Mestbeleid en het Mestdecreet van 22 december 2006

Transcriptie

1 Mestbeleid en het Mestdecreet van 22 december 2006

2 Overzicht Nitraatrichtlijn Mestdecreet Uitgangspunten Bemesting Nitraatresidu Inventarisatie Mestuitscheidings- en emissiecijfers Mestverwerking Mesttransport Bedrijfsontwikkeling 2

3 Nitraatrichtlijn 3

4 Nitraatrichtlijn - doel en logica Waterverontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen: Verminderen en verdere verontreiniging voorkomen Logica nitraatrichtlijn Meten (is weten) Afbakenen kwetsbare wateren Afbakenen kwetsbare zones Actieprogramma en Code Goede Landbouwpraktijken Evalueren Afbakening en actieprogramma aanpassen Cyclus van 4 jaar 4

5 Nitraatrichtlijn: Meten en afbakenen wateren Afbakening wateren Aanduiding van wateren Beïnvloed zijn door verontreiniging Zouden kunnen worden beïnvloed indien beschermingsmaatregelen achterwege blijven Criteria > 50 mg nitraat/l in oppervlaktewater > 50 mg nitraat/l in grondwater Eutrofiëring Niet enkel effectieve overschrijding telt, ook potentiële overschrijding indien geen beschermingsmaatregelen 5

6 Nitraatrichtlijn: Afbakenen kwetsbare zones Afbakening kwetsbare zones = gebieden (land) die afwateren in de vastgestelde wateren en die tot verontreiniging bijdragen Actieprogramma s opstellen in kwetsbare zones 6

7 Nitraatrichtlijn: Actieprogramma s In kwetsbare zones Maatregelen : Bemestingsperiodes, uitrijverbod Opslagcapaciteit voor dierlijke mest max. 170 kg N uit dierlijke mest Beperking van hoeveelheid bemesting gebaseerd op ondermeer: Gewasbehoeften Stikstoftoevoer naar gewassen Hoeveelheid stikstof aanwezig in de bodem Stikstof beschikbaar door netto mineralisatie van organische stof Stikstof beschikbaar door bemesting (kunst/dierlijke) Afwijken van 170 kg N/ha (meer) via derogatie 7

8 Nitraatrichtlijn: CGP Code van goede landbouwpraktijken Vrijwilligheid landbouwers Gehele grondgebied Minstens volgende elementen Periodes opbrengen van mest Steile hellingen Drassige, ondergelopen, bevroren, besneeuwd land Nabijheid waterlopen Opslagcapaciteit constructievoorschriften Aanwendingsmethoden Verplicht toe te passen in de kwetsbare zones 8

9 Nitraatrichtlijn: Evalueren en aanpassen Waterkwaliteit, eutrofiëring evalueren Opvolgen effectiviteit + nemen van verscherpte maatregelen indien doelstellingen richtlijn niet bereikt Voldoende vooruitgang en onderbouwing Mogelijkheid voor derogatie 9

10 Nitraatrichtlijn 4-jaarlijkse rapportering Achtergrond en procedure Ingediend Europese Commissie juli 2004 Coördinatie Vlaamse Landmaatschappij Afzonderlijk rapport Wallonië en Vlaanderen Inhoud van het rapport Onderscheid CGP en actieprogramma s 6 delen Monitoring oppervlakte- en grondwater Kwetsbare zones water Code van Goede Landbouwpraktijk Actieprogramma s in kwetsbare zones Opvolging Voorspellingen 10

11 Monitoring NO3 - Oppervlaktewater: map-meetnet Vmm ( Oorspronkelijk 266 meetpunten (enkel invloed vanuit landbouw) In overleg met sector bepaald, ondertussen uitgebreid tot 800 meetpunten Opgestart juli 1999 Resultaten (zie verder) NO3 - Grondwater: grondwatermeetnet 11

12 MAP MEETNET (info: 12

13 AALTER - POEKEBEEK 13

14 Oppervlaktewater metingen (nitraat) Bron VMM Overschrijdingen van het aantal MAP-meetpunten oppervlaktewater 80% 70% 60% 50% 40% 30% juli juni 2000 juli juni 2001 juli juni 2002 juli juni 2003 juli juni 2004 juli juni 2005 juli juni % 10% 0% West- Vlaanderen Oost- Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams- Brabant Vlaanderen 14

