frans & fietje OVER DE VOORSTELLING Binnenkort komt bij u op school Theater ZieZo met de voorstelling

Transcriptie

1 LESBRIEF

2 OVER DE VOORSTELLING Binnenkort komt bij u op school Theater ZieZo met de voorstelling frans & fietje frans & fietje zijn tijdens hun middagdutje door hun ouders achtergelaten in het bos. De stoere Frans leidt zijn jongere zusje dapper door het grote en donkere woud. Daar komen ze verscheidene figuren tegen, die allen hun merkwaardigheden hebben: Sneeuwwitje, de zeven geitjes, de wolf, een zwerm feeën, de reus en nog veel meer. Tenslotte komen frans & fietje hongerig aan bij het koek- en snoephuisje van de heks. Frans wordt gepakt en opgesloten, maar dankzij zijn inventieve zusje wordt hij net op tijd gered. Met een rugzak vol ervaringen en rijkdom keren ze terug naar huis.. Theater ZieZo presenteert een voorstelling vol spanning, humor, knipogen en onverwachte situaties. Je zou bijna vergeten dat Theater ZieZo slechts uit twee spelers bestaat. Linde Löbert en haar medespeler weten hun publiek met bewegingsexpressie en muziek bijna een uur te boeien en te betrekken bij het verhaal van frans & fietje in het grote sprookjesbos. Een aantal van de kinderen speelt dus mee in de voorstelling! De live muziek is speciaal voor deze voorstelling geschreven. Er wordt gebruik gemaakt van mooie decors, leuke kostuums en een uitgekiende belichting om de sfeer van het verhaal nog meer te verhogen.

3 Over Theater ZieZo Linde Löbert. Zij is theatermaker met een rijke podiumervaring. Naast haar optredens door heel Europa heeft zij lang les gegeven, met name aan de jongste van de basisschool. Zij is tevens de oprichtster van Theater ZieZo. Linde Löbert treedt op als Fietje, Frans wordt door de begeleidende accordeonist gespeeld. Theo Kuypers. Hij is op vele terreinen actief, van kamermuziek tot wereldmuziek en alles wat daartussen zit, van grote bekende theatergezelschappen tot en met kleinschalig obscuur straattheater. Izak Boom. is multi-instrumentalist, zanger, liedjesmaker en muziekschrijver. Hij speelde o.a. met Youp van t Hek, De Berini s, Harry Sacksioni, Liesbeth List en Kaz Lux. Deze twee enthousiaste en vakbekwame mensen bezitten de kwaliteiten om een groep van zo n negentig kinderen ruim drie kwartier lang te boeien en tegelijkertijd educatief verantwoord bezig te zijn. En wat men van het werken met de jongste van de basisschool mag verwachten: Linde en haar medespeler zijn gewend in te spelen op wat de kinderen zelf spontaan aandragen. Ter ondersteuning van de voorstelling is er een lespakket ontwikkeld bestaande uit een lesbrief en een CD. Deze zijn een basis voor verschillende lesactiviteiten of het ontwikkelen van een eigen voorstelling met de kinderen. De lesbrief omvat technische informatie voor de leerkracht. Daarnaast worden verschillende handvatten aangedragen voor lesactiviteiten - voor of na de voorstelling. De lesbrief kan worden gebruikt als leidraad voor het ontwikkelen van een voorstelling met de kinderen. Door middel van de CD kunnen de leerkrachten en leerlingen de muziek uit de voorstelling met korte inleidende teksten nog eens terugluisteren. Deze CD kan worden gebruikt bij de verschillende lesactiviteiten en als muzikale ondersteuning voor een eigen voorstelling.

