ACM Student Chapter Pieter Belmans L A TEX

Transcriptie

1 ACM Student Chapter Pieter Belmans L A TEX

2 De les van vandaag Na deze les weet je in grote lijnen hoe L A TEX werkt en kan je al een volwaardige basistekst schrijven.

3 Overzicht Inleiding Software Wat u moet weten Tekstopmaak

4 Aanpak van de cursus Vier lessen, de woensdagmiddagen 16, 23 en 30 november en 7 december telkens van 2 tot 5. Er is een pauze voorzien. Ik voorzie slides waarin in kort alles toelicht, voor meer informatie verwijs ik naar The Not So Short Introduction to L A TEX 2ε, meer bepaald de Nederlandse versie die te downloaden is op Vanaf nu: lshort-dutch. Andere goede bronnen: 1. Wikibooks: 2. TeX.SX: 3. Google

5 Opbouw van de cursus Min of meer gelijklopend met lshort-dutch maar met mijn eigen voorkeuren, de planning: eerste week inleiding, installatie, eerste stappen tweede week bibliografieën, uitzicht, tabellen en figuren derde week wiskunde, gevorderde technieken vierde week naar keuze (waarschijnlijk het (mooi) invoegen van code en het maken van presentaties)

6 Geruststelling Ik ga geen geschiedenisles geven. Voor de geïnteresseerden, ik heb een TechTalk (of TEXtalk zo u wil) gegeven hierover: zie textalk.pdf

7 Bedoeling van de cursus Op een paar lessen alles vertellen dat ik na meerdere jaren L A TEX gebruiken heb geleerd is onmogelijk, daarom: op gang helpen: zelf (basis)documenten kunnen maken; zelfredzaam worden: er is enorm veel informatie te vinden op het internet; best practices: dingen waarvan ik nu denk dat ik ze zelf vroeger had moeten leren maar die te weinig aan bod komen in de meeste tutorials.

8 Tijd voor een eerste stukje interactie. Shoot. Waarom L A TEX?

9 Ik hou me aan volgende conventie: Deze slides

10 Deze slides Ik hou me aan volgende conventie: Waarschuwing Every time you ignore this, God kills a kitten.

11 Deze slides Ik hou me aan volgende conventie: Waarschuwing Every time you ignore this, God kills a kitten. Opmerking Hierin vertel ik wat er onderhuids gebeurt, geef ik alternatieven,...

12 Overzicht Inleiding Software Wat u moet weten Tekstopmaak

13 Werkwijze L A TEX is geen programma, het is een (programmeer)taal en document preparation system. Abstract gezien doen we het volgende: 1. we schrijven code; 2. we geven deze aan een programma (pdflatex in ons geval) dat de code begrijpt; 3. we krijgen output (een pdf of errors).

14 Editor Aan de tweede en derde stap kunnen we weinig veranderen, de eerste kunnen we wél zo aangenaam mogelijk proberen te maken door: zo weinig mogelijk zelf te moeten typen; syntax highlighting; errors markeren; bad boxes aanduiden; templates voor veelgebruikte documenten;...

15 Thuis Moet je eerst zelf MiKTEX (of TEX Live) installeren, download hiervoor de Basic MiKTEX 2.9 installer van miktex.org. Linuxgebruikers: sowieso TEX Live. Moet je vervolgens je favoriete L A TEX editor installeren. Aangezien jullie nog geen voorkeuren hebben wordt dit TEXmaker. Download de installatiebestanden op en na installatie zou alles moeten werken.

16 Thuis Moet je eerst zelf MiKTEX (of TEX Live) installeren, download hiervoor de Basic MiKTEX 2.9 installer van miktex.org. Linuxgebruikers: sowieso TEX Live. Moet je vervolgens je favoriete L A TEX editor installeren. Aangezien jullie nog geen voorkeuren hebben wordt dit TEXmaker. Download de installatiebestanden op en na installatie zou alles moeten werken. Alternatieven Ook te overwegen: TEXstudio, TEXworks (bijgeleverd met MiKTEX), TEXnicCenter (oud maar populair),...

17 In de computerklas MiKTEX is geïnstalleerd dus daar moeten we ons geen zorgen over maken. Maar hoe TEXmaker gebruiken? Download hiervoor de stand-alone versie, het bestand heet texmakerwin32usb.zip en pak dit uit. Open nu texmaker.exe

18 In de computerklas MiKTEX is geïnstalleerd dus daar moeten we ons geen zorgen over maken. Maar hoe TEXmaker gebruiken? Download hiervoor de stand-alone versie, het bestand heet texmakerwin32usb.zip en pak dit uit. Open nu texmaker.exe Thuis Enkel in de computerklas gebruiken we de stand-alone versie, thuis mag je het programma gerust installeren.

19 Screenshot

20 Instellingen wijzigen 1. ga naar Opties > Texmaker instellen 2. plaats het volledige pad naar pdflatex bij PdfLaTeX "C:/Program Files/MikTeX 2.9/miktex/bin/pdflatex.exe" [...] -interaction=nonstopmode %.tex 3. plaats het volledige pad naar bibtex bij BibTex en verwijder.aux "C:/Program Files/MikTeX 2.9/miktex/bin/bibtex.exe" %

21 Test Typ volgende code over en druk op F1. Er zou iets moeten verschijnen. \documentclass{article} \begin{document} Hello world. \end{document}

22 Overzicht Inleiding Software Wat u moet weten Tekstopmaak

23 Witruimte Witruimte gedraagt zich niet zoals in pakweg Microsoft Word. Enkele regels: spaties, tabs en regeleindes zijn allemaal equivalent met één spatie; opeenvolgende witruimte wordt samengevoegd; twee regeleindes na elkaar vormen = nieuwe alinea; er zijn (uiteraard) uitzonderingen (zie verbatim).

24 Speciale karakters Zoals in andere programmeertalen zijn er bepaalde symbolen met een bepaalde betekenis: $ & % # _ { } ~ ^ \ De belangrijkste voor het moment zijn: \, {, } en %, voor commando s en commentaar.

25 Speciale karakters: voorbeeld \section{voorbeeld} Dit is een voorbeeldzin. % iets interessants schrijven Dit is een~\emph{tweede} zin. % commentaar op een nieuwe regel, \emph{test} doet niets Aan de slag Werk verder in je testdocument (tussen \begin{document} en \end{document}) en druk op F1 als je klaar bent.

26 Escaping Wat als we toch zo n speciale karakters wensen te gebruiken? Door ze te prefixen met een \: \$ $ \& & \% % \# # \ \{ { \} } En \ dan? Hiervoor gebruik je \textbackslash, je zou geneigd zijn om \\ te gebruiken maar dit heeft een speciale betekenis.

