Ontwerpbeschikking van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant

Transcriptie

1 Ontwerpbeschikking van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Directie Ecologie Ons kenmerk C / Aangepast bronontwerp Warmte- /Koudeopslag Jozefzorg Tilburg van TBV Wonen uitgevoerd Wethouderslaan 9 te Tilburg.

2 BESLISSING van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, bevoegd gezag in het kader van de vergunningverlening krachtens artikel 6.4 van de Waterwet, ten aanzien van de aanvraag van TBV Wonen te Tilburg voor het onttrekken en injecteren van grondwater in de gemeente Tilburg ten behoeve van een een koude- warmteopslagsysteem (hierna te noemen bodemenergiesysteem). Aanvraag en toelichting Op 10 december 2012 kregen wij van TBV Wonen, gevestigd aan de Spoorlaan 430 te Tilburg, een aanvraag tot wijzing van een bestaande vergunning (C / d.d. 19 oktober 2011). De wijziging van de vergunning heeft betrekking op de diepte van de filters. Bij het uitvoeren van de werkzaamheden van de bronnen bleek dat de bodemopbouw anders was dan aangenomen. Het plaatsen van de filters op de in de vergunning aangevraagde diepte bleek niet mogelijk. Zodoende is besloten de filterstellingen te verdiepen en een wijziging van de vergunning aan te vragen. De aanvraag heeft geen betrekking op andere handelingen in het watersysteem zoals bedoeld in artikel 6.17 van de Waterwet. Bij deze aanvraag is een rapport overlegd van Tauw bv getiteld: Aangepast bronontwerp Warmte-/Koudeopslag Jozefzorg te Tilburg, nummer N BLL-aao-V01-NL d.d. 10 december 2012, dat een nadere onderbouwing vormt van deze aanvraag. PROCEDURE Verzoek om advies op de aanvraag Op de aanvraag en de bijbehorende stukken, die op 18 decemer 2012 aan alle betrokkenen zijn verzonden met het verzoek om hier advies op uit te brengen, zijn geen reacties ontvangen. Wijziging van filterdiepte Bij het uitvoeren van de werkzaamheden voor het plaatsen van de de bronnen bleek dat de bodemopbouw ter plaatse afweek van wat in de vorige aanvraag van de vergunning was aangenomen. De bodem bevat tot ongeveer 50 m-mv te veel fijne deeltjes en plantaardige resten waardoor er te weinig filter kan worden aangebracht. Hierdoor was het niet mogelijk om een goed functionerend systeem aan te leggen binnen de vergunningsgrenzen. In overleg met de betrokken instanties is besloten om door te boren tot 80 m-mv. De wijzigingsaanvraag heeft uitsluitend betrekking op de wijziging van de filterdiepten. Door deze wijziging zullen de hydrologisch effecten en afgeleide effecten ook afwijken ten opzichte van de huidige vergunning. Wijziging invloed grondwaterstijghoogte De volgende wijzigingen worden aangevraagd. In de voorgaande aanvraag werd 30 m filter gesteld tussen de 20 en 50 m-mv. In de huidige aanvraag wordt 17,5 m filter gesteld tussen de 45 en 80 m- mv. De filterlengte is in het uiteindelijke ontwerp korter dan in het oorspronkelijke ontwerp. Om de stroming op de filterwand niet te groot te laten worden is een grotere boorgatdiameter gerealiseerd; 0,7 m in plaats van 0,4 m. Hierdoor is de berekende maximale verlaging in de bron toegenomen van 1,0 tot 1,5 meter. De filterdiepte is echter toegenomen van 20 m mv naar 44 m mv. Hierdoor komt het filter onder twee kleilagen te liggen met als gevolg dat de freatische daling van de

3 grondwaterstand afneemt van 0,5 meter naar 0,2 meter. Het invloedsgebied zal als gevolg van de verdieping in de deklaag afnemen en in het onttrekkingspakket toenemen. Gezien het feit dat de totale onttrekkingshoeveelheid en het uurdebiet niet toeneemt zal de toename van het invloedsgebied gering zijn. Eveneens is het invloedsgebied in de onderhavige aanvraag dieper gelegen dan in de vorige aanvraag. Negatieve effecten op omliggende andere grondwateronttrekkers wordt niet verwacht. Wijziging van thermische effecten De filterlengte neemt iets af. Dit heeft als gevolg dat het thermische invloedsgebied toeneemt. Uit de berekeningen volgt dat het thermisch invloedsgebied toeneemt van 37 naar 49 meter. De afstand tot omliggende energieopslagsystemen is dusdanig groot dat deze toename geen negatief effect heeft. Wijziging invloed op grondwaterverontreinigingen De hydrologische effecten in de deklaag nemen af. Doordat de verontreinigingen gelegen zijn in de lagen boven de kleilaag neemt de invloed op de verontreinigingen af. Wijziging zettingen De zettingen zijn opnieuw uitgerekend met de scheidende lagen en de nieuwe verlagingen. Hieruit blijkt dat de berekende maximale zetting met 4 mm toeneemt naar circa 13 mm. De zetting neemt iets toe maar blijft nog steeds uiterst beperkt. Gelet op bovengenoemde merken wij het volgende op: De wijziging van de filterdiepten heeft ten opzichte van de voorgaande vergunning enkele positieve en negatieve effecten. De genoemde effecten zijn dusdanig dat wij van mening zijn dat de aangevraagde wijziging betreffende de filterdiepten kan worden verleend.

4 BESLISSING Gelet op de Waterwet besluiten wij de aan TBV Wonen, gevestigd aan de Spoorlaan 430 te Tilburg verleende voor het onttrekken en injecteren van grondwater in de gemeente Tilburg vergunning met kenmerk C / d.d. 19 oktober 2011 als volgt te wijzigen: Besluitonderdeel I. te schrappen en vervangen door: I. De ingevolge artikel 6.4 van de Waterwet vereiste vergunning te verlenen voor het onttrekken aan en het weer injecteren in de bodem van water op een diepte van 45 tot 80 m -maaiveld op het perceel, kadastraal bekend gemeente Tilburg, sectie X nummer 959. De werking van het bodemenergiesysteem is beschreven in het rapport "Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg", van Tauw bv, nummer R AFM-mya-V02-NL d.d. 1 maart 2011, de aanvulling Erratum Vergunningsaanvraag WKO st. Jozefzorg Tilburg, kenmerk: N BLL-V01, datum 13 april 2011 en Notitie Aangepast bronontwerp Warmte- / Koudeopslag Jozefzorg te Tilburg met kenmerk N BLL-aao-V01-NL, datum 10 december De drie stukken maken deel uit van dit besluit. 's-hertogenbosch, Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, namens deze, drs. A.F. de Goede, bureauhoofd Grondwater.

