VvP NIEUWSBRIEF Jaargang 02, Jaar 2018

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VvP NIEUWSBRIEF Jaargang 02, Jaar 2018"

Jan Wouters
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VvP NIEUWSBRIEF Jaargang 02, Jaar 2018 Lezing over de achtergrond van oud-curaçaose familienamen door Christel Monsanto in landhuis Bloemhof op Op donderdag 25 januari wordt voor onze leden een lezing gegeven door Christel Monsanto over de achtergrond van oude familienamen op Curaçao. Landhuis Bloemhof vormt het decor waar in de grote centrale zaal een groot scherm en voldoende klapstoeltjes staan opgesteld. Om 18:30 is er al bedrijvigheid te constateren. Een paar koelboxen met drankjes worden binnengebracht alsmede enkele hapjes van de catering, verzorgd door Hanneke en Marten Boven. Ondertussen wordt de presentatie getest en de kleurproblemen van de beamer met hulp van de gastvrouwen opgelost. Vanaf 19:00 arriveren de eerste leden, dragen hun financiele penningen af aan Anna Maria (die de zieke penningmeester Peter Peppelenbos vervangt) en praten wat met elkaar o.a. waar ze de auto kwijt konden. Blijkbaar was er ook een feestje bij "Tap Maar In" waardoor de parkeerplaats aan de voorkant snel vol was. Maar gelukkig kon ook achterom geparkeerd worden. De opkomst is behoorlijk te noemen, zo'n 22 leden inclusief enkele introducees hebben zich aangemeld. Helaas zijn er door omstandigheden ook vier afmeldingen te noteren. Even na half 8 neemt Hanneke (in afwezigheid van de voorzitter) het woord en introduceert Christel bij het publiek, de lezing begint.

2 Ze kan zich voorstellen dat men zich afvraagt: hoe kun je ruim een uur lang een interessant verhaal houden over de oorsprong van oude familienamen. Maar dat blijkt wel degelijk het geval. Christel weet er een boeiend, leuk en interactief verhaal van te maken, versterkt met ondersteunende plaatjes. Als je onderzoek wilt doen naar je eigen voorouders, dan zijn er diverse bronnen beschikbaar. Allereerst het internet, waar je via de website " kunt zoeken op namen. Verder kun je op Curaçao terecht bij het Nationaal Archief op Scharloo (website waar je geboorte-, huwelijk- en overlijdensaktes kunt inzien. Ook zijn er 2 "bijbels" beschikbaar. De eerste heeft als titel "Historie en oude families van de Nederlandse Antillen" en is geschreven door Dominee Krafft (uitgegeven in 1951). Het betreft o.a. protestantse families die vanaf de oprichting van de West Indische Compagnie begin 18-de eeuw hier eerst als planters en later als kooplieden kwamen werken. Enkele namen: Evertsz, Schotborg. Het andere boek gaat over joodse families en is geschreven door Rabbijn Emmanuel. Het betreft Sefardische joden gevlucht uit Spanje en Portugal die zich in de 2e helft van de 17-de eeuw op Curaçao vestigden. Bekende familienamen zijn Cohen, Maduro, Gomes Casseres, Da Costa Gomez en Henriquez. Veel later, in 1926, vestigden zich hier ook Asjkenazische joden uit Oost Europa (b.v. Tauber).

