De nieuwe EU-verordening over de biologische landbouw Briefing - 19 april 2018 (Bron

Transcriptie

1 De nieuwe EU-verordening over de biologische landbouw Briefing - 19 april 2018 (Bron Voorafgaande opmerkingen over deze briefing Dit is een voorlopige en niet-exhaustieve analyse van de wijzigingen en nieuwe items van de nieuwe biowetgeving in vergelijking met de huidige wetgeving Deze analyse is gebaseerd op aannames en interpretaties van de intenties van de wetgevers Er moeten nog steeds veel bepalingen worden ontwikkeld in toekomstige uitvoeringshandelingen en gedelegeerde handelingen Er blijven nog steeds fouten en inconsistenties over en dat maakt de implementatie ingewikkeld Het herzieningsproces - Tijdlijn Commissie kondigt herziening aan: eind 2011 Effectbeoordeling door de Commissie: 2012/2013 Wetgevingsvoorstel van de Commissie: maart 2014 Raadsstandpunt: Juni 2015 COMAGRI-rapport EU-Parlement: Oktober 2015 Triloog: van november 2015 tot juni 2017 Overeenkomst in SCA en COMAGRI: 20 en 22 november 2017 Goedkeuring - plenaire vergadering van het Parlement: 19 april 2018 Goedkeuring EU Landbouwraad: Juni 2018 Toepassingsgebied Het toepassingsgebied zal verder reiken dan bijlage I van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Het toepassingsgebied van de nieuwe verordening omvat drie categorieën: - Levende of onverwerkte landbouwproducten, inclusief zaden en ander plantaardig teeltmateriaal - Verwerkte landbouwproducten voor gebruik als levensmiddel - Diervoeders De verordening is ook van toepassing op bepaalde andere producten die nauw verbonden zijn aan landbouw en die zijn opgelijst in een specifieke bijlage (bijlage I). Deze bijlage bevat: gist gebruikt als levensmiddel/diervoeder, maté, wijnrankbladeren, palmharten, hopscheuten, cocons van zijderupsen, natuurlijke gommen en harsen, etherische oliën, kurkstoppen, katoen, wol, huiden, traditionele kruidenpreparaten. De bijlage omvat ook zeezout en andere zouten voor levensmidelen en diervoer. Grootkeukendiensten vallen buiten het toepassingsgebied, maar nationale of private normen kunnen worden toegepast.

2 Definities Een positieve toevoeging is de definitie voor ' bodemgebonden gewassenteelt ' die het basisprincipe van teelt in volle grond zal versterken. De definities van ' biologische, in-omschakeling en niet-biologische productieeenheden ' zullen tot problemen met implementatie leiden. Het is onduidelijk wat de implicaties zijn wanneer nieuwe percelen of dieren worden toegevoegd aan een landbouwbedrijf. Een andere definitie die problemen oplevert, is de definitie van ' integriteit van biologische en omschakelingsproducten '. Doelstellingen en beginselen Sommige van de doelstellingen zijn lovenswaardig, maar het is onduidelijk hoe ze zullen worden vertaald in concrete voorschriften, vb. bevorderen van korte distributiekanalen en lokale productie. Het feit dat bodemgebonden teelt van gewassen en grondgebonden dierlijke productie als algemeen principes worden versterkt is zeer positief. Verwijzingen naar ' bijdragen aan een niet-toxische omgeving ', ' een hoog niveau van biodiversiteit ' en ' instandhouden van de bodemvruchtbaarheid op lange termijn' zijn ook positief te noemen. Nieuwe principes zijn toegevoegd om het gebruik van biologisch plantaardig uitgangsmateriaal en dierenrassen te stimuleren, met een hoge mate van genetische diversiteit, resistentie tegen ziekten en een lange levensduur. Nieuw is ook het verbod op synthetische nanomaterialen in levensmiddelen. Productieregels De volgende bepalingen worden gehandhaafd zoals in de huidige wetgeving: - De mogelijkheid om gemengde en parallelle productie uit te voeren - De mogelijkheid om de omschakelingsperiode met terugwerkende kracht te laten erkennen - De mogelijkheid om levensmiddelen en diervoeder als omschakelingsproduct te labelen Het is positief dat er specifieke bepalingen voor het verhandelen van biologisch heterogeen materiaal worden toegevoegd. De leverancier kan dergelijk materiaal registreren door middel van een kennisgeving aan de bevoegde autoriteit. Gedetailleerde nationale productieregels voor dieren die niet onder de verordening vallen (bijv. slakken) kunnen worden toegepast.

