PROVINCIE FLEVOLAND. Mededeling

Transcriptie

1 PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Onderwerp Win4Alt Flevoland - voortgang Kern mededeling: Op 27 september 2017 hebben uw Staten ingestemd met de ontwikkeling van het Groeihuis door middel van het programma Win4All Flevoland: het versterken van de samenwerking met en tussen partners van het Flevolandse ecosysteem voor ondernemerschap. Hiervoor heeft u bij bestuit 1,5 miljoen euro tjeschikbaar gesteld voor bouw en facilitering van het ecosysteem ( ). Wij hebben toegezegd uw Staten te informeren over de voortgang. Mededeling: Ondernemers die willen groeien ervaren barrières. In het Economisch Programma zijn deze benoemd als opgaven. Voor het oplossen van deze opgaven en het bereiken van de provinciale doelen, zijn gezamenlijke projecten met partners naast de inzet van onze eigen instrumenten essentieel. Juist de bundeling van krachten en de samenwerking met partners in het ecosysteem voor ondernemerschap geeft extra toegevoegde waarde. Registratienummer Datum 8 januari 2018 Auteur drs. E.M. Verstraelen Afdeling/Bureau RE Openbaarheid Openbaar Portefeuillehouder Appelman, J.N.J. Ter kennisname aan PS en burger leden 2o'n samenwerking waarbij iedere partner vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid, doelen en belangen meedoet, komt niet vanzelf tot stand. Onder de noemer Win4All zwengelt de provincie systematisch en methodisch deze beweging aan. Op voordracht Van de Board zijn er ruim 30 gesprekken gevoerd met ondernemers, bedrijfskringen, VNO-NCW, financiële instellingen, gemeenten, uitvoeringsorganisaties, mbo-, hbo-instetlingen en onderzoekers. In deze gesprekken zijn twee belangrijke punten opgehaald: erkenning van belangrijke groeibarrières en de toezegging om samen met de provincie te werken aan oplossingen. De groep van 30 mensen is inmiddels gegroeid naar 50. Samen hebben zij op 12 oktober jl. een hete dag ambities gedeeld, thema's uitgewerkt en een werkprogramma Win4All Flevoland samengesteld. Werkprogramma Win4All We realiseren een 'Financieringsoverleg Flevoland', waarin we gezamenlijk de vraag van ondernemers naar groeifinanciering zullen matchen, via het organiseren van 'Crowd Capital'. We richten het initiatief 'Behoud Talent voor de Regio' in, waarin bedrijfsleven en onderwijs acties uitvoeren voor een betere aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en Leven Lang Leren. We richten ons daarbij m.n. op sectoren met grote krapte. We versterken het 'Imago van Flevoland' door met een definitieve set aan kernwaarden te komen, waarmee elk van de partners de boer op kan en we gezamenlijk de kansen van de 'Assets van Flevoland' kunnen verzilveren. We richten een 'Regiegroep Experttafels' op die vraaggericht met ondernemers kennisuitwisseling en cross-overs organiseert. Ook stellen de snelste groeiers van Flevoland met het initiatief 'Leren van uitblinkers', hun kennis en ervaring ter beschikking aan collega-ondernemers. De Regiegroep zal een belangrijke inbreng hebben in de uitwerking van het initiatief 'Groeimakelaar Flevoland'. Het verslag van de interactieve werksessie is bijgevoegd.

2 PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Bladnummer 2 Resistratienummer In het laatste kwartaal van 2017 zijn de trekkers van de initiatieven aan de slag gegaan om samen concrete activiteiten te formuleren en werkafspraken te maken. Naast de uitvoering van het werkprogramma is het de uitdaging om de beweging Win4Att verder uit te bouwen. Daarmee werkt de provincie Flevoland als één van de netwerkpartners samen met ondernemers, bedrijfskringen, VNO-NCW, financiële instellingen, gemeenten, uitvoeringsorganisaties, mbo-, hboinsteltingen en onderzoekers aan oplossingen die bijdragen aan de verdere groei van bedrijven in onze regio. In februari 2018 bespreken de trekkers en de Board de voortgang van de gezamenlijke projecten. Er staat een vervolgbijeenkomst gepland voor april 2018 waar de eerste resultaten zullen worden gepresenteerd. Bijlagen Naam bijlage: edocs Openbaar in de zin van de nummer: WOB (ja/nee aangeven) Verslag Win4All 12 oktober 2017 interactieve werksessie Ja