5 BIJLAGE 1: Parameters uitgebreide analyses Algemene parameters Zuurstof O2 Mg/l Zuurgraad Ph Elek. Gel. vermogen Watertemperatuur Anorganische macroparameters Anionen Kationen Ms/m C Meq/l Meq/l Ionenbalans % Waterstofcarbonaat HCO3 Mg/l Chloride Cl Mg/l Sulfaat SO4 Mg/l Natrium Na Mg/l Kalium K Mg/l Calcium Ca Mg/l Magnesium Mg Mg/l Ammonium NH4 Mg/l Nitriet NO2 Mg/l Nitraat NO3 Mg/l Totaal fosfaat PO4 Mg/l Anorganische microparameters Ijzer Fe Mg/l Mangaan Mn Mg/l Aluminium Al μg/l Barium Ba μg/l Cadmium Cd μg/l Koper Cu μg/l Lood Pb μg/l Nikkel Ni μg/l Strontium Sr μg/l Zink Zn μg/l Organische groepsparameters Organisch koolstof C mg/l

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52 Notitie Concept Contactpersoon ir. J.M. (Martin) Bloemendal Datum 13 april 2011 Kenmerk N BLL-V01 Erratum Vergunningsaanvraag WKO st. Jozefzorg Tilburg Tauw heeft in het kader van de Waterwet voor Schreuder-groep een vergunning aangevraagd om een WKO-installatie te mogen exploiteren in Tilburg. In het onderbouwende rapport bij de vergunningsaanvraag zijn de effecten van het beoogde WKO-systeem op de omgeving inzichtelijk gemaakt. Één van de omgevingsbelangen zijn de aanwezige bodemverontreinigingen. De gemeente Tilburg wil graag aanvullend in inzicht in de geïdentificeerde verontreinigingen rondom de planlocatie. De uitgangspunten voor dit aanvullende onderzoek zijn als volgt: De verontreinigingen mogen op basis van het beleid van de gemeente Tilburg niet meer dan 15 m verplaatsen. Verontreinigingen komen uit de database van gemeente Tilburg in een straal van 600 m rondom de planlocatie. Enkel de geïdentificeerde/afgeperkt verontreinigingen die nog moeten worden gesaneerd of momenteel worden gesaneerd zijn meegenomen. De verplaatsing van de verontreinigingen als gevolg van het WKO-systeem wordt uitgerekend bij het seizoensvolume van m 3, onttrokken door 2 bronnen. N.B. Het ene seizoen onttrekken en het andere seizoen infiltreren de bronnen. De verplaatsing die daardoor optreedt is in opeenvolgende seizoenen altijd ongeveer even groot alleen tegengesteld van richting waardoor de netto verplaatsing in theorie altijd weer tot 0 wordt teruggebracht. De verplaatsing van de verontreinigingen per seizoen zijn weergegeven in tabel 1. N.B. Dit zijn dus verplaatsingen die het volgende seizoen theoretisch weer worden opgeheven door het omkeren van de stromingsrichting in de WKO bronnen. De optredende grondwaterstandsverandering als gevolg van het maximale debiet van 108 m 3 /h zijn ook weergegeven in tabel 1. Erratum Vergunningaanvraag st. Jozefzorg Tilburg - versie 1 - Concept 1\4

53 Concept Kenmerk N BLL-V01 2\4 Erratum Vergunningaanvraag st. Jozefzorg Tilburg - versie 1 - Concept

54 Concept Kenmerk N BLL-V01 Tabel 1 Specificatie Verontreinigingen nabij st. Jozefzorg Tilburg Nr op Locatienum Adresgegevens Conclusie kwaliteit Stijhoogte Afstand tot Verplaatsing/ kaart mers invloed (+/- m) bron (m) seizoen (m) 1 343, Galjoenstraat Restverontreiniging achtergebleven 0, , , Galjoenstraat 29-37a Zware metalen in grondwater, potentieel 0, , ernstig verontreinigd , Havendijk 43 Grond en grondwatersanering 0, noodzakelijk , Galjoenstraat 40, Sterke verontreiniging, nader onderzoek 0, , Piushaven noodzakelijk , Havendijk 20 Potentieel ernstig verontreinigd <0, , Koopvaardijstraat Historisch verdachte locatie <0, , Koopvaardijstraat 3a Potentieel ernstig verontreinigd 0, , Piushaven 31 Potentieel ernstig verontreinigd 0, , Piushaven 27-27a Potentieel ernstig verontreinigd 0, , Piushaven 21 Potentieel ernstig verontreinigd 0, , Fatimastraat 45, Havendijk Restverontreiniging achtergebleven/ 0, , 24-26, 30 Potentieel ernstig verontreinigd, olie, , ondiepe verontreiniging , Fatimastraat 41 Potentieel ernstig verontreinigd < , Piushaven 31, Vervuild, nader onderzoek noodzakelijk 0, Verkadeterrein , Havendijk Potentieel ernstig verontreinigd 0, tanks zijn verwijderd, ondiepe verontreiniging , Hoevenseweg 55-58, Grond en grondwatersanering 0, Fatimastraat noodzakelijk. Olie en VOCL , Kolvenierstraat 3-27 Grondwatersanering noodzakelijk 0, , Vendelierstraat Verontreiniging boven de 0, interventiewaarden, ondiepe verontreiniging , Wooncomplexen 2005 Verontreiniging boven de 0, interventiewaarden koper, grondverontreiniging, ondiep , Vendelierstraat Potentieel ernstig verontreinigd 0, Erratum Vergunningaanvraag st. Jozefzorg Tilburg - versie 1 - Concept 3\4