3 Productieregels voor producten die niet onder de geregelde gereguleerde productcategorieën vallen (planten, vee, algen en aquacultuurdieren, voedsel, voer, wijn, gist) kunnen worden geproduceerd via gedelegeerde handelingen. Uitzonderlijke productievoorschriften en afwijkingen De meeste bestaande uitzonderingen blijven behouden, met het idee om deze op termijn uit te faseren. Sommige bestaande uitzonderingen worden afgebouwd: Mogelijkheid om niet-biologisch plantaardig uitgangsmateriaal te gebruiken (15 jaar) Mogelijkheid om niet-biologisch pluimvee (kuikens <3 dagen) en niet-biologische jonge dieren te introduceren (15 jaar) Mogelijkheid om niet-biologische volwassen mannelijke dieren en nullipare vrouwelijke dieren te introduceren (7 jaar) Mogelijkheid om in het rantsoen 5% eiwitrijk voer te gebruiken voor varkens en pluimvee (5 jaar) Na 5 jaar wordt een verslag van de Commissie verwacht (maar ook uiterlijk op 30 juni van elk jaar verstrekken de lidstaten de Commissie met gegevens). Na 7 jaar zal de Commissie de mogelijkheid hebben om de bovengenoemde uitzonderingen te verlengen of te stoppen. Databases Elke lidstaat moet regelmatig bijgewerkte en kosteloze databases oprichten voor: Biologisch uitgangsmateriaal en uitgangsmateriaal in omschakeling, exclusief zaailingen Biologische dieren: volwassen mannelijke dieren, nullipare vrouwelijke dieren, jonge dieren en - vanaf opfokpoeljen Biologische aquacultuur juvenielen Lidstaten kunnen ook systemen voor rassen en stammen opzetten aangepast aan de biologische productie (of biologische poeljen). Voor de database voor teeltmateriaal zijn de hoeveelheid in gewicht en de Latijnse wetenschappelijke naam problematisch: het gewicht verandert voortdurend en de Latijnse naam kan alleen voor soorten worden gebruikt, niet voor variëteiten. Toelating van stoffen Er zijn beperkte lijsten voor landbouw en verwerking van inputs zoals meststoffen, toevoegingsmiddelen voor levensmiddelen en diervoeders, en ook reinigings- en desinfectiemiddelen. Nieuw is de beperkte lijst voor reinigings- en ontsmettingsproducten voor verwerkings- en opslagfaciliteiten. De formulering voor een beperkte lijst voor ' werkzame stoffen die wordt gebruikt in gewasbeschermingsmiddelen ' kan problematisch zijn omdat basisstoffen zoals azijn,

