REGIONAAL AMBULANCE PLAN IJSSEL-VECHT

Transcriptie

1

2 REGIONAAL AMBULANCE PLAN IJSSEL-VECHT Zwolle, september 1999 drs. K. Brouwer BROUWER Onderzoek, Ontwikkeling & Advies S.O.J.Palmelaan VJ Groningen in opdracht van REGIONALE AMBULANCE VOORZIENING IJSSEL-VECHT een samenwerkingsverband van: RAV IJSSEL-VECHT B.V. te ZWOLLE AMBULANCEGROEP DE JONG B.V. te HARDENBERG REGIONALE MELDKAMER IJSSEL-VECHT B.V. te ZWOLLE Voltastraat 3 A POSTBUS DA Zwolle tel

3 Inhoud Regionaal Ambulance Plan IJssel-Vecht Hoofdstuk 1. Inleiding 1 Hoofdstuk 2. Verantwoorde Zorg: 2.1. Ambulancezorg De CPA: de poort tot de ambulancezorg GHOR Uitgangspunten GHOR GHOR-activiteiten RAV Traumazorg Keten van Zorg Kwaliteitszorg (-systeem) en Certificering Opleidingsbeleid Medische deskundigheid Beheersen voorbehouden handelingen De patiënt centraal 11 Hoofdstuk 3. Spreiding, paraatheid en bereikbaarheid: 3.1. (Zorg) Doelstellingen: Externe doelstellingen ambulancezorg Interne doelstellingen ambulancezorg Doelstelling(en ) GHOR - opgeschaalde SMH Spreiding Paraatheid Bereikbaarheid 23 Hoofdstuk 4. Bestuur en Organisatie: 4.1. Organisatie van de RAV-vórming Bestuurlijke organisatie: De RAV IJssel Vecht bestuurlijk-juridisch GHOR- en CPA-bestuur Operationele of bedrijfsorganisatie RAV: Personeelsbeleid Materialen en inkoop 28

4 Hoofdstuk 5. Externe Communicatie en Samenwerking: 5.1. Provinciale en Gemeentelijke Overheden Regionaal Geneeskundig Functionaris Regionaal Geneeskundig Platform Communicatie en samenwerking met Huisartsen in de Regio Communicatie en samenwerking met Ziekenhuizen in de Regio Communicatie en samenwerking met andere Hulpverleners Communicatie en samenwerking met buur-cpa s Communicatie met Zorgverzekeraars Communicatie met Patiëntenorganisaties 35 Hoofdstuk 6. Financiën: 6.1. De huidige financieringssystematiek en de hoogte van het budget Budget RAV IJssel-Vecht B.V Budget RMK IJssel-Vecht B.V Budget Ambulancegroep De Jong B.V Naar een nieuw budgetverdeelmodel RAV-vorming en financiering Vervangingsinvesteringen Wagenpark en Medische Inventaris 44 Bijlagen: I. Het RAP samengevat, in activiteiten gedurende de looptijd II. Lijst met gebruikte afkortingen III. Regionaal Opleidings Plan IV. Opleidingsprogramma RAV IJssel-Vecht

5 1 Hoofdstuk 1. Inleiding Regionaal Ambulance Plan: Waartoe? Door de nota Met Zorg Verbonden gaf het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in juni 1997 de ontwikkelingen in de ambulancesector een belangrijke impuls. Belangrijkste doel ervan was de samenhang in de ambulancezorg sterk te verbeteren. Een landelijk dekkend netwerk van een 25-tal Regionale Ambulance Voorzieningen (nieuw te vormen samenwerkingsverbanden tussen ambulancebedrijven en Centrale Posten Ambulancevervoer) én het opstellen van Regionale Ambulance Plannen werden essentiële instrumenten gevonden om de kwaliteit en de doelmatigheid van de ambulancezorg te verhogen. Het Regionaal Ambulance Plan (RAP) IJssel-Vecht, dat hierbij wordt gepresenteerd, is een strategisch plan gericht op het realiseren van verantwoorde zorg in de RAV-regio. In het RAP worden de gewenste activiteiten en ontwikkelingen voor de komende periode beschreven. Het vormt een bedrijfsplan-op-hoofdlijnen voor de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht (RAV). De planopstelling en de voorbereiding van de vorming van de RAV lopen in deze regio parallel. Er is bovendien gekozen voor een opzet waarmee betrokkenen die niet direct tot de insiders kunnen worden gerekend worden geïnformeerd over de stand van zaken; het plan bevat op een aantal plekken dus bewust een beschrijving van de wijze waarop bepaalde aspecten zijn geregeld. Het Regionaal Ambulance Plan heeft betrekking op de ambulancezorg op zichzelf. Het plan kent ook elementen waarin de ambulancezorg wordt gezien als essentieel onderdeel van de keten van spoedeisende medische hulp (SMH). Deze SMH-keten bestaat, naast de ambulancezorg, uit traumazorg (de zorg voor ernstige ongevalspatiënten, geleverd door of vanwege de ziekenhuizen en ambulancebedrijven) en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR) in de zin van opgeschaalde SMH. Het plan is in een relatief korte tijd tot stand gekomen. Betrokkenen wensten het RAP nog dit jaar gereed te hebben, in verband met erkenning van de Regionale Ambulance Voorziening in de regio IJssel-Vecht en zekerstelling van de financiering van de zorg (de trekkingsrechten ten aanzien van de uitvoering van de ambulancezorg als zodanig, en de aanvullende middelen ten behoeve van RAV-taken, zoals medische adviezen, en kwaliteitszorg), na aanvaarding van het Regionaal Ambulance Plan door de betrokkenen. Inhoudelijk zijn in dit plan geen opzienbarende veranderingen te vinden ten opzichte van de huidige praktijk van de ambulancezorg in de regio. Dat leek op dit moment ook niet noodzakelijk, omdat het openbaar bestuur en andere betrokkenen, in hoofdlijnen tevreden zijn met de dienstverlening van de CPA en de respectievelijke ambulancebedrijven. Bovendien is een plan als het onderhavige geen statisch geheel, dat tot in lengte van jaren onveranderlijk is. Beleidsontwikkeling is een cyclisch proces. Ieder jaar vinden er bijstellingen van het RAP op onderdelen plaats. Er zal voortdurend op onderdelen gewerkt worden aan verbetering en vernieuwing van de ambulancezorg, passend binnen de beleidsuitgangspunten. Het gehele plan wordt om de drie jaar herzien. Regio IJssel-Vecht De grenzen waarbinnen de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht zal werken zijn dezelfde als die van de CPA-regio IJssel-Vecht. De CPA-, GHOR-, brandweer- en politieregio s gaan naar alle waarschijnlijkheid samenvallen. Dit kán enkele territoriale consequenties voor de regio IJssel-Vecht hebben: Deventer, Diepenveen, Bathmen, Holten en Olst zouden in dat geval worden toegevoegd; Hattem en Heerde worden wellicht onderdeel van een andere regio. In dit Regionaal Ambulance Plan is echter niet vooruitgelopen op de nog onzekere uitkomsten van landelijke discussies: vooralsnog is dus uitgegaan van de huidige regiogrenzen.

