Veilig gebruik van Computers, Tablets en Smartphones

Transcriptie

1 Veilig gebruik van Computers, Tablets en Smartphones Hoe kunnen we profiteren van de vele mogelijkheden en tegelijk de (persoonlijke) risico's minimaliseren?

2 Persoonlijke risico's zijn o.a. Je kunt niet meer (goed) werken met computer, tablet, smartphone Je persoonlijke gegevens zijn ontoegankelijk (versleuteld) Je (bank)rekening is geplunderd Je identiteit is gestolen

3 Alvast de conclusie: Veilig "computeren" is het best mogelijk door een combinatie van: 1. "risicomijdend" gedrag 2. goede (actuele) beveiliging 3. goede (recente) backups NB. Deze presentatie is te downloaden van onze website onder "diversen - tips&trucs"

4 Overzicht Welke bedreigingen zijn er? Wat is er tegen te doen? En als het toch fout gaat? Waar is meer informatie te vinden?

5 Bedreigingen & malware soorten

6 Bedreigingen Internet bedrijven (Google, FaceBook, etc.) Persoonlijke gegevens verzamelen dmv "diensten" en besmetting met "addware" > persoonlijke advertenties en "spam" sturen Internet criminelen (vaak organisaties) Apparaten besmetten met "malware" > PC opnemen in een "Botnet" (data transfer) > versleutelen van gegevensbestanden > bemachtigen van persoonlijke gegevens

7 Kans op besmetting Apparaten in contact met malware 2015 kw1: (Kaspersky - Panda) 26% - 36% Wereldwijd 30-50% Rusland en China 15% - 27% Nederland Veiligheidsmonitor van het CBS: 2015: 11% van de Nederlanders slachtoffer van cybercriminaliteit

8 Kans op besmetting

9 AV-Test: malware soorten

10 Ransome- & Cryptoware Ransomeware (Policeware) blokkeert de computer en toont een melding mbt illegale software, kinderporno, o.i.d. Cryptoware versleutelt bestanden (ook op toegankelijke externe media en clouddiensten), toont een melding en stuurt de codesleutel naar de aanvaller De meldingen eisen betaling met Bitcoins o.i.d

11 Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) Cryptoware is een vorm van malware welke je bestanden versleutelt. Het aantal slachtoffers neemt ook in Nederland toe. In de eerste maanden van 2015 zijn er al meer besmettingen met cryptoware geconstateerd dan in heel 2014 De politie en het NCSC adviseren iedereen waakzaam te zijn voor cryptoware-aanvallen, regelmatig back-ups te maken en deze niet op de computer te bewaren

12 Indicatie's van besmetting De computer is plotseling erg traag, de harde schijf is erg actief zonder aanwijsbare reden. Het antimalware programma meldt een besmetting (of werkt niet meer) Vreemde (alarmerende) meldingen Vaak blijft besmetting onopgemerkt door de gebruiker (Trojans en Backdoors)

13 Oorzaken van besmetting 1) Internet: "klikken" op malware links, downloaden van besmette software 2) klikken op malware links (phishing) of openen van besmette bijlagen (bestanden) 3) Andere mogelijkheden: "Microsoft" medewerker belt over een probleem... Klikken op besmette video's in SMS berichten Laten bellen van dure betaalnummers Aftappen van gegevens via publiek WiFi netwerk

14 Waarom laat men zich verleiden? Nieuwgierigheid: bijzondere/pikante informatie op internet en social media (SMS, Facebook,...) Onzekerheid Mail: zending niet afgeleverd,... Internet: melding over trage/besmette PC... Hebzucht Mail: erfenis gekregen, tickets gewonnen,... Internet: gratis films/muziek/ebooks/software,... Angst Mail: rekening geblokkeerd, creditcard verloopt, account uitgeschakeld, rekening niet betaald (dreigen met deurwaarder),... 14

15 Bescherming #1 Minimaliseer risico's

16 Wees alert, klik bewust Probeer bij te blijven (bv dmv "Opgelicht" App) Voorkom ongecontroleerd gebruik van de PC, vooral door kleinkinderen Vermijd onbeveiligde WiFi netwerken voor prive zaken ( , fin. transacties) Gebruik goede wachtwoorden (niet dezelfde!)

17 Vermijd "gevaarlijke" websites Websites met: illegale muziek, films, ebooks illegale programma's, Apps (Android) erotisch materiaal Deze websites worden vooral veel door jongeren bezocht.

18 Controleer website's (url) Controleer het slotje en van alle websites die iets met geld te maken hebben (dus ook webshops) Controleer of de naam van het bedrijf of instelling die je wilt bezoeken klopt met de url: muiswijzer boven de link laten zweven (of vinger op de link houden) toont meestal de volledige url

19 Bescherming #2 Beveilig de computer

20 Zorg dat het systeem up-to-date blijft Windows PC's en Apple apparaten: Accepteer systeem updates Accepteer programma updates Android Tablets en Smartphones: Probeer te updaten naar de laatste versie voor jouw apparaat (recente versie doorgaans niet beschikbaar).

