Veilig gebruik van PC's, Tablets en Smartphones

Transcriptie

1 Veilig gebruik van PC's, Tablets en Smartphones Hoe kunnen we profiteren van de vele mogelijkheden en tegelijk de (persoonlijke) risico's minimaliseren? Gerard Vogel, Probus Tubantia december 2017

2 Persoonlijke risico's zijn o.a. Je kunt niet meer (goed) werken met PC, tablet of smartphone Je persoonlijke gegevens zijn ontoegankelijk (versleuteld) Je (bank)rekening is geplunderd Je "identiteit" is misbruikt (aankopen op jouw naam of erger)

3 Alvast de conclusie: Veilig "computeren" is het best mogelijk door een combinatie van: 1. "risicomijdend" gedrag 2. goede apparatuurbeveiliging 3. goede backups

4 Onderwerpen Bedreigingen Door wie, welke soorten Kwetsbaarheid van systemen Wat doen na besmetting? Bescherming Risico's minimaliseren Apparatuur beveiligen Backup soorten en eigenschappen Backups maken ( ?) Herstel overzicht en extra informatie

5 Bedreigingen

6 Bedreigingen door: Internet bedrijven (Google, FaceBook, etc.) Persoonlijke gegevens verzamelen dmv "diensten" om profielen te maken en gegevens te verkopen > persoonlijke advertenties en "spam" > besmetting met "addware" of meer... Internet criminelen (vaak organisaties) Apparaten besmetten met "malware", met als doel: > opname in "Botnet" (spam, kinderporno distributie) > bemachtigen van persoonlijke gegevens > versleutelen van gegevensbestanden (> losgeld)

7 Wat willen Internet criminelen? veel geld bemachtigen > veel "klanten" met weinig moeite > kwetsbare systemen en minimale pakkans > wereldwijd werken en slimme methodesgebruiken (o.a. bitcoins) Windows en Android zijn favoriet bij malwaremakers hebben het grootste marktaandeel zijn het meest kwetsbaar 1. Windows: veel lekken in systeem en programma's 2. Android: slecht werkend updatesysteem waardoor lekken vaak niet gedicht worden

8

9 Nieuwe malware 2017 kw1: 18 millioen

10 Nieuwe malware 2017 kw1: 1,3 millioen

11 Nieuwe malware 2017 kw1: 4350

12 Veiligheidsproblemen in EU

13 Ransomeware & Cryptoware Ransomeware (Policeware) blokkeert de computer en toont een melding over verboden activiteiten (illegale software, kinderporno,...) Cryptoware versleutelt bestanden (ook op toegankelijke externe media en clouddiensten) en stuurt de codesleutel naar de aanvaller Een melding eist betaling in Bitcoins o.i.d voor toegang tot de PC resp. ontsleuteling van de bestanden (onzeker of dat ook gebeurt...)

14 oktober 2016: Uitschakeling internet toegang van veel belangrijke bedrijven (CNN, Twitter, Netflix, etc.) door DDOS aanval via beveiligingscamera s

15 Bedreigingen via IOT Internet Of Things apparaten: bewakingscamera s, modems, routers, NAS verlichting, thermostaten, TV s, speakers... speelgoed, trackers, etc. slimme auto's, zelfrijdende auto's Problemen: vaak niet (of slecht) beveiligd standaard instellingen worden meestal niet gewijzigd door gebruikers (of onmogelijk) update's zelden beschikbaar (of onmogelijk)

16 Bedreigingen via IOT Wat kunnen we zelf doen? koop geen "goedkope rommel" wijzig de standaard naam en wachtwoord (indien mogelijk) controleer op beschikbaarheid van updates en installeer deze (check ook website van fabrikant)

17 Indicatie's van besmetting De computer is plotseling erg traag, de harde schijf is erg actief zonder aanwijsbare reden. Het antimalware programma meldt een besmetting (of werkt niet meer) Vreemde (alarmerende) meldingen

18 Besmetting zonder indicatie Besmetting kan ook opzettelijk onopgemerkt blijven om het besmette apparaat in een botnet te gebruiken of persoonlijke gegevens te verzamelen Doelen: - DDOS aanvallen uitvoeren - plunderen van rekeningen - plegen van identiteitsfraude

19 Bij vermoeden van besmetting: Schakel direct de PC uit (evt. geforceerd) Ontkoppel alle externe opslagmedia (pas gebruiken na controle op malware) Noteer de verschijnselen en zoek informatie op het internet Zoek hulp bij een bedrijf of deskundige

20 Zelf actie nemen? start de PC zonder verbinding met externe apparaten, netwerk en internet probeer een vorig herstelpunt te activeren (misschien is het geen malware probleem) of: laat het aanwezige antimalware programma proberen het probleem op te lossen of: start met alleen een internet verbinding en scan de PC met een online virusscanner zoals Housecall (Trend Micro)

