Wettelijke kaders. LVS is onderdeel van de Dienst Gezondheid & Jeugd

Transcriptie

1 Wettelijke kaders LVS is onderdeel van de Dienst Gezondheid & Jeugd 1

2 Wettelijke kaders Het recht op onderwijs is een grondrecht voor ieder kind in Nederland. Het Da Vinci College en de Dienst Gezondheid en Jeugd ZHZ hebben zich ten doel gesteld dit recht gezamenlijk te waarborgen voor jongeren in de leeftijd van 16 tot 23 jaar, die tot de doelgroep van het MBO en de VAVO behoren. In het Verzuimprotocol MBO, een gezamenlijke aanpak van schoolverzuim en schooluitval staan de beleidsuitgangspunten en principes met betrekking tot de praktische samenwerking tussen het Da Vinci College en Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten beschreven. In dit document wordt tekst en uitleg gegeven over de wettelijke kaders met betrekking tot verzuim. Verzuim betekent dat de student niet aanwezig is op school of op de stageplek, terwijl de student er wel had moeten zijn. 2

3 Inhoudsopgave Wettelijke kaders... 2 Recht op onderwijs... 3 RMC wetgeving + Wet Educatie Beroepsonderwijs. 5 Vormen van ongeoorloofd verzuim... 6 Wanneer melden?... 6 Stroomschema's

4 Recht op onderwijs voor iedereen De leerplicht geldt voor ieder kind dat in Nederland woont. Artikel 2 van de Leerplichtwet spreekt van een ieder die zich in Nederland bevindt. Ook kinderen met een niet-nederlandse nationaliteit, asielzoekers in de leerplichtige leeftijd en kinderen die illegaal in Nederland verblijven zijn leerplichtig en moeten dus verplicht naar school. Het volgen van onderwijs is essentieel voor de ontwikkeling van een kind en voor het verwerven van een goede plek in de maatschappij. Tegenover deze plicht staat het recht op onderwijs: geen enkele jongere (tot achttien jaar) kan door het MBO op basis van zijn verblijfsstatus geweigerd worden. Bovendien mogen studenten zonder verblijfsstatus, die bij inschrijving nog geen achttien jaar waren, de studie ook na hun achttiende vervolgen (art lid 1 sub d WEB). Uit jurisprudentie blijkt tevens, dat illegale studenten in het kader van hun opleiding zonder meer stage mogen lopen. Kortom, weigeren of voortijdig uitschrijven van een jongere puur op grond van diens status is onrechtmatig, tenzij de jongere in kwestie op het moment van inschrijving achttien jaar of ouder is. Wettelijke kaders Verzuim betekent dat de student niet aanwezig is op school of op de stageplek, terwijl de student er wel had moeten zijn. Verzuim kan geoorloofd of ongeoorloofd zijn, kort of lang duren, regelmatig of heel af en toe voorkomen. Het is afhankelijk van de situatie op welke manier het verzuim het beste kan worden aangepakt. De wettelijke kaders over verzuim zijn vastgelegd in de volgende wet- en regelgeving: Leerplichtwet 1969 RMC-wetgeving WEB Leerplichtwet 1969 In de leerplichtwet 1969 is vastgelegd dat jongeren tussen de vijf en achttien jaar verplicht zijn onderwijs te volgen totdat zij een startkwalificatie hebben. Voor jongeren van vijf tot zestien jaar heet dit de leerplicht. Voor jongeren tussen zestien en achttien jaar heet dit de kwalificatieplicht. Een kind is leerplichtig vanaf de eerste schooldag van de maand die volgt op de maand dat het vijf jaar is geworden. De volledige leerplicht geldt tot en met het schooljaar waarin een kind zestien jaar wordt. Daarna is de student kwalificatieplichtig tot de achttiende verjaardag, tenzij eerder een startkwalificatie (havo- of vwo-diploma of een diploma op minimaal mbo-niveau 2) is behaald. Geen kwalificatieplicht voor jongeren uit het praktijkonderwijs en vso Vrijgesteld van de kwalificatieplicht zijn jongeren die geïndiceerd zijn als zeer moeilijk lerende kinderen, meervoudig gehandicapte kinderen en jongeren die een getuigschrift of diploma hebben van het praktijkonderwijs. Voor deze jongeren is het meestal niet haalbaar een startkwalificatie te behalen. In theorie betekent dit dat deze jongeren aan het eind van de leerplicht mogen stoppen met school. In de praktijk stroomt echter een behoorlijk aantal jongeren uit het praktijkonderwijs door naar het MBO. 4

