Verslag Platform Kabels & Leidingen

Transcriptie

1 Verslag Platform Kabels & Leidingen Datum 1 maart 2018 Tijd 13:30 17:00 uur Locatie Café De Sluyswacht, Amsterdam Aanwezig I. Bavelaar (notulen), D. Beentjes (RWS), E.A.J.M. van den Bogaard (GPKL), W. Boone (DNV-GL), J. Bosch, W. Broere (TU Delft), M. van den Burg (Antea Group), P. Byrne- de Meijer (Gem. A dam), D. Elbers (ProRail), P. Elzenaar (Gem. A dam), G. Franssen (Visser & Smit Hanab), R. Frinks (Heijmans), M. Ghoerbien (ProRail), H. Herberman (Evides), S. Hunte (Tebodin), M. Janssen Lok (Dunea), T. Koelemij (Gem. A dam), B. Kok (GPKL), P. Kooistra (Antea Group), B. Lambregts (Liander), H. van der Maas (Gem. R dam), E. van Niekerk (Bouwend NL), B. Noordhoek (Liandon), M. van Leeuwen (GOconnectIT), J. van Schoten (Gem. A dam), K. Sipma (Evides), J. Snippe (RWS), S. Tjan (Gem. R dam),m. Wentholt (Gem. A dam), B. Zijderveld (Agentschap Telecom). 1. Opening en mededelingen De heer Hunte opent de vergadering om 13:30 uur en heet de aanwezigen welkom in Café De Sluyswacht, voormalig sluiswachtershuis, gebouwd in 1695, en bedankt de heer Elzenaar van de gemeente Amsterdam voor het verzorgen van de locatie. 2. Mededelingen Het COB heeft een nieuw logo dat past bij de huidige opmaak van de communicatiemiddelen. Dit logo geeft het ondergrondse werkveld van het COB weer, maar ook de verbinding met de activiteiten op en boven het maaiveld. De lijnen geven de importantie van het COB-netwerk aan. De heer Van den Bogaard stopt per 1 mei 2018 met zijn werk voor GPKL. Hij gaat eerst met sabbatical en daarna gaat hij kijken wat op hem afkomt. Dit houdt in dat hij vandaag voor de laatste keer aanwezig is bij een platformbijeenkomst. De heer Kok is zijn vervanger bij GPKL en hij zal voortaan aanwezig zijn bij de platformbijeenkomsten. De heer Hunte heet de heer Kok welkom en bedankt de heer Van den Bogaard voor zijn inzet de afgelopen jaren. Postbus AN Delft T info@cob.nl ABN AMRO Bank Gouda rek.nr BTW NL B01 IBAN NL 41ABNA BIC ABNANL2A KvK Gouda

2 Het COB heeft met het project Common Ground ingeschreven op de prijsvraag Kennis en Innovatieontwikkeling Bodem en Ondergrond 2017 van het Convenant bodem en ondergrond en heeft gewonnen. Het project is vandaag (1 maart) officieel van start gegaan. Deze week heeft de kick-off plaatsgevonden met de opdrachtgever en op 27 maart 2018 komen de deelnemende partijen bij elkaar. Als onderdeel van het project zullen in een volgende fase interviews afgenomen worden, de heer Hunte deelt ter inventarisatie kaartjes uit waarop men de namen van inspirerende personen (binnen en buiten de eigen organisatie) kan schrijven die nuttig kunnen zijn voor het project. In november 2017 is de POV kabels en leidingen van het hoogwaterbeschermingsprogramma van start gegaan. De POV heeft acht aandachtsgebieden, waaronder samenwerken en data delen, onderwerpen die ook belangrijk zijn voor de platformleden. Op 29 maart 2018 wordt een minisymposium georganiseerd, waarbij ook het COB zal spreken. Het platformlid de heer Roovers zal daarnaast de dagvoorzitter zijn. De volgende platformbijeenkomsten vinden plaats op 22 juni, tijdens het COB-jaarcongres, op 12 september en op 6 december. 