De eerste Amsterdamse joden
|
|
- Veerle Hendriks
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: De eerste Amsterdamse joden Pesachbord Vervaardiger: Delfts aardewerkfabriekje Materiaal: aardewerk Jaartal: ca Het is onderdeel van het Joods Cultureel Kwartier.
2 SCHOOL OPDRACHT ONDERWERP: b HOE PAK JE HET AAN? OP SCHOOL ONDERZOEK Je leest de informatie. Je maakt de opdrachten. Je bereidt je presentatie voor met je mindmap. IN HET MUSEUM PRESENTATIE Je onderzoekt samen voorwerpen die je laat zien tijdens je presentatie. Je geeft met elkaar een presentatie van 4 minuten. Koosjerloodjes Vervaardiger: onbekend Materiaal: lood Jaartal: ca Kaart van Europa
3 DE EERSTE AMSTERDAMSE JODEN Wanneer kwamen de eerste joden naar Amsterdam? Konden ze hier in vrijheid leven? Wat betekende het om joods te zijn in het zeventiende- en achttiende-eeuwse Amsterdam? Rond 1600 vestigden de eerste joden zich in de Republiek der Nederlanden, vaak op de vlucht voor antisemitisme, jodenhaat, in hun thuisland of op zoek naar een beter economisch bestaan. Ze kwamen vanuit Spanje en Portugal (Sefardische joden), en later ook uit Oost- en Midden-Europa (Asjkenazische joden). Vooral de als tolerant bekend staande handelsstad Amsterdam bleek aantrekkelijk. Joden mochten hier wonen en werken; ze hoefden hun afkomst niet te verbergen en werden er niet om vervolgd. Een nieuw thuis? Toch was het voor de meeste joden in Amsterdam moeilijk om werk te vinden. Ze mochten geen lid worden van de gilden, beroepsverenigingen, waardoor veel beroepen voor hen verboden waren. Hierdoor leefden de meeste joden van straathandel en waren erg arm. Alleen de boekdrukkers- en diamantairgilden waren toegankelijk voor joden, want deze beroepen bestonden daarvoor nog niet. Dankzij hun contacten, onder andere in Portugal, was voor enkele rijke joden van Portugese afkomst de internationale handel een beroepsmogelijkheid. De eerste joden in Amsterdam kwamen, samen met andere migranten, op het eiland Vlooyenburg te wonen, in de buurt van het huidige Waterlooplein. Hier zijn bij opgravingen ONDERWERP: WIST JE DAT? Een bijnaam voor Amsterdam is Mokum. Het komt van het SCHOOLOPRACHT Hebreeuwse makom, dat plaats of stad betekent. SYNAGOGE Joden vestigden zich vanaf de 17de eeuw niet alleen in Amsterdam, maar ook in andere steden en dorpen in Nederland. Deze joodse gemeenten worden aangeduid als mediene. Het woord is afgeleid van het Hebreeuwse medina en betekent staat of land. Tijdens Pesach (Pasen) wordt de uittocht uit Egypte, en daarmee de bevrijding van de joden uit slavernij gevierd. Tijdens dit achtdaagse feest gebruiken joden een apart servies. voorwerpen gevonden die iets vertellen over het dagelijks leven van deze eerste Amsterdamse joden, bijvoorbeeld aardewerken borden met Hebreeuwse inscripties, zoals het. Omdat de groep joden steeds groter werd, groeide de behoefte aan speciale voorzieningen, zoals joods onderwijs, ritueel slachters, armenzorg en ook (grote) synagogen. Dat moesten ze zelf regelen, want de stad Amsterdam zorgde alleen voor de protestante, christelijke, burgers. Dat is zo gebleven tot In dat jaar werd een wet aangenomen die voor alle mensen in Nederland, dus ook voor joden, gelijke rechten garandeerde. Na bijna tweehonderd jaar vreemdeling in Amsterdam te zijn geweest, golden vanaf toen voor joden dezelfde rechten en plichten als voor andere burgers.
4 Lees de informatietekst a. Uit welke gebieden kwamen de joden naar Amsterdam? b. Welke vrijheid hadden de joden in Amsterdam die ze niet in hun geboorteland hadden? c. In welke Amsterdamse buurt mochten de joden in de zeventiende en achttiende eeuw wonen? d. Waarom leefden veel joden van de straathandel? Doe onderzoek op internet a. Bekijk op YouTube de film De verdwenen jodenbuurt. Vul in: Sefardische joden (uit Spanje/Portugal) Asjkenazische joden (uit Oost- en Midden-Europa) Wat waren de overeenkomsten tussen deze twee gemeenschappen? 3. 4.