6 2 Werkingsperiode R.A.P. Het onderhavige plan geldt voor drie jaren, te beginnen in Vóór het eind van dat jaar zijn diverse activiteiten te verwachten die uiteindelijk (kunnen) leiden tot een aangepast Regionaal Ambulance Plan voor de jaren daarna. We noemen: - een evaluatie van het experiment met de uitruklocatie in de Zwolse wijk Stadshagen; - vervangende locatie in/voor Heerde (inmiddels gerealiseerd); - externe (GHOR-) visitatie van de CPA; - de introductie van een kwaliteitszorgsysteem voor de participerende ambulance-bedrijven en de CPA; - een certiciferingstraject voor de CPA; - een certificeringstraject voor de ambulancebedrijven; - een extern onderzoek naar rijtijden, in casu de evaluatie van het uit 1996 daterende spreidingsplan. Opstellers RAP/Initiatiefnemers RAV De initiatiefnemers tot de vorming van een Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht zijn ook de opstellers van het Regionaal Ambulance Plan: de RAV IJssel-Vecht B.V. te Zwolle, de Ambulancegroep De Jong B.V. te Hardenberg en de Regionale Meldkamer IJssel-Vecht B.V. te Zwolle. Deze drie vormen de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht. Er werd een externe penvoerder aangetrokken om de opvattingen en wensen van de respectievelijke betrokkenen in een samenhangend plan neer te leggen. Bij de vaststelling van beleidslijnen, beschrijvingen en formuleringen is dankbaar gebruik gemaakt van diverse nota s en (concepten) van RAP s uit andere regio s, zonder dat op iedere plaats steeds expliciet is aangegeven waar de formulering vandaan komt. Planopstelling De vorming van de RAV en het opstellen van het RAP is in samenspraak gegaan tussen de partners in de RAV en de andere betrokkenen bij de ambulancezorg in de regio. Halverwege de maand juni van 1999 is een zogeheten startconferentie georganiseerd waarvoor alle relevante partijen waren uitgenodigd zoals (vertegenwoordigers van) ziekenhuizen, huisartsen, patiënten- c.q. consumentenorganisaties, de Provincie Overijssel, (Dagelijks Bestuur van) de Regio IJssel-Vecht, zorgverzekeraars, projectleider GHOR GGD IJssel-Vecht, Regionaal Geneeskundig Functionaris, en Ondernemingsraden van de ambulancebedrijven. Tijdens deze conferentie zijn de aanleiding, doelen en wettelijke regelingen die aan de RAV-vorming ten grondslag liggen, verduidelijkt. Tevens is de wijze van totstandkomen van het RAP expliciet aan de orde gesteld en wie op welke wijze bij de beleidsontwikkeling zou worden betrokken. Vervolgens is gediscussieerd, aan de hand van stellingen waarin de standpunten waren neergelegd van de ambulancebedrijven die tot RAV-vorming wensten over te gaan. Tot slot zijn enige conclusies getrokken die mede de inhoud van dit RAP hebben bepaald. Een verslag van de startconferentie is kort daarna aan de genodigden en deelnemers verzonden. In zijn algemeenheid gesproken verklaarden de deelnemende partijen zich akkoord met de uitgangspunten die door de initiatiefnemers waren geformuleerd. In de maanden voorafgaand aan de startconferentie was reeds een begin gemaakt met bilaterale contacten met betrokkenen. Deze vormen van overleg over de uitgangspunten voor de RAV-vorming, de hoofdlijnen van het R.A.P. en specifieke onderdelen van het plan, zijn daarna voortgezet, teneinde te kunnen komen tot een plan dat binnen de regio breed gedragen wordt.

7 Voorafgaand aan het formuleren van de definitieve versie en de besluitvorming hebben bilaterale contacten plaatsgevonden met: - zorgverzekeraars; - projectleider Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR) GGD Regio IJssel-Vecht; - Regionaal Geneeskundig Functionaris; - (vertegenwoordiger van) het Dagelijks Bestuur van de Regio IJssel-Vecht; - (vertegenwoordiger van) het Provinciaal Bestuur. Naast bilateraal overleg met partijen over specifieke deelonderwerpen zijn ook concepten van het gehele R.A.P. of onderdelen ervan -voorafgaand aan het formuleren van een definitieve versie- voorgelegd aan: - Provinciaal Bestuur; - Zorgverzekeraars; - CPA-bestuur; - CPA Adviescommissie; - GHOR-bestuur; - Regionaal Geneeskundig Platform. 3

8 4 2. Verantwoorde Zorg 2.1. Ambulancezorg Definitie Onder ambulancezorg wordt door de ambulancebranche -en ook door de ambulancebedrijven en de CPA in de regio IJssel-Vecht - verstaan:.. de zorg die -in opdracht van de CPA- beroepsmatig of bedrijfsmatig wordt verleend om een zieke of slachtoffer binnen het kader van zijn aandoening of letsel hulp te verlenen en waar nodig adequaat te vervoeren met in achtneming van datgene wat op grond van algemeen beschikbare medische en verpleegkundige kennis noodzakelijk is. (uit Verantwoorde Zorg ; Nederlands Ambulance Platform) Doel Hoofddoel van ambulancezorg is het behalen van individuele gezondheidswinst op basis van de zorgbehoefte van de patiënt. De ambulancezorg is gericht op het voorkomen van mortaliteit van patiënten, moet de morbiditeit van patiënten gunstig beïnvloeden en dient de patiënten optimaal te vervoeren naar zorginstellingen waar adequate vervolgbehandeling kan plaatsvinden. Niveau De werkzaamheden van de zorgverleners en het niveau van deze zorg zijn onder andere omschreven in het Landelijk Protocol Ambulancezorg (Nederlands Ambulance Platform en Stichting Opleiding en Scholing Ambulancehulpverlening, Zwolle). Deze protocollen vormen de basis voor de uitvoering van de ambulancezorg in de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht. Integratie De ambulancezorg kent een tweetal hoofdvormen van vervoer : - ziekenvervoer, dat zowel spoedeisend als niet-spoedeisend kan zijn: vervoer van patiënten bij ontslag, inter- klinisch vervoer, poliklinisch vervoer, vervoer tussen ziekenhuis en verpleeg-/verzorgingshuis; spoedeisend vervoer vanuit de thuissituatie, en dergelijke; - ongevallenvervoer, waarbij de gezondheidsproblemen exogene oorzaken hebben (factoren buiten het lichaam van patiënt/slachtoffer), zoals verkeersongeluk, milieu-ongeval, ongeval in de arbeidssituatie et cetera. In de ambulancezorg worden ook verschillende graden van urgentie van vervoer onderscheiden (A1, A2, B). Alle modaliteiten of deelproducten binnen de ambulancezorg zijn -zowel vanuit het perspectief van de zorgvrager als van de zorgverlener- even belangrijk: er worden dezelfde hoge eisen aan gesteld. Overigens is de aanduiding vervoer in deze context al enige jaren niet meer van toepassing: men spreekt van hulpverlening en/of zorg. Kenmerkend voor de Nederlandse situatie is de integratie van spoedeisende en niet-spoedeisende ambulancezorg. Functies Verantwoorde ambulancezorg betekent dat de volgende functies in onderlinge samenhang worden uitgevoerd: 1. preventie c.q. stabilisatie van de patiënt; 2. behandeling van aandoeningen; 3. verpleging en verzorging van patiënten; 4. begeleiding van patiënten en hun eventuele relaties.