55 Concept Kenmerk N BLL-V , Vendelierstraat Potentieel ernstig verontreinigd 0, Wooncomplexen 2005, cluster 54a, ringweg zuid Vervuild, nader onderzoek noodzakelijk Benzeen, ondiep, bron grotendeels verwijderd door bronnering koper, grondverontreiniging 0, Historisch verdachte locatie <0, Broekhovenseweg 13 Vervuild, nader onderzoek noodzakelijk <0, Leijpark Sterk verontreinigd, geen ernstige spoed, 0, Korhoenstraat 45a/Condorstraat 13 sterk verontreinigd, geen ernstige spoed, 0, Leijparkweg 45 Vervuild, nader onderzoek noodzakelijk 0, Groenstraat VOCL, grote versrpeiding, pluim nog niet 0, Imex 100% afgekaderd. De hiergenoemde afstand is de afstand tot de rand van de pluim, niet het brongebied. Van de verontreinigingen die meer dan 15 meter verplaatsen per seizoen is samen met de gemeente Tilburg 1 nagegaan in hoeverre de (huidige status van de) mate van verontreiniging daadwerkelijk een gevaar voor ontoelaatbare verspreiding zorgen. De bevindingen van deze inventarisatie zijn in het vet in tabel 1 weergegeven. Op basis van dit aanvullende onderzoek kan worden gesteld dat alleen geval 15 nader onderzoek behoeft. Nader onderzoek AaBe-terrein Voor geval 15 geldt dat het gaat om het zogenaamde AaBe-terrein. Hier zijn in het verleden verschillende activiteiten geweest welke hebben geleid tot olie en vocl verontreinigingen. De olie verontreiniging is niet relevant omdat deze zich ondiep bevindt. De vocl verontreiniging is wel relevant aangezien deze zich ook in het diepe grondwater bevindt. Deze bevindt zich echter aan de oostkant van het terrein en is ook benedenstrooms van de grondwaterstromingsrichting. Op basis van deze meer gespecificeerde locatie van de vocl vlek is de verplaatsing nogmaals uitgerekend. De verplaatsing per seizoen is 13 m bij een afstand van circa 220 m. Literatuur: Nader bodemonderzoek ter plaatse van een locatie gelegen aan de Hoevenseweg 7 te Tilburg - voormalig AaBeterrein. Milieukundig en geotechnisch adviesbureau Arnicon B.V. 29 september 09 1 Persoonlijke consultatie van Raymond Sonneveldt en Boudewijn Lacroix van de gemeente Tilburg door Martin Bloemendal van Tauw, d.d \4 Erratum Vergunningaanvraag st. Jozefzorg Tilburg - versie 1 - Concept

56 Notitie Contactpersoon ir. J.M. (Martin) Bloemendal Datum 10 december 2012 Kenmerk N BLL-aao-V01-NL Aangepast bronontwerp Warmte- / Koudeopslag Jozefzorg te Tilburg Inleiding Tauw heeft in opdracht van TBV Wonen een Waterwetvergunning aangevraagd voor het onttrekken en infiltreren van grondwater voor het WKO-systeem van de nieuwe panden op de locatie Jozefzorg in Tilburg, zie figuur 1. Hier aan voorafgaand is door derden op basis van algemene literatuurgegevens een bronontwerp gemaakt op basis waarvan de effectenstudie is uitgevoerd en de vergunning is aangevraagd. Figuur 1 Planlocatie Jozefzorg Omdat het geïnstalleerde bronontwerp (door tegenvallende bodemopbouw) afwijkt van wat is aangenomen in de vergunningsaanvraag moet de vergunning worden gewijzigd. In deze notitie wordt ingegaan op wat de wijzigingen zijn en wat dit betekent voor de berekende effecten in de effectenstudie, op basis waarvan de vergunning is verleend. Aangepast bronontwerp Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg, vergunning C \6

57 Kenmerk N BLL-aao-V01-NL Achterliggende stukken De aanvraag is ingediend op 9 maart 2011, waarna op 16 augustus 2011 en 17 oktober 2011 respectievelijk de ontwerp- en definitieve beschikkingen zijn verleend door de Provincie Noord- Brabant. De vergunning is bij de provincie bekend met het kenmerk C De effectenstudie behorende bij de aanvraag heeft als kenmerk: R AFM-mya-V02-NL, d.d In verband met eventuele effecten op bodemverontreinigingen is er nog een erratum toegevoegd aan de effectenstudie, kenmerk: N BLL-V02. Beide documenten zijn bijgevoegd bij deze notitie. Geohydrologische situatie Op basis van de algemene gegevens werd er een dikke kleilaag verwacht vanaf circa 50 m mv, zie tabel 1. Het bronontwerp is dus zodanig gemaakt dat de filters boven deze kleilaag zitten. Daar is ook de effectenstudie en de vergunningaanvraag op gebaseerd. Tabel 1 Regionale en lokale bodemopbouw waarop de vergunning is gebaseerd Regionaal Lokaal Diepte Samenstelling Geohydrologische eenheid Diepte Samenstelling (m -mv) (m -mv) 0-46 Matig fijn tot matig WVP 1A 0-13 matig fijn zand grof zand, met matig grof zand lokaal klei en veen matig fijn zand laagjes matig grof zand matig fijn zand Klei matig fijn zand matig grof zand Klei of leem Slecht doorlatende laag Klei Matig grof tot grof zand WVP 2A >47 Einde boring >96 Geohydrologische basis Het voorontwerp is gebruikt als basis bij de contractvorming met de uitvoerende partij. Bij het boren van de grondwaterbronnen (warme bron 1) is aan het licht gekomen dat de bron niet boven de 50 m mv kan worden uitgevoerd. De bodemlagen boven de 50 m-mv bevatten namelijk te 2\6 Aangepast bronontwerp Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg, vergunning C

58 Kenmerk N BLL-aao-V01-NL veel fijne deeltjes en plantaardige resten waardoor er te weinig filter kan worden aangebracht om een betrouwbare WKO-bron aan te leggen, zie tabel 2. Tabel 2 Boorstaat W1 en K1 Jozefzorg in Tilburg Aangepast bronontwerp Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg, vergunning C \6

