JAARVERSLAG. Je thuis delen, verrijkt je leven.

Transcriptie

1 2015 JAARVERSLAG Je thuis delen, verrijkt je leven.

2 Werking En er is meer Public relations en andere acties Contact

3 JAARVERSLAG 2015 Pleegzorg Oost-Vlaanderen is ontstaan vanuit de fusie van de zeven pleegzorgdiensten die voorheen in Oost-Vlaanderen werkzaam waren. Ook in andere Vlaamse provincies zijn de pleegzorgdiensten gefusioneerd tot één dienst per provincie. De werking van Pleegzorg Oost-Vlaanderen is gespreid over drie regio s: Gent-Eeklo, Waas & Dender en Zuidoost-Vlaanderen. Om zo bereikbaar mogelijk te zijn voor onze cliënten, zijn we per regio op verschillende locaties gevestigd. De hoofdzetel staat in voor overkoepelende opdrachten en administratie.

4 WAT IS PLEEGZORG? Bij pleegzorg neemt een gezin gedurende een korte of langere periode de opvoeding en/of de zorg over voor iemand uit een ander gezin. Een gezin kan een minderjarige (pleegkind/pleegjongere) opvangen, maar evengoed een volwassene (pleeggast) met een beperking of met een psychisch probleem. WAT BEOGEN WIJ Pleegzorg Oost-Vlaanderen is een professionele organisatie die streeft naar optimale levenskwaliteit voor kinderen, jongeren en volwassenen in pleegzorg. Het is een pluralistische organisatie met respect voor ieders eigenheid, waarden, cultuur en levensbeschouwing. Concreet betekent dit dat wij verwachten dat de pleeggezinnen respect hebben voor de eigenheid en opvattingen van het pleegkind of de pleeggast en zijn familie. De persoonlijke ontwikkeling van het kind, de jongere of de volwassene staat centraal. Hij/zij moet kansen krijgen om zich te ontwikkelen tot een vrije, solidaire, zelfverantwoordelijke persoonlijkheid, met respect voor andere mensen. Opvoeding en zorg betekenen voor ons het pleegkind/de pleeggast helpen om in de samenleving zijn/haar weg te vinden, op basis van begrip en overtuiging. Opvoeding betekent ook duidelijke grenzen leggen, en zelf het goede voorbeeld geven. Van pleegouders verwachten wij dat zij dit kunnen bieden. 4

5 Bedankt pleeggezinnen, Ook dit jaar houden wij er aan al onze pleeggezinnen te danken. Zonder hun inzet kan pleegzorg eenvoudigweg niet bestaan. En ook de vele particuliere schenkers, verenigingen en instanties verdienen een welgemeende merci. We hopen dat dit jaarverslag je een goed beeld geeft van onze werking in Veel leesplezier! Giften zijn welkom De toegekende subsidies volstaan niet om voor onze pleegkinderen iets extra te doen, bijvoorbeeld een uitstap of bijkomende ondersteuning. Uw gift is dus van harte welkom. dit kan door te storten op rekeningnr. BE van Pleegzorg Oost-Vlaanderen, met vermelding van het woord gift. Giften vanaf 40 zijn fiscaal aftrekbaar. Johan Van der Sypt, directeur 5