9 De CPA: de poort tot de ambulancezorg De Centrale Post Ambulance Vervoer is dé spin in het web van melder, zorgvrager, huisarts, ambulancebedrijven en ziekenhuizen; een web dat in bepaalde omstandigheden wordt uitgebreid naar andere CPA s en overige hulpverleningsdiensten. De CPA is 24 uur per dag en zeven dagen in de week bereikbaar. De CPA draagt er zorg voor dat de juiste ambulancezorg of het juiste moment en de juiste plaats wordt ingezet en dat alle betrokken zorgverleners weten welke activiteiten er van hen verlangd worden (bronnen: Met Zorg Verbonden en Verantwoorde Zorg ). De CPA heeft opschalings- en alarmeringstaken in het kader van de GHOR. In Verantwoorde Zorg staan enkele eisen die aan het functioneren van de CPA worden gesteld: - een adequate indicatie van de situatie op basis van de soms zeer beperkte informatie die de melder kan leveren. Het is aan de CPA-verpleegkundige om een ambulance te zenden of een andere actie te ondernemen. Het aantal keren dat ten onrechte een ambulance wordt gestuurd ( loze ritten ) moet worden geminimaliseerd. Het onterecht niet-sturen van een ambulance mag helemaal niet voorkomen; - voor A1-ritten moet zo snel mogelijk de dichtstbijzijnde ambulance worden ingezet; - het ziekenhuis moet voorbereid zijn op de komst van de ambulance. Ambulancepersoneel bepaalt ter plaatse, op grond van een diagnose, de aard en ernst van verwondingen. Zij stelt vast welke nadere behandeling in welk ziekenhuis gewenst is. Het ontvangende ziekenhuis wordt via de CPA op de hoogte gebracht en kan de noodzakelijke, voorbereidende, maatregelen treffen. Samenhang CPA - Ambulancezorg De CPA heeft enerzijds de formele positie om als centraal punt meldingen te verwerken en opdrachten te geven aan ambulances. Anderzijds fungeert zij als bedrijfsbureau voor de ambulancebedrijven. Zij geeft operationele opdrachten aan ambulances en daarmee aan het personeel (bron: Met Zorg Verbonden ). Wanneer gesproken wordt over ambulance zorg wordt steevast geduid op de dienstverlening door de tweeeenheid CPA en ambulancebedrijf. Zij vormen dan ook onlosmakelijk onderdeel van de Regionale Ambulance Voorziening. Toegang De toegang tot de ambulancezorg zoals de CPA deze uitvoert, wordt als volgt beschreven: - De CPA zet de meldingen/zorgvragen van mensen, ongeacht hun herkomst, gedurende 7x24 uur om in, op de reële behoefte van de patiënt afgestemde, ambulancezorg of verwijzing. De CPA is met andere woorden verantwoordelijk voor het proces van indicatiestelling, zorgtoewijzing en zorgcoördinatie; - De CPA vervult in operationele zin een centrale rol in het communicatienetwerk van melder/zorgvrager, huisarts, ambulance, ziekenhuis, soms uitgebreid met meerdere CPA s, GGD, politie en brandweer. De CPA zorgt ervoor dat de juiste ambulancezorg, op het juiste moment en op de juiste plaats, wordt ingezet en dat alle in te zetten zorgverleners c.q. instellingen weten wat er van hen wordt verwacht; - Elke melding wordt door de CPA op inhoudelijke zorgbehoefte beoordeeld, waarna de aard van de zorg en de juiste zorgverlener(s), indien mogelijk in overleg met de melder of patiënt, wordt bepaald. De weg of de wijze waarop de melding of de zorgvraag de CPA bereikt is hierbij niet van belang. (in: Verantwoorde Zorg ; Nederlands Ambulance Platform). Hieraan dient een belangrijke taak toegevoegd te worden: - De CPA bewaakt en coördineert de spreiding en paraatheid op een dusdanige wijze dat de 15-minutennorm zoveel mogelijk haalbaar blijft, ook na inzet van één of enkele ambulances in de regio.

10 6 Norm en registratie Het aantal minuten tussen de start van een melding bij de CPA-verpleegkundige en het daadwerkelijke begin van de rit van de ambulance kon tot voor kort niet apart worden gemeten. Ondertussen is programmatuur aangeschaft waarin de splitsing tussen verwerkingstijd binnen de CPA en de rijtijd van de ambulance expliciet te maken is. Met dit registratiesysteem kan met ingang van het lopende jaar worden bepaald welke gemiddelde omvang de verwerkingstijd heeft en wanneer afwijkingen te constateren zijn. Dit was voorheen niet mogelijk. Met de nieuwe kwantitatieve gegevens zal worden geanalyseerd wat de oorzaken van onder- of overschrijdingen zijn en kunnen passende maatregelen worden getroffen. Tevens kan dan een (reële) norm voor de verwerkingstijd worden ontwikkeld, gebaseerd op de praktijk c.q. de omstandigheden en de mogelijkheden in de regio. De norm die in en door de branche wordt gehanteerd ten aanzien van de 15-minuten is inclusief de verwerkingstijd door de CPA. De gegevens met betrekking tot ritoverschrijdingen in de regio IJssel-Vecht hebben tot nog toe echter betrekking op de tijd die verstrijkt tussen de start van de ambulancerit en de aankomst op de plaats van bestemming en zijn dus exclusief de verwerkingstijd door de CPA GHOR Geneeskundige hulpverlening bij grootschalige ongevallen en rampen is in ons land onder andere geregeld via de Wet Geneeskundige Hulp bij Rampen (WGHR). Deze hulpverlening is gebaseerd op samenwerking van diverse (geneeskundige) diensten, de politie en de brandweer; er bestaat in ons land geen aparte rampenorganisatie. Naar aanleiding van twee evaluaties ( de Keten Rammelt en De Opbouw van de Organisatie van de GHOR ) werd vastgesteld, dat de organisatie van de opgeschaalde zorg voor verbetering vatbaar was. Geconstateerd werd onder meer dat de basis voor versterking van de GHR de verbetering van de kwaliteit van de Spoedeisende Medische Hulp (SMH) is. Een en ander leidde tot een landelijk project Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR), dat ook op regionaal niveau uitvoering kreeg Uitgangspunten GHOR De Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen dient in de regio IJssel-Vecht aan een aantal uitgangspunten te voldoen: - Aangezien de SMH wordt beschouwd als een kéten, is kwaliteitsverhoging met name te behalen in de aansluiting tussen de respectievelijke schakels. Ook in de afstemming van de dienstverlening vanuit de gezondheidszorg met de andere hulpverleningsdiensten is veel te verbeteren: daadwerkelijke samenwerking tussen de gezondheidszorg (huisartsen, ambulancezorg, ziekenhuizen, RIAGG en dergelijke) en politie, brandweer en GGD is bij grote ongevallen en rampen vaak van doorslaggevende betekenis; - Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen is opgeschaalde reguliere spoedeisende zorg. Het is de voortzetting van de Spoedeisende Medische Hulp, waarvan ook de ambulancezorg deel uitmaakt; - Bezien vanuit het perspectief van de patiënt/zorgvrager moet de kwaliteit van de hulpverlening in alle situaties gelijk zijn, los van plaats, aard of schaal van het incident. Het mag voor een patiënt of slachtoffer dus niet uitmaken of hij/zij de enige is of dat er (veel) meer getroffenen zijn; in alle gevallen dient dezelfde, kwalitatief hoogstaande, ambulancezorg te worden geleverd; - Vanuit het standpunt van de ambulancezorgverlener speelt de schaal van het incident op zichzelf geen rol in het directe, individuele, contact met de patiënt/het slachtoffer. Belangrijke verschillen tussen basisspoedeisende hulp door ambulancepersoneel en de zorg in omstandigheden met een aanzienlijk aantal patiënten, zijn te vinden in de organisatorische en operationele randvoorwaarden die ter plaatse en elders moeten worden geschapen en de betrokkenheid van andere zorg- en hulpverleners, al dan niet ter plekke. Het gaat daarbij dus vooral om organisatie-, coördinatie-, afstemmings- en/of communicatievraagstukken, waaronder onderlinge coördinatie tussen ambulance-teams en die tussen de uiteenlopende betrokken hulpverleners en niet om de spoedeisende zorg als zodanig;