59 Kenmerk N BLL-aao-V01-NL In overleg met de provincie, de directie en opdrachtgever is door de uitvoerende partij doorgeboord naar 80 m mv, de maximale diepte voor WKO-systemen in Noord-Brabant op basis van provinciaal beleid. In overleg tussen opdrachtgever en aannemer is besloten dat tussen 44 en 80 m-mv voldoende filter kan worden afgesteld om een bron te kunnen maken die de beoogde levensduur en vereiste maximale debiet kan halen. Omdat dit bronontwerp afwijkt van wat is opgegeven in de vergunningsaanvraag moet de vergunning worden gewijzigd. In deze notitie wordt ingegaan op wat deze wijzigingen precies zijn en wat die betekenen voor de berekende effecten in de effectenstudie, op basis waarvan de vergunning is verleend. Afwijking bronontwerp. In tabel 3 is de bodemopbouw en hoeveel debiet er uit de verschillende lagen wordt onttrokken opgenomen voor zowel het oorspronkelijke als het geïnstalleerde bronontwerp. In het oorspronkelijk ontwerp werd er 30 m filter gesteld tussen de 20 en 50 m-mv In het geïnstalleerde ontwerp wordt er 17,5 m filter gesteld tussen de 45 en 80 m-mv Tabel 3 Laagdikten, samenstelling en onttrekkings / infiltratie debiet per bodemlaag Oorspronkelijk ontwerp Diepte [m -mv] WVP 1A: zand 0-20 Debiet totaal [m3/uur] Debiet per bron [m3/uur] WVP 1A: Zand SDL 1A: Klei WVP 2A: Zand Nieuw ontwerp Diepte [m -mv] WVP 1A Zand, klei, veen 0 45 Debiet totaal [m3/uur] Debiet per bron [m3/uur] WVP 1A Zand, klei, veen ca. 6 3 WVP 2A zand en klei ca ,5 WVP 2A zand en klei ca ,5 4\6 Aangepast bronontwerp Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg, vergunning C

60 Kenmerk N BLL-aao-V01-NL Implicaties voor de berekende effecten Er wordt minder filter gesteld in ondiepere lagen. Dit heeft implicaties voor zowel de hydrologische als de thermische effecten. Hydrologische effecten R AFM-V Het aangepaste ontwerp heeft zowel gunstige als ongunstige effecten op de hydrologische effecten. De filterlengte is in het uiteindelijke ontwerp korter dan in het oorspronkelijke ontwerp. Om binnen de norm voor de maximale snelheid op de boorgatwand te blijven is daarom een groter boorgatdiameter gerealiseerd; 0,7 m in plaats van 0,4 m. Dit heeft beperkte implicaties voor de verlaging / verhoging in de bron, deze wordt iets groter, van 1 m naar circa 1,5 m. In de oorspronkelijke effectberekeningen was de bovenkant van het filter gelegen op circa 20 m- mv. In de uiteindelijke situatie is de bovenkant van het filter gelegen op 44 m-mv. Het meest ondiepe filter zit onder 2 kleilagen, zie tabel 2. Hierdoor worden de effecten op de freatische grondwaterstand juist lager dan in de oorspronkelijke effectenstudie is vastgesteld. In het oorspronkelijke ontwerp is geen rekening gehouden met klei lagen boven de filters, zie tabel 5.1 in R AFM-V01. De verandering van de freatische grondwaterstand is in de huidige situatie circa 0,2 m (met 1 kleilaag boven het filter van 1 m met een weerstand van 2 dagen). Tegenover de 0,5 m in de oorspronkelijke effectenstudie, een afname van 0,3 m. Het feit dat er in het oorspronkelijke ontwerp geen rekening is gehouden met een weerstand van het bovenste deel van WVP 1A en dat nu uit diepere lagen met daarboven dunne kleilagen wordt onttrokken zorgt voor een afname van de hydrologische effecten op de freatische grondwaterstand. Effecten op verontreinigingen N BLL en 6.1 in R AFM Door de grotere weerstand die boven het filter is nemen ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp de netto effecten af. De problematiek rondom de bodemverontreiniging, die op deze locatie een aandachtspunt was, wordt minder. Door het dieper en onder een kleilaag plaatsen van het filter is beïnvloeding nog minder aan de orde. Alle verontreinigingen die in de notitie zijn genoemd betreft ondiepe verontreinigingen en werden allemaal bij het oorspronkelijke ontwerp al weggeschreven. Alleen de verontreiniging van het AaBe terrein bleef een aandachtspunt. De in de notitie berekende verplaatsingen worden minder omdat het hele filter nu onder kleilagen zit. Zoals hierboven uitgerekend blijft er nog wel een beperkt effect naar het freatische grondwater. De hieruit voortvloeiende verplaatsing van de verontreiniging is daardoor altijd minder dan in de oorspronkelijke situatie. Aangepast bronontwerp Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg, vergunning C \6

61 Kenmerk N BLL-aao-V01-NL Thermische effecten 5.2 in R AFM De filterlengte is in het uiteindelijke ontwerp korter dan in het oorspronkelijke ontwerp. Dit betekent dat de thermische straal groter wordt. Als richtlijn geldt dat de afstand tussen warme en koude bron 3x de thermische straal moet bedragen. De bronafstand is circa 130 m en de thermische straal is in de nieuwe situatie 49m, 37m in het oorspronkelijke ontwerp. Aan de richtlijn van 3x thermische straal (3x49 =147m) wordt niet meer voldaan. Hydrologisch / thermodynamisch zou een bron afstand van circa 1,5x de thermische straal (circa 75 m) al voldoende zijn om onderlinge beïnvloeding te voorkomen. Met bijna 3x de thermische straal is beïnvloeding dus nog steeds niet aan de orde. In de praktijk wordt vaker afgeweken van deze richtlijn. Ook gezien de stromingsrichting en snelheid in Tilburg kan redelijkerwijs worden verwacht dat thermische beïnvloeding tussen warme en koude bronnen niet aan de orde is. Grondmechanische effecten 6.5 in R AFM De zettingen zijn opnieuw uitgerekend met de scheidende lagen en de nieuwe verlagingen. Hieruit blijkt dat de berekende maximale zetting met 4 mm toeneemt naar circa 13 mm. De zetting neemt dus iets toe maar blijft nog steeds uiterst beperkt. Conclusies en advies De hydrologische effecten op de freatische grondwaterstand nemen af. De effecten op omliggende ondiepe bodemverontreinigingen neemt ook af. De thermische straal neemt iets toe, gebaseerd op ervaringen met andere WKO-systemen heeft dit geen effecten voor het thermische rendement van het WKO-systeem. De grondmechanische effecten nemen iets toe, maar blijven nog uiterst beperkt. Wij adviseren om de filterstelling opgenomen in de vergunning aan te passen naar 44 tot 80 m- mv. 6\6 Aangepast bronontwerp Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg, vergunning C

62 Beschikking van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Directie Ecologie Ons kenmerk C / op de op 9 maart 2011 bij hen ingekomen aanvraag van TBV Wonen, om vergunning krachtens de Waterwet voor het project Jozefzorg, kadastraal bekend gemeente(n) Tilburg, X, 959.

