Een inleiding op het EU-cohesiebeleid

Transcriptie

1 E inleiding op het EU-cohesiebeleid Cohesiebeleid Juni 2014

2 Wat is het cohesiebeleid? Het cohesiebeleid is het belangrijkste investeringsbeleid de EU Het beleid is gericht op alle regio s sted in de Europese Unie, is bedoeld om de werkgelegheid, de concurrtiepositie onderneming, economische groei duurzame ontwikkeling te ondersteun de levskwaliteit burgers te verbeter. DE TOTALE TOTAAL: ,5 % Het cohesiebeleid heeft op allerlei vlakk grote invloed Het cohesiebeleid is het fundamt de Europese solidariteit De investering drag ertoe bij dat tal overige beleidsdoelstelling de EU kunn word verwezlijkt. Het vormt e aanvulling op EU-beleidsmaatregel t aanzi bijvoorbeeld onderwijs, werkgelegheid, ergie, het milieu, de gemeschappelijke markt, onderzoek innovatie. Het cohesiebeleid biedt in het bijzonder e investeringskader -strategie om aan de gezamlijk overegekom doelstelling voor groei te voldo (de Europa 2020-strategie ec.europa.eu/eu2020). Het merdeel de financiering uit hoofde het cohesiebeleid is gericht op de minder ontwikkelde Europese land regio s. Zo word deze geholp aan te hak bij de rest de EU kunn de nog altijd bestaande economische, sociale territoriale ongelijkhed word beperkt. De EU streeft ernaar in 2020 vijf concrete doelstelling op het gebied werkgelegheid, innovatie, onderwijs, sociale inclusie klimaat/ergie te verwezlijk. Elke lidstaat heeft op deze gebied zijn eig nationale doelstelling geformuleerd. Het cohesiebeleid is e katalysator verdere private overheidsfinanciering, niet alle omdat lidstat verplicht zijn tot cofinanciering uit de nationale begroting, maar ook omdat het vertrouw onder investeerders schept. Om deze doelstelling te bereik aan de diverse ontwikkelingsbehoeft alle regio s in de EU te voldo, is voor het cohesiebeleid voor de periode e bedrag 351,8 miljard EUR gereserveerd. Dit is bijna één derde de totale EU-begroting. Algeheel financieel effect Uitgaande de nationale bijdrag overige private investering wordt het effect het cohesiebeleid voor de periode geschat op ongeveer 450 miljard EUR. Financiering uit hoof het cohesiebele 351,8 miljard