15 Resultaten Map-meetnet (bron: VMM) 15

16 Uitgangspunten nieuw mestbeleid 16

17 MESTBELEID - HISTORIEK : mestproblematiek 3/91: mestwetgeving (decreet + besluiten) beleid: spreiding, effectgericht 92-95: MAP I beleid: gebiedsgericht, brongericht, socio-econ. 1/96: nieuw mestdecreet + uitvoeringsbesluiten 97-00: MAP II beleid: bereiken milieudoelstellingen (nitraatrichtlijn) 5/99: nieuw decreet (MAP II), uitvoering uitgesteld ifv vergoedingen 3/00 - : publicatie decreet ( MAP II bis ) + besluiten (register, nutriëntenhalte, vergoedingen, ) Sedertdien bijkomende wijzigingen (oa. Nutriëntenhalte) 05-06: nieuw mestdecreet Visienota, bespreking met EC, Stuurgroep, Parl. Comm., Vl. Parl 07: implementatie

18 Uitgangspunten nieuw mestdecreet Regeerakkoord Vlaamse regering en beleidsbrief Leefmilieu Kris Peeters Nieuw mestdecreet Eenvoudiger Transparanter Resultaatgericht 18

19 Uitgangspunten nieuw mestdecreet Visienota Vlaamse Regering 22 juli 2005 Goede waterkwaliteit is uitgangspunt Herbekijken bemestingsnormen Evaluatie uitscheidingscijfers Landbouwer verantwoordelijk correcte mestafzet Mestverwerking Groeimogelijkheden landbouwbedrijven Invoeren Nutriënten Emissierechten (NER) Strengere handhaving Rol Mestbank 19

20 Bemesting 20

21 Bemesting - wijzigingen Vlaanderen volledig kwetsbaar max. 170 kg N uit dierlijke mest 50 mg NO 3- /l, vermijden eutrofiëring, gewasbehoeften Maximale norm N uit dierlijke en andere afzonderlijk Maximale norm voor chemische P 2 O 5 Meer teeltgroepen Suikerbieten Andere leguminosen (klaver en luzerne) Aanpassingen voor tuinbouwteelten Geen normen voor serres met landbouwgrond 21

22 Bemestingsnorm Kwestbare zone Water Gewasgroep P 2 O 5 N tot N dier N ander N chem Grasland Mais Lage N Andere leguminosen dan erwten en bonen Suikerbieten Andere gewassen

23 Specifieke bemestingsnormen Fosfaatverzadigde gebieden Norm P 2 O 5 voor maïs en andere gewassen Verbod chemische P 2 O 5 tenzij Totale N voor maïs en granen op zandgronden Tuinbouw totale norm voor N volledig mest kunstmest Opeenvolging tuinbouwteelten 345 kg N/ha uit kunstmest Meerjarig perspectief Compost Natuurgebieden (oude regeling nog van toepassing) 23

24 Specifieke bemestingsnormen P 2 O 5 Norm P 2 O 5 voor maïs en andere gewassen 2007: 95 kg P 2 O 5 /ha 2008: 90 kg P 2 O 5 /ha 2009: 85 kg P 2 O 5 /ha Chemische P 2 O 5 : verbod Startfosfor teelttechnisch: 20 kg P 2 O 5 /ha Tuinbouwteelten (lijst): 50 kg P 2 O 5 /ha Andere leguminosen: 80 kg P 2 O 5 /ha Bodemanalyse door erkend labo 24

25 Specifieke bemestingsnormen N Totale N voor maïs en granen op zandgronden 2007: 275 kg N/ha 2008: 270 kg N/ha 2009: 265 kg N/ha Vanaf 2010: 260 kg N/ha Tuinbouw totale norm voor N volledig met kunstmest invulbaar Enkel voor teelten vermeld in tabel Opeenvolging tuinbouwteelten: max 345 kg N/ha (afh berekening opname, bemestingsadvies) Kan volledig via kunstmest ingevuld worden Enkel voor teelten vermeld in tabel 25

26 Fosfaatverzadigde gebieden Norm 40 kg P 2 O 5 /ha Fosfaatverzadigd gebied Tot en met 2008: 40% verzadigingsgraad Vanaf 2009: 35% verzadigingsgraad Ontheffing via analyse (huidige regeling) Verder onderzoek Uitzondering laag P bindend vermogen blijft : Grasland: 90 kg P 2 O 5 /ha Maïs: 80 kg P 2 O 5 /ha andere: 70 kg P 2 O 5 /ha 26

