Herstel mogelijkheden als Windows 10 niet meer (goed) opstart. Gerard Vogel, HCC Twente. oktober 2018

Transcriptie

1 Herstel mogelijkheden als Windows 10 niet meer (goed) opstart Gerard Vogel, HCC Twente oktober 2018

2 Overzicht: Opstartproblemen en oorzaken Herstelmogelijkheden zonder/met backup Windows 10 herstelmogelijkheden in detail Extra hulpmiddelen Backup / Restore suggesties Voorzorgsmaatregelen

3 Twee soorten opstartproblemen in Windows inloggen is mogelijk maar daarna zijn er (grote) problemen inloggen is niet meer mogelijk of Windows start helemaal niet op

4 Oorzaken

5 Meest voorkomende oorzaken: Hardware / driver probleem Windows update Malware (bv. ransomeware) ################################## Zorg dat de PC kan booten van een USB stick (of CD) voor het kunnen gebruiken van alle herstelmogelijkheden

6 Windows update's zijn belangrijk voor een veilige en goed werkende PC Daarom is deze functie normaliter niet uit te schakelen Soms geeft een Windows update (grote) problemen: de update lukt niet (foutmelding en/of PC hangt) na enige tijd volgt automatische een nieuwe poging met vaak hetzelfde resultaat, enzovoort Dit kan de PC soms nagenoeg onbruikbaar maken!

7 Windows update probleem aanpak #1 check het internet (en/of neem kontakt op met Microsoft) voor een oplossing van het probleem (dit kan hardware specifiek of algemeen zijn) zolang er geen oplossing is kan overwogen worden tijdelijk 'Windows update' uit te schakelen om toch te kunnen blijven werken na enige tijd dit wel weer inschakelen om te controleren of het probleem inmiddels verholpen is (bv dmv een volgende update)

8 Windows update probleem aanpak #2 Uitschakelen (en weer inschakelen) vereist aanpassing van services én tasks zie bv. Maak eerst een herstelpunt aan (met beschrijving) en/of een systeembackup

9 Ransomeware & Cryptoware Ransomeware (Policeware) blokkeert de computer en toont een melding over verboden activiteiten (illegale software, kinderporno,...) Cryptoware versleutelt bestanden (ook op toegankelijke externe media en clouddiensten) en stuurt de codesleutel naar de aanvaller Een melding eist betaling in Bitcoins o.i.d voor toegang tot de PC resp. ontsleuteling van de bestanden (zeer onzeker of dat ook gebeurt...)

10 Herstelmogelijkheden (systeem en gegevens op dezelfde partitie)

11 de PC start op in Windows 10 maar de werking is verstoord #1 Herstelpogingen: aktievolgorde zonder backup 1) 1. reboot de PC 2. fix het probleem in 'veilige modus' 3. kies vorig herstelpunt > recente SW + inst. weg 4. systeemherstel #1 > extra SW + inst. weg In deze gevallen blijven de gegevens bewaard

12 de PC start op in Windows 10 maar de werking is verstoord #2 Herstelpogingen: aktievolgorde zonder backup 2) bij keuze 5 of 6: boot eerst met Xubuntu oid en kopieer belangrijke gegevens naar een extern medium 5. systeemherstel #2: 6. herstelpartitie (indien Windows 10): in beide gevallen > alle extra SW + instellingen + gegevens weg behalve gegevens gered mbv Xubuntu # Controleer zonodig het hele systeem op malware!

13 de PC start op in Windows 10 maar de werking is verstoord #3 Herstelpogingen: aktievolgorde met backup 1. reboot de PC 2. fix het probleem in 'veilige modus' 3. kies een vorig herstelpunt > recente SW+inst. weg 4. of: zet de laatste systeembackup terug (recent?) 5. zet zonodig de laatste gegevensbackup terug > alles is weer zoals bij de laatste backup's (of het herstelpunt) # Controleer zonodig het hele systeem op malware!

14 de PC start niet meer op in Windows 10 #1 Herstelpogingen: aktievolgorde zonder backup boot met Xubuntu oid en kopieer zoveel mogelijk belangrijke gegevens naar een extern medium bemachtig een opstartbaar W10 medium en probeer hiermee W10 te herstellen > resultaat??? probeer de herstelpartitie (W10?) > alle extra SW + instellingen + gegevens weg behalve gegevens gered mbv Xubuntu # Controleer zonodig het hele systeem op malware!

15 de PC start niet meer op in Windows 10 #2 Herstelpogingen: aktievolgorde met backup (+ bootable media) 1. zet de laatste systeembackup terug 2. zet de laatste gegevensbackup terug > alles is weer zoals bij de laatste backup's # Controleer zonodig het hele systeem op malware!

16 Wat (welke versie) blijft behouden? Herstelmethode software, licentie's, instellingen gegevens (mbv Xubuntu) W10 veilige modus huidige huidige W10 herstelpunt laatste huidige W10 systeemherstel #1 originele huidige W10 systeemherstel #2 originele niets (gedeelte) herstelpartitie W10 originele niets (gedeelte) systeem bu restore laatste nvt gegevens bu restore nvt laatste (+gedeelte)

17 Windows 10 herstelmogelijkheden in detail

18 Windows 10 RE (Recovery Environment) geeft o.a. toegang tot: systeemherstel herstelpunten veilige modus vanuit Windows RE schermen alleen terug naar Windows via een reboot