4 lecithinen, zonnebloemolie, equisetum enz. niet als gewasbeschermingsmiddelen worden verhandeld. Alle safeners, synergisten, co-formulanten en adjuvantia die worden gebruikt in of met gewasbeschermingsmiddelen worden expliciet toegelaten als ze zijn toegestaan volgens de horizontale wetgeving. Alle door lidstaten ingediende dossiers voor het aanvragen van nieuwe toevoegingen in de lijsten zullen publiek zichtbaar zijn. De Commissie moet alle lijsten regelmatig herzien. Met name de lijst van niet-biologische ingrediënten zullen eenmaal per jaar worden herzien. Vergunningen voor niet-biologische ingrediënten blijven mogelijk op nationaal niveau, maar de geldigheidsperiode wordt teruggebracht tot maximaal 6 maanden, 2 keer hernieuwbaar (momenteel 12 maanden, twee keer hernieuwbaar). Etikettering Toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen, bodemverbeteraars of nutriënten mogen een verwijzing dragen die aanduidt dat ze mogen gebruikt worden in biologische productie, zelfs al vallen deze middelen buiten het toepassingsgebied van de verordening. In de oorsprongsaanduiding 'EU / niet-eu-landbouw', mag de 'EU / niet-eu' vervangen worden door de naam van een land of een regio en de term 'landbouw' vervangen door 'aquacultuur'. De flexibiliteit met betrekking tot de hoeveelheid ingrediënten die kan komen uit de EU / land / regio voor de de oorsprongsaanduiding is verhoogd van 2% tot 5%. Controle en certificering Er is een nauwe link met Verordening (EU) 2017/625 over officiële controles, maar aanvullende regels worden beschreven in de nieuwe bio-verordening. Het 'documentaire bewijs' wordt certificaat genoemd en er is een bijlage (VI) om het model vast te leggen. Exploitanten hebben geen recht op een certificaat van meer dan één controleorgaan voor in een lidstaat uitgevoerde activiteiten, wat betreft dezelfde categorie van producten. Exploitanten die voorverpakte bioproducten rechtstreeks aan de eindconsument verkopen zijn vrijgesteld van verplichting tot kennisgeving en certificering, op voorwaarde dat ze niet produceren, importeren, bereiden, handelingen uitbesteden aan derden, of opslaan anders dan in verband met het verkooppunt. De lidstaten kunnen exploitanten die niet-voorverpakte bioproducten rechtstreeks aan de eindconsument verkopen, vrijstellen van certificering met uitzondering van diervoeders. De vrijstelling kan als deze exploitanten tot 5000 kg producten per jaar verkopen, een bio-omzet hebben van niet meer dan euro of een potentiële certificatiekost hebben van meer dan 2% van de bio-omzet. In deze gevallen is kennisgeving echter wel nodig.

5 Controle en certificering Alle exploitanten en groepen van exploitanten moeten minstens eenmaal per jaar worden onderworpen aan een controle op naleving. Dit moet een fysieke controle ter plaatse zijn. Exploitanten waar bij vorige controles gedurende de laatste 3 jaar geen ernstige inbreuken zijn vastgesteld en die als laag risico zijn beoordeeld, mogen om de 24 maanden worden gecontroleerd. De risicobeoordeling (of het risico van waarschijnlijkheid op niet-naleving) zal meer geharmoniseerd worden omdat er een lijst van tien elementen is waarmee rekening moet worden gehouden Groepscertificering Groepscertificering is toegestaan in de EU en buiten de EU. Elke groep exploitanten zal: uitsluitend bestaan uit landbouwers of exploitanten die algen of aquacultuurdieren produceren en die voorts betrokken kunnen zijn bij het verwerken, bereiden of in de handel brengen van levensmiddelen of diervoeders uitsluitend bestaan uit leden: o voor wie de individuele certificeringskosten meer dan 2 % van de omzet of standaardopbrengst van de biologische productie van elk lid bedraagt, en van wie de jaarlijkse omzet van de biologische productie niet meer bedraagt dan EUR, of van wie de standaardopbrengst van de biologische productie niet meer bedraagt dan EUR per jaar of o die elk een bedrijf hebben van maximaal 5 hectare of 0,5 hectare (in hetgeval van kassen) of 15 hectare (uitsluitend in het geval van blijvend grasland). gevestigd zijn in een lidstaat of een derde land; een rechtspersoonlijkheid hebben; productieactiviteiten hebben die plaatsvinden in geografische nabijheid van elkaar; een gemeenschappelijk marketingsysteem opzetten voor de producten die door de groep worden geproduceerd een systeem opzetten voor interne controles bestaande uit een gedocumenteerde reeks controleactiviteiten en procedures, op grond waarvan een geïdentificeerde persoon of instantie verantwoordelijk is voor de verificatie van naleving van deze verordening van elk lid van de groep. Tekortkomingen in de opzet of het functioneren van het systeem voor interne controles door individuele leden van de groep kan leiden tot intrekking van de certificaat voor de hele groep.