27 Derogatie Mogelijkheid tot verhoging gebruik Ndier (> 170 kg N/ha), mits: Voor teelten met hoge N-opname /lang groeiseizoen (gras, grasmaïs, ) Onderbouwing dat milieudoelstellingen gerespecteerd blijven Bijkomende modaliteiten opmaak bemestingsplan en register, nitraatresidubepalingen,. Advies nitraatcomite op 6 nov 2007 : gunstig Beschikking van Europese commissie op? Uitvoeringsbesluit Vl. Regering op? Voorwaarden?? 27

28 Kwetsbare zones Natuur : Overzicht Natuurgebieden, -ontwikkelingsgebieden, reservaten Halfnatuurlijke graslanden 2GVE Huiskavel Potentieel belangrijke graslanden 2GVE (+ 100 kg / ha N chem mestst) : BO Huiskavel Intensieve graslanden of akkers Potentieel ontheffing Huiskavel Bosgebieden Halfnatuurlijke graslanden 2GVE Potentieel belangrijke graslanden 2GVE (+ 100 kg / ha N chem mestst) : BO Intensieve graslanden of akkers Algemene bemestingsnormen (kwetsbare zone water)! 28

29 2 GVE Het bemestingsverbod (2 GVE/ha) houdt in dat elke vorm van bemesting verboden is met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing door MAXIMUM 2 Grootveeeenheden (GVE) / ha op jaarbasis én op elk moment. Enkel in de periode tussen 01/07 en 15/09 mogen méér dan 2 GVE/ha geplaatst worden, op voorwaarde dat de jaarbalans van 2 GVE/ha niet overschreden wordt. Op een perceel kleiner < 1 ha wordt er evenwel een maximum van 2 GVE op elk ogenblik toegelaten ongeacht de oppervlakte van het perceel. De hoeveelheid mest die opgebracht wordt door begrazing is wèl afhankelijk van de oppervlakte, en dus is de duurtijd van de graasperiode beperkend. 29

30 GVE grootvee eenheid DIERSOORT RUNDEREN Vervangingsvee jonger dan 1 jaar 0,25 Vervangingsvee van 1 tot 2 jaar 0,6 Melkkoeien 1 Runderen jonger dan 1 jaar 0,25 Runderen van 1 tot 2 jaar 0,6 Zoogkoeien 1 Andere runderen 1 PAARDEN Paarden meer dan 600 kg 1 Paarden & pony s van 200 tot 600 kg 1 Paarden & pony's minder dan 200kg 0,41 ANDERE Geiten, schapen jonger dan 1 jaar 0,15 Geiten & schapen ouder dan 1 jaar 0,15 Aantal GVE 30

31 GVE - voorbeeld Weide van 1 ha waarop dieren geplaatst worden van 01/04 t.e.m 30/09 : april : max 2 GVE op elk moment mei : max 2 GVE op elk moment juni : max 2 GVE op elk moment juli : bvb 4 GVE augustus : bvb 4 GVE september : bvb 3 GVE 1-15 september : bvb 4 GVE september : max 2 GVE op elk moment Op jaarbasis : 17 GVE / 12 = 1,42 2 GVE => OK 31

32 Kwetsbare zones ecologische waardevolle agrarische gebieden Gebieden Gewestplanbestemmingen Valleigebieden Agrarische gebieden met bijzondere waarde Ecologisch waardevolle agrarische gebieden Integrale vogelrichtlijngebieden Habitats en bijkomende bufferzones Norm Algemene bemestingsnorm 32

33 Verbodsperiode Verbod voor alle types meststoffen Verbod vanaf 1 september tot en met 15 februari Uitz.: Polders (zware kleigronden) verbod van 15 oktober tot en met 15 februari Stalmest/champost verbod van 15 november tot en met 15 januari Andere meststoffen (bv. compost) en bewerkte dierlijke mest met: Trage N-vrijstelling Lage N-inhoud N uit kunstmest voor overkapte teelten (serres) Specifieke teelten met belangrijke N-opname in winter (15 november 15 januari) (bv. prei) Weersomstandigheden, proeven, demo s, dierenziektes 33

34 Uitrijregeling schematisch wanneer wel! jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec dierlijke mest / andere meststoffen / kunstmest Uitz 1 Dierlijke mest in polders (zware kleigronden) Uitz 2 Uitz 3 stalmest / champost Andere meststoffen en bewerkte dierlijke mest (mits voldaan aan voorwaarden!) Steeds verbod op alle zon- en feestdagen (excl. kunstmest)+ tussen zonsondergang en zonsopgang! 34

