Verslag van de informatiebijeenkomst voor woonbootbewoners en - eigenaren in:

Transcriptie

1 Verslag van de informatiebijeenkomst voor woonbootbewoners en - eigenaren in: Projectgebied: Centrum Oost Projectbureau Schoonschip d.d. 20 maart 2013 KHL Koffiehuis, Oostelijke Handelskade 44 te Amsterdam Aanwezig: Van Projectbureau Schoonschip: Ronald Roozeboom (coördinator Waternet), Henny van Gellekom (projectleider) en Marleen Hulshoff (projectsecretaris) Bewoners. 1. Opening Henny van Gellekom heet de aanwezigen welkom. Het projectbureau start deze voorlichting voor het projectgebied Centrum Oost omdat er straatriolering inclusief aansluitpunten per ligplaats zijn aangelegd, op korte termijn worden aangelegd. Van de bijeenkomst wordt een kort verslag gemaakt, waarin antwoord wordt gegeven op de gestelde vragen. De vragen en antwoorden zijn naar onderwerp gegroepeerd. Bewoners ontvangen dit verslag per post. Het verslag zal tevens op de website van het projectbureau geplaatst worden ( onder de rubriek documentatie/ verslagen bijeenkomsten). 2. Projectbureau Schoonschip Projectbureau Schoonschip is ontstaan uit een samenwerking tussen Rijkswaterstaat Noord- Holland (RWS) en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), dat in deze vertegenwoordigd wordt door Waternet. Het samenwerkingsproject heeft als doel de lozingen vanuit woonboten in oppervlaktewaterlichamen te doen (laten) beëindigen door de woonboten te laten aansluiten op de riolering. Het projectbureau is voornamelijk in het leven geroepen om woonbootbewoners hierbij te ondersteunen middels voorlichting, het uitvoeren van een schouw aan boord etc. Projectbureau Schoonschip is bereikbaar via: telefoonnummer (telefoondienst) per info@projectbureauschoonschip.nl. Veel informatie is te vinden op de website: 1

2 3. Wettelijk kader De Europese wet- en regelgeving is in Nederland uitgewerkt in een aantal wetten en besluiten. In eerste instantie zijn de regels met betrekking tot lozing van huishoudelijk afvalwater vastgelegd in het Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater (1997). In het Lozingenbesluit werd bepaald dat alle ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater op oppervlaktewater uiterlijk 1 januari 2005 beëindigd moesten zijn. Deze doelstelling bleek in de praktijk echter niet haalbaar. Met het oog op de bijzondere situatie van woonbootbewoners, is in het per 1 januari 2008 van kracht geworden Besluit lozing afvalwater huishoudens 1 een aparte regeling getroffen voor de beëindiging van lozingen vanuit woonschepen op oppervlaktewater. Dit besluit maakt een tijdelijke ontheffing van het lozingenverbod mogelijk indien er een concreet plan van aanpak met een duidelijke tijdslimiet is. In het projectgebied Centrum Oost zijn zowel adressen opgenomen van woonboten in het AGV-beheergebied (Conradstraat, Entrepotdok, Hoogte Kadijk, Kruithuisstraat, Nieuwe Vaart, Oostenburgerdwarsstraat, Plantage Muidergracht, Tweede Wittenburgerdwarsstraat, Veemarkt, Windrooskade, Zeeburgerdijk) als woonboten die in RWS-beheergebied (Javakade, Zeeburgerkade, Zuider IJdijk) liggen. Voorlichting vanuit Projectbureau Schoonschip met betrekking tot de eisen aan de pompinstallatie, wet- en regelgeving en de termijn waarbinnen dient te worden aangesloten is gelijk voor de woonboten in het gebied. De oppervlaktewaterbeheerders hebben beiden een eigen subsidieregeling en er is een verschil in de manier waarop de schouw wordt aangeboden/ vergoed. In paragraaf 6 en 7 staat meer beschreven hierover. De gemeente heeft de zorgplicht voor het transport van afvalwater (lees: de aanleg van riolering). De lozer moet zijn