3 WIN4ALL 12 OKTOBER 2017 INTERACTIEVE WERKSESSIE

4 WIN4ALL FLEVOLAND WE ZIJN VAN START Win4All Op 12 oktober 2017 hebben we besloten om samen de schouders te zetten onder de economische groeiambitie van Flevoland: Win4All. In Win4All werken we als partners uit bedrijfsleven (ondernemers, bedrijfskringen, VNO-NCW, financiële instellingen), overheden, (provincie, gemeenten en uitvoeringsorganisaties), onderwijs (mbo en hbo) en onderzoek actief samen. Met Win4All realiseren we samen het optimale ecosysteem voor ondernemers om hun groeiambities waar te maken in Flevoland. Het verloop van de dag In de ochtend hebben we met elkaar de ambities gedeeld over economische groei en wat daarvoor nodig is. De conclusie was: alleen door samen te werken kunnen we de groei realiseren die we allemaal voor ogen hebben. In de middag zijn de inhoudelijke thema s verder uitgewerkt: Toegang tot financiering; Optimaal arbeidspotentieel; Versterkt imago voor Flevoland; Krachtige netwerken voor ondersteuning; Moderne fysieke werkomgeving. Aan het einde van de dag hebben we samen het werkprogramma Win4All samengesteld met concrete vervolginitiatieven. Werkprogramma Win4All We realiseren een Financieringsoverleg Flevoland, waarin we gezamenlijk de vraag van ondernemers naar groeifinanciering zullen matchen, via het organiseren van Crowd Capital. We richten het initiatief Behoud Talent voor de Regio in, waarin bedrijfsleven en onderwijs acties uitvoeren voor een betere aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en leven lang leren. We richten ons daarbij m.n. op sectoren met grote krapte. We versterken het Imago van Flevoland door met een definitieve set aan kernwaarden te komen, waarmee elk van de partners de boer op kan en we gezamenlijk de kansen van de Assets van Flevoland kunnen verzilveren. We richten een Regiegroep Experttafels op die vraaggericht met ondernemers kennisuitwisseling en cross-over organiseert. Ook zetten de snelste groeiers van Flevoland met het initiatief Leren van uitblinkers hun kennis en ervaring ter beschikking aan collega ondernemers. De Regiegroep zal een belangrijke inbreng hebben in de uitwerking van het initiatief Groeimakelaar Flevoland. 2 2

5 WIN4ALL FLEVOLAND.. DAT ZIJN WIJ! André de Vries (Bedrijfskring Urk, BKU) Andries Greiner (OMFL) Anna van der Flier (Provincie Flevoland) Anneke Goudswaard (Windesheim) Anne Marie van Raalten (De Lelystadse Boer) Arun Swami Persaud (Twynstra & Gudde) Bouke Veldman (Stichting Compoworld) Corné Kocks (Aeres Hogeschool Dronten) Dirk Minne Vis (Gemeente Dronten) Durk Bijma (ROC Friese Poort Emmeloord/Urk) Edwin Netjes (KplusV) Egge Jan de Jonge (Gemeente Zeewolde) Elle Verstraelen (Provincie Flevoland) Eric Bos Waaldijk (Beheer MKB - Technofondsen) Floortje van Aken (Provincie Flevoland) Froukje de Jonge (Gemeente Almere) Gerard van Tilburg (AgroFood cluster) Hajé de Jager (VNO-NCW) Hanne Buis (Lelystad Airport) Hans Marsé (Bedrijfskring Almere (VBA) Hans Wijnants (Gemeente Noordoostpolder) Harm Wierda (Credion) Harry Mauw (MBO college Lelystad) Henriëtte Muller (Provincie Flevoland) Herald Immink (VNO-NCW) Herman Vermeer (PlusUltra) Ineke Mastenbroek (OMFL) Irene Medema (Bedrijfskring Lelystad, BKL) Jan Sweere (ondernemersver. Groendorpen) Jan Vogel (Gemeente Almere) Jan Hannink (Vlint B.V.) Jan-Nico Appelman (Provincie Flevoland) Jannie van den Berg (MKB Doorstart) Jojet van Steenis (Provincie Flevoland) Kay Lagerweij (Places to Work) Klaartje Wierbos (Vis à vis) Lian Schleeper (Rabobank) Maarten Ijssel (Aeres Hogeschool Almere) Marcel Burger (Burger Support) Margreet Ramaker (Provincie Flevoland) Mario Bakker (Different View (VBA) Mark Hetsen (Credion) Mark Pol (Gemeente Almere) Mark Vlasblom (MBO college Almere) Nina Nomden (Van Wijnen) Patrick Steggerda (Beter Koersen) Patty Laan (Provincie Flevoland) Petra ter Voert (Provincie Flevoland) Remco Meijerink (ROC Friese Poort) Richard Beers (Pitteloo Capital B.V.) Rieke de Vlieger (Aeres Hogeschool) Rinkje Tromp (Toerisme Flevoland) Rob Verhoeff (Lelystad Airport business park) Teun Juk (Gemeente Urk) Willeke Hulleman (Gemeente Noordoostpolder) Wim van den Noort (Bedrijfskring Zeewolde, BKZ) Doe mee! Lees meer op 3 Of mail naar win4all@flevoland.nl 3

6 INHOUDSOPGAVE Samenvatting 2 Win4All Flevoland dat zijn wij 3 Inhoudsopgave 4 Opening Jan-Nico Appelman 5 Ecosysteem voor ondernemerschap 6 De succesvolle gezamenlijke toekomst 7 Verdieping op de challenges 10 Challenges en initiatieven Werkprogramma Win4All Financiering: innovatie & groei 11 Voldoende geschoold arbeidspersoneel 13 Market Getting en Imago 15 Netwerken en ondersteuningsinfrastructuur 17 Moderne fysieke werkomgeving 20 De vervolgstappen van Win4All 22 Afsluiting door Jan-Nico Appelman namens de Board 23 4