3 Tenslotte kun je ook op begraafplaatsen informatie verkrijgen van overledenen. Er zijn talloze katholieke begraafplaatsen, een protestantse begraafplaats aan de Roodeweg, en een joodse begraafplaats op Berg Altena. Bij het Joods Historisch Cultureel Museum naast de synagoge vind je replica's van artistieke graftombes afkomstig van de Beit Chaim begraafplaats bij de ISLA raffinaderij. Dit is de oudste joodse begraafplaats van het westelijk halfrond, Het onderzoeksgebied van Christel beperkt zich tot de 19-de eeuw. Voor de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863 hadden slaven, die op de plantages werkten, enkel een voornaam. Op internet is een index te vinden ( Index Curaçao: Vrij van Slavernij (manumissies) ) waar je kunt zoeken op namen van vrijgelaten slaven en hun eigenaren voor Na 1863 konden slaven een achternaam krijgen. Ze konden vernoemd worden naar een heilige op wiens feestdag ze geboren waren. Een voorbeeld is de naam Obispo (een heilige bisschop). Deze "religieuze" familienamen staan in de Almanaque de Bristol. Sommigen kozen een naam als herinnering aan hun vroegere "heer" die er dan wel voor zorgde dat de naam omgedraaid werd (b.v. Borgschoth of Sille). Districtmeesters van de buitendistricten (o.a. Knip, Savonet, Lagun) waren ook niet altijd even nauwkeurig als ze een achternaam registreerden en gingen vaak op hun gehoor af. Zo ontstonden namen als Koffie, Izijk en Girigori. Maar het kwam ook voor dat slaven geen keus konden maken en als achternaam de voornaam van hun moeder kregen. Een man heette dan bv Hein Rosa of Pedro Carolina, vraag is of hij daar blij mee was. En er waren slaven die helemaal niet geinteresseerd waren in een achternaam, ze waren immers al via hun voornaam of bijnaam bekend (b.v. Cijntje, Kirindongo of Sambo). Slavenlijsten werden bijgehouden op de plantages en zijn ook een bron waaruit geput kan worden bij genealogisch onderzoek. Voor Enith Brigitha, een bekende Curaçaose zwemster die 2x aan Olympische Spelen heeft meegedaan, heeft Christel de stamboom uitgezocht. Blijkt verrassend genoeg dat haar achternaam eigenlijk Jansen in plaats van Brigitha zou moeten zijn! De meest voorkomende achternaam momenteel op Curaçao is Martina. Hoe komt dat? In die tijd was Monseigneur Niewindt een persoon met aanzien. Hij was de eerste apostolisch vicarus (soort van bisschop), heeft het katholicisme opgezet, zorgde voor onderwijs en kwam op voor de slaven die hem aanbaden. En omdat zijn voornaam Martinus was, kregen slaven vaak de achternaam Martina. Zijn standbeeld staat naast de St. Annakerk in Otrobanda.

4 Dan krijgen we nog een familiewapen te zien van de familie Ellis. Het wapen is zilver van kleur en toont drie boven elkaar geplaatste kronkelende blauwe alen, de bovenste en de onderste omgewend. Het lijkt een sprekende verwijzing naar de Engelse voornaam Ale, waarvan de geslachtsnaam Ellis hoogstwaarschijnlijk is afgeleid. Er wordt dus een associatie gelegd tussen het Nederlandse woord 'aal' en de Engelse voornaam Ale. Eigenlijk kan Iedereen een wapen aannemen en laten registreren mits het ontwerp voldoet aan de regels van de heraldiek. Het wordt ingeschreven in het wapenregister van de Afdeling Heraldiek van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Een familiewapen is sinds de Middeleeuwen het onderscheidende beeldmerk van een familie, uitgebeeld op een wapenschild. Dat de belangstelling vanuit het publiek groot is bewijst het aantal vragen dat gesteld wordt. Enkele voorbeelden zijn: Wat zijn de oudste familienamen? Eind 1600 o.a. Dorcas, Ellis, Maduro, Vermeulen Waarom zijn de bewoners van Aruba blanker dan die van Curaçao? Dat komt omdat er weinig slaven naar Aruba kwamen. Trouwens een van de meest voorkomende achternamen op Aruba is Croes maar die vindt wel z'n oorsprong op Curaçao. Waarom zien we tijdens de lezing geen achternamen van b.v. Libanezen? Dat ligt zoals eerder vermeld buiten het aandachtsgebied van Christel. Met de komst van eerst de Curaçaose Petroleum Industrie Maatschappij in 1918 en later de Shell begin 20-ste eeuw worden heel andere familienamen geintroduceerd als veel buitenlandse arbeiders naar Curaçao komen.

5 De populatie groeit dan in rap tempo (in 50 jaar tijd van naar boven de inwoners) en maakt de bevolking tot een smeltkroes van nationaliteiten die heden ten dage aanwezig is en in harmonie met elkaar samen leeft. Een mooie afsluiting van de lezing. Christel wordt door alle aanwezigen bedankt met een warm applaus. Daarna is er gelegenheid tot gezellig napraten onder genot van een hapje en drankje. Een speciaal woord van dank gaat uit naar de organisatoren t.w. Anna Maria en Hanneke.

6 Met vriendelijke groet, Dick Jansen van Galen, redacteur Foto's: Hanneke, Lelia en Dick. Secretariaat Vereniging van Penshonado s Cas Coraweg 18, Curaçao tel / website: vvpensh@hotmail.com

Vergelijkbare documenten

VvP NIEUWSBRIEF Jaargang 03, Jaar 2017

VvP NIEUWSBRIEF Jaargang 03, Jaar 2017 22e Algemene Ledenvergadering bij Avila op 23 Februari 2017 Dit jaar wordt onze jaarlijkse Algemene Ledenvergadering (ALV) wederom in het Koetshuis van het Avila