binnenhuisriolering op orde hebben en kunnen aansluiten op het riool als deze binnen 40 meter van een lozingspunt ligt. Gelden er andere regels voor varende schepen? Varende woonschepen die op de vaste ligplaats liggen (waarvoor ook een vergunning is verleend) worden op dat moment aangemerkt als 'woonschepen' en vallen onder het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Als woonschepen varen, worden ze beschouwd als zeeschepen of pleziervaartuigen waarvoor andere regels gelden. Dan hangt het van de aard van de tocht (zeevaart, binnenvaart, pleziervaart, etc.) en de afmetingen van het schip af welke wetgeving op dat moment van toepassing is. Wordt er in dit voorlichtingstraject ook rekening gehouden met vorstperiodes waarin weinig vordering kan plaatsvinden in de aanleg van de pomp en de leidingen? Nee, tijdens de tweede informatiebijeenkomst wordt een periode van 12 maanden vastgesteld om de installatie aan boord te voltooien. Hierin zijn voldoende vorstvrije perioden om voor de uiterlijke aansluitdatum de installatie te kunnen hebben voltooid. 1 gepubliceerd in Staatsblad 468, 2007, te lezen via overheid.nl 2

3 4. Uit te voeren werkzaamheden De werkzaamheden zijn te onderscheiden in: a. uit te voeren door de lozer: - aan boord: leidingen centraliseren - plaatsen pomp en maken wanddoorvoer - aanbrengen verbindingsslang tussen pomp en walaansluiting b. uit te voeren door de gemeente: - aanleg riolering tot aan de wal; - realisatie individueel aansluitpunt in de kademuur per woonark In Amsterdam wordt de aanleg van de riolering planmatig en waar mogelijk, gerealiseerd in combinatie met andere werkzaamheden (als de aanleg van andere nutsvoorzieningen) van het stadsdeel in het betreffende gebied. Plannen van de gemeente kunnen echter veranderen, daarom is het ook mogelijk dat er alleen rioolaansluitpunten worden aangelegd. In opdracht van de gemeente maakt Waternet een aansluitpunt waarop u kunt aansluiten op de riolering. Het projectbureau probeert zo goed mogelijk aan te sluiten op deze werkzaamheden bij het starten met informatie over de boordvoorziening. Het is mogelijk dat woonboten in de buurt nog niet, of al eerder zijn benaderd door Projectbureau Schoonschip. Het aansluitpunt loopt via een pijp uit op een put die is voorzien van een afsluitkraan met terugslagklep. Omdat de meeste woonboten lager liggen dan (het aansluitpunt in) de kade is een vuilwaterpomp nodig om het afvalwater weg te pompen. Waarom wordt de leiding in de kade vanaf het aansluitpunt tot het hoofdriool niet onder afschot gelegd door Waternet? Ik denk dat ik dan minder pompvermogen nodig zou hebben. Waternet geeft er niet de voorkeur aan de leiding naar het hoofdriool onder afschot aan te leggen. Omdat de leiding smaller is dan die van een reguliere huisaansluiting is de kans op aankoeken van vet en vuil groter wanneer de leiding droog komt te staan, de werking van de keerklep kan daardoor verminderen. Een leiding die onder afschot wordt aangelegd moet vaak ook lager in het hoofdriool geplaatst worden waardoor de kans op terugstromend water wanneer het hoofdriool vol loopt groter zou zijn. Daarnaast is er een grotere kans op lucht in de leiding wat ook de werking van de keerklep kan beïnvloeden. Een pomp die voldoet aan het Programma van Eisen is krachtig genoeg (minimaal 0.8 bar) om het water een aantal meter omhoog weg te pompen, hiervoor maakt het niet uit of de leiding vanaf het aansluitpunt naar het hoofdriool onder afschot is aangelegd of niet. De pomp ondervindt toch al enige tegendruk, omdat in de verbindingsslang tussen schip en aansluitput altijd water blijft staan. 