Dienst Water en Milieu

Transcriptie

1 Dienst Water en Milieu Pythagoraslaan 101 Postbus TH Utrecht Tel Fax Datum 25 januari 2006 Sector V&H/branchegericht Nummer 2006WEM000206i Referentie M.van der Meer/C. Marskamp Uw brief van Doorkiesnummer /2167 Uw nummer Faxnummer Bijlage diverse adres Utrecht.nl; christine.marskamp provincie-utrecht.nl Onderwerp Grondwaterwet; vergunning tbv energieopslagsysteem ter plaatse van KPN kantoorgebouw te Utrecht (Papendorp) Beschikking op het verzoek van Multi Veste 167 B.V. om een vergunning voor het onttrekken van grondwater ten behoeve van een energieopslagsysteem in de bodem ter plaatse van het KPN kantoorgebouw te Utrecht. Procedure Gezien de omvang van de onttrekking, die minder dan m³ per jaar bedraagt, behoeft de Provinciale Commissie voor Milieubeheer en Waterhuishouding niet bij het beoordelen van de vergunningaanvraag te worden betrokken. De ontwerpvergunning met de bijbehorende stukken heeft van 19 oktober 2005 tot en met 16 november 2005 ter inzage gelegen. Binnen deze termijn is er een schriftelijke bedenking ten aanzien van het ontwerp ingediend. Van de gelegenheid om mondeling bedenkingen kenbaar te maken is geen gebruik gemaakt. Het verzoek Mulit Veste 167 wil het kantoorgebouw van KPN te Utrecht (Papendorp) met behulp van een koude- en warmeteopslagsysteem (KWOsysteem) in de bodem van koeling en verwarming voorzien. Met dit systeem worden winterkoude en zomerwarmte in het grondwater in de bodem opgeslagen en weer opgepompt om respectievelijk in de zomer voor koeling en in de winter voor verwarming van het gebouw te dienen. Er is vergunning gevraagd voor het onttrekken van maximaal 100 m³ grondwater per uur en m³ per jaar. Deze hoeveelheden worden alleen bij het opstarten van het systeem en eventueel in een extreem klimatologisch jaar onttrokken. In een gemiddeld jaar wordt m³ onttrokken. Het opgepompte grondwater wordt vrijwel volledig weer in de bodem teruggebracht. Het provinciehuis is per openbaar vervoer vanaf Utrecht CS te bereiken via GVU-lijn 11 (richting De Uithof). Heeft u klachten'? Provinciale klachtencommissie,

2 Beleidsmatige beoordeling In het algemeen beoordelen wij grondwateronttrekking voor koude- en warmteopslag positief omdat energiegebruik en de uitstoot van milieuschadelijke stoffen erdoor worden beperkt. De vergunningaanvraag dient echter ook te passen binnen het provinciale beleid ten aanzien van het kwantitatieve grondwaterbeheer zoals dat is vastgelegd in ons Waterhuishoudingsplan en Beheerplan Grondwaterkwantiteit. In het navolgende wordt een toetsing aan de beleidsuitgangspunten uitgevoerd. Ons beleid is er in het algemeen op gericht om een doelmatige verdeling van het beschikbare grondwater voor de verschillende gebruikers te bewerkstelligen. Daarnaast streven we ernaar nadelige gevolgen van het onttrekken van grondwater en van het terugbrengen van water in de bodem voor andere bij het grondwater of de stand daarvan betrokken belangen zoveel mogelijk te beperken. In het Beheerplan Grondwaterkwantiteit is ter bescherming van de kwaliteit van het grondwater ten behoeve van de drinkwatervoorziening vastgelegd dat KWO in beginsel dient plaats te vinden in het eerste watervoerend pakket. Het KWOsysteem voor het kantoorgebouw van KPN bevindt zich in het eerste watervoerende pakket en voldoet in dat opzicht aan het beleid. Beoordeling van de effecten In bijlage I. is een technische beoordeling gemaakt van de grondwateronttrekking en het daarmee samenhangend terug in de bodem brengen van water. Mede naar aanleiding daarvan merken wij het volgende op. Kwantitatieve aspecten Ten aanzien van het beperken van de onttrekkingshoeveelheid merken wij op dat bij KWO het water wordt opgepompt en na gebruik in hetzelfde pakket wordt teruggebracht. Er is daarom geen sprake van verbruik- maar van gebruik van het grondwater. Maximaal 800 m³ spuiwater dat voor het onderhoud van de bronnen is gebruikt wordt niet in de bodem teruggebracht. Voor het overige zitten er geen kwantitatieve aspecten aan deze grondwateronttrekking. De hoeveelheid spuiwater die niet terug in de bodem wordt gebracht is zo gering dat er naar ons oordeel, afgewogen tegen de positieve gevolgen van het systeem voor het milieu, vanuit kwantitatief opzicht geen bezwaar tegen het verlenen van de vergunning bestaat. Veranderingen in de stand en stroming van het grondwater Het onttrekken van grondwater en het terugbrengen van het water in de bodem heeft enige invloed op de stand en stroming van het grondwater en kan daardoor nadelige effecten hebben voor belangen die bij de stand van het grondwater betrokken zijn. Naar verwachting leidt het geplande energieopslagsysteem voor het kantoorgebouw van KPN niet tot zettingen die ter plaatse zettingschade met zich mee brengt bij bebouwing, infrastructuur en leidingen. In het kader van deze onttrekking wordt hieraan dan ook geen speciale aandacht geschonken. Het energieopslagsysteem voor Daimler/Chrysler bevindt zich buiten het invloedsgebied van het energieopslagsysteem ter hoogte van het KPN kantoorgebouw en zal derhalve niet negatief worden beïnvloed door het geplande energieopslagsysteem. Hetzelfde geldt voor het natuurgebied de Heicopsche Polder. Dit ligt op een afstand van ca. 900m ten zuidwesten van het geplande energieopslagysteem en bevindt zich hiermee ver buiten het hydrologisch invloedsgebied. In het kader van deze onttrekking spelen verder geen andere bij het grondwater betrokken belangen waar in het bijzonder rekening mee moet worden gehouden. Kwalitatieve aspecten In artikel 14a van de Grondwaterwet is bepaald dat aan de vergunning voorschriften moeten worden verbonden met het oog op de bescherming van de kwaliteit van het grondwater. Daarbij wordt verwezen naar het Infiltratiebesluit bodembescherming waarin is bepaald dat voorschriften worden opgenomen ten aanzien van de kwaliteit van het water dat terug in de bodem wordt gebracht, de beheersing van de hydrologische situatie en de beëindiging van het systeem. Voorts wordt in het Infiltratiebesluit 2

