liederen uit het Liedboek voor de Kerken, die door Deputaten Kerkmuziek conform de opdracht van de GS Zuidhorn 2002 aan de kerken zijn aangeboden, in eerste lezing goed te keuren; b. eveneens in eerste lezing goed te keuren de 20 liederen uit eigen kring en de 40 liederen uit andere bronnen die volgens dezelfde opdracht aan de kerken zijn aangeboden; c. deze liederen niet uit te geven in een bundel als de Negentig Gezangen, maar door deputaten op andere wijzen onder de aandacht van de kerken te laten brengen (zie besluit 6a); d. de 35 liederen uit eigen kring die opgenomen zijn in de bundel Negentig Gezangen, in tweede lezing goed te keuren en vrij te geven voor gebruik in de eredienst; e. de 55 liederen uit andere bronnen die zijn opgenomen in de bundel Negentig Gezangen, eveneens in tweede lezing goed te keuren en vrij te geven voor gebruik in de eredienst; Besluit 4: opnieuw deputaten Kerkmuziek te benoemen en hun op te dragen verder te werken aan de selectie van liederen door: a. de rest van de reeds eerder geselecteerde 134 liederen en de geselecteerde liederen uit de b-categorie als bedoeld in art. 61 besluit 1 Acta GS Leusden 1999, uit het Liedboek voor de Kerken, aan de synode te presenteren, zodat de synode kan komen tot een definitieve lijst van Liedboekliederen die in de eredienst gezongen mogen worden; de toelichtingen bij de aan te bieden liederen het karakter te geven van een pleidooi; daarbij ook de eventuele zwakke of discutabele trekken van een lied onder ogen te zien; b. als adres te fungeren voor inzendingen van nieuwe liederen, de ontvangst van die liederen te bevestigen en het maken van nieuwe liedteksten en -melodieën te stimuleren; waar nodig voor de evenwichtige samenstelling van de bundel ook dichters en musici uit te nodigen over een specifiek thema een nieuw lied in te dienen; c. verder te werken aan een selectie uit de liederen uit eigen kring die reeds zijn of nog worden ingezonden; GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 21

22 d. de selectiecriteria zodanig te formuleren dat zij ook bruikbaar zijn om liederen uit het evangelicale repertoire te beoordelen; e. verder te werken aan een selectie van liederen uit andere bronnen; t.a.v. liederen uit het evangelicale repertoire, in het bijzonder de liederen uit de bundels Opwekking, een lijst samen te stellen van liederen die in de eredienst gezongen kunnen worden; f. met de in aanmerking komende liederen uit de opdrachten c. en d. te handelen conform de aangenomen werkwijze 1-3 (Acta GS Leusden 1999, art. 60). Besluit 5: deputaten op te dragen te komen tot een voorstel voor de toekomstige gezangenbundel, gelet op de complete lijst van gezangen die door de generale synoden zijn of nog worden goedgekeurd; daarbij in rekening te brengen welke liederen met name instemming, ingang en gebruik hebben gevonden. Besluit 6: deputaten verder op te dragen: a. de liederen te presenteren via internet en/ of cd-rom en de kerken te dienen met informatie over de wijze waarop de liederen die de synode nu vrijgeeft, kunnen worden geïntroduceerd; b. het rapport Regeling Kerkmuziek dat deputaten aan de kerken hebben aangeboden als handreiking bij aanstelling van en omgang met hen die de muzikale onderdelen van de eredienst verzorgen, onder de aandacht van de kerken te blijven brengen. Besluit 7: deputaten op te dragen: a. met deputaten Eredienst van tijd tot tijd te overleggen over het werk en met hen samen te werken aan opdrachten die daarvoor in aanmerking komen. b. de contacten die gelegd zijn met de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Nederlands Gereformeerde Kerken te onderhouden; c. bij eventuele voortgaande selectie van meer gezangen uit het Liedboek voor de Kerken de selectie die goedgekeurd is in de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Nederlands Gereformeerde Kerken, mee te laten wegen; Besluit 8: deputaten op te dragen om door middel van gerichte vragen aan de kerkenraden, de mening en visie van kerken en kerkleden te inventariseren over de liederen die tot nu toe zijn vrijgegeven; daarbij ook na te gaan welke eventuele hiaten en onzorgvuldigheden in het totaal van deze liederen worden aangetroffen; en verder in overleg met de sectie communicatie van deputaten GSP te zoeken naar mogelijkheden om de betrokkenheid van de kerken bij het project zo veel mogelijk te bevorderen; Besluit 9: ten aanzien van Liedboek 2000 deputaten op te dragen: a. te blijven onderzoeken of er mogelijkheden komen voor onze kerken om betrokken te zijn bij het project Liedboek 2000; b. als we uitgenodigd worden om aan dit project deel te nemen, in eerste instantie niet meer dan een voorlopige positie in te nemen; c. aan de volgende synode te rapporteren wat de uiteindelijke doelstellingen van dit project worden, en of er mogelijkheden zijn om eraan deel te nemen en binnen welke kaders en met welk te verwachten resultaat we dat kunnen doen; Besluit 10: Uit te spreken dat de ruimte die er in de Koersbepaling is geformuleerd voor de omgang met de vastgestelde orden van dienst, ook geldt voor de omgang met de vrijgegeven gezangen; 22 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005