3. Aardgasvrije wijken in Amsterdam De heer Koelemij en de heer Wentholt van gemeente Amsterdam geven een presentatie over de transitie naar aardgasvrije wijken in Amsterdam. De heer Van Loon van Liander zal inzoomen op één specifieke wijk. De ambitie is om Amsterdam in 2050 aardgasvrij te hebben, conform de strategie naar een stad zonder aardgas van december De gemeente Amsterdam bestaat uit woonequivalenten. Voor nieuwbouwwijken heeft gemeente Amsterdam de zaak al redelijk op orde. Er wordt op gestuurd dat alles wat nieuw wordt gebouwd, zonder aardgasnet werkt. Het aardgasnet wordt bijvoorbeeld vervangen door stadswarmte of een centraal koude/warmteopslagsysteem. Het is de bedoeling de eerste woonequivalenten in 2020 aardgasvrij te hebben. Het huidige stadswarmtenet bedient reeds woonequivalenten, het is onbekend hoeveel woonequivalenten gebruik maken van all electric of WKO. Het nieuwe college kan de ambitie verder inkleuren. De politieke ambitie varieert van aardgasvrij in 2030 tot aardgasvrij in Amsterdam heeft een City Deal gesloten met de woningcorporaties en hieraan doen ook de energiebedrijven mee: Liander, Alliander, Nuon Warmte en Westpoort Warmte. De kern van de samenwerking is dat gebiedsgericht wordt gewerkt, om alles zo efficiënt mogelijk aan te pakken. De gemeente heeft ook een aantal hoofdkaders gesteld: duurzame bronnen gebruiken, zoveel mogelijk open netten en een uniform betaalbaar tarief. De projecten hebben als afbakening wijken met drie à vier kernen. Het gaat erom met elkaar de regie op de projecten te houden en samen te communiceren richting de Amsterdammers. Daarnaast richt men zich op innovatie en wordt nagegaan hoe de coalitie kan worden verbreed. Amsterdam heeft met verschillende tools gekeken welke techniek in welke wijk kan worden gebruikt. De uitkomst hiervan is echter afhankelijk van de aannames die erin worden gestopt. Om dit gebiedsgericht verder uit te werken is een datasquad opgericht die zoveel mogelijk data verzamelt over een buurt en zorgt voor de programmering van het werk in de stad. Er wordt gekeken naar de planningen van de corporaties, de ouderdom van het gasnet, energielabels en waar gebruik wordt gemaakt van collectieve verwarmingsketels. Pagina 2 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O

3 Er wordt geprobeerd een fasering aan te brengen in de stad, het is waarschijnlijk dat de transitie zal plaatsvinden van buiten naar binnen. Een van de wijken die onder de loep is genomen, is de Van der Pekbuurt in Amsterdam Noord. De meeste panden daar zijn in bezit van woningcorporatie Ymere en Ymere wil ook de transitie maken. De meeste bestaande leidingen zijn van voor 1975 en komen in aanmerking voor vervanging uit veiligheidsoverwegingen. Ymere heeft gekozen voor een warmtenet van Westpoort Warmte. Er is een projectgroep opgericht om te kijken naar het hoe en wanneer. De Van der Pekbuurt heeft heel smalle straten en de leidingen liggen vaak onder elkaar. Er zal dus een reorganisatie moeten plaatsvinden van de ondergrond. De heer Van den Bogaard merkt op dat op dit moment nog niemand een concreet idee heeft over hoe dit kan worden uitgevoerd zonder leveringstagnatie. De heer Van Loon beaamt dit en geeft aan dat er ook inpandig de nodige uitdagingen zijn. Het is dus een enorme puzzel. De heer Boone vraagt of het elektriciteitsnet zou kunnen worden gebruikt, zodat er geen warmtenet nodig is. De heer Van Loon geeft aan dat dit financieel niet haalbaar is, met name inpandig levert dit een probleem op. De heer Boone geeft aan dat zijn bedrijf bezig is met een studie naar de mogelijkheden om het elektriciteitsnet een hogere netspanning te geven. De heer Van Loon geeft aan dat dit soort ideeën ook wordt meegenomen. Sinds 1924 bestaat het Amsterdamse Coördinatiestelsel. Dit is een samenwerkingsverband tussen de netbeheerders en de gemeente en heeft als doel het beperken van hinder en (maatschappelijke) kosten van de uitvoering van projecten en het gecombineerd uitvoeren van werkzaamheden. Dit is vastgelegd in de verordening WIOR. Een initiatief moet worden gemeld bij het Coördinatiestelsel en dan volgt er een consultatieronde. Hierna wordt de projecttrekker bepaald en volgen de wenstracéprocedure en het definitief