35 Andere verbodsbepalingen Verbod op drassig, bevroren, ondergelopen, besneeuwd land Bepalingen langs waterlopen Verbod van alle types meststoffen Tot 5 m. van bovenste rand waterlopen Tot 10 m. van bovenste rand waterloop in het VEN Tot 10 m. van bovenste rand waterloop bij steile helling Waterlopen zijn de onbevaarbare van 1, 2 en 3 categorie en de bevaarbare ingedeeld volgens de wet van 28 december

36 5 m BEMESTINGSVERBOD Hoogste punt talud / dijk 5 m BEMESTINGSVERBOD Talud Waterloop 10 m BEMESTINGSVERBOD Helling > 8% + VEN Waterloop 5 m BEMESTINGSVERBOD Talud 36

37 Bemesten op hellingen Steile hellingen > 8% (vroeger 7%) Beteeld: injectie Niet-beteeld Dierlijke mest: injectie of onderwerken in 1 werkgang Kunstmest en andere mest: Vloeibare in één werkgang Vaste mest 1 uur na aanwending Hellingen > 18% Verbod van bemesting van dierlijke mest en kunstmest Behalve door begrazing 37

38 NH 3 emissies veeteelt kunstmest industrie verkeer gebouwenverwarming 80 kton NH

39 Emissiearme aanwending Grasland/beteeld (Zode-)injectie, sleepslangen Niet-beteeld Injectie < 2 uur onderwerken Zaterdag onmiddellijk inwerken Arm aan ammoniakale N <24h inwerken Stalmest Champost (dierlijke mest) Andere meststoffen 39

40 Emissiearme aanwending Effluenten van de mest(be)verwerking < 1 kg NH 4 -N per ton of m³ Niet inwerken Analyse door een erkend laboratorium Nieuw: geen emissiearme aanwending voor Stalmest en champost op grasland Stalmest, champost of compost op bepaalde houtige teelten Vlaamse Regering bepaalt de houtige teelten (fruitbomen) Spuistroom (grondloze tuinbouw) 40

41 De tijd van toen, herinneringen 41

42 Niet-beteelde cultuurgrond: injecteur 42

43 Grasland / beteelde cultuurgrond: Sleepslangenbemester 43

44 Zodebemester Zodebemester met ombouwbare schijven 44

45 Grasland / beteelde cultuurgrond: zodebemester met drie wielen 45

46 Opslagcapaciteit Dierlijke mest Dieren op stal (varkens) Dieren met buitenloop Rundvee Stalmest 9 maanden 6 maanden 3 maanden Spuistroom onder permanente overkapping 6 maanden Tegen 1 januari 2011 Hoe realiseren? Zelf bouwen Bij derden Verwerken 46

47 Nitraatresidu 47

48 Nitraatresidu Wat? Kg nitraat stikstof/ha - NO 3- -N/ha in periode 1 oktober - 15 november Staalname Diepte tot 90 cm 0-30 cm cm cm minstens 15 boringen/perceel van max. 2,2 ha Groter perceel => opsplitsen bv vierkantsverband, kruisverband samenvoegen deelmonsters per laag => 3 mengmonsters /perceel 48

49 Nitraatresidu Waarom? goede link tussen nitraat in najaar en uitspoeling van N uit de grond in oppervlakte en grondwater Omvat nitraat uit alle processen Bemesting (dierlijk, organisch, kunstmest) Mineralisatie Voorraden Meting versus berekening Sensibiliserende waarde 49

50 Nitraatresidu beïnvloedingsfactoren organische bemesting nitraatvoorraad voorjaar minerale bemesting vervluchtiging en denitrificatie N-opname door gewas organische bemesting oogst N-opname door groenbemester nitraatresidu (1/10-15/11) N-uitspoeling N-mineralisatie voorjaar N-vrijstelling uit oogstresten N-mineralisatie najaar N-uitspoeling en denitrificatie Bron: Bodemkundige dienst van België 50

51 Normering Wettelijk Tot 31 december Nitraatresiduwaarde 90 kg NO 3- -N/ha Nitraatresidurichtwaarde (BO) 45 kg NO 3- -N/ha Vanaf 2009 Nieuwe normen Gedifferentieerd Per teelt Zand/niet zand Op basis van onderzoek 51

52 Risicogebied niet risicogebied Afbakening risicogebieden Oppervlaktewater gemiddeld > 50 mg NO3-/l Grondwater > 50 mg NO3-/l (afbakening vanaf 2009) of kans op eutrofiëring (afbakening vanaf 2009) Maatregelen in risicogebieden: Nitraatresidubepaling bij elke landbouwer Indien > 90 kg NO3-N/ha Audit, advies Bemestingsplan en register 3 percelen bemonsteren op kosten van landbouwer Indien > 150 kg NO3-N/ha Idem als hiervoor + boete (gemeten nitraatresidu in kg N/ha kg N/ha) x 4 euro euro) Maatregelen in niet-risico gebied Indien > 150 kg NO3-N/ha => bemonstering 1 perceel 52

