Deel 1: Algemeen overzicht

Transcriptie

1 Deel 1: Algemeen overzicht 1. Inleiding In 2009 werd het strategisch project Fortengordels rond Antwerpen goedgekeurd door de Vlaamse minister voor Ruimtelijke Ordening. De periode van het strategisch project Fortengordel liep van september 2009 tot september Huidig werkingsverslag is nodig voor het afronden van de project- en subsidieperiode. Dit Strategisch project is één van de geïntegreerde gebiedsgericht projecten van de Provincie Antwerpen en spreidt zich over het grondgebied van 26 gemeenten en al de stedelijke districten. Het is een uitvoering van de visie in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) en dat van de provincie Antwerpen (RSPA). Binnen de gewenste ruimtelijk-landschappelijke structuur worden de fortengordel(s) rond Antwerpen aangeduid als bakens in de groene gordel rond de stad. De meeste gemeentebesturen hebben deze visie in hun eigen gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen verder verfijnd, uitgewerkt en afgestemd op de lokale behoeften. De verankering in de ruimtelijke plannen op de verschillende beleidsniveaus en de selectie als een (Vlaams gesubsidieerd) strategisch project, betekent onder meer dat de provincie een bovenlokale visie kan ontwikkelen en als gebiedsregisseur kan coördineren, ondersteunen en uitvoeren. Niet de projecten rond de individuele forten op zich, maar wel een gedragen globale visie vanuit een geïntegreerde aanpak, vormt de doelstelling. Samenwerking en overleg, afstemming en ondersteunen zijn hierbij de sleutelbegrippen. Rond structurerende landschapselementen in het buitengebied stelt het RSV een geïntegreerde aanpak voorop. Wat zich binnen de dienst Gebiedsgericht Beleid vertaald heeft in oa. het strategisch project, enkele Europese projecten, een overlegstructuur, projectcoördinatie en afstemming, ondersteunen en uitvoeren van acties. 2. Doelstellingen van het strategisch project In haar Ruimtelijk structuurplan selecteerde de provincie de binnenste en de buitenste fortengordel als bakenreeksen, met nadruk op de samenhang tussen de verschillende forten. Samen met enkele rivier en beekvalleien en de Antitankgracht vormen de twee fortengordels de ruggengraat van de Antwerpse gordel, een groenstructuur van grootstedelijk niveau. De concrete doelstellingen van het strategisch project zijn: versterken van de ruimtelijke samenhang van de beide fortengordels; behouden en versterken van de ecologisch-landschappelijke waarde van de fortengordels; behouden en versterken van de cultuurhistorische waarde van de fortengordels; zoeken naar een optimale invulling van de fortengordels; verhogen van de toegankelijkheid van de fortengordels;

2 3. Projectgebied: Betrokken gemeenten: Binnenste fortengordel: Antwerpen (districten Hoboken, Wilrijk en Merksem), Wommelgem, Borsbeek, Mortsel, Edegem, Zwijndrecht, Kruibeke, Beveren. Buitenste fortengordel: Stabroek, Kapellen, Brasschaat, Brecht, Schilde, Schoten, Ranst, Nijlen, Bornem, Duffel, Lier, Mechelen, Puurs, Ranst, Sint-Katelijne-Waver, Willebroek, Temse, Haasdonk. Overzichtskaart van het projectgebied

3 4. Project coördinatie Op 1 september 2009 nam het project een effectieve start met de indiensttreding van de projectcoördinator. De werking van de projectcoördinator werd voor 80% gesubsidieerd door de Vlaamse overheid gedurende 3 jaar en jaarlijks verantwoord in een jaarverslag. Huidig verslag is een werkingsverslag als evaluatie aan de subsidiërende overheid op het einde van de projectperiode van het strategisch project. De rol van de projectcoördinator bestaat momenteel uit visievorming en inhoudelijk werk (kaderplan), het realiseren van acties, het organiseren en sturen van het (overleg) proces, van samenwerkingsverbanden en financiële middelen (EU). De projectcoördinator functioneert de facto als programmaleider binnen het projectgebied en dit op verschillende sporen. De projectcoördinator beoogt en bewaakt tevens de afstemming tussen de verschillende ideeën, projecten en partners. Daarnaast vormt het opzetten van een duidelijke project- en overlegstructuur, waarbij een goed evenwicht nagestreefd wordt tussen volledigheid (verschillende partners, betrokkenen) en werkbaarheid (krachtdadig) een belangrijke organisatorische doelstelling. Omwille van de geïntegreerde gebiedsgerichte aanpak is ook interne de samenwerking en afstemming een essentieel onderdeel van het project, en worden meerdere diensten betrokken, o.a. via de provinciale werkgroep. De Europese projecten lopen nog verder door, respectievelijk tot maart 2013 (Forten en Linies in Grensbreed Perspectief) en tot januari 2014 (At Fort, trekker dienst Gebiedsgericht Beleid en Great War, trekker dienst Erfgoed). Het project De Fortengordels rond Antwerpen werd op 19 april 2012 door deputatie omgezet van project in reguliere werking van de provincie. Fort 8 te Hoboken

4 5. Interactieve methodiek, samenwerken en afstemmen Het strategisch project fortengordels heeft een voorbeeld- en signaalfunctie naar het samenwerken rond grote structurerende landschappelijke gehelen op Vlaams niveau en de uitbouw van het provinciaal geïntegreerd gebiedsgericht beleid. Er zijn samenwerkingsverbanden opgezet met Vlaamse, bovenlokale en lokale actoren die blijvend een dynamiek betekenen voor de ontwikkeling van de fortengordels. Het project wordt ook mee gedragen door vele provinciale diensten, vertegenwoordigd in de Provinciale Werkgroep Fortengordels, de kleinere teams die samenwerken rond het evenement, communicatie, planopmaak, enz Op 30 juni 2011 keurde de deputatie de dynamische overlegstructuur goed. (zie schema). Er wordt geopteerd voor een ruime participatieve aanpak, van gidsen tot beleidsmensen, van lokale tot internationale partners. Met het organiseren van grote overlegdagen, een colloquium, een linieconferentie en tal van workshops werd een gevarieerd en breed publiek uitgenodigd om actief mee te denken. Een gemiddelde opkomst van 120 deelnemers op de overlegdagen, van enkele duizenden deelnemers aan het jaarlijkse evenement de Fortengordel, tonen betrokkenheid en engagement aan. Daarnaast wordt via thematische expertengroepen kennis opgebouwd en gedeeld op de domeinen erfgoed en landschap, ecologie en vleermuizen, mobiliteit en ontsluiting, benutting en (her)bestemming. Uitdaging hierbij blijft het afstemmen van adviezen en het toepassen van het correcte instrumentarium. De besluitvorming wordt door de fortengordel-commissie (stuurgroep) gedragen, de fortengordel-adviesgroep is verantwoordelijk voor kwaliteitsbewaking en functioneert daarnaast ook als denktank en netwerk. De provinciale werkgroep moet de geïntegreerde aanpak in de provinciale organisatie helpen uitbouwen, inhoudelijk ondersteunen, projecten afstemmen, taakafspraken maken. Thematische/gebiedsgerichte projectgroepen zoals de Brialmontwerkgroep, projectgroep Anti-tankgracht dragen bij aan de visievorming, het uitvoeren van acties, het afstemmen van beleid en administraties, eigenaars en beheerders. De projectcoördinator trekt deze laatste groepen, de stuurgroep wordt voorgezeten door de bevoegde gedeputeerde, de adviesgroep door een extern expert. De projectcoördinator vervult bij deze overlegmomenten een inhoudelijke, organisatorische en administratieve taak. De uitvoerende projectgroepen (microniveau) worden getrokken door lokale overheden, prov.diensten, vzw s, enz de projectcoördinator trekt hier de provinciale (voorbeeld)acties en de EU-acties.

5 Plaatsbezoek Nieuw Hollandse Waterlinie 2012 Colloquium 2009

6 Dagelijks bestuur / projectbureau - Projectcoördinator fortengordels, dienst Gebiedsgericht Beleid - Administratief medewerker (1/2 C), dienst Gebiedsgericht Beleid - Communicatiemedewerker (1/2 B), dienst Gebiedsgericht Beleid - Ondersteuning door coördinator dienst Gebiedsgericht Beleid - Ondersteuning door dienst Ruimtelijke Planning - Ondersteuning door dienst Erfgoed - Ondersteuning door financieel medewerker en Floris Stafdienst DROM Fortengordel-commissie (macro-niveau) - Beleidsmatig en ambtelijk niveau - Voorzitter: gedeputeerde voor Ruimtelijke Ordening en Planning - 2 ondervoorzitters: o gedeputeerde voor Cultuur en Europese samenwerking o gedeputeerde voor Mobiliteit en Toerisme - Vlaamse overheid: o Kabinetten o o Departementen: Agentschappen: Natuur en Bos, Vlaamse Land Maatschappij, Ruimte & Erfgoed, Vlaamse Milieu Maatschappij - Departementshoofden: o Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit o Departement Recreatie, Sport en Toerisme o Departement Leefmilieu o Departement Cultuur - Steden en gemeenten (cbs en diensthoofden) - Provinciebestuur Oost Vlaanderen Fortengordel-adviesgroep - Denktank en netwerk - Voorzitter: Piet Lombaerde (Artesis Hogeschool, UA, SSVVC, voormalig voorzitter PROCORO) - Vertegenwoordiging uit verschillende sectoren (Erfgoed, natuur, landschap, planning, toerisme, recreatie ) - Vertegenwoordiging van andere linies en gordels - Deskundigen Uitvoerende projectengroepen (Micro-niveau) - projectfiches in bijlage - trekker= eigenaar, overheid, vzw, Reg.L, - relevante actoren - deskundige(n) Algemene thematische expertengroepen: Vleermuizen en ecologie - Vleermuizenwerkgroep (Natuurpunt) - Agentschap Natuur en Bos - Dienst Milieu en Natuureducatie - Fauna en flora (gezonde habitat ) - Externe deskundige(n) vb. Nieuw Hollandse Water Linie; Interregpartners At Fort Erfgoed en landschap - Agentschap Ruimte & Erfgoed - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum - Dienst Milieu en Natuureducatie - Dienst Erfgoed - Stad Antwerpen, dienst Archeologie - Kempens Landschap vzw - Regionaal Landschap de Voorkempen - Andere Regionaal Landschappen - Externe deskundige(n): studiebureau Mobiliteit en ontsluiting - Dienst Mobiliteit (functioneel) - Toerisme Provincie Antwerpen (recreatief) - Externe deskundige(n): studiebureau Benutting - Economisch (ondernemers) - Cultureel:oa Stad Mortsel ( Kreatieve Kazerne en Interreg III-project Manoeuvres ) - Toeristisch: Toerisme Provincie Antwerpen, Stad Antwerpen (dienst Toerisme en Congres) - Recreatief: DRST - Ecologisch (natuur-terugverdienmodellen) - externe experte(n) : projectbureau Nieuw Hollandse Waterlinie; partners At Fort, studiebureau Provinciale werkgroep - vertaling naar beleid - Interne communicatie - Afstemming departementen en diensten - Interne verantwoording en opvolging - Advies aan deputatie Projectgroepen (meso-niveau of thematisch) - projectfiches in bijlage - Beleid en administraties - Eigenaars, beheerders - Externe deskundigen, studiebureau s

7 Onthaalpoort Stabroek Integraalstudie Levende Anti-tankgracht beleven Onthaalpoort Oelegem Waterbouwkundige studie Masterplan Lillo Actief Doe-centrum Liefkenshoek Herdenking WO I Onthaalpoort spoorwegfort Duffel Fiets-o-strade Mortsel-Duffel Fort 4 Mortsel RUP Kreatieve kazerne Fort 2 Wommelgem: restauratie Fort 8 Hoboken masterplan Fort 5 Edegem Restauratie halve maan Landschapsbeheersplan Evenement De Fortengordel Website Huisstijl FORT ART/ART FORT Kaartenbox Infomodules Fotografieopdracht Linieconferentie Brochures, publicaties Vermarktingstudie Fortengordelbier Projectgroep Anti-tankgracht Projectgroep Scheldeforten Projectgroep zuidelijke sectie (werktitel) Projectgroep Brialmont Projectgroep Defensieve Dijk Zwijndrecht Projectgroep Productontwikkeling, promotie en communicatie Processtructuur : Dynamisch overlegschema Fortengordel-commissie (macro-niveau) Vleermuizen en ecologie - Vleermuizenwerkgroep (Natuurpunt) - Agentschap Natuur en Bos - Dienst Milieu en Natuurbeleid - Externe deskundige(n) vb. Nieuw Hollandse Waterlinie - Erfgoed en landschap - Dienst Milieu en Natuurbehoud - Dienst Erfgoed - Agentschap Ruimte & Erfgoed - Externe deskundige(n): vb. Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum - Fortengordel-adviesgroep - Adviesgroep/denktank/kennisuitwisseling - Leden geselecteerd omwille van hun expertise en netwerk - Voorzitter: Piet Lombaerde - Vertegenwoordiging uit verschillende sectoren (Erfgoed, natuur, landschap, planning, toerisme, recreatie ) - Vertegenwoordiging van andere linies en gordels - Beleidsmatig en ambtelijk niveau: - Deputatie: voorzitter en 2 ondervoorzitters - Departementshoofden - Vlaamse overheid (relevante kabinetten, departementen en Agentschappen) - Steden en gemeenten (cbs en diensthoofden) - Provinciebestuur Oost-Vlaanderen (deel van de fortengordel op grondgebied) - Europa: habitat, Interreg Federale Overheid (Defensie) Vlaamse Overheid (strategisch project) Habitat vleermuizen Interreg IV-A Forten en Linies Interreg IV-C AtFort Interreg 2Seas Muren en Tuinen Mobiliteit en ontsluiting - Dienst Mobiliteit (functioneel) - Toerisme Provincie Antwerpen (recreatief) - Externe deskundige(n) - Benutting - Economisch (ondernemers) - Cultureel vb. Kreatieve Kazerne Mortsel - Toeristisch - Recreatief - Externe deskundige(n) - Projectbureau - Projectcoördinator fortengordels, dienst Gebiedsgericht Beleid - Financieel medewerker, financiële Cel DROM - Administratief medewerker, dienst Gebiedsgericht Beleid - Communicatiemedewerker, communicatiedienst - Coördinator dienst Gebiedsgericht Beleid Provinciale werkgroep - Organisatiebreed: alle relevante provinciale diensten, APB s en vzw s - vertaling naar beleid - Interne communicatie - Afstemming departementen en diensten - Interne verantwoording en opvolging - Advies aan deputatie Provincies (Antwerpen, Oost- Vlaanderen) Gemeenten (forten, schansen, Anti-tankgracht) Eigenaars en beheerders Projectgroep (meso-niveau of thema) - Visievorming en acties - Beleid en administraties - Eigenaars, beheerders - Fysiek (deelgebied) of thematisch - Externe deskundig(en) - (Micro-niveau) - Uitvoeren actie - trekker= eigenaar, overheid, vzw, Reg.L, - relevante actoren - deskundige(n)

8

9 6. Middelen In het kader van de erkenning het strategische project Fortengordels rond Antwerpen zijn er naast subsidies voor projectcoördinatie en werkingskosten ook subsidies voor de verwerving van gronden, constructies of gebouwen. Deze subsidie is bedoeld voor de verwerving van gronden, constructies of gebouwen waarvan het gebruik noodzakelijk is voor de realisatie van het strategische project, en waarbij de verwerving gebeurt met het oog op de verwezenlijking van een ruimtelijk uitvoeringsplan of een plan van aanleg. Het subsidiebedrag bedraagt 40 procent van de verwervingskosten, van maximaal euro. In die optiek werd het fort van Duffel aangekocht door Kempens Landschap vzw, die zich als erfgoedbeheerder actief inzet, in opdracht voor het provinciebestuur en in nauwe samenwerking met de lokale overheden. De aanvraag voor subsidie voor het fort van Kapellen en de oude militaire spoorlijn tussen Kapellen en Brasschaat (project Sporen naar 2014) werd ingediend en wacht op goedkeuring. De aanvragen werden door de projectcoördinator van de fortengordels gemotiveerd vanuit het globale strategische project, meer bepaald vanuit de visie aangaande onthaalpoorten die in het kaderplan geïntegreerd wordt en in aanzet in het bestek omschreven werd. Kempens Landschap organiseerde aanvullende subsidiering met lokale partners. Inbreng van EU-middelen gebeurde via Forten en Linies in Grensbreed perspectief en Muren en Tuinen. De verankering van het fort van Duffel als onthaalpoort voor de fortengordels, vormde eveneens de motivatie tot het bekomen van een budget van Toerisme Vlaanderen. Voor de onthaalpoort bij het Fort van Stabroek werd een regeling getroffen tussen het provinciebestuur en de Vlaamse Landmaatschappij in het kader van een ruilverkaveling.

