Sancties t.a.v. natuurlijke personen. Bijeenkomst VBIN dinsdag 21 november 2017 mr. R.J. de Doelder

Transcriptie

1 Sancties t.a.v. natuurlijke personen Bijeenkomst VBIN dinsdag 21 november 2017 mr. R.J. de Doelder

2 Samenhang CDD-risico s Wwft Fraude + corruptie, voorwetenschap, etc. Wft Witwassen Terrorisme financiering Overtredingen sanctiewetgeving Reputatie Benadeling derden Sanctieregelingen

3 Introductie Superjacht Heesen via snelle omweg naar Nigeriaanse fraudeur Galactica Star via constructie gekocht door Earnshaw Associates Ltd. (Britse Maagdeneilanden) met UBO Kola Aluko Scheepswerf stelt correct cliëntenonderzoek te hebben uitgevoerd juridisch gelijk vs. moraliteit / reputatie Stel: Earnshaw Associates Ltd. wil klant worden Of: deze superjachtenbouwer wil een dienst bij u afsluiten (betalen in termijnen) (Ps: Kola Aluko staat niet op sanctielijst maar had bijv. ook Sergey Valeryevich Aksyonov kunnen betreffen)

4 Gevolgen aanzienlijk De drie banken met elkaar vergeleken -/- Landen Periode Som illegale transacties Boete ABN Amro Soedan, Iran, Cuba, Libië ,2 mld 500 mln ING BNP Paribas Soedan, Iran, Birma, Cuba Soedan, Iran, Birma, Cuba ,6 mld 619 mln ,8 mld 8,9 mld En nog veel belangrijker: bedenk ook eens waarom die sancties zijn ingesteld

5 Nee, ook voor u! Boete DNB betaaldiensverlener ECLI:NL:RBROT:2017:7264 opgelegde boetes ,- (oa): [eiseres] heeft in strijd met artikel 10b, eerste lid, van de Sanctiewet 1977 (Sanctiewet), in samenhang met artikel 2 van de RTSw, in geen van de elf onderzochte dossiers controles tegen de sanctielijsten uitgevoerd en te beperkte procedures inzake de naleving van de sanctieregelgeving gehanteerd. DNB heeft geconstateerd dat [eiseres] op het gebrek aan naleving van voormelde wet- en regelgeving in de periode van 3 augustus 2012 tot 11 april 2014 (met betrekking tot andere dossiers) meermaals door haar toenmalige externe Compliance Officer is gewezen.

6 Theorie - soorten sancties Sancties zijn maatregelen van de internationale gemeenschap tegen een schending of bedreiging van de internationale vrede en veiligheid Sancties zijn een manier om het gedrag van een land of bestuur te veranderen Sancties kunnen gelden voor A: een land en B: een organisatie of een persoon Op de website van de Rijksoverheid is een actueel overzicht van sancties te vinden Op de website van DNB (open boek) is een zeer beknopte wegwijzer te vinden

7 Sancties gericht op personen Lijsten die sancties gericht op personen bevatten: Electronic Combined Targeted Financial Sanctions List (zie - VN lijst terrorisme - Paar EU lijsten terrorisme - Sanctielijst personen Krim e.o. Nationale sanctielijst terrorisme (met name Syrië- uitreizigers )

8 RTSw en DNB Guidelines Regeling toezicht Sanctiewet 1977 (RTSw): De instelling [waaronder betaaldienstverlener] waarborgt dat zij op het gebied van de administratieve organisatie en interne controle maatregelen heeft getroffen ter naleving van de Sanctieregelgeving. DNB guideline: De instelling heeft de Sanctieregelgeving en het interne sanctiebeleid vertaald naar passende procedures en maatregelen Deze procedures en maatregelen zijn ook gericht op de jurisdicties waar de instelling opereert.

9 RTSw en DNB Guidelines RTSw De maatregelen zien tenminste op: een adequate controle van de administratie van de instelling op het overeenkomen van de identiteit van een relatie met een (rechts)persoon of entiteit, als bedoeld in de Sanctieregelgeving, met het oog op het bevriezen van de financiële middelen van die relatie of het voorkomen van het ter beschikking stellen van financiële middelen of diensten aan die relatie. DNB guideline: Bij het screenen tegen de sanctielijsten worden alle namen en andere relevante gegevens van natuurlijke personen en rechtspersonen die in de klantendossiers staan gecontroleerd tegen de EU en Nederlandse sanctielijsten. Het screen van relaties gebeurt bij acceptatie, periodiek en/of bij wijziging van het klantenbestand en sanctielijsten.