63 Onderwerp Waterwet. Vergunning bodemenergiesysteem. BESLISSING van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, bevoegd gezag in het kader van de vergunningverlening krachtens artikel 6.4 van de Waterwet, ten aanzien van de aanvraag van TBV Wonen te Tilburg voor het onttrekken en injecteren van grondwater in de gemeente Tilburg ten behoeve van een een koude- warmteopslagsysteem (hierna te noemen bodemenergiesysteem). Aanvraag en toelichting Op 9 maart 2011 ontvingen wij van TBV Wonen (hierna te noemen TBV Wonen), gevestigd aan de Spoorlaan 430 te Tilburg, een vergunningaanvraag ingevolge de Waterwet voor het onttrekken en injecteren van grondwater tot een hoeveelheid van maximaal 108 m 3 per uur, m 3 per dag, m 3 per maand, m 3 per kwartaal en maximaal m 3 per jaar ten behoeve van een bodemenergiesysteem.de aanvraag heeft geen betrekking op andere handelingen in het watersysteem zoals bedoeld in artikel 6.17 van de Waterwet. Het bodemenergiesysteem zal worden toegepast bij St. Jozefzorg te Tilburg. De inrichting is kadastraal bekend onder gemeente Tilburg, sectie X, nummer 959. Bij deze aanvraag is een rapport overgelegd van Tauw bv getiteld "Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg", nummer R AFM-mya-V02-NL d.d. 1 maart 2011, dat een nadere onderbouwing vormt van deze aanvraag. Op 4 april 2011 hebben wij onze adviesorganen om advies gervaagd. Op 15 april hebben wij per van de gemeente Tilburg advies ontvangen. Het advies betrof het niet volledig zijn van de verontreinigingsproblematiek in de omgeving van de lokatie. Hiertoe is door Tauw bv namens de opdrachtgever op 11 mei 2011 een concept aanvulling geschreven (nummer N BBL- V01). Naar aanleiding van deze aanvulling heeft er op 17 juni 2011 een overleg plaatsgevonden tussen Tauw bv (namens de aanvrager), de gemeente Tilburg en de provincie Noord-Brabant. Op 22 juni hebben wioj TBV Wonen in de gelegenheid gesteld de aanvraag aan te vullen en hierbij te onderbouwen dat het beoogde systeem zodanig ingericht wordt dat er geen verspreiding van de verontreiniging optreedt. Namens de opdrachtgever TBV Wonen heeft Tauw de aanvulliong aangepast en op 5 juli 2011 ingediend. De aanvulling maakt onderdeel uit van de vergunningsaanvraag en is zodoende aan de stukken toegevoegd. De inrichting Het bodemenergiesysteem zal gaan bestaan uit2 koude bronnen en 2 warme bronnen. Het bodemenergiesysteem is geprojecteerd in het eerste watervoerende pakket, met het filter van 30 tot 50 m- mv. De afstand tussen de bronnen bedraagt circa 115 meter. De te installeren maximale pompcapaciteit bedraagt 54 m 3 per uur per koude bron en 54 m 3 per uur per warme bron. De maximale hoeveelheid water die per jaar wordt verplaatst bedraagt m 3. Al het onttrokken water zal worden geïnjecteerd behoudens een gedeelte spui. Deze spui is noodzakelijk voor het onderhoud van de bronnen. PROCEDURE Aanvraag, ontwerp van de beschikking en de bijbehorende stukken hebben overeenkomstig de regels Algemene wet bestuursrecht vanaf 18 augustus 2011 tot en met 29 september 2011

64 gedurende zes weken ter inzage gelegen in de Stadswinkel Centrum aan het Stadhuisplein 128 in Tilburg. Binnen deze termijn zijn geen zienswijzen ingediend. BESCHRIJVING VAN DE GEVOLGEN VAN DE ONTTREKKING/INJECTIE Grondwaterstandveranderingen In de rapportage "Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg" is een schematisatie van de ondergrond opgenomen. Aan de hand van deze schematisatie zijn berekeningen uitgevoerd naar de effecten van het bodemenergiesysteem. Als gevolg van het onttrekken en gelijktijdig injecteren van het grondwater zal de grondwaterstand en de stijghoogte veranderen. Aan de injectiekant zal de grondwaterstand stijgen en aan de kant waar het grondwater onttrokken wordt zal de grondwaterstand dalen. Er zijn berekeningen uitgevoerd naar deze veranderingen als het bodemenergiesysteem van TBV Wonen, geprojecteerd aan de Kruisvaardersstraat 40 te Tilburg, in bedrijf is. De berekende veranderingen zijn weergegeven in tabel 1. Winter [m] Zomer [m] Grondwaterstandsverandering < 0,05 < 0,05 Maxiamele stijghoogte verandering 1 e wvp (opslagpakket) 0,2 0,2 Tabel 1: Maximale grondwaterstands- en stijghoogteveranderingen voor het systeem van TBV Wonen. Van de veranderingen in de grondwaterstand en de stijghoogte zijn de invloedsgebieden berekend. Het invloedsgebied waar bovengenoemde grondwaterstandsverandering optredend (deklaag) is het gebied waarbinnen de grondwaterstandsverandering maximaal 5 cm bedraagt. Van de stijghoogteveranderingen (optredend in het onttrekkingspakket) is het invloedsgebied gelijk aan het gebied waarbinnen stijghoogteveranderingen optreden van 5 cm of meer. De berekende invloedsgebieden zijn aangegeven in tabel 2. Winter [m] Zomer [m] Deklaag e watervoerende pakket (opslagpakket) Tabel 2: Grootte invloedsgebieden voor het systeem van TBV Wonen Hydrothermische effecten Door geleiding, dispersie en de natuurlijke grondwaterstroming wordt een gedeelte van het geïnjecteerde water tot buiten het directe invloedsgebied van het bodemenergiesysteem getransporteerd. Er zijn berekeningen uitgevoerd naar deze hydrothermische effecten van het systeem. In de koude bel van het bodemenergiesysteem van TBV Wonen, begrensd door de natuurlijke achtergrondwaarde, is de temperatuur minimaal 0,5 C lager dan de natuurlijke grondwatertemperatuur. In de warme bel is de temperatuur minimaal 0,5 C hoger. Na 20 jaar kan op 200 meter afstand van de bronnen de temperatuur met maximaal 0,5 C (hoger of lager) veranderen ten opzichte van de natuurlijke grondwatertemperatuur.