10 Stabroek Oelegem Mortsel Duffel Onthaalpoorten Stabroek en Oelegem, verbonden door de Anti-tankgracht Onthaalpoorten Duffel en Mortsel, verbonden door de Fiets-o-strade

11 7. Overzicht van de belangrijkste realisaties Trekker Ondersteuning Subsidie stava opmerking projectleiding bij Grontmij werd op orde gesteld (na aangetekend schrijven); interne kwaliteitstoets bij grontmij blijft aandachtspunt, doc werd kaderplan DGB DE, DMN, DRP strat,proj+flgp structureel fel aangepast en verbeterd, maar bevat nog zeer veel fouten integraalstudie Anti-tankgracht TPA DGB/RLdV PDPO opgestart door DGB, overgedragen aan TPA deputatiebesluit masterplan fort Lillo dienst Archeologie stad Antwerpen/ W&Z DGB/DE FLGP provinciale architectuurprijs gewonnen structuurvisie onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof DGB DRP FLGP huisstijlhandboek DGB GB FLGP website staf/dgb GB FLGP launch 19 september 2012 recreatieve kaartenbox DGB/DRST DE FLGP belevingsbox Anti-tankgracht TPA DGB? toeristisch recreatieve ontsluiting (uitvoering kleine informatiepunten) RLdV DGB? moeilijk om aannemer te vinden onthaalpoort fort van Stabroek aanvraag geweigerd, overleg met GSA van RO 14 septmebre 2012 gunstig voor nieuwe aanvraag, parking voor Stafort (gem, RUP 2009) blijft moeilijk (sted,aanvraag) DIN DGB FLGP punt voor GSA onthaalpoort fort van Oelegem - Vrieselhof (sted,aanvraag) DIN DGB FLGP vergund 21 augustus 2012 onthaalpunt ATG/KDST (sted,aanvraag) DIN DGB FLGP vergund 17 augustus 2012 onthaalpoorten Stabroek, ATG/KDST/Oelegem (beheersovereenkomsten) DGB DIN FLGP vooroverleg met gemeentebesturen en scheepvaart ok onthaalpoorten Stabroek, ATG/KDST/Oelegem (uitvoering) DIN DGB FLGP engagement mbt actieplan van cbs vragen (stuurgroep en/of cbs-besluit) vermarktingsstudie DGB stad Antwerpen FLGP dienst Toerisme en Congres stad Antwerpen, (TPA eerst gevraagd, maar fortengordels niet binnen hun doelstelling) ontwerp infomodules DGB DIN FLGP fotografieproject DGB GB FLGP educatieve pakketten DGB? FLGP producten: lespakket en educ film - interne trekker niet duidelijk (overleg met DOVJ?) ATG: fietsroute (sted,aanvraag) DMN DGB PDPO afstemming adviezen Vlaamse Administraties in orde ATG: uitvoering fietsroute DMN DMOB/DGB PDPO sted, aanvragen gemeente fort Kapellen en 'sporen naar 2014 Kapellen/KL DE/DGB Great War MB ivm aankoopsubsidie strat, project; stuurgroep 21 september 2012 link fiets-o-strade met toeristischrecreatieve ontwikkeling DMOB DGB onthaalpoort niet weerhouden door deputatie Kempens onthaalpoort fort van Duffel - Roosendael Landschap DGB FLGP restauratie in uitvoering Fort 4 te Mortsel (masterplan) stad Mortsel DGB afstemming met ANB via DMN Fort 4 te Mortsel (parkbeheerplan) stad Mortsel DMN DGB knelpuntenanalyse ANB Fort 4 'kreatieve kazerne' (RUP) stad Mortsel DRP/DGB moeilijke evenwichtsoefening tussen natuur (vleermuizen), erfgoed en bestemming gemeente Fort 2 te Wommelgem (restauratiedossier) Wommelgem DGB OE afstemming adviezen Vlaamse overheid - DGB bemiddelaar Fort 5: Edegem (herbestemmingsproject - gemeente Lindenhof ) Edegem /KL DGB informeel advies a kabinet Vl,minister Fort 6: Wilrijk (topsportschool) stad Antwerpen DGB ism. universiteit Antwerpen : afstemmen advisering Vlaamse overheid Brialmontomwalling (wolvenberg) stad Antwerpen DGB beslissing federale overheid fort Merksem: open ruimte aanpak stad Antwerpen DGB Fort 8 Hoboken: masterplan stad Antwerpen DGB fiets-o-strade tussen fort 4 - fort van Duffel DMOB strategische aankopen 2010 DGB vastgoed Duffel

12 strategische aankopen 2011 DGB vastgoed RUP "campus Vesta" fort van Broechem DRP DGB Fort Art / Art Fort 2011 DGB DE Fort Art / Art Fort 2012 cultuurspreiding DGB project: Zimmerman collectie DE DGB At Fort (Europees project) DGB DE the Great War DE DGB projectorganisatie (programmacoördinatie) DGB evenement 'de fortengordel 2011 DRST DGB evenement 'de fortengordel 2012 DRST stuurgroep FLGP: colloquium 'Fortengordels Nu' DE DGB provincie Oost- FLGP:colloquium 'FLGP' (slotcolloquium) Vlaanderen DE internationale kennisuitwisseling: stelling amsterdam en NHWL DGB samenwerkingsovereenkomsten DIN DGB linieconferentie dec 2010 DGB FLGP expertengroep ecologie en vleermuizen expertengroep erfgoed en landschap DGB DGB overlegdag dec 2011 DGB Grontmij overlegdag maart 2012 DGB Grontmij afstemming adviezen Vlaamse overheid - DGB bemiddelaar DGB ARP? 3 persmomenten: eerste spadesteek onthaalpoorten DGB CD gemeente speelweide bij infopunt ATG/KDST Brecht DGB gemeente PRUP Fort van Oelegem-Vrieselhof DRP DGB FLGP aankoop fort van Duffel 2010 KL/DGB strat,project aankoop fort van kapellen en militaire spoorlijn KL/DGB strat,project persmoment structuurvisie fort van Stabroek DGB persmomenten en publicaties evenement Fortengordel 2011 CD/APB Sport DGB artikel in tijdschrift 'Ruimte' publicatie 'Antwerpen Versterkt 2' DGB DGB/DE Europa in je buurt Europa Direct DGB projectaanvraag At Fort DGB projectaanvraag Great War DGB DE/KL/SSVVC nota aankoopstrategie DGB vastgoed verslagboek Fortengordels Nu! 2009 DE DGB FLGP projectbrochure Forten en Linies in Grensbreed Perspectief staf DGB FLGP presentatie op colloquium Fortengordels Nu! 2009 DGB FLGP presentatie studiedag Openbare Ruimte 2010 DGB FLGP presentatie slotevenement Interreg 'Manoevers' 2012 DGB manoeuvers diverse presentaties partnermeetings en workshops At Fort AT Fort presentatie partnermeeting Great War (eng en fr) 2011 Great War Ministrieel besluit gem. RUP is goedgekeurd voorbereiding 2012 goedgekeurd, eerste partnermeeting eind maart/begin april voorstel interne organisatie goedgekeurd door deputatie APB Sport belangrijke partner deputatiebesluit wordt voorbereid bilateraal overleg met CBS Ranst, Johan Kuipers nv Scheepvaart en Stafort; opmaak overeenkomsten door dienst portefeuillebeheer case LO/havengebied 25/4 Stabroek Brecht Ranst

13 8. Aanpak Om de complexiteit van het project hanteerbaar en beheersbaar te krijgen wordt gewerkt via 3 sporen: Spoor 1: de opbouw van een algemene, gedragen visie o.a. via de opmaak van een kaderplan en ondersteunende studies; Spoor 2: de realisatie van concrete (voorbeeld) projecten en acties op het terrein, Spoor 3: een wervende communicatie rond en betrokkenheid bij de toekomst van het gebied, waarbij getracht wordt om maximale afstemming met actoren, sectoren en beleidsdomeinen te bereiken. Deze sporen lopen niet apart, maar zijn integendeel sterk met elkaar verweven. 9. Enkele voorbeelden van realisaties Kader- en actieplan Spoor 1: de opbouw van een algemene, gedragen visie De twee fortengordels, de binnenste zgn. Brialmont-fortengordel en de buitenste pantser-fortengordel vormen het onderwerp van een provinciaal kaderplan met uitvoeringsgericht actieplan. In zitting van 26 augustus 2010 werd de opdracht gegund aan studiebureau Grontmij in samenwerking met Cluster Landscape en Beek&Kooiman. Hiermee willen we de zichtbaarheid en het hergebruik van de beide fortengordels rond de stad Antwerpen verbeteren. Daarom werken we een visie uit voor de forten en een plan voor acties op het terrein. Uiteraard is het ook de bedoeling in een volgende fase deze acties concreet op het terrein te realiseren. Het kaderplan bestaat uit drie delen en een bijlage met figurenbundel en toolkit: 1. analyse van de bestaande toestand. 2. uitwerken van een globale visie. 3. Opmaken van een concreet en uitvoeringsgericht actieplan. Het is van belang dat de verschillende betrokken overheden, externe actoren, zoals eigenaars en beheerders tijdens elke fase de nodige input kunnen geven. Een uitgebreid actieplan (met aangeven van actie, termijn, trekker, partners, knelpunten, financiële raming, ) wordt opgesteld op basis van de globale visie. Het actieplan dient aan te geven welke acties nodig zijn om de uitgewerkte visie tot uitvoering te brengen, en dit op de drie niveaus. Bij elke actie dient duidelijk te worden aangegeven welk overheidsniveau of instantie dit moet doen, en wanneer welke instrumenten hiervoor moeten ingezet worden. De actieprogramma s omvatten zowel acties die kunnen worden uitgevoerd door de gemeenten, eigenaars, beheerders, externe partners als door de provincie Antwerpen. Voor de opmaak van dit kaderplan wordt een bepaalde werk- en overlegmethodiek gevolgd. Er is een opdeling te maken tussen de studie en het proces. Grootste onderscheid is dat het studiewerk in dit kaderplan een bepaald einde heeft en dat het proces zal blijven verder lopen. Het kaderplan moet een vlot hanteerbaar en overzichtelijk werkdocument worden, begrijpbaar voor een ruime doelgroep (verenigingen, lokale overheden, eigenaars, beheerders, planners ). Het document wordt afgeleverd in begrijpelijke taal voor leken. Teksten moeten zo beknopt mogelijk gehouden worden, voorkeur wordt gegeven aan kaart- en beeldmateriaal met legenda en oplijsting.

14 Stand van zaken: Deel 1: analyse bestaande toestand werd afgerond als werkdocument en heeft reeds een aftoetsing bij de relevante actoren gekregen. Naast een algemeen overzicht werden in een aparte bundel informatiefiches per site verzameld. Deel 2 visievorming is opgemaakt en wordt op 18 december besproken met de provinciale diensten en vervolgens met de Vlaamse overheid (RWO). In januari 2013 wordt dit deel voorgelegd aan de deputatie. Deel 3 uitvoeringsgericht actieplan is in voorbereiding. Integraalstudie Anti-tankgracht en uitvoering onthaalpoorten en infopunten Spoor 1: ondersteunende studies Spoor 2: realisatie van concrete projecten en acties op het terrein De projecten langs de anti-tankgracht en op de onthaalpoorten zijn een voorbeeld van de geïntegreerde aanpak bij zowel studie als bij de effectieve uitvoering op het terrein. Afstemming, coördinatie en monitoring rust bij de dienst gebiedsgericht beleid (in casus de projectcoördinator) Andere diensten, vzw s en autonome provincie bedrijven worden maximaal betrokken en ingezet vanuit hun eigen reguliere werking en middelen, wat zich ook vertaalt naar de beleidsbevoegdheden en -verantwoordelijken. Deze geïntegreerde methodiek bij uitvoering van acties willen we in de toekomst verder ontwikkelen en verankeren. Meer voorbeelden op het vlak van geïntegreerde aanpak zijn weergegeven in de fiches (zie werkingsverslag bijlage) Integraalstudie Anti-tankgracht

15 Linieconferentie en overlegdagen Spoor 3: Communicatie, afstemming, draagvlak en betrokkenheid De overlegdagen worden op regelmatige tijdsstippen georganiseerd met als doel om iedereen ruim en dezelfde info te kunnen aanbieden, op de hoogte te houden en actief te betrekken. Mede door de grote opkomst van telkens ca 120 zeer geëngageerde actoren., was het mogelijk om hieruit zeer veel materiaal te puren, knelpunten zichtbaar te maken en de dynamiek/kwaliteiten van betrokkenen duidelijk te krijgen. Evenement de Fortengordel Spoor 3: Communicatie en draagvlak Om de fortengordels en alle acties die er rond gebeuren bekend te maken bij een ruim publiek, werd reeds drie maal een evenement georganiseerd De Fortengordel waarbij duizenden bezoekers bereikt werden. evenement 'de Fortengordel 2010' website Spoor 3: Communicatie, draagvlak, vermarkting In het kader van het Europese project FLGP, werd ook nog een vermarktingsstudie, een fotografieproject, de ontwikkeling van een recreatieve kaartenbox, een website afgerond. website

16 Infomodules Spoor 2: realisatie van concrete projecten en acties op het terrein Provincie Antwerpen plaatst momenteel infrastructuur bij de forten die geselecteerd werden Onthaalpoort als onthaalpoorten. fort Het van betreffen Stabroek-Ravenhof nu grote infomodules en in latere fase worden bij elk inrichting fort kleinere onthaalpoort infoborden, infobanken enz. voorzien. Het ontwerp van deze informatiemodules was een gezamenlijke opdracht binnen het Europese project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief. Ruimtelijke visie en ontwerp onthaalpoort fort van Stabroek Timing 10. Evaluatie Vanaf de start van het project werd ingezet op communicatie en overleg; de overlegstructuur die na een eerste periode van verkenning van het veld werd opgemaakt, toont de complexiteit van het project. Door overleg en afstemming werd gedurende deze projectperiode al zeer veel informatie verzameld, (beleids)visies van anderen bekomen, kennis en ervaring gedeeld, het draagvlak en engagement opgebouwd. De projectperiode van 3 jaar was echter slechts voldoende voor een eerste opstart, waarbinnen wel resultaten behaald werden, maar die te kort is om met alle actoren een gedragen visie uit te werken. Wat betreft het kaderplan blijkt dat de voorziene termijn van 18 maanden duidelijk te kort is, om tot een voldoende gedragen en uit gepuurde visie te komen. Projectorganisatie Gedurende de eerste twee jaren van de projectperiode vervulde de projectcoördinator een éénvrouws-positie (1VTE), die gezien de complexiteit van het project niet langer houdbaar is. Daarom werd vanuit het project zelf verder gezocht naar extra middelen voor zowel interne ondersteuning maar ook uitvoering van deeltaken door externen (bv. redactiewerk informatiemodules). Deze middelen werden gevonden in Europese structuurfondsen. Vanaf april 2012 kon hiermee de dienst Gebiedsgericht Beleid versterkt met een projectmedewerkster, die deeltijds voor het strategisch project Fortengordels ondersteuning zal bieden op het vlak van communicatie, administratie en organisatie.