27 Commando s begint met een backslash, gevolgd door een naam (enkel letters!); hoofdlettergevoelig; wordt beëindigd door een spatie (volgende tekst wordt er meteen achter geplaatst); kan parameters meekrijgen (later meer). 1 \LaTeX is leuk \\ 2 \LaTeX~is leuk \\ 3 \LaTeX{} is leuk L A TEXis leuk L A TEX is leuk L A TEX is leuk

28 Terug naar het testbestand Dit zou je nog steeds ergens opgeslagen moeten hebben (eventueel terug leegmaken). Zo nee mag je het nogmaals overtypen. \documentclass{article} \begin{document} Hello world. \end{document}

29 Nu wat uitgebreider \documentclass{article} \author{john Doe} \title{mijn eerste \LaTeX-document} \begin{document} \maketitle Hello world. \end{document}

30 Structuur preamble bevat de configuratie van het bestand, zie je niet rechtstreeks in de output \documentclass{}, packages, definities van commando s. document alles tussen \begin{document} en \end{document}, de eigenlijke tekst

31 \documentclass{} \documentclass{ class } beschrijft het soort document, in L A TEX zijn (onder andere) voorzien: article korte verslagen, artikels report langere verslagen, cursussen letter brieven (automatische hoofdingen, handtekeningen, etc.) maar er zijn ook nog (onder meer) memoir veel meer controle over layout beamer voor slides (u ziet hier het resultaat)

32 \documentclass{}: opties \documentclass[ opties ]{ class } n pt lettergrootte, default is 10pt, n {10, 11, 12} a4paper papierformaat, default is het Amerikaanse letterpaper titlepage zorgt voor een titelpagina, article default niet, report en book wel, ook notitlepage... Zie lshort-dutch voor meer.

33 Uitgebreid voorbeeld met correcte opties \documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage[dutch]{babel} \author{john Doe} \title{mijn eerste \LaTeX-document} \begin{document} \maketitle Hello world. \end{document}

34 Packages Het wiel heruitvinden is nergens voor nodig, daarom zijn er packages die specifieke problemen oplossen. \usepackage[ opties ]{ naam }

35 Voorbeelden van packages babel bevat informatie over talen, meestal te gebruiken met optie [dutch] amsmath maakt wiskunde schrijven makkelijker amsfonts wiskundige lettertypes: R, m amssymb symbolen die met wiskunde te maken hebben (zie ook symbols/comprehensive): lim,,... graphicx werken met afbeeldingen...

36 Gebruik van packages Lawinegevaar Gebruik enkel packages in je document die je daadwerkelijk nodig hebt, kopieer niet telkens dezelfde lijst om er dan nog aan toe te voegen. Je krijgt op den duur conflicten. Packages hebben vaak erg goede documentatie, gebruik deze: naam

37 Gebruik van packages Lawinegevaar Gebruik enkel packages in je document die je daadwerkelijk nodig hebt, kopieer niet telkens dezelfde lijst om er dan nog aan toe te voegen. Je krijgt op den duur conflicten. Packages hebben vaak erg goede documentatie, gebruik deze: naam Oefening Probeer dit voor amsmath, pgf en thmtools.

38 Eigenlijke document \begin{document} % alles hiertussen vormt je document \end{document} zal vaak een \maketitle bevatten, de rest komt later

39 Ons afgewerkte voorbeeld \documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage[dutch]{babel} \usepackage{amsfonts} \author{john Doe} \title{mijn eerste \LaTeX-document} \begin{document} \maketitle De gehele getallen worden aangeduid met~$\mathbb{z}$. \end{document}

40 Overzicht Inleiding Software Wat u moet weten Tekstopmaak

41 Tekstopmaak De structuur van tekst Speciale karakters en symbolen Verwijzingen Stijl van het lettertype wijzigen Omgevingen Overzicht

42 Lokale structuur Alles draait om alinea s. Een nieuwe alinea beginnen gebeurt door twee witregels te maken: Dit is een eerste alinea. Dit is een tweede alinea. Dit is geen derde alinea, de nieuwregel wordt genegeerd. Gebruik deze om je tekst lokaal structuur te geven.

43 Andere manieren voor lokale structuur een regel afbreken (dus een nieuwe starten): \\ of \newline; een nieuwe pagina beginnen: \clearpage en \newpage; nog wat varianten: zie lshort-dutch. Een wijze raad: ik gebruik deze zo goed als nooit, er is geen reden om aan te nemen dat jullie ze wel excessief nodig hebben, je doet misschien iets verkeerd in dat geval.

44 Opmerking bij \clearpage en \newpage De enige echte waarheid \clearpage zorgt er voor dat tabellen en figuren die nog getypeset moeten worden geplaatst worden voor de nieuwe pagina, bij \newpage gebeurt dit niet. Er zijn ook \nopagebreak[ n ], \pagebreak[ n ] en \nolinebreak[ n ] die een bepaalde mate van het doorbreken der voorgeprogrammeerde regels bepalen.

45 Globale structuur Om hoofdstukken en varianten aan te duiden gebruiken we commando niveau opmerking \part{} -1 niet in letter \chapter{} 0 niet in letter en article \section{} 1 niet in letter \subsection{} 2 niet in letter \subsubsection{} 3 niet in letter \paragraph{} 4 niet in letter \subparagraph{} 5 niet in letter

46 Wat niet te doen? zelf alinea s forceren met behulp van \\; zelf met vette tekst, eigen nummeringen of wat dan ook structuur proberen aan te brengen; te veel niveaus gebruiken: ik heb nog nooit \subsubsection{} of \subparagraph{} gebruikt;...

47 \tableofcontents \tableofcontents L A TEX maakt automatisch een inhoudsopgave op basis van de gebruikte \section{}-commando s en aanverwanten. Om de diepte te controleren: \setcounter{tocdepth}{3}

48 \tableofcontents Tip Voeg \usepackage{hyperref} toe aan je preamble om een inhoudsopgave in je pdf reader te krijgen.

49 Tekstopmaak De structuur van tekst Speciale karakters en symbolen Verwijzingen Stijl van het lettertype wijzigen Omgevingen Overzicht

50 Aanhalingstekens We willen als resultaat test, gebruik hiervoor test dus eerst back-ticks en daarna vertical quotes. Tip Gebruik nooit ". Het resultaat: "test".

51 Enkele aanhalingstekens Heel simpel: gewoon één back-tick om te openen en één vertical quote om te sluiten. test test

52 Liggende streepjes Niet minder dan viér soorten liggende streepjes: naam input output doel hyphen - - splitsen in lettergrepen en dash -- reeksen jaartallen, pagina s,... em dash --- gedachtestreepje minteken $-$ in wiskundige uitdrukking

53 Liggende streepjes: voorbeeld vergeet-me-nietje, $n$-dimensionaal pagina s , , de vlucht New York--London Jan gaf de pennenzak --- inclusief slijper --- aan Tim. Hoeveel is~$5-3$?

