ISA 720 : DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE AUDITOR MET BETREKKING TOT ANDERE INFORMATIE IN

Transcriptie

1 ISA 720 : DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE AUDITOR MET BETREKKING TOT ANDERE INFORMATIE IN Title Subtitle DOCUMENTEN WAARIN GECONTROLEERDE FINANCIELE OVERZICHTEN ZIJN OPGENOMEN ( Other information in documents containing audited financial statements) date Annie De Wilde RSM InterAudit Seminarie IBR 6 oktober 2010 Title Subtitle date INHOUD ISA 720 Doel Definities Wetgeving Vereisten 1

2 Doelstelling : Wat dient een auditor te doen met betrekking tot de andere informatie in documenten waarin gecontroleerde financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring zijn opgenomen? Welke documenten? jaarrapporten : overhandigd aan aandeelhouders of stakeholders. Andere informatie : vb. Documenten bij uitgifte van effecten Doelstelling : voorbeelden van andere informatie ( A3) : Een door het management of degenen belast met het beleid opgesteld verslag betreffende de activiteiten; Samenvattingen van of de belangrijkste punten uit de financiële informatie; Gegevens over de werkgelegenheid; Voorgenomen investeringsuitgaven; Financiële ratio s; Namen van leden van het hoger kader en bestuurders; Bepaalde kwartaalinformatie; 2

3 Doelstelling : Maakt in het kader van de ISA s geen deel uit van andere informatie (A4) : Een persbericht of een verzendbericht, zoals een begeleidende brief, ter begeleiding van het document waarin de gecontroleerde financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring zijn opgenomen; Informatie die is opgenomen in de aan beleggingsanalysten verstrekte inlichtingen; Informatie die is opgenomen op de website van de entiteit. Doelstelling : Op passende wijze inspelen op situaties waar deze documenten andere informatie zouden bevatten die de geloofwaardigheid van die financiële overzichten en van de controleverklaring zouden kunnen ondergraven. 3

4 Ingangsdatum Van toepassing op controles van financiële ovezichten over de verslagperiode beginnend op of na 15 november Definities binnen ISA 720 : Overige informatie : Financiële of niet-financiële informatie; Anders dan financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring; Opgenomen (op grond van wet-of regelgeving, omdat dit gebruikelijk is) in een document waarin de gecontroleerde financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring zijn opgenomen. 4

5 Definities binnen ISA 720 : Inconsistentie : Strijdigheid tussen gecontroleerde financiële overzichten Andere informatie Een van materieel belang zijnde inconsistentie : kan twijfel doen ontstaan omtrent de conclusies die op basis van eerder verkregen controle-informatie zijn verkregen en de onderbouwing van het oordeel over de financiële overzichten. Definities binnen ISA 720 : Onjuiste voorstelling van zaken (misstatement of fact) : onjuiste vermeldingen of presentaties; van overige informatie die geen verband houdt met aangelegenheden beschreven in de gecontroleerde financiële overzichten; een van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken : Kan de geloofwaardigheid ondergraven van het document waarin de gecontroleerde financiële overzichten werden opgenomen. 5

6 Wetgeving : Belgische Wetgeving : art 96 W.Venn. Artikel 104 en 105 W. Venn. Artikel 121, 144, 148 W.Venn IAS 1 Algemene controlenormen Norm mbt. het jaarverslag Aanbevelingen Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 96 W. Venn.: Het jaarverslag bedoeld in artikel 95 bevat : 1 ten minste een getrouw overzicht van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de vennootschap, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico s en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd wordt. Dit overzicht bevat een evenwichtige en volledige analyse van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de vennootschap die in overeenstemming is met de omvang en de complexiteit van dit bedrijf. 6

7 Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 96 W. Venn.: Het jaarverslag bedoeld in artikel 95 bevat : In de mate waarin zulks noodzakelijk is voor een goed begrip van de ontwikkeling, de resultaten en de positie van de vennootschap, omvat de analyse zowel financiële als, waar zulks passend wordt geacht, niet-financiële essentiële presentatie-indicatoren die betrekking hebben op het specifieke bedrijf van de vennootschap, met inbegrip van informatie betreffende milieu- en personeelsaangelegenheden. In deze analyse omvat het jaarverslag waar zulks passend wordt geacht, verwijzingen naar en aanvullende uitleg betreffende de bedragen in de jaarrekening. Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 96 W. Venn.: Het jaarverslag bedoeld in artikel 95 bevat : 2 belangrijke gebeurtenissen na balansdatum; 3 omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk kunnen beïnvloeden, voor zover dat zij geen ernstig nadeel zouden berokkenen aan de vennootschap; 4 werkzaamheden mbt. onderzoek en ontwikkeling; 5 gegevens mbt. bijkantoren van de vennootschap; 7