5. Pompinstallatie Er wordt uitgegaan van een pomp met een vrije doorlaat. Een versnijdende pomp is in de regel niet nodig. In voorkomende gevallen (bijvoorbeeld een zeer lange leiding tot aan het hoofdriool) bestaat de kans dat een versnijdende pomp toch nodig is. Het projectbureau adviseert bewoners om hierover goed met de installateur en gemeente/ Waternet te overleggen. In het Programma van Eisen (PvE) staan de eisen vermeld, waaraan de installatie (pomp, wanddoorvoer, verbindingsslang etc.) tot aan de aansluiting op het riool moet voldoen om te kunnen spreken van een deugdelijke boordvoorziening. Het projectbureau benadrukt dat de installaties die in de presentatie getoond worden onder ideale omstandigheden zijn 3

4 geïnstalleerd en erkent dat de werkelijkheid vaak gecompliceerder is en dat voor iedere woonboot afzonderlijk bekeken moet worden wat de mogelijkheden zijn. Wanneer de pomp op het riool wordt aangesloten moet de afsluiter in de kade geopend zijn. Anders kan het afvalwater niet worden weggepompt. Als u twijfelt of de afsluiter openstaat kunt u hierover contact opnemen met Waternet. Een aantal actieve bewoners uit een eerder voorgelicht projectgebied heeft onderzoek gedaan naar kosten en werking van de verschillende pompmerken, hun bevindingen zijn terug te vinden op de website: Hoeveel stroom verbruikt het warmtelint? Het thermolint verbruikt tussen 12 en 25 Watt per meter per uur, (0.012/ KW). Deze kosten worden alleen gemaakt wanneer het vriest. Een kilowattuur kost op dit moment ongeveer 25 eurocent. Het verwarmen van een walslang van 10 meter kost bij een thermolint met een verbruik van 25 Watt per meter per uur dus 0,06 per uur. Welke diameter moet de ontluchtingspijp hebben. Een ontluchtingspijp heeft een diameter van ongeveer 35 mm, soms is het echte mogelijk een oude standpijp te gebruiken voor de ontluchting/beluchting van de pomp. Kan het warmtelint ook een stukje de kade inlopen? Wanneer ervoor gekozen wordt het warmtelint door de leiding heen aan te leggen kan dit ook een stukje het aansluitpunt in de kade inlopen. Houdt er rekening mee dat het lint niet zo ver doorloopt dat de keerklep in de kade niet meer afsluit. Als gekozen wordt voor een warmtelint om de afvoerslang heen, kan het lint tot op de koppeling worden aangebracht. Wat kost een pompinstallatie? Voor zover bekend bij het projectbureau is een volledige boordvoorziening inclusief installatie op dit moment vanaf 2600,- excl. BTW op de markt beschikbaar, afhankelijk van het type woonboot, type pomp (betreft een pomp met een persdruk van ca. 0.8 bar) en de door de installateur uit te voeren werkzaamheden. Sommige installateurs hanteren een vast tarief voor installatie ongeacht het type woonboot. In de digitale nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip uit juli 2010 (E-Nieuws 7) 2 wordt hier in een artikel op ingegaan. Door samenwerking van woonbootbewoners of door zelf een deel te installeren kunnen de kosten voor installatie omlaag gebracht worden. Via de belastingdienst is er op dit moment een regeling (tot 1 maart 2014) waarbij er slechts 6 % BTW gerekend hoeft te worden op arbeidsloon bij verbouwingen. Deze regeling is ook van toepassing op woonboten die ouder zijn dan 2 jaar. Als ik zelf installeer, kan ik dan kosten besparen? Ja. Voor een installatie wordt doorgaans 16 tot 20 uur arbeidsloon gerekend. Als u zelf installeert heeft u deze kosten niet. Op welke hoogte wordt de wanddoorvoer in de woonboot gemaakt? De wanddoorvoer wordt boven de waterlijn gemaakt. Gebruikelijk in de bovenbouw van de woonboot