53 53

54 Normering wetenschappelijk, resultaat N-eco² Teelt Maïs Bieten Groenten zonder afvoer oogstresten Gras Graangewassen + groenbemester Andere gewassen Zand Niet-Zand

55 Resultaten nitraatresidu 2006 Op basis van 99% van de resultaten Gemiddelde 107 kg NO 3- -N/ha Mediaan 84 kg NO 3- -N/ha Nitraat residu in kg NO 3 - -N/ha Aantal percelen < % >90 en < % >120 en < % > % Totaal % 55

56 Verdeling resultaten Nitraatresidu in kg nitraat-n/ha Aantal percelen

57 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nitraatresidu in klassen in kg nitraat N/ha i >150 >120 en <=150 >90 en <=120 <= Aardappelen Suikerbieten Permanent grasland Fruitteelten meerjarig Korrelmaïs Boomkweek Gemiddeld Overige Silomaïs Wintertarwe Wintergerst Vollegrondsgroenten Tijdelijk grasland Voederbieten Spruitkool

58 Nitraat residu in kg nitraat N/ha gemiddelde mediaan 58 Boomkweek Aardappelen Vollegrondsgroenten Overige Permanent grasland Korrelmaïs Wintergerst Wintertarwe Gemiddeld Silomaïs Fruitteelten meerjarig Suikerbieten Voederbieten Tijdelijk grasland Spruitkool

59 Tuinbouw 59

60 Maatregelen groeimedium NIEUW Groeimedium = grondloze teelt = substraateelt SPUISTROOM niet meer lozen op oppervlaktewater Hergebruiken als meststof op landbouwgrond Opslagcapaciteit voor 6 maanden tegen 1 januari 2011, enkel voor permanent overkapte groeimedia Wijze van realiseren opslagcapaciteit Zullen voldoen aan voorwaarden uitrijden in de winter Transportmodaliteiten in Uitvoeringsbesluit Aangifteplicht vanaf 50 are 60

61 Inventarisatie 61

62 Eenmalige perceelsregistratie Administratieve vereenvoudiging, lastenvermindering, meer transparantie Diverse gelijkaardige aangiften herleiden tot 1 aangifte Gronden 2003 : uitwerking pilootproject ZO-Vlaanderen 2006 : uitwerking 1 perceelsaangifte voor gans Vlaanderen Uitbouwen gemeenschappelijk begrippenkader = EPR-decreet Uitbouwen unieke authentieke identificatiedatabank Uitbouwen unieke authentieke percelendatabank Uitbouwen uitwisselingsplatform voor online uitwisseling 62

63 EPR-decreet Goedgekeurd samen met mestdecreet Definieert gemeenschappelijke identificatiebegrippen GBCS : authentieke gegevensbron voor landbouwers en percelen Wie moet geïdentificeerd worden in GBCS? Alle aangifteplichtige landbouwers Eenieder die steun aanvraagt in kader van Eur. Verordening 1782/2003 (TR) Oppervlakte gebonden maatregelen (Eur. Verord 1682/2005 en 1257/1999 Ook andere personen Regelt controlebevoegdheden 63

64 Besluit Vlaamse Regering ALV bevoegde instantie voor beheer GBCS Verzamelaanvraag = basis voor Aanvraag vaststelling toeslagrechten Activeren toeslagrechten Aanvraag oppervlaktegebonden steunmaatregelen Aangifte percelen in kader van mestdecreet Landbouwer meldt elke wijziging van gebruik Definitie Gebruik van een perceel Regels voor: Stoppen / starten / overnemen exploitaties Verzamelaanvraag en wijziging van gebruik 64

65 EPR-decreet - begrippen Definitie landbouwgrond Definitie exploitatie, exploitant, activiteit, locatie Definitie landbouwer Definitie bedrijf Regeling autonoom beheer Uitbouwen authentieke gegevensbron landbouwers percelen 65

66 Bouwstenen unieke identificatie Productieeenheid Autonoom beheer Producent Exploitatie Exploitant Landbouwer (Deel van een) inrichting Mestbank nummer Relatie Verzamelaanvraag 66