5 De RMC-wetgeving Met ingang van 2002 is, naast de Leerplichtwet, de RMC-wetgeving van toepassing. RMC staat voor: Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. Deze wet verplicht gemeenten om jongeren die niet meer leer-kwalificatieplichtig zijn, tot hun 23e jaar te volgen op weg naar een startkwalificatie. Als deze jongeren dreigen uit te vallen op school, moeten gemeenten een passend aanbod organiseren zodat zij alsnog een startkwalificatie kunnen halen. WEB (Wet Educatie en Beroepsonderwijs) De WEB is het wettelijk kader voor het beroepsonderwijs. De WEB bevat een aantal artikelen die van belang zijn voor de verzuimaanpak. In aansluiting op de leerplichtwet is in de WEB bepaald dat de onderwijsinstelling inzicht heeft in het verzuim van studenten tijdens het lesrooster op school én tijdens de BPV buiten school. Hierbij maakt het niet uit of de student een BBL- of een BOL- traject volgt. Verder is bepaald dat de onderwijsinstelling verzuimbeleid ontwikkelt en dat dit beleid voor ouders en studenten duidelijk is. Daarnaast bevat de WEB bepalingen over het melden van verzuim bij het DUOverzuimloket en over schorsen en verwijderen. Een startkwalificatie is behaald bij: havo of vwo diploma; mbo diploma niveau 2 BOL of BBL. Vrij vertaald: ieder kind gaat verplicht naar school vanaf zijn vijfde tot zijn achttiende verjaardag, tenzij hij voor zijn achttiende een havo-, vwo- of mbo niveau 2 diploma heeft behaald. Voor jongeren is het belangrijk een startkwalificatie te hebben: een afgerond diploma biedt een betere positie in de samenleving; een afgerond diploma biedt meer garantie voor een structurele plek op de arbeidsmarkt; jongeren met een startkwalificatie kunnen gemakkelijker doorstromen naar een betere baan; jongeren met een startkwalificatie staan sterker, juist als het economisch niet goed gaat en er minder banen zijn. 5