4 TECHNISCHE GEGEVENS / VOORBEREIDING Doelgroep Gastscholen De voorstelling is bestemd voor de groepen 1 t/m 4 Gespeeld wordt voor maximaal 90 kinderen. Tijd De zaal moet 1½ uur vóór de voorstelling en 1½ uur na de voorstelling ter beschikking van de spelers staan en dient bij aankomst van de spelers vrij en schoon te zijn. De spelers arriveren 1 ½ uur vóór de speeltijd. Ruimte De gymzaal of een speellokaal is een goede plek voor de voorstelling. De zaal moet verduisterd zijn. Het speelvlak dient minimaal 80m² meter te zijn Belangrijk is, dat we niet gestoord kunnen worden door activiteiten direct naast de zaal. Stel ook de andere leerkrachten op de hoogte van de voorstelling(en). Houdt u rekening met de beschikbaarheid van de zaal i.v.m. de voorstelling voor de gastscholen! Misschien dat er iemand beschikbaar kan zijn om de bezoekende school op te vangen. Kunt u ook wat kapstokken reserveren? Benodigdheden Er zijn minimaal twee stopcontacten nodig uit verschillende elektriciteitsgroepen. Zorgt u er voor dat de persoon die de spelers ontvangt weet waar deze te vinden zijn. Een trap (6/7treden) Schoeisel Omdat de kinderen meespelen in de voorstelling, is het zeer wenselijk dat ze gymschoenen dragen. (Geen sokken: Dat is te gevaarlijk i.v.m. het uitglijden) Zitplaatsen De kinderen zitten op banken of kleine stoelen. Deze kunnen tot een ½ uur voor aanvang van de voorstelling nog geplaatst worden. De opstelling van de zitplaatsen is als volgt. Banken voor 40 kinderen Kleine Boodschap I.v.m. de lengte van de voorstelling adviseren wij u alle kinderen op de speellocatie zelf voor de voorstelling nog een keer naar de WC te laten gaan. Zo hoeven de kinderen niets van de voorstelling te missen en wordt de voorstelling minder onderbroken. Decor Decor Hartelijk dank voor uw medewerking! Banken voor 40 kinderen

5 Lesactiviteiten voor de voorstelling Kringgesprek over sprookjes Sprookjes die de kinderen kennen De leerkracht nodigt de kinderen uit te vertellen over de sprookjes die de kinderen al kennen. Het verhaal, de hoofdfiguren, het plot. De emoties die sprookjes losmaken Hoe vonden ze het sprookje? Waarom is het eng, grappig, spannend, lieflijk. Sprookjes uit verschillende culturen Waar komen sprookjes vandaan? Zoek sprookjes die op elkaar lijken maar door het cultuurverschil net anders zijn. Hoe en wanneer werden en worden sprookjes verteld? Grootmoeders aan kinderen, als cultuurgeschiedenis, entertainment - vermaak. De leerkracht vertelt De leerkracht vertelt over de eigenschapen van de meest voorkomende figuren of beelden in sprookjes. Koning, Koningin, Prinses, Prins, Reus, Fee, Wolf, Draak, Heks, Kasteel, Bos. (zie literatuurlijst) De leerkracht vertelt aan de kinderen enkele sprookjes die in de voorstelling voorkomen. (zie bijlage voor meer informatie) De leerkracht laat enkele afbeeldingen zien. Vragen: Wat hoort bij een fee, een heks, hoe herkende roodkapje de wolf. De leerkracht vertelt over de tegenstellingen die in sprookjes vaak verwerkt zijn. Goed kwaad, dom slim, jong oud, rijk arm, vlijtig lui, verzonnen realistisch. Het opvallende bij sprookjes is, dat de positieve eigenschappen (na worstelingen) altijd overwinnen. Als afsluitende activiteit doet de leerkracht de Sprookjesquiz vóór de voorstelling (zie bijlage) met de kinderen. Suggesties voor andere activiteiten Kleurplaat van enkele sprookjesbeelden.( zie bijlage) Laat de kinderen tekeningen of iets anders maken en geef het aan het einde van de voorstelling aan de spelers cadeau, zoals dat in het grote theater met bloemen gebruikelijk is. Verkleden en spelen van sprookjes. Bezoek aan sprookjesbos enz.