65 Effecten ten aanzien van de grondwaterkwaliteit Een verandering van de temperatuur van het grondwater kan het chemisch evenwicht van reacties veranderen. Een toename van de temperatuur kan een versnelde groei van micro-organismen veroorzaken, een daling van de temperatuur een vertraagde groei. Van groot belang voor de groei van micro-organismen is het voedselaanbod (AOC-gehalte: Assimileerbaar Organisch Koolstof). Grondwater in Nederland heeft veelal een zeer laag AOC-gehalte. Gezien de geringe temperatuurverschillen en de lage AOC-gehalten worden geen significante effecten verwacht op de chemische en microbiologische samenstelling van het grondwater. Het grondwatercircuit zal van het gebouwcircuit volledig gescheiden worden gehouden. Positieve milieu effecten Het bodemenergiesysteem wordt gebruikt voor de inrichting gelegen aan de Kruisvaardersstraat 40 te Tilburg. Deze toepassing van energieopslag zorgt voor een besparing op het energieverbruik ten opzichte van de conventionele manier van koelen en verwarmen. Deze energiebesparing resulteert in de beperking van emissie van gassen naar de atmosfeer. Invloed op bodem- en grondwaterverontreiniging Door de gemeente is aangegeven dat binnen het invloedsgebied van het systeem van TBV Wonen verontreinigingen zijn gelegen. Om inzicht te krijgen op de invloed van het systeem op de omliggende verontreinigingen zijn deze geïnventariseerd en zijn er berekeningen uitgevoerd hoeveel invloed het systeem op deze verontreinigingen heeft. Uit de inventarisatie blijkt dat een grondwaterverontreiniging met VOCl de meeste invloed ondervindt van het systeem van TBV Wonen. Het betreft hier de grondwaterverontreiniging bij het zogenaamde AaBe-terrein. De maximale verplaatsing per winter of zomer seizoen bedraagt 13 meter. Het ene seizoen betreft dit een aantrekking van de verontreiniging terwijl het volgende seizoen het een wegduwen van de verontreiniging betreft. De netto verplaatsing zal hierdoor nagenoeg nul zijn. Dit houdt in dat van een echte beïnvloeding van de verontreiniging geen sprake is. Hoewel wij op basis van de verontreiniging niet verwachten dat de verontreiniging door het systeem wordt aangetrokken is het noodzakelijk door middel van metingen dit aan te tonen. Hiertoe wordt de jaarlijkse analyses op het water uit de bronnen worden uitgebreid met VOCl. Zetting De in de effectenstudie berekende maximale zetting en het daarbij behorende zettingsverhang is dermate klein dat schade aan gebouwen, funderingen, wegen of constructies niet worden verwacht. Gevolgen voor overige belangen De verandering van de grondwaterstand en de stijghoogten zijn zodanig klein dat geconcludeerd kan worden dat het bodemenergiesysteem geen negatieve invloed heeft op eventueel aanwezig stadsgroen, landbouw- of natuurfuncties. Andere grondwateronttrekkers zullen geen nadelige gevolgen ondervinden. Binnen het invloedsgebied van het bodemenergiesysteem bevinden zich geen, ingevolge de Natuurbeschermingswet 1998 c.q. De Europese Vogel- en Habitatrichtlijn beschermd gebied. Het bodemenergiesysteem bevindt zich niet in een zogenaamd beschermd gebied waterhuishouding, attentiegebied of natte natuurparel zoals begrensd op bijlage III van de Verordening water Noord- Brabant en niet in een grondwaterbeschermingszone volgens de Provinciale Milieuverordening (PMV) Noord-Brabant 2010.

66 M.e.r.-beoordeling De aangevraagde onttrekking van grondwater aan de bodem valt onder onderdeel D van de bijlage van het Besluit milieueffectrapportage. Dit betekent dat gelet op artikel 2 lid 5 onder b van het Besluit milieueffectrapportage wij als bevoegd gezag, op grond van de in bijlage III bij de EEG richtlijn 85/337/EEG (gewijzigd bij richtlijn 97/11/EG en richtlijn 2003/35/EG) genoemde criteria, toepassing moeten geven aan een m.e.r.-beoordeling als bedoeld in artikel 7.16 tot en met 7.19 van de Wet milieubeheer als niet kan worden uitgesloten dat de activiteit belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu kan hebben. Gelet op het voorgaande overwegen wij dat naar aanleiding van de kenmerken van het project, de plaats van het project en de kenmerken van het potentiële effect kan worden uitgesloten dat activiteit belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu kan hebben en dat er daarom geen aanleiding is om een m.e.r.-beoordeling uit te voeren. Afweging van belangen In het Provinciaal Waterplan Noord-Brabant is het beleid ten aanzien van het grondwater vastgelegd. Uit het oogpunt van CO 2 -reductie en het zuinig omgaan met fossiele brandstof wordt er rekening gehouden met een sterke toename van de vraag om de bodem te gebruiken voor de energievoorziening. Hierbij worden onder andere de volgende randvoorwaarden gehanteerd: Een bodemenergiesysteem mag alleen ondieper dan 80 meter beneden het maaiveld plaatsvinden, uitzonderingen zijn mogelijk in gebieden waarbij het grondwater over de gehele diepte niet geschikt is voor openbare wtervoorziening vanwege het voorkomen van zout water; Een bodemenergiesysteem mag niet gelegen in beschermingszones (25- en 100- jaarzones) voor grondwaterwinningen voor de openbare watervoorziening en in beschermde gebieden waterhuishouding, te weten natte nauurparels en de daarbij behorende attentiegebieden; Indien een bodemenergiesysteem is gelegen in of nabij bekende bodemverontreiniging(en) moet de initatiefnemer aangeven hoe voorkomen wordt dat onder invloed van het bodemenergiesysteem de bodem en het grondwater aan negatieve beïnvloeding onderhevig zijn; Lokale en regionale cumulatie van systemen dient te worden voorkomen. De onderlinge afstand tussen inrichtingen dient dusdanig te zijn dat wederzijds negatieve beïnvloeding wordt voorkomen; Het in de bodem terug te brengen water mag maximaal 25 ºC zijn; Er mogen uitsluitend systemen worden toegepast waarbij het gewonnen water weer volledig wordt teruggebracht in de bodem; Er mag, ook over een lagere periode, geen opwarming of afkoeling van de de bodem en het grondwater in de omgeving van de installatie optreden. De energiebalans moet neutraal zijn; Kleine systemen (< 10 m 3 per uur) dienen beperkt te blijven tot een maximale diepte van 30 meter beneden het maaiveld. Gelet op bovengenoemde merken wij het volgende op. Onderhavige aanvraag voldoet aan de voorwaarden verwoord in Provinciaal Waterplan Noord- Brabant aangezien netto geen grondwater aan de bodem wordt onttrokken behoudens m 3 spui. De hoeveelheid te injecteren water is gelijk aan de hoeveelheid te onttrekken grondwater.