tracéakkoord. Er moet een BLVC-plan worden opgesteld, een vergunning worden aangevraagd en men moet melden wanneer de gemeente kan herstraten. In de komende periode worden nieuwe woningen gebouwd en in totaal komen er nieuwe woningen bij. Uitgangspunten zijn: bereikbaarheid, duurzaam bouwen en sociaal en verdicht bouwen, zodat de openbare ruimte zo optimaal mogelijk wordt benut. Er wordt gekozen voor een ondergronds afvaltransportsysteem en er moet worden gezorgd voor een sponswerking van de bodem. Voorgaande is uitgewerkt in een strategisch meerjarenprogramma, een meerjareninvesteringsprogramma en een uitvoeringsprogramma voor de eerstkomende jaren. De vraag is of alles in de ondergrond past. Het is de wens om hierbij een nieuw proces in te voeren voor het uitvoeren van projecten in het openbaar gebied. Het vernieuwde proces op hoofdlijnen ziet er als volgt uit: intake, planvorming, projectaanpak en uitvoering. Er moet meer regie plaatsvinden op de ondergrond, zodat het bovengronds gebruik kan worden geoptimaliseerd. Dit wordt meegenomen met de transitie. Er zal vaker moeten worden gekozen voor K&L-goten en - tunnels. Uitgangspunt is dat alles moet gebeuren in samenwerking. De heer Van den Bogaard merkt op dat dit er op papier prima uitziet, maar dat heel veel niet gaat zoals het is afgesproken. Hij vraagt hoe het kan dat hier zo weinig grip op is. Hij vraagt hoe de gemeente ervoor zorgt dat partijen gaan samenwerken. De heer Wentholt geeft aan dat de urgency niet als zodanig wordt beleefd, omdat wat men niet ziet, ook niet bestaat. De heer Koelemij merkt op dat voor de transitie iedere straat in Amsterdam open moet. De bereikbaarheid is echter een groot goed. Bewoners zullen hun huis uit moeten, maar dit mag niet langer dan negen maanden. De doorlooptijd is dus relatief kort, dus samenwerking is geboden. De aanlegtijd van een nieuwe structuur moet worden aangegrepen om de ondergrondse infrastructuur te herstructureren. De heer Wentholt ziet dit als een kans, maar de vraag is of dit haalbaar is. Pagina 3 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O

4 De heer Boone merkt op dat het heel kostbaar is om op grote schaal K&L-tunnels aan te leggen. Japan is hier al heel ver mee. Het zou goed zijn om financiers hierbij te betrekken. De heer Hunte vraagt of in de Van der Pekbuurt ook de vervangingsopgave wordt meegenomen. De heer Van Loon geeft aan dat dit in de eerste buurt wordt meegenomen. De straten moeten van gevel tot gevel open. In de coördinatie wordt de vervanging van K&L besproken en wellicht moeten partijen eerder vervangen dan gepland. Samenwerking is verplicht. De heren worden bedankt voor hun presentatie. Meer graven staat vaak gelijk aan meer graafschade. Hoe dit voorkomen dient te worden zal behandeld worden door de volgende spreker. 4. CROW500 beschouwing door de toezichthouder De heer Zijderveld van Agentschap Telecom geeft een presentatie. Agentschap Telecom zet met haar WION-toezicht in op substantiële vermindering van het aantal graafschades, zodat de continuïteit van levering van essentiële diensten en de veiligheid van de omgeving, mens en milieu beter is gewaarborgd. Daarmee draagt zij bij aan een ondernemend en duurzaam Nederland. Het Agentschap kan controles uitvoeren op elke locatie waar wordt gegraven en kijkt dan of de grondroerder zijn werk doet en of hij goed wordt aangestuurd. Het aantal graafmeldingen stijgt ieder jaar en relatief is het aantal graafschades in 2016 weer gestegen. De doelstelling van het KLO voor 2018 van minder dan graafschades komt hiermee onder druk te staan en om die reden is een code oranje uitgedaan door het Agentschap. De gemeente gaat een belangrijke rol krijgen in de coördinatie van de