3 Wat zijn de belangrijkste resultat*? Wat zijn de belangrijkste resultat*? Creër ban groei DE TOTALE EU-BEGROTING In de armste EU-regio s is het inkom toegom: in deze regio s is het bbp per inwoner toetotaal: miljard gom 60,5 % het EU-gemiddelde in Versterk onderzoek innovatie In de armste EU-regio s is het inkom toegom:werd in dezeondersteund. regio s is het bbp per inwoner toe onderzoeksproject gomwerd 60,5 % het EU-gemiddelde in Nog es 5 miljo EU-burgers aangeslot op breedbandinternet naar 62,7 % in ban Naar in schatting zijn er tuss nieuwe vaste de onderzoekssector nieuwe ban gecreëerd. werd gecreëerd onderzoeksproject werd ondersteund. Nog es 5 miljo EU-burgers werd aangeslot op breedbandinternet nieuwe vaste ban in de onderzoekssector werd gecreëerd. Invester in ms Verbeter het milieu Verbeter het milieu Elk jaar nem in de gehele EU ongeveer 15 miljo ms deel aan duizd project die word gecofinancierd door het Europees Sociaal Fonds (ESF). 2,4 miljo deelnemers aan ESF-maatregel ter ondersteuning de werkgelegheid vond binn 6 maand e baan ( ). Elk jaar nem de gehele EU ongeveer 15 mil Watervoorziingssystem werd ingemodernijoaan ms deel aan duizd project die seerd, wat t goede komt 3,2 miljo burgers. word de gecofinancierd door project verbeterd duurzaamheid het Europees Sociaal aantrekkelijkheid Fonds sted.(esf). 2,4 miljo deelnemers aan ESF-maatregel ter ondersteuning de werkgelegheid vond binn 6 het maand e baan ( ). Moderniser transport Watervoorziingssystem werd gemoderniseerd, wat t goede komt aan 3,2 miljo burgers project verbeterd de duurzaamheid aantrekkelijkheid sted. Moderniser het transport Ondersteun onderneming km weg km spoorweg hebb bijgedrag tot hetondersteun opzett e efficiënt trans-europees transportnetwerk (TEN-T). onderneming km weg km spoorweg hebb bijgedrag tot het opzett e efficiënt trans-europees transportnetwerk (TEN-T) naar 62,7 % in Naar schatting zijn er tuss nieuwe ban gecreëerd. 32,5 % Financiering uit hoofde het cohesiebeleid Invester 351,8 miljard d: zoek, id, z. Creër ban groei Versterk onderzoek innovatie in ms kleine middelgrote onderneming (kmo s) ontving directe investeringssteun starters werd ondersteund. Overig EU-beleid: ban werd gecreëerd bij de kmo s. 67,5 % kleine middelgrote onderneming (kmo s) ontving directe investeringssteun starters werd ondersteund ban werd gecreëerd bij de kmo s. landbouw, onderzoek, buitlands* Tzij beleid,anders z. vermeld, hebb gegevs betrekking op de periode ,2 miljard * Tzij anders vermeld, hebb gegevs betrekking op de periode

4 Hoe gaat het in zijn werk? Het verstrekk de financiering Het cohesiebeleid wordt gerealiseerd via drie hoofdfonds. Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO): gericht op versterking de regionale economische sociale cohesie door te invester in groeibevorderde sector om zo het concurrtievermog te verbeter ban te creër. Het EFRO financiert ook grsoverschrijdde samwerkingsproject. Het Europees Sociaal Fonds (ESF): investeert in ms richt zich daarbij vooral op verbetering de werkgelegheid opleidingsmogelijkhed. Het is er ook op gericht kansarme ms te help, die risico lop om onder de armoedegrs terecht te kom of sociaal buitgeslot te rak. Het Cohesiefonds: investeert in groe groei duurzame ontwikkeling, verbetert de connectiviteit binn lidstat met e bbp dat lager is dan 90 % het gemiddelde de EU-27. De juiste doelstelling bepal In samwerking met de lidstat regio s stelt de Commissie partnerschapsoverekomst operationele programma s op waarin de investeringsprioriteit ontwikkelingsbehoeft uite word gezet. De programma s word beheerd de individuele project word geselecteerd door beheersinstanties in de lidstat. Bestemming de fonds Wat is er nieuw voor ? De beheersinstanties selecter individuele projec- Meer gericht op resultat: duidelijkere meet- t. Als de totale kost e project meer dan 50 miljo EUR bedrag, moet dit ter goedkeuring aan de Commissie word voorgelegd. bare doelstelling t behoeve betere verantwoording. De Commissie stelt de financiering beschikbaar aan het begin elk jaar, zodat de land deze in de project kunn invester. fonds. Voorwaard: introductie specifieke voorwaard voordat de financiering kan word bestemd. De door de nationale autoriteit bevestigde uitgav word door de Commissie uitgekeerd. De programma s word voortdurd gecontroleerd. Tezam met het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) het Europees Fonds voor Maritieme Zak Visserij (EFMZV) vorm zij de Europese structuur- investeringsfonds (ESI-fonds) (ec.europa.eu/esif). Verevoudiging: één pakket regels voor alle vijf Daarbij gaat het onder meer om audits controles ter plaatse door de Commissie de betreffde lidstaat. Beide di gedurde de zevjarige begrotingsperiode verslag in te di. Versterking de stedelijke dimsie ondersteuning sociale inclusie: het EFRO is e minimumbedrag gereserveerd voor geïntegreerde project in sted het ESF is e minimumbedrag gereserveerd voor achtergestelde gemeschapp. Koppeling met economische hervorming: de Commissie kan de financiering opschort voor lidstat die niet voldo aan de economische regels de EU.