67 Daarnaast wordt het voorgestelde systeem, waarbij in de bodem gebrachte warmte of koude in een cyclus van 1 jaar weer wordt teruggewonnen, door ons als duurzaam beschouwd. Zowel in kwantitatief als kwalitatief opzicht kan vooraf worden gesteld dat de kans op eventuele nadelige effecten van de onttrekking en/of injectie minimaal is. Ter verifiëring van de berekeningen dient voorafgaand aan de inwerkingtreding en tijdens de exploitatiefase een monitoring plaats te vinden: Minimaal zes weken voorafgaand aan de inwerkingtreding van het bodemenergiesysteem dient een onttrekkings-/injectieproef plaats te vinden. Het doel van deze proef is om de effecten van het systeem op de omgeving in beeld te brengen. De opzet van de proef dient mininmaal acht weken voor de inwerkingtreding van het bodemenergiesysteem te worden verstrekt aan Gedeputeerde Staten, t.a.v. bureau Grondwater. De resultaatgegevens dienen uiterlijk vier weken voordat het bodemenergiesysteem in werking treedt te worden verstrekt aan Gedeputeerde Staten, t.a.v. bureau Grondwater. In de exploitatiefase dient om de werking van het bodemenergiesysteem te kunnen bepalen een debietmeting en een maandelijkse temperatuurmeting plaats te vinden van het onttrokken water uit de bronnen. Tevens dient het mogelijk te zijn om ter plaatse van de onttrekkings- en retourput(ten) de grondwaterstand in de deklaag en de stijghoogte in het 1e watervoerende pakket (onttrekkingspakket) te kunnen meten. Jaarlijks dient een evaluatierapport aan Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, t.a.v bureau Grondwater te worden verzonden, waarin de energiebalans en het werkelijke opslagrendement van het bodemenergiesysteem zijn berekend. Indien uit de rapportages blijkt dat er significante verschillen optreden in de berekende en werkelijke energiebalansen en opslagrendementen zullen in overleg met Gedeputeerde Staten, bureau Grondwater aanvullende maatregelen bepaald worden. Minimaal vier weken voor de inwerkingtreding van het bodemenergiesysteem dient de vergunninghouder de datum van inwerkingtreding schriftelijk aan ons door te geven. Gelet op het voorafgaande zijn wij thans van mening dat de gevraagde vergunning kan worden verleend. BESLISSING Gelet op de Waterwet besluiten wij aan TBV Wonen, gevestigd aan de Spoorlaan 430 te Tilburg: voor het onttrekken en injecteren van grondwater in de gemeente Tilburg I. De ingevolge artikel 6.4 van de Waterwet vereiste vergunning te verlenen voor het onttrekken aan en het weer injecteren in de bodem van water op een diepte van 30 tot 50 m -maaiveld op het perceel, kadastraal bekend gemeente Tilburg, sectie X nummer(s) 959. De werking van het bodemenergiesysteem is beschreven in het rapport "Warmte- / KoudeOpslag Jozefzorg te Tilburg", van Tauw bv, nummer R AFM-mya-V02-NL d.d. 1 maart 2011 en de aanvulling Erratum Vergunningsaanvraag WKO st. Jozefzorg Tilburg, kenmerk: N BLL-V01, datum 13 april Beide stukken maken deel uit van dit besluit. II. Dat maximaal 108 m³ per uur m³ per dag, m³ per maand, m³ per kwartaal en m³ per jaar mag worden onttrokken/geïnjecteerd uitsluitend voor het bodemenergiesysteem.

