Nieuwsbrief Water en Evacuatie

Transcriptie

1 In het land zijn veel verschillende initiatieven op gebied van water en evacuatie. Het project Water en Evacuatie bundelt de kennis en ervaringen en ontwikkelt praktische handreikingen op verschillende thema s. Met deze handreikingen kunnen veiligheidsregio s en crisispartners in hun eigen regio de risico s en gevolgen (domino-effecten) van wateroverlast en overstroming in kaart brengen en maatregelen hiervoor nemen. De informatie helpt burgers zich beter voorbereiden op de gevolgen van wateroverlast en overstroming. Coördinatieplan (dreigende) overstroming Noord-Holland In Noord-Holland werken vier veiligheidsregio s samen met de provincie, Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier aan het opstellen van een coördinatieplan (dreigende)overstroming ten noorden van het Noordzeekanaal. Om dit plan tot stand te brengen zijn verschillende werksessies georganiseerd, waarbij steeds gekeken is hoe de tussenproducten van het project gebruikt kunnen worden. Zo schrijft de handreiking Impactanalyse voor om slimme samenwerkingsverbanden te maken bij het uitvoeren van de Impactanalyse. De overstroming houdt zich immers niet aan veiligheidsregio grenzen. Momenteel wordt gekeken of de Impactanalyse voor het gehele gebied van Noord-Holland boven het Noordzeekanaal binnen de bestaande samenwerking uitgevoerd kan worden. Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Gertjan Winter. Workshops water en evacuatie tijdens netwerkdag water 13 oktober jl. Op de netwerkdag water zijn vanuit het project Water en Evacuatie twee workshops gegeven: Maak dat je wegkomt en Best practice Marken. In de workshop maak dat je wegkomt is in een spelvorm in korte tijd de complexiteit van evacuatie duidelijk gemaakt. Waarom evacueren, waar heen en vooral ook wanneer en hoe kwamen in een uur aan bod. De workshop werd bezocht door een kleine 50 personen die in 5 groepen, onder leiding van moderators, aan de slag moesten met de Krimpenerwaard als bedreigd gebied. Met een tikkende tijdslot hadden de deelnemers een uur om een impactanalyse te maken, een besluit over evacuatie (blijven of weggaan) te nemen, de bevolking te informeren en de vragen (uit de handreiking Informatiebehoefte) die er op dat moment gesteld kunnen worden te verdelen over belangrijk, kan wachten en niet interessant. Op een tijdlijn werd aangegeven op welke moment een groep een beslissing nam. Na afloop werden deze keuzes kort bediscussieerd. De deelnemers, waarvan een groot deel geen ervaring hadden in crisisbestrijding, waren allen enthousiast over de methode en zijn zich bewust van de complexiteit die er is om tot een evacuatiebesluit te komen. Daar moet over worden nagedacht en beslist wat er gedaan moet worden, ook de burgers in zo n gebied moeten hier in worden betrokken. Duidelijk was dat niet gewacht kan worden totdat de dreiging er is, maar dat nu

2 al begonnen moet worden met het informeren van burgers. Wie interesse heeft de workshop Maak dat je wegkomt in de eigen regio te houden, bijvoorbeeld als start van het proces Impactanalyse of om meer bewustwording te krijgen, kan contact opnemen met Josine Vos. Vanuit ons project kunnen wij dit ondersteunen. Ook de workshop Marken is tijdens de waternetwerkdag goed bezocht met ongeveer 30 deelnemers. Aan de hand van de casus Marken overstroomt werden deelnemers uitgedaagd om in de huid van de bewoners of een andere betrokken organisatie te kruipen, om zo te ervaren welke informatie behoefte er is en hoe partijen met bewoners kunnen samenwerken. Op deze manier werd het thema samenredzaamheid interactief beleefd. Op 2 en 3 november jl. heeft een oefening op Marken plaatsgevonden. Een impressie hiervan is te zien op youtube. Standaarden informatie-uitwisseling overstromingen: Domino-conferentie Op 20, 21 en 22 september heeft voor de tweede keer de Dominoconferentie plaatsgevonden over informatievoorziening bij overstromingen. De eerste keer vond plaats in Zwijndrecht. Toen is in een 15-tal workshops door 170 deelnemers met elkaar gedebatteerd over de informatiebehoefte bij een overstroming vanuit de rivieren. Domino is een samenwerking tussen het NIM het netwerk informatiemanagement van de veiligheidsregio s de projectgroep standaarden en formats van het project en het Europees onderzoeksproject Fortress. Deze tweede, bij het waterschap Rivierenland in Tiel,keer is concreet aan de gang gegaan met bekende en nieuwe voorzieningen die die vraag moesten beantwoorden. Om het concreet te maken was een crisisteam uit Kreis Krefeld en Kreis Wesel uitgenodigd om aan de hand van een grensoverschrijdend scenario aan de slag te gaan met een crisisteam uit Gelderland zuid, Noord-Oost Gelderland en Gelderland midden. Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met: Paul Spaan. Voortgang deelprojecten Informatie-uitwisseling De voortgang van het deelproject Formats en Standaarden en Uitwisselen van informatie is in grote mate afhankelijk van de resultaten van een grote oefening met meerdere partners die op 21 en 22 september 2016 in Tiel is gehouden. Met de resultaten van deze oefening worden nu handreikingen geschreven die naar verwachting aanvang december besproken kunnen worden.