21 Zelf actie nemen? Start de PC met een opstartbaar medium (USB stick, CD/DVD) dat toegang geeft tot de laatste systeembackup en zet deze terug Herstart de PC, controleer de werking en zet de laatste gegevensbackup terug Controleer alle gebruikte externe media Als het voorgaande niet lukt (bv omdat er geen backup en/of opstartbaar medium is): Zie de herstel matrix in deze presentatie om te zien wat er nog te redden valt

22 Bescherming #1 Minimaliseer de risico's door alert gedrag

23 Oplopen van problemen 1) Internet: downloaden van besmette software, "klikken" op malware links, bezoeken van besmette websites (drive-by?) 2) klikken op malware links (phishing), openen van besmette bijlagen (bestanden) 3) Andere mogelijkheden o.a. Klikken op besmette video's in SMS berichten Aftappen gegevens via publiek WiFi netwerk "Microsoft medewerker" belt over een probleem met jouw computer...

24 Waarom laat men zich verleiden? Nieuwgierigheid: bijzondere/pikante informatie op internet en social media (SMS, WhatsApp, Facebook,..) Hebzucht Mail: erfenis gekregen, tickets gewonnen,... Internet: gratis films/muziek/ebooks/software,... Onzekerheid Mail: zending niet afgeleverd,... Internet: melding over trage of besmette PC... Angst Mail: rekening geblokkeerd, creditcard verloopt, account uitgeschakeld, rekening niet betaald (dreigen met deurwaarder),... 24

25 Wees alert en klik bewust Blijf op de hoogte van (actuele) bedreigingen klik niet zomaar op bijlagen of linkjes, controleer de url Websites: controleer of deze beveiligd zijn (groen slotje, controleer de url Verstrek zo weinig mogelijk gegevens aan diensten die leven van jouw gegevens, vooral social media (FaceBook, WhatsApp, Google, e.d.) Gebruik goede wachtwoorden (niet dezelfde!)

26 Andere maatregelen: Vermijd websites met relatief veel malware: illegale muziek, films, ebooks illegale programma's, Apps (Android) erotisch materiaal Vermijd onbeveiligde WiFi netwerken voor prive zaken ( , fin. transacties, etc.) Voorkom ongecontroleerd gebruik van je PC (vooral door kleinkinderen)

27 Bescherming #2 Beveilig de apparatuur

28 Updates zijn belangrijk voor: Toevoegen van nieuwe functies Repareren van zwakke plekken in Operating System, Drivers, Programma's, Apps, e.d. Hierna veel minder kans dat malware misbruik maakt van zo'n zwakke plek

29 Anti-malware programma Beschermt tegen bekende malware (dmv malware database met dagelijkse updates) Geeft zo weinig mogelijk valse meldingen Belast de processor minimaal Tracht te beschermen tegen onbekende malware (mbv heuristische technieken) Biedt soms backup/restore tools voor opstartbaar medium (USB of CDROM)

30 Bescherming Windows PC's Download automatisch updates voor Windows en Programma's (bv MS Office) Gebruik een goed Antimalware programma Maak een opstartbaar Herstelmedium (Windows 10 > Instellingen > zoek naar "Herstelstation maken" > volg instructies)

31 Bescherming Apple PC's MacBook en imac: Download automatisch updates voor OSX en Programma's (bv MS Office) Overweeg een goed Antimalware programma Er zijn standaard al opstartmogelijkheden beschikbaar vanaf TimeMachine en vanaf Apple servers (via het internet)

32 Bescherming Android Smartphones en Tablets Samsung, LG, HTC, Sony, Huawei, etc. Probeer te updaten naar de laatste Android versie (of veiligheidsupdates) helaas vaak niet (of vertraagd) beschikbaar Gebruik alleen Apps uit de Google PlayStore Gebruik een goed Antimalware programma

33 Bescherming Apple Smartphones en Tablets iphone en ipad Accepteer de laatste IOS versie Voer geen jailbreak uit

34 Mobile OS updates - toevoegen nieuwe functies - patchen kwetsbaarheden ios - nov 2017 Android - nov % ios 11 (sep 2017) 0.3 % Oreo = 8 (aug 2017) 38% ios 10 (sep 2016) 21% Nougat = 7 (aug 2016) 10% ouder dan ca 1 jaar 78% ouder dan ca 1 jaar ios 11 vanaf iphone 5s (4 jaar oud) 47% ouder dan ca 2 jaar + extra patches + extra patches

35 Bescherming #3 Maak backups NB. Sluit backupmedia alleen aan tijdens de backup (ivm cryptoware)

36 Twee soorten Backups: Systeem backup: imagebestand van het complete systeem opstart medium kan de redding zijn af en toe uitvoeren (na grote wijzigingen) Gegevens backup: documenten, foto's, e.d. (excl. ?) regelmatig uitvoeren (bv. elke maand) Ook onmisbaar na een harde schijf crash of bij het overzetten van gegevens naar een nieuwe computer!