5 Wat waren de verschillen tussen deze twee groepen? Sefardische joden (uit Spanje/Portugal) Asjkenazische joden (uit Oost- en Midden-Europa) Welke twee gebouwen uit de zeventiende eeuw horen bij deze gemeenschappen? b. Lees op de tweede alinea van de tekst bij het jaar Hoe ging men in de Republiek met de komst van de joodse migranten om? c. Ga naar de website van het museum, en zoek bij plaatsen je eigen woonplaats of een plaats die daar dichtbij ligt. Wanneer zijn daar joden komen wonen? d. Wanneer was die gemeenschap daar het grootst? e. Wat waren de beroepen die joden daar mochten uitoefenen?
6 Onderzoek je voorwerp a. Bekijk het bord dat wordt gebruikt tijdens het joodse feest Pesach op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. Wanneer en waar is dit bord gemaakt? b. Waaraan kun je zien dat de gebruikers van het pesachbord joods waren? c. Leg de volgende stelling uit: Dit voorwerp is een mengeling van twee culturen.
7 Maak een vergelijking a. Ken jij (ook) iemand die uit een ander land naar Nederland is gekomen? Wat was zijn of haar reden? b. Wat zou voor jou een reden kunnen zijn om in een ander land te gaan wonen? c. Welke voorzieningen zijn er volgens jou nodig om je thuis te voelen? Maak een mindmap a. Vraag je leerkracht om de mindmap. b. Bereid je presentatie voor: - Vul de mindmap aan met informatie over je onderwerp en voorwerp. - Bepaal samen wie wat vertelt. 4 4
Joods leven nu JOODS LEVEN NU
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Joods leven nu Foto-installatie Vervaardiger: Anita Frank & Pauline
Nadere informatieSpinoza SPINOZA SCHOOLOPDRACHT. Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf op linnen Jaartal: 1670
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Spinoza Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf
Nadere informatieSYNAGOGE SCHOOL OPDRACHT. Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger: Martin Monnickendam. Materiaal: pastel, aquarel, plakkaatverf.
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT e g o g a Syn Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger:
Nadere informatieFEESTDAGEN SCHOOL OPDRACHT. Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend Materiaal: hout, papier Jaartal: 1930
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT n e g a d t s Fee Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend
Nadere informatieEmancipatie EMANCIPATIE
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf
Nadere informatieWAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is:
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT g n i g l o v r e v Joden Baal stof met jodensterren
Nadere informatieTora TORA SCHOOLOPDRACHT. Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal: onbekend
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Tora Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal:
Nadere informatieBAR/BAT MITSWA SCHOOL OPDRACHT. Bar mitswa-oorkonde Vervaardiger: onbekend. Jaartal: 1940
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT a w s t i m r Ba a w s t i m Bat Bar mitswa-oorkonde
Nadere informatieONDERWERP: SYNAGOGE. c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je? d. Waarom zijn er synagogen ontstaan?
SYNAGOGE Lees de informatietekst a. In welk gebouw kwamen de joden tweeduizend jaar geleden samen? b. Bestaat dit gebouw nog? c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je? d. Waarom zijn
Nadere informatieSYNAGOGE. INFORMATIE over
INFORMATIE over SYNAGOGE Een synagoge is een huis van samenkomst : joden komen er bij elkaar voor gebed, studie uit de Tora, het vieren van feesten en het herdenken van gebeurtenissen. Pasteltekening van
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieSYNAGOGE. INFORMATIE over
INFORMATIE over SYNAGOGE Een synagoge is een huis van samenkomst : joden komen er bij elkaar voor gebed, studie uit de Tora, het vieren van feesten en het herdenken van gebeurtenissen. Pasteltekening van
Nadere informatieFeest in de Boeskoolstad
Opdracht 1 Nodig: vragenlijst voor jezelf Hoe beleef jij carnaval? In deze opdracht ga je jezelf interviewen over het carnaval. Van je juf of meester krijg je een vragenlijst. Vul deze lijst in. Bewaar
Nadere informatieEr is post! LES 1. gemeente Hengelo
LS 1 Opdracht 1 Je juf of meester leest je een verhaal voor. Het gaat over reizen met de postkoets. Aan het einde van het verhaal stelt je juf of meester een aantal vragen over het verhaal. Foto uit 1870,
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieReligie in Waterland. Naam:. Klas:. Mentor:
Naam:. Klas:. Mentor: Inhoud Inleiding... 2 1. Ongetemd zeewyf... 3 2. Ursulaklooster... 4 3. Wendelmoet Claesdochter... 5 4. Reformatie... 6 5. Bernard Nieuwentijt... 7 6. Migratie... 8 1 Inleiding Vanaf
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.1 Rijk door handel overzee.