54 Het beletselteken Niet zo... maar zo... (in dit lettertype maakt het weinig verschil, in andere gevallen wél) Niet zo... maar zo\ldots

55 ò \ o ó \ o ô \^o õ \~o ō \=o ȯ \.o ö \"o ç \c ŏ \u o ǒ \v o ő H o o \c o œ \oe Œ \OE æ \ae Æ \AE ø \o Ø \O ł \l Ł \L ı \i j \j!? Accenten

56 Accenten: de belangrijke accent grave à accent aigu é cédille ç 1 \ a 1 \ e 1 \c c trema ä ë ë 1 \"a \"e \"{e}

57 Taal en woordsplitsing Een klein uitstapje: herinner je de lessen Nederlands nog waar je leerde splitsen in lettergrepen? L A TEX doet dit automatisch voor je! 1. \usepackage[dutch]{babel} 2. afbreking verhinderen: \mbox{} 3. je kan het handmatig aanpassen indien nodig (bijvoorbeeld via \hyphenation{} en \discretionary{}{}{} of lokaal met \-), zie lshort-dutch

58 Taal en woordsplitsing: voorbeelden \hyphenation{fortran wis-kun-de} \discretionary{diner-}{tje}{dineetje} elementaire\-deeltjes\-fysica\-fanaat \mbox{bestand} Ik wijs je op het bestaan hiervan voor moest je ooit in een situatie komen waarbij het grondig fout loopt, maar ik heb het nog nooit nodig gehad.

59 Spatiegebruik Er zijn drie soorten spaties: de gewone spatie, de tilde en \. Gebruik de eerste bij gewone tekst, de tweede als non-breakable space en de derde wanneer een punt bij een afkorting geen einde van een zin aanduidt of na een commando (waarom?). gewone tekst L A TEX is leuk ik zag 2 beren 1 gewone tekst \\ 2 \LaTeX\ is leuk \\ 3 ik zag 2~beren

60 Franse stijl L A TEX gebruikt een iets bredere spatie na het einde van een zin, wil je dit niet, gebruik dan \frenchspacing.

61 Tekstopmaak De structuur van tekst Speciale karakters en symbolen Verwijzingen Stijl van het lettertype wijzigen Omgevingen Overzicht

62 Verwijzingen We kunnen verwijzen naar objecten met een nummer: hoofdstukken, figuren, tabellen, alinea s, opsommingen,...

63 Markers Maak een label aan met \label{ marker }. Een tip: voeg aan de marker toe wat voor type het is: \label{fig:zeemeeuw} \label{figure:zeemeeuw} \label{enumerate:pythagoras-2} Figuren en tabellen We weten nog niet hoe we deze maken, maar het label komt na de caption! Het commando \label{} onthoudt enkel de laatst gegenereerde nummer.

64 Verwijzen Door \ref{ marker } en \pageref{ marker }, de eerste geeft een numerieke identificatie (het hoofdstuknummer, de opsomming,... ), de tweede de pagina waarop deze zich bevindt. Two passes L A TEX werkt hier met een two-pass systeem: je moet je document twee keer builden om het resultaat te zien: de eerste keer slaat hij op waar welke verwijzingen staan, de tweede keer kan hij ze ook weergeven.

65 Voorbeeld \section{meeuwen} \label{sec:meeuw} Meeuwen zijn vogels. \section{conclusie} In Hoofdstuk~\ref{sec:meeuw} op pag.~\pageref{sec:meeuw} zagen we dat meeuwen vogels zijn. Spatiegebruik Merk op dat wat we geleerd hebben over spatiegebruik hier belangrijk is!

66 Voetnoten Een simpel commando: \footnote{ tekst }. Voetnoten\footnote{Zoals deze.} zijn populair bij \LaTeX-gebruikers. Voetnotitis Overdrijf niet met voetnoten a. a Nee, écht niet. Let ook goed op de interpunctie, zoals in het voorbeeld duidelijk wordt.

67 Tekstopmaak De structuur van tekst Speciale karakters en symbolen Verwijzingen Stijl van het lettertype wijzigen Omgevingen Overzicht

68 Nadruk Er zijn verschillende manieren om nadruk te leggen: onderlijnen, schuin, vet of gewoon benadrukt. L A TEX weet zelf wat goed is, probeer dus niet je eigen wil op te dringen. Vette en onderlijnde tekst wordt afgeraden en wat als je binnen een schuingedrukt stuk tekst nog iets wil benadrukken?

69 Nadruk: voorbeelden onderlijnd italic slanted vet typewriter benadrukt 1 \underline{onderlijnd} \\ 2 \textit{italic} \\ 3 \textsl{slanted} \\ 4 \textbf{vet} \\ 5 \texttt{typewriter} \\ 6 \emph{benadrukt}

70 Slanted vs. italic Slanted type is gewone tekst maar enigszins verbogen, italic is een ander font waarin dus de letters daadwerkelijk anders zijn. Mijn voorkeur ligt bij slanted. Dit is slanted tekst en dit is italic. Zoals je ziet is er in dit lettertype spijtig genoeg geen verschil, maar laten we het eens zelf proberen.

71 Waarom nu \emph? \emph{dit is een benadrukte tekst, \emph{let op} voor de extra nadruk} Deze situatie komt bijvoorbeeld voor als je stellingen en definities opschrijft, je je quotation omgeving aanpast,...

72 Tekstopmaak De structuur van tekst Speciale karakters en symbolen Verwijzingen Stijl van het lettertype wijzigen Omgevingen Overzicht

73 Omgevingen We zagen reeds commando s, maar L A TEX ondersteunt ook grotere entiteiten: \begin{ naam }{ opties }[ opties ]... \end{ naam }

74 Omgevingen We zagen reeds commando s, maar L A TEX ondersteunt ook grotere entiteiten: \begin{ naam }{ opties }[ opties ]... \end{ naam } Opmerking De syntax zoals ik ze hier schets is niet helemaal wat er écht gebeurt, maar dit is (gelukkig voor jullie) geen cursus TEX hacken.

75 Lijsten We hebben 3 omgevingen voor lijsten: itemize ongenummerde opsomming enumerate genummerde opsomming description beschrijvingen (u ziet er één)

76 itemize eerste item; tweede item; derde item Een nieuwe alinea. 1 \begin{itemize} 2 \item eerste item; 3 \item tweede item; 4 \item derde item 5 6 Een nieuwe alinea. 7 \end{itemize}

77 enumerate 1. eerste item; 2. tweede item; 3. derde item Een nieuwe alinea. 1 \begin{enumerate} 2 \item eerste item; 3 \item tweede item; 4 \item derde item 5 6 Een nieuwe alinea. 7 \end{enumerate}

78 description hond kwijlend zoogdier walvis zeezoogdier Willy bekend kalf 1 \begin{description} 2 \item[hond] kwijlend zoogdi 3 \item[walvis] zeezoogdier 4 \item[willy] bekend kalf 5 \end{description}

79 description hond kwijlend zoogdier walvis zeezoogdier Willy bekend kalf 1 \begin{description} 2 \item[hond] kwijlend zoogdi 3 \item[walvis] zeezoogdier 4 \item[willy] bekend kalf 5 \end{description} Tijdsgewrocht Merk op welke Woestijnvisreeks op het moment van opstellen populair was.