ondergrond. Het Agentschap heeft een keetkaart ontwikkeld waarvan het de bedoeling is dat deze in alle keten komt te hangen. Daarnaast is er een app ontwikkeld met instructiefilmpjes. CROW500 is een richtlijn om schade te voorkomen aan kabels en leidingen en geeft een nadere invulling van de algemene verplichtingen van de WION. De CROW wijst op de verantwoordelijkheid van de hele keten bij het voorkomen van graafschade. Vanuit de WION heeft de opdrachtgever zorgplicht, de grondroerder zorgplicht en de netbeheerder informatieplicht. CROW500 komt met nieuwe termen als verantwoordelijken: initiatiefnemer en ontwerper naast de bekende netbeheerder en grondroerder. Er moet met name contractueel worden vastgelegd wie waarvoor verantwoordelijk is, maar vaak staat alleen in het contract dat het werk conform de WION of CROW moet worden uitgevoerd. De heer Wentholt is van mening dat de initiatiefnemer moet worden gedwongen naar de ondergrond te kijken. De initiatiefnemer is degene die met het idee komt. De heer Frinks geeft aan dat, voordat men de grond in gaat, onderzoek moet zijn gedaan. Er moet worden geverifieerd dat bepaalde leidingen op een bepaalde plek liggen. De opdrachtgever moet meer doen dan nu wordt gedaan. De heer Zijderveld geeft aan dat het maatregelenplan heel belangrijk is; dit geeft input voor de werkinstructie. Het is goed om de CROW te bekijken en te hanteren bij een nieuw project. CROW versterkt de communicatie. Als niet conform CROW wordt gewerkt, kan het Agentschap het werk stilleggen. In principe zit niemand te wachten op graafschade, dus als er wordt ingegrepen, begrijpt men dat. De heer Boone doet de suggestie de verzekeraars erbij te betrekken; als iemand schade berokkent doordat de regels niet zijn gevolgd, kunnen de verzekeraars weigeren uit te keren. De heer Zijderveld geeft aan dat een aantal verzekeraars al niet uitkeert als er geen KLIC-melding is gedaan. Pagina 4 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O

5 De gravers lopen het grootste risico, maar krijgen de minste informatie. Dit vraagt om afstemming, communicatie en het nemen van verantwoordelijkheid. Het Agentschap houdt toezicht op waar gegraven wordt of gegraven gaat worden. Iedere partij heeft bepaalde verplichtingen conform de WION en het Agentschap komt pas in beeld als er iets is misgegaan. De heer Beentjes vraagt of het Agentschap ook nagaat of de richtlijn CROW in conflict is met de opgestelde contracten. De heer Zijderveld geeft aan dat het Agentschap zich primair aan de wet houdt. De contractering valt buiten de CROW. De heer Hunte vraagt of er een meldpunt is waar kan worden gemeld dat de CROW niet wordt gevolgd. De heer Zijderveld geeft aan dat als partijen tegen een bepaalde situatie aanlopen, zij het Agentschap kunnen bellen en dan komt het Agentschap kijken. De heer Hunte vraagt welke data nog nodig is. De heer Zijderveld geeft aan dat nu met name wordt gewerkt met data van het Kadaster, maar dat het Agentschap maandelijks de graafschades in beeld wil krijgen. De manier van registreren verschilt heel erg en dit moet worden gestructureerd. Ook is de KLIC-melding vaak niet volledig en dit kan tot graafschades leiden. Het is in de wet geregeld dat een andere ligging van een leiding verplicht moet worden gemeld bij het Kadaster. Voor informatie of voor de keetkaart kan men contact opnemen met: De heer Zijderveld wordt bedankt voor zijn presentatie. 