6 Sprookjes-Quiz (vóór de voorstelling) Wie woont in een kasteel? 1. De reus 2. De koning 3. Frans & Fietje Wie woont in het sprookjesbos? 1. De poes 2. De gans 3. De wolf Wat draagt een prinses op haar hoofd? 1. Een pet 2. Een kroon 3. Een hoed In welk sprookje komen broer en zus voor? 1. Hans en Grietje 2. Roodkapje 3. Alibaba en de rovers Wat kunnen dieren wel in sprookjes wat ze anders niet kunnen? 1. Eten 2. Stoeien 3. Praten Wat is een sprookjesfiguur? 1. Een fee 2. De groenteboer 3. Jantje Wie zorgt voor orde in het bos? 1. Het konijn 2. De wolf 3. De jager Wat is Assepoester kwijt? 1. Haar stiefzusters 2. Twee duifjes 3. Een schoen Hoe kraait een haan? 1. Waf, waf, waf 2. Kukeleku 3. Ia, ia, ia Wie heeft de grootste mond? 1. Een muis 2. De grootmoeder 3. De wolf Door wie wordt Doornroosje wakker gekust? 1. De goede fee 2. Een reus 3. Een prins Wie is vaak het slimste en moedigste in een sprookje? 1. De oudste 2. De jongste 3. De wolf Waar woont een heks? 1. In een flatgebouw 2. In een peperkoekhuis 3. In een konijnenhol Wie krijgt goud als beloning? 1. De vlijtigste 2. De melkboer 3. De luilak Hoe is het sprookjesbos? 1. Oud 2. Klein 3. Piepjong Kun je altijd weten wat je in een sprookjesbos kunt tegenkomen? 1. Ja, ik ben er al vaak geweest. 2. Nee, want het is vol verrassingen. 3. Weet ik niet. Wie is slimmer? 1. De heks 2. De reus 3. Jij Waar worden sprookjes verteld? 1. In een Dierentuin 2. In de supermarkt 3. Over de hele wereld Hoe heet de voorstelling die binnenkort bij jullie komt? 1. K3 2. Frans & Fietje 3. De Efteling

7 Achtergrondinformatie voor de leerkracht De sprookjes die in de voorstelling voorkomen Hans en Grietje Sneeuwwitje Vrouw Holle De wolf en de zeven geitjes Doornroosje Roodkapje De Bremer stadsmuzikanten Klein Duimpje De figuren en hun eigenschappen die in de voorstelling voorkomen Figuur Eigenschappen Frans & Fietje Broer en zuster Sneeuwwitje Naïef en vol vertrouwen in alles De luie zuster Hebberig, egoïstisch Het zevende geitje vrolijk en moedig De goede fee Aardig en van hoge afkomst De wolf huilen in het bos De haan Strijder, arrogant Een reus beetje dom en welwillend De heks oud, blind en stom Ideeën over het goede en kwade in sprookjes De eigenschappen van het kwade in sprookjes laten altijd een eenzijdigheid zien. De heks in Hans en Grietje heeft niet meer alle zintuigen tot haar beschikking (blind) en kan alleen in een rechtlijnige lijn denken en handelen. (Hans vetmesten en opeten) Zodra er een andere gedachte komt (stok i.p.v. vinger) of een andere handeling (haar in de oven laten kijken) kan zij deze verandering niet doorzien. De kwade kan niet creatief handelen, zoals een mens met goed verstand wel kan. De kwade is gevangen in eenzijdigheid. Kent geen fantasie. De goede handelt creatief op de weg die zij in de sprookjes gaat.

8 Literatuurlijst Diverse Sprookjesboeken Auteur Titel Uitgever ISBN Grimm Gebr. Sprookjes voor kind en gezin. Volledige versie Lemniscaat Andersen H.C. Alle sprookjes en vertellingen Uniboek Keller L. Klaassen S. A.M.G. Schmidt Bakersprookjes Dierenverhalen in herhalingritme Spiegeltje, spiegeltje aan de wand. (verkorte) sprookjes voor jonge kinderen Misschien wel echt gebeurd Verhaaltjes Christofoor Lemniscaat Querido