5 Wat prioriteit? Wat zijnzijn dede prioriteit? Het cohesiebeleid 11 thematische doelstelling opgesteld ter ondersteuning Het cohesiebeleid heeftheeft 11 thematische doelstelling opgesteld ter ondersteuning groei de groei de periode de in deinperiode Investering uit hoofde EFRO het EFRO ondersteun alledoelstelling, 11 doelstelling, Investering uit hoofde het ondersteun alle 11 de doelstelling 1-4 de zijnvoornaamste de voornaamste prioriteit investering. maarmaar de doelstelling 1-4 zijn prioriteit voor voor investering. De voornaamste prioriteit het zijn ESFdoelstelling zijn doelstelling hoewel het fonds De voornaamste prioriteit voorvoor het ESF 8-11,8-11, hoewel het fonds ook doelstelling 1-4 ondersteunt. ook doelstelling 1-4 ondersteunt. Het Cohesiefonds ondersteunt de doelstelling Het Cohesiefonds ondersteunt de doelstelling Versterking onderzoek, technolo1. Versterking onderzoek, technologische ontwikkeling innovatie gische ontwikkeling innovatie 2. Verbetering toegang tot gebruik 2. Verbetering toegang tot gebruik kwaliteit informatie communi kwaliteit informatie- communicatietechnologieën catietechnologieën 3. Verbetering het concurrtiever3. Verbetering hetconcurrtievermog kmo s mog kmo s 4. Ondersteuning de overgang 4. Ondersteuning de overgang naar naar e koolstofarme economie e koolstofarme economie 5. Bevordering de aanpassing 5. Bevordering de aanpassing aan aan klimaatverandering risicoprevtie klimaatverandering risicoprevtie -beheer -beheer duurzame kwali8. Bevordering duurzame kwali8. Bevordering tatieve werkgelegheid ondersteuning tatieve werkgelegheid ondersteuning arbeidsmobiliteit arbeidsmobiliteit 6. Behoud bescherming het milieu 6. Behoud bescherming het milieu bevordering hulpbronnefficiëntie bevordering hulpbronnefficiëntie 9. Bevordering sociale 9. Bevordering sociale inclusieinclusie be- be armoede elke vorm strijdingstrijding armoede elkevorm discriminatie discriminatie 7. Bevordering duurzaam 7. Bevordering duurzaam vervoervervoer wegnem knelpunt in netwerkinfrawegnem knelpunt in netwerkinfrastructur structur 10. Investering in onderwijs, opleiding 10. Investering in onderwijs, opleiding elang lev lang ler e lev ler 11. Verbetering de efficiëntie 11. Verbetering de efficiëntie de de overheidsadministratie overheidsadministratie