7 OPENING JAN-NICO APPELMAN Fantastisch dat iedereen hier kan zijn om samen te werken aan de economische groei voor Flevoland! We willen vandaag met elkaar ontdekken wat die groei betekent. Zowel wat de thema s zijn die we willen oppakken als de manier waarop we dat samen willen gaan doen. En ook belangrijk: wat gaat ieder van ons daaraan bijdragen? We gaan samen de stip op de horizon formuleren. Ons mondiale aandeel in de taart wordt steeds kleiner. Dat geldt voor Nederland maar ook voor Flevoland. We gaan er samen voor zorgen dat die taartpunt weer groter wordt. En dat kan, want we hebben in Flevoland veel onbenut potentieel. Dit we moeten gaan benutten. We gooien vandaag een steen in de vijver. We starten vandaag samen met deze beweging en laten we hopen dat er rimpels in de vijver komen! Het doel van vandaag is het verkrijgen van een gedeelde ambitie en concrete activiteiten. Een werkprogramma waar iedereen de schouders onder kan zetten. Nog belangrijker: waar iedereen zijn of haar aandeel in zal leveren. Want alleen als we samen werken gaat het lukken! 5

8 ECOSYSTEEM VOOR ONDERNEMERSCHAP PRESENTATIE PATTY LAAN 2. Het ecosysteem voor ondernemerschap is gebouwd op zes pijlers. 1. Het ecosysteem voor ondernemerschap in Flevoland kan sterker. 5. Met ons Werkprogramma Win4All realiseren we een krachtig ecosysteem voor ondernemerschap in Flevoland 3. Win4All zet in op vier belangrijke factoren: financiering, arbeid, markt en netwerken 4. In onze samenwerking werken we aan concrete acties en stellen we een aantal principes centraal! Bronnen: Bureau Birch i.s.m. Utrecht Centre for Entrepeneurship (1) en Daniel Isenberg (2)

9 DE SUCCESVOLLE GEZAMENLIJKE TOEKOMST HET IS 12 OKTOBER 2020, WAAROM HAD WIN4ALL SUCCES? Na de opening door Jan-Nico Appelman (wat is onze ambitie met Win4All) en de presentatie van Patty Laan (waar willen we aan gaan werken), werd elke deelnemer gevraagd om eerst voor zich zelf en daarna in een groep te bepalen: wanneer zou Win4All voor mij een succes zijn, wat zou er wat mij betreft bereikt moeten zijn, wat zijn de grootste challenges die ik zie en wat kan ik daar aan bijdragen? Hiernaast staat de opdrachtformulering. Hieronder staan in de groene velden de gemeenschappelijke ambities en beelden weergegeven van de succesvolle toekomst. De opdracht luidde: Het is vandaag 12 oktober De Provincie Flevoland heeft van de EU Award ontvangen meest aantrekkelijke regio voor ondernemerschap en groei! Er is veel aandacht en interesse vanuit andere provincies en het Rijk: hoe hebben jullie dit voor elkaar gekregen? Vanmiddag komt er een delegatie vanuit Limburg om te horen hoe jullie tot dit succes gekomen zijn. Omdat jij ook 3 jaar terug al aanwezig was bij de kick-off van Win4All ben jij gevraagd om de delegatie toe te spreken. Wat is er gebeurd in de afgelopen drie jaar en waarom zijn we succesvol geweest? Anno 2020 blijkt dat we succesvol zijn in Flevoland omdat we in 2017 gedurfd hebben met Win4All een aantal keuzes te maken. De stap tot samenwerking was destijds cruciaal: We zijn de potentie van het verbinden gaan gebruiken: - tussen ondernemers onderling. - tussen onderwijs en toegepast onderzoek en het bedrijfsleven. We hebben de grenzen binnen Flevoland opgeheven en hebben de kracht van omliggende regio s benut. We hebben sterk ingezet op lef en imago. Gaat om pionierschap en het veroveren van onze eigen kansen We gebruiken de kracht van onze sterke evenementen en de andere assets, zoals Lelystad Airport en de Floriade We hebben destijds de juiste focus aangebracht: Er zijn speerpunten gedefinieerd, zoals Financiering, Human Capital, Innovatie en Werkomgeving. En er is gekozen voor regionale sterkten zoals Energie en Agrofood. We hebben gefocust op eigen kennisinfrastructuur in Flevoland. We hebben gestuurd op projecten en experimenten. We hebben actief de regie gepakt en niet achterover geleund. De regie heeft niet alleen bij de overheid gelegen maar dat hebben we gezamenlijk opgepakt. We hebben zaken voortvarend in uitvoering gebracht. 7

