Verslag Informatiebijeenkomst 15 november 2018 Onttrekken aan eredienst van Drieëenheidskerk Oldenzaal

Transcriptie

1 Datum 15 november 2018 Inloop uur Aanvang uur Sluiting uur Locatie H. Antoniuskerk Spoorstraat 4a Oldenzaal Informatiebijeenkomst verloop programma Henk Brussel heet alle aanwezigen welkom en geeft aan dat hij deze informatiebijeenkomst zal leiden. Henk Brussel vervolgt zijn inleiding door aan te geven dat een avond als deze voor niemand een gemakkelijke avond is. Het besluit om uiteindelijk de kerk uit de eredienst te onttrekken is ingrijpend voor iedereen in de parochie. Het betekent feitelijk dat er een einde komt aan een lange traditie van vieren van geloof en vieren van het leven. Het doel van deze informatiebijeenkomst is om de aanwezigen van vanavond te informeren over de te volgen procedure. Op gezette momenten tijdens het programma is er tijd om te reageren en/of vragen te stellen. Henk van Brussel licht het programma van vanavond toe. 1. Welkom 2. Een korte bezinning door pastoor Reerink 3. Uitleg doel van deze bijeenkomst 4. Toelichting op de aanleiding waarom het in de ogen van het bestuur noodzakelijk is om de kerk aan de eredienst te onttrekken 5. Toelichting van vicevoorzitter Tom Kok 6. Toelichting v.w.b. het hanteren van de procedures binnen ons bisdom 7. Afsluiting Bezinning Henk van Brussel geeft pastor Reerink het woord voor een kort moment van bezinning. Pastor Reerink leest de overweging van mgr. Gerard de Korte voor, die hij 5 jaar geleden op 7 november 2013 heeft geschreven. Dit ter gelegenheid van het feest van de heilige Willibrord. Mgr. De Korte is tegenwoordig bisschop van Den Bosch. Doel informatiebijeenkomst Henk van Brussel geeft aan dat het doel van de informatiebijeenkomst van vanavond is om de aanwezigen stap voor stap door de te volgen procedure te loodsen. Vervolgens wordt de huidige stand van zaken toegelicht en in welk stadium we van de Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 1 van 8

2 procedure zitten. Tevens wordt toegelicht op welke momenten van de procedure de geloofsgemeenschap kan instappen. Aan de procedure is een tijdspad gekoppeld, welke vanavond wordt toegelicht. Aanleiding Tom Kok neemt het woord v.w.b. de onderbouwing waarom het parochiebestuur van mening is om over te moeten gaan van het onttrekken van de kerk aan de eredienst. Mensen gaan in Europa, maar ook in Nederland steeds minder naar de kerk. We kunnen spreken van ontkerkelijking. Er is sprake van een andere wij-ik balans. Er zijn minder kortstondige en vrijblijvende verbindingen van een individu en allerlei groepen. Mensen zoeken elkaar steeds minder op om gezamenlijke activiteiten te ondernemen. Veel verenigingen klagen daarover en wij hebben daar ook mee te maken. Religie wordt tot privaat domein veroordeelt en maatschappelijke invloed van religie wordt steeds kleiner. Dit zijn belangrijke ontwikkelingen die van grote invloed zijn, waardoor we nu ook in Oldenzaal staan en de kerk moeten gaan onttrekken aan de eredienst. Ook de verhoudingen in Oldenzaal hebben daartoe bijgedragen en het proces mogelijk zelfs versnelt. Dit afsnijden is niet zonder gevolgen geweest en dat doet voor een ieder in onze parochie pijn. Het is inmiddels 12 jaar geleden dat Kardinaal Simonis het besluit heeft genomen dat de Plechelmus basiliek als eucharistisch centrum voor de toekomst wordt aangewezen. Dit besluit betekent dat voor overige kerken in Oldenzaal mogelijk geen toekomst is weggelegd. Deze laatste conclusie kan nog verder worden onderbouwd vanuit een financieel perspectief. Financieel gezien staat het water aan onze lippen. De jaarlijkse tekorten zijn fors en lopen op. Oorzaak is ondermeer gelegen in de vermindering van de bijdrage van de parochianen, opbrengsten uit bezittingen en beleggingen. Het parochiebestuur heeft het streven om vanaf 2021 weer de zwarte cijfers te laten zien. Om daar te komen zal kostenreductie en inkomstenderving moeten plaatsvinden. Eén van de elementen in het kader van kostenreductie is het afstoten van pastorieën en kerkgebouwen die nu of op termijn geen functie meer hebben. De pastorie van de Drieëenheidskerk is inmiddels verkocht en de pastorie van de Antoniuskerk is in de verkoop. In positieve zin verloopt de vordering daarin gestaag. Nu staan we op het punt om kerkgebouwen te moeten sluiten en af te stoten. Het onderhoud van deze gebouwen drukken zwaar op de jaarlijkse exploitatie. Aan het gebouw van de Drieëenheid moet zo n ,= aan herstelwerkzaamheden en onderhoud worden besteed om het in stand te kunnen blijven houden. Ook in dit werkgebied is er sprake van terugloop van het kerkbezoek, met als effect dat ook parochiebijdragen en opbrengsten teruglopen. We hebben een kostenreductie aan kunnen brengen, maar de balans is niet in evenwicht. Vanaf 2016 heeft er geen enkele eredienst in de Drieëenheidskerk plaatsgevonden. Door het parochiebestuur is hier wel de mogelijk voor geboden. Om op termijn van het besluit van de kardinaal te komen en te voorkomen dat we financieel Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 2 van 8