3 bodembescherming aangegeven welke concentraties van stoffen mogen voorkomen in water dat in de bodem wordt gebracht. Bescherming kwaliteit grondwater Naar ons oordeel is op dit moment nog onvoldoende duidelijk welke effecten veranderingen in de temperatuur van het grondwater hebben op de kwaliteit van het grondwater in relatie tot de vereiste kwaliteit ten behoeve van de drinkwatervoorziening. Daarnaar wordt onderzoek gedaan. Zolang de resultaten daarvan niet bekend zijn vinden we dat KWO alleen onder bepaalde omstandigheden kan worden toegestaan. Uit onderzoek is komen vast te staan dat de chemische en microbiologische veranderingen zeer gering zijn als de temperatuur van het water dat terug in de bodem wordt gebracht niet hoger is dan 25 o C en niet lager dan 5 o C. Die eis stellen wij dan ook waarbij we bovendien hebben bepaald dat de gemiddelde temperatuur van het water dat terug in de bodem wordt gebracht niet hoger dan 20 o C mag zijn. Uit de stukken die bij de vergunningaanvraag zijn gevoegd, blijkt dat de temperatuur van het terug in de bodem te brengen water ruim binnen genoemde grenzen zal blijven. Daarnaast staan we KWO alleen toe als het zich buiten het 50 jaar intrekgebied van een drinkwaterpompstation bevindt. Aan die eis voldoet het energieopslagsysteem voor het kantoorgebouw van KPN te Utrecht (Papendorp). Wij achten het noodzakelijk dat de samenstelling van het grondwater regelmatig wordt gemeten om daardoor eventuele kwaliteitsveranderingen te kunnen vaststellen. Voorafgaand aan de onttrekking en infiltratie moet door middel van een zogenaamde nulmeting de uitgangssituatie worden bepaald. Deze grondwaterkwaliteitanalyse dient periodiek te worden herhaald om mogelijke veranderingen in de kwaliteit van het grondwater ten opzichte van de nulsituatie te kunnen bepalen. Tevens dient de temperatuur van het grondwater te worden gemeten in het grondwaterbeheersysteem, zodat periodiek de maximale, gemiddelde en minimale temperatuur van het onttrokken en geïnfiltreerde water kan worden afgeleid en geregistreerd. Tenslotte vinden we dat er met het oog op een eventuele algemene opwarming van het grondwater gestreefd moet worden naar een gesloten energiebalans die in een periode van vijf jaar in ieder geval niet meer dan 15% en over een periode van 10 jaar niet meer mag afwijken dan 10% van de jaarlijkse hoeveelheid. Beheersing hydrologische situatie Uit Bijlage I blijkt dat er nauwelijks veranderingen in de hydrologische situatie zullen optreden. Er is daarom naar ons oordeel geen noodzaak om verdergaande specifieke voorschriften op te nemen om de verspreiding van het water te voorkomen. Overigens merken we op dat veranderingen in de hydrologische situatie zeer beperkt zullen zijn omdat het systeem er naar zijn aard op gericht is om het water dat terug in de bodem wordt gebracht weer zoveel mogelijk op te pompen. De beëindiging van het systeem Wij achten het van belang dat bij het beëindigen van het KWOsysteem beoordeeld kan worden welke effecten het in de bodem heeft veroorzaakt en welke maatregelen nodig zijn om eventuele nadelige gevolgen daarvan te voorkomen of op te heffen. Daarom leggen we in voorschriften vast welke maatregelen bij beëindiging van het KWOsysteem moeten worden genomen. Door het stellen van voorschriften kan voor het overige in voldoende mate worden tegemoet gekomen aan de belangen die de Grondwaterwet beoogt te beschermen. 3