10 DE SUCCESVOLLE GEZAMENLIJKE TOEKOMST GEDEELDE BEELDEN We hebben een hefboom tot stand gebracht: We konden snel omschakelen van plannen maken naar doen! Het werken in experimenten heeft versnelling gebracht. Ook de overheden zijn omgeschakeld van onderlinge competitie naar sterke samenwerking. We zijn meer over de eigen grenzen gaan werken: Over de grenzen van onze eigen individuele organisaties. We hebben nog intensiever concrete projecten opgezet en uitgevoerd met de omliggende regio s zoals Zwolle en MRA. Het bedrijfsleven is meer intersectoraal gaan werken en ook internationaal tellen we mee CONCLUSIES UIT HET PLENAIRE DEBAT DAT AANSLUITEND WERD GEVOERD Het was spannend en soms ook lastig om op zo n andere manier aan de slag te zijn met elkaar. Instemming en commitment op de andere manier van werken die we met Win4All voorstaan. Er is vooral gesproken over het HOE van die samenwerking. We willen vaker en in wat kleiner verband vervolgsessies (ook korter) op focusgebieden. Iedereen is zelf aan zet; dat vraagt eigenzinnig eigenaarschap van iedereen. Regie moeten we niet alleen bij de overheid leggen, overheid is één van de partners. Wel is het prettig als de overheid nog een periode de samenwerking aanjaagt en faciliteert. Stel de ondernemer centraal en stel bij alle activiteiten de vraag: wat gaan de ondernemers hiervan merken? Er bleken nog meer onderwerpen belangrijk dan we aanvankelijk dachten: Het investeren in jongeren (onderwijs, loopbanen, sociale omgeving). Bereikbaarheid en een moderne fysieke werkomgeving. We zijn sociale innovatie gaan betrekken bij de ambitie. We hebben sterk ingezet op een eigen kennisinfrastructuur: Flevoland trekt instellingen voor toegepast onderzoek. Bedrijfsleven werkt nauw samen met hbo en universiteiten op toegepast onderzoek. 8

11 DE SUCCESVOLLE GEZAMENLIJKE TOEKOMST WIN4ALL FLEVOLAND: WE ZIJN VAN START... EN NU WEER TERUG NAAR DE ACTUALITEIT VAN 20 JUNI

12 DE VERDIEPING VAN DE CHALLENGES GEBASEERD OP GESPREKKEN MET ALLE PARTNERS In de middag stond het WAT centraal: wat zijn inhoudelijk de belangrijkste thema s en uitdagingen waarop we willen samenwerken. De onderwerpen zijn gebaseerd op de vele gesprekken die de afgelopen maanden zijn gevoerd met partners en belanghebbenden in de regio. In de middag stonden vijf onderwerpen centraal: Financiering Arbeidspotentieel Imago en markt voor Flevoland Netwerken en ondersteuning Moderne fysieke werkomgeving. Op elk onderwerp is een korte pitch gehouden waarna in deelgroepen elk onderwerp verder is verdiept. Hierna zijn de resultaten per challenge samengebracht. Win4All De opdracht luidde om per pich en challenge te bepalen: Wat is de échte uitdaging waar we samen aan willen werken en waar ligt de meeste focus. Wat zouden we willen bereiken? Welke concrete initiatieven kunnen we ondernemen? Wat is een realistische tijdlijn voor de initiatieven. Wie kan en wil trekker zijn resp. bijdragen aan het resultaat? 10

13 CHALLENGE VERGROTEN TOEGANG TOT KAPITAAL Vraagstuk: Echte groei van het bedrijfsleven vraagt om extra investeringen in schaalvergroting (scaling). Maar een Flevolandse ondernemer heeft minder kans om financiering te vinden dan een ondernemer in de Randstad. Belangrijkste oorzaken: De kwaliteit van de combinatie van vent/tent/businesspotentieel is vaak nog niet voldoende om de financier te overtuigen. Onvoldoende aansluiting op de kapitaalmarkt voor risicodragend kapitaal. Er is te weinig transparantie. En de organisatie die nodig is om vraag en aanbod te matchen, schiet te kort. Om next level te bereiken en om het aanwezige businesspotentieel in Flevoland te verzilveren zijn meerdere private financiers nodig die - samen de risico's willen nemen; - samen financiering willen stapelen; - samen het overleg hierover willen organiseren. Discussie: Financiers en financiële adviseurs beperken zich tot eigen beoordelingsproces. Het netwerk van financiers en financiële adviseurs is niet ontsloten. Sommige ondernemers willen niet lenen bij de bank. Ondernemer is onbekend met alternatieve vormen van financiering en de routes hiernaar toe. Aanbod financiering is gestructureerd rondom universiteiten, bijv. rondom een bootcamp of incubator. Conclusies: Informatie om goede keuze te maken voor route en financiering is niet eenvoudig voorhanden (welke route, postbak, businessangel, digitaal?). Ondernemers hebben sterke voorkeur voor een persoonlijke benadering. Verschillende financiers moeten met elkaar worden verbonden zodat ze samen durfkapitaal kunnen stapelen. Bijvoorbeeld via Crowd Capital (special purpose vehicle). Interregionaal overleg over financiering moet structureel vorm krijgen. Kredietcarrousel in Almere is mooi voorbeeld. Stakeholders vervullen vanuit verschillende rollen toegevoegde waarde om vraag en aanbod te matchen. 11