3 nog verder afglijden, zullen we maatregelen moeten ondernemen. Vanuit pastoral persfectief gezien gaat het in principe niet om de gebouwen, maar om de inhoud van de beleving. We begrijpen dat deze pijn tijd nodig heeft om het een plek te geven. We zijn nu op het punt gekomen dat ook de Drieëenheidskerk aan de eredienst zal worden onttrokken. De sterke terugloop van kerkbezoeken en de financiële positie zijn voor het kerkbestuur zwaarwegende argumenten geweest om tot dit besluit te komen. Dat het pijn doet, dat begrijpen we ten zeerste. We moeten ons echter wel van de illusie bevrijden dat in de Middeleeuwen de kerk vol zat. Dat men minder naar de kerk gaat, wil niet zeggen dat men niet meer bezield is. De opdracht is aan ons allen om binnen ons eucharistisch centrum voor iedereen een plek te gaan zoeken. Vraag Wie heeft ons toegesproken? Niemand heeft zich voorgesteld. Henk Brussel Geeft aan dat hij in zijn rol tijdens deze informatiebijeenkomst dit wel had moeten doen. Hij biedt zijn excuus hiervoor aan. Vanuit het parochiebestuur stelt een ieder zich vervolgens voor. - Patrick Kalter Gebouwen - Henk Goorhuis Penningmeester en waarnemend secretaris - Tom Kok Vicevoorzitter - Pastor Reerink - Willy Westerink Lid Bestuur - Tiny Willemsen Lid Bestuur Vraag Hoe komt u aan de informatie dat er ongeveer ,= nodig is t.b.v. herstelwerkzaamheden en onderhoud voor de Drieëenheid? Patrick Kalter Licht toe dat het bestuur een inspectie heeft laten uitvoeren door monumentenwacht. Uit deze inspectie is een raming voortgekomen dat de herstelwerkzaamheden v.w.b. de gebreken tussen de ,= en ,= zal zijn. Met deze herstelwerkzaamheden zal het gebouw vervolgens op het niveau zijn om weer volledig te kunnen functioneren. Vraag Van wanneer dateert dit rapport? Patrick Kalter Geeft aan dat dit rapport 2 tot 3 maanden geleden is opgemaakt. Opmerking In 2009 zijn er herstelwerkzaamheden uitgevoerd, welke in totaal ,= heeft gekost. Het enige wat nu nog moet gebeuren kan geen ,= kosten. Dit is valse voorlichting. Patrick Kaller Merkt hierover op dat monumentenwacht meerdere inspecties uitvoert bij kerkgebouwen in onze parochie en daarbuiten. De medewerkers zijn deskundig en vanuit het bestuur is er vertrouwen in de aangereikte cijfers. Het is enige tijd geleden dat er een dergelijke inspectie is uitgevoerd en er reparaties zijn gedaan. Sindsdien is het gebouw niet meer volledig onderhouden, waardoor het gebouw is verslechterd. Wanneer een onderdeel van een gebouw verslechterd en er geen onderhoud wordt uitgevoerd, hoe Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 3 van 8