4 Beoordeling van de bedenkingen Namens de vergunningaanvrager Multi Veste 167 heeft IF Technology, adviseur van de vergunningaanvrager, bij brief van 14 november 2005 enkele bedenkingen geplaatst bij de aan de ontwerpvergunning verbonden voorschriften. Hieronder worden deze bedenkingen, met daaropvolgend de reactie onzerzijds, weergegeven. 1. In voorschrift 1.3 van de ontwerpvergunning is voorgeschreven dat het grondwater uitsluitend op een diepte tussen NAP -25 meter en NAP -50 meter mag worden onttrokken. Verzocht wordt de maximale filterlengte aan te passen tot NAP -60 meter. IF Technology heeft namens Multi Veste 167 op het aanvraagformulier een filtertraject aangevraagd lopende van NAP -25 m tot 60 m. Per abuis is in de ontwerpvergunning het filtertraject NAP -25 m tot -50 m voorgeschreven. Aangezien het filter in hetzelfde watervoerende pakket blijft en de effecten op de bij het grondwater betrokken belangen hierdoor niet groter worden, zullen wij dit aanpassen in de definitieve voorschriften. 2a. In voorschrift 5.1 is voorgeschreven dat 2-jaarlijks, te weten in de maanden januari en juli, de bodemtemperatuur dient te worden gemeten. Verzocht wordt om de bodemptemperatuur te mogen meten via het zogeheten Gebouw Beheer Systeem (GBS), waarbij een continue temperatuursregistratie plaatsvindt. Bij het GBS vindt continue temperatuursregistratie plaats doordat de grondwatertemperatuur gemeten wordt zodra het grondwater opgepompt wordt en zodra het grondwater weer wordt teruggebracht in het watervoerende pakket in de bodem. Doordat op deze wijze de gemeten onttrekkings- en infiltratietemperaturen een representatief beeld geven van de bodemtemperaturen in het opslagpakket, zal voorschrift 5.1 op de voorgestelde wijze worden aangepast. 2b. Voorschrift 5.1 in de ontwerpvergunning schrijft voorts voor dat de grondwaterstijghoogten 2-jaarlijks, in de maanden januari en juli moeten worden gemeten. Aangegeven wordt dat ervaringen met monitoring bij reeds bestaande energieopslagsystemen hebben uitgewezen dat door de natuurlijke variatie van de grondwaterstand de hydrologische effecten van de opslag op de grondwaterstand nauwelijk te bepalen zijn. Daarom wordt voorgesteld de hydrologische effecten inzichtelijk te maken door voorafgaand aan de ingebruikname van het systeem een onttrekkings- en infiltratieproef uit te voeren, waarbij de maximale effecten van het grondwatersysteem worden bepaald. Wij stellen vast dat de werkelijk optredende maximale geohydrologische effecten op deze wijze beter inzichtelijk gemaakt worden dan op de wijze zoals wij hadden voorgeschreven in voorschrift 5.1 van de ontwerpvergunning. Gelet hierop hebben wij de vergunningvoorschriften onder onderdeel 5 monitoring dan ook op de voorgestelde wijze aangepast en uitgebreid. 3. De formulering van voorschrift 6.2c schept in relatie tot voorschrift 2.4. onduidelijkheid over het moment waarop een chemische analyse uitgevoerd dient te worden. Bedoeld is dat na ingebruikname van het systeem, voor het eerst na drie jaar en vervolgens eens per vijf jaar, een evaluatierapport moet worden overgelegd, waarin een analyse van de chemische samenstelling van het grondwater is opgenomen. Deze analyse moet volgens de methoden en parameters van Bijlage III van de vergunning worden uitgevoerd. Om de onduidelijkheid weg te nemen hebben wij in de definitieve vergunning voorschrift 2.4 ondergebracht bij onderdeel 5 monitoring en voorts is de formulering van voorschrift 6.2c aangepast. 4

5 Beslissing Met inachtneming van het voorgaande en gelet op het bepaalde in artikel 14, eerste lid van de Grondwaterwet en artikel 3 van de Grondwaterverordening provincie Utrecht 1998 besluiten wij: 1. aan Multi Veste 167 B.V. vergunning te verlenen voor het onttrekken van m³ grondwater per jaar ten behoeve van een energieopslagsysteem in de bodem ter plaatse van het KPN kantoorgebouw te Utrecht. 2. aan deze vergunning de in Bijlage II vermelde voorschriften te verbinden. Gedeputeerde staten van Utrecht, namens hen, Ing. P. van den Bergen Hoofd sector Vergunningen en Handhaving/ branchegericht 5