6 Vormen van ongeoorloofd verzuim Absoluut verzuim: als een leer- of kwalificatieplichtige niet ingeschreven staat bij een school of onderwijsinstelling en er geen sprake is van een vrijstelling. Luxeverzuim: als een leer- of kwalificatieplichtige zonder toestemming van school wegblijft vanwege extra vakantie of familiebezoek. Relatief verzuim: als een leer- of kwalificatieplichtige wel op een school staat ingeschreven, maar zich onttrekt aan regels van de aanwezigheidsplicht. Vrijstelling De Leerplichtwet kent verschillende vormen van vrijstelling: Vrijstelling van inschrijving: ouders zijn vrijgesteld van de verplichting om te zorgen dat hun kind staat ingeschreven op een school of onderwijsinstelling als: het kind op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten (art. 5 onder a LPW); ouders tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de verblijfplaats overwegende bedenkingen hebben (art. 5 onder b LPW); het kind als leerling van een school in het buitenland staat ingeschreven en deze school geregeld bezoekt (art. 5 onder c LPW). Vrijstelling van geregeld schoolbezoek: de gronden voor vrijstelling van geregeld schoolbezoek staan in artikel 11 LPW; ziekte, schorsing, godsdienstige verplichtingen en gewichtige omstandigheden vormen een grond voor een tijdelijke vrijstelling van het schoolbezoek. Vakantie als zodanig niet! De te volgen procedures zijn per vrijstelling verschillend. In de schematische weergave op pagina 11 en 12 zijn de te volgen procedures weergegeven. Zorgplicht mbo Om te garanderen dat alle leerlingen/studenten onderwijs krijgen dat bij hen past, hebben de schoolbesturen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en in het middelbaar beroepsonderwijs zorgplicht. Voor het mbo geldt de wettelijke zorgplicht tot het uitsluitend aanbieden van beroepsopleidingen met arbeidsmarktperspectief. De zorgplicht passend onderwijs gaat echter verder: dit is de plicht van het schoolbestuur om te zorgen voor een passend onderwijsaanbod voor alle studenten met extra onderwijsbehoeften, die op de school worden aangemeld of al staan ingeschreven. Voor het mbo ligt deze zorgplicht verankerd in de Wet gelijke behandeling. mbo-instellingen zijn verplicht voor iedere student met een beperking doeltreffende aanpassingen te verrichten, tenzij het een onevenredige belasting vormt voor de instelling. De zorgplicht passend onderwijs is onlosmakelijk verbonden met het beleid dat de overheid heeft uitgezet in het kader van de bestrijding van jeugdwerkloosheid. Voortijdig schoolverlaten, waardoor studenten zonder startkwalificatie op de arbeidsmarkt belanden, leidt op korte en lange termijn tot een grotere kans op werkloosheid. Voortijdig schoolverlaten De Nederlandse overheid streeft ernaar dat iedereen het onderwijs verlaat met ten minste een mbo-diploma op niveau 2 of een havo-, dan wel vwo-diploma. Deze startkwalificatie wordt gezien als het minimale onderwijsniveau dat nodig is om kans te maken op een duurzame arbeidsmarktpositie. Ieder die niet aan deze startkwalificatie voldoet valt onder de noemer voortijdig schoolverlaten. 6

7 Wanneer melden? In- en uitschrijving: de school meldt binnen zeven dagen de in- of uitschrijving, zodat LVS kan controleren of de jongere al dan niet onderwijs volgt (art. 18 LPW) 1. Luxeverzuim: deze vorm van verzuim moet altijd direct gemeld worden. Bij twee dagen of minder luxeverzuim volgt een waarschuwing; vanaf drie dagen verzuim of bij recidive wordt proces-verbaal opgemaakt. Relatief verzuim moet op grond van artikel 21 LPW gemeld worden als de leer- of kwalificatieplichtige: - in een periode van vier opvolgende lesweken zestien uren of meer les- of praktijktijd in een periode van vier weken verzuimt; - regelmatig te laat op school of in de les verschijnt. Scholen kunnen eerder tot melding over gaan als zij vermoeden dat door de school getroffen maatregelen onvoldoende effect hebben. Schorsing en verwijdering Voor het mbo is het middel schorsing/verwijdering beschreven in artikel van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB). Voorschriften en kaders hoe dit in het mbo inhoudelijk tot in detail dient te zijn geregeld zijn niet wettelijk bepaald. Wel is bepaald dat instellingen in het mbo in eigen statuten of reglementen beschreven moeten hebben hoe ze met schorsen en verwijderen omgaan. Voortijdig schoolverlaten: wanneer de jongere (tot 23 jaar) zonder startkwalificatie van school gaat, moet dat bij DUO gemeld worden. Langdurig verzuim 18-plussers Voor 18-plussers gelden artikel en WEB: het bevoegd gezag (in praktijk de verzuimcoördinator of verzuimbegeleider) stelt van iedere student van achttien jaar of ouder vast wat de reden is van het verzuim. Kan de student niet aannemelijk maken dat het verzuim legitiem is dan volgt een hersteltermijn ; de student moet binnen acht schoolweken na aanvang van het verzuim weer op school verschijnen (hierin kan LVS een rol spelen). De verzuimbegeleider meldt na afloop van de periode van acht weken aan DUO, dat de student ten minste vijf weken zonder opgaaf van reden heeft verzuimd en wel/niet het onderwijs heeft hervat. Heeft de student na acht weken het onderwijs niet hervat (en geen geldende reden voor verzuim) dan wordt de student uitgeschreven. Meldplicht voortijdig schoolverlaten bij LVS De overheid heeft bepaald dat iedere student tussen de 18 en 23 jaar die zonder starkwalificatie uitgeschreven of verwijderd, via DUO gemeld moet worden bij het Regionale Meld- en Coördinatiefunctie in de regio(lvs) waar de jongere woont. Uitgangspunt is dat de schoolloopbaan van iedere jongere in de regio gemonitord wordt en dat deze waar sprake is van uitval- integraal wordt opgepakt. De RMC-functie omvat drie taken (vastgelegd in de Uitvoeringsregeling Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten); - een sluitende melding en registratie van alle jongeren tussen 18 en 23 jaar die niet op school zitten en nog geen startkwalificatie behaald hebben; - benaderen en zorgdragen voor begeleiding van jongeren die zijn uitgevallen, gericht op terugleiden naar school, naar werk of een combinatie daarvan; - coördineren en initiëren van samenwerking tussen alle belangrijke partijen die te maken hebben met deze jongeren en het onderhouden van dit netwerk. 1 Het melden van in- en uitschrijving, verzuim en vsv gaat via DUO. 7