4 slechter de staat van het gebouw wordt. De grootste kostenpost v.w.b. de herstelwerkzaamheden betreft met name het dak, de gevels en de verwarmingsinstallatie. Vraag Enkele jaren geleden ben ik testamentair executeur geweest van de heer... Van dat geld heb ik zijn huis kunnen verkopen. Notarieel is vastgelegd dat dit geld ter beschikking is voor het onderhoud van de Drieëenheidskerk. Als dat geld daar niet voor gebruikt is, wat is er dan mee gedaan? Henk Brussel In overleg met het bestuur zal deze mevrouw een persoonlijk antwoord ontvangen. Proces onttrekking aan de eredienst Patrick Kalter merkt op dat de presentatie van vanavond op de website zal worden gepubliceerd. We hebben het proces, zoals ons dat door de bisschop is voorgeschreven, in een aantal stappen uitgewerkt. Enerzijds wordt vanavond het proces gepresenteerd en anderzijds de daarbij behorende planning. Patrick Kalter is sinds 2 jaar lid van het bestuur. In 2013 zijn de toekomstplannen gestart. Onlangs is het parochiebestuur in gesprek gegaan met de vicaris om het voornemen van het onttrekken van de Drieëenheidkerk aan de eredienst te melden en advies inzake het te volgen proces te verkrijgen. Vervolgens heeft het bestuur het voornemen formeel aangegeven bij de aartsbisschop en het verzoek ingediend om het proces te starten. Daarop heeft de aartsbisschop zijn goedkeuring gegeven. Een onderdeel van het proces is om een werkplan samen te stellen en dat begint met een concept werkplan. Een belangrijke stap in het proces is de informatiebijeenkomst van vanavond. Het informeren van de parochianen in de gehele parochie over dit proces. Naar aanleiding van deze informatieavond verwacht het parochiebestuur bezwaren tegen het onttrekken van de eredienst van de Drieëenheidskerk. Deze bezwaren dienden schriftelijk te worden ingezonden. De bezwaren worden door het parochiebestuur verzameld. Mocht er behoefte zijn om een toelichting te geven op een bezwaar, dan zal dat plaatsvinden middels een hoorzitting. Van de hoorzitting wordt een woordelijk verslag gemaakt. Dat verslag wordt aan het werkplan dossier toegevoegd. Vervolgens zal het parochie bestuur het hele pakket indienen bij de aartsbisschop, waarna ons verzoek zal worden beoordeld. Middels een schriftelijke mededeling ontvangt het parochiebestuur het besluit van de aartsbisschop. In deze schriftelijke mededeling zal de termijn worden vermeld waarbinnen en bij wie er bezwaar tegen dit besluit kan worden ingesteld. Het parochiebestuur zal dit algemeen aankondigen. Vervolgens neemt de aartsbisschop dat weer in overweging en komt er een schriftelijke reactie en besluit, middels een decreet, tot het onttrekken aan de eredienst. Het decreet hoeft niet direct aan te sluiten op dit proces. Dit heeft ook te maken met de verkoop van de kerk. Pas op het allerlaatste moment, na verkoop van de kerk, wordt het decreet uitgevoerd. Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 4 van 8