11 - Opgeschaalde SMH, inclusief de voorbereidingen daarop, behoort tot de taken van de ambulancezorg; in dit Regionaal Ambulance Plan komen de GHOR-taken voor de ambulancezorg op diverse plekken terug GHOR-activiteiten RAV Tot de activiteiten van de RAV op het vlak van grootschalige inzet bij ongevallen en rampen kunnen -samengevat- worden gerekend: a. Personeel: de RAV draagt zorg voor het beschikbaar hebben van personeel voor de diverse functies in opgeschaalde situaties. In inwerkprogramma s wordt nieuw personeel voorbereid op de inzet in deze omstandigheden; b. Scholing: de RAV draagt zorg voor opleiding, scholing, training en oefening van het personeel van CPA en ambulancebedrijven voor de diverse onderscheiden functies (zoals CPA-personeel, Coördinator Gewonden Vervoer, bemanning Eerst Aangekomen Ambulance, Officier van Dienst Geneeskundig, Hoofden Gewondennest, deelnemers aan de Geneeskundige Combinatie, materiaalbeheerders). Over de opleidings-, scholings- en trainingsactiviteiten wordt -voorafgaand aan ieder cursusjaar- met de Regionaal Geneeskundig Functionaris overlegd. De RAV registreert, per personeelslid van de partner-bedrijven, de gevolgde opleiding, scholing en training; c. Paraatheid: de RAV draagt zorg voor paraatheid, bereikbaarheid c.q. beschikbaarheid van functionarissen, bereidt de ambulancebijstand voor en draagt zorg voor voldoende ambulances : - er is een (vrijblijvende) bereikbaarheidsregeling voor de functie van CGV door middel van het verstrekken van een semafoon aan CPA-centralisten; - in voorbereiding is een beschikbaarheidsregeling voor de functie van OVDG, zodat deze binnen 30 minuten ter plekke kan zijn; - er is een (vrijblijvende) bereikbaarheidsregeling in voorbereiding voor al het ambulancepersoneel door middel van het verstrekken van mobiele telefoons; deze regeling is mede bedoeld voor de ambulancebemensing van de Geneeskundige Combinatie. De CPA kent reeds een protocol dat voorziet in de alarmering van (delen van) de Geneeskundige Combinatie; d. Materiaal: de RAV draagt zorg voor exploitatie, beheer en het operationeel houden van het ziekenautostation (ZAUSTAT) en het materiaal voor/van de Geneeskundige Combinatie; e. Organisatie: de RAV doet alles wat in haar vermogen ligt om te voorzien in een adequate opschaling van de dagelijkse spoedeisende medische hulpverlening. Hiertoe behoort onder meer het deelnemen aan de diverse overlegvormen waarin afstemming tot stand wordt gebracht (waaronder het Regionaal Geneeskundig Platform) en deelname aan het GHOR-kwaliteitszorgtraject. Daar waar in dit Regionaal Ambulance Plan wordt gesproken over GHOR-taken voor de ambulancezorg wordt gedoeld op de zogeheten opgeschaalde spoedeisende medische hulpverlening. Andere taken die tot de GHOR kunnen worden gerekend (zoals medische milieukunde, bestrijding van infectieziekten, psychosociale zorg) behoren tot het werkveld van andere actoren en blijven daarom hier buiten beschouwing. Voor de duidelijkheid wordt wel steeds gesproken over GHOR-taken. De ambulancezorg is meer dan spoedeisende medische hulpverlening, zo moge blijken uit de opmerkingen over de verschillende graden van urgentie van vervoer hiervoor. Een belangrijk deel van de dienstverlening (het besteld vervoer ) hoort niet tot de SMH. Ook ten aanzien van het A2-vervoer kan men zich afvragen of het echte spoedeisende medische hulpverlening is. Binnen het A1-vervoer kan onderscheid gemaakt worden tussen spoedeisend ziekenvervoer (bijvoorbeeld urgente cardiologische aandoeningen) en spoedeisend ongevallenvervoer. De regelingen en taken ten aanzien van de GHOR hebben betrekking op het spoedeisende ongevallenvervoer. 7