80 Nesting Deze lijsten kunnen meerdere niveaus diep gaan: 1. dit is een eerste item op het eerste niveau 2. dit is een tweede item op het eerste niveau dit is een eerste item op het tweede niveau en dit een tweede 3. dit is een derde item op het eerste niveau 3.1 we kunnen ook genummerd nesten Waarschuwing Overdrijf niet!

81 Uitlijnen links uitlijnen: \begin{flushleft}...\end{flushleft} rechts uitlijnen: \begin{flushright}...\end{flusright} centreren: \begin{center}...\end{center}

82 Centreren bij tabellen of figuren We hebben nog niet gezien hoe tabellen of figuren werken, maar hier is al a word of advice: \centering Gebruik de \centering macro als je figuren of tabellen wil centreren, hier komt geen extra verticale witruimte bij.

83 Verbatim Om tekst letterlijk over te nemen heb je verbatim nodig: inline is dit \verb...\verb waar eender welk karakter behalve letters, een asterisk of een spatie mag zijn. \verb* twee spaties geeft twee spaties. Grotere stukken doe je met een omgeving: \begin{verbatim}... \end{verbatim}

84 Heb ik dit nodig? Bijvoorbeeld output van Matlab, R. Voor code kan het ook gebruikt worden maar beter is om hier listings of minted te gebruiken.

85 Heb ik dit nodig? Bijvoorbeeld output van Matlab, R. Voor code kan het ook gebruikt worden maar beter is om hier listings of minted te gebruiken. Laatste les Is er hier interesse voor? Momenteel is er hier iets kleins over voorbereid.

86 Abstract Een korte inhoud geven doe je simpelweg via \begin{abstract} korte inhoud \end{abstract}

87 Opgave Met wat we geleerd hebben moet het mogelijk zijn om de opgave die ik nu uitdeel na te maken. Aarzel niet om vragen te stellen. Het is mogelijk om de opgave exact na te maken, door wat ik de beste manier om te TEX en vind toe te passen en die jullie gewoon moeten leren wat mij betreft :).

88 De les van vandaag We leren hoe we een bibliografie toevoegen aan onze tekst, hoe we figuren en tabellen gebruiken en op het einde vertel ik nog over hoe we werken met lettertypes en lettergroottes.

89 Vragen van vorige week paginanummering \pagestyle en \thispagestyle; lettertypes wordt deze les besproken; bad boxes zie volgende slide; tabellen uit Excel wordt deze les besproken; \parindent zie opgave vorige week en Wikibooks

90 Bad boxes L A TEX gaat zelf de optimale splitsing van zinnen bepalen, maar soms is er geen goede keuze mogelijk en maakt L A TEX geen keuze: we krijgen een bad box. Oplossingen: negeren; manueel hyphenaten; tekst herschrijven; \usepackage{microtype} (zie ctan.org/pkg/microtype); Gebruik \documentclass[draft]{ class } om een goed beeld te krijgen.

91 Overzicht Bibliografieën Tabellen en afbeeldingen Uitzicht

92 Bibliografieën BibTEX L A TEX Overzicht

93 Bibliografiebeheer Een van dé redenen om L A TEX te gebruiken is het goede beheer van referenties en bibliografieën. We gebruiken hiervoor BibTEX. Dit is een extern programma dat output genereert die we kunnen gebruiken in L A TEX. [ BibL A TEX] Er is een opvolger: BibL A TEX, maar omdat ik nog niet zeker weet of en hoe deze gaat werken in MiKTEX 2.9 laat ik deze dit jaar nog achterwege.

94 Concept één (of meerdere) bestanden waarin bibliografieinformatie staat, onafhankelijk van de weergave; citeren gebeurt zoals we met \label{ key } en \ref{ key } werkten, maar nu met \cite{ referentie }; de layout van de bibliografie en de citaten is aanpasbaar en onafhankelijk van hoe we onze bibliografie hebben opgeslagen.

95 .bib bestand 1. bevat (delen van) de bibliografie; 2. volgt een vaste entry-type { key, field-1 = value-1,... field-n = value-n, } en we zullen deze nu invullen.

96 Entry types Bepaalt wat voor type het document heeft: article book inbook: een specifiek deel van een boek misc proceedings...

97 @book{ key, field-1 = value-1,... field-n = value-n, } Voorbeeld

98 Keys Zoals met \label{ key } hebben we een unieke sleutel nodig. Je kan deze opbouwen op basis van de auteur, het jaar van publicatie, de titel,... Zorg dat het voor jou duidelijk is.

99 @book{formalized-music, field-1 = value-1,... field-n = value-n, } Voorbeeld

100 Velden en waarden Elke entry bevat een aantal keys (of velden) met geassocieerde waarden, afhankelijk van het type. Sommige zijn verplicht, anderen zijn optioneel. Enkele voorbeelden: author title year... author = {Iannis Xenakis}, title = {Formalized Music},

101 Types en velden article verplicht: author, title, journal, year optioneel: volume, number, pages, month, note, key book verplicht: author of editor, title, publisher, year optioneel: volume, series, address, edition, month, note, key inbook verplicht: author of editor, title, chapter of pages, publisher, year optioneel: volume, series, address, edition, month, note, key

102 Types en velden (2) misc verplicht: geen optioneel: author, title, howpublished, month, year, note, key proceedings verplicht: title, year optioneel: editor, publisher, organization, address, month, note, key

103 Een overzicht graag

104 @book{formalized-music, author = {Iannis Xenakis}, title = {Formalized Music} publisher = {Pendragon Press}, year = {2001}, edition = {2}, isbn = { }, } BibTEX voorbeeld

105 En websites? In BibTEX geen concrete oplossing, wel een author = {Wikipedia} title = {Aardappel}, year = {2011}, howpublished = {\url{ } Vergeet geen \usepackage{url} of (bij voorkeur) \usepackage{hyperref}!

106 Bibliografieën BibTEX L A TEX Overzicht

107 En nu? Nu vertellen we L A TEX dat we met een bibliografie werken: \bibliographystyle{plain} \bibliography{file-1,file-2} Spaties Geen spatie tussen opeenvolgende bestanden gebruiken. Extensies zijn ook niet nodig.