17 Aanbevelingen Door de complexiteit van het project is een langere timing, met een langzame besluitvorming, noodzakelijk om een breed gedragen visie te kunnen uitwerken. Overleg en afstemming op alle niveau s blijven noodzakelijk. Het actieplan zal, eens door alle actoren aanvaard, met een realistische maar efficiënte timing uitgevoerd moeten worden. Acties op korte termijn zouden groot voordeel halen uit een geïntegreerde aanpak, waarbij adviezen op elkaar worden afgestemd en procedures vlot kunnen verlopen. Het hanteren van een gebiedsportefeuille kan ervoor zorgen dat subsidies tijdig kunnen doorstromen. Een kwaliteitscontrole moet garanderen dat efficiënt en volgens afgesproken regels gewerkt wordt, dat projecten op elkaar afgestemd worden, dat alle sectoren en aspecten evenwichtig aan bod komen. Een vervolg op het strategisch project, met focus op het verder optimaliseren van programmaregie en -organisatie, het onderzoeken van instrumentarium op maat en schaal binnen het bestaande wettelijke kader, het opbouwen van gebiedsportefeuilles, het afstemmen van administraties, enz, is meer dan wenselijk om de geleverde inspanningen en de investeringen niet te laten teniet gaan. Uitdagingen De schaal van het projectgebied is buitengewoon groot; wat niet enkel zijn weerslag kent op de projectorganisatie en de programmacoördinatie. Ook de diversiteit van actoren maakt dat communicatie en afstemming op verschillende manieren en met een andere taal gevoerd moet worden. Dat gezocht moet worden naar het juiste instrumentarium op de juiste schaal: maatwerk blijkt noodzakelijk. Het bewaken van de programmatische samenhang tussen de verschillende projecten binnen het projectgebied, het afstemmen van visies op verschillende niveau s, op deelprojecten en acties, het zoeken naar de noodzakelijke financiële middelen, het inhoudelijk ondersteunen, het opbouwen van kennis, de kwaliteitstoets, enz zijn de grote uitdagingen die zullen bepalen of de fortengordels een toekomst als geheel, als som der delen, tegemoet kunnen gaan. Beleidsmatige verankering door middel van samenwerkingsovereenkomsten, een gedragen kaderplan, samenwerken om uitvoerings- en beheersplannen te realiseren, acties uit te voeren, vormen de basis van (rechts)zekerheid waarbinnen de investeringen gerealiseerd moeten worden. 11. Verwachtingen Het verder kunnen uitwerken van de projectorganisatie met zowel interne als externe partners, vanuit een organisatorisch ruimere aanpak; Opbouwen van gebiedsportefeuilles en onderzoek naar een optimaal instrumentarium binnen het bestaande wettelijke kader, en dit in samenwerking met de Vlaamse administraties; De interne samenwerking verder uitbouwen en formaliseren, verdere afstemming en verweving van de fortengordels binnen de reguliere werking van alle relevante departementen; Uitbreiden van de mankracht bij dienst gebiedsgericht beleid of aanvullen met externe expertise; Afstemmen van strategische projecten (vb logistiek park schijns, Scheldekaaien); masterplannen (vb. fort Lillo), uitvoerings- en beheersplannen (vb. RUP fort 4); Uitbouwen van een samenwerking met private sector (ondernemers, eigenaars, beheerders); Nieuwe Europese fondsen en samenwerkingsverbanden aangaan;

18 Een kennis- en ervaringscentrum uitbouwen voor de fortengordels is met oa. Provinciale diensten, Vlaamse administraties, Natuurpunt, SSVVC, Kempens Landschap, enz ; Kaderplan (laten) uitvoeren Sensibilisering; fortengordels in de hoofden en harten Samenwerkingsovereenkomsten, engagementsverklaringen, uitvoeren van het actieplan Constructieve samenwerking, engagement, actie!!! 12. Tot slot Het ontwerp-werkingsverslag werd in oktober toegelicht aan de subsidiërende Vlaamse overheid (departement Ruimte)n met positief gevolg en de aanbeveling om een nieuw strategisch project in te dienen in het voorjaar van Het ontwerp-verslag werd vervolgens aangepast en ter kennisname voorgelegd aan de deputatie op 13 december Dit werkingsverslag zal teruggekoppeld worden aan de provinciale raadscommissie, de provinciale werkgroep fortengordels, en vervolgens verspreid worden in de vorm van een brochure voor een breder publiek. Het strategisch project heeft een positieve dynamiek op gang gebracht bij zeer veel actoren. In deel 2 van dit verslag wordt een globaal overzicht gegeven van de vele acties en deelprojecten en dit aan de hand van fiches. Hierin staat een beknopte opsomming van de samenwerkingsverbanden, de middelen en de werkinstrumenten per spoor en per project. Niet alle projecten hebben reeds een volledig uitgewerkte fiche gekregen.

19 Deel 2: Samenvattende overzichtsfiches Project coördinatie Doelstelling Inhoud Stand van zaken Een optimale afstemming tussen de verschillende acties, beleidslijnen en projecten in het projectgebied voor een vlotte uitvoering van het strategisch project. Een duidelijke rolverdeling en een globaal zicht op de inspanningen van de verschillende partners in het project moeten steeds bewaakt worden. Afstemming tussen de verschillende onderdelen en deelprojecten van alle partners. Het begeleiden, structureren en opvolgen van het proces, op alle drie de sporen. Het opzetten van een duidelijke projectstructuur waarbij een goed evenwicht nagestreefd wordt tussen volledigheid (verschillende partners, betrokkenen) en werkbaarheid (krachtdadig). Rol projectcoördinator: de rol van de projectcoördinator bestaat enerzijds uit het visievorming en inhoudelijk werk (kaderplan), het realiseren van acties, het organiseren en sturen van het (overleg) proces, van samenwerkingsverbanden en financiële middelen (EU). Hij beoogt tevens de afstemming tussen de verschillende ideeën, projecten en partners. De projectcoördinator functioneert de facto als programmaleider binnen het projectgebied en dit op de verschillende sporen. Vanaf maart 2012 werd de dienst Gebiedsgericht Beleid versterkt door de aanwerving van projectmedewerkster Kaat Mertens (via Maxigreen en At Fort subsidie), die ook voor het strategisch project Fortengordels ondersteuning zal bieden. Organisatie structuur Projectleider Karen Gysen Initiatief nemer provincie Project partners extern Dienst Gebiedsgericht Beleid, provincie Antwerpen - Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit - Departement Cultuur - Departement Milieu en Natuur - Departement Recreatie, Sport en Toerisme - Vlaamse Overheid - Lokale verenigingen en organisaties - Eigenaars en beheerders - Eu-projectpartners Timing - Dynamische Project- en overlegstructuur goedgekeurd 30 juni 2011 Financiering - Projectsubsidie Vlaanderen (80%) Reguliere middelen provincie (20%) - Vanaf 2012 regulieren middelen provincie (100%)

20

21 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 3: communicatie en overleg Actorenanalyse Doelstelling Databank met alle relevante actoren, overheidsinstanties, eigenaars, beheerders, verenigingen, studiebureaus Organisatie structuur Projectleider Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM Initiatief nemer intern extern Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM - Kaat Mertens, projectmedewerker, DGB - Stafdienst DROM - Provinciale werkgroep fortengordels Timing Huidige fase - Ontwerp databank Tussenstappen Voorziene eindfase - Updaten - Corrigeren - structureren - eind 2013 Financiering Reguliere werking

22 Instrumenten - excell

23 Spoor 3: communicatie, afstemming en overleg Gestructureerd dynamisch overleg Doelstelling Inhoud Een optimale afstemming tussen de verschillende acties, beleidslijnen en projecten in het projectgebied voor een vlotte uitvoering van het strategisch project Het opzetten van een duidelijke projectstructuur waarbij een goed evenwicht nagestreefd wordt tussen volledigheid (verschillende partners, betrokkenen) en werkbaarheid (krachtdadig). Er werd een projectstructuur opgezet om het gehele project te begeleiden, die er als volgt uit ziet: zie bijlage - fortengordel-commissie (stuurgroep) - adviesgroep - projectbureau - Provinciale werkgroep - Expertengroepen - Projectgroepen (deelgebieden of thematisch) - Project-werkgroepen Daarnaast wordt afgestemd, overlegd en samengewerkt met overheidsinstanties op verschillende niveaus, alsook de Interreg partners waarmee kennis wordt gedeeld, projecten worden uitgevoerd enz Stand van zaken De initiële projectstructuur wordt best verfijnd en lichtjes aangepast om de verschillende uitdagingen beter te kunnen aangaan. De nieuwe projectstructuur wordt tegen voorjaar 2013 herwerkt en geoperationaliseerd. Organisatie structuur Projectleider Karen Gysen Initiatief nemer intern Dienst Gebiedsgericht Beleid, Provincie Antwerpen - Departement Cultuur, Dienst Erfgoed - Dienst Infrastructuur - Departement Recreatie, Sport en Toerisme - Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit

24 extern - Verschillende Vlaamse administraties - Talrijke lokale verenigingen en organisaties Timing Permanente opdracht voor projectcoördinatie Financiering - Projectsubsidie Vlaanderen Reguliere middelen (cofinanciering, studiekosten, drukwerk, vergader accommodatie, evenementenwerking ) - vanaf 2012 personeel via reguliere middelen

25 Spoor 1: visievorming Kaderplan met uitvoeringsgericht actieplan Doelstelling Een globale visie voor de beide fortengordels in een kaderplan, gekoppeld aan een uitvoeringsgericht actieplan dat bepaalt wie welke acties gaat nemen om deze visie uit te voeren. Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern organogram en samenstelling overlegstructuur (goedgekeurd door 30 juni 2011) Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit (DROM) Provinciebestuur Antwerpen, DROM, dgb - dagelijks bestuur kaderplan: DGB, DRP, DE, DMN, studiebureau (ca 1/week) - Provinciale werkgroep fortengordels (1/kwartaal) - Fortengordel-commissie (beleid, andere overheden ) - Fortengordel-overleg (gemeenten, eigenaars, verenigingen ) - Adviesgroep (denktank) - Thematische expertengroepen - Gebiedsgerichte en thematische projectgroepen (meso-niveau) - Projectgroepen (microniveau) - Studiebureau Grontmij, Cluster Landscape, Beek&Kooiman Cultuurhistorie - EU: Interreg IV-A: Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - Simon Stevin Vlaams Vestingbouwkundig Centrum (SSVVC) Timing Huidige fase Tussenstap Deel 1: analyse van de bestaande situatie is grotendeels klaar en heeft al enkele correctie en informatierondes doorlopen. Het is echter nog geen definitief document. Deel 2: visievorming wordt momenteel voorbereid. Ook hierover werd al overlegd en gecommuniceerd, workshops georganiseerd. De structuur werd bijgestuurd tijdens de zomermaanden, waarna nu verder aan de inhoud gewerkt kan worden. Planning is om deel 2 begin 2013 klaar te hebben. Deel 3: uitvoeringsgericht actieplan wordt langs de zijlijn reeds opgebouwd, maar zal pas begin 2013 vaste vorm kunnen aannemen. - deel II visievorming en deel III uitvoeringsgericht actieplan in voorbereiding - verdere organisatie van overleg (conform organogram en procesnota) - ontwerpend onderzoek meso-niveau - 19 aug.2010: gunning opmaak kaderplan en uitvoeringsgericht actieplan - Startvergadering begin september sept.2010: agendapunt op prov. werkgroep fortengordels - 9 nov.2010: Linieconferentie, eerste presentatie actoren

26 Voorziene eindfase - 30 juni 2011 Goedkeuring overlegstructuur deputatie - Oktober 2011 Deel I: analyse klaar voor bredere verspreiding (actoren) - 12 okt 2011 Brialmontwerkgroep (meso-niveau) - 19 nov 2011 fortengordel-commissie (stuurgroep) - 9 nov 2011 fortengordel-overlegdag - 23 november 2011 expertengroep ecologie en vleermuizen - 6 december 2011: interne workshop studiebureau - 14 december 2011 expertengroep ecologie en vleermuizen - 15 februari 2012 Expertengroep erfgoed en landschap - Opmerkingen actoren op deel I tegen 17/12 doorgegeven voor aanpassing en verwerking april 2012 fortengordel-overlegdag incl expertengroepen benutting en mobiliteitt, + Aangepast document toegelicht op diverse overlegmomenten Deel 1 analyse en deel 2 visie: februari 2013 Deel 3 juni 2013 Financiering Budget DGB Budget DRP 2010 Interreg IV-A FLGP reguliere werking waarvan wordt gesubsidieerd door de EU. Instrumenten - Kaderplan - Uitvoeringsgericht actieplan - Workshops, colloquia, linieconferentie, studiereizen en overleg - samenwerkingsovereenkomsten Communicatie - Persbericht September 2010 (na goedkeuring gunning door deputatie) - Maart 2010 Onthaalpoort Stabroek; - Radio 2 de ochtend : interview over o.a. strategisch project en kaderplan Nov n.a.v. linieconferentie - Brochure Forten en Linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure Fortengordels rond Antwerpen - erfgoedbrochure Een harnas van baksteen en beton - Colloquium Fortengordels nu! - Dag van de openbare ruimte - april 2010: toelichting in lunet te Utrecht n.a.v. studiereis met het prov. Vredescentrum De fortengordel 17 mei 2009 (4500 geregistreerde deelnemers,? effectieve deelnemers) - De fortengordel 23 mei 2010 (6500 geregistreerde deelnemers, >10000 effectieve deelnemers) - De fortengordel 22 mei december 2010 Linieconferentie - 9 november 2011 fortengordel-overlegdag - 14 november 2011 Presentatie in Kunstfort te Vijfhuizen (stelling van Amsterdam) Antwerpen Verstrekt 2, publicatie ism Artesis Hogeschool en UA

27 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Onthaalpoort fort Stabroek-Ravenhof Fort van Stabroek-Ravenhof structuurvisie en actieplan Onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof inrichting onthaalpoort Doelstelling Op strategische locaties van de beide fortengordels worden onthaalpoorten uitgebouwd waar informatie wordt verstrekt en onthaalinfrastructuur wordt voorzien. Rond deze poorten kunnen nu reeds acties worden aangevat die bij de opmaak van het kaderplan meegenomen zullen worden in de totaalvisie. De grote opportuniteit in Stabroek ligt in de complementaire en versterkende relatie tussen het fort, het nabijgelegen kasteeldomein Ravenhof en de Anti-Tankgracht. Voor deze onthaalpoort wordt een structuurvisie en inrichtingsplan opgemaakt en een infopunt met fietsenstalling en parking aangelegd. Fort Stabroek en Ravenhof bieden ook de mogelijkheid tot verbindingen met het Opstalvalleigebied en Grenspark De Zoom - Kalmthoutse Heide. Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels, provinciebestuur Antwerpen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb); Provincie Antwerpen, Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit (DROM) Karen Gysen - Rita Ceenaeme en Johan Vonck, Dienst Infrastructuur (DIN), Provincie Antwerpen - Huguette Jeuninckx, dienst Vastgoed (aankoop perceel en begeleiding beheercontracten) - Project(werk)groep onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof (mix met externe partners) - Provinciale werkgroep fortengordels - Projectgroep inrichting onthaalpoorten (DIN, DGB, DRP, DSTV, TPA, RLdV) - Gemeentebestuur Stabroek - Fortbeheerder/eigenaar Stafort - VLM: grondeigenaar - VMM: beheerder Antitank-gracht - Onroerend Erfgoed (landschapsbeheerplan) - Natuur en Bos (habitat en landschapsbeheersplan) - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) - Regionaal Landschap de Voorkempen (RLdV) - Stuurgroep (beleid, andere overheden ) - Project(werk)groep onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof - Studiebureau Stramien - EU: Interreg IV-A: Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP)