9 Boeken over sprookjes Auteur Titel Uitgever ISBN Philip N. Sprookjes Verhalen en feiten in woord en beeld Thematisch geordend en uit verschillende landen. Christofoor Geiger R. Voorhoeve B. Prentenboeken Met sprookjesprinsen op weg. De compositie in het sprookje Waar kom je vandaan en waar wil je heen? Beeldentaal en levensweg Christofoor Christofoor Auteur Titel Uitgever ISBN Ray J./ Grimm Gebr. Hans een Grietje Christofoor Grimm Gebr. Vrouw Holle Christofoor Koopmans L. Kan ik er ook nog bij? (Er kunnen veel dieren in een winterwant) Sprookjesachtig verhaal Christofoor Uitgevers van Prentenboeken Christofoor Zeist De vier windstreken Voorschoten Internet:

10 Lesactiviteiten na de voorstelling Kringgesprek De leerkracht nodigt de kinderen uit om te vertellen wat ze in de voorstelling gezien en gehoord hebben. Welke sprookjes kwamen erin voor? Hij/Zij kan specifieke vragen stellen over de sprookjes, de figuren en hun eigenschappen en hun bewegingen, de muziek of over Frans & Fietje s belevenissen. Een hulpmiddel hierbij kan zijn de Frans & Fietje-quiz (zie bijlage) Tegenstellingen Welke tegenstellingen zijn in de voorstelling Frans & Fietje voorgekomen? Arm - rijk, groot - klein, snel - langzaam, vriendelijk - boos, goed - kwaad, vrolijk bedroefd. Wie was zo, wanneer en waarom? Zingen De leerkracht zingt na de voorstelling (evt. met behulp van de muziek van de cd) de verschillende liederen van de voorstelling met de kinderen. (zie bladmuziek) Suggesties: De leerkracht kan met de kinderen nieuwe figuren en specifieke onderwerpen verzinnen. Verleng zo het stapellied. De kinderen kunnen zichzelf begeleiden met instrumenten. Bewegingsexpressie De leerkracht kan (evt. met behulp van de muziek van de cd) de bewegingen van de sprookjesfiguren van de voorstelling met de kinderen herhalen. Suggesties: De leerkracht kan met de kinderen nieuwe figuren en hun specifieke bewegingen verzinnen. (zie bijlage bewegingsexpressie) Als er geen gebruik gemaakt wordt van de cd kan de leerkracht m.b.v. een instrument aangeven waar de stops en andere opvallende punten in de beweging zitten. Andere suggesties Tekeningen maken over de voorstelling Boekjes maken van deze tekeningen Kleurplaatjes Sprookjes verhalen zelf verzinnen en uitbeelden Theaterdecors laten tekenen. Het donkere woud, het heksenhuisje, een kasteel, de gelukkige thuiskomst van Frans & Fietje Werkbladen met puzzeltjes Pas al deze suggesties aan aan de leeftijd van de kinderen

11 Frans & Fietje-Quiz (na de voorstelling) Waar zijn Frans & Fietje achtergelaten door hun vader? 1. Bij een meertje 2. In donkere woud 3. Op een kasteel Waarom heeft hun vader hen alleen gelaten? 1. Omdat hij genoeg van hen had. 2. Omdat hij hen vergeten heeft. 3. Er was geen geld meer. Wie komen ze als eerste tegen? 1. De reus 2. Sneeuwwitje 3. De haan Welk instrument speelt Frans? 1. Accordeon 2. Fluit 3. Gitaar Wat hoopt de luie zuster te krijgen? 1. Geld 2. Stro 3. Goud Waar verstopt het jongste geitje zich? 1. In de grote klok 2. In de rugzak van Fietje 3. In het bos Wat laat de goede fee achter? 1. Een brief aan de dertiende fee? 2. Het cadeau voor Doornroosje 3. De toverstaf Waarin bewaart Fietje alle vergeten spulletjes? 1. In een muizenhol 2. In het mandje 3. In de rugzak Welk dier huilt in het bos? 1. De olifant 2. De wolf 3. De muis Naar wie is de haan op zoek? 1. De kat 2. De giraffe 3. De ezel 4. De beer 5. De hond Wie heeft er last van lawaai in het bos? 1. De koning 2. De reus 3. De haan Wat doet Fietje als ze de zak met drop wil hebben? 1. Ze vraagt Frans om te delen 2. Ze eet alles snel op 3. Ze speelt vals Welke kleur heeft het dak van het heksenhuisje? 1. Paars 2. Roze 3. Groen Wat kan de heks niet? 1. Zien 2. Horen 3. Schreeuwen Wat stopt Frans door het hek? 1. De toverstaf 2. Een vinger 3. Zijn grote teen Wie is stommer dan Frans & Fietje? 1. De goede fee 2. De heks 3. Het jongste geitje Wie bevrijdt Frans? 1. De Reus 2. De Heks 3. Fietje (met een kind) Welke cadeautjes nemen Frans & Fietje mee naar huis? Spiegel, appel, wortel, toverstaf, veer, zak drop en een zak vol goud.