14 DE INITIATIEVEN VERGROTEN TOEGANG TOT KAPITAAL FINANCIERINGSOVERLEG FLEVOLAND Resultaat initiatief: Netwerk van verschillende financiers en financiële adviseurs is ontsloten. Goede informatie over verschillende routes en vormen van financiering is eenvoudig voorhanden voor ondernemers, financiële adviseurs en financiers. Casussen worden actief met elkaar gedeeld. CROWD CAPITAL Resultaat initiatief: Durfkapitaal organiseren (fondsvorming) via special purpose vehicle. Financiers stapelen samen hun financiering. Financiers beoordelen samen aanvragen om groeikapitaal van ondernemers. Vraag en aanbod van kapitaal worden gematcht. Acties: 6 november uur: eerste overleg voor vervolgstappen Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: Q1 2018: eerste gezamenlijk gefinancierde aanvraag Trekkers: Harm Wierda (Credion, bereidt agenda voor) Richard Beers (Pitteloo Capital, bereidt agenda voor) Hajé de Jager (VNO NCW Flevoland en lid van de Board) Lian Schleeper (Rabobank Flevoland) Jannie van den Berg (MKB Doorstart) Mark Hetsen (Credion) Bouke Veldman (CompoWorld) Edwin Netjes (KplusV) Corné Kocks (Aeres Groep) Elle Verstraelen (Provincie Flevoland) 12

15 CHALLENGE VOLDOENDE GESCHOOLD ARBEIDSPOTENTIEEL Vraagstuk: Ondernemers moeten aan voldoende talent kunnen komen om te kunnen groeien. Dit lukt op dit moment nog niet goed genoeg. Dit blijkt uit: 1. Structureel ca onvervulbare vacatures in Flevoland 2. Ca Flevolanders werken buiten Flevoland 3. Ca werknemers werken in Flevoland maar wonen elders Discussie: De behoefte van het Flevolandse bedrijfsleven is divers. Deze vraag uit het bedrijfsleven kan op verschillende manieren worden aangepakt: - Hoe krijg je de potentiële medewerker uit de pendel? - Hoe krijg je het talent dat van school komt naar het Flevolands bedrijfsleven? - Hoe hou je bestaande medewerkers binnen Flevoland actief? - Hoe zorg je dat de match tussen werkzoekenden en de vraag van het Flevolands bedrijfsleven beter matcht? In alle mogelijke oplossingen zit de meerwaarde van samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs. Er is dus sprake van een mismatch. De vragen voor het werkprogramma zijn: Hoe zorgen we voor een goede match tussen onderwijs en bedrijfsleven? Hoe zorgen we dat medewerkers zich blijven ontwikkelen en scholen? Hoe zorgen we dat talent behouden blijft voor de regio? Conclusies: In Flevoland zitten de meest moeilijk vervulbare vacatures in de sectoren ICT en Techniek. Het is van belang dat het Flevolandse bedrijfsleven zichtbaar wordt gemaakt voor bestaand & toekomstig talent door aantrekkelijke banen in de etalage te zetten. Het binden van zittend personeel is belangrijk. Het werk slimmer organiseren, zodat de functies door meerdere mensen kunnen worden ingevuld of met techniek eenvoudiger wordt gemaakt. Het imago van wonen, recreëren, leren en werken in Flevoland moet worden versterkt. 13

16 DE INITIATIEVEN VOLDOENDE GESCHOOLD ARBEIDSPOTENTIEEL Resultaat initiatief: Succesvolle matches nemen toe door: Meer instroom van talent uit het beroepsonderwijs naar het bedrijfsleven in Flevoland. Talent werkzaam buiten Flevoland wordt verleid om te werken in Flevoland. Huidig talent wordt beter herkend, benut en behouden. Bij functievervulling van vacatures gaan we meer kijken naar competenties en vaardigheden (brede inzetbaarheid van werknemers en vraag werkgevers) in sectoren waar de grootste knelpunten zitten. Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: In Q4 plannen van aanpak en nadere afspraken. In Q starten we met eerste pilot. Trekkers: Harry Mauw Marcel Burger Anneke Goudswaard Maarten IJssel Petra ter Voert Kay Lagerweij Rob Verhoeff BEHOUD VAN TALENT VOOR DE REGIO Acties: Zichtbaar krijgen wat er al gebeurt in samenwerking onderwijsbedrijfsleven (Publiek Private Samenwerking). Samenbrengen ICT bedrijven/onderwijs, en andere groepen. App bij evenementen (bv. Lowlands) koppelen aan vacatures. Wat gebeurt er al voor integratie onderwijs en hybride leeromgevingen, hoe gaan we dat benutten? Waar dat ontbreekt willen we een pilot doen. Daarna kijken hoe we andere doelgroepen kunnen koppelen. Ook koppelen met leven lang leren in bedrijven. 14