6 Hoe om te gaan met niet-nalevingen en residuen De tekst biedt duidelijke stappen die moeten worden gevolgd wanneer er vermoedens op het niveau van de exploitant zijn: Identificeer en scheid de betreffende producten van de andere Controleer of het vermoeden kan worden onderbouwd Plaats het product of de producten niet op de markt tenzij het vermoeden kan worden weggenomen Wanneer dit gerechtvaardigd is of wanneer een vermoeden niet kan worden opgeheven, onmiddellijk het controleorgaan verwittigen Werk volledig samen met het controleorgaan Wanneer een bevoegde autoriteit (controleorgaan / autoriteit) vermoedt of onderbouwde informatie ontvangt over mogelijke niet-naleving of over de aanwezigheid van niet-toegelaten stoffen: Voert het onmiddellijk een officieel onderzoek uit (het evenredigheidsbeginsel is vermeld in de overwegingen) Verbiedt het voorlopig het product op de markt brengen (in geval van aanwezigheid van niet-toegestane stoffen) als blijkt dat de exploitant de niet-toegelaten stof heeft gebruikt of geen voorzorgsmaatregelen genomen of niet de maatregelen heeft gevolgd die eerder door de bevoegde autoriteit zijn opgelegd, mag het product niet op de markt gebracht worden als biologisch. Als de resultaten van het onderzoek geen niet-naleving aantonen met betrekking tot de integriteit van biologische producten kunnen de betrokken producten als biologisch in de handel worden gebracht. Vier jaar na de datum van toepassing van de nieuwe verordening zal de Commissie een verslag indienen en, in voorkomend geval, een wetgevingsvoorstel doen om te zorgen voor verdere harmonisatie van de acties ivm de aanwezigheid van niet-toegestane stoffen. In de tussentijd mogen lidstaten, die regels hebben voor het decertificeren van biologische producten die niet-toegelaten producten bevatten boven een bepaald niveau, deze regels blijven toepassen, op voorwaarde dat deze regels het handelsverkeer met andere lidstaten niet belemmeren. De bevoegde autoriteiten verstrekken een gemeenschappelijke catalogus van maatregelen voor gevallen van verdenking van niet-naleving en vastgestelde tekortkomingen. Import Het regime in de toekomstige nieuwe bio-verordening zal gebaseerd zijn op 2 systemen en een overgangsperiode is voorzien voor de huidige systemen. In de toekomst zal er alleen zijn: Handelsovereenkomsten met derde landen Controleorganen / autoriteiten erkend met het oog op overeenkomst

7 De Commissie kan specifieke machtigingen verlenen voor het gebruik van producten en stoffen in derde landen en ultraperifere gebieden van de Unie, rekening houdend met specifieke klimatologische omstandigheden, tradities en lokale omstandigheden in deze gebieden. Dergelijke specifieke vergunningen kunnen worden verleend voor een hernieuwbare periode van twee jaar. De erkenning van gelijkwaardige landen onder het huidige regime verloopt 5 jaar na de datum van toepassing van de nieuwe verordening. De erkenning van 'gelijkwaardige' controleorganen onder het huidige regime vervalt 3 jaar na de datum van toepassing van de nieuwe verordening. Voorschriften voor plantaardige productie plantaardig teeltmateriaal Er zullen verschillende categorieën van plantaardig teeltmateriaal zijn: Biologisch plantaardig teeltmateriaal Biologisch heterogeen materiaal (toegelaten na een kennisgeving aan de bevoegde autoriteit) Biologische rassen geschikt voor biologische productie Er moet een gecomputeriseerde databank op nationaal niveau worden opgezet voor de drie bovenstaande categorieën. Zaailingen zijn uitgesloten. Wanneer de databank aantoont dat er geen (kwantitatieve of kwalitatieve) beschikbaarheid van biologisch materiaal, kan de bevoegde autoriteit het gebruik van omschakelings- of nietbiologische teeltmateriaal toelaten. Voorschriften voor plantaardige productie - Bodemgebonden productie Biologische gewassen, behalve gewassen die op natuurlijke wijze in water groeien, worden geproduceerd in levende bodem of in levende bodem gemengd of bemest met materialen en producten die zijn toegelaten in de biologische productie, in contact met de ondergrond en het vast gesteente. Substraatteelt - een methode om planten die niet op natuurlijke wijze in water groeien te telen met hun wortels hetzij louter in een oplossing van nutrie nten, hetzij in een inert medium waaraan een oplossing van nutrie nten is toegevoegd - is verboden. Bij wijze van uitzondering zijn de volgende praktijken toegestaan: Productie van spruiten door bevochtiging van zaden Het verkrijgen van witloofkroppen, onder meer door onderdompeling in helder water Sierplanten en kruiden in potten die samen met de pot worden verkocht aan de eindconsument Groeiende zaailingen of plantgoed in containers voor verdere verplanting Het telen van gewassen in afgescheiden bedden is enkel toegestaan voor de percelen die voor die praktijk in Finland, Zweden en Denemarken vo o r 28 juni 2017 als biologisch werden