12 Bij welke sprookjesfiguur hoort welk voorwerp en hoe was de volgorde? Volgorde Figuur Voorwerp De goede fee Veer Frans & Fietje Wortel Sneeuwwitje Zak vol drop Luie zuster Toverstaf Haan Appel Reus Spiegel Geitje Rugzak Welke sprookjesfiguur was er nog meer bij Frans & Fietje

13 Frans & Fietje: liedjes Na de voorstelling (niet voor de voorstelling instuderen a.u.b.) Lied van de geluiden Groep/Kind 1: Wat was dat daar, ik hoorde iets. Dat was een eng(raar,gek,hard) geluid? Groep/Kind 2: Dat was de wind (een muis, een uil, een duif, de wolf, de koekoek) en verder niets. We moeten weer vooruit. Samen: Diedeldoedeldiridom De wind maakt dit geluid: (geluid maken) Diedeldoedeldiridom De wind maakt dit geluid: (geluid maken) Diedeldoedeldiridom, Diedeldoedeldiridom we moeten weer vooruit. Groep/Kind1: En ieder die we tegenkomen vraag ik de weg naar huis. Groep/Kind 2: Ik zie een pad daar bij die boom. Vanavond zijn we thuis! Tekst aan het einde van de voorstelling Diedeldoedeldiridom We gaan nu weer naar huis (klappen) Diedeldoedeldiridom We gaan nu weer naar huis (klappen) Diedeldoedeldiridom, Diedeldoedeldiridom We gaan nu weer naar huis Suggesties:? Laat de kinderen geluiden verzinnen die in een sprookjesbos kunnen voorkomen

14 Lied van de geluiden Willem van der Heijden Wat was dat daar, ik hoor - de iets, dat was een raar ge - luid. Dat 6 was een uil, maar ver - der niets, we moe - ten weer voor - uit. 10 Die - del - doe - del - di - ri - dom we moe - ten weer voor - uit. 14 Die - del - doe - del - di - ri - dom we moe - ten weer voor - uit 18 Die - del - doe - del - di - ri - dom, Die - del - doe - del - di - ri - dom we 22 moe - ten weer voor - uit. En 26 ie - der die we te - gen ko - men vraag ik de weg naar huis. Is 30 dat een pad daar bij die boom? Van - a - vond zijn we thuis!

15 Het stapellied: Refrein: We kwamen met lege handen in dit grote sprookjesbos. Met paddenstoelen, dennenappels, eikels en wat mos. a.) Sneeuwwitje gaf dit mooie ding mij zelf in de hand. Dus spiegeltje, oh, spiegel, wie s het mooiste van dit land? Nu hebben wij een. b.) Het luie zusje liet een appel hangen aan de boog. Een mooie rode appel, kijk, hij knippert met zijn oog! Nu hebben wij een. c.) Het kleine geitje liet een wortel liggen op de grond. Die winterpeen was veel te groot en viel toen uit haar mond. Nu hebben wij een. d.)dit mooie toverstafje was van de laatste fee. Ze liet het zo maar achter dus neem ik het maar mee. Nu hebben wij een. e.) Die grote reus, een goeie vent, gaf ons een zak vol drop. Die schrokop met een tuin vol moes, at alle groenten op. Nu hebben wij een. f.)die trotse haan verloor dit hier, het was zijn laatste veer. Nu loopt ie in zijn blootje rond, hij heeft geen kleren meer. Nu hebben wij een. g.) Nu hebben wij een spiegel, een gouden appel, een toverstafje, een winterpeen, een zak vol drop, een veer. Suggesties:? Laat de kinderen tijdens het zingen de bewegingen van de figuren meedoen.? Laat de kinderen andere figuren, hun bewegingen, hun attribuut verzinnen. Refrein Voorbeeld: De die had dit, hij/zij nam het echt niet mee, We vonden het hier liggen en nemen het wèl me. Nu hebben wij.