28 Timing Historiek : gemeentelijk RUP voor het fort goedgekeurd - Gemeentelijk RUP Ravenhof loopt nog. (R.v.St.) - 13 sept.2010: agendapunt op prov.werkgroep fortengordels - opmaak offertevraag voor uitvoeringsopdracht infopunten FLGP (sept 2010) - kernteam + eigenaar en cbs (eind sept.) - Project(werk)groep (eind sept.) - 7 juli 2010: derde project(werk)groep - Nov 2010 ontwerp structuurvisie, actieplan, detailontwerpen met nota - 9 dec. 2010: Linieconferentie, presentatie ontwerp - 9 dec 2010 ontwerp structuurvisie deputatie - 22 juni 2011 stuurgroep onthaalpoort (structuurvisie en actieplan) - januari 2011 start voorbereidingen inrichting onthaalpoorten - maart agendapunt deputatie inrichting onthaalpoorten - juni 2011 goedkeuring deputatie inrichting onthaalpoorten - 24 nov 2011 indienen offertes inrichtingswerken onthaalpoorten - Geen offertes - Aanpassing aanbestedingsbundel - Goedkeuring aanbesteding door deputatie en provincieraad februari Heraanbesteding; offerten tegen 16 april gunning van de werken 26 juli 2012 aan Verbruggen uit Temse - 17 augustus 2012 Sted vergunning met voorwaarden Brecht - 21 augustus 2012 sted. Vergunning Ranst Huidige fase - Startvergadering 6 september september overleg met dienst portefeuillebeheer - Stabroek, Ranst en nv de Scheepvaart - Stedenbouwkundige vergunningen voor Brecht en Ranst ok - 13 september overleg met Vicky Peeters ivm weigering sted. Vergunning Stabroek - Nieuwe sted.aanvraag met bijkomende motivering ivm parking Stafort en RUP To do Voorziene eindfase - Beleidsoverleg 9 oktober 2012 (karen) - Deputatie (Karen) - Productie infomodules weken (werf en adm opvolging DIN, Rita) - Uitvoering op terrein ca 14 dagen - Oplevering voorzien december 2012 of januari 2013 (ifv winterweer) - Infopanelen via meerwerken Stramien (karen volgt op, Rita vraagt na bij DIN) - Offerte vraag bij stramien (art 17) gevraagd - Inhoud i.s.m. RLdV, ANB, VMM, eigenaars, beheerders, gemeenten - Oplevering inrichtingswerken januari-februari declaratie ikv FLGP voor maart 2013 Financiering Budget DGB Budget DRP 2010 Interreg IV-A FLGP Budget DIN 2011 Interreg IV-A FLGP reguliere werking Structuurvisie en actieplan waarvan wordt gesubsidieerd door de EU. Inrichting onthaalinfrastructuur waarvan wordt gesubsidieerd door de EU. Instrumenten - RUP - Structuurvisie en actieplan - Inrichtingsplan

29 - Aanbesteding - Stedenbouwkundige aanvraag - Samenwerkingsovereenkomst VLM-VMM-Gemeente-Provincie - Samenwerkingsovereenkomst met Stafort ivm onthaalpoort maart Bouwrecht/aankoop perceel onthaalpoort VLM maart 2012 Communicatie Pers Publicaties Presentaties Websites - Persbericht maart 2010 (na gunning opdracht door deputatie) - Persmoment 10 maart 2010 Onthaalpoort Stabroek, interview Radio 2 de ochtend - Nov n.a.v. Linieconferentie - 25 april 2012: eerste spadesteek - Brochure Forten en Linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - erfgoedbrochure Een harnas van baksteen en beton - Antwerpen versterkt 2 - Colloquium Fortengordels nu! - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel april 2010: toelichting in lunet te Utrecht n.a.v. studiereis met het prov. vredescentrum Evenementen - De fortengordel 23 mei Voorevenement De fortengordel 15 mei De fortengordel 5 of 6 mei 2012

30

31 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Onthaalpoort Fort van Oelegem-Vrieselhof Onthaalpoort fort van Oelegem Vrieselhof structuurvisie en actieplan Onthaalpoort fort van Oelegem Vrieselhof inrichting onthaalpoort Doelstelling Op strategische locaties van de beide fortengordels worden onthaalpoorten uitgebouwd waar informatie wordt verstrekt en onthaalinfrastructuur wordt voorzien. Rond deze poorten kunnen nu reeds acties worden aangevat die bij de opmaak van het kaderplan meegenomen zullen worden in de totaalvisie. De grote opportuniteit in Oelegem ligt in de complementaire en versterkende relatie tussen het fort, het naastgelegen kasteeldomein Vrieselhof en de Anti-tankgracht. Voor deze onthaalpoort wordt een structuurvisie opgemaakt, die vertaald zal worden in een PRUP, en een infopunt met fietsenstalling aangelegd. Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern - Els Stevens, provinciebestuur Antwerpen, DRP: globale visie omtrent provinciaal domein Vrieselhof en fort van Oelegem - Karen Gysen, dgb: inrichting onthaalpoort, sted.aanvragen, samenwerkingsovereenkomsten - Rita Ceenaeme, DIN, aanbesteding en uitvoering inrichtingswerken onthaalpoort Provinciebestuur Antwerpen, Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit (DROM) - Groendomeinen (beheer domein Vrieselhof) - Dienst Infrastructuur (DIN) - Dienst Milieu en Natuur (DMN) - Dienst Patrimonium - Provinciale werkgroep fortengordels - Stuurgroep (beleid, andere overheden ) - Natuur 2000 (beheren het fort i.o.v. de private eigenaar) - Projectgroep onthaalpoort fort van Oelegem-Vrieselhof - EU: Interreg IV-A: Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - Studiebureau D+A - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) - Regionaal Landschap de Voorkempen (RLdV)

32 Timing Huidige fase - structuurvisie goedgekeurd door deputatie voorjaar Uitvoering inrichtingswerken onthaalpoort: loopt, startvergadering 6 september Samenwerkingsovereenkomsten: opgemaakt met dienst portefeuillebeheer, Stabroek, Ranst en nv de Scheepvaart - Stedenbouwkundige vergunningen voor Brecht en Ranst ok - 13 september overleg met Vicky Peeters ivm weigering sted. Vergunning Stabroek - Nieuwe sted.aanvraag met bijkomende motivering ivm parking Stafort en RUP Tussenstappen Voorziene eindfase - 13 sept. 2010: agendapunt op prov. werkgroep fortengordels - Opmaak offertevraag voor uitvoeringsopdracht infopunten FLGP (sept 2010) - Deputatie: begin oktober Bilaterale overleggen: oktober-november dec. 2010: Linieconferentie, presentatie tussentijds resultaat - Projectgroep: eind november december 2010 principiële goedkeuring - januari 2011 start voorbereidingen inrichting onthaalpoorten - maart agendapunt deputatie inrichting onthaalpoorten - 30 juni 2011 goedkeuring deputatie inrichting onthaalpoorten - 10 november 2011 deputatie: goedkeuring ontwerp structuurvisie en overlegplanning - Goedkeuring heraanbesteding deputatie en provincieraad februari Toelichting op schepencollege 1 februari Offerten inrichting onthaalpoort tegen 16 april Uitvoering inrichtingswerken onthaalpoort december 2012-januari 2013 Financiering Budget DGB Budget DRP 2010 Interreg IV-A FLGP Budget DIN 2011 Interreg IV-A FLGP reguliere werking Structuurvisie waarvan wordt gesubsidieerd door de EU. Inrichting onthaalpoort waarvan wordt gesubsidieerd door de EU. Instrumenten - Structuurvisie en actieplan - Inrichtingsplan - Aanbesteding - Stedenbouwkundige aanvraag - Samenwerkingsovereenkomst VLM-VMM-Gemeente-Provincie - PRUP (MER?) Communicatie Pers Publicaties - Persbericht oktober 2010 (na deputatie) - Persmoment Nov n.a.v. linieconferentie - presentatie structuurvisie en inrichting onthaalpoort 22 juni Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - erfgoedbrochure Een harnas van baksteen en beton Antwerpen Verstrekt 2, publicatie ism Artesis Hogeschool en UA

33 Presentaties Websites - Colloquium Fortengordels nu! - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel Linieconferentie 9 dec Fortengordel-overleg Evenementen - De fortengordel 23 mei De fortengordel 22 mei De fortengordel 5 of 6 mei 2012

34

35 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Onthaalpoort Studie en analyse Anti-Tankgracht Integraalstudie : Recreatieve en educatieve ontsluiting Infopunt Anti-tankgracht Inrichting infopunt op de kruising Anti-tankgracht en kanaal Schoten-Dessel-Turnhout Doelstelling De Antitankgracht als ecologisch-landschappelijke en toeristisch-recreatieve verbinding tussen meerdere forten in het noorden van de buitenste fortengordel. Organisatie structuur Projectleider - Karen Gysen; Dienst Gebiedsgericht Beleid, provincie Antwerpen Initiatief nemer intern extern - Provinciebestuur Antwerpen, DROM, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb) - Herman Depauw, dgb - Liesbet Dewit, TPA (project gps-beleving) - Chris Brouwers, Dienst Mobiliteit (DMOB), landbouwverkeer - Marieke Verreeth, Dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid (DMN) - Kris Rockelé, DRST (recreatieve ontsluiting) - Prov.werkgroep fortengordels - Gemeente Brecht (infopunt op kruising met kanaal DST) - Regionaal Landschap de Voorkempen (infopunten) - Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM), eigenaar Anti-Tankgracht - Projectgroep (Vlaamse administraties, gemeenten, dagelijks bestuur ) - Beleidsmatige stuurgroep (gedeputeerde mobiliteit & toerisme, colleges, TPA, DROM, DRST, Vlaamse overheid, dagelijks bestuur (excl. studiebureau) - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum - Militaire overheid Kamp van Brasschaat - Studiebureau Antea (integraalstudie) Timing Huidige fase - Stedenbouwkundige procedure missing link recreatieve fietsverbinding te Schoten en Brecht loopt - Uitvoering inrichtingswerken onthaalpoort: loopt, startvergadering 6 september Samenwerkingsovereenkomsten: opgemaakt met dienst portefeuillebeheer, Stabroek, Ranst en nv de Scheepvaart - Stedenbouwkundige vergunningen voor Brecht en Ranst ok - Afstemming inhoud en uitvoering informatieborden met RLdV

36 Tussenstappen - Integraalstudie (najaar begin 2011) - onthaalpoorten: opmaak bestek uitvoeringsopdracht najaar 2010, uitvoering Uiterste datum indiening sted. Aanvragen (missing links fietspad): 15 oktober Uiterste datum indiening PDPO-dossier: 15 november Goedkeuring procesnota integraalstudie, deputatie 26 aug Goedkeuring integraalstudie okt Studieopdracht en aanbesteding onthaalpoorten start sept nov 2011 geen offertes inrichting onthaalpoorten - Ontwerp inrichting onthaalpoorten goedkeuring deputatie nov Verdere asftemming met gemeente Brecht ivm samenwerking in uitvoering infopunt maart 2012 Voorziene eindfase uitvoering onthaalpoorten (DGB) en info-punten (RLdV) uitvoering fietspad deel Schoten/Brecht Financiering Budget DGB Budget DIN 2011 Interreg IV-A FLGP Budget DMOB Gemeenten Stabroek, Brecht en Schoten Gemeente Brecht PDPO reguliere werking - Inrichting onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof Inrichting onthaalpoort fort van Oelegem-Vrieselhof Inrichting onthaalpoort Antitankgracht en Kanaal Dessel-Schoten-Turnhout Waarvan 50 % gesubsidieerd door integraalstudie - fietspad Stabroek en Schoten/Brecht - sted. aanvragen en uitvoering fietspad inrichting onthaalpunt ATG/Kanaal DST + groenaanleg en groenonderhoud Toerisme Vlaanderen Instrumenten - studie Toeristisch-recreatieve ontsluiting met actieplan - Inrichtingsplannen onthaalpoorten - Aanbesteding onthaalpoorten - Stedenbouwkundige aanvragen fietspad en inrichting onthaalpoorten - Samenwerkings- en beheersovereenkomsten VLM-VMM-Gemeenten-eigenaars-Provincie - Landschapsbeheersplan Communicatie Pers Publicaties - persbericht februari 2010 n.a.v. integraalstudie - 24 nov 2011 persbericht Inga Verhaert n.a.v. Interreg Great War (spoorlijn kapellen- Brasschaat) - Persmoment met gemeente Brecht - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Erfgoedbrochure Een harnas van baksteen en beton , Antwerpen Verstrekt 2, publicatie ism Artesis Hogeschool en UA

37 Presentaties Websites Evenementen - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel dec 2010 Linieconferentie - Nov 2011 Fortengordel-overlegdag BAT (kunstproject van enkele gemeenten) - De fortengordel 2011, voorevenement te Stabroek - De fortengordel 2010 en 2011 te Oelegem

38

39 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Onthaalpoort Fort van Duffel-Roosendael Doelstelling Op strategische locaties van de beide fortengordels worden onthaalpoorten uitgebouwd waar informatie wordt verstrekt en onthaalinfrastructuur wordt voorzien. Rond deze poorten kunnen nu reeds acties worden aangevat die bij de opmaak van het kaderplan meegenomen zullen worden in de totaalvisie. Een grote opportuniteit ligt in de complementaire en versterkende relatie tussen het fort van Duffel, het nabijgelegen abdijdomein Roosendael en Fort 4 te Mortsel. De fiets-o-strade vormt hierbij de verbinding met Fort 4, en de link tussen de binnenste en de buitenste fortengordel. De restauratie, (fin) beheer, ontsluiting van dit fort vormen een case om een methodiek te ontwikkelen. Oa het werken met een geïntegreerd beheerplan als instrument is interessant. Deze methodiek zal verwerkt worden in het kaderplan (actiepunt) en een voorbeeld vormen voor andere forten. Organisatie structuur Projectleider - Annemie Nagels, vzw Kempens Landschap Initiatief nemer intern extern - Kempens landschap vzw (aankoop, restauratie en beheer fort) - Dienst gebiedsgericht beleid (aankoopsubsidie, kaderplan, onthaalpoort) - Dienst Mobiliteit (fiets-o-strade) - Provinciale werkgroep fortengordels - Prov. Dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid (DMN: beheersplan) - Prov. Dient Mobiliteit (DMOB: fiets-o-strade) - Departement Recreatie, Sport en Toerisme (DRST) - Agentschap Ruimte en Planning: aankoopsubsidie - Gemeentebestuur Duffel - Toerisme Vlaanderen: subsidie inrichting onthaalpoort - Studiebureau Erfgoed & Visie - Natuurpunt vzw - Agentschap Natuur en Bos (Life-Bat project) - EU: Interreg IV-A: Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - EU: Interreg 2 Zeeën: Muren en Tuinen - EU: PDPO as 3 gebiedsgerichte werking - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) Timing

40 Huidige fase - Restauratie en ontsluiting in uitvoering Tussenstappen Voorziene eindfase - Educatieve ontsluiting als mogelijke deelactie in Great War - Indienen projectaanvraag bij Toerisme Vlaanderen i.k.v. WO I herdenking - Restauratie: Educatieve ontsluiting Fiets-o-strade 2012 Financiering Budget DGB Kempens Landschap en Duffel Strategisch Project PDPO Interreg IV-A FLGP Interreg 2 Zeeën M&T Toerisme Vlaanderen reguliere werking - Restfinanciering restauratie fort - Restfinanciering natuurinrichting fort - Restfinanciering belevingstentoonstelling - Aankoopsubsidie Herstel toegangsbrug - Restauratie fort - Natuurinrichting fort - Ontsluiting fort - Natuurinrichting fort - Belevingstentoonstelling - Onthaal en ontsluiting Instrumenten - Geïntegreerd beheersplan - Stedenbouwkundige aanvragen - Uitvoeringsdossier: plans en bestek - Samenwerkingsovereenkomsten - Nota strategische aankopen - Projectaanvragen Toerisme Vlaanderen - Projectaanvragen Interreg Communicatie Pers - Persbericht augustus Diverse persberichten n.a.v. concrete acties die op het fort ondernomen worden Publicaties Presentaties Websites - Interreg-krant Fort van Duffel - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Erfgoedbrochure Een harnas van baksteen en beton - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel dec 2010 Linieconferentie - Nov 2011 Fortengordel-overlegdag Evenementen