12 Traumazorg De CPA-verpleegkundige kan het in voorkomende gevallen noodzakelijk oordelen meer dan één ambulance in te zetten en/of overige hulpverleners te mobiliseren. Deze opschaling van geneeskundige inzet kan zijn aanleiding vinden in de inhoud van de melding als zodanig, of in een verzoek van de ambulance die als eerste te bestemder plekke is aangekomen. Het antwoord op de vraag wanneer reguliere- of basis-ambulancezorg overgaat in ambulancezorg in grootschaliger situaties is in de regio IJssel-Vecht neergelegd in een protocol. Hierin zijn zo nauwkeurig mogelijk de criteria omschreven, die bepalen wanneer opschaling van de spoedeisende medische hulpverlening plaatsvindt en welke stappen er, met wie, moeten worden gezet. Het is de verantwoordelijkheid van de CPA-verpleegkundige de aanvullende zorg-/hulpverleners te informeren. Daaronder vallen de inzet van een Medisch Mobiel Team of van een Geneeskundige Combinatie (= MMT + Sigma + ambulance verpleegkundigen) en het informeren van de Isalaklinieken/Sophia in haar hoedanigheid van -door het ministerie aangewezen- Traumacentrum. Dit traumacentrum is nog niet volledig operationeel. Het werkgebied van het Traumacentrum staat nog niet precies vast, maar zal meer CPA/RAV-regio s omvatten dan de regio IJssel-Vecht. Onder meer met het Traumacentrum van het Academisch Ziekenhuis Groningen moeten afspraken worden gemaakt over ieders werkgebied. Een ambulance met het traumateam moet binnen 30 minuten (vanaf de melding bij de CPA ) bij het ongeval kunnen arriveren. Wie de afstand tussen Groningen en Zwolle in ogenschouw neemt zal tot de conclusie komen dat voor een deel van het betreffende gebied niet aan die 30 minuten grens tegemoet kan worden gekomen. Een ander knelpunt dat niet in en door de regio kan worden opgelost, maar wel van invloed is op het functioneren van de zorg, is het (soms) onvoldoende aantal Intensive Care plaatsen. Het probleem dat deze capaciteit landelijk gezien onvoldoende is, valt regionaal niet op te lossen. Indien de beschikbare capaciteit aan intensive care voorzieningen in de regio geheel of gedeeltelijk bezet is heeft het Traumacentrum ten eerste een opvangplicht en ten tweede dient zij elders, in de regio of daarbuiten, zélf I.C.-plaatsen te mobiliseren. Wenselijk is dat de CPA voortdurend zicht houdt op de daadwerkelijke capaciteit van ziekenhuisbedden; die situatie is nu nog niet gerealiseerd Keten van zorg De nota Met Zorg Verbonden benadrukt de ketenbenadering in de spoedeisende (medische) hulpverlening. Uit het oogpunt van de patiënt kan en mag de ambulancezorg niet los worden gezien van de overige zorg- en hulpverleners die betrokken zijn in de SMH. De verschillende schakels moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Dat geldt in gewone spoedeisende situaties, maar misschien in nog sterkere mate bij grootschalige ongevallen en/of rampen. Met het begrip ketenverantwoordelijkheid wordt aangeduid dat de aansluiting een verantwoordelijkheid is voor álle partijen en niet exclusief op de schouders van één der partners rust. In de keten van (spoedeisende) zorg is bijvoorbeeld afstemming vereist tussen huisartsen, ziekenhuizen, ambulancezorg, geestelijke gezondheidszorg, politie, brandweer en GGD. In hoofdstuk 5 komen we hier op terug.

13 Kwaliteitszorg (-systeem) en Certificering Om daadwerkelijk verantwoorde zorg te kunnen (blijven) verlenen zal een aantal instrumenten worden ingezet, waaronder kwaliteitszorg en certificering. Andere instrumenten zoals opleidingen, een beleid ten aanzien van voorbehouden handelingen, de medische advisering en het regelen van rechten en invloed van patiënten worden in volgende paragrafen besproken. Om diverse redenen konden de introductie van kwaliteitszorgsystemen en de certificeringstrajecten voor de ambulancebedrijven en de CPA tot op heden niet worden gerealiseerd. Een van de belangrijkste belemmeringen was het ontbreken van middelen voor daartoe gekwalificeerd personeel. Inmiddels is een kwaliteitsfunctionaris c.q. beleidsmedewerker aangesteld. De beleidsmedewerker/kwaliteitszorgfunctionaris vormt tezamen met de Regionaal Opleidings Coördinator en de Medisch Adviseur het zogeheten kwaliteitsblok binnen de RAV-organisatie. De kwaliteitszorgfunctionaris maakt zo spoedig mogelijk een begin met de opbouw en implementatie van een kwaliteitszorgsysteem en zet de certificeringstrajecten in gang. Zij is werkzaam voor de partners die de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht vormen, dus de beide ambulancebedrijven en de CPA. Voor het te ontwikkelen kwaliteitszorgsysteem zal gebruik gemaakt worden van modellen die werden ontwikkeld door de Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector: a. allereerst het algemene deel dat betrekking heeft op alle zorgsectoren: het Harmonisatiemodel voor Externe Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector; b. voor de CPA bovendien nog het sectorspecifieke Certificatieschema Centrale Posten Ambulancevervoer; c. voor de twee ambulancebedrijven het sectorspecifieke Certificatieschema Ambulancezorg. De regio IJssel-Vecht wendt derhalve landelijk ontwikkelde methoden en instrumenten aan, die toegesneden zijn op de zorg in zijn algemeenheid en de ambulancesector in het bijzonder. Dit schept tegelijkertijd mogelijkheden om de kwaliteitszorg bij de diverse schakels in de keten van zorg op elkaar aan te laten sluiten. In het Certificatieschema CPA is bovendien al uitgegaan van situaties waarin ambulancedienst(en) en CPA deelnemen in een Regionale Ambulance Voorziening. Het kwaliteitszorgtraject GHOR spoort met de HKZ-certificeringsschema s. Kwaliteit en GHOR In de regio IJssel-Vecht wordt invulling gegeven aan een kwaliteitszorg-traject GHOR. Het gehele traject zal meer dan twee jaar in beslag nemen. Het wordt begeleid door een extern adviesbureau. Er worden vier fasen onderscheiden: 1. aanvulling van het hoofdstuk kwaliteit uit het Plan van Aanpak GHOR aan de hand van de landelijke procesbeschrijving van de spoedeisende medische hulpverlening; 2. fase van overleg met alle betrokkenen om te komen tot één, door ieder gedragen, kwaliteitszorgsysteem, inclusief afspraken tot deelname door de respectievelijke partijen; 3. uitvoering van de in fase 2 overeengekomen taken; 4. implementatie van hetgeen in fase 3 totstandgekomen is, afgesloten met een proef-audit. Dit traject, waaraan de RAV deelneemt, bevindt zich thans in fase 3.