17 DE CHALLENGE STERKE MARKET GETTING EN IMAGO Vraagstuk: Het Imago van Flevoland ligt bij wijze van spreken onder zeeniveau. Het vreemde is dat - als je er eenmaal werkt of woont - blijkt dat Flevoland juist een aantal zeer krachtige kenmerken heeft. Er wordt onvoldoende gebruik gemaakt van de sterke punten van Flevoland om kansen te grijpen en te verzilveren. Verder blijkt dat iedere partij vanuit een eigen invalshoek werkt aan het verbeteren van het imago van Flevoland (gemeenten, OMFL, OMALA, VNO-NCW, Provincie). Dat geeft onvoldoende slagkracht en leidt soms tot onnodige tegenstellingen. Uitdaging: Hoe komen we tot een gemeenschappelijke en gedragen set aan kernwaarden die iedere partner zelf kan gebruiken voor het benutten van de kansen die de assets van Flevoland bieden? Wat beschouwen we als de assets van Flevoland die we samen en systematisch kunnen uitdragen? Welke groepen benaderen we met welke boodschap en waar moet dat toe leiden: waar kunnen we er meer economie van maken? kernwaarden assets assets assets assets assets doelgroepen Discussie; Tijdens de discussie bleek dat er goede overeenstemming bestaat over een aantal primaire kernwaarden van Flevoland en de assets die Flevoland heeft. 7 Kernwaarden: Centraal, hart van Nederland Alles in huis: mix van mogelijkheden Lef: alles kan, we zijn onafhankelijk Veroveren: we kunnen kansen grijpen Toegankelijk: korte lijnen en snel Dynamisch, permanent in ontwikkeling Verbindingszone met ruimte en kansen 9 Assets: Parels van bedrijven Sterke sectoren, zoals Agrofood Festivals en events Luchthaven Lelystad Water, kust, recreatie Floriade Grootste gewonnen land Historisch erfgoed Energie en duurzaamheid Deze opbrengst zal uiteraard moeten worden verrijkt en verbreed. Daarvoor willen een benchmark doen, zodat we zeker weten dat we alles hebben. Uiteindelijk willen we samen een gedragen set van kernwaarden bepalen die we allemaal herkennen en hanteren. En we willen graag pilots starten, zodat de meerwaarde hiervan direct al in praktijk blijkt: laten we krachtige kernen inrichten (ook happy places genoemd) die de kracht van Flevoland uitdragen. Conclusies: Er heerst grote instemming om hier samen mee aan de slag te gaan. Er zijn concrete initiatieven benoemd en diverse partners hebben aangegeven hiervan trekker te willen zijn (zie volgende pagina). 15

18 DE INITIATIEVEN STERKE MARKET GETTING EN IMAGO 7 KERNWAARDEN & 9 ASSETS IDENTIFICEREN VAN PILOTS EN NEW NETWORK Resultaat initiatief: Vaststellen 7 kernwaarden en de 9 belangrijkste assets; Vaststellen Verhaal van Flevoland en deze snel uitdragen Besluit: dit doen we vanaf nu samen! Acties: Benchmark de geformuleerde boodschap onder ondernemers Flevoland en daarbuiten Gezamenlijk formuleren: what s in it for you/me? (in overleg met bestaande initiatieven) Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: In de zomer van 2018 hebben we het volgende bereikt: o Benchmark gereed; o Gezamenlijke kernwaarden bepaald; o Boodschap eenduidig uitgedragen door partners; o Inzicht in factoren op de relevante scoringslijsten. Trekkers: Arun Swami Persaud, geassocieerd partner Twijnstra Gudde Rinkje Tromp, Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland (OMFL) Herald Immink, VNO-NCW Irene Medema, Bedrijfskring Lelystad Tony Merkelbach, City Marketing Lelystad (wordt gevraagd) Mario Bakker, Different View VBA Resultaat initiatief: We willen minimaal één pilot en liefst drie. De pilots brengen in de praktijk wat in het andere spoor wordt onderbouwd: de sterke punten van Flevoland, uitgedragen op basis van gezamenlijke kernwaarden Als denkbeeldige voorbeelden van dergelijke pilots zijn genoemd: Happy Place Leystad Airport, Campus op de Dijk. Belangrijk is de verbinding met de assets en de uitstraling naar en voor ondernemers. Acties: Lelystad Airport biedt aan om eerste bijeenkomst hierover te faciliteren. Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: In de zomer van 2018 zullen de contouren van de drie pilots bekend zijn. Daarna wordt gewerkt aan realisatie ervan. Start eerste pilot

19 DE CHALLENGE VERSTERKING NETWERK- EN ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR Vraagstuk: Hoe creëren we gezamenlijk de omstandigheden waaronder ondernemers met elkaar op het juiste schaalniveau en met voldoende massa kennis kunnen delen en hun netwerk kunnen gebruiken om te groeien? Hoe zorgen we dat ondernemers die ondersteuning nodig hebben bij hun groeivraagstuk effectief een beroep kunnen doen op het ecosysteem? In beleidstaal: hoe zorgen we voor een sterke eersteen tweedelijns ondersteuningsstructuur in Flevoland? Discussie: Voordat er over inhoud gesproken kon worden, was er veel aandacht voor structuren en wie is van wat. We weten onvoldoende van elkaar wat we doen en waar we elkaar aanvullen. Dat levert in sommige gevallen een diffuus beeld voor ondernemers. Onduidelijk hoe de agenda bepaald wordt of hoe de wordt opgehaald. Ook is niet altijd helder hoe de continuïteit van onderwerpen wordt geborgd. Tweedelijns (experttafels of businessdevelopmenttafels). Hier moet iets concreets te halen zijn voor ondernemers en onderwijs moet aangehaakt zijn. We kunnen meer van elkaar leren. Ondernemers kunnen zelf ook ambassadeurs voor elkaar zijn. Wie kent de uitblinkers en kan ze mobiliseren? Er zijn goede ervaringen met verschillende soorten loketfuncties (zoals NOP- linc). Gemeenten pakken dit nu afzonderlijk lokaal op. Hoe zorgen we voor nieuwe geluiden aan tafel. Conclusies: Procesafspraak: 1) agendasetting organiseren, 2) organiseren van de facilitering met elkaar, 3) proactief partijen aantrekken op onderwerp, 4) uitvoering van makel/schakel-functie (aanwezige partijen willen meedenken). Onderwerpen die we aan de verschillende tafels willen bespreken: Flevokust, Airport, Smart Mobility, Agrofood en Technische maakindustrie. Jong Management en Deloitte kunnen helpen bij vergroten deelname jonge ondernemers. Als we samenwerken om dit goed van de grond te krijgen, dan moeten we er ook een goede gezamenlijke naam aan geven (vgl. Ik ben Drents Ondernemer ). 17