8 gecertificeerd. Uitbreidingen van deze percelen zijn niet toegestaan. Deze afwijking verstrijkt op 31/12/2030. Vijf jaar na de datum van toepassing van deze verordening dient de Commissie een verslag in aan het Europees Parlement en de Raad over het gebruik van afgescheiden bedden in de biologische landbouw. Dit verslag kan in voorkomend geval vergezeld gaan van een wetgevend voorstel met betrekking tot het gebruik van afgescheiden bedden in de biologische landbouw. Regels voor dierlijke productie De regels in het geval van gelijktijdige of niet-gelijktijdige omschakeling zijn nog steeds verwarrend. De wachttijd in geval van gebruik van allopathische diergeneesmiddelen en antibiotica moet worden verdubbeld en moet ten minste 48 uur duren. Aanbinden is nog steeds mogelijk voor bedrijven met minder dan 50 dieren (met uitzondering van jongvee) en alleen wanneer toegelaten door de bevoegde autoriteit. Handelingen bij dieren worden geval per geval en uitzonderlijk toegestaan: couperen van staarten bij schapen, snavelkappen in de eerste drie levensdagen, onthoornen. Ook het verwijderen van hoornknoppen is toegestaan. Fysieke castratie is toegestaan om de kwaliteit van producten te handhaven en traditionele productiepraktijken in stand te houden. Runderen, schapen, geiten, paarden en hertachtigen: 60% van het voeder (70% vanaf 2023) moet door het bedrijf zelf of in de regio geproduceerd worden. Konijnen: 70% van het voeder moet door het bedrijf zelf of in de regio geproduceerd worden. Varkens en pluimvee: 30% van het voeder moet door het bedrijf zelf of in de regio geproduceerd worden. Er is geen EU-definitie voor 'regio'. Niet-biologisch eiwitrijk voer voor varkens en pluimvee: 5% voor biggen tot 35 kg en jong pluimvee en met specifieke eiwitsamenstelling (tot 2026, verlengbaar). Wanneer beperkingen en verplichtingen opgelegd op worden basis van Uniewetgeving ivm volksgezondheid en dioergezondheid mogen veranda's beschouwd worden als openluchtruimtes in het geval van broedvogels en jonge kippen onder de 18 weken. Regels voor de verwerking van levensmiddelen Er is een Beperking bij het gebruik van natuurlijke aroma's, alleen de eerste categorie is toegestaan (zie hieronder voorbeeld met citroen): Natuurlijk citroenaroma (minstens 95% wordt verkregen door citroen) x Natuurlijk citroenaroma met andere natuurlijke aroma's (smaakt naar citroen maar minder dan 95% wordt verkregen door citroen)

9 x Natuurlijk aroma (smaakt naar citroen, maar 0% verkregen door citroen) Er zijn regels voor biologische aroma s, enkel biologische smaakstoffen en biologische dragers zijn toegestaan. Er zal ' biologisch ' zout zijn, maar het is niet verplicht om dit te gebruiken. Verrijking met mineralen en vitaminen voor zuigelingenvoeding en bewerkte voedingsmiddelen op basis van granen en babyvoeding voor zuigelingen en peuters zullen expliciet worden toegestaan.