14 Opleidingsbeleid De strategische doelen in het kader van het professionaliseringsproces van de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht zijn: 1. het aantrekken van een Medisch Adviseur. Deze geeft samen met de Regionaal Opleidings Coördinator en de Beleidsmedewerker/Kwaliteitsfunctionaris vorm aan de kwaliteitszorg; 2. het invoeren van landelijke protocollen; 3. het invoeren en beheren van een diagnose-terugkoppelingssysteem; 4. het invoeren van samenwerkingsprotocollen tussen de verschillende hulpverleningsinstanties; 5. deelname aan het kwaliteitstraject GHOR. Eén van de belangrijkste instrumenten voor het bewaken, verbeteren en verhogen van de kwaliteit van zorg wordt gevormd door het opleiden en scholen van personeel. Binnen de ambulancesector is inmiddels een stelsel van opleidingen voor diverse beroepen c.q. functies ontwikkeld, alsmede een beleid voor bij- en nascholing en training waaraan een ieder zich heeft gecommitteerd. Aan het opleidingsbeleid van de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht ligt een Regionaal Opleidings Plan ten grondslag, dat door de landelijke scholingorganisatie van het Nederlands Ambulance Instituut/de SOSA wordt getoetst. Dit ROP is als bijlage bij het Regionaal Ambulance Plan gevoegd. Het Regionaal Opleidings Plan zal qua uitgangspunten vergelijkbaar zijn met dat over De komende tijd wordt het precieze opleidingsprogramma (operationeel) vastgesteld. De scholing voor GHORtaken maakt hiervan deel uit Medische deskundigheid De medisch leider/-adviseur/-manager (er circuleren binnen de branche nog diverse functieaanduidingen) bewaakt de kwaliteit van de ambulancezorg binnen de ambulancebedrijven en de CPA voorzover het médische aspecten betreft. Organisatiekundig gesproken bekleedt de medisch adviseur een staffunctie. De lijnverantwoordelijkheid ligt bij de directie van de RAV en/of bij de afzonderlijke directies van de participanten in de RAV. Naast de taken binnen de ambulancebedrijven en de CPA als zodanig, levert de medisch adviseur bijdragen aan de afstemming met de andere schakels in de keten van zorg, zoals ziekenhuizen en huisartsen. De toedeling van médische verantwoordelijkheid moet -op grond van de Wet BIG- eenduidig en helder zijn. In de nota Met Zorg Verbonden hield het Ministerie een pleidooi voor het aanstellen van één medisch adviseur voor de gehele CPA- (en dus ook RAV-) regio. Voor de functie van medisch adviseur maken de ambulancebedrijven in de regio nu nog gebruik van verschillende personen. Bovendien zijn de respectievelijke functies klein van omvang en combineert één van hen het medisch adviseurschap met een directiefunctie binnen de GGD en met de functie van Regionaal Geneeskundig Functionaris. Het streven van de RAV IJssel-Vecht is één medisch adviseur aan te stellen voor maximaal 0,6 full time eenheid, die zich in zijn/haar werk op het niveau van de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht beweegt. De functie van medisch adviseur moet voor betrokken persoon een hoofdfunctie zijn. De functie vergt specifieke kennis, vaardigheden en houdingen waarover medici niet automatisch en/of op grond van hun reguliere opleiding beschikken. Vandaar dat in de ambulancesector ook voorzien is in op deze functie toegespitste opleidingsactiviteiten, via het Nederlands Ambulance Instituut c.q. de SOSA. Wenselijk is op zijn minst ervaring in de spoedeisende (medische) hulp en beter nog in de ambulancezorg zelf. Een (landelijk) functieprofiel voor de medisch adviseur, waarin naast verantwoorde-lijkheden, ook werkzaamheden, bevoegdheden, vereiste kennis, vaardigheden en houdingen en de organisatorische positie staan beschreven, is in ontwikkeling. Tot die tijd zal door de RAV IJssel-Vecht gebruik worden gemaakt van het profiel dat werd opgesteld door de Sectie Medisch Leiders van de VCHV.

15 Beheersen voorbehouden handelingen Op basis van de Wet BIG zijn zogeheten voorbehouden handelingen vastgelegd die een ambulanceverpleegkundige mag verrichten (geneeskundige handelingen die bij uitvoering door een ondeskundige leiden tot een onaanvaardbaar risico voor de gezondheid van de patiënt). In de dagelijkse praktijk van de ambulancezorg is aanwezigheid, direct toezicht en/of opdracht van een arts niet mogelijk. Dit is echter ondervangen. De ambulanceverpleegkundige wordt, op grond van het diploma van de landelijke (SOSA-) beroepsopleiding en het werken volgens landelijke protocollen, in staat geacht te beoordelen of, en zo ja hoe, de handeling moet worden uitgevoerd. Hij/zij kan de omschreven voorbehouden handelingen daarna in principe uitvoeren. De ambulance-verpleegkundige is uit hoofde van een besluit van de Minister in principe functioneel zelfstandig bevoegd tot het uitvoeren van bepaalde voorbehouden handelingen, zonder direct toezicht of mogelijkheid van tussenkomst van een arts. Van een andere orde is de vraag of de ambulance-verpleegkundige ook hiertoe bekwaam is; beide begrippen zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. De vraag of iemand bekwaam is wordt langs diverse wegen beantwoord. Daar is allereerst het eigen, professioneel, oordeel van de ambulanceverpleegkundige of hij/zij zichzelf bekwaam genoeg acht te doen waartoe hij/zij op grond van een diploma en het werken volgens protocol in principe bevoegd is. Bovendien speelt het oordeel van een derde partij een rol. In de ambulancebranche is een (landelijk) stelsel van profchecks in ontwikkeling waarin vaardigheden in het uitvoeren van handelingen worden getoetst. Bovendien wordt geregistreerd of en zo ja welke landelijke- en regionale bijen nascholing en training iemand heeft gevolgd. Dit alles ontslaat de werkgever niet van de plicht (op grond van de Kwaliteitswet Zorginstellingen) te bepalen of hij de ambulanceverpleegkundige vakbekwaam acht om het beroep en de daarbij behoren handelingen uit te voeren. Want hoe het ook zij: als iemand niet bekwaam wordt geacht is hij of zij evenmin bevoegd. Ten einde in deze plicht te voorzien worden binnen de ambulancebedrijven in de Regio IJssel-Vecht gewerkt met een beleid voor bekwaamheidsverklaringen (neergelegd in een Bekwaamheidsplan ). De bekwaamheidsverklaringen worden opgesteld en ondertekend door de medisch adviseur, op grond van een oordeel over de vaardigheden van de ambulanceverpleegkundige. In operationele zin kan een ambulanceverpleegkundige in voorkomende gevallen een arts consulteren; in de functiebeschrijving van de medisch adviseur wordt vastgelegd, dat hij of zij, of iemand namens hem/haar, bereikbaar is in situaties dat een ambulancebemanning directe medisch adviezen nodig heeft De patiënt centraal Kwaliteit in patiëntenperspectief Tot de modellen en systemen voor kwaliteitszorg die ten behoeve van de ambulancezorg zijn ontwikkeld behoort het Overzicht Algemene Kwaliteitscriteria: De Kwaliteit van de Gezondheidszorg in Patiëntenperspectief; overzicht en analyse van criteria (Nederlands Patiëntenplatform en de Consumenten Federatie; juni 1995). Het is als bijlage in de Certificatieschema s opgenomen. De inhoud ervan is in het deel dat geldig is voor de gehele zorg en in de respectievelijke Certificatieschema s voor CPA en ambulancezorg verweven; het is daarmee ook van toepassing op het functioneren van de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht. Klachtenregeling Eén der ambulancebedrijven en de CPA kennen een klachtenregeling. Deze regeling zal (al dan niet na aanpassingen) gaan gelden voor de drie participanten in de RAV IJssel-Vecht.

16 12 Communicatie over en weer De patiënt kan, direct of via vertegenwoordigende organisaties, zijn/haar stem laten horen over de zorgverlening. Patiënten-/consumentenorganisaties vervullen een rol in de Klachtencommissie. Zij nemen deel in het Regionaal Geneeskundig Platform op momenten waarop direct de belangen van patiënten en consumenten aan de orde zijn. Daarnaast hanteert de RAV het instrument van het klantentevredenheidsonderzoek waarin rechtstreeks de mening van de individuele patiënt en/of diens verzorger doorklinkt. De patiënt/consument in de regio wordt onder meer geïnformeerd via een informatie-krant met betrekking tot de ambulancezorg. Deze krant wordt langs vele kanalen verspreid. Ook open dagen en free publicity kunnen een rol spelen in het goed informeren van consumenten over de ins and outs van de ambulancezorg in de regio.