21 Gebruik een goed Antimalware programma, dit Bewaakt continue en scant regelmatig de computer (en externe disks) op malware Ontvangt regelmatig (dagelijks) updates voor de malware gegevensdatabase Beoordeelt nieuwe/onbekende bedreigingen mbv heuristische technieken

22 Bescherming #3 Maak backups NB. Sluit backupmedia alleen aan tijdens de backup (ivm cryptoware)

23 Twee soorten Backups: Systeem backup: af en toe (na grote wijzigingen) Gegevens backup: regelmatig (bv. elke maand) ook nodig voor overgang naar een nieuwe computer

24 Systeembackup Speciaal systeembackup programma: Maakt een image van de systeemdisk (incl. gegevens) Kan zonodig opstarten mbv het bijbehorende opstartmedium Opstartmedium: CD/DVD of USB stick (gemaakt met het backupprogramma) Geschikt opslagmedium: USB harddisk

25 Gegevensbackup (excl. ) Kopiëer persoonlijke gegevens (alle soorten documenten, foto's, video's, muziek, etc.) Let op: gegevens op het bureaublad vallen buiten de normale mapstructuur (bibliotheek) Speciaal gegevensbackup programma: Kopieert éénmalig de geselecteerde mappen en bestanden, daarna alleen wat nieuw of gewijzigd is Kan backups plannen (media tijdig aansluiten) Meest geschikte opslagmedia: USB harddisk (of USB stick met voldoende ruimte)

26 backup? Niet nodig als op de server draait (IMAP), bv. Windows Live Mail, Windows outlook.com, Gmail, Apple Mail, nieuwe Ziggo mail Wel nodig als verdwijnt van de server na download op de PC (POP3), bv Outlook, Windows Outlook Express, Windows Mail, oude Ziggo mail Variaties per programma en per provider

27 backup Welk systeem gebruik je? Controleer of een nieuwe map op de PC ook verschijnt op Tablet/Smartphone, ja = IMAP (backup geregeld door provider) nee = POP3 (backup zelf regelen). Er zijn speciale programma's om een backup te maken van op de PC (b.v. mailstore), zie o.a. seniorweb.nl

28 Backup van Windows PC's: Windows 10 "instellingen > bijwerken en beveiliging > backup >" en vervolgens Gegevens: "> bestandsgeschiedenis > aan > meer opties > dagelijks" Opslag op externe USB harddisk Deze gegevensopslag kan ook oudere versie's bewaren Systeem: ("> oudere versie... >...Windows 7") Opstartbare CD hersteldisk (geen DVD?) NB. Deze CD geeft toegang tot de Windows 10 PC (bevat geen image om de het systeem terug te zetten)

29 Backup van Apple MacBooks en imac PC's Timemachine backup (standaard aanwezig) voor gegevens (incl. oudere versie's) en voor het systeem (opstartbaar) Een Apple systeem is opstartbaar vanaf de (externe) Timemachine harddisk, daarnaast biedt Apple's "OSX Recovery" diverse herstel opties (ook via een Apple internetverbinding)

30 Backup van mobiele systemen Android en Apple beschikken beide over een automatische systeembackup in de Cloud (deze bevat dus ook de gegevens). Dit is bedoeld om het hele systeem in één keer terug te kunnen zetten. NB. Bij een besmet apparaat is deze backup gevaarlijk en zelfs misleidend.

31 Als het toch fout gaat?

32 Bij vermoeden van besmetting: Schakel direct de PC uit (evt. geforceerd) Ontkoppel alle externe opslagmedia Noteer de verschijnselen en zoek informatie op het internet (via een ander apparaat) Zoek hulp bij een bedrijf of deskundige Zelf actie nemen? Probeer de PC te starten zonder verbinding met internet, netwerk of externe apparaten Laat het aanwezige antimalware programma het probleem oplossen, misschien lukt het...

33 Samenvatting: Veilig "computeren" is het best mogelijk door een combinatie van: 1. "risicomijdend" gedrag 2. goede (actuele) beveiliging 3. goede (recente) backups

34 Herstel mogelijkheden: Backup Systeem (OS, programma's, instellingen) Gegevens (geselecteerde) POP3 (incl. bijlagen) IMAP (incl. bijlagen) beschikbaar (recent?) PC werking kan hersteld worden (+oude gegevens) Gegevens kunnen teruggezet worden kan teruggezet worden blijft beschikbaar niet beschikbaar (of PC herstelpartitie) Programma's opnieuw installeren (incl. licenties) Gegevens zijn verloren is verloren blijft beschikbaar

35 Meer informatie

36 Computerveiligheid informatie veiliginternetten.nl (Justitie, Econ.zaken...) Informatie en hulp per onderwerp opgelicht.nl (Avro/Tros) Informatie vooral mbt computers, nuttige App nomoreransom.org (Europol, Politie, Kaspersky) Informatie en sommige sleutels van cryptoware Veel informatie met links naar programma's

37 Goede (gratis) backup software voor Windows 10 PC's Gegevens (nieuwe/gewijzigde bestanden) SyncBackFree (2brightsparks.com) Systeem + gegevens (met opstart media) AOMEI Backupper (aomeitech.com) of EaseUS Todo Backup (easeus.com)

38 Vragen? Deze presentatie is te downloaden vanaf onze website onder "diversen - tips&trucs"