108 Dit is een citaat, zie~\cite{wiki:bibtex}. En we citeren

109 Werkwijze Herinner je het two-pass systeem voor verwijzingen? Nu hebben we een four-pass: pdflatex document.tex bibtex document.aux pdflatex document.tex pdflatex document.tex

110 Na de eerste stap LaTeX Warning: Citation lamport94 on page 1 undefined on input line LaTeX Warning: There were undefined references.

111 Na de tweede stap This is BibTeX, Version 0.99c (Web2C 7.3.1) The top-level auxiliary file: latex_source_code.aux The style file: plain.bst Database file #1: sample.bib

112 LaTeX Warning: Label(s) may have changed. Rerun to get cross-references right. Na de derde stap

113 Tijd voor experiment. In TEXmaker

114 Citeren in je eigen taal (oud) \usepackage[fixlanguage]{babelbib} \selectbiblanguage{dutch} \bibliographystyle{babplain} \bibliography{sample} Dus gebruik de juiste style. Maar er zitten nog steeds bugs in deze package!

115 Citeren in je eigen taal (nieuw) Om een tipje van de sluier van BibL A TEX op te lichten: \usepackage{biblatex} \addbibresource{biblatex-examples.bib}

116 BibL A TEX? BibL A TEX is de toekomst, maar op dit moment is het nog niet ingeburgerd genoeg om er diep op in te gaan. Het is een package die de functionaliteit van de zogeheten back-end bibtex uitbreidt, maar tegelijkertijd is er een veel betere back-end ontwikkeld.

117 BibL A TEX: samenvatting Samenvatting: 1. gebruikt biber of bibtex als zogeheten back-end (biber is hip en nieuw) 2. veel betere ondersteuning van talen (o.a. door mezelf) 3. (té) veel mogelijkheden 4. beter geïmplementeerd 5. slechts three-pass

118 @book{formalized-music, author = {Iannis Xenakis}, title = {Formalized Music}, publisher = {Pendragon Press}, year = {2001}, month = {3}, edition = {2}, language = {english}, isbn = { }, } Uitgewerkt voorbeeld (.bib)

119 Uitgewerkt voorbeeld (.tex) \documentclass[a4paper]{article} \usepackage[english,dutch]{babel} \usepackage[fixlanguage]{babelbib} \selectbiblanguage{dutch} \title{bibliografietest}\author{pieter Belmans} \begin{document} \maketitle In~\cite{formalized-music} wordt algoritmische compositie ge\"introduceerd. \bibliographystyle{babalpha} \bibliography{bib-example} \end{document}

120 Uitgewerkt voorbeeld met BibL A TEX (.tex) \documentclass[a4paper]{article} \usepackage[english,dutch]{babel} \usepackage[style = alphabetic, backend = biber]{biblatex} \addbibresource{bib-example.bib} \title{bibliografietest}\author{pieter Belmans} \begin{document} \maketitle In~\cite{formalized-music} wordt algoritmische compositie ge\"introduceerd. \printbibliography \end{document}

121 Overzicht Bibliografieën Tabellen en afbeeldingen Uitzicht

122 Idee Tabellen en afbeeldingen kunnen rechtstreeks in onze tekst geplaatst worden, maar vaak is het beter dit in een float te plaatsen. Dit leg ik dus eerst uit, alvorens daadwerkelijk afbeeldingen en tabellen te maken.

123 Tabellen en afbeeldingen Floats Afbeeldingen Tabellen Overzicht

124 Floats De beste manier van opvullen wordt door L A TEX zelf bepaald, de tekst vloeit rondom de figuren en tabellen om een optimale layout te bepalen. Je hebt zelf wel nog controle. \begin{figure}[ modifiers ] \end{figure} \begin{table}[ modifiers ] \end{table}

125 Modifiers code betekenis h plaats deze exact op de plaats van definitie t bovenaan een pagina (top) b onderaan een pagina (bottom) p op een speciale pagina voor floats! negeer eventuele betere opties

126 Voorbeeld \begin{table}[h]... \end{table} \begin{table}[p]... \end{table}

127 Combinaties Modifiers kunnen gecombineerd worden zodat je verschillende mogelijke opties toelaat:!hbp plaats de tabel op de plaats van definitie, onderaan een pagina of op een speciale pagina voor floats, ook al zou het beter zijn deze bovenaan een pagina te plaatsen tbp de standaardspecificatie

128 Opmerkingen herinner \clearpage versus \newpage; floats worden in een wachtrij gezet die wordt gerespecteerd; probeer pas op het einde aandacht te besteden aan placement modifiers, als je tekst grotendeels af is.

129 Bijschriften \begin{figure}[ modifiers ]... \caption{ bijschrift } \end{figure} Tip Vergeet \usepackage[dutch]{babel} niet!

130 Herinner de constructie met \label{ marker } en \ref{ marker }, deze werkt hier ook. Verwijzen

131 Verwijzen Herinner de constructie met \label{ marker } en \ref{ marker }, deze werkt hier ook. Opgelet Plaats het label binnenin of na de caption.

132 \begin{figure}[tp] \centering \ldots \caption{bijschrift} \label{figure:meeuw} \end{figure} Voorbeeld

133 Tabellen en afbeeldingen Floats Afbeeldingen Tabellen Overzicht

134 Afbeeldingen Een belangrijke package: \usepackage{graphicx}

135 Ondersteunde formaten (voor pdflatex) jpg lossy, voor foto s (maar ik raad je dit af) png lossless, voor alles wat geen foto is zoals screenshots, diagrammen, schema s (een goede optie bij gebrek aan beter) pdf combineert voorgaande, maar ook echte vector graphics (het beste idee als het mogelijk is) vectorformaten de beste optie, maar moeilijker eps via epstopdf

136 Afbeeldingen toevoegen \includegraphics [ optie-1 = waarde-1,..., optie-n = waarde-n ] { bestandsnaam } \includegraphics[scale=0.5]{cat} Extensie Merk op: extensies zijn niet per se nodig.

