Uitvoeringsprogramma behorende bij de gezondheidsnota. Samen voor een Gezond Noord-Veluwe

Transcriptie

1 Uitvoeringsprogramma behorende bij de gezondheidsnota Samen voor een Gezond Noord-Veluwe Trinette Ufkes, Domein Samenleving juli

2 Inhoud Inleiding... 3 Dynamische uitvoeringsagenda... 3 Regionale samenwerking... 3 Lange termijn... 3 Thema 1: Gezond Opgroeien... 4 GIDS... 4 Ketenaanpak... 4 Speerpunt 1: Bevorderen gezond gewicht bij de jeugd... 5 Speerpunt 2: Afname van het gebruik van genotmiddelen... 6 Speerpunt 3: Depressiepreventie bij de jeugd... 7 Speerpunt 4: Versterking van de weerbaarheid van de jeugd... 8 Speerpunt 5: Verbetering van de seksuele weerbaarheid en tolerantie bij de jeugd... 9 Thema 2: Gezond Ouder Worden Leefstijlinterventies Eenzaamheid GezondVeluwe Thema 3: Gezonde leefomgeving Financieel

3 Inleiding In de gezondheidsnota Samen voor een Gezond Noord-Veluwe staan de doelstellingen voor de zes gemeenten van de Noord-Veluwe voor de periode De regionale gezondheidsnota is een gezamenlijke basis. De uitvoeringsagenda geeft de uit te voeren activiteiten weer binnen de drie thema s uit de gezondheidsnota: Gezond Opgroeien, Gezond Ouder Worden en Gezonde Leefomgeving. Deze staan beschreven in de hoofdstukken 4, 5 en 6 van de regionale gezondheidsnota. Het uitgangspunt is positieve gezondheid waarbij onder meer wordt uitgegaan van de eigen verantwoordelijkheid van de burgers. Hierbij is met nadruk ook oog voor ondersteuning van kwetsbare inwoners. Dynamische uitvoeringsagenda Per thema wordt uiteengezet wat de uit te voeren activiteiten zijn en met welke samenwerkingspartners deze worden uitgevoerd. Gezondheid is een breed onderwerp dat veel beleidsterreinen raakt. Dit maakt een integrale samenwerking noodzakelijk en gewenst. Daarom worden activiteiten vanuit anderen beleidsterreinen die ook bijdragen aan de doelstellingen van de gezondheidsnota ook in deze uitvoeringsagenda meegenomen. Het doel is een dynamische uitvoeringsagenda die over de looptijd van jaarlijks wordt aangescherpt en afhankelijk van de ontwikkelingen wordt aangepast. Regionale samenwerking De gezondheidsnota is tot stand gekomen binnen de regionale samenwerking van de zes gemeenten op de Noord-Veluwe. De gezondheidsproblemen binnen deze gemeenten op de Noord-Veluwe verschillen niet veel en gezamenlijk kan er effectiever en efficiënter worden gewerkt. Ook voor de uitvoeringsagenda wordt er samengewerkt. De komende maanden gaan we kijken naar waar we elkaar kunnen versterken of kunnen samenwerken waardoor we in de loop van het jaar mogelijk nog een verdiepingsslag voor de uitvoeringsagenda kunnen maken. Lange termijn Met het gezondheidsbeleid in de gemeente Harderwijk wil de gemeente de inwoners inspireren en stimuleren om hun houding en gedrag te wijzigen. De evaluatie van het lokaal gezondheidsbeleid laat zien dat hier de afgelopen jaren al met succes op is ingezet. Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat preventieve gezondheidszorg pas op lange termijn effecten laat zien en dat de maatschappelijke effecten niet binnen enkele jaren zichtbaar zijn. Hier wordt ook in het meten van de effecten van de activiteiten (monitoring en evaluatie) rekening mee gehouden. De monitoring en evaluatie zal zich daarom op de korte termijn vooral richten op de uit te voeren activiteiten. Voor evaluatie op de langere termijn kunnen we cijfers uit bijvoorbeeld de Monitor Volwassenen en Ouderen en het E-MOVO onderzoek gaan vergelijken. 3