3 Handreiking impactanalyse en evacuatiestrategie Na de zomer is de kerngroep handreiking evacuatiestrategie in twee bijeenkomsten bij elkaar geweest. Daarnaast zijn diverse interviews afgenomen met stakeholders. De input van de bijeenkomsten en de interviews is verwerkt in een startdocument waarin het doel en de uitgangspunten zijn beschreven. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan het opstellen van het eerste concept handreiking evacuatiestrategie. De digitale handreiking impactanalyse is tijdens de Deltaparade gepresenteerd. Stimuleren samenredzaamheid overstromingen De handreiking samenredzaamheid overstromingen is in concept gereed. De handreiking geeft veiligheidsregio s handvatten om de communicatie in de vier niveaus vorm te geven: informeren, alerteren, waarschuwen en alarmeren. In overleggen met communicatieprofessionals van veiligheidsregio s en waterschappen worden de mensen die met de handreiking in de regio aan de slag moeten geïnformeerd. Versterken kennis Het onderbrengen van kennis over waterveiligheid en vooral het eenvoudig toegankelijk maken hiervan is onderwerp van gesprek met het IFV. Onderdeel is o.a.de begrippenlijst waarbij we willen voorkomen dat in onze veiligheidsregio wereld andere begrippen over waterveiligheid worden gebruikt dan in de waterwereld. Kortom er wordt aan gewerkt. Kwaliteitsborging Het project Kwaliteit en Vergelijkbaarheid gaat methodes ontwikkelen hoe de kwaliteitsbeoordeling bij Veiligheidsregio s zal gaan plaatsvinden. De eerste opzet hiervan is besproken in de Raad Directeuren Veiligheidsregio s. Vanuit ons project zullen wij gaan aangeven wat belangrijk is om te toetsen en waar nodig welk minimaal niveau wenselijk is. Hier wordt op dit moment aan gewerkt. Deelprojectleider handreikingen impactanalyse en evacuatiestrategie: Gertjan Winter Gertjan Winter werkt bij de veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland als beleidsmedewerker risicobeheersing. Gertjan: Door de pilot meerlaagsveiligheid Marken ben ik in 2013 betrokken geraakt bij waterveiligheid. In de zomer van 2015 ben ik benaderd om het onderdeel opstellen van handreikingen voor de veiligheidsregio s voor mijn rekening te nemen. Het leek mij direct een hele leuke klus, maar ik had wel wat vragen. De tijdsbesteding was bijvoorbeeld moeilijk in te schatten, omdat de aanpak van het project nog niet helemaal vast stond.