41 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Deelproject: fort 4 Kreatieve Kazerne (Mortsel) Een methodiek voor planning, beheer, middel voorbeeld fort 4 te Mortsel masterplan - ruimtelijk uitvoeringsplan - market Doelstelling Op strategische locaties van de beide fortengordels worden onthaalpoorten uitgebouwd waar informatie wordt verstrekt en onthaalinfrastructuur wordt voorzien. Rond deze poorten kunnen nu reeds acties worden aangevat die bij de opmaak van het kaderplan meegenomen zullen worden in de totaalvisie. Het fort werd in de provinciale studie Herover de fortengordel uit 2002 geselecteerd als basisfort. Sindsdien is er een dynamische kruisbestuiving en samenwerking ontstaan tussen stad Mortsel (eigenaar van het fort) en de provincie Antwerpen. Een grote opportuniteit ligt in de complementaire en versterkende relatie tussen Fort 4 en het fort van Duffel, die de verbinding vormt (via o.a. de fiets-o-strade) tussen de binnenste en de buitenste fortengordel. Fort 4 is een voorbeeldcase m.b.t. planning, beheer, werking en middelen: o.a. als leadpartner van het Interreg-project Manoeuvres en een structurele verankering in het stadsbestuur (eigen diensten, cultuurprogrammatie ). Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern - stad Mortsel: - dienst Fort 4 (restauratie fort en dagdagelijks beheer) dienst wordt geintegreerd in grondgebiedzaken vanaf 1/1/12 - projectcoördinator Manoeuvres (EU) - dienst cultuur (Kreatieve Kazerne) - Dienst RO (RUP) - provincie dienst Gebiedgericht Beleid (kaderplan) - stad Mortsel, ( Kreatieve Kazerne ) - DROM, dgb (kaderplan en onthaalpoort) - Provinciale werkgroep fortengordels - Prov. Dient Mobilitait (DMOB: fiets-o-strade) - Prov. Dienst Infrastructuur (DIN; infokiosk) - Prov. Dienst Ruimtelijke Planning (RUP Kreatieve Kazerne ) - Stad Mortsel - EU: Interreg IV-A: Manoeuvers - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) - Studiebureau Erfgoed & Visie (masterplan - restauratiedossiers) - Idea Consult (opmaak businessplan klaar voorjaar 2012) Timing

42 Huidige fase - Restauratie in gefaseerde uitvoering - Openbaar onderzoek RUP 1 dec jan Parkbeheersplan in opmaak klaar medio 2012 Tussenstappen - Opening bezoekerscentrum 13 september Goedgekeurd masterplan - 18 maart 2011 plenaire RUP - 25 oktober 2011 voorlopige vaststelling RUP door gemeenteraad - Case op Brialmontwerkgroep 19 november Overleg RUP en businessplan jan 2012 en feb 2012 Voorziene eindfase - Financiering Budget DGB en DRP Stad Mortsel reguliere werking Masterplan, RUP, restauratie en beheer Interreg IV-A manoeuvers Restauratie, personeelskosten, studiekosten en inrichtingswerken Instrumenten - Masterplan (inrichtingsplan) - Ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) - businessplan - parkbeheerplan - cultuurbeleidsplan - projectaanvragen Interreg - kunstprojecten - Fort-Bom (familiedag) Communicatie Pers - 23 mei 2010 VIP-moment op de fortengordel 2010 Publicaties Presentaties Websites - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Colloquium Fortengordels nu! - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel Evenementen - De fortengordel 17 mei De fortengordel 23 mei 2010 (+ VIP-moment) - De fortengordel 22 mei De fortengordel 5/6 mei Fort Art/Art Fort 2011 en FortBOM, Fort 4 Klassiek, (gemeentelijke initiatieven)

43 Spoor 2: projecten en acties Ontsluiting en bereikbaarheid: Fiets-o-strade Mortsel - Duffel Doelstelling Vanaf 2000 heeft de provincie Antwerpen het gedeelte Berchem-Kontich van de fiets-ostrade Antwerpen - Mechelen (langs de spoorlijn) aangelegd als demonstratie-fiets-ostrade. Het is de bedoeling om woonkernen en attractiepolen die buiten de kernen liggen met elkaar te verbinden. Vanaf 2009 heeft de provincie Antwerpen beslist om de fiets-o-strades Antwerpen Mechelen en Antwerpen Essen versneld aan te leggen om te zorgen voor een duurzame verplaatsingsmogelijkheid voor functionele fietsers (woon-werk en woon-schoolverkeer). De fiets-o-strade Antwerpen Mechelen vormt tevens de (recreatieve) fietsverbinding tussen de binnenste fortengordel (fort 4 te Mortsel) en de buitenste fortengordel (fort van Duffel). Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern Geert Soenen, adviseur fietsainfrastructuur, dienst Mobiliteit, Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit, provinciebestuur Antwerpen dienst Mobiliteit, Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit, provinciebestuur Antwerpen - Prov. Werkgroep fortengordels - gemeenten Mortsel, Hove, Kontich, Duffel - Fietsersbond - Natuurpunt - Infrabel - NMBS Holding - Eandis - studiebureau Mebumar Timing Huidige fase - fietspaden en -bruggen in Duffel in uitvoering (1) - fietspaden in Kontich gepland (uitvoering 2012) (2) Tussenstap

44 Voorziene eindfase Einde 2013 (1) Einde 2012 (2) Financiering Budget provincie DMOB Fietsfonds totaal budget = EUR (voor alle investeringen in fietsinfrastructuur op het BFF) beperkte subsidie van de Vlaamse overheid Instrumenten - bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk provincie Antwerpen Communicatie Pers - Augustus 2010 (via Kempens Landschap) Publicaties Presentaties Websites Evenementen - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel Informatieavond over fiets-o-strade Antwerpen Mechelen in Duffel (9 september 2010) - Informatieavond over fiets-o-strade Antwerpen Mechelen in Kontich (21 september 2010) De fortengordel 18 mei 2009 (uitgebreide deelname DMOB) - De fortengordel 23 mei 2010 (fort 4, presentatie)

45 Spoor 2: projecten en acties Ontsluiting en bereikbaarheid: Sporen naar 2014 Doelstelling De vzw Kempens Landschap werd begin 2011 door Provincie Antwerpen, de gemeenten Brasschaat en Kapellen benaderd om de verwerving, het herstel en de ingebruikname van de oude militaire spoorlijn tussen Kapellen en Brasschaat voor toeristisch-recreatieve doeleinden te onderzoeken. Over deze strategische spoorlijn van 6 km, die tijdens de Eerste Wereldoorlog gebouwd werd door de Duitsers en zeer waardevol is door zijn vrijwel uniek geworden keerdriehoek, liepen destijds treinen met spoorweggeschut, munitiewagens en gepantserde wagens met schietsleuven. De herdenking van WOI vormt de impuls voor het starten van het project Sporen naar 2014, maar het project wordt op een duurzame en structurele wijze verankerd in het kaderplan voor de Fortengordels. Vanuit het strategisch project van de Fortengordels wordt een subsidie van 40% voor de aankoop van de spoorlijn zelf en het begin- en eindpunt ervan door vzw Kempens Landschap ondersteund. Het militaire spoor en de Anti-tankgracht met nabijgelegen forten, kunnen zo een samenhangend geheel gaan vormen. Organisatie structuur Project leider Initiatief nemer intern extern -Kempens Landschap vzw -gemeente Brasschaat - Prov. Werkgroep fortengordels - DRST - Gemeenten Brasschaat en Kapellen - Vlaamse Overheid: ARP (strategisch project), ANB, OE, Ruimte - Toerisme Vlaanderen Timing Huidige fase - Procedure aankoopsubsidie loopt - Procedure RUP loopt Tussenstappen

46 Voorziene eindfase Financiering Budget provincie Strategisch project Fortengordels Toerisme Vlaanderen reguliere werking DGB 40% van het geraamde aankoopbedrag Instrumenten - RUP - samenwerkingsovereenkomsten Communicatie Pers - december 2011 (ikv EU projecten) Publicaties - Presentaties - Websites Evenementen -

47 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Onthaalpoort Fort Lillo fort Liefkenshoek Doelstelling Cultuurhistorisch vormt Lillo een tweelingfort met het Fort Liefkenshoek aan de overzijde van de Schelde; hun oorsprong gaat terug tot de Tachtigjarige Oorlog (einde van de 16de eeuw). De grote opportuniteit ligt dan ook in de complementaire en versterkende relatie tussen beide forten en hun relatie met de Schelde en de haven. Deze onthaalpoort vormt een belangrijke knooppunt met de Staats Spaanse Linies en de fysieke verbinding van de fortengordels tussen rechter- en linkeroever. Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern - Sandra Vanveldhoven, Stad Antwerpen, dienst Stadsontwikkeling/ruimte en mobiliteit/ruimtelijke planning - gemeente Beveren (Inrichting Fort van Liefkenshoek) - karen Gysen, dgb (kaderplan, advies masterplan) - Karen Minsaer, Stad Antwerpen, dienst Archeologie (FLGP) - Gemeente Beveren (Liefkenshoekactief-doe-centrum) - Provinciebestuur Antwerpen, DGB (concept onthaalpoorten, project fortengordels) - Lynn, DMOB, projectaanvraag Interreg-2 zeeën: fietsen door de haven en aanlegsteiger Liefkenshoek - Serge Migom, Dienst Erfgoed, DCUL - Prov.werkgroep fortengordels - Havencentrum Lillo - Stad Antwerpen (fort Lillo) - Gemeente Beveren (fort Liefkenshoek) - EU: Interreg IV-A: Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) - Studiebureau Grontmij & Cluster Landscape (masterplan Lillo) - Waterwegen en Zeekanaal NV - Studiebureau (restauratie en inrichting fort Liefkenshoek) Timing Huidige fase - Goedkeuring van masterplan Lillo door college op 3 december Belevingscentrum Liefkenshoek: Officiële opening is voorzien op 20 april 2012

48 Tussenstappen Voorziene eindfase - onthaalpoorten: voorbereidend overleg intern en met de partners - attenderen Scheldeforten (FLGP-actie Waterwegen en zeekanaal en stad Antwerpen) - herziening projectaanvraag Interreg-2 zeeën - masterplan: goedgekeurd door college op - actief-doe-centrum attenderen Scheldeforten projectaanvraag Interreg-2 zeeën: fietsen door de haven en aanlegsteiger Liefkenshoek Financiering Budget DGB - reguliere werking Stad Antwerpen Gemeente Beveren Interreg IV-A FLGP - masterplan Lillo waarvan helft gesubsidieerd wordt door FLGP - actief-doe-centrum Liefkenshoek waarvan helft gesubsidieerd wordt door FLGP - masterplan Lillo - actief-doe-centrum Liefkenshoek - ontwerp infomodules FLGP - attenderen Scheldeforten FLGP Instrumenten - Masterplan fort Lillo - Vermarktingsstudie FLGP - Beheerplan fort Liefkenshoek Communicatie Pers Publicaties Presentaties Websites - juni 2010 n.a.v. masterplan Lillo - Reportage Staats-Spaanse Linies in Vlaanderen Vakantieland van 9 september reportage TV Oost 14 september Provinciale architectuurprijs - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Een harnas van baksteen en beton erfgoedbrochure - In de aanloop van de opmaak van het masterplan werd de bevolking van Lillo geïnformeerd en werd de pers verwittigd (o.a. op radio 2 een kort verslag) op 15 juni Inspraakvergadering mei 2010 participatie, juni 2010 feedback - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel Evenementen - Evenementen: Fortennacht op 10 september 2011

49 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Spoor 3: communicatie en overleg Interreg IV A Forten en linies in grensbreed perspectief Doelstelling De fortengordels rond Antwerpen zijn een onderdeel van het project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP). De Europese Unie subsidieert dit project van 2009 tot en met 2012, met middelen van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), via het programma INTERREG IVA Vlaanderen - Nederland. Dit project omvat de Staats-Spaanse Linies (in de provincies Zeeland, West- en Oost- Vlaanderen en Antwerpen), de Fortengordels rond Antwerpen (in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen) en de Zuiderwaterlinie in de provincie Noord-Brabant. Organisatie structuur Projectleider Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provincie Antwerpen, DROM Initiatief nemer intern extern Herman Depauw en Veerle De Bock (inhoudelijke voorbereiding projectaanvraag), dienst Ruimtelijke Planning, DROM - Luc Wellens (financiële voorbereiding projectaanvraag), provincie Antwerpen, stafdienst DROM - Nico Demey, financiële cel DROM, financiële declaratie - vzw Kempens Landschap - provinciale werkgroep Fortengordels - APB-sport - provincie Zeeland (NDL) - provincie West-Vlaanderen (BE) - provincie Oost-Vlaanderen (BE) - provincie Noord-Brabant (NDL) - stad Antwerpen - Waterwegen en Zeekanaal nv - gemeente Beveren - Agentschap Natuur en Bos - Stad Damme - Artesis Hogeschool - Gemeente Maldegem Timing

50 Afgeronde deelprojecten Lopende deelprojecten Voorziene eindfase - structuurvisie en actieplan voor de onthaalpoort Vrieselhof fort van Oelegem (Goedkeuring deputatie 9 februari 2012) - structuurvisie en actieplan voor de onthaalpoort Ravenhof fort van Stabroek (met ontwerp van een fietspoort en fietsverbinding) - huisstijl - website - colloquium Fortengordels Nu! op 25 en 26 september recreatieve kaarten in een box - publieksevenement de Fortengordel 2009, 2010, 2011, 2012 (APB-sport, provincie Antwerpen en deelnemende gemeentebesturen, verenigingen, vrijwilligers, Simon Stevin Vlaams Vestingbouwkundig Centrum) - geïntegreerd beheersplan voor het fort van Duffel (door de vzw Kempens Landschap) - kaderplan met uitvoeringsgericht actieplan: deel 1 analyse bestaande situatie - activiteiten rond 150 jaar Brialmontomwalling (door de stad Antwerpen) - masterplannen voor het fort van Lillo en fort 8 in Hoboken, en de voorbereiding van een implementatie in een ruimtelijk uitvoeringsplan (door de stad Antwerpen) - de inrichting van acht lokalen in de kat van het fort Liefkenshoek als actief doe-centrum over de linies (door de gemeente Beveren) - de productie en verspreiding van de projectbrochure (2009) - fotoreportage (met lucht-, grond- en promotionele foto s) de ontwikkeling van een modulair systeem voor informatiekiosken (die onder andere geplaatst worden aan de forten van Stabroek en Oelegem) - de Fortennacht op 10 september publicatie Antwerpen Versterkt (door Artesis Hogeschool met bijdragen van de partners) - Vermarktingsstudie Komt dat zien - onthaalpoort Vrieselhof fort van Oelegem : provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (plan- Mer na Mer-screening) - kaderplan met uitvoeringsgericht actieplan (oplevering deel 2 strategsiche nota/visie; voorzien februari 2013) - onthaalinfrastructuur en informatievoorzieningen bij het fort van Oelegem, fort van Stabroek en kruising Anti-tankgracht/kanaal Dessel-Schoten-Turnhout (start sept. 2012, oplevering voorzien januari 2013) - productie van een algemene folder over de realisaties (voorzien dec 2012) - restauratie, natuur- en museale ontwikkeling van het fort van Duffel (in uitvoering, door de vzw Kempens Landschap) - het aanwijzen van de Scheldeforten en de aanleg van een recreatief pad Scheldeforten door Waterwegen en Zeekanaal nv - educatieve film over de linies en een algemeen lespakket - inrichting van het Sint-Jorisbastion in Antwerpen als onthaalruimte voor de stadsomwalling en de linies (door de stad Antwerpen) - een concrete inrichtingsvisie over de integratie van de Antwerpse stadsomwalling in openbaar domein (door de Artesis Hogeschool) - de productie van twee FLGP-infohoekjes per provincie verlenging goedgekeurd tot maart 2013 Financiering Budget provant subsidie - Dienst Gebiedsgericht Beleid - Dienst Infrastructuur (onthaalpoorten) - APB-Sport (evenement de Fortengordel) 30 voorzien voor dit project een budget van ,34 om 69 deelprojecten uit te voeren. Van dit budget wordt 45,75% gesubsidieerd door EFRO. De provincie West- Vlaanderen coördineert het project, samen met de provincies Antwerpen, Noord-Brabant, Oost-Vlaanderen en Zeeland. Instrumenten - Studies: kaderplan, onthaalpoorten, vermarktingsstudie, integratie van de Antwerpse stadsomwalling in het openbaar domein - Ontwerpen: infomodules, huisstijl, website - Uitvoering: onthaalinfrastructuur te Stabroek, Oelegem, Brecht, Antwerpen (Sint- Jorisbastion) - Beleidsdocumenten: (provinciale en gemeentelijke) ruimtelijke uitvoeringsplannen - masterplannen ter voorbereiding van een implementatie in een ruimtelijk uitvoeringsplan - Geïntegreerde (bos of park)beheersplannen - huisstijlhandboek - website