137 Opties width en ook height, als er slechts één gespecifieerd is schaalt de andere mooi mee scale= x een schaalfactor, x R + 0 angle= n tegenwijzerzin draaien over n graden De eenheden in L A TEX werken zoals je zou verwachten: \includegraphics[width=3cm]{cat} \includegraphics[width=1in,height=154pt]{cat} en.wikibooks.org/wiki/latex/useful_measurement_macros

138 \begin{figure}[ht] \centering \includegraphics[width=3cm]{kitten} \caption{een kat} \label{figure:cat} \end{figure} Nu samen met figure

139 Tabellen en afbeeldingen Floats Afbeeldingen Tabellen Overzicht

140 Opzet We kennen al de table-omgeving maar dat is slechts een wrapper rond tabellen, nu gaan we daadwerkelijk tabellen maken. Enkele opmerkingen: er is heel veel mogelijk, ik kan verre van alles behandelen; probeer het simpel te houden: is je tabel nodig? is alle data nodig? er bestaan tools om tabellen te exporteren uit Excel: zie latex.ugent.be/april-2006-microsoft-excel-tabellen-invoegenlatex

141 Dit is de omgeving waarin alles gebeurt, de vorm: \begin{tabular}[ positie ]{ specificatie }... \end{tabular} tabular

142 Positie Niet heel erg van toepassing omdat je best een table-omgeving gebruikt (bovendien is het dus ook optioneel), maar voor de volledigheid: hiermee wordt de positie tegenover de baseline gegeven, dus maar ook of

143 Specificatie, verticale informatie Bepaalt het uitzicht van de tabel, is een reeks karakters met elk hun eigen betekenis die bepaalt hoeveel kolommen er zijn, hoe deze uitgelijnd worden en waar er verticale lijnen geplaatst worden. specifier werking l links uitlijnen c centreren r rechts uitlijnen een verticale lijn ( zijn er twee) p{ breedte } een alinea met een vaste breedte

144 Verticale lijnen Tip Probeer verticale strepen te vermijden. Zie ook ook de package ctan.org/pkg/booktabs. In deze slides gebruik ik deze package om meteen het goede voorbeeld te geven.

145 Hoe werkt p{ breedte }? Uitleg Een cel wordt zo breed als nodig is, zonder rekening te houden met de breedte van het blad. Daarvoor dient de optie p{ breedte } dus. Een gecentreerde cel Dit is een links uitgelijnde cel die botweg buiten he Een tweede tabel Dit is een paragraaf die mooi wordt afgebroken zoals je kan zien.

146 Nieuwe manieren om afstanden te geven We zagen reeds dat we via eenheden konden werken, maar L A TEX specifieert ook een aantal lengtes afhankelijk van je document: \begin{tabular}{cp{.5\textwidth}}... \end{tabular} Zie wederom en.wikibooks.org/wiki/latex/useful_measurement_macros

147 Horizontale informatie & tussen kolommen \\ start een nieuwe kolom \\[ n pt ] start een nieuwe kolom, optioneel een witruimte van de opgegeven dimensie \hline horizontale lijn \newline een nieuwe regel binnen de cel zelf, in het geval p{ dimensie } En in ctan.org/pkg/booktabs: \toprule, \midrule, \bottomrule.

148 Voorbeelden 1 2 3a 4 5b 6 7c \begin{tabular}{lcr} 2 1 & 2 & 3a \\ 3 4 & 5b & 6 \\ 4 7c & 8 & 9 5 \end{tabular}

149 Voorbeeld van ctan.org/pkg/booktabs \begin{tabular}{clp{.3\textwidth}} \toprule hoofding 1 & hoofding 2 & hoofding 3 \\\midrule item 1a & item 2a & item 3a \newline item 3a \\ item 1b & item 2b & item 3b \\ item 1c & item 2c & item 3c \\ \bottomrule \end{tabular}

150 Voorbeeld van ctan.org/pkg/booktabs hoofding 1 hoofding 2 hoofding 3 item 1a item 2a item 3a item 3a item 1b item 2b item 3b item 1c item 2c item 3c

151 \multicolumn \multicolumn{ n }{ specificatie }{ tekst } n specificatie tekst aantal kolommen dat vanaf dan samengenomen moet worden uitlijning, zoals daarvoor de eigenlijke tekst Ook een package ctan.org/pkg/multirow om \multirow mogelijk te maken.

152 Alles te samen \usepackage{dcolumn} \begin{table}[bp!] \centering \begin{tabular}{cd{.}{,}{-1}d{.}{.}{-1}} \toprule getal & \multicolumn{2}{c}{decimale voorstellingen} \\\midrule $\pi$ & 3.14 & \ldots \\ $e$ & 2.72 & 2.71\ldots \\ $152/13$ & & \\ \bottomrule \end{tabular} \caption{een paar getallen binnen de wiskunde} \label{table:numbers} \end{table}

153 Alles tesamen getal decimale voorstellingen π 3, e 2, /13 11, Tabel: Een paar getallen binnen de wiskunde

154 Overzicht Bibliografieën Tabellen en afbeeldingen Uitzicht

155 Fontgrootte Eerst en vooral: globaal via de opties van je documentclass. \documentclass[a4paper,11pt]{article}

156 Lokaal wijzigingen aanbrengen Er zijn 10 commando s die je tekst relatief tegenover de globale grootte wijzigen, gebruik deze dus het best.

157 size 10pt (default) 11pt option 12pt option \tiny \scriptsize \footnotesize \small \normalsize \large \Large \LARGE \huge \Huge

158 Lettertypes We stoten op een van de nadelen van L A TEX, in de jaren 80 was nog niet alles zo flexibel als we nu gewend zijn. Spelen met verschillende lettertypes is in L A TEX niet zo gemakkelijk als we zouden willen.

159 Elk nadeel heb z n voordeel Tip Gebruik steeds zo weinig mogelijk verschillende (en exotische) lettertypes. Mijn advies: verander je lettertype enkel globaal.

160 En hoe dan te veranderen? Het is niet mogelijk om de lettertypes uit je Windows- of Linuxinstallatie te gebruiken, enkel lettertypes waarvan L A TEX de informatie die het nodig heeft bezit kunnen werken. Daarnaast is het normaal gezien alleen maar mogelijk om globaal te wijzigen. Een voorbeeld: \usepackage[t1]{fontenc} \usepackage{tgpagella}

161 En wat als ik toch lokale wijzigingen wil? Gebruik KOMA-Script of memoir, dit zijn aparte document classes (zie vorige les) die veel meer flexibiliteit bieden.

162 En waar vind ik dan die lettertypes? Eén plek:

163 X TEX E Dit is een uitbreiding op L A TEX die wél goed met lettertypes overweg kan. Maar ik ben er te weinig mee vertrouwd om er iets zinnig over te kunnen zeggen.

164 Opgave Met wat we geleerd hebben moet het mogelijk zijn om de opgave die ik nu uitdeel na te maken. Aarzel niet om vragen te stellen. Het is mogelijk om de opgave exact na te maken, door wat ik de beste manier om te TEX en vind toe te passen en die jullie gewoon moeten leren wat mij betreft :).

165 We leren wiskunde en chemie typesetten. De les van vandaag

166 Opmerkingen over vorige week 1. Vaak kan je best Googlen naar de paper of het boek dat je wil citeren: je vindt dan automatisch bibliografische informatie;

167 Overzicht Wiskunde Chemie

168 Geschiedenis Een van de redenen om TEX te ontwikkelen: tot de jaren 80 was het onmogelijk om zelf goed wiskunde te typesetten. De American Mathematical Society heeft een hoop werk geleverd in de jaren 90, met als resultaat: \usepackage{amsmath} Andere omgevingen Ik ga enkel ctan.org/pkg/amsmath omgevingen gebruiken, er zijn ook TEX en L A TEX-varianten maar deze zijn niet per se nodig.