20 DE INITIATIEVEN VERSTERKING NETWERK- EN ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR REGIEGROEP EXPERTTAFELS Resultaat initiatief: Regiegroep die thema s en ideeën verzamelt voor agendasetting tweedelijns ondersteuning - welke thema s en projecten zijn kansrijk, welke initiatieven lopen er al en welke kunnen we schalen of importeren? Moet leiden tot meerdere experttafels. Alle aanwezigen in de breakout sessie dragen een ondernemer aan die we kunnen benaderen om mee te denken. Om de tafels op gang te brengen is extra organisatiekracht nodig, bijvoorbeeld een kwartiermaker of groeimakelaar. Acties: Q4 2017: ophalen ideeën en thema s regiegroepleden (bloedgroepen overheid, ondernemers, onderwijs&clusters) in een of meer vervolgbijeenkomsten. Q1 2018: Thema shortlist met ideeën voor experttafels/onderwerpen voor business-development. Q2 2018: Keuze 1e thematafel naast Agrofood Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: Q Trekkers: Herald Immink, Hans Wijnants, Hans Marse, Bouke Veldman, Ineke Mastenbroek, Nina Nomden, Rieke de Vlieger, Provincie LEREN VAN UIITBLINKERS Resultaat initiatief: Serie bedrijfsbezoeken bij excellente Flevolandse ondernemers, waarbij 15 tot 20 mkb-ondernemers een kijkje achter de schermen krijgen bij ondernemers die het goed doen. Thematisch ingestoken, niet vrijblijvend, sfeer van onderling vertrouwen. Eerste optie: Biobrass. Thema: uitdagingen in verduurzaming van de voedselketen. NB: initiatief gebruiken om de vraag naar verdere verdieping bij ondernemers goed op te halen! Levert input op voor experttafels. Acties: Biobrass benaderen voor eerste bezoek Thema voor bijeenkomst formuleren MKB ers benaderen Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: Eerste uitkomsten worden verwacht in Q Trekkers: Herman Vermeer Richard Beers Herald Immink Mark Hetsen 18

21 DE INITIATIEVEN VERSTERKING NETWERK- EN ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR EXPERTTAFEL AGROFOOD Resultaat initiatief: Eerste crossover/businessdevelopmenttafel die op Flevolandse schaal ondernemers in de Agrofoodketen aan elkaar koppelt rondom een relevant vraagstuk. Acties: Partijen op onderwerp bijeen Q4: wat gebeurt er al en wat is er nodig om in Q1 een eerste experttafel naar format Gelderland bij wijze van pilot te starten? Lange termijn agenda + organisatie van andere tafels aan de hand van pilot formuleren (zie ook regiegroep: Agrofoodtafel is onderdeel van programma voor tweedelijns ondersteuning). Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: Eerste bijeenkomst Q3 (start verenigingsjaar 2018). Trekkers: Herald Immink Hans Wijnants Gerard van Tilburg Anne Marie van Raalten Anneke Goudswaard 19

22 DE CHALLENGE MODERNE FYSIEKE WERKOMGEVING Vraagstuk: Naast de 4 eerder geschetste challenges, die in de voorbereiding op de gezamenlijke werksessie al meerdere malen met partners in de regio zijn verkend, is er tijdens de dag gevraagd of er nog meer onderwerpen aandacht vragen. Door enkele deelnemers is daarop het belang van een moderne fysieke werkomgeving als 5 e challenge op de agenda gezet. Het vraagstuk is s middags verder verkend. Helaas is Flevoland niet altijd even goed ontsloten als het gaat om (digitale) bereikbaarheid. Daarnaast schieten collectieve voorzieningen soms tekort. Goede bereikbaarheid, mobiliteit en een aantrekkelijk werk- en leefklimaat is van belang voor bedrijven en werknemers. Om dit vraagstuk te adresseren moeten deze thema s een plaats krijgen op politieke agenda s. Stap één hiervoor is om bewustwording te creëren bij werkgevers en te inventariseren wat bedrijven belangrijk vinden om werknemers aan te trekken. Het bedrijfsleven kan de krachten bundelen bij een gemeenschappelijk probleem, om zo massa te creëren en de juiste ingangen zoeken om dat probleem te adresseren. Vooral bij grotere thema s, zoals bijvoorbeeld de ontsluiting van Noordelijk Flevoland, is het van belang om een visie te ontwikkelen over provinciegrenzen heen. Discussie: Een goede bereikbaarheid is niet alleen over de weg. Ook de digitale infrastructuur is van groot belang. Het gaat niet alleen om wonen, maar juist ook de leefbaarheid van het gebied. Kun je als inwoner recreëren in de buurt? Zouden ondernemers op bedrijventerreinen zich meer collectief kunnen inspannen voor hun omgeving? Bijvoorbeeld door meer community building ( ken je buurman ) en daarvoor ook een fysieke plek te organiseren. Conclusies: Agendasetting nodig voor: Optimale Noord Zuid en Oost West verbinding. Spoorlijn Amsterdam Emmeloord Groningen. Naast aantrekkelijk werkklimaat ook een ideaal woon- en leef klimaat voor huidige inwoners. Daarnaast aan de slag met: Community building. Denken vanuit beheer. Segmentering / diversiteit op bedrijventerreinen. 20