6 1

7 Werking De opdracht van een dienst voor pleegzorg. De belangrijkste opdracht van een dienst voor pleegzorg is minderjarigen en volwassenen met een beperking of psychisch probleem in pleeggezinnen te plaatsen en te begeleiden. Waarom een plaatsing? Omdat een kind of jongere omwille van moeilijkheden thuis beter een tijdje in een ander gezin woont. Ook volwassenen met een handicap verblijven soms in een ander gezin. Dat andere gezin noemen we een pleeggezin. De leden van het pleeggezin noemen we pleegzorgers. Soms is het pleeggezin familie, of iemand uit de vrienden- of kennissenkring. Er zijn ook mensen die een minderjarige of een volwassene opvangen waarmee zij vooraf geen enkele band hadden. Welke soort opvang? Dat hangt af van de situatie. We werken met korte of langdurende plaatsingen, crisisopvang, onderbroken plaatsingen, weekend- en vakantieplaatsingen. In het vakjargon spreekt men over verschillende modules: ondersteunende pleegzorg, perspectiefzoekende pleegzorg, perspectiefbiedende pleegzorg en crisispleegzorg. Over wie gaat het? Pleegzorg Oost-Vlaanderen vzw begeleidt plaatsingen van baby s, kleuters, lagere schoolkinderen en jongeren, maar ook van volwassenen met een beperking of psychisch probleem. Soms worden meerdere kinderen in hetzelfde pleeggezin geplaatst, bijvoorbeeld broers en zussen. Bij minderjarigen spreken we over een pleegkind, bij volwassenen spreken we over pleeggasten. 7

8 Wie zijn onze pleeggezinnen? Pleeggezinnen zijn geen supermensen. Het zijn wél mensen die een ernstig engagement aangaan, want een pleegkind of een pleeggast in je gezin opnemen is niet vrijblijvend. Er zijn ook een aantal wettelijke voorwaarden. Hierover lees je verder meer. Vaak heeft het pleeggezin geen enkele band met het kind of de jongere. We noemen dit een bestandsgezin. In 2015 werd 41% van de plaatsingen van minderjarigen gerealiseerd in een bestandsgezin. Het gezin geeft te kennen welk aanbod (vb. leeftijd van het kind, soort opvang, aantal kinderen, ) het wil doen. Dat aanbod wordt verder besproken tijdens de selectieprocedure. De nood aan mensen die bereid zijn om onder deze vorm een pleegkind tijdelijk in hun gezin op te nemen, is zeer groot. Die nood is nog groter wanneer het gaat om een volwassene met een beperking of psychisch probleem: slechts 33% wordt opgevangen in een bestandsgezin. In heel wat situaties heeft het pleeggezin wél al een relatie met het kind. Het zijn bijvoorbeeld familieleden, vrienden of buren. Dit noemen we een familie- of netwerkgezin. In 2015 werd 46% van de plaatsingen van minderjarigen gerealiseerd binnen de eigen familie en 13% binnen het ruimer netwerk van het pleegkind. De volwassenen worden in bijna de helft van de situaties opgevangen binnen de familie en zowat 1/5 binnen het eigen sociaal netwerk. PLEEGGEZIN - Minderjarigen PLEEGGEZIN - Volwassenen 8

9 Criteria voor pleegzorg In principe kan iedereen zich kandidaat stellen om pleegzorger te worden, maar enkele voorwaarden liggen wettelijk vast: je moet meerderjarig zijn alle meerderjarige gezinsleden moeten een Uittreksel uit het Strafregister Model 2 kunnen voorleggen het pleeggezin moet voldoende draagkracht hebben het gehele gezin moet achter de beslissing staan om een pleegkind/pleeggast op te vangen Volgende vaardigheden vinden we bij pleegzorgers heel belangrijk: willen samenwerken met de dienst voor pleegzorg en met andere betrokkenen ouderschap en verantwoordelijkheid delen; open en duidelijk zijn in contacten; pleegkinderen/pleeggasten helpen om een positieve kijk op zichzelf te ontwikkelen hen helpen om hun gedrag te veranderen zonder hen pijn te doen; de effecten van pleegzorg inschatten op de eigen situatie kunnen omgaan met onvoorspelbaarheid, tijdelijkheid en verlies; respect opbrengen voor de keuzes van anderen. 9

10 Hoe verloopt de selectie van een bestands(pleeg)gezin? Om een kind veilig en verantwoord te plaatsen, moeten we het pleeggezin goed kennen. Maar het is ook belangrijk dat het gezin goed geïnformeerd is over wat pleegzorg allemaal inhoudt. Daar hebben wij een procedure voor: Op verschillende locaties in de provincie worden geregeld info-momenten over pleegzorg georganiseerd. Daar krijgt men al een eerste uitleg over de verschillende aspecten van pleegzorg: wat is pleegzorg, welke vormen van pleegzorg zijn er, welke administratieve veranderingen brengt dit met zich mee, welke thema s zullen tijdens de selectieprocedure besproken worden, In 2015 werden 17 info-avonden georganiseerd. Er waren 230 gezinnen aanwezig. 84 van die gezinnen lieten weten dat ze aan de selectieprocedure wilden deelnemen. De selectieprocedure begint met een verkennend gesprek aan huis. Tijdens dit gesprek willen we ook kennismaken met de kinderen of andere inwonende personen. Daarna volgen vijf bijeenkomsten in groep. Meerdere kandidaat-pleegzorgers komen samen met een medewerker en ervaringsdeskundigen (pleegzorger, eigen kind, pleegkind ). Daarnaast zijn er ook nog twee individuele gesprekken op de dienst voor pleegzorg. Tijdens de selectieprocedure worden een aantal thema s besproken die cruciaal zijn binnen pleegzorg: hechting, verlies en rouw, familiegeschiedenis (geschiedenis van de pleegouders), loyaliteit en identiteit, opvoeding en moeilijk gedrag, en stopzetting van de plaatsing. Zo leren wij de gezinsleden kennen en kunnen zij beter inschatten of de opvang van een pleegkind aan hun verwachtingen tegemoetkomt. Het gebeurt regelmatig dat zij hun oorspronkelijk aanbod duidelijker afbakenen, wijzigen of intrekken. De selectieprocedure wordt afgerond met een laatste individueel gesprek, waarin de afspraken 10

11 en het aanbod (leeftijd, geslacht, aantal pleegkinderen dat kan opgevangen worden, wenselijke duur van de pleegzorgsituatie ) van het pleeggezin vastgelegd worden. Voor minderjarigen werden in nieuwe pleeggezinnen geselecteerd en voor 10 gezinnen liep het voorbereidingsprogramma nog verder in Bijna alle nieuwe pleeggezinnen willen max. 1 pleegkind tegelijk opvangen. Het merendeel van de gezinnen wil het liefst starten met een jong kind (kleuterleeftijd). Voor volwassenen werden geen nieuwe pleeggezinnen geselecteerd. De volwassenen die in een bestandsgezin opgevangen worden, werden reeds als kind in dit gezin geplaatst. Momenteel is er vooral nood aan pleegzorgers voor kindjes van 0 tot 6 jaar en voor broertje en zusje tezamen (brusjes) of voor 2 zusjes of 2 broertjes. Hoe wordt een plaatsing bij ons aangemeld? Een vraag tot plaatsing kan op verschillende manieren bij Pleegzorg Oost-Vlaanderen binnenkomen: hetzij rechtstreeks, hetzij niet-rechtstreeks. Soms nemen ouders, hun vertrouwenspersoon of een andere hulpverlener contact op met ons. Ze hebben tijdelijke problemen, waarvoor een oplossing op korte termijn in het vooruitzicht is. Vaak biedt een korte of gedeeltelijke opvang al soelaas. De meeste vormen van pleegzorg echter zijn meer ingrijpend en zijn niet rechtstreeks toegankelijk. In dat geval worden wij gecontacteerd door de Integrale Toegangspoort of door de jeugdrechtbank. Het gaat dan om situaties waarbij een combinatie van problemen de ontplooiingskansen van de minderjarige of de volwassene ernstig in het gedrang brengt. In 2015 namen wij 305 nieuwe begeleidingen op: 279 begeleidingen voor minderjarigen en 26 voor volwassenen. 11

12 Hoe komt een plaatsing tot stand? Bij een vraag tot plaatsing wordt eerst besproken of pleegzorg wel het juiste antwoord is. Daarna wordt onderzocht onder welke voorwaarden het kind in een gezin kan geplaatst worden. We noemen dit de intake. Pas dan kijken wij of er een geschikt gezin voorhanden is. Als een pleeggezin voor de plaatsing in aanmerking komt, worden concrete afspraken gemaakt en wordt de plaatsing voorbereid met alle betrokkenen: het kind, de ouders (familie), het pleeggezin, de verwijzende instantie, de medewerker van de dienst, In heel wat situaties is de familie of iemand uit het eigen netwerk bereid om een pleegkind of pleeggast op te nemen in hun gezin. Dan gaan de medewerkers van Pleegzorg Oost-Vlaanderen na of dit een goede oplossing is en op welke manier wij kunnen samenwerken. In 2015 heeft Pleegzorg Oost-Vlaanderen in het totaal 1183 pleegkinderen (551 jongens en 632 meisjes) en 105 pleeggasten begeleid (58 mannen en 47 vrouwen). Voor de minderjarigen werkten we samen met 889 gezinnen, voor de volwassenen konden we rekenen op 100 gezinnen. LEEFTIJD - Minderjarigen LEEFTIJD - Volwassenen 12

13 Welke soort plaatsingen bestaan er? Crisispleegzorg: er is onmiddellijk een uithuisplaatsing nodig. Er is weinig tijd voor overleg, en nauwelijks kans tot voorbereiding. De opvang duurt in principe heel kort. Ondersteunende pleegzorg: kortstondig verblijf in een pleeggezin om vb. een weekend, een vakantie of een acute nood op te vangen. Het gaat om een tijdelijke ondersteuning van het gezin van oorsprong of het is een aanvulling op een verblijf in een voorziening. Perspectiefzoekende pleegzorg: binnen een periode van minder dan zes maanden wordt gezocht naar een passende en meer definitieve oplossing. Dit kan zijn: terugkeer naar huis, naar een voorziening, zelfstandig wonen of een langdurig verblijf in een pleeggezin. Perspectiefbiedende pleegzorg: hier gaat het om een langdurig (meer dan zes maanden) verblijf in een pleeggezin. Men kiest hiervoor wanneer een terugkeer naar huis niet in het belang is van het pleegkind of pleeggast. SOORT PLAATSING - Minderjarigen SOORT PLAATSING - Volwassenen 13

14 Hoe begeleiden we de plaatsing? Een plaatsing brengt in een gezin heel wat veranderingen teweeg. Een medewerker van Pleegzorg Oost-Vlaanderen loodst het pleeggezin door de doolhof van administratieve regelingen: kinderbijslag, ziekenkas, domicilie, dagvergoeding, bijzondere kosten, familiale verzekering, Daarnaast voorzien we voor elke plaatsing een vaste begeleider. Hij komt regelmatig aan huis om het verloop van de plaatsing te bespreken en het pleeggezin te ondersteunen. Zijn er moeilijkheden? Dan staat hij het pleeggezin met raad en daad bij. De begeleider tracht ook een vertrouwensrelatie met het pleegkind of de pleeggast op te bouwen, zodat deze zich veilig kan voelen om vrijuit te spreken over de dingen die hem bezighouden. De begeleider zorgt ervoor dat de band met de familie of met andere belangrijke betrokkenen niet verwatert. De begeleider pleegt, waar nodig, overleg met de ouders, familie, school, therapeut, andere hulpverleners Het spreekt vanzelf dat er in de begeleiding andere accenten gelegd worden wanneer het gaat om een plaatsing van een minderjarige dan om een plaatsing van een volwassene. Bij een kind of jongere zal de begeleider zich sterk toeleggen op de opvoeding en ontwikkeling binnen de driehoek kind-ouders-pleeggezin. Bij een volwassene zal de focus van de begeleiding meer liggen op het maximaal participeren van de pleeggast aan de samenleving. 14

15 Hoe eindigt een plaatsing? In 2015 werden 446 plaatsingen beëindigd: 436 bij de minderjarigen en 10 bij de volwassenen. NA DE PLAATSING - Minderjarigen 22% van de pleegkinderen ging terug naar huis of naar familie. 3% van de pleegkinderen ging na afloop van de plaatsing zelfstandig wonen, al dan niet met begeleiding. 29% van de pleegkinderen bleef in het pleeggezin nadat het dossier was afgesloten. Bij 7% bleek een overplaatsing naar een Begeleidingstehuis of een Onthaal-, Oriëntatie- of Observatiecentrum nodig. 38% van de dossiers kende een ander vervolg (vb. overstap naar een andere vorm van pleegzorg, naar een ander pleeggezin, ). 15

16 NA DE PLAATSING - Volwassenen Het perspectief van volwassenen die in een pleeggezin verblijven is wezenlijk verschillend van dat van een minderjarige. Het gaat immers altijd om mensen met een handicap en/of psychische problematiek en de meeste plaatsingen zijn langdurend. Het is dan ook logisch dat deze plaatsingen een andere afloop kennen: 4 gasten verhuisden naar een residentiële setting, 1 gast is overleden, 2 gasten kozen voor zelfstandig wonen, 1 gast verhuisde met zijn pleeggezin naar een andere provincie, 1 gast trok terug in bij zijn ouders en 1 gast verhuisde naar een ander pleeggezin. Op 31 december 2015 liep de plaatsing verder voor 1079 minderjarigen en voor 95 volwassenen.

17 2 17

18 En er is meer Het aanbieden van een kwaliteitsvolle hulpverlening blijft onze eerste zorg. Dit betekent dat we ons niet beperken tot onze kernopdracht, maar met een open blik kijken naar de evoluerende maatschappelijke noden. Met diverse projecten en vernieuwende werkvormen spelen we hier op in. Enkele voorbeelden: Project Geef de wereld een thuis De vluchtelingenstroom naar Europa in 2015 kan niemand ontgaan zijn. De massale persaandacht heeft een ware solidariteitsgolf op gang gebracht. Heel wat gezinnen boden zich aan om vluchtelingen op te vangen. Samen met het Agentschap Jongerenwelzijn, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en diensten met een aanbod voor niet begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) werkte pleegzorg het project Geef de wereld een thuis uit. Het project richt zich op 3 doelgroepen die in aanmerking komen om in een pleeggezin te verblijven: NBMV, vluchtelingengezinnen met kinderen en volwassen vluchtelingen met een beperking of psychiatrisch probleem. In september en oktober gaven we 4 extra infoavonden voor mensen die vluchtelingen wilden opnemen in hun gezin. Er kwamen 196 geïnteresseerde gezinnen luisteren. 29 kandidaat-gezinnen schreven zich in om een voorbereidingsprogramma te volgen en in december stonden de eerste gescreende gezinnen reeds klaar om iemand op te vangen. Vanaf januari 2016 zullen we meer zicht krijgen op de aanvragen van vluchtelingen en kunnen starten met het matchen van minderjarige vluchtelingen aan deze gezinnen. Voor het opvangen van vluchtelingengezinnen met kinderen moet nog even gewacht worden omdat de regelgeving hier en daar voor obstakels zorgt (Vlaamse Wooncode, referentieadressen, ruimtelijke ordening, inschrijving ). De overheid zoekt nog naar oplossingen. 18