67 Registratie - wat? Aangifte per exploitatie Op cartografisch materiaal van Landbouwgronden Woningen en inrichtingsgebouwen Teeltplan van alle Landbouwgronden Oppervlakte groeimedium Omvat naast teelten ook gebouwen en andere verharde oppervlakten Gebeurt in het lopende productiejaar 67

68 Registratie = Proces van Continue Registratie tijdsdimensie! aftoetsing van datums aan wetgevingen (mestdecreet, Eur. Verord) 2 deelprocessen : Verzamelaanvraag = toestand tem indieningsdatum van: Gebruik, percelen, oppervlakten, teelten, Activatie toeslagrechten, Aanduiding BO s en agromilieumaatregelen Aanvragen ikv mestdecreet (vergoeding natuur, derogatie, ) Melding andere gebruiker Wijzigingen van gebruikers = overnames Percelen, oppervlakten, teelten 68

69 Inventarisatie aangifteplicht mestdecreet 69

70 Aangifteplichtigen Mestdecreet Gekende aangifteplichtigen Landbouwers Incl Gewestgrensoverschrijdende bedrijven Producenten andere meststoffen Be/Verwerkers Exploitanten van mestverzamelpunten Nieuwe aangifteplichtigen Tuinbouwbedrijven met > 50 groeimedium Producenten/handelaars kunstmest bestemd voor landbouw Diervoederfabrikanten Erkende mestvoerders 70

71 AANGIFTEPLICHT Wie? aangifteplicht vanaf 2 ha of 300 kg P2O5/jaar aantal ha = landbouwgrond ook voor hobbytelers, particulieren, maneges ANB??? Bij overname/wijziging/nieuwe identificatie: contactname met ALV Nadien kennisgevingsbrief vanuit Mestbank met verplichtingen tav Mestbank

72 Landbouwers Incl. tuinbouwbedrijven Gegevens grondgebruik (cartografisch - digitaal) verzamelaanvraag aan ALV Nadien uitwisseling gegevens ALV -> Mestbank Gemiddelde bezetting per diercategorie Aantal standplaatsen per diercategorie Gebruik kunstmest Bewijsstukken van de eventueel toegepaste nutriëntenbalans Geproduceerde hoeveelheid voedingswater Geproduceerde hoeveelheid spuistroom Afzet op buitenlandse gronden 72

73 VRIJSTELLING AANGIFTEPLICHT indien < 2 ha en < 300 kg P2O5 - productie: vrijstelling aangifteplicht voor Mestbank Indien mesttransporten van/naar derden: Aanvraag vrijstelling aangifteplicht jaarlijkse aangifte vervalt, Mestbanknummer blijft indien geen mesttransporten van/naar derden geen aanvraag doen «stopzetting» STEEDS: respecteren bemestingsnormen, uitrijregeling,..

74 DIERLIJKE PRODUCTIE - Algemeen Forfaitaire uitscheidingscijfers Mestuitscheidingsbalans (mits gegevens via aangifte): Voederconvenant semi-forfaitair gebruik laag P-/ laag eiwit-voeders Attest Regressierechte Berekening obv N- en P-opname Voederregister Andere techniek : volledige balans Bruto N-productie => netto N productie (aftrek emissie)

75 Emissiecijfers (N) Emissie van stikstof uit dierlijke mest % bij rundvee vast getal voor varkens, pluimvee, mestkalveren en overige dieren Afhankelijk van stalsysteem en mesttype (mengmest/stalmest) Cijfers hoger bij stalmest en vaste mest Volgens de meest recente kennis 75

76 REGISTER - DIEREN Veebezetting maand per maand (in te vullen binnen 3 dagen na verlopen maand) Niet VERPLICHT voor rundvee (via Sanitel, Veeportaal) Mogelijkheid digitaal webregister (website VLM) Automatische omrekening veebezetting bij aan- en verkoop Automatische berekening mestproductie 76

77 EVOLUTIE VEEBEZETTING VLAANDEREN 77

78 EVOLUTIE MESTPRODUCTIE VLAANDEREN Stikstofproductie (miljoen kg N) Fosfaatproductie (miljoen kg P2O5) Pluimvee Varkens Runderen Overige dieren

79 Productie runderen Verplicht via Sanitel Opsplitsing zoogkoeien melkkoeien Uitscheidingscijfer naargelang melkgift Wordt gradueel ingevoerd Uitscheidingscijfer melkkoeien naargelang rantsoen; verhoging indien Aantal melkkoeien / grasland + voedergewasopp >3 Voedergewas / voedergewas + graslandopp <