5. Voorkomen graafschade bij de grondroerder De heer Frinks van Heijmans geeft een presentatie. De heer Frinks is proceseigenaar gebruik KLIC-melding. Het gebruik van de KLIC-melding is belangrijk in verband met veilig werken, het heel houden van eigendommen van derden, een bijdrage aan de preventie van graafschade en is daarnaast een wettelijke verplichting. Het ontwikkelproject gebruik KLIC-melding is bij Heijmans met hulp van Agentschap Telecom opgezet. De eerste stap was het benoemen van een probleemeigenaar en daarna wordt geïnventariseerd hoe de KLIC nu werd gebruikt, in verband met draagvlak voor preventiemaatregelen. De werkwijze (proces) is uitgeschreven en de ondersteunende applicaties zijn bepaald. Vervolgens is alles geïmplementeerd van directie tot grondwerker. De heer Frinks heeft iedereen bij Heijmans gesproken om iedereen te doordringen van het gevaar van graafschades. Bij graafschades gaat het meestal qua veiligheid net goed. Niemand weet precies wat de regels zijn en ieder bedrijf heeft zijn eigen beleid. Er vindt wel overleg plaats tussen aannemers en netbeheerders, maar dit moet ook worden vastgelegd. De grootte van graafschade in euro s is moeilijk te kwantificeren. Bij Heijmans bestond een grote diversiteit in werkwijze en de KLICinformatie werd niet goed gebruikt. Er is een stroomschema gemaakt dat bestaat uit vier delen: de aanvraag bij het Kadaster en driemaal de output: naar ontwerp, naar machine(besturing), naar app op tablet of smartphone. De heer Frinks is begonnen met gesprekken met de directie en hij heeft mandaat gekregen om te praten met de projectverantwoordelijken, de werkvoorbereiding en de uitvoering. Er zijn applicaties gemaakt voor het gebruik van de KLIC-melding. De heer Frinks is de centrale contactpersoon en als er iets moet worden gedeeld, gebeurt dit via een soort piramidesysteem. Dit werkt goed en het onderwerp leeft. Het resultaat is dat Heijmans meer inzicht heeft in het proces, er een reductie zichtbaar is van de graafschades in de regio s (in tegenstelling tot de landelijke tendens) en dat de schades bespreekbaar zijn. Bespreken is het begin van de oplossing. Ondanks alle maatregelen kan altijd nog schade optreden. Dit kan gebeuren als er geen KLIC is opgevraagd, omdat dit niet nodig is, bij het slaan van een piketpaaltje bijvoorbeeld. Een andere oorzaak van schade is de ligging niet conform de KLIC. Pagina 5 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O

6 De vervolgstappen zijn: het verbeteren van de meldingen, in gesprek gaan met de veroorzakers (vaak samen met de netbeheerder) en overleg met alle partijen. De schadeafhandeling is een soort black box. Uiteindelijk vindt de schadeafhandeling plaats door partijen die erg ver van de praktijk af staan. Het gevolg van het afhandelproces is dat de schade een louter financiële zaak wordt. De vraag is dan hoe de betrokkenen aangehaakt blijven en waar de gezamenlijke leercurve ligt, zodat de schade de volgende keer kan worden voorkomen. Heijmans probeert de corresponderende afdelingen van de grondroerder en de netbeheerder aan elkaar te koppelen. Het is belangrijk dat er een gezamenlijke benadering komt vanuit de grondeigenaar, de K&L-eigenaar, de opdrachtgever, de grondroerder, het Agentschap Telecom en het Kadaster. De gemeente weet bijvoorbeeld vaak niet eens dat er graafschade is ontstaan. De rol van de grondeigenaar is op dit moment nog vrij onduidelijk. De heer Van den Bogaard geeft aan dat er onderscheid moet worden gemaakt tussen de gemeente als grondeigenaar en de gemeente als gastheer voor het K&L-beheer. Dit heeft invloed op hoe in de toekomst wordt omgegaan met de K&L in de grond. Als de nieuwe inrichting van de ondergrond aan de orde is, is de gemeente heel belangrijk. De gemeente heeft een sleutelrol bij de nieuwe inrichting, maar bij het beperken van graafschades is de gemeente slechts een kleine speler. De gevolgschade van graafschade, bijvoorbeeld een onderbreking van levering en hinder, is echter wel van groot belang voor de gemeente. De heer Frinks wordt bedankt voor zijn presentatie. 