4 Oorspronkelijk dacht ik het met een halve dag in de week wel te redden, het is inmiddels vele malen meer geworden. Maar.. het is inderdaad een hele leuke klus. Samen met het IFV en een kernteam werken wij aan het opstellen van de documenten. Dit kernteam is breed samengesteld en vertegenwoordigt veel verschillende partijen. Het bijeenbrengen van alle verschillende belangen en het bereiken van consensus over de inhoud van de handreikingen geeft mij enorm veel energie. Project water en evacuatie op Deltaparade 3 november jl. was het Deltacongres in theater Orpheus in Apeldoorn. Het project Water & Evacuatie nam deel met een stand aan de zgn. Deltaparade om informatie te geven over wat wij doen. Zo was de digitale versie van handreiking Impactanalyse beschikbaar en konden bezoekers meegenomen worden in het proces hoe de leefbaarheid van een gebied bij een overstroming kan bepalen en de pijnpunten inventariseert. Bij onze stand was ook het Watersnoodmuseum uit Ouwerkerk aangesloten die hun nieuwste ontwikkeling, met een virtual reality bril een overstroming van een woonhuis ervaren, demonstreerden. Nationaal Crisisplan Hoogwater en Overstromingen Het Nationale Crisisplan Hoogwater en Overstromingen (NCP HO) beschrijft hoe bij de (Rijks)overheid de informatievoorziening bij een hoogwater of overstroming loopt. Het plan beschrijft de wetgeving, het proces dat wordt doorlopen bij hoogwater/overstromingen, de netwerkpartners en hun onderlinge relaties en een aantal scenario's. Checklijsten helpen de issues te identificeren die kunnen spelen bij hoogwater en overstromingen, zoals het afschakelen van vitale objecten of het nemen van maatregelen rondom gevaarlijke stoffen. Het plan is een overkoepelend plan voor de individuele plannen van de partners. Het NCP HO vervangt de bestaande plannen van individuele organisaties of afspraken tussen organisaties niet. Het Nationaal Crisisplan Hoogwater en Overstromingen is een van de plannen uit de reeks 'Nationale Crisisplannen' en sluit daarmee aan bij het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming (Veiligheid en Justitie, 2016). Het plan beoogt te waarborgen dat tijdens een hoogwater- en overstromingscrisis zoveel als mogelijk wordt gewerkt volgens de generieke crisisstructuur van de (Rijks)overheid. Dit betekent dat qua proces, opschaling of algemene rolverdeling, de hoogwatercrisis vergelijkbaar wordt aangepakt als crises op andere beleidsterreinen. Dit nationaal crisisplan beschrijft de specifieke aandachtspunten die zich bij hoogwater en overstromingen voordoen. De meer praktische aspecten en werkwijze voor de informatievoorziening bij een hoogwaterdreiging zijn beschreven in het Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen (Watermanagementcentrum Nederland, 2016).

5 Het Nationaal Crisisplan Hoogwater en Overstromingen is in september 2016 vastgesteld door de Stuurgroep Nationale Veiligheid. Het plan is tot stand gekomen met inbreng van de ministeries van VenJ, EZ, Defensie en IenM, waterschappen, veiligheidsregio s en Rijkswaterstaat. Het Nationaal Crisisplan Hoogwater en Overstromingen is te vinden op de website van de Helpdesk Water. Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met: Edith Kuijper. Waternetwerk 1 december a.s. Inmiddels is een uitnodiging gestuurd voor het Waternetwerk van 1 december a.s. Dit waternetwerk wordt samen gehouden met de Landelijke CC-dag van de waterschappen. Het ochtendprogramma vindt plenair plaats. Daarna wordt in gesprek met de deelnemers een aantal wateronderwerpen besproken. De bijeenkomst wordt gehouden bij de Veiligheidsregio Utrecht, Archimedeslaan 6 in Utrecht. Je kan je, voor 25 november a.s., aanmelden bij secretariaat@uvw.nl. Kan je zelf niet, vraag een collega jouw veiligheidsregio/waterschap te vertegenwoordigen. Agenda: De deelprojecten gaan de komende periode aan de slag en hebben ieder hun eigen bijeenkomsten. Leden van het realisatieteam project zijn aanwezig bij: 1 december: waternetwerk Vragen? Je kan je vragen stellen aan Josine Vos, josine.vos@brandweer.vrhm.nl, en/of stellen aan de waterexpert van jouw regio. Aan-/afmelden voor de nieuwsbrief Ken je mensen in jouw netwerk voor wie deze nieuwsbrief ook interessant is? Stuur hem dan door. Zij kunnen zich aanmelden voor de nieuwsbrief bij Josine Vos, josine.vos@brandweer.vrhm.nl. Project Het project is één van de zes projecten van de Strategische Agenda die door het Veiligheidsberaad is opgesteld. Drie van deze projecten, waaronder Water en Evacuatie, worden samen met het ministerie van Veiligheid en Justitie uitgewerkt. De Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen (SMWO) is mede opdrachtgever van het project. Doel is om de samenwerking tussen veiligheidsregio s, Rijk, publieke en private crisispartners te verbeteren. Dit versterkt de risico- en crisisbeheersing om maatschappelijke ontwrichting te voorkomen. Realisatieteam

6 Het realisatieteam bestaat uit: Marcel Matthijsse: projectleider en thema versterken kennis water en evacuatie, Josine Vos, projectsecretaris, Paul Spaan, thema standaard voor informatie-uitwissing water en evacuatie, Gertjan Winter, thema handreiking impactanalyse en evacuatiestrategie, Ingrid van den Berg, thema instrumenten voor stimuleren samenredzaamheid en communicatie over het project, Edith Kuijper, liaison ministerie Infrastructuur en Milieu en Rijkswaterstaat, Joris Knops, liaison ministerie Veiligheid en Justitie: