JAARVERSLAG. Je thuis delen, verrijkt je leven.

Transcriptie

1 2014 JAARVERSLAG Je thuis delen, verrijkt je leven.

2

3 1 Werking 2 3 En er is meer Public relations en andere acties 4 Contact

4 JAARVERSLAG 2014 Pleegzorg Oost-Vlaanderen is ontstaan door de fusie van de zeven pleegzorgdiensten die voorheen in Oost-Vlaanderen werkzaam waren. Ook in andere Vlaamse provincies zijn de pleegzorgdiensten gefusioneerd tot één dienst per provincie. De werking van Pleegzorg Oost-Vlaanderen is gespreid over drie regio s: Gent-Eeklo, Waas & Dender en Zuid-Oost-Vlaanderen. Om zo bereikbaar mogelijk te zijn voor onze cliënten, zijn we per regio op verschillende locaties gevestigd. De hoofdzetel staat in voor overkoepelende opdrachten en administratie. WAT IS PLEEGZORG? Bij pleegzorg neemt een gezin gedurende een korte of langere periode de opvoeding en/of de zorg over voor iemand uit een ander gezin. Dit kan een minderjarige (pleegkind/pleegjongere) zijn, maar evengoed een volwassene (pleeggast) met een beperking of met een psychisch probleem. VISIE Pleegzorg Oost-Vlaanderen is een professionele organisatie die streeft naar optimale levenskwaliteit voor kinderen, jongeren en volwassenen in pleegzorg. Het is een pluralistische organisatie met respect voor ieders eigenheid, waarden, cultuur en levensbeschouwing. Concreet betekent dit dat wij verwachten dat de pleeggezinnen respect hebben voor de eigenheid en opvattingen van het pleegkind/de pleeggast en zijn familie. De persoonlijke ontwikkeling van het kind, de jongere of de volwassene staat centraal. Hij/zij moet alle kansen krijgen om zich te ontwikkelen tot een vrije, solidaire, zelfverantwoordelijke persoonlijkheid, met respect voor andere mensen. Dwang, straf of schuld zijn onaanvaardbaar. Opvoeding en zorg betekenen voor 4

5 ons het pleegkind/de pleeggast helpen om in de samenleving zijn/haar weg te vinden, op basis van begrip en overtuiging. Opvoeding betekent ook duidelijke grenzen leggen, en zelf het goede voorbeeld geven. Van pleegouders verwachten wij dat zij dit kunnen bieden. Bedankt pleeggezinnen, Dit jaarverslag is een goed moment om onze pleeggezinnen te danken voor hun inzet. En ook de vele particuliere schenkers, verenigingen en instanties verdienen een welgemeende merci. We hopen dat ons jaarverslag u een goed beeld geeft van onze werking in Veel leesplezier! Giften zijn welkom De toegekende subsidies volstaan niet om voor onze pleegkinderen iets extra te doen, bijvoorbeeld een uitstap of bijkomende ondersteuning. Uw gift is dus van harte welkom. Dit kan door te storten op rekeningnr. BE van Pleegzorg Oost-Vlaanderen, met vermelding van het woord gift. Tot onze spijt echter zullen wij pas een fiscaal attest kunnen afleveren voor giften die gestort worden in Johan Van der Sypt, directeur 5

6 1

7 Werking De opdracht van een dienst voor pleegzorg. De belangrijkste opdracht van een dienst voor pleegzorg is minderjarigen en volwassenen met een beperking of psychisch probleem in pleeggezinnen te plaatsen en te begeleiden. Waarom een plaatsing? Omdat een kind of jongere omwille van moeilijkheden thuis beter een tijdje in een ander gezin woont. Ook volwassenen met een beperking worden soms opgenomen in een ander gezin. Dat andere gezin noemen we een pleeggezin. De leden van het pleeggezin noemen we pleegzorgers. Soms is het pleeggezin familie, of iemand uit de vrienden- of kennissenkring. Er zijn ook mensen die een minderjarige of een volwassene opvangen waarmee zij vooraf geen enkele band hadden. Welke soort opvang? Dat hangt af van de situatie. We werken met korte of langdurende plaatsingen, crisisopvang, onderbroken plaatsingen, weekend- en vakantieplaatsingen. In het vakjargon spreekt men over verschillende modules: ondersteunende pleegzorg, perspectiefzoekende pleegzorg, perspectiefbiedende pleegzorg en crisispleegzorg. Over wie gaat het? Pleegzorg Oost-Vlaanderen vzw begeleidt plaatsingen van baby s, kleuters, lagere schoolkinderen en jongeren, maar ook van volwassenen met een beperking of psychisch probleem. Bij minderjarigen spreken we over een pleegkind of pleegjongere, bij volwassenen spreken we over een pleeggast. Soms worden meerdere kinderen in hetzelfde pleeggezin geplaatst, bijvoorbeeld broers en zussen. 7

8 Wie zijn onze pleeggezinnen? Pleeggezinnen zijn geen supermensen. Het zijn wél mensen die een ernstig engagement aangaan, want een pleegkind of een pleeggast in je gezin opnemen, is niet vrijblijvend. Om pleegzorger te kunnen worden, zijn er ook een aantal wettelijke voorwaarden. Hierover leest u verder meer. Vaak heeft het pleeggezin geen enkele band met het kind of de jongere. We noemen dit een bestandsgezin. In 2014 werd 43% van de plaatsingen gerealiseerd in zo n bestandsgezin. Het gezin geeft te kennen welk aanbod zij wil doen (vb. leeftijd van het kind, soort opvang, aantal kinderen, ). Dat aanbod wordt dan verder besproken tijdens de selectieprocedure. De nood aan mensen die bereid zijn om een pleegkind of pleeggast tijdelijk in hun gezin op te nemen is zeer groot. Soms heeft het pleeggezin wél al een relatie met het kind. Het zijn bijvoorbeeld familieleden, vrienden of buren. Dit noemen we een familie- of netwerkgezin. In 2014 werd 43% van de plaatsingen gerealiseerd binnen de eigen familie en 14% van de plaatsingen werd gerealiseerd binnen het ruimer netwerk van het pleegkind of de pleeggast. 8

9 Criteria voor pleegzorg In principe kan iedereen zich kandidaat stellen om pleegzorger te worden, maar er zijn enkele voorwaarden die wettelijk vastliggen: je moet meerderjarig zijn alle meerderjarige gezinsleden moeten een Uittreksel uit het Strafregister Model 2 kunnen voorleggen het pleeggezin moet voldoende draagkracht hebben het hele gezin moet achter de beslissing staan om een pleegkind/pleeggast op te vangen Volgende vaardigheden vinden we bij pleegzorgers heel belangrijk: willen samenwerken met de dienst voor pleegzorg en met andere betrokkenen ouderschap en verantwoordelijkheid delen; open en duidelijk zijn in contacten; pleegkinderen/pleeggasten helpen om een positieve kijk op zichzelf te ontwikkelen hen helpen om hun gedrag te veranderen zonder hen pijn te doen; de effecten van pleegzorg inschatten op de eigen situatie kunnen omgaan met onvoorspelbaarheid, tijdelijkheid en verlies; respect opbrengen voor de keuzes van anderen. 9

10 Hoe verloopt de selectie van een bestands(pleeg)gezin? Om een kind veilig en verantwoord te plaatsen, moeten we het pleeggezin goed kennen. Maar het is ook belangrijk dat het gezin goed geïnformeerd is over wat pleegzorg allemaal inhoudt. Daar hebben wij een procedure voor: Op verschillende locaties in de provincie worden geregeld info-avonden over pleegzorg georganiseerd. Daar krijgt men al een eerste uitleg over de verschillende aspecten van pleegzorg: wat is pleegzorg, welke vormen van pleegzorg zijn er, welke administratieve veranderingen brengt dit met zich mee, welke thema s zullen tijdens de selectieprocedure besproken worden, In 2014 werden 18 info-avonden georganiseerd. Er waren 187 gezinnen aanwezig. 59 van die gezinnen lieten weten dat ze aan de selectieprocedure wilden deelnemen. De selectieprocedure zelf begint met een verkennend gesprek aan huis. Tijdens dit gesprek willen we ook kennismaken met de kinderen of andere inwonende personen. Daarna volgen vier bijeenkomsten in groep. Meerdere kandidaat-pleegzorgers komen samen met een medewerker en ervaringsdeskundigen (pleegzorger, eigen kind, pleegkind ). Daarnaast zijn er ook nog twee individuele gesprekken op de dienst. Tijdens de selectieprocedure worden thema s besproken die cruciaal zijn binnen pleegzorg: hechting, verlies en rouw, familiegeschiedenis (geschiedenis van de pleegouders), loyaliteit en identiteit, opvoeding en moeilijk gedrag, en stopzetting van de plaatsing. Zo leren wij de gezinsleden kennen en kunnen zij beter inschatten of een pleegkind aan hun verwachtingen tegemoetkomt. Het gebeurt regelmatig dat zij hun oorspronkelijk aanbod duidelijker afbakenen, wijzigen of intrekken. De selectieprocedure wordt afgerond met een laatste individueel gesprek, waarin de afspraken

11 en het aanbod (leeftijd, geslacht, aantal pleegkinderen dat kan opgevangen worden, wenselijke duur van de pleegzorgsituatie ) van het pleeggezin vastgelegd worden. In 2014 werden 33 nieuwe pleeggezinnen geselecteerd en 17 gezinnen wilden nog even wachten met hun aanbod. ¾ van de gezinnen wil max. 1 pleegkind tegelijk opvangen, de meeste gezinnen verkiezen de opvang voor een kortere periode, de overgrote meerderheid wil een kind opvangen dat jonger is dan 12 jaar. Hoe wordt een plaatsing bij ons aangemeld? Een vraag tot plaatsing kan op verschillende manieren bij Pleegzorg Oost-Vlaanderen binnenkomen: hetzij rechtstreeks, hetzij niet-rechtstreeks. Soms nemen ouders, of hun vertrouwenspersoon, of een andere hulpverlener contact op met ons. Ze hebben tijdelijke problemen, waarvoor een oplossing op korte termijn in het vooruitzicht is. Vaak biedt een korte of gedeeltelijke opvang al soelaas. De meeste vormen van pleegzorg echter zijn meer ingrijpend en zijn niet rechtstreeks toegankelijk. In dat geval worden wij gecontacteerd door de Integrale Toegangspoort of door de jeugdrechtbank. Het gaat dan om situaties waarbij een combinatie van problemen de ontplooiingskansen van de minderjarige of de volwassene ernstig in het gedrang brengt. In 2014 startten wij 381 nieuwe begeleidingen op, voor 361 pleegkinderen en voor 20 pleeggasten. 11

12 Hoe komt een plaatsing tot stand? Bij een vraag tot plaatsing, wordt eerst uitgezocht of pleegzorg wel het juiste antwoord is. Daarna wordt onderzocht onder welke voorwaarden het kind in een gezin kan geplaatst worden. We noemen dit de intake. Pas dan kijkt men of er een geschikt gezin voorhanden is. Als een pleeggezin voor de plaatsing in aanmerking komt, dan worden concrete afspraken gemaakt en wordt de plaatsing voorbereid met alle betrokkenen: het kind, de ouders (familie), het pleeggezin, de aanmelder, de medewerker van de dienst, In heel wat situaties is de familie of iemand uit het eigen netwerk bereid om een pleegkind of pleeggast op te nemen in hun gezin. Dan gaan de medewerkers van Pleegzorg Oost-Vlaanderen na of dit een goede oplossing is en op welke manier wij kunnen samenwerken. In 2014 heeft Pleegzorg Oost-Vlaanderen 1271 pleegkinderen en pleeggasten begeleid: 669 meisjes en 602 jongens. Ze werden opgevangen in 978 pleeggezinnen.

13 Welke soort plaatsingen bestaan er? Crisispleegzorg: er is onmiddellijk een uithuisplaatsing nodig. Er is weinig tijd voor overleg, en nauwelijks kans tot voorbereiding. De opvang duurt in principe heel kort. Ondersteunende pleegzorg: is een kortstondig verblijf in een pleeggezin om bvb. een weekend, een vakantie of een acute nood op te vangen. Het gaat om een tijdelijke ondersteuning van het gezin van oorsprong of het is een aanvulling op een verblijf in een voorziening. Perspectiefzoekende pleegzorg: tijdens het verblijf in het pleeggezin wordt - binnen een periode van minder dan zes maanden - gezocht naar een passende en meer definitieve oplossing. Dit kan zijn: terugkeer naar huis, naar een voorziening, zelfstandig wonen of een langdurig verblijf in een pleeggezin. Perspectiefbiedende pleegzorg: hier gaat het om een langdurig (meer dan zes maanden) verblijf in een pleeg gezin. Men kiest hiervoor wanneer een terugkeer naar huis niet in het belang is van het pleegkind of pleeggast. 13

14 Hoe begeleiden we de plaatsing? Een plaatsing brengt in een gezin heel wat veranderingen teweeg. Een medewerker van Pleegzorg Oost-Vlaanderen loodst het pleeggezin door het doolhof van administratieve regelingen: kinderbijslag, ziekenkas, domicilie, dagvergoeding, bijzondere kosten, familiale verzekering, Daarnaast voorzien we voor elke plaatsing een vaste begeleider. Hij komt regelmatig aan huis om het verloop van de plaatsing te bespreken en het pleeggezin te helpen bij hun opvoedingstaak. Zijn er moeilijkheden? Dan staat hij het pleeggezin met raad en daad bij. Want bij de opvoeding en zorg van een pleegkind/pleeggast komt vaak veel meer kijken dan bij een eigen kind. De begeleider bouwt met het pleegkind een vertrouwensrelatie uit. Zo voelt het kind of de gast zich veilig om vrijuit te spreken over de dingen die hem bezighouden. De begeleider zorgt ervoor dat de band met de familie niet verwatert, en pleegt, indien nodig, overleg met de ouders, school, therapeut of andere belangrijke betrokkenen. Soms volstaat de gewone begeleiding niet, omdat er bvb. sprake is van ernstige gedragsmoeilijkheden. Dan kunnen we daar bovenop gedurende een korte en afgebakende periode een intensieve ondersteuning aanbieden. Dat wordt behandelingspleegzorg genoemd. 14

15 Hoe eindigt een plaatsing? In 2014 werden 329 plaatsingen beëindigd. 34% van de pleegkinderen/pleeggasten ging terug naar huis of naar familie. 7% van de pleegkinderen/pleeggasten ging na afloop van de plaatsing zelfstandig wonen, al dan niet met begeleiding. 22% van de pleegkinderen bleef in het pleeggezin nadat het dossier was afgesloten. Bij 10% bleek een overplaatsing naar een Begeleidingstehuis of naar een Onthaal-, Oriëntatie- of Observatiecentrum nodig. 27% van de dossiers kende een ander vervolg (vb. overstap naar een andere vorm van pleegzorg, naar een ander pleeggezin, vervolg onbekend ). Op 31 december 2014 liepen nog 1105 plaatsingen verder. 15

16 2

17 En er is meer Onze samenleving verandert voortdurend... en zo ook de regelgeving. Vanaf 1 januari 2014 trad het nieuwe Decreet Pleegzorg in voege. Het betekende de start van de nieuwe organisatie Pleegzorg Oost-Vlaanderen: een fusie van zeven verschillende diensten voor pleegzorg tot één grote dienst. De nieuwe regelgeving had niet enkel een weerslag op de omvang en de structuur van de organisatie, maar ook op procedures, wijze van betoelaging, registratie, administratie, personeelsaangelegenheden, overlegplatforms Ook de inhoudelijke opdracht van de dienst werd uitgebreid en kreeg bijkomende accenten. Kortom, het was een jaar vol veranderingen, zoeken, struikelen en weer opstaan. Toch gingen we ook een aantal nieuwe uitdagingen aan en werden reeds lopende initiatieven verder uitgewerkt. Cultuursensitieve pleegzorg We leven in een multiculturele maatschappij. We zien deze verscheidenheid ook in ons werkveld: we werken ook met kinderen en gezinnen met een migratieachtergrond. Bij hen gaat een plaatsing vaak gepaard met nog meer verschillen in cultuur, gewoontes, geloofsovertuiging, taal, omgangsvormen enzomeer. Het overbruggen van die cultuurverschillen vraagt extra inspanningen vanuit de organisatie. Zo willen we pleegzorg bekend maken bij deze gemeenschappen en op die manier ook bij hen zoeken naar nieuwe pleeggezinnen. In 2014 werden informatiebrochures, advertenties en affiches verspreid. Er werden contacten gelegd met invloedrijke figuren binnen de Turkse gemeenschap. Artikels en interviews verschenen in de media. We waren present op evenementen waar deze doelgroep aanwezig was en we hebben voorlichting rond pleegzorg gegeven. Ook binnen de organisatie is het belangrijk om open te staan voor deze diversiteit. Sommige 17

18 hulpverleners hebben het gevoel zich op glad ijs te bewegen, anderen hebben minder voeling met bepaalde nuances. Een werkgroep cultuursensitieve pleegzorg tracht hieraan tegemoet te komen. Het is de bedoeling om de expertise die wél reeds aanwezig is, te verzamelen en door te geven binnen de gehele organisatie. De bezoekersruimte Ouders blijven een belangrijke rol spelen in het leven van een kind, ook al woont het kind in een pleeggezin. Bij elke plaatsing zoeken we op welke manier het contact tussen het kind en zijn ouders kan geregeld worden. Soms gaan bezoeken door in het pleeggezin, soms gaat het kind in het weekend naar huis, maar soms is het nodig dat ouders en kinderen mekaar zien op een neutrale plaats, en onder begeleiding. Meestal heeft dat te maken met problemen bij de ouders: ze zijn dakloos, of hebben psychiatrische problemen, de thuissituatie is onveilig, ouders zijn zwakbegaafd, of kampen met een verslavingsproblematiek Om het toch mogelijk te maken dat ouders en kinderen elkaar blijven zien, hebben we een huis ingericht als bezoekersruimte: gezellig gemeubileerd, met een tuin, met speelgoed en de mogelijkheid om samen iets te eten, Tijdens die bezoeken is er altijd een medewerker aanwezig, die observeert en een verslag opmaakt voor de begeleider van de plaatsing. In 2014 konden 51 kinderen op die manier wekelijks, maandelijks, tweemaandelijks contact hebben met hun ouder(s). De leeftijd van de kinderen varieerde van 0 tot 15 jaar. 18

19 Het enorme succes van de bezoekersruimte in de regio Gent-Eeklo toont aan dat we hiermee beantwoorden aan een grote nood. Om die reden hebben we in 2014 ook in de regio Zuid-Oost- Vlaanderen een bezoekersruimte geïnstalleerd. Participatie We vinden het belangrijk dat ouders, pleegzorgers, pleegkinderen en pleeggasten kunnen meepraten over thema s die zij waardevol vinden voor pleegzorg. Daarom hebben we in 2014 gezocht naar manieren om hen warm te maken om deel te nemen aan ontmoetingsgroepen en een participatieraad. De ervaring heeft ons geleerd dat pleegzorgers hiervoor makkelijker samen te brengen zijn dan ouders of pleegkinderen of pleeggasten. Volgend jaar zullen we ook voor hen ontmoetingsmomenten organiseren. Grootoudergroepen Naar aanleiding van een stageproject zijn in 2014 twee grootoudergroepen opgericht: een groep in Gent, een andere in Aalst. Beide groepen worden ondersteund door een begeleider en komen om de twee maand samen. De groep in Gent werkt met thema s per bijeenkomst. Het zijn de grootouders zelf die bepalen welke onderwerpen zij willen bespreken. De groep in Aalst kiest voor een andere aanpak. Daar komen de persoonlijke verhalen, adviezen, gevoelige onderwerpen zeer spontaan naar boven. Het respect voor elkaars verhaal is er groot.

20 3

21 Public relations en andere acties Onze belangrijkste opdracht als Dienst voor Pleegzorg is het realiseren en opvolgen van pleegzorgsituaties. Dat las u al in het eerste deel van dit jaarverslag. Natuurlijk is dit onmogelijk zonder het engagement van onze talrijke pleeggezinnen om kinderen, jongeren en volwassenen tijdelijk op te vangen. We maken dan ook graag van elke gelegenheid gebruik om hen en ook hun eigen kinderen - hiervoor te danken. Zij vormen een belangrijke factor in het welslagen van een plaatsing. Toch blijft er een nijpend tekort aan pleeggezinnen. Een tekort dat we proberen op te vangen met doeltreffende public relations-acties. Door pleegzorg meer zichtbaar te maken in de samenleving hopen we mensen warm te krijgen om bij te dragen aan een solidaire samenleving. In 2014 hebben we heel wat acties ondernomen om pleegzorg bekend te maken bij een breed publiek. Pleegzorgers kwamen zelf aan het woord op radio, televisie, in kranten en weekbladen. We waren aanwezig op evenementen waar veel gezinnen met kinderen op af kwamen. We voerden campagne in stations, deden een grootscheepse stickeractie op broodzakken en we werkten mee aan het haakproject Show you care, haak een granny square. De stad Sint-Niklaas kreeg het label Pleegzorgstad Jaarlijks wordt een pleeggezinnendag georganiseerd. In 2014 nodigden we alle pleeggezinnen uit Oost-Vlaanderen uit in het familiepark Harry Malter. Ook op andere evenementen konden pleeggezinnen elkaar ontmoeten: de pleegzorgmusical Pluk en Prik, gratis bijwonen van een voetbalmatch in het Gentse Ghelamco-arena, het Sinterklaasfeest Dit zijn momenten waarop pleegzorgers, hun eigen kinderen en pleegkinderen of pleeggasten ervaringen kunnen uitwisselen met elkaar. 21

22 4

23 Contact HOOFDZETEL Blaisantvest Gent Tel: Fax: Directeur: Johan Van der Sypt Regio Regio Regio Gent-Eeklo Waas & Dender Zuidoost-Vlaanderen Vlaamsekaai 11 Heidepark 13 Kortrijkse Heerweg Gent 9200 Dendermonde 9700 Oudenaarde Tel: Tel: Tel: Neermeerskaai 2B Hoogkamerstr. 337A Kerkhoflaan Gent 9140 Temse 9300 Aalst Tel: Tel: Tel: Visstraat Eeklo verantwoordelijke: verantwoordelijke: verantwoordelijke: Steven Derluyn Helmut De Graeve Anneleen De Roo Voor aanmeldingen van begeleidingen en voor kandidaat-pleeggezinnen: Tel: of info@pleegzorgoostvlaanderen.be 23

24 Tel.: V.U. : Dirk Roeland, Blaisantvest 105, 9000 Gent