19 Participatie We vinden het belangrijk dat ouders, pleegzorgers, pleegkinderen en pleeggasten kunnen meepraten over thema s die zij waardevol vinden binnen pleegzorg. In 2015 zijn we gestart met ontmoetingsactiviteiten voor jongeren en pleeggasten. De ontmoetingsgroep voor pleegzorgers kwam regelmatig samen en signaleerde een aantal items. In 2016 zullen we ook voor ouders ontmoetingsmomenten organiseren. Er zijn ook 2 grootoudergroepen actief: 1 groep in Gent en 1 groep in Aalst. Thema s die daar aan bod komen zijn onder meer sociale media, zakgeld/sparen, generatiekloof grootouders-kleinkinderen, ingewikkeld taalgebruik van de jeugdrechtbank, gehoord worden van kinderen door verwijzers, erfelijkheid, bezoekregeling Bezoekersruimte Ook al woont een kind in een pleeggezin, toch blijven ouders een belangrijke rol spelen in het leven van een kind. Bij elke plaatsing van een minderjarige zoeken we op welke manier het contact tussen het kind en zijn ouders kan geregeld worden. Soms gaan bezoeken door in het pleeggezin, soms gaat het kind tijdens het weekend naar huis, maar soms is het nodig dat ouders en kinderen mekaar zien op een neutrale plaats, en onder begeleiding. Om dit laatste mogelijk te maken, hebben we in Drongen, Oudenaarde en Sint-Niklaas een ruimte ingericht als bezoekersruimte: gezellig gemeubileerd, met een tuin, met speelgoed en de mogelijkheid om samen iets te eten, Pleegzorg Oost-Vlaanderen ontving een cheque van 3000 euro van Lions Club Gent Leieland voor de aankoop van duurzaam speelgoed voor de bezoekersruimte. In 2015 konden 65 kinderen op die manier wekelijks, maandelijks, tweemaandelijks contact hebben met hun ouder(s). De leeftijd van de kinderen varieerde van 0 tot 15 jaar. 19

20 3

21 Public relations en andere acties Onze belangrijkste opdracht als Dienst voor Pleegzorg is het realiseren en opvolgen van pleegzorgsituaties. Dat las u al in het eerste deel van dit jaarverslag. Natuurlijk is dit onmogelijk zonder het engagement van onze talrijke pleeggezinnen om kinderen, jongeren en volwassenen tijdelijk op te vangen. We maken dan ook graag van elke gelegenheid gebruik om hen en ook hun eigen kinderen - hiervoor te danken. Zij vormen een belangrijke factor in het welslagen van een plaatsing. Naar jaarlijkse gewoonte organiseerden we ook in 2015 een pleeggezinnendag. Dit jaar stond dit in het teken van Halloween. We nodigden alle pleeggezinnen uit Oost-Vlaanderen uit voor een griezeltocht in Aalst. Op 6 december organiseerde Kiwanis Gent een spetterend Sinterklaasfeest voor de pleegkinderen en dankzij de steun van Cera konden we 77 kinderen en volwassenen vergasten op de Samson en Gert Kerstshow. Er blijft echter een nijpend tekort aan pleeggezinnen. Een tekort dat we proberen op te vangen met doeltreffende public relations-acties: we waren aanwezig op de Gentse Feesten en op de Vredesfeesten in Sint-Niklaas, Music for Life deed een duit in het zakje, we namen deel aan de aflossingsmarathon Ekiden, er was de broodzakkenactie, we lanceerden de campagne Geef de wereld een thuis in het kader van de vluchtelingencrisis en de campagne Ja, ik kan met de bedoeling het grote publiek vertrouwd te maken met volwassenen in pleegzorg. En voor 2016 hebben we natuurlijk al weer heel wat schitterende ideeën! 21

22 4

23 Contact HOOFDZETEL Blaisantvest Gent Tel: Fax: Directeur: Johan Van der Sypt Regio Regio Regio Gent-Eeklo Waas & Dender Zuidoost-Vlaanderen Vlaamsekaai 11 Heidepark 13 Kortrijkse Heerweg Gent 9200 Dendermonde 9700 Oudenaarde Tel: Tel: Tel: Neermeerskaai 2B Hoogkamerstr. 337A Kerkhoflaan Gent 9140 Temse 9300 Aalst Tel: Tel: Tel: Visstraat Eeklo verantwoordelijke: verantwoordelijke: verantwoordelijke: Steven Derluyn Helmut De Graeve Anneleen De Roo Voor aanmeldingen van begeleidingen en voor kandidaat-pleeggezinnen: Tel: of info@pleegzorgoostvlaanderen.be 23

24 Tel.: V.U. : Dirk Roeland, Blaisantvest 105, 9000 Gent