5 Patrick Kalter neemt de planning van het proces v.w.b. de onttrekking van de eredienst door. Vraag Ik weet dat het 19 stappen zijn die gevolgd moeten worden. Hier is een maand geleden een bijeenkomst over geweest. Dit stappenplan staat op papier. Kunnen wij dit stappenplan krijgen? Patrick Kalter Geeft aan dat hij dit betreffende stappenplan ook graag wil zien. Hij heeft inmiddels verschillende versies van het stappenplan ontvangen. Er zijn wat wijzigingen in het proces geweest. Het stappenplan wat vanavond wordt gepresenteerd is in grote lijnen het plan wat het parochiebestuur van het bisdom heeft ontvangen. Dit plan wordt ook op de website gepubliceerd. Vraag Waarom worden er sowieso, zoals ook de aankondiging van deze bijeenkomst niet in de Tubantia geplaatst? We hebben immers geen parochieblad meer en we ontvangen ook niet meer frequent De Glimlach. Ook niet iedereen maakt gebruik van internet. Henk Brussel Wij gaan zorgvuldig om met de kwestie v.w.b. de communicatie naar buiten. Als daar wat aan hapert nemen wij dat mee en gaan wij onderzoeken hoe wat dat kunnen gaan verbeteren. Dit punt tot verbetering trekken we ons aan. Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 5 van 8

6 Vraag Tom Kok Als je een besluit kunt opmaken dan moet je ook de onderliggende stukken kunnen inzien. Hoe is dit geregeld en zijn de hoorzittingen openbaar of vinden die in de achterkamers plaats? Wij volgen het stappenplan wat ons vanuit het bisdom is aangereikt. De onderliggende stukken zijn in principe niet openbaar, maar wanneer iemand behoefte heeft (wanneer het dossier compleet is) om daar samen met iemand van het bestuur naar te kijken dan kan dat. Die mogelijkheid wordt u wel geboden, maar we gaan geen onderliggende stukken overleggen. De hoorzittingen zijn niet openbaar. Naast een individuele hoorzitting bestaat er wel de mogelijk om als groep gebruik te maken van een hoorzitting. Henk Brussel U kunt denken aan onderliggende stukken inzake ontwikkelingen rond pastoral beleid, cijfers inzake bezoeken en bijvoorbeeld financiële cijfers. Deze cijfers zijn openbaar en beschikbaar. Vraag Tom Kok Opmerking Tom Kok Op verschillende niveaus kan er bezwaar kenbaar worden gemaakt. Is er ook een mogelijkheid dat als de bezwaren zo groot zijn dat de procedure wordt teruggetrokken en de kerk gewoon open blijft? Nee, we zullen alle bezwaren in behandeling nemen en voor zover we kunnen ook beantwoorden. Met onder andere de bezwaren wordt het dossier verder gevormd en zal worden voorgelegd aan de bisschop. De bisschop bepaalt uiteindelijk of de ingediende bezwaren zwaarwichtiger zijn dan het besluit van het bestuur en dan zal de bisschop geen goedkeuring kunnen geven. Vervolgens kan het kerkbestuur op de beslissing van de bisschop bezwaar indienen. Bezwaren zijn geen belemmering om het proces terug te trekken. De termijn tot 30 november a.s. vind ik een zeer korte termijn en u zou dit langer moeten maken. Wij zijn van mening dat een termijn van 2 weken toereikend moet zijn en daar houden wij ons ook aan vast. Uiterlijk 30 november a.s. dient u uw bezwaar schriftelijk in te dienen bij het parochiebestuur. Het is van belang, voor als u gehoord wilt worden, om dit bij het bezwaar kenbaar te maken. Om de termijn op te rekken kunt u binnen de termijn van 2 weken bezwaar indienen en aankondigen dat u de onderbouwing later (binnen 4 weken na 30 november a.s.) zult indienen. Hiermee rekt u de termijn op naar in totaal 6 weken. Opmerking Ik heb een algemene opmerking naar aanleiding van de antwoorden van de vicevoorzitter. Ten overstaan van het gehele bisdom laat ik u weten dat de kardinaal mij heeft mij geschreven dat hij geen kerken sluit, maar dat het kerkbestuur dat doet. Vanavond wordt dat anders genoemd, nl. dat niet het parochiebestuur de kerken sluit maar de aartsbisschop. In de politiek is alles openbaar, maar hier is blijkbaar niets openbaar. Henk Brussel U maakt een serieus punt. Mijn persoonlijke antwoord hierop is dat de bisschop in het decreet alleen gaat over het onttrekken van het kerkgebouw Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 6 van 8