5 Als de afstand van mijn schip tot aan de put 25 meter is, heb ik dan een veel sterkere pomp nodig? Nee. Een pomp die voldoet aan het Programma van Eisen kan 50 tot 100 meter probleemloos overbruggen. In het algemeen is de te overbruggen hoogte meer van belang dan de lengte van de leiding. Een pomp met een pompvermogen van 0.8 bar kan 8 meter omhoog verpompen. Ik wil graag spoelen met buitenwater, zal dat een probleem opleveren voor de pomp? Het projectbureau verwacht dat dit geen problemen zal veroorzaken voor de werking van de pomp maar adviseert dit goed na te vragen bij de leverancier van de pomp. Ik heb een versnijdende pomp aan boord, is dat een probleem? De rioolbeheerder gaat uit van gebruik van pompen met een vrije doorlaat. Een versnijdende pomp maakt iets meer geluid en vertoont, door het vermaalsysteem) sneller storingen dan een niet versnijdende pomp. Daarnaast veroorzaakt een versnijdende pomp in het algemeen aangekoekt vuil in het riool en is daardoor niet wenselijk voor de rioolbeheerder. Het rioolstelsel is zo aangelegd dat op bijna alle plaatsen kan worden volstaan met een pomp met een vrije doorlaat. In situaties waar een versnijdende pomp vereist is, wordt dit duidelijk aangegeven. Een bestaande versnijdende pomp hoeft echter niet te worden vervangen om in aanmerking te komen voor de subsidie van AGV. Mag ik ook een tweedehands pomp installeren? Ja. Hoe lang gaat een vuilwaterpomp mee? Een pompinstallatie die voldoet aan het Programma van Eisen functioneert vijftien tot twintig jaar, mits tijdig en zorgvuldig onderhoud wordt uitgevoerd. 6. Schouw aan boord AGV Gebied Voor bewoners van woonboten in het AGV-beheergebied geldt dat zij in de periode maart/ april/ mei een (door het project betaalde) individuele schouw aan boord kunnen laten uitvoeren. Naar aanleiding van dit bezoek wordt een schouwrapport opgesteld waarmee bewoners zelf aan de slag kunnen of opdracht kunnen geven aan een installateur. Het schouwrapport is informatief bedoeld. Het rapport geeft inzicht in de individuele situatie van iedere woonboot en laat zien hoe de afvoerpunten gecentraliseerd kunnen worden en wat een goede locatie voor de pomp kan zijn. Ook maakt de schouw eventuele knelpunten inzichtelijk. De schouw is niet verplicht. De schouw en het rapport worden in opdracht van Waternet/ Projectbureau Schoonschip uitgevoerd en opgesteld. Het projectbureau blijft over een kopie van het rapport beschikken. Bewoners stellen regelmatig vragen over de inhoud van het schouwrapport en vragen soms een kopie wanneer het oorspronkelijke rapport is zoekgeraakt. Per brief zijn de bewoners in AGV-gebied geïnformeerd van de naam van het bedrijf dat de schouwen in het projectgebied Centrum Oost uitvoert. Voor de aanleg van een installatie aan boord hoeft u geen gebruik te maken van het bedrijf dat de schouw heeft uitgevoerd. U bent vrij zelf een bedrijf hiervoor te kiezen. 5

6 RWS Gebied Bewoners van woonboten in RWS-beheergebied kunnen, indien een schouw vooraf gewenst is, dit zelf via een installateur regelen. U hebt dan een beter idee over hoe de vuilwaterpunten gecentraliseerd kunnen worden en wat een goede locatie voor de pomp kan zijn. Een schouw vooraf of achteraf van de installatie op de woonboot is van belang voor het aanvragen van de subsidie van Rijkwaterstaat: als de woonboot vooraf is geschouwd, volstaat een verklaring van de installateur dat de installatie aangelegd is conform deze schouw. Als er geen schouwrapport vooraf is opgesteld, dient na de installatie van de pomp in de woonboot een controlerapport te worden gemaakt, de zogeheten achteraf-schouw. De kosten voor beide schouwen worden in de subsidieregeling riolering woonboten van het Rijk vergoed tot een