37 backup nodig? Niet als op de server draait (IMAP), bv. Windows Live Mail, Windows outlook.com, Gmail, Apple Mail, nieuwe Ziggo mail Wel als verdwijnt van de server na download op de PC (POP3), bv, Windows Outlook Express, Windows Mail, Outlook, oude Ziggo mail Er zijn speciale programma's om een backup te maken van op de PC (b.v. mailstore) zie seniorweb.nl

38 Welk protocol gebruikt je? Maak op een apparaat een nieuwe map aan en controleer of deze map ook verschijnt op alle andere apparaten van hetzelfde account: ja = IMAP (backup door provider) nee = POP3 (backup zelf regelen).

39 Hoe Backups maken?

40 Eenvoudigste gegevensbackup: Handmatig kopiëren van mappen op de PC naar een externe USB disk (of stick) Voordelen: Eenvoudig, veel beter dan niets Nadelen: Vaak worden niet alle belangrijke gegevens gekopiëerd (bv bestanden op het bureaublad) Alle geselecteerde gegevens worden elke keer overschreven (ipv alleen de gewijzigde/nieuwe) wordt niet gekopiëerd (nodig bij POP3)

41 Backup van Windows 10 PC's: "instellingen > bijwerken, beveiliging > backup >" en volg de aanwijzingen zie voor hulp bv. of gebruik een speciaal backup programma (meer mogelijkheden, gemakkelijker in gebruik, gratis versie's voor thuisgebruik)

42 AOMEI Backupper Backup van het hele Systeem, Opstarttool apart te downloaden Backup van geselecteerde gegevens (planning mogelijk) Downloaden van aomeitech.com (gratis versie voor thuisgebruik)

43 Backup van Apple MacBooks en imac PC's Timemachine backup (= standaard) voor gegevens (incl. oude versie's) en voor het systeem (opstartbaar) Een Apple PC is ook opstartbaar vanaf elke externe USB disk mbv geschikte software (bv. Carbon Copy)

44 Backup van mobiele systemen 1 Android en ios (Apple) beschikken beide over een automatische systeembackup in de Cloud Dit is bedoeld om het hele systeem in één keer terug te zetten (ook heel geschikt voor het overzetten naar een nieuw apparaat); het is niet geschikt voor terugzetten van aparte foto s, video s, documenten, e.d. NB. Bij een besmet apparaat is deze backup gevaarlijk (en geeft vals gevoel van veiligheid)

45 Backup van mobiele systemen 2 Zowel voor Android als ios (Apple) apparaten zijn er vele mogelijkheden om foto s, video s, documenten, e.d. te kopiëren (en/of te synchroniseren) Dit kan naar flashmemory (SD en USB), PC (Mac en Windows), NAS en Cloudopslag (Dropbox, Google Drive, etc.)

46 Herstel mogelijkheden

47 PC herstel matrix: Backup is > beschikbaar (hoe recent?) niet beschikbaar (of herstelpartitie) Systeem (OS, prog's, instellingen) te herstellen (incl. alle oude gegevens) opnieuw installeren en instellen (ook licentie gegevens) Gegevens te herstellen verloren POP3 (incl. bijlagen) IMAP (incl. bijlagen) te herstellen beschikbaar verloren beschikbaar

48 PC Rescue tools (opstartbaar): AOMEI opstartmedium (zie backup) Norton Recovery tool Kaspersky Rescue Disk Norman Rescue Disk

49 Meer informatie

50 Er is veel informatie beschikbaar op diverse websites, o.a. van: (semi) overheid organisaties consumenten organisaties anti-malware organisaties computerclubs

51 Computerveiligheid informatie veiliginternetten.nl (Justitie, Econ.zaken...) Informatie en hulp per onderwerp fraudehelpdesk.nl (SafeCin) fraude vragen en meldingen politie website: malafide handelspartijen lijsten met rekeningnummers, url's, e.d. security.nl (Security Counsel) algemene informatie over veiligheid, forum opgelicht.nl (Avro/Tros) Informatie vooral mbt computers, nuttige App av-test.org malware nieuws, rapporten, anti-malware testen, etc.

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64 Samenvatting: Veilig "computeren" is het best mogelijk door een combinatie van: 1. "risicomijdend" gedrag 2. goede (actuele) beveiliging 3. goede (recente) backups Een gewaarschuwd mens...

65 Bedankt voor jullie aandacht. Vragen?