10 Voorbeeld tussendoor

11 DNB Guidelines Voorbeelden elementen adequaat proces Voorbeelden tekortkoming in proces Gebruik zowel sanctielijsten als eigen lijsten, die a.d.h.v. relevantie criteria zijn samengesteld, bijv. regio, plaatsnaam, havenstad, scheepsnaam en relatie Heb duidelijk beleid omtrent gesanctioneerde landen Personen/entiteiten op de sanctielijst worden niet periodiek of bij wijziging in sanctielijsten gescreend. Er worden geen actuele sanctielijsten gebruikt. Houd medewerkers op de hoogte van ontwikkelingen in Sanctieregelgeving

12 Praktijk / grijs gebied: wanneer doet u het goed? Wit: natuurlijk persoon heeft zich met zijn paspoort geïdentificeerd, die u met behulp van apparatuur op echtheid heeft gecontroleerd, de foto lijkt sprekend op persoon voor u en de persoon komt niet voor op een lijst Zwart: klant is een webwinkel (rechtspersoon) en u heeft eigenlijk geen idee wie daar de eigenaren (UBO s) en bestuurders van zijn. De rechtspersoon komt niet voor op lijst. Grijs (minimaal 50 tinten ), bijvoorbeeld: De UBO is erg lastig te achterhalen en blijkt uiteindelijk op sanctielijst te staan: Wat voor soort klant was het (een stichting die geld wilde besteden in Syrië?) Wat heeft u gedaan? Heeft klant bewust valse gegevens aangeleverd? Tip: benader dit thema vooral vanuit de kans op reputatieschade

13 Vervolg grijze gebieden. (indien er nog tijd rest) Een consument maakt een groot bedrag over naar uw klant. Deze consument bereft een rechtspersoon op Bermuda. De DGA blijkt op sanctielijst te staan. In hoeverre is de transactie gebruikelijk? Heeft Bermuda een makkelijk toegankelijk register (zie paradise papers!) Etc. U heeft een stichting als klant die via uw betaalinstelling donaties ontvangt. Een van de bestuurders blijkt een paspoort te hebben gebruikt van zijn neef, met slechts een andere voorletter. Bij KvK staat hij wel met correcte voorletter geregistreerd, dit is bij CDD process over het hoofd gezien. Hij blijkt op nationale terrorismelijst te staan. Tot slot: Exit klant itt andere CDD thema s vrij makkelijk!

14 De vierde witwasrichtlijn Rutger de Doelder

15 4e WWRL Kernthema s UBO-register Verruiming PEP begrip tot NL PEPs Drempelwaarde voor handelaren in grote waarden wordt ,-. Nieuwe instellingen: aanbieders van kansspelen en huurbemiddelingsdiensten. Publicatie sancties (naming and shaming). En de sancties worden opgehoogd tot 5 miljoen of 10% van de totale jaaromzet. Klokkenluidersregeling mbt niet-meldingen

16 Bijzonderheden UBO begrip: 3 gradaties! - gewone rechtspersonen, trust, vergelijkbaar met trust = stichting? (wel volgens NL vertaling maar foundation is m.i. wat anders ) Alleen voor 1e variant is er een escape mogelijk dan de pseudo UBO registreren. 12. hoger leidinggevend personeel : functionarissen of werknemers met voldoende kennis van de blootstelling van een instelling aan het witwasrisico en het risico van terrorismefinanciering en met voldoende anciënniteit om beslissingen te nemen die van invloed zijn op die blootstelling; hierbij hoeft het niet noodzakelijk om een lid van de raad van bestuur te gaan; Let op: m.i. is registreren pseudo UBO soms wel curieus want kan bijv. leiden tot schuldwitwassen. Verhullen van de UBO is een indicatie van witwassen. Zie bijv. Wereldbank/star Puppet Masters, 24 Oktober 2011: > 3 lagen tussen de UBOen de activa verzwaarde bewijslast!

17 Een update van de vierde witwasrichtlijn Rutger de Doelder

18 Proces en aanleiding 4e witwasrichtlijn mei 2015 aangenomen, implementatie juni belangrijkste wijziging: UBO-register Aanslagen Parijs en Brussel Actieplan ter versterking van de strijd tegen terrorisme-financiering, EC februari Panamapapers / Paradisepapers Discussie in EU om grensoverschrijdend misbruik van fiscale constructies beter te voorkomen. Voorstel voor een update (amendementen) van de 4 e witwasrichtlijn, EC juni 2016.

19 De kern van de inhoud 1. verruimen van de reikwijdte van de richtlijn met platforms voor het wisselen van virtuele valuta en custodial wallet providers. Gevolg: o.a. identificatieplicht en meldplicht ongebruikelijke transacties Inclusief registratie-/vergunningplicht voor deze aanbieders 2. een verruiming van de bevoegdheid van de FIU om inlichtingen te vorderen bij de meldingsplichtige instellingen die onder de richtlijn vallen en om informatie te delen met de FIU s van andere lidstaten. Ook informatiedeling met toezichthouders en belastingdiensten! 3. het introduceren van de verplichting voor lidstaten om te voorzien in een centraal register met gegevens van bankrekeninghouders, dan wel een soortgelijk mechanisme. Zie voor de bovenstaande wijzigingen de gewijzigde artikelen 2, 3 en 14.

20 UBO register en belastingontduiking Een verruiming van de definitie van uiteindelijk belanghebbende (UBO) voor zover het passieve niet-financiële entiteiten betreft, zodat van dit type entiteiten meer uiteindelijk belanghebbenden (>10%) moeten worden geregistreerd. Raad heeft dit geschrapt! EP gaat het er weer inzetten? een wijziging van de verplichting voor lidstaten om voor de UBO s van trusts een centraal UBO-register in te richten: het land waar de trustee is gevestigd dient de UBO s van de bijbehorende trust te registreren. een verruiming van de toegang tot het UBO-register. De informatie in het register met betrekking tot de UBO s van vennootschappen, andere juridische entiteiten, trusts en soortgelijke constructies met een winstoogmerk wordt publiek toegankelijk.