gezamenlijk maximumbedrag van 450,-. In juni volgt een tweede informatiebijeenkomst van projectbureau Schoonschip tijdens welke bewoners de gelegenheid hebben vragen te stellen naar aanleiding van de uitkomsten in het rapport. Het bedrijf dat de schouw in opdracht van AGV uitvoert zal, evenals andere installateurs en leveranciers van pompen, aanwezig zijn op deze bijeenkomst. Hoe kan ik mijn boot laten schouwen? Bewoners in het AGV-beheergebied kunnen telefonisch contact opnemen met het schouwbedrijf. De contactgegevens zijn per brief kenbaar gemaakt. U kunt ook contact opnemen met het projectbureau. Bewoners in RWS gebied kunnen zelf een bedrijf benaderen voor de schouw en de kosten later declareren via de subsidieregeling van het Rijk. Kan ik de schouw ook gebruiken als controle op mijn bestaande installatie? Ja. 7. Subsidie RWS en AGV hebben besloten subsidie te verstrekken voor een deel van de kosten. Dit besluit houdt mede verband met het feit dat de kosten voor de aansluiting bij een woonboot door de specifieke situatie in het algemeen hoger zijn dan de kosten voor een gemiddelde huisaansluiting op de vaste wal. Door de subsidieregeling worden woonbootbewoners tegemoet gekomen in deze hogere kosten. De subsidieregeling van AGV kent een maximum subsidiebedrag van 1.250,- per woonboot. De subsidieregeling van Rijkswaterstaat wordt per kostenpost berekend en kent een maximum van 2000,- inclusief de max. 450,- die voor de schouw berekend kunnen worden. Beide oppervlaktewaterbeheerders stellen eisen aan de pompinstallatie om in aanmerking te komen voor de subsidie. Deze worden beschreven in het PvE. Kijk voor overige voorwaarden voor subsidie op Wanneer heb ik recht op subsidie? De subsidievoorwaarden staan beschreven in de afzonderlijke regelingen van AGV en RWS. 6

7 Mag ik pas subsidie aanvragen nadat ik ben aangesloten? In het AGV gebied dient u aangesloten te zijn op de riolering voordat subsidie kan worden toegekend. In Rijkswater is het mogelijk subsidie aan te vragen op het moment dat de volledige boordinstallatie is aangeschaft en geïnstalleerd en er een aansluitpunt is gerealiseerd door de rioolbeheerder. Wordt er gecontroleerd of het klopt wat bij de subsidieaanvraag wordt ingevuld? Met het ondertekenen van het aanvraagformulier geeft u de subsidieverstrekker toestemming om te controleren of de ingevulde gegevens kloppen. Dit wordt door middel van steekproeven gedaan 8. Handhaving Zowel RWS als AGV is gehouden tot bestuursrechtelijke handhaving van de bepalingen uit het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Voor het projectgebied Centrum Oost betekent dit dat na het verlopen van een termijn van 12 maanden, welke in de tweede voorlichtingsbijeenkomst wordt vastgesteld, Waternet (AGV)/ Rijkswaterstaat zal handhaven. In de praktijk betekent dit dat, wanneer er nog steeds geloosd wordt op het oppervlaktewater, er eerst een dwangsom wordt opgelegd van ,- verdeeld over 5 termijnen van 3.000,-, die eventueel gevolgd wordt door een gerechtelijke procedure. Meer informatie hierover vindt u in de nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip van januari 2010, die u kunt raadplegen via de site van het projectbureau. Wat houdt Handhaving in? Wat moet ik me voorstellen bij handhavers? De handhavers van AGV en RWS zijn ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de controle op naleving van het lozingenbesluit nadat de 12 maandentermijn is verstreken. Meer over het handhaving treft u in de papieren nieuwsbrieven van 2010 en 2013, te lezen op de website: Overige vragen Blijft er altijd water in de leiding staan? Ja, na het wegpompen blijft er altijd wat water staan in de verbindingsslang tussen schip en aansluitput in de kade.