8 Om deze kerntaken uit te voeren is per regio een contactgemeente aangewezen. Deze contactgemeente is de coördinator in een regionaal samenwerkingsverband van overheid, jeugdzorg, justitie en arbeid. In Zuid-Holland Zuid vervult LVS deze rol. De inzet van de LVS consulent is gericht op het snel en effectief benaderen van de jongere, het opstellen van een passend trajectplan en deze met de partners tot een succes te maken. Belangrijk in dit verband is dat de LVS consulent met name het onderwijs aan zet houdt om zorg te dragen voor goed en aantrekkelijk onderwijs en indien nodig- loopbaanoriëntatie en -begeleiding. De consulent heeft een coördinerende en monitorende rol. LVS werkt voor de jongere. Een belangrijke vindplaats is de school. Daar waar nodig en mogelijk, wordt gebruik gemaakt van de faciliteiten op school. De jongere wordt benaderd vanuit wat hij kan en niet zozeer vanuit de zorg: waar beperkingen zijn, zijn ook mogelijkheden. Het accent ligt op het actief leggen van contact, onderzoeken, bevragen, stimuleren, adviseren en indien nodig verwijzen naar een vorm van ondersteuning of hulpverlening. De LVS consulent neemt na de melding de volgende stappen : contact leggen met de voortijdige schoolverlater en ouders; houden van een intakegesprek; analyseren van het probleemgebied; doen van een goed aanbod van mogelijkheden; uitvoeren van bemiddeling- en adviestaken; opstellen van een plan van aanpak; controle op plaatsing in een (scholings)traject; terugkoppeling in DUO (mits van toepassing).. 8

9 Stroomschema's Inschrijving Aanmelding MBO Intakegesprek tot 18 jaar: altijd ouders erbij vanaf 18 jaar: ouders erbij, tenzij Aangenomen Afwijzing Onderwijsovereenkomst getekend door: jongere en ouders i.g.v. jongere < 18 jaar Inschrijving melden bij DUO binnen 7 dagen Jongere en ouders ontvangen brief met reden van afwijzing. Mogelijkheid tot bezwaar kenbaar maken. Indien mogelijk alternatieven voor jongere noemen. Jongere melden bij LVS LVS ontvangt automatisch kopie inschrijving! De verblijfsstatus van een jongere jonger dan 18 jaar is géén grond voor weigering. 9