7 Vraag Tom Kok aan de eredienst. In eerste instantie gaat het om de functie van het gebouw en in tweede instantie gaat het om het eigendom van het gebouw. Stel dat het kerkgebouw verkocht wordt of verkocht gaat worden. Wat is voor het parochiebestuur de selectieprocedure v.w.b. het kiezen van de koper? We hebben onlangs een gesprek gehad met de gemeente. Op korte termijn gaan we een prijsvraag uitschrijven hoe we het gebouw als zodanig kunnen behouden, maar wel een andere functie kunnen gaan geven. Henk Brussel Het bisdom keurt uiteindelijk ook goed of de beoogde verkoop passend is. De koper moet een verbinding hebben met de doelstellingen van de kerk. Maatschappelijke belangen staan boven commerciële doeleinden. Vraag Hangt het bezwaar van een persoon af of van een instantie? Henk Brussel Dat maakt niets uit. Als u dit maar meldt in de brief. Als u deze brief namens uzelf schrijft of namens een groep, maakt dat in die zin niets uit. Opmerking Pastor Reerink heeft aan het begin van deze informatiebijeenkomst een overweging voorgedragen welke begon met de zin Wat doen wij met deze ergenis. Ongevraagd breng ik hier vanavond advies uit, dit naar aanleiding van de vraag die eerder is gesteld inzake de erfenis welke beschikbaar is gesteld t.b.v. herstelwerkzaamheden en onderhoud van de kerk. Als u nu meedeelt dat er achterstallig onderhoud is van en het parochiebestuur het geld van de erfenis daar niet aan (heeft) besteedt, dan ontstaat er een heel groot probleem. Wat vanavond niet is uitgesproken is dat dit gebouw wel of niet een gemeentelijk monument zal zijn. Dit is nl. erg belangrijk voor de verkoop. Met nadruk vermeld ik dat het niet besteden van de gelden van wat doen wij met deze erfenis van uiterste belang is. Deze gelden moet worden gebruikt voor het onderhoud van de Drieëenheidskerk. Ongeacht of het nu wel of geen kerk (meer) zal zijn. Vraag Mag ik het rapport inzien v.w.b. de staat van het onderhoud van de kerk? Henk Brussel Uiteraard mag dat. Opmerking Ik ben maar een eenvoudige parochiaan en de laatste jaren zijn we heel wat keren voor kerkbijeenkomsten bij elkaar geweest, maar ik mis vooral de geloofshouding. Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 7 van 8

8 Informatieverstrekking tijdens het proces Patrick Kalter licht het volgende toe: Uitnodiging informatiebijeenkomst - Publicatie op de website parochie - Mededeling in de kerken - Glimlach (huis-aan-huis) Informatiebijeenkomst parochianen - 15 november uur Antoniuskerk te Oldenzaal Verslag informatiebijeenkomst - Publicatie op de website parochie Notulen/antwoorden per hoorzitting Besluit aartsbisdom Decreet aartsbisdom - Wordt verstrekt aan de gespreksdeelnemers - Publicatie op de website parochie - Mededeling in de kerken - Glimlach (huis-aan-huis). - Publicatie op de website parochie - Mededeling in de kerken - Glimlach (huis-aan-huis) Website : Adres waar het bezwaar naar toe kan worden gestuurd is: Per brief: Parochiebestuur H. Plechelmus Spoorstraat 4a 7572 CZ Oldenzaal Per bestuur@plechelmus.nl Henk Brussel voegt hier aan toe dat er tijdens de hoorzitting een woordelijk verslag wordt gemaakt. Dit verslag dient voor gezien en gelezen door de gehoorde voor akkoord te worden ondertekend. De gehoorde ontvangt ter plaatse een kopie van het verslag. Afsluiting Henk Brussel bedankt een ieder voor zijn/haar aanwezigheid vanavond, als ook de getoonde interesse en wenst allen een wel thuis. Verslag: Marieke Heuten-Muller MATHAN Business Support Pagina 8 van 8