8 Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 96 W. Venn.: Het jaarverslag bedoeld in artikel 95 bevat : 6 in geval van overgedragen verlies of gedurende 2 opeenvolgende jaren verlies : verantwoording van continuïteit; 7 gegevens die volgens dit wetboek moeten worden opgenomen; 8 gebruik van financiële instrumenten : doel, beleid mbt. Beheersing van het risico, gelopen prijsrisico, kredietrisico, ; 9 verantwoording van de onafhankelijkheid en deskundigheid op het vlak van boekhouding en audit van ten minste één lid van het auditcomité. Wetgeving : Belgische Wetgeving : Ontwikkeling en de resultaten : De revisor kan zich niet in de plaats stellen van het bestuursorgaan en bepaalde informatie in zijn verslag beschrijven! 8

9 Wetgeving : Ontwikkeling en de resultaten : Representatiebrief : het jaarverslag bevat volgens art. 96 van het W. Venn. Vereiste inlichtingen, met inbegrip van de vereiste beschrijving van de voornaamste risico s en onzekerheden. Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 104 W. Venn.: Wanneer een vennootschap naast de bij de artikelen 98 ( neerlegging jaarrekening) en 100 (bijlagen : CR verslag, ) voorgeschreven openbaarmaking, haar jaarrekening en jaarverslag in hun geheel op een andere wijze verspreidt, moeten zij worden weergegeven in de vorm en met de inhoud van de documenten die het voorwerp hebben uitgemaakt van het verslag van de commissarissen. Zij moeten vergezeld gaan met de tekst van dit verslag. Hebben de commissarissen omtrent de jaarrekening een goedkeurende verklaring gegeven zonder voorbehoud, dan mag de tekst van hun verslag worden vervangen door hun verklaring. 9

10 Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 105 W. Venn.: Onverminderd de openbaarmaking vereist door de artikelen 98( neerlegging jaarrekening) en 100 (bijlagen : CR verslag, ), kunnen vennootschappen ook een verkorte versie van hun jaarrekening verspreiden, voor zover deze geen vertekend beeld geeft van het vermogen, van de financiële positie en van de resultaten van de vennootschap. Er dient te worden vermeld dat het om een verkorte versie gaat en er wordt verwezen naar de openbaarmaking verricht volgens de wet. Is de jaarrekening nog niet neergelegd, wordt hiervan melding gemaakt. Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 105 W. Venn.: Deze verkorte versie mag niet worden vergezeld door het verslag noch van de goedkeurende verklaring van de commissarissen. Wel moet worden vermeld of een goedkeurende verklaring met of zonder voorbehoud werd gegeven, dan wel of er een afkeurende of onthoudende verklaring werd gegeven. 10

11 Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 121 W. Venn.: Artikels 104 en 105 zijn eveneens van toepassing op de geconsolideerde jaarrekeningen. Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 144 W. Venn.: Het verslag van de commissaris bedoeld in artikel 143 moet volgende elementen bevatten :.. 6 een verklaring die aangeeft of het jaarverslag de door de artikelen 95 en 96 vereiste inlichtingen bevat en in overeenstemming is met de jaarrekening van hetzelfde boekjaar... 11

12 Wetgeving : Belgische Wetgeving : Artikel 148 W. Venn.: De commissarissen of de bedrijfsrevisoren aangesteld voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening stellen een omstandig schriftelijk verslag op dat volgende elementen bevat :.. 5 een vermelding die aangeeft of het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening de door de wet vereiste inlichtingen bevat en al dan niet in overeenstemming is met de geconsolideerde jaarrekening voor hetzelfde boekjaar... Wetgeving : IAS/IFRS IAS 1 Presentatie van de jaarrekening - 45 : De IFRSs zijn alleen van toepassing op de jaarrekening en niet op andere informatie die in een jaarverslag of ander document is vervat. 12

13 Wetgeving : Algemene Controlenormen : 3.17 Wanneer de financiële overzichten, alsook het controleverslag het voorwerp uitmaken van een publicatie, wordt de bedrijfsrevisor aanbevolen na te gaan of de publicatie overeenstemt met de jaarrekening die door hem werd gecontroleerd. het bestuursorgaan van de onderneming is verantwoordelijk voor de wettelijke publicatie en andere publicaties mbt. de wettelijke jaarrekening; Het is niet zonder belang dat de revisor begaan is met de overeenstemming van de gepubliceerde en goedgekeurde jaarrekening alsook met de verwijzing, overeenkomstig art. 104 van W.Venn, naar het controleverslag. Dit geldt ook voor de geconsolideerde jaarrekening ( cfr. Art 121W.Venn) Wetgeving : Norm betreffende de controle van het jaarverslag over de (geconsolideerde) jaarrekening : 8.3 Sommige vennootschappen publiceren brochures onder de noemer jaarverslag ( rapport annuel, annual report ) waarin meer elementen aan bod komen dan deze die zijn voorgeschreven door de artikelen 9 en 119 van het W.Venn. De vermelding door de commissaris in het verslag krachtens artikel 144,6 heeft geen betrekking op deze brochure als geheel. 13