169 Math mode Normaal gezien houdt L A TEX zich bezig met het typesetten van doorlopende tekst (dus in text mode), omdat wiskunde zo n fundamenteel andere aanpak vereist moetten we L A TEX vertellen dat we naar math mode willen. In doorlopende tekst: $a^2+b^2=c^2$. \begin{equation} f^{(n)}(a)=\frac{n!}{2\pi i}\oint_{\gamma} \frac{f(\zeta)}{(\zeta-z)^{n+1}}\mathrm{d}\zeta \end{equation}

170 Het resultaat In doorlopende tekst: a 2 + b 2 = c 2. f (n) (a) = n! 2πi f (ζ) dζ (ζ z) n+1 (1) De eerste is inline (of in text style), de andere is in display style. Γ

171 Spatiegebruik en de rol van letters 1. spaties en regeleindes worden volledig genegeerd (waar mogelijk), witruimte in formules komt door de semantiek van symbolen of handmatig; 2. gewone letters zijn variabelen en worden dus in italic geplaatst. ditkloptniet 1 $dit klopt niet$ \\ f int 2 $f_{\text{int}}$

172 Wiskunde Binnen math mode Omgevingen Overzicht

173 Grieks alfabet Heel simpel: \ letter en \ Letter αβγ 1 $\alpha\beta\gamma\delta$ A tiny catch Sommige Griekse hoofdletters zijn hetzelfde als de Latijnse, deze hebben dus geen aparte letter. Er is dus geen \Alpha of \Chi.

174 Varianten Voor de liefhebber, een paar varianten (de drie eerste zijn frequent, de rest niet): ɛ ε θ ϑ φ ϕ π, ϖ ρ ϱ σ ς 1 $\epsilon\,\varepsilon$ \\ 2 $\theta\,\vartheta$ \\ 3 $\phi\,\varphi$ \\ 4 $\pi,\varpi$ \\ 5 $\rho\,\varrho$ \\ 6 $\sigma\,\varsigma$

175 Operators Ook wel functies met een naam. Zoals daar zijn cos, sin, log,... sin(π) = 0, tan(π/2) = 1. 1 $\sin(\pi)=0$, 2 $\tan(\pi/2)=1$. De meest voor de hand liggende zijn voor gedefinieerd, anders: \DeclareMathOperator\ commandonaam { naam } \DeclareMathOperator\characteristic{char} \DeclareMathOperator\trace{tr}

176 Subscript mogelijk maken sin x lim x 0 x (2) 1 \begin{equation} 2 \lim_{x\rightarrow 0} 3 \frac{\sin x}{x} 4 \end{equation} \DeclareMathOperator\ commandonaam { naam } \DeclareMathOperator*{\argmax}{arg\,max} \DeclareMathOperator*\argmax{arg\,max}

177 Sub- en superscript Daarom zijn _ en ^ dus speciale karakters: F n+2 = F n+1 + F n O(n nn ) f [0,1] lim x 0 x 0 f (x) dx (3) 1 $F_{n+2}=F_{n+1}+F_n$ \\ 2 $O(n^{n^n})$ \\ 3 $f _{[0,1]}$ \\ 4 $\lim_{x\rightarrow 0}$ 5 \begin{equation} 6 \int_0^x\!f (x)\,\mathrm{d}x 7 \end{equation}

178 Breuken en binomiaalcoëfficiënten \frac{ p }{ q } en \binom{ p }{ q } sin(x) cos(x) ( n ( k) ) n k sin(x) cos(x) (4) 1 $\frac{\sin(x)}{\cos(x)}$ \\ 2 $\binom{n}{k}$ \\ 3 $\displaystyle\binom{n}{k}$ 4 \begin{equation} 5 \frac{\sin(x)}{\cos(x)} 6 \end{equation} Of met ctan.org/pkg/xfrac: 1 /2.

179 \displaystyle Er zijn 4 formaten, van groot naar klein: \displaystyle, \textstyle, \scriptstyle, \scriptscriptstyle. Respectievelijk in display mode (in equations etc.), text mode (inline, of binnen omgevingen in equations), eerste niveau van sub- en superscripts, alle volgende niveaus van sub- en superscript.

180 Wortels 2, 3 n 3 5 (5) 1 $\sqrt{2}$,~$\sqrt[3]{n}$ 2 \begin{equation} 3 \sqrt{\frac{3}{5}} 4 \end{equation}

181 Sommen en aanverwanten n k=1 k2 n k 2 (6) k=1 1 $\sum_{k=1}^n k^2$ \\ 2 \begin{equation} 3 \sum_{k=1}^n k^2 4 \bigotimes \coprod 5 \oint \iiint 6 \end{equation} \big-varianten Leer op de goede momenten \ bigcup gebruiken. Want n i=1 U i n i=1 U i.

182 \substack{} \begin{equation} \sum_{\substack{0<k<m \\ 0<l<n}} k+l \end{equation} k + l (7) 0<k<m 0<l<n

183 \mathclap{} \begin{equation} \sum_{\mathclap{\substack{0<k<m \\ 0<l<n}}}\,k+l \end{equation} k + l (8) 0<k<m 0<l<n

184 Haakjes ( ) [ ] { } 1 $(\cdot) \, [\cdot] \,$ 2 $\{\cdot\}\, \cdot \,$ 3 $\ \cdot\ \,$ 4 $\langle\cdot\rangle \,$ 5 $\lfloor\cdot\rfloor \,$ 6 $\lceil\cdot\rceil$

185 Automatisch aanpassen \begin{gather} \left( \frac{1}{2} \right) \\ \left\{ x\in\mathbb{q} \middle x<\frac{1}{2} \right\} \end{gather} ( ) 1 2 { x Q x < 1 } 2 (9) (10)

186 Matrices \begin{gather} \begin{matrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{matrix} \quad \begin{pmatrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{pmatrix} \end{gather} ( ) (11) Maar er zijn ook nog bmatrix, Bmatrix, vmatrix en Vmatrix. Ook is er telkens een d matrix*-variant om alignment te bepalen.

187 \begin{gather} A_{m,n} = \begin{pmatrix} a_{1,1} & a_{1,2} & \cdots & a_{1,n} \\ a_{2,1} & a_{2,2} & \cdots & a_{2,n} \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ a_{m,1} & a_{m,2} & \cdots & a_{m,n} \end{pmatrix} \end{gather} Grote matrices a 1,1 a 1,2 a 1,n a 2,1 a 2,2 a 2,n A m,n = a m,1 a m,2 a m,n (12)

188 Tekst Wat niet te doen: dim Goldie 1 $\dim_{goldie}$ maar wel: dim Goldie 1 $\dim_{\text{goldie}}$ Ook formatted text (zie eerste les).