Onderzoeksvraag: Waardoor namen in de 17 e eeuw de wereldwijde contacten toe en waarom speelde de Republiek hierin een hoofdrol? Kenmerkende aspect: Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatiePerspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven
Perspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven 0. Start In dit project ga je aan de slag met verschillende manieren en vormen van doorgeven. Wat heb je zelf van huis uit meegekregen? En wat mogen
Nadere informatieBegrijpend lezen Strategie 6 en 7. Extra oefenen Niveau A
Begrijpend lezen Strategie 6 en 7 Extra oefenen Niveau A Remediëringsbladen - strategie 6 en 7 Niveau A 2 Je gaat leren om je leesdoel bij een tekst te bepalen en je leert om te controleren of je je leesdoel
Nadere informatieKinderboekenweekprogramma. Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding
Kinderboekenweekprogramma Docentenhandleiding Wie Groep ben jij & 6 wie t/m ben ik? 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te
Nadere informatieAardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?...
WERKBLAD 1 HET WERK VAN DE ARCHEOLOOG Kruis aan welk materiaal jij met je groepje onderzoekt. Bekijk de film en zoek het antwoord op de vraag. Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8 1 Utrecht, 2017 Beste docent(e), Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Dit programma speelt zich
Nadere informatieBegrijpend lezen Strategie 6 & 7. Extra oefenen Niveau B
Begrijpend lezen Strategie 6 & 7 Extra oefenen Niveau B Remediëringsbladen - strategie 6 en 7 Niveau B 2 Je gaat leren om je leesdoel bij een tekst te bepalen en je leert om te controleren of je je leesdoel
Nadere informatieWat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen
Nadere informatieWat doe je wel of beter niet op het internet?
naam: klas: Wat doe je wel of beter niet op het internet? Dag bingelaar van het derde leerjaar Vandaag leer je wat je allemaal kunt doen op het internet, maar ook wat je beter niet doet Na deze les moet
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieWat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de
Nadere informatie1-Kennismaking met archeologie
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren
Nadere informatieHoe maak ik... Naam: Groep:
Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatieHet verhaal over de opstanding is de climax van het Nieuwe Testament. Het is een verhaal dat aansluit bij ons diepste mens-zijn.
Lieve gemeente, Zopas zijn we de dienst begonnen met tegen elkaar te zeggen dat Christus waarlijk is opgestaan. Een prachtig begin van de Paasmorgen. Toch voelen we het vaak als een lastige uitspraak.
Nadere informatieKoopkracht: de waarde van geld
Koopkracht: de waarde van geld 1. Leerlingenblad Inleiding Wat is het doel? Wat is het onderwerp? Wat is het middel? Inzicht krijgen in de waarde van geld Koopkracht: de waarde van geld Een presentatie
Nadere informatieFraming the Other. Opdrachtenblad
Framing the Other Ilja Kok & Willem Timmers 2013 25 minuten (film), 13 minuten (interview) http://framingtheother.wordpress.com/ 1 Kijkopdracht 1. Titel hoofdstuk Toeriste Nell maakt foto van Mursi Nadonge
Nadere informatie& het ROC Een programma over beeldvorming
& het ROC Een programma over beeldvorming Informatie voor docenten van het ROCvA Educatie JHM 1 februari 2011 Inhoud Korte omschrijving en praktische informatie 3 Gastles - opzet 5 Museumbezoek - informatie
Nadere informatieLesbrief Theater Dakota
Lesbrief Theater Dakota In de film #Niet Gemeen Bedoeld! vertellen kinderen van drie scholen uit Wateringse Veld hun gedachten en ervaringen met social media en pesten. Kijk de film samen met je klas.