19 Toegang tot Windows RE #1 Via Systeemherstel: type 'herstelopties' in het zoekvenster > 'Herstelopties' of kies Instellingen > Bijwerken etc > Systeemherstel > 'Geavanceerde opstartopties' > 'Nu opnieuw opstarten' opent Windows RE scherm Gebruik 'Aan/uit' > 'Opnieuw opstarten' met de shift toets ingedrukt, dit opent Windows RE scherm (Dit kan via het menu en vanaf het inlogscherm)

20 Toegang tot Windows RE #2 Verhinder het opstarten van Windows 2x achtereen door de powerknop minstens 5 seconden vast te houden tijdens het opstarten (in Windows symbool scherm) - melding 'Automatisch herstel voorbereiden'... dit lukt niet > 'Geavanceerde opties' opent Windows RE scherm

21 Windows RE (startscherm)

22 'Reset this PC' > systeemherstel, keuze met / zonder databehoud

23 'System Restore' > herstelpunten 'Startup Settings' > veilige modus

24 Windows RE schermen (Nederlandse benamingen) Kies een optie: - 'Doorgaan naar Windows 10' (via reboot) - 'Deze PC uitzetten' - > 'Problemen oplossen' -- > 'Deze PC opnieuw instellen' (met / zonder gegevensbehoud) -- > 'Geavanceerde opties' --- > Systeemherstel > Herstelpunt (na reboot) --- > Opstartinstellingen > Veilige modus (na reboot)

25 alternatief naar 'veilige modus' Windows toets + R > msconfig > Computer opstarten > check 'veilige modus' > reboot

26 Extra hulpmiddelen

27 PC Rescue tools (opstartbaar): Windows 10 opstartmedium mbv Microsoft's Media Creation Tool usb-opstartschijf/?api_cookie_redirected=true AOMEI opstartmedium Norton Recovery tool Kaspersky Rescue Disk

28 Een bootable USB stick met b.v. Xubuntu kan gegevens redden 1) download het meest geschikte.iso bestand van (via een mirrorsite als je geen torrent download wilt/kunt gebruiken) 2) maak hiervan een bootable USB stick (volgende slide) 3) kies na het booten met deze stick 'Xubuntu proberen' (er wordt niets op de gast PC veranderd) 4) in Xubuntu zijn de bestanden op de PC toegankelijk en kunnen gekopieerd worden naar een ander medium

29 Een bootable USB stick maken met Xubuntu Maak een bootable USB stick van het juiste.iso bestand mbv een geschikt programma, bv 'Universal USB Installer' (PendriveLinux.com), 'UNetbootin' (unetbootin.github.io), 'IsotoUsb' ( 'Rufus' ( Controleer of het booten hiermee goed werkt!

30 Backup & Restore Sluit media alleen aan tijdens de backup / restore (ivm ransomeware)

31 Twee soorten Backups: Systeem backup: imagebestand van het complete systeem opstart medium kan de redding zijn af en toe uitvoeren (na grote wijzigingen) Gegevens backup: documenten, foto's, e.d. (excl. ?) regelmatig uitvoeren (bv. elke maand)

32 backup nodig? Niet als op de server draait (IMAP), bv. Windows Live Mail, Windows outlook.com, Gmail, Apple Mail, nieuwe Ziggo mail Wel als verdwijnt van de server na download op de PC (POP3), bv, Windows Outlook Express, Windows Mail, Outlook, oude Ziggo mail Er zijn speciale programma's om een backup te maken van op de PC (b.v. mailstore) zie seniorweb.nl

33 Welk protocol is gebruikt? Maak op een apparaat een nieuwe map aan en controleer of deze map ook verschijnt op alle andere apparaten met hetzelfde account: ja = IMAP (backup door provider) nee = POP3 (backup zelf regelen).

34 Eenvoudigste gegevensbackup: Handmatig kopiëren van mappen op de PC naar een externe USB disk (of stick) Voordelen: Eenvoudig, veel beter dan niets Nadelen: Vaak worden niet alle belangrijke gegevens gekopiëerd (bv bestanden op het bureaublad) Alle geselecteerde gegevens worden elke keer overschreven (ipv alleen de gewijzigde/nieuwe) wordt niet gekopiëerd (nodig bij POP3)

35 Backup van Windows 10 PC's: "instellingen > bijwerken, beveiliging > backup >" en volg de aanwijzingen zie voor hulp bv. of gebruik een speciaal backup programma (meer mogelijkheden, gemakkelijker in gebruik, gratis versie's voor thuisgebruik)

36 AOMEI Backupper backup van het hele systeem ook vanuit werkend systeem mogelijk opstarttool apart te downloaden backup van geselecteerde gegevens (ook planning mogelijk) Downloaden van aomeitech.com (gratis versie voor thuisgebruik)

37 Herstel matrix: Backup ----> Syst.+Gegevens Systeem (OS, prog's, instellingen) Gegevens POP3 (incl. bijlagen) IMAP (incl. bijlagen) beschikbaar hoe recent? te herstellen te herstellen te herstellen beschikbaar (provider) niet beschikbaar (of herstelpartitie) opnieuw installeren en instellen (ook licentie gegevens) verloren (deels te redden mbv Xubuntu) verloren beschikbaar (provider)

38 Voorzorgsmaatregelen zorg voor goede malware bescherming maak regelmatig een herstelpunt maak af en toe een systeembackup maak regelmatig een gegevensbackup koppel het backup medium los als het niet gebruikt wordt (ivm ransomeware) indien absoluut nodig: schakel 'Windows Update' tijdelijk uit maak een bootable Xubuntu USB stick (ook erg handig om anderen te kunnen helpen)

39 Bedankt voor jullie aandacht. Vragen?