51 - lezingen, overlegdagen, colloquium (overheid, eigenaars en beheerders, ondernemers, verenigingen, (internationale)partners) - kaarten(box): recreatieve kaartenbox, beleefbox Antitankgracht - publicaties: Antwerpen Versterkt, projectbrochure, projectenboek Interreg) - samenwerkingsovereenkomsten: onthaalpoorten (provincie, gemeenten, nv Scheepvaart), Anti-tankgracht (TPA, VMM, gemeentebesturen) - aankoop terrein voor onthaalpoort Stabroek (strategisch project, via VLM), - publieksevenementen: 150 jaar Brialmontomwalling, de Fortengordel (jaarlijks sinds 2009) - restauratie, natuur- en museale ontwikkeling van het fort van Duffel - fotoreportage (met lucht-, grond- en promotionele foto s) - educatieve film en een algemeen lespakket - FLGP-infohoekjes (beursstanden) Communicatie - Brochure van het project 'Forten en Linies in Grensbreed Perspectief' - Kaart van het project 'Forten en Linies in Grensbreed Perspectief' - Vermarktingsstudie Forten en Linies in Grensbreed Perspectief: visieboek - Vermarktingsstudie Forten en Linies in Grensbreed Perspectief: zakelijke rapportage Evaluatie - To do -

52

53 Spoor 3: communicatie en overleg Publicaties: projectbrochure FLGP Doelstelling In deze projectbrochure voor het Interreg-project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief, vindt u de gemeenschappelijke visie, een overzicht van de deelprojecten en een overzichtskaart met alle acties die kaderen binnen het project. De brochure is gericht aan iedereen die nu of in de toekomst wil meewerken aan de uitvoering van het project en de verschillende activiteiten. Van beleidsvertegenwoordigers van gemeenten, provincies en de Vlaamse overheid tot ambtenaren van de verschillende overheidsniveaus en beleidsdomeinen. Ook beheerders, verenigingen, eigenaars en ondernemers worden aangesproken. Organisatie structuur Projectleider Luc Wellens, stafdienst DROM, Provinciebestuur Antwerpen Initiatief nemer intern extern Mathieu Demeyer, projectcoördinator FLGP (West-Vlaanderen) - Provinciale werkgroep fortengordels - Karen Gysen, dgb - Kernteam FLGP Timing Huidige fase - afgerond Financiering Budget DGB - Reguliere werking - Cofinanciering door provincie oost- en West-Vlaanderen, zeeland en Noord-Brabant

54 Interreg IV-A FLGP 40 % subsidie Instrumenten - Gratis brochure, verkrijgbaar via dienst Gebiedsgericht beleid van het provinciebestuur Communicatie - Provincie Antwerpen: op evenementen, overlegdagen, persmomenten - Via alle FLGP-partners

55 Spoor 1: Ondersteunende studies Ontwerp van infomodules Doelstelling - Informatiepunt, rustpunt, infoborden, picnic-infopunt, uitkijktrap - Herkenbaarheid binnen de linies in Zeeland, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Noord-Holland - Productie en plaatsing van één infopaneel aan elk fort van beide gordels - Inrichting onthaalpoorten en info-punten Organisatie structuur Projectleider - Karen Gysen, DROM, dgb (kaderplan en onthaalpoorten) Initiatief nemer intern extern Interreg IV-A Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - Dienst Infrastructuur (DIN) - Provinciale werkgroep fortengordels - Projectgroep infokiosken FLGP (provincies Zeeland, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Noord-Holland) - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) - Studiebureau Landinzicht (ontwerp infokiosken) - Regionaal Landschap de Voorkempen (ATG) - Toerisme Provincie Antwerpen (ATG) en Toerisme Vlaanderen (Fort Duffel) Timing Huidige fase aanbesteding Tussenstappen Voorziene eindfase - 13 sept.2010: agendapunt op prov.werkgroep fortengordels - sept. 2010: deputatie - 9 nov.2010: linieconferentie, presentatie eindresultaat Afgerond 2010

56 Financiering Budget DGB - reguliere werking Budget DIN 2011 Interreg IV-A FLGP - Infopunt kruising ATG en kanaal SDT Inrichting onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof Inrichting onthaalpoort fort van Oelegem-Vrieselhof Waarvan wordt gesubsidieerd: - Infopaneel aan elk fort van beide gordels Inrichting onthaalpoort fort van Stabroek-Ravenhof Inrichting onthaalpoort fort van Oelegem-Vrieselhof Instrumenten - inrichtingsplan - ontwerpend onderzoek - uitvoeringsdossier: plans en bestek Communicatie Pers Publicaties Presentaties - 10 maart 2010 persmoment onthaalpoort Stabroek (meerdere artikels) - ATV-nieuws item 10 maart Interview op radio 2 de ochtend en nieuwsitem 10 maart Nov n.a.v. linieconferentie - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Erfgoedbrochure Een harnas van baksteen en beton - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel 2010 Websites Evenementen - De fortengordel 17 mei De fortengordel 23 mei 2010

57 Spoor 3: communicatie en overleg Colloquium Fortengordels nu! Doelstelling - een aanzet geven om het denkproces rondom forten en linies, het erfgoed van militaire verdedigingswerken, de ruimtelijke context en de hedendaagse bestemming ervan, op gang te trekken. - Op basis van de verschillende bijdragen, vandaag en morgen, de discussie op gang trekken en inspiratie geven aan de actoren die in onze regio bij dit erfgoed worden betrokken. - Een inspirerend tweedaagse met mogelijkheid tot netwerken en plaatsbezoeken. Organisatie structuur Projectleider Serge Migom, dienst Erfgoed, Departement Cultuur (DCUL), provinciebestuur Antwerpen Initiatief nemer intern extern Interreg IV-A project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - Prov. Werkgroep Fortengordels - Dienst Erfgoed - FLGP-partners - Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum (SSVC) - gemeenten Mortsel en Beveren - de verantwoordelijken van de forten Lillo en Kessel - sprekers: - Mathieu de Meyer, projectcoördinator Interreg IVA-project FLGP - Robert Gils, voorzitter SSVC - Piet Lombaerde, SSVC - Karl Blokland, accountmanager projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie - Marc Dewilde, Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed - Tim Vanderbeken, Intergemeentelijk archeoloog, Zuid-Oost-Limburgse Archeologische Dienst - Birger Stichelbaut, Jean Bourgeois, Universiteit Gent Vakgroep Archeologie - Huibert Crijns, Stadsbestuur s Hertogenbosch - Maartje van de Ven, Themacoördinator Economische Benutting, Stelling van Amsterdam - Koen Demarsin, werkgroep K.W.-stelling - Koen Berwaerts, Regionaal Landschap Dijleland - Julien Cannaerts, Simon Stevin Stichting - Tim Deleu, Student geschiedenis K.U.Leuven - Tom Sels, SSVC - Piet Veldeman, Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis - Diederik Willems, Agentschap voor Natuur & Bos, Natuurpunt - Philippe Bragard, Université Catholique de Louvain; ICOMOS

58 - Evgeniy Grigorievich Grishko, director of the St.Petersburg State Enterprise - Historical Architectural and Arts Museum of the Town of Kronstadt Timing Datum 25 en 26 september 2009 Financiering Budget dienst Erfgoed 2009 Interreg IV-A FLGP Budget DROMstafdienst dgb Interreg IV-A FLGP (uitnodigingsfolder en catering) waarvan - gesubsidieerd door EU (brochure FLGP) waarvan - gesubsidieerd door EU. Communicatie Pers - pers uitgenodigd op slotzitting colloquium (persmap) Publicaties Presentaties - Uitnodiging Fortengordels NU! (bijlage) - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief (bijlage) - Websites, nieuwsbrieven, pers - Verslagboek najaar de Fortengordels rond Antwerpen (bijlage) Websites

59 Spoor 2: projecten en acties Fotografieproject Doelstelling Een databank van professionele foto s voor de 3 linies in het FLGP-project. - Staats-Spaanse Linies: 100 luchtfoto s, 60 landschapsfoto s en 60 promotionele foto s - Zuiderwaterlinie Noord-Brabant: 40 luchtfoto s, 20 landschapsfoto s en 20 promotionele foto s - Fortengordels Antwerpen: 60 luchtfoto s, 20 landschapsfoto s en 20 promotionele foto s De opdracht wordt in 3 loten onderverdeeld. - Lot 1: 200 luchtfoto s - Lot 2: 100 landschapsfoto s - Lot 3: 100 promotionele foto s Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern - Chris Timmerman, Provincie West-vlaanderen (trekker FLGP) - Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM Kernteam Interreg project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) - Annemie Druyts, Grafisch Bureau, dienst Communicatie, provincie Antwerpen - Provinciale werkgroep fortengordels - Kernteam FLGP - Yves Adams, Vilda fotografen Timing Huidige fase - afgerond Tussenstappen Voorziene eindfase - overleg ivm aanbesteding - jury en selectie - doorgeven locaties en aandachtspunten - tussentijdse evaluatie van de resultaten - selectie foto s binnen FLGP opdracht - bijkomende selectie foto s specifiek voor provincie (20) - december verlengd tot december 2011

60 Financiering Budget DGB Interreg IV-A FLGP - Reguliere werking ,80 (48) - Begroting 2012 (extra 20 foto s) - luchtfoto s: verdeeld over de 5 provincies en waarvan 50% terugbetaald wordt via EU-subsidie - landschapsfoto s: verdeeld over de 5 provincies en waarvan 50% terugbetaald wordt via EU-subsidie Instrumenten - Offertevraag - Gebruik van de foto s in verschillende toepassingen: canvascollectie, publicatie Antwerpen Versterkt 2, folders en brochures, website Communicatie -

61 Spoor 3: communicatie en overleg Recreatieve kaartenbox Doelstelling Met de recreatieve kaart kunnen fietsers en wandelaars kennis maken met de vroegere verdedigingswerken in en rond Antwerpen. De kaart bevat historische informatie en uitgestippelde routes voor ontdekkingstochten langs de fortengordels. De ontwikkeling van de kaarten kadert in het Europees INTERREG IVA-project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief, een samenwerking van Nederlandse en Vlaamse partners rond forten, versterkte steden en linies in de grensstreek van Vlaanderen en Nederland, met subsidie van de Europese Unie. Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern - Chris Timmerman, Provincie West-vlaanderen (trekker FLGP) - Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM Kernteam Interreg project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief (FLGP) Kris Rockelé, Dienst Toerisme en Recreatie, Provinciale werkgroep fortengordels Kernteam FLGP Timing Huidige fase - opgeleverd Financiering Budget DGB Reguliere werking Interreg IV-A FLGP 40 % subsidie

62 Instrumenten - kaartenbox Communicatie - persmoment 25 september

63 Spoor 3: communicatie en overleg Jaarlijks evenement De Fortengordel Doelstelling Een jaarlijks provinciaal evenement om de forten(gordels) aan het grote publiek kenbaar te maken, ze educatief-cultureel en landschappelijk-ecologisch in het daglicht te stellen en sportief met elkaar te verbinden. Het provinciebestuur werkt als overkoepelende organisatie samen met lokale overheden, verenigingen, eigenaars, domeinbeheerders,, uit verschillende sectoren mei 2009 (4500 geregistreerde deelnemers, ca effectieve deelnemers) - 23 mei 2010 (6500 geregistreerde deelnemers, meer dan effectieve deelnemers) - 8, 15 en 22 mei 2011 ca 3500 geregistreerde deelnemers - 5 en 6 mei 2012 Organisatie structuur Projectleider - Jef Mertens, departementshoofd DRST Initiatief nemer intern extern Provinciebestuur Antwerpen - Bart Verheyen, DRST - Griet Schoutteten en Els Hectors, APB-sport, Provinciebestuur Antwerpen - Karen Gysen, dgb, DROM, Provinciebestuur Antwerpen - Serge Migom, Dienst Erfgoed, DCUL - Bert Hellemans, Dienst Communicatie, Departement van de Provinciegriffier - Wouter Van Dyck, Dienst Mediaservice, Departement van de Provinciegriffier - Marleen Henderickx, Facilitaire Dienst, Departement Logistiek - Mediapartner Gazet van Antwerpen Evenementenbureau Golazo Gemeenten met deelnemende forten - Forteigenaars en beheerders - socio-culturele verenigingen Timing Huidige fase Voorbereiding de fortengordel 2013

64 Tussenstap Voorziene eindfase - Uitwerken voorstellen stuurgroep - Overleg met co-organisatoren najaar Vorostel deputatie december Programma klaar begin mei 2013 Financiering Reguliere werking provinciale diensten Budget DGB - Reguliere werking Budget DROM - Reguliere werking Budget APBsport Interreg IV-A FLGP Budget andere prov.diensten Gemeenten districten - Reguliere werking werd in 2009 gesubsidieerd via FLGP (EU) - Inzet personeel deelnemende diensten (voorbereiding en dag zelf) - Eigen budgetten deelnemende diensten: jaarlijks te voorzien op eigen begroting - Promotiemateriaal, tentjes, publibogen, starshades - receptie, persmomenten - Personeel - Eigen budgetten deelnemende diensten - Materiaal Communicatie - Persmomenten - Radio, krant en flyers

65 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 2: projecten en acties Strategische aankopen 2010 Doelstelling De Vlaamse overheid subsidieert sinds 2005 de projectcoördinatie van strategische projecten. Deze projecten moeten bijdragen aan de uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Ze moeten een impact hebben op Vlaams niveau, vertrekken vanuit bestaande visies en de samenwerking van ruimtelijke actoren in een gebied stimuleren. Geselecteerde strategische projecten krijgen een subsidie voor de loonkosten en werkingskosten van een professionele projectcoördinatie. Sinds vorig jaar kunnen vanuit deze strategische projecten ook aanvragen worden ingediend voor een bijkomende bijdrage in de verwerving van gronden of constructies die bij de realisatie van het project een publieke functie krijgen. Voorwaarde is dat er samen met de partners duidelijke afspraken werden gemaakt voor het grondbeleid in het gebied. Organisatie Structuur Projectleider Karen Gysen, dgb, DROM, Provinciebestuur Antwerpen Initiatief nemer intern extern Vlaamse Overheid, Departement Ruimtelijk Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed, Afdeling Ruimtelijke Planning - Prov.werkgroep fortengordels - Prov. Dienst Vastgoedbeheer - Prov. Dienst Groendomeinen - Kempens Landschap - Vlaamse Overheid, Departement Ruimtelijk Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed, Afdeling Ruimtelijke Planning - Studiebureau Soresma (ontwerpnota verweving fort van Duffel) Timing Huidige fase Tussenstap - Aankoopsubsidie fort van Duffel goedgekeurd - Prospectie andere strategische aankopen - Overleg ivm andere strategische aankopen - Opmaak motivatienota - Deputatievoorstel

66 - Aanvraag in te dienen voor 1 november 2010 Voorziene eindfase 2012 Financiering Budget vastgoed groendomein Strategisch project - 60 % van de aankoopsom - 40 % van de aankoopsom Instrumenten - motiveringsnota Communicatie Pers - Augustus 2010 (via kempens Landschap) Publicaties Presentaties Websites Evenementen - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Een harnas van baksteen en beton erfgoedbrochure - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel

67 Spoor 1: Ondersteunende studies Vermarktingstudie Doelstelling - Een centraal thema per linie ontwikkelen dat de basis vormt voor marketing en productontwikkeling per linie. - Verbindingen laten zien tussen drie thema s: - Verbindingen leggen tussen de linies, internationale samenwerking en kennisuitwisseling - Bevorderen; - Inspireren, zichtbaar maken van kansen; - Innoveren: op een vernieuwende wijze de mogelijkheden van de linies benutten. - Hierbij spelen ook andere disciplines een rol. Organisatie structuur projectleider Initiatief nemer intern extern - Winant Halfwerk, provinciebestuur Zeeland (trekker voor FLGP) - Karen Gysen, dgb, DROM, Provinciebestuur Antwerpen (deel fortengordels) Interreg IV-A Forten en Linies in Grensbreed Perspectief Prov. Werkgroep Fortengordels - provincie Zeeland - provincie West-Vlaanderen - Westtoer - provincie Oost-Vlaanderen - provincie Noord-Brabant - Stad Antwerpen, dienst Toerisme en Congres - bureau Tinker & Leisure Result Timing Huidige fase - stakeholdersbijeenkomst fortengordels 23 sept Conceptnota s nalezen - 8 september studiereis Staats Spaanse Linies (oa. fort Liefkenshoek) - 16 sept begeleidingscommissie Tussenstap - Expertenpanels - Ondernemersbijeenkomsten - Stakeholdersbijeenkomsten - Studiereizen - Begeleidingscommissies