17 13 3. Spreiding, paraatheid en bereikbaarheid 3.1. (Zorg)doelstellingen Externe doelstellingen ambulancezorg A1-ritten Belangrijk doel van de ambulancezorg is om binnen 15 minuten na de melding bij de CPA met een ambulance op de plek te arriveren waar het spoedeisende ziektegeval of het spoedeisend ongeval zich heeft voorgedaan. Dit worden A1-ritten genoemd. De wens om deze grens nooit te overschrijden is als utopisch te kenschetsen; de geografische situatie in de regio maakt dit onmogelijk, gegeven de huidige materiële randvoorwaarden. Meer reële en daarmee realiseerbare doelen zijn: a) er wordt gestreefd naar het (verder) terugbrengen van het percentage (nu 5,2 %) van het totaal aantal ritten waarin de norm wordt overschreden; de RAV stelt zich tot doel het percentage overschrijdingen terug te dringen tot minder dan 5%; b) er wordt gestreefd naar reductie van de gemiddelde overschrijdingstijd in minuten (nu 3) in die gevallen waarin de ambulance er langer dan 15 minuten over doet. De gemiddelde aanrijtijd in de regio IJssel-Vecht komt in de praktijk uit op 8 minuten. Deze waarde wordt echter sterk beïnvloed door het grote aantal ritten in de stedelijke agglomeratie van Zwolle. De RAV IJssel-Vecht zal, ten behoeve van het terugdringen van het aantal overschrijdingen, de registratie en analyse van gegevens verder detailleren en systematisch vastleggen. Zo kan meer inzicht ontstaan in de reële mogelijkheden tot terugdringing van het percentage overschrijdingen. Landelijk is in het kader van GHOR gesproken over een halvering van de 15-minuten-norm. In onderzoek in het buitenland is vastgesteld dat hiermede gezondheidswinst zou kunnen worden behaald. Bijstelling van deze norm is echter niet mogelijk zonder dat er extra financiële middelen beschikbaar komen. Alhoewel de gemiddelde aanrijtijd in de regio IJssel-Vecht uitkomt op 8 minuten, moet tegelijkertijd worden vastgesteld dat bij meer dan 40% van het totaal der ambulanceritten de gemiddelde aanrijtijd vier minuten langer in beslag neemt. De gemiddelde aanrijtijden voor probleemgebieden in de regio ligt zelfs op 15 minuten. Halvering van de 15 minuten-norm binnen de bestaande middelen is derhalve niet haalbaar. Wel zal komend jaar een onderzoek worden gehouden om het experiment met de (tijdelijke) uitruklocatie in Stadshagen te evalueren. Op grond van de dan verzamelde gegevens kan worden geanalyseerd in hoeverre een verdere bijstelling van de aanrijtijden reëel is. Het onderzoek zou kunnen leiden tot wijzigingen en/of een uitbreiding van de betreffende uitruklocatie. De volgende vragen moeten worden beantwoord voordat een lagere norm kan worden gehanteerd: 1. Is het aantal overschrijdingen in sommige delen van het RAV werkgebied op enig moment niet langer structureel te noemen, maar incidenteel? 2. Wat zijn de consequenties van een verlaging van de norm voor bijvoorbeeld het aantal standplaatsen, de spreiding ervan over de regio, het aantal ambulances, personeelsleden en paraatheidsregelingen? 3. Wat zijn de consequenties hiervan in financiële termen? 4. Kunnen en willen zorgverzekeraars de extra benodigde financiële middelen beschikbaar stellen? A2-ritten In de situaties waarin de ambulance wel direct uitrukt, maar zonder optische- en geluidssignalen (de zogeheten A2-ritten), stelt de RAV zich ten doel binnen 30 minuten vanaf het moment dat de melding bij de CPA binnen-komt te bestemder plekke te arriveren. Ook dit doel kan met het registratiesysteem worden bewaakt.

18 14 Besteld vervoer Ten aanzien van het besteld vervoer (ritten zonder spoedeisend karakter, waarbij van te voren tijdstip en plaats worden overeengekomen) stelt de Regionale Ambulance Voorziening zich ten doel te arriveren op de tijd en de plaats die met patiënt of de aanvrager is afgesproken en, voorzover dit niet mogelijk, is de patiënt of aanvrager daarvan zo spoedig mogelijk, van te voren, van dit feit op de hoogte te stellen. Tot op heden werd niet geëvalueerd of dit doel ook daadwerkelijk werd gerealiseerd. In het kader van het kwaliteitszorgsysteem zal daarmee op afzienbare tijd een begin worden gemaakt. Daar besteld vervoer ook de paraatheid beïnvloedt ligt het in de rede te bezien of betere aansturing kan plaatsvinden voor wat betreft de planning in de ziekenhuizen (ontslag, overplaatsing, poliklinisch onderzoek en/of behandeling) Interne doelstellingen ambulancezorg Aangezien tot op heden de verwerkingstijd binnen de CPA (tijd tussen de start van de melding en de uitrukopdracht aan de ambulance) niet apart kon worden geregistreerd, is het ook niet goed mogelijk nu reeds definitief een reële norm vast te stellen. Met de invoering van een nieuw registratiesysteem komen er met ingang van 1999 gegevens en analyses beschikbaar op grond waarvan men wel kwantitatieve doelen kan stellen die verband houden met de werkelijkheid. Elders in den lande wordt wel een 2-minuten grens gehanteerd. Of dit voor IJssel-Vecht ook reëel is kan pas later worden beoordeeld. De algemene norm van 15 minuten is inclusief de verwerkingstijd van de melding door de CPA. De tijd tussen de uitrukopdracht door de CPA en het moment waarop de ambulance daadwerkelijk de standplaats verlaat dient zo kort mogelijk te zijn. Binnen de RAV IJssel-Vecht geldt de volgende regel: Er wordt vanuit gegaan dat een ambulance vanuit een parate dienst na een A1-melding doorgaans binnen één (hooguit twee minuten) na de melding op de CPA op weg kan zijn naar het opgegeven adres. (citaat uit interne publicatie; mei 1998) Er wordt naar gestreefd de paraatheid van ambulances zo hoog mogelijk te houden, onder meer door gebruik te maken van alle ambulances die zich in de regio bevinden, dus ook de voertuigen uit andere CPA-regio s. Belangrijk, toekomstig, hulpmiddel hierbij kan een GIS/GPS systeem zijn Doelstelling(en) GHOR - opgeschaalde SMH De Officier van Dienst Geneeskundig dient in het geval van grootschalige ongevallen en/of rampen binnen 30 minuten na de melding ter plaatse te zijn. Het SIGMA-Team en het daartoe behorende materiaal moet binnen 30 minuten ter plaatse zijn; de RAV draagt zorg voor het vervoer van de teamleden (in een apart personenbusje) vanaf hun verzamelpunt naar de ongevalsplaats, inclusief de aanhanger met de noodzakelijke materialen. De RAV stelt zich eveneens ten doel het Ambu-team (extra ambulancepersoneel) binnen 30 minuten ter plekke te krijgen, evenals de aanhanger met materialen die zij mogelijk nodig hebben. Een ambulance met het Mobiel Medisch Team moet binnen 30 minuten vanaf de melding bij de CPA bij het ongeval kunnen arriveren. De RAV draagt zorg voor de ambulance met personeel, voor het halen van het MMT en het vervoeren daarvan naar de plaats van het ongeval. Met de nu beschikbare middelen is deze 30 minuten grens naar verwachting niet te garanderen. Alhoewel eenzelfde voorbehoud voor de andere normen binnen deze paragraaf te maken is blijft het streven onverkort gehandhaafd.