68 III. aan deze vergunning de navolgende voorschriften te verbinden. Voorschriften 1. In verband met de kwaliteit van het grondwater mag in geval van putverstoppingen alleen mechanisch geregenereerd worden. Voor elke andere vorm van regeneratie dient vooraf schriftelijk toestemming van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, bureau Grondwater te zijn verkregen. Het regenereren dient uitsluitend uitgevoerd te worden door een ter zake vakbekwaam bedrijf. 2. Voor het onderhoud van de bronnen mag een gedeelte van het grondwater worden gespuid. Deze hoeveelheid dient zo weinig mogelijk te zijn en mag ten hoogste m 3 per jaar bedragen. 3. Alle apparatuur, werken en overige voorzieningen, die in het kader van deze vergunning zijn/worden aangebracht, dienen goed bereikbaar en toegankelijk te zijn. Verder dient het steeds doelmatig te functioneren, in goede staat van onderhoud te verkeren en met zorg te worden bediend. 4. Ter plaatse van de koude en de warme bron dienen twee peilbuizen te worden ingericht met filters de deklaag en het 1e watervoerende pakket. 5. Van de peilbuizen moeten de filterdiepten en de hoogten van de bovenkant ten opzichte van NAP bekend zijn. Van de grondboringen moet een boorbeschrijving worden gemaakt. Uiterlijk drie maanden na de inwerkingtreding van het bodemenergiesysteem dienen de betreffende gegevens te worden verstrekt aan Gedeputeerde Staten, t.a.v. bureau Grondwater. 6. Eenmaal per jaar, dient aan Gedeputeerde Staten, t.a.v. bureau Grondwater, opgave te worden gedaan van de temperatuurmetingen. De metingen mogen tegelijk met het evaluatierapport worden aangeleverd. 7. Jaarlijks dient aan Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, t.a.v. bureau Grondwater een evaluatierapport overgelegd te worden waarin duidelijk de energiebalans en het werkelijke opslagrendement van het bodemenergiekoude- warmteopslagsysteem zijn berekend. 8. De energiebalans dient zo sluitend mogelijk te worden gehouden. In verband met de klimatologische omstandigheden mag het bodemenergiesysteem over een periode van 5 jaar een energiebalans hebben die maximaal 15% mag afwijken van de jaarlijks verplaatste hoeveelheid energie. Over een periode 10 jaar mag deze afwijking van de energiebalans niet meer dan 10% bedragen. 9. Zes weken voordat het bodemenergiesysteem in werking treedt dient een onttrekkings- /injectieproef plaats te vinden. Het doel van deze proef is om de effecten van het systeem op de omgeving in beeld te brengen. De resultaatgegevens dienen uiterlijk vier weken voordat het bodemenergiesysteem in werking treedt te worden verstrekt aan Gedeputeerde Staten, t.a.v. bureau Grondwater.

69 10. De temperatuur van het water uit de bronnen of bronclusters dient eenmaal per maand te worden gemeten. Eveneens dient een debietmeting van de bronnen of bronclusters plaats te vinden. 11. De vergunninghouder is verplicht de conditie van de peilbuizen zodanig te garanderen dat het verrichten van waarnemingen met voldoende betrouwbaarheid kan geschieden. 12. Tevens dient minimaal eenmaal per jaar het geïnjecteerde water geanalyseerd te worden. Voor de inwerkingtreding van het systeem dient een uitgebreide analyse plaats te vinden volgens de in bijlage 1 aangegeven parameters. De jaarlijks terugkomende verkorte analyse dient geanalyseerd te worden op de in bijlage 2 genoemde parameters. De analyses worden uitgebreid met de in de omgeving aanwezige verontreinigende stoffen te weten VOCl. Uitkomsten van de analyses dienen aan Gedeputeerde Staten t.a.v. bureau Grondwater te worden verstuurd. 13. Om te voorkomen dat, mogelijk verontreinigd, water uit het gebouwcircuit naar het grondwater kan lekken dienen de volgende voorzorgsmaatregelen te worden genomen: - het gehele systeem dient zodanig beveiligd te worden dat bij enig drukverlies in het gebouwcircuit het systeem wordt geblokkeerd; - indien zich een situatie voordoet waarin het systeem wordt geblokkeerd wegens drukverlies dient de warmtewisselaar gecontroleerd te worden op lekkages en dient te worden nagegaan of er geen water uit het gebouwcircuit in de bodem is geïnjecteerd; - indien water uit het gebouwcircuit in het grondwater is geïnjecteerd dient de provincie hier terstond van op de hoogte worden gesteld en dient na analyse al het mogelijke te worden ondernomen om het geïnjecteerde water uit het gebouwcircuit weer te verwijderen uit de bodem. 14. De in voorschrift 12 genoemde grondwateranalyse wordt opnieuw uitgevoerd als er naar ons oordeel tijdens de werking van de installatie reden is om te veronderstellen dat er veranderingen van de kwaliteit van het grondwater ten opzichte van de referentiesituatie zijn. 15. Uiterlijk vier jaar na de inwerkingtreding van het bodemenergiesysteem dient de vergunninghouder aan Gedeputeerde Staten, t.a.v. bureau Grondwater, een rapportage te overleggen waarin in ieder geval zijn opgenomen: - de effecten van de grondwateronttrekking en -injectie; - analyses en controles van de eventuele warmtewisselaar(s); - berekening van de energiebalans van afzonderlijke jaren en de eventuele afwijking berekend in percentage van het geheel van het betreffende jaar; - berekening van de energiebalans van de afgelopen jaren en de eventuele afwijking berekend in percentage van het geheel; - mogelijke voorgedane calamiteiten; - het rendement van de bodemenergiesysteem, met een vergelijking ten opzichte van de berekende waarden; - De analyses van het grondwater en interpretatie hiervan in relatie tot de grondwaterverontreinigingen.

70 16. Minimaal één maand voor de inwerkingtreding van het bodemenergiesysteem dient de vergunninghouder de datum van inwerkingtreding schriftelijk te melden aan Gedeputeerde Staten t.a.v. bureau Grondwater. 17. Het boren, inrichten en buiten gebruik stellen van één of meerdere bronnen moet worden uitgevoerd conform de in bijlage C van de Regeling bodemkwaliteit gestelde normdocumenten (thans: Protocol 2101, Mechanisch boren, versie 1.0, vastgesteld op 17 juni 2010). IV. Een afschrift van dit besluit te zenden aan: - TBV Wonen, R. van der Werken, Postbus 356, 5000 AS Tilburg; - Tauw BV, J.M. Bloemendal, Postbus 6, 2900 AA Capelle aan den Ijssel; - Het college van burgemeester en wethouders van Tilburg, Postbus 90155, 5000 LH Tilburg - ZLTO Raad Brabant, Postbus 100, 5201 AC s-hertogenbosch; - Brabant Water N.V. Postbus 1068, 5200 BC s-hertogenbosch; - Dagelijks bestuur van waterschap Brabantse Delta, Postbus 5520, 4801 DZ Breda; - Dagelijks bestuur van waterschap De Dommel, Postbus 10001, 5280 DA Boxtel; - Stichting Brabantse Milieufederatie, Dhr. N. Verdaasdonk, Postbus 591, 5000 AN Tilburg. 's-hertogenbosch, 19 oktober 2011 Gedeputeerde staten van Noord-Brabant, namens deze, drs. A.F. de Goede, bureauhoofd Grondwater.