Nadere informatieFietstocht door Joods Amsterdam
Fietstocht door Joods Amsterdam Waterlooplein - Amstel - Ouderkerk aan de Amstel. Ca. 2 uur. Deze fietstocht hoort bij de website www.joodsamsterdam.nl. Op deze website staat zoveel mogelijk informatie
Nadere informatieBloei van de Republiek hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61308 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieSTUDIEWIJZER. Les 2 De basis van het jodendom Doel
STUDIEWIJZER JODENDOM Les 1 Kennismaking met het jodendom Doel Je maakt kennis met het jodendom. Je kunt uitleggen welke stromingen er binnen het jodendom zijn, wat hun belangrijkste kenmerken zijn en
Nadere informatieLeeftijd: 9-12 Thema: Opstanding, Pasen Tijdsduur: 60+ min. Deze bijeenkomst gaat over de Stille Week en Pasen.
Paasfeest: Opstaan! Leeftijd: 9-12 Thema: Opstanding, Pasen Tijdsduur: 60+ min. Deze bijeenkomst gaat over de Stille Week en Pasen. Doelen van de bijeenkomst: De kinderen kunnen de belangrijke gebeurtenissen
Nadere informatieSpreken op Niveau. Bas Lanters ; rob sanders. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Bas Lanters ; rob sanders 13 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/72529 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieLeren als een expert!
Leren als een expert! Welk vak vind jij lastig? Wiskunde, of juist Frans? Ken je iemand die heel goed is in dat vak? En heb je wel eens aan diegene gevraagd hoe hij/zij voor dat vak leert? Als je dat weet,
Nadere informatieBlood in the Mobile. Opdrachtenblad. Regie: Frank Piasecki Poulsen Jaar: 2010 Duur:
Blood in the Mobile Frank Piasecki Poulsen 2010 52 minuten www.moviesthatmatter.nl Digibordles: www.spons.nl/moviesthatmatter 1 Kijkopdracht Waar gaat de film over? Documentairemaker Frank Poulsen komt
Nadere informatieMovies that Matter @ school begeleidt en adviseert bij het vertonen van mensenrechtenfilms op school.
Movies that Matter @ school begeleidt en adviseert bij Opdrachtenblad Naam film: Aanduidingen Kijkwijzer: Regie: Jaar: Duur: Eventueel website van de film: Leerdoelen 1. Je kunt op een kaart aanwijzen
Nadere informatiePresentaties: presenteer jezelf met PowerPoint
Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie
Nadere informatie4-Een vondst beschrijven
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Wanneer een archeoloog een vondst opgraaft, vindt hij/zij vaak alleen nog maar scherven terug. Daarom kan de archeoloog niet zomaar weten wat de vondst precies voorstelt en waarvoor
Nadere informatieL E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R
L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je
Nadere informatieSchokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs
Schokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. Deze luchtfoto is gemaakt rond 1930. Toen was Schokland nog echt een eiland. Waarom
Nadere informatieDe exodus. Foto s van het materiaal
De exodus Focus van dit verhaal De focus van dit verhaal ligt bij de uittocht van het volk van God (Exodus 11:1 15:21). Het verhaal is één van de heilige verhalen en behoort tot de kernpresentatie. Lesdoelen
Nadere informatieVerspreiding Christendom - HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62218
Verspreiding Christendom - HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62218 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieModern gebouw in 2 bouwlagen met steen en glas Midden in het dorp Midden in het dorp Midden in het dorp Nabij de rivier de Aa, in een woonwijk
Vraag Synagoge Hervormde kerk H. Lambertuskerk Moskee BUITENKANT GEBOUW DE EERSTE INDRUK 1 Waardoor valt het gebouw op? 2 Staat het gebouw midden in het dorp / de stad? 3 Bij welk geloof denk je dat het
Nadere informatieReizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS
Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit Reizen in de Tijd is een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. De activiteiten gaan over de leerlingen en de plek
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik?
Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie
Nadere informatieWerkbladen basisonderwijs. Naam leerling:
Werkbladen basisonderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom Jeruzalem
Nadere informatieZelfstandig naamwoord
2 Zelfstandig naamwoord 1 Weet jij wat een zelfstandig naamwoord is? Vink aan waar je het aan herkent. Je kunt er meervoud van maken. Je kunt er een voor zetten. Het is meestal een ding. Het is een doe-woord.