68 Voorziene eindfase Linieconferentie 9 nov (voor provincie Antwerpen wordt dit breder opengetrokken: officiële start kaderplan, presentaties van lopende projecten, netwerken ) Financiering Budget DROM Interreg IV-A FLGP (prov. Antwerpen is cofinancierder) - De totale opdracht kost , verdeeld onder de 5 provincies - de helft wordt gesubsidieerd door EU Communicatie - 9 november 2010 Linieconferentie met persmoment -

69 Spoor 1: Ondersteunende studies Deelproject: Campus Vesta fort van Broechem (Ranst) Doelstelling Volgende doelstellingen liggen aan de basis van het RUP: - De ontwikkeling en uitbreiding van het lokaal bedrijventerrein - Herziening en uitbreiding van de bestaande infrastructuur op het terrein van de PIBA, in functie van de vestiging van de Provinciale Politieschool - Het integreren van het fort van Broechem in Campus Vesta Organisatie structuur Projectleider Guy Celis, Dienst Infrastructuur (DIN), provinciebestuur Antwerpen Initiatief nemer intern extern - Gemeentebestuur Ranst - Provinciebestuur Antwerpen, DIN - Dienst Ruimtelijke Planning (DRP), provinciebestuur Antwerpen - Prov. Werkgroep Fortengordels - Dienst Gebiedsgericht Beleid - Gemeentebestuur Ranst - IGEAN (RUP) - Stramien (ontwerpend Onderzoek) Timing Huidige fase - 22 juni 2011: goedkeuring RUP verschenen in Belgisch staatsblad Tussenstap Voorziene eindfase - 10 december 2009: gunstig advies deputatie - 18 december 2009: plenaire vergadering - 26 april 2010: voorlopige vaststelling door de gemeenteraad van Ranst - 7 juni 2010 tot en met 5 augustus 2010: openbaar onderzoek - 15 juli 2010: gunstig advies deputatie ikv openbaar onderzoek - 17 januari 2011: definitieve vaststelling gemeenteraad - 21 april 2011: goedkeuring met 2 schrappingen door deputatie - 22 juni 2011: goedkeuring RUP verschenen in Belgisch staatsblad - April 2011

70 Financiering Budget DIN Campus vesta Gemeente bestuur Ranst Opmaak RUP Instrumenten - Ontwerpend onderzoek - Ruimtelijk Uitvoeringsplan Communicatie

71 Spoor 2: projecten en acties Interreg Great War between the lines Doelstelling Continuïteit voor het fortengordelproject, zowel qua inhoud als qua personeel, en de uitvoering van acties uit het kaderplan voor de fortengordels die nu al gekend zijn. - Het verder uitbouwen van de onthaalpoorten voor de fortengordels die momenteel kleinschalig ingericht worden, maar waar een verder ontwikkeling in onthaal en informatieaanbod noodzakelijk is (trekker DGB); - Organiseren van systematisch overleg in verderzetting van de overlegstructuur voor de Fortengordels (bijlage organogram, trekker DGB) - Reizende tentoonstelling die na de programmaperiode permanent op de onthaalpoorten geplaatst, uitgebreid en aangepast kan worden. (trekker DE ism SSVVC) - Sporen naar 2014 : Ontsluiting van het militaire spoor Kapellen-Brasschaat, aankoop en beheer door Kempens Landschap vzw met inhoudelijke ondersteuning DGB en subsidie vanuit het strategisch Project Fortengordels (40%). zijn verder :gemeenten Kapellen en Brasschaat, DRP; DMOB, TPA) - Het onderzoek naar de ruimtelijke ontwikkelingen op basis van historisch materiaal. (Zimmermann), nodig voor het uitwerken van de 3 onthaalpoorten en informatiepunten in het noordelijk segment van de fortengordel (langs de Antitankgracht) (trekker DE, ism DGB); Op basis van dit onderzoek kunnen dan later meerdere acties uitgewerkt worden zoals bv: advies in kader van planningsprocessen (DRP), recreatieve ontwikkelingen (DRST) bv bunkerdorpen te Stabroek, aanpassen fiets- en wandelknooppuntennetwerk (TPA) - Het verder uitbouwen van het draagvlak en het netwerk voor de fortengordels dmv. workshops, studiereizen, colloquia, linieconferenties, fortengordel-evenementen, publicaties enz (taakverdeling tussen DGB, DE, APB-sport, TPA, KL en SSVVC vanuit de eigen werking, subsidiekanalen en bevoegdheden) - Het organiseren van een specifiek en hoogstaand WO I-evenement, bij voorkeur gekoppeld aan het jaarlijkse evenement 'de fortengordel 2014' in het zuidelijke segment van de gevechtslinie 1914 (Kessel-St-katelijne-Waver-Duffel) (trekker = KL, ism DRST, APB-sport, inhoudelijke ondersteuning DGB en DE), oa inhuldiging gerestaureerde fort van Duffel als onthaalpoort voor de Fortengordels en aangekocht met subsidies van het strategisch project Fortengordels rond Antwerpen ; - Bestendigen Projectcoördinator Fortengordels rond Antwerpen (niveau A) voor de periode om de continuïteit voor het project van de Fortengordels te garanderen; indien dit voorzien kan worden binnen de reguliere personeelssamenstelling DGB, biedt een extra medewerker (B) in het personeelsbestand van DGB of DE een gefundeerde meerwaarde om deze acties concreet mee uit te werken; - Organisatie structuur

72 Projectleider Initiatief nemer intern extern - Provinciebestuur Antwerpen : Dienst Gebiedsgericht Beleid (DGB) + Dienst Erfgoed (DE) volgens taakafspraken - Karen Gysen, projectcoördinator Fortengordels rond Antwerpen - Serge Migom en Joke Bungeneers, Dienst Erfgoed - Gert Willems, Dep. Welzijn, Econ. Platt.bel, PS Europese structuurfondsen - Phillippe Debacker, Kempens Landschap vzw (KL) - Toerisme Provincie Antwerpen (TPA) - Luc Olyslaeger, Simon Stevin Vlaamse Vestingbouwkundig Centrum - Lead partner: Conseil général du Pas-de-Calais (CG62) - Province de Flandre Occidentale (PFO) (the part of the city of Poperinge has been incorporated in the proposal of the PFO) - Westtoer - Pas-de-Calais Tourism board (Comité départemental de tourisme du Pas-de-Calais CDT62) - Ville de Montreuil (Pas de Calais) - Historial de Péronne (Somme) - CDT Somme (CDT80) - Ville d Etaples (Pas-de-Calais) - Province d Anvers - ADRT de l Aisne? (ARDT02) - Conseil général du Nord? (CG59) - CDT du Nord? (CDT59) - Musée de Brighton? - County council Essex? - Conseil general de la Somme? (CG80) Timing Huidige fase - 22 november 2011: Goedkeuring van het project Tussenstap Voorziene eindfase - Beleidsoverleg maart 2011: toelichting eerste aanzet project à Koen Helsen en Wim Lux - Partnermeeting 2-3 mei 2011 in (Fr) en 14 mei 2011 in Diksmuide - Partnermeeting Chelmsford (GB) 30 mei beleidsoverleg juni 2011: stava en hoe verder? - Deputatie besluit ivm principieel akkoord deelname - 8 juli 2011 indienen application o.l.v. franse partner Nord pas de Calais - Beslissing EU december Start Financiering Budget - Totaal ca % cofinanciering provinciebestuur - Meerjarenplan: begroting 2012, 2013 en 2014 Interreg 2- Seas - 50% subsidie gespreid (volgens laatste info zou subsidie tot 40% beperkt worden) Instrumenten Interreg IV-A project Communicatie Januari 2012: Persmoment bij de start van de programmaperiode (provinciebestuur: DE, DGB, CD)

73 Spoor 3: communicatie en overleg Linieconferentie 2010 Doelstelling Uitbouwen netwerk, kennisuitwisseling, contactmoment actoren Organisatie structuur Project leider Initiatief nemer intern extern - Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels rond Antwerpen - Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels rond Antwerpen - Serge Migom, dienst Erfgoed - Wouter Van Dijck, communicatiedienst - Isolde Aelvoet, dienst Milieu en Natuureducatie - Marleen Henderickx, dienst Logistiek (zalen en catering) - Maarten Pluym, Regionaal landschap de Voorkempen/TPA - Phillippe Debacker, Kempens Landschap vzw - Peter Vermeulen, studiebureau Stramien - Sofie Depauw, studiebureau Grontmij - Tinker & Leisure (vermarktingsstudie) Timing - 15 december 2010 Financiering Budget - DROM/dGB

74 subsidies - Forten en Linies in Grensbreed Perspectief Communicatie - VRT-Radio nieuwsitem en item in de ochtend over o.a. strategisch project en kaderplan Nov n.a.v. linieconferentie -

75 Spoor 1: Ondersteunende studies Huisstijl Doelstelling Herkenbare en uniforme grafische vormgeving van drukwerk, presentaties, gadgets enz Organisatie structuur projectleider - Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels rond Antwerpen Initiatief nemer intern extern - Herman De Pauw, coördinator dienst Gebiedsgericht Beleid - Hans Joris, Grafisch Bureau - Luc Wellens, Florismedewerker DROM - Milk & Cookies, ontwerpbureau Timing Stava opgeleverd Eindfase - Goedkeuring 12 mei 2011 Financiering Budget - Dienst Gebiedsgericht Beleid, DROM

76 subsidies - Forten en Linies in Grensbreed Perspectief Instrumenten - offertevraag Communicatie - Officiële presentatie op VIP evenement de Fortengordel 2011 te Edegem De fortengordel 22 mei 2011

77 Spoor 1: Ondersteunende studies Spoor 3: communicatie en overleg Interreg-IV C At Fort Doelstelling The project s main aim is to increase the policy capacity regarding fortresses revitalisation by capitalizing on existing policies, at local and regional level within the partnership, by means of exchange of knowledge and experiences and by identifying best practices in this field, between experienced and less experienced partners. The guiding principle to achieve the main goal is to use the cultural heritage of the fortresses as the main asset for regional economic development, contributing ultimately to improved quality of living and sustainable environment in the areas of partnership. Strong emphasis will be on acclimatization and energy efficiency, identification of renewable sources of energy to heat and maintain the fortresses, facilitate a multifunctional use of fortresses by preserving and protecting the environment, creation of local jobs and boosting cultural heritage. Organisatie structuur Project leider Initiatief nemer intern extern - Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels rond Antwerpen - Projectbureau van de Nieuw Hollandse Waterlinie (Leadpartner) - Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels rond Antwerpen - Luc Wellens, stafmedewerker Financiële cel DROM - France Vauban: Marieke Steenbergen, - Denmark Copenhagen, Jørgen Frandsen, - Lithuania - Kaunas, Andrius Baranauskas, - Hungary - Komarom, Varga Istvan, - United Kingdom - Medway, Vincent Jasper, - Malta - ICOM, Malcolm Borg, - Italy Venice, Daniele Sferra, - Germany Berlin/Spandau, Andrea Theissen, Timing

78 Stava - Indienen projectaanvraag 30 april Beslissing goedkeuring/afkeuring december 2011 Voorziene eindfase - December 2014 Financiering Budget - Totaal geraamd voor provincie Antwerpen: ca Waarvan Co-financiering provincie Antwerpen: ca subsidies - Waarvan Interreg IV-C subsidie ca Communicatie

79 Spoor 2: projecten en acties kunstproject: Fort Art/Art Fort Doelstelling ART FORT/FORT ART zoekt de combinatie van opmerkelijke hedendaagse beeldende kunst met het merkwaardige Belgisch erfgoed dat de fortengordel onmiskenbaar is. De kunstenaars gaan in dialoog met de omgeving, de bewoners en elke passant die erdoor aangetrokken wordt. Dit met de bedoeling de mensen te laten beseffen dat de fortengordel werkelijk Belgisch erfgoed is en we dit moeten koesteren. Zowel echte kunstliefhebbers als fietsers en wandelaars kunnen van deze werken genieten. ART FORT/FORT ART is een initiatief van Orfeo producties vzw, in samenwerking met de deelnemende gemeenten en het provinciebestuur, om ons waardevol hedendaags cultuuraanbod te confronteren met het rijke historische erfgoed. Organisatie structuur Project leider Initiatief nemer intern extern - Wilfried Goosens, Orfeo productions vzw - Wilfried Goosens, Orfeo productions vzw - Karen Gysen, projectcoördinator fortengordels rond Antwerpen - dienst Cultuurspreiding (editie 2011 Jeroen Martens) - APB-Sport - Orfeo productions vzw Timing Jaarlijks vanaf 3 de weekend mei (evenement de Fortengordel) en gedurende toeristisch zomerseizoen; enkele kunstwerken editie 2012 zijn in situ permanent behouden Financiering Budget - DCUL - DROM - Deelnemende gemeenten

80 subsidies - Communicatie - Algemene publicaties evenement de Fortengordel Algemene folder evenement de Fortengordel De fortengordel 22 mei 2011

81 Spoor 2: projecten en acties Strategische aankopen 2011 Doelstelling De Vlaamse overheid subsidieert sinds 2005 de projectcoördinatie van strategische projecten. Deze projecten moeten bijdragen aan de uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Ze moeten een impact hebben op Vlaams niveau, vertrekken vanuit bestaande visies en de samenwerking van ruimtelijke actoren in een gebied stimuleren. Geselecteerde strategische projecten krijgen een subsidie voor de loonkosten en werkingskosten van een professionele projectcoördinatie. Sinds vorig jaar kunnen vanuit deze strategische projecten ook aanvragen worden ingediend voor een bijkomende bijdrage in de verwerving van gronden of constructies die bij de realisatie van het project een publieke functie krijgen. Voorwaarde is dat er samen met de partners duidelijke afspraken werden gemaakt voor het grondbeleid in het gebied. Organisatie structuur Project leider Initiatief nemer intern extern Karen Gysen, dgb, DROM, Provinciebestuur Antwerpen Vlaamse Overheid, Departement Ruimtelijk Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed, Afdeling Ruimtelijke Planning - Prov.werkgroep fortengordels - Prov. Dienst Vastgoedbeheer - Prov. Dienst Groendomeinen - Kempens Landschap - Vlaamse Overheid, Departement Ruimtelijk Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed, Afdeling Ruimtelijke Planning - Studiebureau Soresma (ontwerpnota verweving fort van Duffel) Timing Huidige fase Tussenstap - Aankoopsubsidie fort van Duffel goedgekeurd - Prospectie andere strategische aankopen - Overleg ivm andere strategische aankopen - Opmaak motivatienota - Deputatievoorstel - Aanvraag in te dienen voor 1 november 2010

82 Voorziene eindfase 2012 Financiering Provincie Dienst portefeuillebeheer (voorheen vastgoedbeheer) Communicatie - Augustus 2010 (via kempens Landschap) - Brochure Forten en linies in Grensbreed Perspectief - Artikel in Ruimte VRP - Folder De provincie en de fortengordels rond Antwerpen - Brochure fortengordels rond Antwerpen - Een harnas van baksteen en beton erfgoedbrochure - Dag van de openbare ruimte - Evenement de fortengordel

83 Spoor 1: Ondersteunende studies Defensieve dijk te Zwijndrecht Doelstelling - Landschappelijk beheer van de defensieve dijk te Zwijndrecht - zachte recreatieve ontsluiting Organisatie structuur Projectleider Isolde Aelvoet, dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid Initiatief nemer intern extern Gemeente Zwijndrecht - Provinciale werkgroep fortengordels - Projectcoördinator Fortengordels, DGB - Gemeente Zwijndrecht - Timing Huidige fase - In uitvoering Tussenstap - Voorziene eindfase Financiering provincie Reguliere werking

84 Instrumenten - landschapsbeheersplan Communicatie - Persbericht September 2010 (na goedkeuring gunning door deputatie) Presentatie op de Linieconferentie december Antwerpen Verstrekt 2, publicatie ism Artesis Hogeschool en UA