14 Wetgeving : Norm betreffende de controle van het jaarverslag over de (geconsolideerde) jaarrekening : Het is echter raadzaam dat de commissaris de aandacht van het bestuursorgaan zou vestigen op de noodzaak om iedere verwarring tussen het jaarverslag en de brochure te vermijden zodat niet de indruk wordt gewekt dat de vermelding door de commissaris in het tweede deel van zijn verslag betrekking zou hebben op de brochure als geheel. Wetgeving : Aanbevelingen 4.2. controle van de vormvereisten in verband met de vaststelling, de goedkeuring en de bekendmaking van de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening ( 6 september 1996) 5. Openbaarmaking van brochures, prospectus en andere informatie die een samenvattende of onvolledige jaarrekening bevatten ( Art. 105 W. Venn). Naast de wettelijke verplichte bekendmaking mag de onderneming haar jaarrekening en het controleverslag verspreiden in andere vormen :brochures, prospectus, informaticanetwerk 14

15 Wetgeving : Aanbevelingen Indien de verspreide jaarrekening niet identiek is aan de wettelijk bekendgemaakte jaarrekening, wegens verkorte versie of omdat een aantal gegevens (toelichting) ontbreken, mogen noch het controleverslag noch zelfs de conclusie ervan in deze documenten worden opgenomen. Deze documenten moeten wel vermelden of een goedkeurende verklaring met of zonder voorbehoud is gegeven, dan wel of er geen goedkeurende of onthoudende verklaring werd gegeven. Wetgeving : Aanbevelingen 5.1. Het verdient aanbeveling dat de commissaris bij het bestuur van de onderneming navraag zou doen over haar bedoeling om een onvolledige of verkorte jaarrekening te publiceren. Wordt dergelijke publicatie overwogen, dan moet de commissaris de aandacht van de bedrijfsverantwoordelijken vestigen op de naleving van artikel 105 W.Venn. en met name op het feit dat: 1. de tekst moet vermelden dat het om een verkorte versie gaat en verwijzen naar de wettelijke publicatie; 15

16 Wetgeving : Aanbevelingen 2. de verkorte versie geen vertekend beeld mag geven van het vermogen, de financiële positie en de resultaten van de vennootschap; 3. zijn verslag niet in de brochure mag worden afgedrukt, maar dat wel dient vermeld te worden welke de strekking van zijn verklaring is (art. 105 W.Venn.). Wetgeving : Aanbevelingen 5.2. Een brochure die deze voorwaarden (vermeld onder punt 5.1.) niet vervult, leidt tot een overtreding van het Wetboek van vennootschappen. Zulks moet overeenkomstig artikel 140 W. Venn. aan het bestuursorgaan van de vennootschap worden medegedeeld en, indien daaraan geen passend gevolg wordt gegeven, moet de commissaris er melding van maken in zijn verslag over de jaarrekening van het volgende boekjaar. 16

17 Vereisten van ISA 720 : De auditor dient de andere informatie te lezen teneinde van materieel belang zijnde inconsistenties met de gecontroleerde financiële overzichten te onderkennen. De auditor dient afspraken te maken met het management om de andere informatie te verkrijgen voor de datum van de controleverklaring. Is dit niet mogelijk, dan dient de auditor deze andere informatie zo spoedig mogelijk te lezen. Van materieel belang zijnde inconsistenties Algemene regel : indien bij lezing van de andere informatie een van materieel belang zijnde inconsistentie wordt vastgesteld, dient de auditor te bepalen of de gecontroleerde financiële overzichten dan wel de andere informatie moet worden herzien. Inconsitentie vastgesteld VOOR de datum van controleverklaring: Herziening van de gecontroleerde financiële overzichten nodig en wordt door management geweigerd : Controleverslag met voorbehoud; Afkeurende verklaring. 17