Nadere informatiechristiane berkvens - stevelinck Marc-Alain Ouaknin De joodse gids van deze tijd
christiane berkvens - stevelinck Marc-Alain Ouaknin De joodse gids van deze tijd Inhoudsopgave Inleiding: Marc-Alain Ouaknin 7 1. Blijf vragen 11 2. Kijk naar het vonkje licht in de ogen van de ander 23
Nadere informatieDe Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008
De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008 Van een van de luisteraars ontving ik een vraag: wat betekent toch die uitdrukking in Openbaring 3: Zie, Ik heb een geopende deur voor u
Nadere informatieLesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst
Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Dat mensen gebruik maken van media is niet nieuw. Er zijn
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten Rijk door handel overzee. 5 verklaringen voor de economische groei van de Republiek
23 3 2015 Onderzoeksvraag: 17e Waardoor namen in de eeuw de wereldwijde contacten toe en waarom speelde de Republiek hierin een hoofdrol? Kenmerkende aspecten: Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme
Nadere informatieSchokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs
Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom
Nadere informatieKIJKWIJZER BEELDASPECTEN
KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer
Nadere informatieJoden op De Pol een vergeten gemeenschap
Joden op De Pol 1820-1890 een vergeten gemeenschap Geert Groen Colofon: Joden op De Pol 1820-1890, Geert Groen ISBN: 9789461931788 Versie: 4 juni 2014 Omslag: Geert Groen Uitgever: Mijnbestseller.nl Print:
Nadere informatieJoodse negotie en parnose
Joodse negotie en parnose Hollandse Schouwburg - Joodse buurten Portugese Synagoge ca. 1,5 uur. Deze tocht hoort bij de website www.joodsamsterdam.nl. Op deze website staat zoveel mogelijk informatie over
Nadere informatieVerspreiding Christendom hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62218 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatie? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.
Zonder hulp: onduidelijkheden ophelderen 1. Lees de tekst actief. Schrijf de volgende tekens in de kantlijn bij de tekst om te laten zien dat je actief leest. X Dit klopt niet met wat ik al wist/dacht.
Nadere informatieLesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Motivatieplan Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Dienstverlenen is niet zomaar helpen, je hebt een doel.
Nadere informatieWaarom hebben rijkere mensen minder kinderen?
Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Voordat je aan de opdrachten begint is het de bedoeling dat je eerst het filmpje bekijkt over Acatsya uit Kirgizië (bron 1). Kirgizië is een land in Centraal-Azië.
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieWist je dat. Bitter Zuur Zout Zoet. ... de bobbeltjes op je tong je smaakpapillen zijn. Hiermee proef je of iets bitter, zuur, zout of zoet is.
Wist je dat... de bobbeltjes op je tong je smaakpapillen zijn. Hiermee proef je of iets bitter, zuur, zout of zoet is. Bitter Zuur Zout Zoet... mensen vroeger dachten dat suiker geluk bracht. En nog steeds
Nadere informatieLes 2: De vier vrijheden van president Roosevelt
Les 2: De vier vrijheden van president Roosevelt Bedoeling: - Kinderen realiseren dat zij in vrijheid leven en dat deze vrijheden er niet waren in de Tweede Wereldoorlog. - Kinderen maken kennis met verhalen
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.
Nadere informatieEducatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016
Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieRassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.
De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige
Nadere informatieWerkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.
Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over
Nadere informatieWat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin.
Opdracht 1 Deze opdracht maak je in een groepje van vier. Nodig: 1 vel A3-papier, zwarte en een rode stift Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Je doet het zo:
Nadere informatieSTELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt
STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap
Nadere informatieOpdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia
Opdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia HET ETEN VAN DE TOEKOMST Welkom in Foodtopia! De tentoonstelling Foodtopia richt zich op voedselinnovaties die vaak gedaan werden en worden om wereldvoedselproblemen
Nadere informatieGroot was het verschil tussen de rijke Portugese joden en de berooide Hoogduitse joden afkomstig uit Centraal- en Oost-Europa (Bohemen, Polen,
Hoogduitse joden in Amsterdam [gepubliceerd als Ashkenazi Jews in Amsterdam, in: Mokum Jerusalem of the West. The Musical Tradition of the Ashkenazi Community of Amsterdam, bij de dubbel CD Beth Hatefutsoth
Nadere informatierijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5
1/5 Deze voorbereidende les hoort bij het programma Proef de Gouden Eeuw, speciaal ontwikkeld voor NT2 niveau A1 t/m B2. Ter voorbereiding op het museumbezoek kunt u met deze les de cursisten op een actieve
Nadere informatieWaar ligt Venezuela? a. in het noorden van Zuid-Amerika b. in het zuiden van Noord-Amerika c. in Centraal-Amerika
Waar ligt Venezuela? a. in het noorden van Zuid-Amerika b. in het zuiden van Noord-Amerika c. in Centraal-Amerika Hoeveel buurlanden heeft Venezuela? a. één b. twee c. drie De buurlanden van Venezuela
Nadere informatieVoorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May
Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May Lesactiviteit: wereldkaart tekenen en een woordweb maken Groep: 7 en 8 Lesdoel: De leerlingen ontdekken dat Nederland slechts een klein onderdeel is van
Nadere informatieHET MOTTE MYSTERIE LESMAP LOCATIE CONTACT. Bezoek aan de archeologische site Hoge Wal in Ertvelde. Voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar.