6. Voorkomen graafschade met behulp van technische hulpmiddelen De heer Van Leeuwen van GOconnectIT geeft een presentatie. GOconnectIT wil de kabel- en leidingenbranche in beweging brengen door het geografische datamanagement en de processen op een hoger niveau te krijgen. GOconnectIT heeft ook een rol om graafschades te beperken. Zij kunnen ondersteuning bieden in de onderzoeksfase, de werkvoorbereidingsfase en de uitvoeringsfase. GOconnectIT is tien jaar geleden begonnen met wat nu de KLIC-app is. Bijna iedereen die iets in de grond moet doen, werkt hier nu mee. De app is laagdrempelig en gebruikersvriendelijk. De tooling is gerelateerd aan de CROW500. De nieuwe CROW zit nog maar minimaal tussen de oren bij opdrachtgevers, initiatiefnemers en aannemers en dit moet veranderen. Er zal meer voorbereiding moeten plaatsvinden door de opdrachtgever en/of de initiatiefnemer; dit kan eventueel worden doorgeschoven naar de grondroerder. Er moet bewijsvoering worden geleverd dat de voorbereiding is uitgevoerd. De initiatiefnemer moet tijd en budget reserveren om te borgen dat schade aan kabels en leidingen wordt voorkomen. Hij doet een oriëntatieverzoek KLIC bij het Kadaster en maakt een risico-inventarisatie van grondroeringen en de mogelijke beheersmaatregelen. In de onderzoeksfase is het momenteel mogelijk om het veld in te gaan en op de smartphone of tablet de oriëntatiemelding te bekijken. Wat nog moet worden ontwikkeld is de mogelijkheid om in het veld opmerkingen op de KLIC te plaatsen en foto s te maken. Deze informatie kan op kantoor worden gebruikt voor verdere uitwerking van het (maatregelen)plan. In de ontwerpfase stelt de ontwerper een maatregelenplan op aan de hand van de risico-inventarisatie en lokaliseert hij de kabels en leidingen. In de werkvoorbereidingsfase vertaalt de grondroerder het maatregelenplan naar werkinstructies en doet een graafmelding (KLIC-melding). Pagina 6 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O

7 De bedoeling van GOconnectIT is dat de waardevolle data die wordt verzameld, wordt gedeeld tussen de klanten. Hiervoor moet de markt anders gaan denken: niet in concurrentie, maar in resultaat. Minder schades is goed voor iedereen. In de uitvoeringsfase worden de grondroerder en het uitvoerend personeel op basis van de werkinstructie geïnstrueerd en zij voeren het werk uit volgens werkinstructie. De initiatiefnemer evalueert het resultaat. Er is tooling in ontwikkeling waarbij GPS-ondersteuning kan worden toegevoegd. Ook is het de bedoeling dat er een waarschuwing kan worden gegeven voor bijvoorbeeld verontreinigde grond. Met de tooling wordt de inhoud van de proefsleuf volgens de KLIC bekeken en kunnen opmerkingen en foto s worden bijgevoegd. Alle informatie gaat terug naar het kantoor van de grondroerder. Dit systeem wordt in de ontwerpfase nog onvoldoende gebruikt. GOconnectIT is bezig het systeem zodanig aan te passen dat dit ook in de ontwerpfase goed bruikbaar is. GOconnectIT ondersteunt allerlei initiatieven met als doel minder graafschades. De techniek van de toekomst is de data van de KLIC te projecteren op de locatie waar iemand zich bevindt (Augmented Reality). Als de hardware beter wordt, kan hier meer gebruik van worden gemaakt. Dit kan via een tablet, maar bijvoorbeeld ook via een camera in een helm. GOconnectIT is ook in gesprek met de verzekeraars om na te gaan of partijen bereid zijn tot premieverlaging op het moment dat het proces goed op orde is. Bovenstaande moet opleveren dat er aantoonbaar wordt gewerkt volgens de CROW en dat op basis van data, met ondersteunende tooling en collectief, het aantal schades naar beneden wordt gebracht. Ook andere partijen zijn bezig met geo-informatie en het is goed om de belangrijke informatie samen te brengen. De heer Van Leeuwen wordt bedankt voor zijn presentatie. 