85 Spoor 3: communicatie en overleg Website Doelstelling Inhoud De opzet van de website is laagdrempelig, speels, interactief en sterk visueel toegankelijk. Vanuit een interactieve kaart (aanklikken van icoontjes), wordt informatie per site getoond, op een heel visuele manier en in een begrijpelijke taal voor een publiek van 7 tot 77 jaar. De opdrachtgever levert de teksten, foto s, kaarten, eventueel iconen, waarmee de ontwerper de website opbouwt. Copywriting maakt ook deel uit van de opdracht. De huisstijl van de fortengordels is reeds ontwikkeld door Milk and Cookies en geldt ook voor de website. Eén van de acties binnen het INTERREG IVA-project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief is de nieuwe website voor de fortengordels rond Antwerpen. Op deze website vind je onder meer: - de historiek van de fortengordels rond Antwerpen, in een gebied van Stabroek tot Walem (Mechelen), en van Haasdonk (Beveren) tot Kessel (Nijlen) - uitgebreide informatie over de 34 resterende forten en 15 resterende schansen, maar ook over de Defensieve Dijk in Zwijndrecht, en de Antitankgracht van Stabroek tot Oelegem - een toelichting over de lopende provinciale projecten (Fortengordels rond Antwerpen, Forten en Linies in Grensbreed Perspectief, strategisch project, AT FORT en Great War) - achtergrondinformatie over de fortengordels en andere linies, cultuur, natuur, ondernemen en recreatie - nieuwsberichten en activiteiten - een unieke fotogalerij bezichtigen - literatuur- en woordenlijst Stakeholders die een activiteit of nieuws over de fortengordels rond Antwerpen willen publiceren, kunnen tekst en illustraties mailen naar info@fortengordels.be. Stand van zaken - Opgeleverd - Afspraken interne opvolging: beheer en kwaliteitscontrole zal verder gebeuren door dgb (Kaat en Karen) - TPA heeft gevraagd een extra pagina m.b.t. toerisme toe te voegen - Opvolging agenda, nieuwsitems, persberichten (nalezen, inkorten, kwaliteitsbewaking) zal in de toekomst door Kaat gebeuren - Info kan aangeleverd worden door zowel internen als externen, wel zal onze focus vooral gelegd worden op provinciale, regionale, EU projecten, overkoepelende zaken, minder op de lokale acties. - Het aanleverden van (lokale) items loopt best via één beheerder die toegang krijgt via bv een account, veiligheidscontrole blijft noodzakelijk (voorbeeld website - We zullen niet zelf aanschrijven of speuren naar nieuwsitems, wel screnen van aangeleverde items (bv nieuw boek over een fort OK, pensenkermis van de vissersclub niet) - Pagina over publicaties nog verder uit te werken in overleg met Serge (de); oa verslagboek Colloquium, zoveel mogelijk digitaal

86 - wordt gekoppeld aan - Voor projecten wordt karen als contact vermeld Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern - Opdrachtomschrijving en inhoud: Karen Gysen (dgb, DROM) - Productie en inhoud: Luc Wellens (Floris-medewerker DROM) - Opvolging: Kaat Mertens (beheer) en Karen Gysen (inhoud) Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM - Hans Joris, Grafisch Bureau, Communicatiedienst, departement griffier - Yannick Matheussen, Webteam, Communicatiedienst, departement griffier - Provinciale werkgroep fortengordels - Bureau Pure Communications - Kernteam FLGP (jury en terugkoppeling) Timing Huidige fase - Opgeleverd Tussenstap - Op 7 oktober 2011 werd een bestek verzonden naar 6 bedrijven met de vraag om een offerte in te dienen. - Op 26 oktober 2011 vergaderde de jury, - Omdat alle ontvangen offertes duurder zijn dan ,00 euro excl. btw, beslist de jury om een nieuwe gunningsprocedure te starten voor een geraamd bedrag van ,00 incl. btw en dezelfde bedrijven aan te schrijven. - 3 november 2011 goedkeuring heraanbesteding door deputatie - 15 december 2011 gunning van de opdracht aan het bureau Pure Communications - Januari 2012 start van de opdracht Financiering Budget DGB Interreg IV-A FLGP - Reguliere werking incl btw waarvan subsidie - Gebruik van het beeldmateriaal van het fotografieproject - Gebruik van deel 1: analyse bestaande toestand van het kaderplan Instrumenten - Offertevraag (2maal) met jury Communicatie - persmoment 19 september intranet - mailing Evaluatie - zeer positieve feedback gekregen To do - Aanschrijven beheerders - Bijkomende opdracht technisch onderhoud na Kwaliteitsbewaking

87 Spoor 3: communicatie en overleg De canvascollectie Doelstelling en aanpak Met grote (lucht)foto s op canvas tonen we de forten in hun omgeving zodat de vorm, monumentaliteit, de ruimtelijke context herkenbaar en begrijpbaar wordt. Deze canvassen kunnen vrijstaand voor verschillende doelen gebruikt worden; bv langs fiets- en wandelroutes, als achtergrond bij sprekers, als beursstand, bij colloquia enz Door middel van gebruiksovereenkomsten worden de canvassen ook uitgeleend aan organisatoren van bv Open Monumentendag, Fortennacht en -dag, Interreg-beurzen enz Organisatie structuur Projectleider Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM Initiatief nemer intern extern Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM - Stafdienst DROM - Hans Joris, Grafisch Bureau, Communicatiedienst - Provinciale werkgroep fortengordels - Kernteam FLGP - Timing Huidige fase - afgerond Tussenstap - 1 ste reeks geproduceerd in de reeks geproduceerd in 2011 in nieuwe huisstijl - 3 de reeks met simulaties van de onthaalpoorten geproduceerd in 2012 Financiering Budget DGB - Reguliere werking

88 Interreg IV-A FLGP Gebruik van het beeldmateriaal van het fotografieproject Instrumenten - digitaal Communicatie - 25 september 2012 launch tijdens persmoment

89 Spoor 3: communicatie en overleg Publicaties: Een gordel van beton. De Antwerpse Pantserforten Doelstelling De reeks Erfgoedgidsen brengt vergeten patrimonium op een boeiende manier terug tot leven en is een initiatief van de dienst Erfgoed van het provinciebestuur Antwerpen, in samenwerking met Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen. Onderwerp: Tussen 1909 en 1913 werden elf nieuwe betonnen forten en twaalf betonnen schansen in een grote boog rondom de stad opgetrokken. Over een gebied van meer dan 100 kilometer, van aan de Schelde in Stabroek tot in Bornem werden volgens de modernste technieken verdedigingswerken gerealiseerd. Antwerpen werd daarmee, na Parijs, de grootste vesting van Europa. In deze erfgoedgids gaat auteur Robert Gils dieper in op de geschiedenis van deze buitenlinie rond Antwerpen. Organisatie structuur Projectleider Serge Migom, dienst Erfgoed, dept Cultuur, provincie Antwerpen Initiatief nemer intern extern Serge Migom - - Robert Gils, voorzitter Simon Stevin Vlaams Vestingbouwkundig Centrum Timing Huidige fase - Afgerond Financiering Budget DE - Reguliere werking

90 Instrumenten - Boekje, meerkleurendruk Communicatie - Op alle evenementen en overlegmomenten

91 Spoor 3: communicatie en overleg Publicaties: De verzameling-zimmermann (1918): militaire luchtfoto's van Beveren tot Oud-Turnhout Doelstelling De dienst Erfgoed publiceert een reeks brochures over recent archeologisch onderzoek in de provincie. Onderwerp: deze brochure verscheen in de marge van het colloquium Fortengordels Nu!. De verzameling-zimmermann is het resultaat van drie militaire vluchten die in januari 1918 werden uitgevoerd vanaf Fort Sint-Marie op de linkeroever van de Schelde tot het centrum van Turnhout. De luchtfoto s werpen een nieuw licht op de verdedigingswerken ten noorden van Antwerpen en langs het kanaal Turnhout-Schoten net vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog. Organisatie structuur Projectleider Ignace Bourgeois, dienst Erfgoed, dept Cultuur, provincie Antwerpen Initiatief nemer intern extern Serge Migom/Ignace Bourgeois - Karen Gysen - Provinciale werkgroep fortengordels - Universiteit Gent Timing Huidige fase - Studie Afgerond - veldonderzoek Financiering

92 Budget DE - Reguliere werking Instrumenten - gratis brochure, verkrijgbaar bij het Cultuurloket van provincie Antwerpen Communicatie - colloquium Fortengordels Nu! sept 2009

93 Spoor 3: communicatie en overleg Publicaties: Antwerpen Versterkt 2 Doelstelling Deze publicatie over visievorming over de heraanleg en het hergebruik van militaire architectuur vormt het tweede luik van een onderzoek dat uitgevoerd werd naar aanleiding van de heraanleg van de leien in Antwerpen. De Spaanse omwalling is een vergeten constructie in het collectief geheugen van de stad en werd enkel nog ervaren als een deel van het verleden. Met de heraanleg van de leien werd deze unieke militaire constructie daterend uit de zestiende eeuw plots terug ontdekt. Met de eerste publicatie van het onderzoek Antwerpen versterkt werd ingegaan op het historische en morfologische belang van deze constructie en van de opgegraven relicten ervan. In Antwerpen versterkt 2 wordt nagedacht over de houding die ontwerpers en de verschillende overheidsinstanties kunnen innemen tegenover deze uitdaging uit het verleden. Aan de hand van voorbeelden uit binnen- en buitenland wordt nagedacht over de rol en betekenis die verloren gewaande relicten van omwallingen en forten vandaag in de openbare ruimte kunnen vervullen. Bovendien worden nieuwe mogelijke ontwerpen getoond voor (gedeeltelijke) oplossingen op het terrein, die zowel strategisch van aard zijn, als volwaardige ontwerpen. De wisselwerking tussen object en (stedelijke) context is het terrein waarop de ontwerper zich begeeft en een duurzame bijdrage kan leveren aan de hedendaagse en toekomstige kwaliteit van onze omgeving. Organisatie structuur Projectleider Initiatief nemer intern extern Piet Lombaerde, Artesis Hogeschool Antwerpen Voor provincie: Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht Beleid (dgb), Provinciebestuur Antwerpen, DROM Piet Lombaerde, Artesis hogeschool Antwerpen Serge Migom, dienst Erfgoed, Dep Cultuur - Karen Minsaer, dienst Archeologie, Stad Antwerpen - Timing

94 Huidige fase - afgerond Financiering Budget DGB Interreg IV-A FLGP - Reguliere werking - Aankoop boxen 40 % subsidie via Artesis Hogeschool Instrumenten - Boek, meerkleurendruk, onderdeel van een luxebox met deel 1 Communicatie - Presentatie gekoppeld aan overlegdag najaar 2011

95 Spoor 3: communicatie en overleg Publicaties: een harnas van baksteen en beton Doelstelling Infobrochure die past in de brochurereeks 'Provinciaal patrimonium in de kijker', publicaties over (bouw)historisch onderzoek van het provinciaal patrimonium. Wordt gratis verspreid, doelpubliek: de geïnteresseerde leek. Naar aanleiding van de tweede sportieve Fortengordel, op 23 mei 2010, gaf de dienst Erfgoed deze nieuwe brochure uit waarin het erfgoed van de Antwerpse fortengordels, vestingen en omwallingen in context wordt geplaatst. Onderwerp: Meer dan tien eeuwen lang had Antwerpen een strategisch belang dat de bouw van steeds nieuwe verdedigingslinies met zich mee bracht. Tot op vandaag vormen elementen hiervan een belangrijk patrimonium aan militair erfgoed. Organisatie structuur Projectleider Serge Migom, dienst Erfgoed, Dep Cultuur Initiatief nemer intern extern Serge Migom, dienst Erfgoed, Dep Cultuur Karen Gysen Redactiewerk extern copywriter Timing Huidige fase - afgerond Financiering Budget DE - Reguliere werking

96 Instrumenten - brochure Communicatie - wordt gratis verspreid op evenementen, persmomenten, overlegdagen enz

97 Spoor 3: communicatie en overleg Publicaties: verslagboek Colloquium 'Fortengordels Nu!' Doelstelling Het verslagboek Colloquium 'Fortengordels Nu!' bundelt de verschillende bijdragen van het colloquium van 25 en 26 september Onder ruime belangstelling ging in het Antwerpse provinciehuis op vrijdag 25 en zaterdag 26 september 2009 het internationale colloquium Fortengordels Nu! door, een initiatief in het kader van het interreg-project Forten en Linies in Grensbreed Perspectief. Doel was in eerste instantie duidelijk te maken welke actuele rol en maatschappelijke functie het fortenerfgoed nog kan vervullen. Voorbeelden uit binnen- en buitenland waren voor de talrijke aanwezigen een bron van ideeën en een stimulans voor de toekomstige, ook provinciale, werking rond forten, linies en verdedigingswerken. Met de uitgave van dit verslagboek wil het provinciebestuur, zoals ook het doel van het colloquium was, een aanzet geven om het denkproces rondom forten en linies, het erfgoed van militaire verdedigingswerken, de ruimtelijke context en de hedendaagse bestemming ervan, op gang te trekken. De verschillende bijdragen zullen hopelijk inspiratie geven aan de verschillende erfgoedactoren, ondernemers en overheidsdiensten die in onze regio en in de rest van Vlaanderen en Nederland dit waardevolle erfgoed een warm hart toedragen. Organisatie structuur Projectleider Serge Migom, dienst Erfgoed, Dep Cultuur Initiatief nemer intern Serge Migom, dienst Erfgoed, Dep Cultuur Ignace Bourgeois, dienst Erfgoed Karen Gysen, dienst Gebiedsgericht beleid extern Redactiewerk extern copywriter Timing Huidige fase - afgerond

98 Financiering Budget DE - Reguliere werking Instrumenten - Boek:178 pagina s, 100 illustraties, kleur, ISBN Communicatie - Het boek kost 10 euro (plus verzendingskosten) en is verkrijgbaar bij het cultuurloket van de provincie Antwerpen, Koningin Elisabethlei 22 in 2018 Antwerpen.

99 Spoor 3: communicatie en overleg productontwikkeling: belevingsbox ATG Doelstelling Verzamelen van alle recreatieve en toeristische initiatieven over, langs en nabij de Antitankgracht, zodanig dat, bij aankoop van een box, er voor ieder wat wils is: twee spelen voor gezinnen met kinderen van verschillende leeftijd, zowel wandel- als fietssuggesties, een publicatie met achtergrondinfo, Organisatie structuur Projectleider Liesbet Dewit, Toerisme Provincie Antwerpen (TPA) Initiatief nemer intern extern TPA - Coördinatieteam ATG: Herman De Pauw, Marieke Verreet, Liesbet De Wit, Karen Gysen - Provinciale werkgroep fortengordels - Ontwikkelaars: Mooss, LaMosca, Gekko, Karvansera, - Vlaams Vestingbouwkundig Centrum Simon Stevin Timing Huidige fase - afgerond Tussenstap - Ontwikkeling routeflyers + publicatie + - Ontwikkeling box zelf Financiering Budget TPA Naam subsidie euro (= actuele inschatting) - Waarvan ong euro subsidie PDPO As3

100 Instrumenten - Toeristisch recreatieve kaartenbox Communicatie - Persmoment 29 juni 2012

101 Spoor 2: projecten en acties productontwikkeling: forten-bier Doelstelling Productontwikkeling ter bekendmaking van de fortengordels, specifiek voor het evenement gebrouwen. Ruimere verspreiding nog verder te onderzoeken (op basis van de resultaten van de vermarktingsstudie) Organisatie structuur projectleider - Phillippe Debacker, Kempens Landschap vzw Initiatief nemer intern extern - Kempens Landschap vzw - Karen Gysen, dienst gebiedsgericht Beleid; projectcoördinator fortengordels - Els Hectors, APB-Sport; organisatie evenement de Fortengordel Hans Joris, Grafisch bureau - Milk & Cookies, ontwerpers huisstijl fortengordels en etiket - brouwerij Timing Huidige fase Voorziene eindfase - Ontwerp etiket klaar - Onderhandeling met brouwerij - officiële voorstelling op VIP tijdens evenement de Fortengordel 2014 in het gerestaureerde fort van Duffel Financiering Budget - Kempens Landschap (fabricage bier, drukwerk bieretiket) - Provinciebestuur Antwerpen (huisstijl fortengordels, vormgeving bieretiket) -