LESMAP HET MOTTE MYSTERIE Bezoek aan de archeologische site Hoge Wal in Ertvelde. Voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar. D e leerlingen van je klas bezoeken de archeologische site Hoge Wal op een
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieEducatieve programma s Basisonderwijs
Educatieve programma s Basisonderwijs 2015-2016 1 Beste leraar, Kom met je groep naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieLeerlingboekje les 3 en 4. Schrijfopdracht 2 Wie zijn zij? Groep 7
Leerlingboekje les 3 en 4 Naam: Schrijfopdracht 2 Wie zijn zij? Groep 7 Leren schrijven met peer response Tekst: M. Hoogeveen, A. van Gelderen, A. Wijnbergh Illustraties: V. van Asperen SLO, 2018 1 Waarover
Nadere informatieTakenlijst Duits B 1.1
Takenlijst Duits B 1.1 -Congrestoerisme- Ter info: Aan het einde van deze takenlijst moet je in het Duits een toespraak houden voor een groep Duitsers. Deze toespraak wordt opgenomen op video en vervolgens
Nadere informatiePreek Witte Donderdag 2017
Lieve Gemeente, Vanavond is een bijzondere avond. We vieren Avondmaal, zo maar op een doordeweekse avond. We denken daarbij aan de laatste maaltijd die Jezus heeft gehouden met zijn leerlingen. En in de
Nadere informatie1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz
Inhoudsopgave 1. Democratie blz. 3 2. De staatsinrichting van Nederland blz. 4 2.1. Het kabinet en het parlement 3. De Grondwet blz. 6 3.1. De Grondrechten 4. Europa blz. 7 Afsluitende opdracht De Klassengrondwet
Nadere informatieVreemdelingen in België
Vreemdelingen in België Vreemdelingen in België Voor kinderen die meer willen weten over vreemdelingen die in België verblijven. Misschien zit er in jouw klas wel een kindje met een andere huidskleur?
Nadere informatieJOODS VAN DE 17DE EEUW TOT NU LESSUGGESTIES
JOODS DEN HAAG VAN DE 17DE EEUW TOT NU SUGGESTIES VOOR LESSEN, WORKSHOPS EN WANDELINGEN 1/7 LESSUGGESTIES In deze lessuggesties staat het thema identiteit centraal. De lessen staan op zichzelf, maar vullen
Nadere informatietitel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over:
Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waarover hij gaat. Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de tekst soms al zien
Nadere informatieLiefde in Oorlogstijd
Liefde in Oorlogstijd Dagelijks leven, dagelijkse liefde Tijdens de oorlog werden huwelijken vaak gehaast gesloten. Twee redenen: 1) 2) Paradijs Lees Het Paradijs. Waarom vond Derkjen haar bruiloft een
Nadere informatieBevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.
DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt
Nadere informatiekalender FILIPPENZEN DANKEN 7dagen met de WOENSDAG 7 NOVEMBER IS HET DANKDAG.
WOENSDAG 7 NOVEMBER IS HET DANKDAG. betekenis van deze bijzondere dag. Op dankdag danken we God voor delen met mensen ver weg en dichtbij. DE DANKDAGKALENDER WORDT gebruiken. Naast bewustwording van dankdag
Nadere informatieVandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen
Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie
Nadere informatieTekst lezen en een tekstschema invullen
Tekst lezen en een tekstschema invullen Je gaat straks bij opdracht 2 de tekst samenvatten. In een samenvatting vertel je in het kort waar de tekst over gaat. 1. Lees eerst de tekst en onderstreep de woorden
Nadere informatie