(tussen de keerklep van de pomp en de keerklep in de aansluitput). Is er een grote kans op bevriezing van de leiding bij vorst? De kans op bevriezing is bij een afvalwaterleiding kleiner dan bij de drinkwaterleiding omdat afvalwater warmer is. Om bevriezing tijdens strenge vorst te voorkomen dient de walslang te zijn voorzien van een thermolint en te voorzien van isolatie. Als de leiding toch bevriest zal de pomp afslaan en het reservoir zal vol lopen. Er zal dan tijdelijk via de nood overstort geloosd moeten worden en de leiding dient zo spoedig mogelijk ontdooid te worden. Projectbureau Schoonschip heeft naar aanleiding van de strenge vorstperiodes tijdens de afgelopen winters geïnformeerd naar bevroren leidingen. Voor zover bekend zijn er geen rioolleidingen bevroren, wel drinkwaterleidingen. Meer hierover kunt u lezen in de digitale nieuwsbrief nr.6. 7

8 In Groningen hebben bewoners een installatie van de gemeente gekregen, waarom gebeurt dat niet in Amsterdam? Overheden in Nederland hebben de vrijheid een eigen beleid te ontwikkelen binnen de landelijke regels en afspraken. In Groningen heeft de gemeente ervoor gekozen een volledige installatie en aansluiting te verzorgen voor de woonboten. De gemeente Amsterdam verzorgt de aanleg van afzonderlijke aansluitpunten per woonboot. Twee van de vier oppervlaktewaterbeheerders in Amsterdam hebben ervoor gekozen de bewoners tegemoet te komen in de kosten door een subsidieregeling vast te stellen. Voor welk deel van de installatie ben ik als bewoner verantwoordelijk en waar begint de verantwoordelijkheid van de gemeente voor het rioolsysteem? De gemeente Amsterdam (lees Waternet) is verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van het rioolsysteem in de kade/ op de wal tot en met het aansluitpunt. De bewoner is verantwoordelijk voor het systeem aan boord van de woonboot vanaf de koppeling, inclusief de walslang. Levert Projectbureau Schoonschip ook pompen? Nee, het projectbureau geeft onder andere voorlichting over de kwaliteitseisen/ -adviezen voor een deugdelijke installatie. Het heeft geen commerciële functie en levert dus ook geen pompen of materiaal ten behoeve van aansluiting op het riool. Kan de boot ook weer losgekoppeld worden, bijvoorbeeld om te gaan varen, nadat deze is aangesloten op de riolering? Ja, de koppeling/ klem kan weer worden losgemaakt wanneer dat nodig is. Er ook zijn speciale koppelingen verkrijgbaar voor schepen die vaak van de ligplaats gaan om te varen. Ben ik gebonden aan de in Nederland verkrijgbare pompen? Nee. Het is wel verstandig om van tevoren uit te zoeken hoe het zit met garantie op de pomp wanneer deze in het buitenland wordt aangeschaft. Wat moet ik doen in geval van een storing/ calamiteit? Bij stroomuitval of verstopping van de leiding is er sprake van een uitzonderlijke situatie en kan het afvalwater niet weggepompt worden. Een deugdelijke pompinstallatie heeft een reservoir van 40 liter om een deel van het afvalwater op te vangen, maar dit is mogelijk niet genoeg bij calamiteiten. De installatie beschikt (dient te beschikken) over een overstort, bijvoorbeeld via de ontluchtingsleiding of via een oude standpijp. In geval van calamiteiten (wel direct melden bij de storingsdienst van Waternet ) kan hiervan tijdelijk gebruik gemaakt worden om toch te kunnen blijven lozen. Aanvullende informatie hierover kunt u terugvinden in het Programma van Eisen. Met dank aan de aanwezigen en de afspraak dat de bewoners een verslag van de bijeenkomst toegestuurd krijgen, sluit Henny van Gellekom de bijeenkomst af. 8