80 Emissiecijfers Rundvee Mestkalveren Overig Rundvee: - 2,29 kg Rundvee mengmest (<10% stalmest) -10% Rundvee stalmest/mengmest -15% Rundvee stalmest (> 90% stalmest) -20% 80

81 Productie varkens Onderscheid twee-fazig gevoederde en drie-fazig gevoederde mestvarkens Vanaf 200 andere varkens verplicht gebruik regressierechte, convenant of andere voedertechnieken N-convenant mogelijk voor volledig jaar 81

82 Enkele voorbeelden: Emissiecijfers Varkens Biggen traditioneel (MM) -0,52 kg N (-24%) Biggen emissie-arm (MM) -0,26 kg N (-12%) Vleesv. traditioneel (MM) -2,93 kg N (-26%) Vleesv. Emissiearm (MM) -1,55 kg N (-14%) Zeugen traditioneel (MM) -4,31 kg N (-20%) Zeugen emissiearm (MM) -2,80 kg N (-13%) 82

83 Productie pluimvee Forfaitaire uitscheidingscijfers in decreet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek ILVO Vanaf 2008 nieuwe cijfers op basis onderzoek Mestbank N-convenant mogelijk voor volledig jaar 83

84 Emissiecijfers Pluimvee Enkele voorbeelden: Slachtkuikens -0,169 kg N (-29%) Leghennen grondhuisvesting -0,368 kg N (-53%) Leghennen batterij (hoogst) -0,214 kg N (-30%) Leghennen batterij (laagst) -0,075 kg N (-11%) Slachtkuikenouderdieren hoogst -0,700 kg N (-65%) Slachtkuikenouderd. emissiearm -0,400 kg N (-37%) 84

85 MESTBALANS P2O5 en N = + netto productie dierlijke mest + netto aanvoer dierlijke mest, andere meststoffen (incl. mestverwerking op eigen bedrijf) + gebruik kunstmest + opslagverschil dierlijke, andere meststoffen - tot. afzetmogelijkheid op gronden in eigen gebruik Sommatie voor (alle exploitaties van) bedrijf netto N-productie: aftrek voor N-emissie Ingeval nutriëntenbalans: reële uitscheidingscijfers (obv uitscheidingsbalans)

86 Mestverwerking 86

87 Mestverwerkingsplicht Bepaald percentage van netto N-overschot van de bedrijfsgroep verwerken in functie van: netto N-overschot van bedrijfgroep gemeentelijke productiedruk 170 kg N/ha =>10% >170 en 340 kg N/ha =>20% > 340 kg N/ha =>30% +telkens 0,60 % per volle schijf van 1000 kg netto N-overschot Maximaal percentage is 60 % van netto N-overschot van bedrijfsgroep Vrijstelling van plicht indien te verwerken hoeveelheid < kg netto N 87

88 88

89 Mestverwerkingsplicht <170 > Te verwerken hoeveelheid Netto Noverschot

90 Wat is Mest verwerken? Exporteren van pluimvee- of paardenmest Exporteren van behandelde dierlijke mest Afzet van behandelde dierlijke mest in parken, plantsoenen en particuliere tuinen binnen Vlaanderen Afzet van spuiwater (kunstmest) op Vlaamse landbouwgrond 90

91 Vervoer 91

92 Mesttransport Algemene regel : met mestafzetdocumenten via erkend mestvoerder Afwijkingen voor: Eigen mest naar eigen grond Transportmiddel met laadvermogen < 500 kg Burenregeling Inscharingscontract!!! Export uit Vlaanderen/import in Vlaanderen 92

93 Inscharen van vee Inscharingscontract Bewijs van mestafzet voor inschaarder (houder van vee) Bewijs van mestafname voor houder van landbouwgrond Wat bevat het inscharingscontract Gegevens inschaarder, houder landbouwgrond Referentienr perceel periode van gebruik ( periode van inscharing (periode grazen dieren) Diercategorie, aantal, In te dienen bij Mestbank 14 dagen vóór aanvang inscharing 93

94 Kwetsbare zone water/ontheffing 3 ha grasland Max. 300 P2O5 en 1050 Ntot waarvan max. 510 Nd en max. 750 Nch en max. 510 Na Voorjaar kunstmest 300 Nch (bv toegediend door gebruiker) inscharing: van 1/04 tot 31/10 (213 dagen) 8 zoogkoeien, 2 andere r, 5 r <1 j, 5 r 1-2 j 242 P2O5 Nd-bruto 628 inscharing in % emissie N => 533 Nd Opm : dieren die nooit op stal komen geen verliescijfers!! 2008 en later : afh van staltype waarin dieren worden gehuisvest Resultaat balans : P2O5 => ok Nd : 23 Nd te veel Periode inscharing inkorten en/of minder dieren 94