16 Lege handen Willem van der Heijden pad wit spie We kwa-men met le - ge han - den in dit gro - te sprook- jes- bos. Met - den - stoe - len, den - nen - ap - pels, ei - kels en wat mos. Sneeuw - - je gaf dit spie - gel - tje me zel - in de hand. Dus - gel - tje, o, spie - gel wie's de mooi - ste van het land.

17 De Bremer Stadsmuzikanten Willem van der Heijden heb maak De haan en de e - zel, de hond en de kat. Die - ben in ja - ren zo'n lol niet ge - had. Ze - ten mu - ziek en ze maak - ten ka - baal. Zo hard, ja de ro - vers die ging - en aan de haal Mi 2. I - ja! I - ja! Ku - ke - le - ku! Ku - ke - le - ku! 1. - auw! Mi - auw! Woef woef woef woef! Woef woef woef woef! Woef woef woef woef! Woef woef woef woef!

18 Suggesties voor bewegingexpressie In de voorstelling zijn enkele figuren met een korte dans uitgebeeld, anderen alleen met een basisbewegingspatroon. Sneeuwwitje: Zij dans een menuet. Beweging: Emotie: Patroon: ballet-achtig, tuttig, aangeleerd naïef rechts links, recht rond, gevormd uitgelaten De luie zuster: Beweging: Emotie: Patroon: grof, vanuit het been hebberig rond zigzag Het Geitje: Beweging: Emotie: Patroon: Sprongen, kijken, verstoppen. Kort ritme. uitgelaten, speels vierkant spiraal De goede fee: Beweging: Emotie: Patroon: Zwevend lopen, draaien, vliegen, beweging rust gedragen Met toverstaf, hoog-laag, rechts-links, langzaam vlug De haan: Beweging: Emotie: Patroon: statig, gevat Been, hoofd Rustig gedreven arrogant Hoekig De reus: Beweging: Emotie: Patroon: Groot, vol zelfverzekerd onzeker recht rond

19 De heks: Beweging: Emotie: Patroon: Houterig, hoekig met stok, vast in de maat. Sterk met emotie gevuld: Dreigend, langzaam vlug gehaast, protserig, boos. In deze dans is lichaamsoriëntatie vereist: Zij danst deze tekst: Kijk, ik maak een heel gek sprongetje Want ik ruik een lekker jongetje Een stukje oor, een plakje bil Een heerlijk hapje hersendril Een kluifje van de linkervoet Een neusje met een zomersproet Een beentje om de maag te vullen O, wat zullen wij heerlijk smullen Verdere suggesties: De leerkracht laat de kinderen bewegingen voor andere sprookjesfiguren verzinnen, geluiden kunnen ondersteunen, en de anderen moeten raden. Wat voor een type is het? Tot naam van de figuur. De leerkracht vertelt een sprookje en laat de kinderen een stuk daarvan puur in beweging uitbeelden. Hij/Zij kan voor ideeën de vragen gebruiken: Hoe is hun beweging? Wat is hun emotie? Meestal ontwikkelt zich het patroon dan vanzelf. Tips: Werk lichaam georiënteerd Gebruik tegenstellingen Zorg voor afwisseling in de beweging Vul de bewegingen aan met emoties Als nodig, neem een attribuut dat tot beweging uitnodigt. Ondersteun de bewegingen met ritme als je geen muziek hebt Theater ZieZo wenst u veel plezier met de kinderen!

20

21 --

22

23

24