6 niet voldo aan de economische regels de EU. Aan wie komt het t goede? Het cohesiebeleid komt t goede aan alle EU-regio s De hoogte de investering komt overe met de ontwikkelingsbehoeft de lidstat. De regio s word op basis hun bruto binnlands product (bbp) ingedeeld als meer ontwikkelde regio, overgangsregio of minder ontwikkelde regio. Afhankelijk hier kunn de fonds tuss 50 % 85 % de totale financiering e project op zich nem. De resterde financiering is afkomstig de overheid (landelijke of regionaal) of private bronn. Het overkoepelde doel het beleid is om de Europese regio s sted concurrerder te mak de groei de werkgelegheid te bevorder. Pottiële begunstigd zijn onder andere overheidsorgan, onderneming (met name kmo s), universiteit, veriging, ngo s vrijwilligersorganisaties. Aanvrag voor financiering moet word ingedid bij de nationale of regionale overheid die het desbetreffde programma beheert. Europese territoriale samwerking Het cohesiebeleid stimuleert regio s sted uit de verschillde EU-lidstat om sam te werk elkaar te ler door middel gemeschappelijke programma s, project netwerk die e concreet effect hebb op alle aspect het economische lev, waaronder inclusie, bereikbaarheid, onderwijs, handel, werkgelegheid het milieu. Grsoverschrijdde, transnationale interregionale programma s krijg financiering uit hoofde het EFRO. Ook aan ms die buit de grz de EU won komt het beleid t goede, namelijk via de grsoverschrijdde samwerkingsprogramma s in het kader het instrumt voor pretoetredingssteun. Internationale samwerking kan daarnaast plaatsvind op basis e macroregionale strategie, e geïntegreerd kader voor gemeschappelijk problem waar lidstat derde land in bepaalde geografische gebied mee te mak hebb. Er zijn momteel twee macroregionale strategieën: de EU-strategie voor het Oostzeegebied de EU-strategie voor het Donaugebied. Eind 2014 wordt er e derde beleid aangom (de EU-strategie voor de Adriatische Ionische regio) eind 2015 nog e vierde (de EU-strategie voor de Alp). 1,2 o Crisisondersteuning Via het cohesiebeleid is snel effectief, met e grote mate aan flexibiliteit, gereageerd op de crisis: de middel werd daar ingezet waar ze het hardst nodig zijn er werd geïnvesteerd in belangrijke sector voor groei nieuwe ban. Bovdi hebb gerichte verlaging in de nationale cofinancieringsvereist versnelde uitvoering financiële toewijzing aan lidstat die te zwaar te lijd hebb de crisis, gezorgd voor de broodnodige liquiditeit in tijd budgettaire beperking. In het geval e grote natuurramp kunn lidstat ook om hulp vrag op grond het Solidariteitsfonds de Europese Unie (SFEU), dat kan word ingezet tot e jaarlijks maximum 500 miljo EUR. Cover poster_ indd 1 Wie kan er e aanvraag indi? FINANC VAN HE (351,8 182,2 m Minder on regio s 14/07/14 16:32

7 e Het cohesiebeleid door de jar he Het cohesiebeleid door de jar he 1957 Eerste vermelding regionale 2000 De Lissabonstrategie verlegt de FINANCIERING UIT HOOFDE verschill in het Verdrag Rome. prioriteit EU naar groei, vermelding ban regionale de 1957 Eerste innovatie. VAN HET COHESIEBELEID verschill in het Verdrag Rome Het Europees Sociaal Fonds wordt opgericht De prioriteit voor deze 1958 Het Europees Sociaal Fonds wordt periode zijn eropopgericht. gericht de doelstelling (351,8 miljard ) NOITISNART SNOIGER 1975 Oprichting het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. 1,5 miljard 1,2 miljard 1986 Rechtsgrondslag voortoewijzing regionaal bespecifieke Technische ultraperifere leid vastgelegd in devoor Europese Akte. ondersteuning dunbevolkte regio s miljard gerwerkgeleheidsinitiatief n nvulld) 1988 Naar aanleiding de toetreding Griekland (1981) Spanje Portugal (1986) word de structuurfonds geïntes: greerd in het overkoepelde cohesiebeleid. stmiljard 63,4 miljard Cohesiefonds miljard 64 miljard ECU. Begroting: vatieve acties 182,2 - r sted Minder ontwikkelde n regio s 1993 In het Verdrag Maastricht word 2 miljard het Cohesiefonds, het Comité de Regio s e opese het subsidiariteitsbeginsel geïntroduceerd. itoriale mwerking 54,3 miljard Meer ontwikkelde Verdubbeling de midregio s n R. del voor het fonds tot één derde de EU-begroting. 35,4 miljard toegevoegd ter 1995 Speciale doelstelling Overgangsondersteuning schaars regio sbevolkte regio s Finland Zwed. NOde te weerspiegel. ITISLissabonstrategie NART SNOIGER Pretoetredingsinstrumt bied financie 1975 Oprichting het Europees Fonds ring knis aan land die wacht op voor Regionale Ontwikkeling. toetreding tot de EU Rechtsgrondslag voor regionaal be 2004 Ti nieuwe tred waar- Akte. leid land vastgelegd in toe, de Europese door de bevolking de EU toeemt met 3,2 miljard 20 %, maar het slechtsnaar met aanleiding 5 %. Voor de bbp 1988 de toetreding Jongerwerkgelegheidsinitiatief nieuwe lidstat wordt e specifieke begrot Griekland (1981) Spanje Portugal (aanvulld) ing toegewez ( ). (1986) word de structuurfonds geïntegreerd in het overkoepelde cohesiebeleid. 0,4 miljard % de begroting Begroting: 64 miljard ECU. Innovatieve acties door sted wordt gereserveerd voor ecologische infrastructuur maatregel ter bestrijding demaastricht word 1993 In het Verdrag 10,2 miljard klimaatverandering, 25 % voor onderzoek de Regio s hetcohesiefonds, het Comité Europese innovatie. het subsidiariteitsbeginsel geïntroduceerd. Territoriale Samwerking Voor de nieuwe program Verdubbeling de mid- maperiode word verevoudigde gemedel voor het fonds tot één derde de schappelijke regels geïntroduceerd, met meer EU-begroting. aandacht voor effect resultat. De begroting 351,8 miljardspeciale EUR is doelstelling specifiek toegevoegd ter 1995 gericht op 11 thematische doelstelling ondersteuning schaarsom bevolkte regio s de doel de Europa te Finland 2020-strategie Zwed. verwezlijk De Lissabonstrategie verlegt de prioriteit de EU naar groei, ban innovatie De prioriteit voor deze periode zijn erop gericht de doelstelling de Lissabonstrategie te weerspiegel. Pretoetredingsinstrumt bied financiering knis aan land die wacht op toetreding tot de EU Ti nieuwe land tred toe, waardoor de bevolking de EU toeemt met 20 %, maar het bbp slechts met 5 %. Voor de nieuwe lidstat wordt e specifieke begroting toegewez ( ) % de begroting wordt gereserveerd voor ecologische infrastructuur maatregel ter bestrijding de klimaatverandering, 25 % voor onderzoek innovatie Voor de nieuwe program- maperiode word verevoudigde gemeschappelijke regels geïntroduceerd, met meer aandacht voor effect resultat. De begroting 351,8 miljard EUR is specifiek gericht op 11 thematische doelstelling om de doel de Europa 2020-strategie te verwezlijk. Cover poster_140

8 78-NL-C Waar kan ik meer informatie vind? EU-cohesiebeleid op internet Europe Direct is e netwerk informatie documtatiectra over de EU in alle lidstat, beschikt tevs over e ctrale voorlichtingsdist Platform voor samwerking regionaal beleid Ga naar europedirect.europa.eu om het dichtstbijzijnde plaatselijke informatiectrum te vind. Op de Inforegio- ESF-websites vindt u de contactgegevs de nationale instanties die belast zijn met het beheer de financiering uit hoofde het cohesiebeleid in uw regio. De beheersinstanties hebb ook e eig website, waar u gedetailleerde informatie kunt vind over project in uw regio over het aanvrag financiering. Vertegwoordiging de Europese Commissie Contact opnem met de ctrale informatiedist: Bel gratis Europe Direct op in elke officiële taal uw vraag naar index_nl.htm Start e webchat op assistance/index_nl.htm Nederland Korte Vijverberg, 5-6 NL-2513 AB D Haag Telefoon: comm-nl-d-haag@ec.europa.eu België Wetstraat, 170 B-1040 Brussel Telefoon: comm-rep-bru@ec.europa.eu Ga naar: Europese Unie / Getty Images / Shutterstock Website Inforegio Beheersinstanties Europe Direct Cover regio s 1995 Speciale doelstelling toegevoegd ter ondersteuning schaars bevolkte regio s Finland Zwed. aandacht voor effect resultat. De begroting 351,8 miljard EUR is specifiek gericht op 11 thematische doelstelling om de doel de Europa 2020-strategie te verwezlijk.