7. Project Common Ground COB heeft zoals eerder is gemeld meegedaan aan de prijsvraag Kennis en Innovatieontwikkeling Bodem en Ondergrond 2017 van het convenant bodem en ondergrond Het convenant is gesloten door de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en vertegenwoordigers van VNG, IPO en UvW. Het project start in de komende periode met een verkenning van de knelpunten, de oplossingen, de toekomstige ontwikkelingen en welke invloed dit heeft op de ondergrondse netwerken. Daarna volgen achtereenvolgens een stakeholderanalyse, interviews met sleutelpartijen, workshops met de deelnemende partijen en een high level bijeenkomst in verband met de commitment van de bestuurders. Tussen de verschillende fasen van het project vindt verdieping plaats. Het proces en de bewustwording zijn een belangrijk onderdeel van het project. Energietransitie, klimaatadaptatie en de schaarse ondergrondse ruimte vragen meer en meer om een verschuiving van de technische vraagstukken naar een integraal vraagstuk waarin techniek slechts een onderdeel is. De thema s die als kapstok gebruikt kunnen worden zijn ruimtelijke ordening, governance, financiering en techniek. Het project gaat 1 maart 2018 van start en op 27 maart 2018 komen de partijen voor het eerst bijeen. Iedereen is van harte welkom om mee te praten. De namen die de aanwezigen op de kaartjes hebben gezet, komen op een shortlist en met een selectie van de shortlist worden interviews gehouden. Iedereen wordt bedankt voor het meedenken en altijd de website ( bekijken voor actuele informatie. Pagina 7 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O

8 8. Platformbijeenkomst COB-jaarcongres 22 juni De eerstvolgende platformbijeenkomst zal plaatsvinden op het COB-jaarcongres. Het thema van het jaarcongres is: Minder hinder, meer waarde. Er vinden een plenaire opening en afsluiting plaats en daarnaast subsessies met presentaties van 30 minuten met 10 minuten tijd voor vragen. Zo kan een ieder bekender raken met het platform. Iedereen kan een collega of geïnteresseerde meenemen als gast. Voor de sessies wordt gezocht naar interessante onderwerpen, bv. een duopresentatie, een actualiteit, een workshop, een brainstorm of een andere vorm. De heer Hunte vraagt of de aanwezigen middels een korte brainstorm input kunnen geven voor onderwerpen voor de subsessies. Als mogelijke onderwerpen worden genoemd: - Hinder versus overlast in de k&l-branche. - Cultuurverandering in de k&l-branche. - Mantelschade, hoe gaan we ermee om (er wordt geen melding van gemaakt en kan op termijn leiden tot hinder). - Bepalende factoren bij keuzes met betrekking tot hinder (kort en hevig of langdurig met minder hinder). - Bespreking van tools voor een MKBA. - Wensen ACM in relatie met MVO en LMK. - Matchen van levensduur infrastructuur t.b.v. gecombineerde aanleg. - Samenwerken bij vervangingsopgave wijken. - Hoeveel is het een partij waard om hinder te voorkomen? - Hinder voor de toekomst (de bewegingsruimte wordt beperkt en de goedkoopste oplossing is niet altijd de beste). Het programma van het jaarcongres wordt in de eerste week van april gepubliceerd, dus men kan tot eind maart ideeën aanleveren. 9. Rondvraag en sluiting Er wordt geen gebruik gemaakt van de rondvraag. De voorzitter bedankt de sprekers en de aanwezigen en sluit de vergadering om 17:00 uur. 10. Volgende vergadering Datum Tijd Locatie o 22 juni 2018 o 12 september 2018 o 6 december :30 17:00 uur Delft Pagina 8 van 8 behorende bij verslag bijeenkomst Platform Kabels en Leidingen , kenmerk O