19 Spreiding In 1996 stelden Gedeputeerde Staten van Overijssel-een spreidingsplan (aantal ambulances en de spreiding ervan over de regio) vast, dat nog steeds actueel is. Dit plan vormt daarmee een belangrijke basis voor het Regionaal Ambulance Plan van de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht. Er is op dit moment weinig reden om een volledig nieuw of ingrijpend gewijzigd spreidings- en paraatheidsplan te ontwikkelen. Hieronder volgen enkele punten uit het huidige plan, alsmede knelpunten en mogelijke oplossingen daarvoor. Inhoud en formuleringen werden ontleend aan het spreidingsplan, de evaluatie Spoedeisend in de Keten van de Inspectie voor de Gezondheidszorg voor Gelderland en Overijssel (april 1998) en de brief van de RAV IJssel-Vecht B.V. aan de CPA-Adviescommissie van begin mei Het verzorgingsgebied van de CPA Regio IJssel-Vecht omvat 21 gemeenten te weten: Avereest, Brederwiede, Dalfsen, Genemuiden, Gramsbergen, Hardenberg, Hasselt, Hattem, Heerde, Heino, Kampen, Nieuwleusen, Ommen, Raalte, Staphorst, Steenwijk, Wijhe, IJsselham, IJsselmuiden, Zwartsluis en Zwolle. Het inwonertal bedraagt plusminus Het CPA-gebied valt samen met het WGR-gebied, de Brandweerregio en de regio voor de GHOR. Het geografisch gebied waarop de Regionale Ambulance Voorziening -en derhalve ook het Regionaal Ambulance Plan- betrekking heeft, is dezelfde als de CPA-regio. De CPA maakt bestuurlijk onderdeel uit van de gemeenschappelijke regeling Regio IJssel-Vecht. De bedrijfsvoering en exploitatie van de CPA is opgedragen aan de RAV IJssel-Vecht B.V. te Zwolle, volgens een overeenkomst uit In dit contract zijn ook inspanningsverplichtingen in het kader van de WGHR opgenomen. Deze documenten zullen op hun actualiteit worden getoetst en zo nodig aangepast. Het verdient in ieder geval de voorkeur de bedrijfsvoering en de exploitatie van de CPA uit te blijven besteden aan de RAV IJssel-Vecht B.V, één van de partners in de Regionale Ambulance Voorziening IJssel-Vecht. In een reglement uit 1992 zijn de taken en de uitvoering van de CPA vastgelegd. De Regioraad heeft een Adviescommissie Centrale Post Ambulancevervoer ingesteld. De taken hiervan zijn beschreven in een verordening, waarin tevens de vertegenwoordiging van ziekenhuizen en huisartsen werd geregeld. Het spreidingsplan kent als planningsnorm de 15 minuten bereikbaarheidsgrens voor A1-vervoer (conform de nota s Met Zorg Verbonden [Ministerie van VWS] en Verantwoorde Ambulancezorg [Nederlands Ambulance Platform] ) en het minimum aantal ambulances per aantal inwoners (1:27.000; Richtlijn van de Minister d.d op basis van de Wet Ambulancevervoer). Binnen de CPA-regio zijn op grond daarvan 7 standplaatsen met een maximum aantal van 19 ambulances en een minimum aantal van 17 ambulances. Binnen de CPA-regio voeren twee vergunninghouders het ambulancevervoer uit. Ambulancegroep de Jong B.V. te Hardenberg kent twee standplaatsen binnen de regio IJssel-Vecht: twee ambulances te Hardenberg en twee in Ommen. De andere vergunninghouder, RAV IJssel-Vecht B.V. te Zwolle, heeft vijf standplaatsen: twee ambulances te Heerde, twee in Kampen, twee te Raalte, twee te Steenwijk en zeven in Zwolle. Bij de inwerkingtreding van het huidige spreidingsplan (1996) werden de standplaatsen Staphorst en Avereest opgeheven. Binnen de regio is (nog) geen standplaats voor een traumahelikopter, ambulancemotor en/of bedrijfsambulances. Een baby-unit kan in de ambulance worden geplaatst: één unit is beschikbaar in de Isalaklinieken, locatie Sophia, en een andere op de CPA. Belangrijkste doel is de ambulance zo snel mogelijk ter bestemder plekke te laten arriveren, maar uiterlijk binnen 15 minuten. Deze norm voor de A1 ritten, is wat de term zegt: een nastrevenswaardig doel. Het is geen wettelijk voorschrift of een anderszins afdwingbare regel, maar wel uitdrukkelijk richtinggevend voor de ambulancebranche als zodanig en daarmee ook voor de RAV IJssel-Vecht. In het voorstel voor een nieuw, landelijk, budgetverdeelsysteem voor personele lasten (van KPMG) is de 15- minuten-norm uitgangspunt. Het wordt in dit plan tot nader order als voldongen feit geaccepteerd.

20 16 Voorzover de norm in deze regio niet overal wordt gehaald -en dat is het geval-, ligt de eerste prioriteit bij het terugbrengen van de overschrijdingen, zo mogelijk binnen de huidige financiële kaders. Tevens kan verdere reductie van aanrijtijden worden overwogen. Belangrijke randvoorwaarde is -het werd eerder genoemd- de financierbaarheid van een aanscherping van de norm. De volgende factoren beïnvloeden de bereikbaarheid casu quo de aanrijtijd in de CPA-regio IJssel-Vecht: - afstand in kilometers van de standplaats tot de aanrijplaats; - intensiteit van het totaal aantal ritten; - doelmatige inzet van ambulances en/of de intensieve inzet bij besteld vervoer ; - aard en aantal van de verkeersveiligheids- en verkeersremmende maatregelen; - toenemende verkeersintensiteit; - aard van het gebied zoals stedelijk, platteland en/of waterrijk. De overschrijding van de 15-minuten-norm bedroeg in 1998 in totaal 5,2 % van het totaal aantal spoedeisende ritten. Het jaar daarvoor was het nog 6,0%. De gemiddelde overschrijdingstijd bij deze ritten was het afgelopen jaar drie minuten. Dit betekende een belangrijke verbetering: twee minuten lager dan in Bij ongeveer tweehonderdenvijftig van de plusminus vijfduizend spoedeisende A1-ritten in de regio kwam de ambulance niet binnen de vijftien minuten, maar deed er dan gemiddeld drie minuten langer over. Hierna volgt een overzicht van de overschrijdingen in het jaar 1998, zoals dit begin mei 1999 ter kennis is gebracht van de CPA-Adviescommissie. In de gepresenteerde gegevens is het experiment met de uitruklocatie Stadshagen nog niet verwerkt. Met deze uitruklocatie wordt getracht de overschrijdingen in Noord West Overijssel terug te dringen. De voorlopige resultaten lijken positief.