18 Van materieel belang zijnde inconsistenties Herziening van de andere informatie is nodig en wordt door management geweigerd : paragraaf inzake overige aangelegenheden (other matters paragraph) met beschrijving van de inconsistentie; het controleverslag niet afgeven; de opdracht teruggeven Afhankelijk of de wet dit toestaat. Van materieel belang zijnde inconsistenties Controlenorm jaarverslag 14 : Met betrekking tot de controle van de overeenstemming van het jaarverslag met de (geconsolideerde) jaarrekening dient de commissaris : (b) te bepalen of de vastgestelde van materieel belang zijnde inconsistentie zich situeert op het niveau van het jaarverslag of van de jaarrekening zelf, en Indien een correctie nodig is van de gecontroleerde jaarrekening en dit geweigerd wordt, dient een voorbehoud of een afkeurende verklaring te worden geformuleerd in deel 1 van het verslag. 18

19 Van materieel belang zijnde inconsistenties Controlenorm jaarverslag Indien een correctie nodig is van het jaarverslag en dit geweigerd wordt, dient in het tweede deel van het controleverslag te worden gemeld dat er een van materieel belang zijnde inconsistentie voorkomt in het jaarverslag. Van materieel belang zijnde inconsistenties vb van formulering in deel 2 van het verslag: het jaarverslag vermeldt onredelijke/verkeerde/inconsistente informatie omtrent risico s waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd, zoals vereist door artikel 96 (resp 119) van het Wetboek van Vennootschappen. 19

20 Van materieel belang zijnde inconsistenties Inconsitentie vastgesteld NA datum van controleverklaring: Toepassing van ISA 560 (subsequent events) Indien de directie aanvaardt om de andere informatie aan te passen : nazicht van de genomen stappen van verspreiding zodat degenen die in het bezit zijn van de eerder verstrekte documenten nieuwe ontvangen; Indien de directie weigert om de andere informatie aan te passen : het bestuursorgaan informeren of eventueel juridisch advies inwinnen. Van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken (material misstatements of fact) Algemene regel : wanneer de auditor bij het lezen van de andere informatie bewust wordt van een kennelijk van materieel belang onjuiste voorstelling van zaken, dient hij deze aangelegenheid met het management te bespreken. Indien de auditor na dit gesprek nog steeds van mening is dat er een onjuiste voorstelling van zaken bestaat, dient de auditor het management te verzoeken een deskundige derde te raadplegen (vb. juridisch adviseur) en dient hij dit advies in overweging te nemen; 20

21 Van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken (material misstatements of fact) indien hij tot de conclusie komt dat er een van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken is in de andere informatie die het management weigert te corrigeren : dient de bezorgdheid kenbaar te maken aan het bestuursorgaan en mogelijks passende maatregelen te nemen zoals het verkrijgen van juridisch advies. Van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken (material misstatements of fact) Controlenorm jaarverslag 15 : Met betrekking tot een mogelijk misleidende indruk die in het jaarverslag over de (geconsolideerde) jaarrekening wordt gewekt, dient de commissaris : (a) elke vastgestelde van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken in het jaarverslag te bespreken met het bestuursorgaan van de entiteit; ( b) indien hij na dit onderhoud nog van mening is dat er een van materieel belang onjuiste voorstelling van zaken is, dient hij het management aan te bevelen een gekwalificeerde derde te raadplegen en het verkregen advies in overweging te nemen. 21

22 Van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken (material misstatements of fact) Controlenorm jaarverslag (c) te overwegen verdere passende maatregelen te nemen indien hij tot de conclusie komt dat er een van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken in het jaarverslag voorkomt die het bestuursorgaan weigert te corrigeren. Samenvatting : Onderscheid tussen : Van materieel belang zijnde inconsistenties : kan twijfel doen ontstaan over de conclusie van de audit en de auditopinie; Van materieel belang zijnde onjuiste voorstelling van zaken (material misstatements of fact) Informatie zonder verband met aangelegenheden beschreven in de gecontroleerde financiële staten, maar die de geloofwaardigheid van de gecontroleerde financiële overzichten kunnen ondergraven. 22

23 Samenvatting : Vereisten : lezen van de andere informatie die financiële overzichten bevatten. Indien mogelijk, voor de opmaak van het controleverslag. Samenvatting : In geval van een vastgestelde van materieel belang zijnde inconsistentie, correctie door te voeren bij : Gecontroleerde financiële overzichten Of andere informatie?? 23

24 Samenvatting : In geval van een vastgestelde, niet gecorrigeerde van materieel belang zijnde inconsistentie, in de gecontroleerde financiële overzichten : verslag met voorbehoud of afkeurende verklaring In de andere informatie : paragraaf inzake overige aangelegenheden (other matters paragraph) met beschrijving van de inconsistentie; Wat te doen? FORMALISEREN van het lezen van het jaarverslag! Er dient een spoor te bestaan van de uitgevoerde werkzaamheden! 24

25 Vragen??? 25