189 Wiskundige lettertypes \mathnormal{}, \mathrm{}, \mathit{} en \mathbf{} doen wat ze suggereren. \mathsf{} sans-serif, k-vect (maar nu zie je weinig) \mathcal{} calligraphic, O \mathfrak{} Fraktur, m \mathbb{} blackboard bold, R De laatste twee zitten verstopt in ctan.org/pkg/amsfonts.

190 Accenten Nu geen constructies meer met backslashes en obscure symbolen, maar dingen van de vorm \hat{ x }, \widehat{ xyz } en \overline{ xyz } wat resulteert in ˆx, xyz en xyz. De gewone weglatingstekens gelden nog wel: x levert x.

191 Horizontale ruimte Als basis: \quad is gelijk aan de fontgrootte, dus 10 tot 12 punt. \qquad is dit twee keer. Kleiner: \, 3/18 quad \: 4/18 quad \; 5/18 quad \! -3/18 quad Γ ζ(x) dx (13)

192 Puntjes In alle soorten en maten: \dots, \ldots, \cdots, \vdots, \ddots. Er zijn ook semantische varianten, \dotsc (komma s), \dotsb (binaire operaties), \dotsm (multiplicatie), \dotsi (integraal), \dotso (de rest).

193 Symbolen Bijna elk gekend symbool in de wiskunde heeft een bepaald commando:,, 1 $\leq$, $\subseteq$, $\perp$ Zij die niet in standaard TEX zitten zijn wel in een package te vinden dan: The Comprehensive L A TEX Symbol List. Vind je het niet zo gauw? Hulde voor

194 Oefening Zoek volgende symbolen op en typeset ze: Γ lim (injectieve limiet)

195 Pijlen \ lengte richting arrow richting right, left, up, down lengte voeg long toe indien nodig Wil je een dubbele pijl? Zet de eerste letter in hoofdletters. 1 $\rightarrow\ \uparrow\ $ 2 $\leftarrow\ \downarrow$ \\ 3 $\Rightarrow$ 4 $\longleftarrow$ 5 $\Leftrightarrow$

196 Wiskunde Binnen math mode Omgevingen Overzicht

197 Allemaal goed en wel... maar hoe geef ik nu wiskunde in? Je zag al wat hints: inline gebruiken we $...$ en er is zoiets als \begin{equation}... \label{equation:...} \end{equation}

198 Een overzicht equation een losstaande vergelijking align een reeks uitdrukkingen die uitgelijnd worden gather een reeks uitdrukkingen De varianten met een ster laten de nummering vallen.

199 align voorbeeld \begin{align*} (x-y)^3&=(x-y)(x-y)^2 \\ &=(x-y)(x^2-2xy+y^2) \\ &=x^3-3x^2y+3xy^2-3y^3 \end{align*} (x y) 3 = (x y)(x y) 2 = (x y)(x 2 2xy + y 2 ) = x 3 3x 2 y + 3xy 2 3y 3 Je kan ook meerdere alignments characters gebruiken.

200 Verwijzen Het gekende truukje met \label{} maar nu met \eqref. En als je wil herstarten met nummeren: \numberwithin{equation}{section}

201 cases Stuksgewijze definities: \begin{equation} u(x) = \begin{cases} \exp{x} & \text{voor $x\geq 0$} \\ 1 & \text{voor $x<0$} \end{cases} \end{equation} { exp x if x 0 u(x) = 1 if x < 0 (14)

202 Stellingen Voor al uw stellingen: één package, ctan.org/pkg/amsthm. \newtheorem{ omgeving }[ nummering ]{ naam } en \newtheorem{ omgeving }{ naam }[ reset ] \newtheorem{theorem}{stelling}[section] \newtheorem{corollary}[theorem]{gevolg} \newtheorem{definition}[theorem]{definitie} \newtheorem{example}[theorem]{voorbeeld} \newtheorem{lemma}[theorem]{lemma} \newtheorem{remark}[theorem]{opmerking}

203 Opmerkingen bij ctan.org/pkg/amsthm drie stijlen, \theoremstyle{definition}; er is ook een omgeving voor bewijzen: \begin{theorem}[stelling van Pythagoras] $a^2+b^2=c^2$. \begin{proof} Triviaal. \end{proof} \end{theorem} \numberswapping

204 Overzicht Wiskunde Chemie

205 Disclaimer Ik ben geen chemicus, bijgevolg is mijn ervaring eerder beperkt (om niet te zeggen onbestaande). Als ik onzin uitkraam, gelieve me daar op te wijzen. Deze slides zijn dus ook maar een korte introductie.

206 Chemie Chemische formules Chemische structuren SI-eenheden Overzicht

207 ctan.org/pkg/mhchem \ce{h2o}, \ce{[agcl2]-}, \ce{1/2h2o}, \ce{^{227}_{90}th+} resulteert in H 2 O, [AgCl 2 ], 1 2 H 227 2O, 90 Th+ \ce{co2 + C -> 2CO}, \ce{co2 + C ->[\alpha][\beta] 2CO} resulteert in CO 2 + C 2 CO, CO 2 + C α β 2 CO

208 Groter voorbeeld \ce{zn^2+ <=>[\ce{+ 2OH-}][\ce{+ 2H+}] $\underset{\text{zinkaation}}{\ce{zn(oh)2 v}}$ <=>C[+2OH-][{+ 2H+}] $\underset{\text{tetrahydroxozinkaation}}{\cf{[zn(oh)4]^2-}}$ } Zn OH Zn(OH) 2 +2 H + zinkaation +2 OH [Zn(OH) 4 ] 2 +2 H + tetrahydroxozinkaation

209 Werking Er is een \ce{}-commando dat op een heel natuurlijke wijze chemische reacties interpreteert. Je hoeft geen math mode te gebruiken maar voor bijvoorbeeld sub- en superscripts is gebeurt dit wel standaard (dus gebruik \text{} indien nodig). Om chemische formules binnen wiskundeomgevingen te gebruiken: \cee{}. \usepackage[version=3]{mhchem}

210 Chemie Chemische formules Chemische structuren SI-eenheden Overzicht

211 Chemische structuren Een paar mogelijkheden: ctan.org/pkg/xymtex, ctan.org/pkg/ppchtex of ctan.org/pkg/tikz. En er is ctan.org/pkg/chemstyle voor de consistentie. Een andere mogelijkheid: tekenen in pakweg ChemDraw en exporteren naar pdf.

212 Chemie Chemische formules Chemische structuren SI-eenheden Overzicht

213 ctan.org/pkg/siunitx De meest recente package voor consistent werken met eenheden. Ik weet niet of deze werkt op de pc s hier, maar we bekijken de documentatie eens.