95 Overzicht balans P2O5 Nd Nchem Nand Ntot dierlijke productie gronden inscharing runderen, geiten, schapen netto aanvoer/afvoer Kunstmeststoffen andere meststoffen verschil mestopslag RESULTAAT BALANS

96 Bedrijfsontwikkeling NER 96

97 Nutrientenemissierecht Wat? NER : recht om dieren te houden (vervanging van NH) Toekenning aan landbouwer = bedrijf (omrekening NH) Geen NH = geen NER ANB?? NER-D en NER-mvw NER-D R : rundvee NER-D v : varkens NER-D p : pluimvee NER-D A : paarden, schapen, geiten, konijnen, nertsen Gemiddeld aantal dieren op bedrijf, uitgedrukt in NER-D, mag niet hoger zijn dan de toegekende NER-D Geldig vanaf 1/1/2007 Vrijstelling van regels NER voor bedrijf met productie minder dan 300 kg P 2 O 5 97

98 Gebruik NER Gemiddeld aantal dieren op bedrijf, uitgedrukt in NER-D mag niet hoger zijn dan de toegekende NER-D Landbouwer kan vrij kiezen welke dieren hij houdt binnen initieel toegekende NER-D Uitz : overdracht/overname => tussenschot!! Vrijstelling van regels NER voor bedrijf met < 300 kg P 2 O 5 bv. gemiddeld 14 paarden kg of 72 schapen > 1 jaar of 5 zoogkoeien, 5 runderen < 1 j, 5 runderen 1-2 j 98

99 Overname NER - algemeen Vrije overname (niet gekoppeld aan milieuvergunning) Geheel (varkens, pluimvee, andere) of deels overdraagbaar (runderen) minstens 200 NER-D/diersoort Overlater moet alle NER van een diersoort overlaten en uitbating ervan stopzetten uitz. gedeeltelijke overdracht NER-D R melding aan vergunningverlenende overheid Principe tussenschot annulatie NER niet bewezen mestafzet 3 voorgaande kalenderjaren (bij elke overname) al dan niet 25% annulatie niet ingevulde NER s 99

100 Verschilpunten NH - NER Nutriëntenhalte Uitgedrukt in P 2 O 5 én N (dieren op berekeningsblad) gekoppeld aan inrichting Beperkt door vergunning Vrij in te vullen, behalve randvoorwaarden Superheffing Verhandelbaar via vergunning (mits inrichting volledig stoppen) - 25 % bij samenvoeging Nutriëntenemissierecht Uitgedrukt in NER-D (globaal en per diersoort (R, V, P, A)) gekoppeld aan bedrijf/landbouwer Geen koppeling met vergunning Vrij in te vullen binnen bedrijf Administratieve boete (1x compenseerbaar; x2 bij herhaling) Vrij verhandelbaar (mits diersoort volledig stoppen) - 25 % bij overname, behalve 100

101 Aanschaffen uitbreiden met NER Overname Zonder reductie 25% eerste installatie Overdracht echtgeno(o)t(e) - (schoon)kinderen personenvennootschap met meerderheid aandelen Ikv verwerking eigen mest = 25% NER (bovenop plicht) NER_D R bij overdracht melkquotum Met reductie 25% Overname andere dan hierboven Uitbreiding na bewezen mestverwerking 101

102 Boete 102

103 ADMINISTRATIEVE GELDBOETES Recidivisme binnen 5 j : verdubbeling boete!!! mestafzet niet conform (balans) 1 euro / kg Overbemesting: idem Overschrijding NER: 1 euro / NER Uitrijbepalingen: 300 euro Niet voldoen aan verwerkingsplicht: 2 euro / kg N Niet voldoen aan aangifteplicht: 250 euro Aangifte foutief indienen: 300 euro 103

104 MESTBANK Info op website: Mestbank hoofdbestuur, Gulden Vlieslaan 72, 1060 Brussel 02/ Provinciale afdelingen Antwerpen, Cardijnlaan 1, 2200 Herentals 014/ Limburg, Kon. Astridlaan 10, 3500 Hasselt 011/ Oost-Vlaanderen, Ganzendries 149, 9000 Gent 09/ Vlaams Brabant, Dioestsevest 25, 3000 Leuven 016/ West-Vlaanderen, Velodroomstraat 28, 8200 Brugge 050/