23 DE INITIATIEVEN MODERNE FYSIEKE WERKOMGEVING LOBBYAGENDA Resultaat: Een optimale Noord-Zuid en Oost-West verbinding voor Flevoland op de agenda krijgen. De spoorlijn Amsterdam Emmeloord Groningen op de politieke agenda Een aantrekkelijk werk-, woon- en leefklimaat. Acties: Bedrijfskringen voeren gesprek met hun gemeenten over beheer, inrichting en uitstraling bedrijventerreinen. Inventarisatie van knelpunten bereikbaarheid via de weg en met openbaar vervoer zodat een lobby agenda gemaakt kan worden. Tijdlijn en verwachte eerste resultaten: n.v.t. Trekkers: Tijdens de plenaire afsluiting hebben zich geen trekkers verbonden aan deze acties. 21

24 DE VERVOLGSTAPPEN HOE HOUDEN WE DE BEWEGING OP GANG? Hoe gaan we verder. Belangrijkste uitkomsten: Het hart van Win4All wordt gevormd door de gezamenlijke activiteiten in het Werkprogramma, zoals hiervoor geformuleerd. Enthousiaste trekkers hebben zich sterk gemaakt om hier het vervolg op te organiseren samen met de partners die zich hebben aangemeld hiervoor. De Board van Win4All zal blijven coördineren en aanjagen en zal regie voeren op de activiteiten. De werkgroepjes op de challenges en de Board worden ondersteund door het supportteam dat voorlopig vanuit de Provincie wordt gefaciliteerd (zie groen kader). Concrete toezeggingen: Hanne Buis biedt Lelystad Airport aan als locatie voor de vervolgbijeenkomst in deze samenstelling. Jan Nico Appelman biedt namens de Provincie aan om de rode draad vast te houden en een bijdrage te leveren aan de organisatiekracht en het monitoren van alle initiatieven. Om in de tussentijd ook digitaal met elkaar verbonden te blijven biedt Marcel Burger aan om een Win4All LinkedIn-groep te starten voor alle geïnteresseerden. Vanuit de Bedrijvenkringen en VNO-NCW komt het aanbod om ondernemers te werven voor Win4All en die te activeren voor de initiatieven. Als idee wordt geopperd om Omroep Flevoland of BNR erbij betrekken zodat het verhaal van Win4All breder verspreid kan worden. Andere concrete vervolgacties: De verslag van deze dag zal worden nagestuurd. In het ecosysteem heeft iedereen zijn eigen rol te vervullen en daarvoor zijn ook al toezeggingen gedaan bij de verschillende initiatieven. Ook andere toezeggingen zijn gedaan (zie groen kader) Er is behoefte om elkaar te blijven spreken en inspireren. Ook om elkaar scherp te houden op het bereiken van de doelstellingen. Zo houden we Win4All levend. Dat kan zowel in volle samenstelling zoals vandaag, als in kleinere werkgroepen. De eerste vervolgbijeenkomst waarin mensen hun resultaten kunnen terugkoppelen zal gepland worden over een half jaar. 22

25 AFSLUITING NAMENS DE LEDEN VAN BOARD WIN4ALL DOOR JAN-NICO APPELMAN Beste mensen, Graag sluit ik deze dag af mede namens de andere leden van de Board van Win4All. We hebben een goede dag achter de rug! En met een prachtige opkomst en uitkomst. In de ochtend leek het alsof we een beetje op gang moesten komen, was best spannend om in zo n andere setting met elkaar te spreken. In de middag kwam de energie helemaal los en hebben we een mooie agenda met elkaar geformuleerd voor het vervolg. We zijn blij met alle initiatieven. Ook hebben we recht gedaan aan het principe: je doet mee als je bijdraagt. Alle gekozen initiatieven kennen namelijk eigen trekkers, verdeeld over ons allemaal. Dat is goed. We gaan concreet met elkaar aan de slag. Ik wil jullie ook namens de andere leden van de Board heel hartelijk bedanken en ik kijk uit naar alle activiteiten die gaan ontstaan komende periode. Nogmaals: dank voor jullie tijd, energie en enthousiasme vandaag en snel tot ziens! Jan-Nico Appelman Hanne Buis Hajé de Jager Remco Meijerink Dirk Minne Vis 23

26 24