10 Uitschrijven Redenen om te mogen uitschrijven De jongere wil stoppen Plaatsing op een andere school of instelling Verwijdering Vrijstelling van inschrijvings plicht Langdurig verblijf buitenland weken Aantoonbare inspanning geleverd gedurende 8 weken Check bij LVS via mail Check bij LVS via mail Jongere heeft wel startkwalificatie Jongere heeft geen startkwalificatie Geen plaatsing andere school of of leer/werktraject leer-/werktraject Jongere woont in ZHZ: LVS wordt per direct geïnformeerd over dreiging vsv. De verzuimbegeleider informeert de consulent LVS over plan van aanpak. Eventueel aanmelding vsvtrajectbegeleiding door LVS Uitschrijving binnen 7 dagen melden via DUO Veel verzuim, onvoldoende studieresultaten, verkeerde studiekeuze, geen motivatie: zijn geen redenen tot uitschrijving of vrijstelling 10

11 Vrijstelling van plicht tot inschrijving (tot 18 jaar) Gronden voor vrijstelling van inschrijving Lichamelijke of psychische belemmeringen art. 5 onder a LPW Bedenkingen tegen richting van de school art. 5 onder b LPW Bezoek school buitenland art. 5 onder c LPW Trekkend bestaan art. 5a LPW Voldoende aantoonbaar ander onderwijs art. 15 LPW Ouders dienen zelf contact op te nemen met LVS. Een verzoek of kennisgeving kan worden gedaan via een standaardformulier. Zie ook de website van LVS. Beoordeling onafhankelijk arts art. 7 LPW Toets LVS kennisgeving aan wet art. 8 LPW Toets LVS kennisgeving aan wet art. 9 LPW Toets LVS aan AMvB Controle LVS ander onderwijs en/of arbeidsovereenkomst Bij verblijf 8 maanden of meer in buitenland: melding LVS aan BRP Consulent LVS verleent vrijstelling of wijst deze af (schriftelijk) Voldaan aan wettelijke vereisten -> van rechtswege vrijstelling. Consulent LVS stuurt bevestiging vrijstelling Ouders kunnen bezwaar maken tegen besluit LVS Niet voldaan aan wettelijke vereisten -> relatief of absoluut verzuim Consulent LVS informeert ouders over mogelijke consequenties en legt een hersteltermijn op Bij geen herstel -> proces-verbaal Vrijstelling wordt niet verleend in verband met een verkeerde studiekeuze of om te kunnen gaan werken 11

12 Vrijstelling geregeld schoolbezoek (tot 18 jaar) Gronden voor vrijstelling geregeld schoolbezoek D Direct voortvloeiend uit wet: - school gesloten - toegang tot school ontzegd Vrijstelling van rechtswege mits voldaan aan wettelijke vereisten Vrijstelling op verzoek ouders (schriftelijk) art. 11 onder a, 11 onder b + 11 onder c LPW Ziekte Ziekte Art.11 onder d LPW Godsdienstige Godsdienstige verplichtingen verplichtingen art. 11 onder e LPW Aard beroep ouders 11onder f LPW Gewichtige omstandigheden gewichtig e 11 onder g omstandi LPW gheden 11 onder g LPW art. 11 onder d LPW Ziekte binnen 2 dagen gemeld volgens regels school door ouders of jongere art. 12 en 13 b LPW Kennisgeving door ouders of jongere aan school 2 dagen voor aanvang verplichting art.13 en 13b LPW Besluit door directeur school. Toekenning voor ten hoogste 10 dagen. Nooit in eerste twee weken na de zomervakantie Langdurig legitiem ziekteverzuim -> zorgplicht school Niet conform gemeld en/of gerede twijfel over ziekte -> verzuimmelding via DUO Niet voldaan aan wettelijke vereisten -> verzuimmelding via DUO Verzoek voor ten hoogste 10 dagen -> schriftelijk besluit directeur school Zie ook: procedure schoolziekteverzuim zie ook: procedure schoolziekteverzuim! Zie ook: beleidskader verlof religieuze verplichtingen! zie ook: beleidskader verlof religieuze verplichtingen! Verzoek voor meer dan 10 dagen -> schriftelijk besluit LVS Ouders kunnen bezwaar maken tegen besluit van resp. school en LVS 12

13