4 Thema 1: Gezond Opgroeien In de afgelopen jaren is er binnen Harderwijk al een breed preventieaanbod ontwikkeld voor de jeugd. Activiteiten uit dit aanbod zullen de komende beleidsperiode worden voortgezet. Waar nodig wordt er ingespeeld op maatschappelijke veranderingen. Voor alle inwoners van Harderwijk, met een focus op kwetsbare groepen, blijven we op deze manier preventief werken aan de vaardigheden bij ouders en kinderen om hen te leren omgaan met moeilijke situaties. De komende vier jaren zetten we op 5 speerpunten zoals beschreven in de regionale gezondheidsnota: 1. Bevorderen gezond gewicht 2. Afname gebruik genotsmiddelen 3. Depressiepreventie 4. Versterking weerbaarheid 5. Verbetering seksuele weerbaarheid en tolerantie GIDS Naast de inzet op de vijf genoemde speerpunten zal ook Gezond In (GIDS) worden ingezet voor het thema Gezond Opgroeien. Vanuit GIDS ontvangt de gemeente Harderwijk de komende 3 jaar ook weer GIDS-gelden, welke zullen worden ingezet om binnen het thema Gezond Opgroeien de gezondheid van jeugdige inwoners met een gezondheidsachterstand te verbeteren door middel van een integrale aanpak. Het terugdringen van verschillen in levensverwachting tussen hoog en laag opgeleide inwoners is één van de doelstellingen van het Nationaal Programma Preventie. Harderwijk ontvangt sinds 2015 GIDS gelden welke werden ingezet voor de buurtsportcoach gezonde leefstijl die zich voornamelijk richtte op de uitvoering van JOGG Harderwijk. Voor de komende periode gaan we de GIDS-gelden inzetten om de buurtsportcoach gezonde leefstijl breder in te zetten dan alleen JOGG. Het doel is om de buurtsportcoach in te zetten voor kwetsbare groepen en kinderen met een gezondheidsachterstand en om de Gezonde Schoolaanpak breder te gaan inzetten dan alleen voeding en bewegen. Een bredere inzet kan zo bijvoorbeeld bijdragen aan het bereiken van de doelgroep jarigen en/of kan aansluiten bij een ander speerpunt uit de gezondheidsnota zoals mediawijsheid en middelengebruik. Een plan van aanpak voor het deze bredere inzet van de buurtsportcoach gezonde leefstijl wordt gedurende de zomermaanden verder uitgewerkt en zal na de zomer klaar zijn. Ketenaanpak Door preventieve activiteiten en zorgactiviteiten met elkaar te verbinden, leren verschillende professionals elkaar kennen en gaan ze samenwerken. Gezondheidsproblemen zoals overgewicht of depressie, kunnen op deze manier op tijd worden gesignaleerd en kan over de hele keten eenduidig worden aangepakt. Vaak hangen gezondheidsproblemen bij de jeugd samen en is er niet één oorzaak aan te wijzen. Voor de aanpak en preventie van deze gezondheidsproblemen is een ketenaanpak op vroegtijdig signaleren nodig. Binnen de Noord-Veluwe zijn we op dit moment bezig om deze ketenaanpak verder vorm te geven. Op dit moment wordt er gewerkt aan het in kaart brengen van de partijen in de keten en van de centrale zorgverlener die het gezin en het systeem kent en op basis daarvan de juist hulp kan inzetten. In eerste instantie zal deze keten zich richten op de (preventieve) aanpak van overgewicht, maar in de toekomst kan deze keten ook breder worden ingezet voor bijvoorbeeld depressiepreventie. 4

5 Speerpunt 1: Bevorderen gezond gewicht bij de jeugd Voor het bereiken van de doelstelling van speerpunt 1, het bevorderen van gezond gewicht bij de jeugd, zal net als voorgaande jaren JOGG, de JOGG-regisseur, de buurtsportcoach gezonde leefstijl en MOVE(F)it ingezet om preventief te werken aan een gezonde leefstijl van de jeugd om daarmee bij te dragen aan een gezond gewicht. JOGG Sinds Harderwijk in 2014 JOGG gemeente is geworden, is er al succesvol ingezet op het bevorderen van gezond gewicht. Ook voor de komende periode ( ) wordt JOGG voortgezet om gezond gewicht onder de jeugd in Harderwijk te bevorderen. In Harderwijk wordt gekozen voor een brede JOGG aanpak om JOGG als een olievlek uit te spreiden over Harderwijk. De hoofddoelstelling hierbij is Gezond Gewicht. Buiten de hoofddoelstelling Gezond Gewicht zijn er binnen JOGG nog 5 thema s waar op wordt ingezet (tabel 1). Tevens zijn er lokaal binnen Harderwijk nog twee extra thema s geformuleerd waarop zal worden ingezet: Gezonde werkvloer, uitgevoerd door de werkgroep Gezonde Werkvloer; Kwetsbare doelgroepen, door bredere inzet van de buurtsportcoach gezonde leefstijl. Move(F)it Binnen JOGG Harderwijk is Move(F)it ontwikkeld. Move(F)it is een gecombineerde leefstijlinterventie waarin bewegen, gezonde voeding en opvoeding aan bod komen. In het 15-weken durende programma wordt tweewekelijks aan de slag gegaan met sport en spel. In de lessen wordt er aandacht besteed aan sport/bewegen en voeding en de combinatie hiervan. Doelgroep zijn 8-12 jarigen met overgewicht en hun ouders. Voor de ouders/verzorgers van de deelnemers zijn er 4 themabijeenkomsten over voeding en opvoeding. Tabel 1: Inzet op Bevorderen van gezond gewicht bij de jeugd. Interventie Resultaat / doelstelling Doelgroep Partijen Wanneer JOGG 1. Bevorderen van Gezond Gewicht 4-12 jaar Gemeente Harderwijk, Over de gehele 2. Groente eten onder kinderen 4-12 jaar stimuleren jaar Ouders Sportcentrum Iedema, Jumbo Harderwijk, nieuwe JOGG periode Gezonde leefstijl bevorderen bij jarigen. Landstede, Perspectief,, ZorgDat, Van De Ouderbetrokkenheid. Mheen Foodservices, 5. Gezonde Schoolaanpak inzetten op thema s voeding en/of bewegen. meerdere supporters 6. Publiek Private Samenwerking: Publieke en private organisaties helpen mee aan opstellen en uitvoeren campagnes /thema s. Move(F)it Werken aan een gezond gewicht. Bewustwording en kennis over voeding en opvoeding. Kinderen met overgewicht in de leeftijd 8-12 jaar. Ouders/verzorgers Harderwijk Combinatiefunctionaris Sportcentrum Iedema Voedingsconsulenten Over de gehele nieuwe JOGG periode

6 Speerpunt 2: Afname van het gebruik van genotmiddelen Binnen dit speerpunt ligt de aandacht met name op scholieren op het voortgezet onderwijs en hun omgeving. Lokaal in Harderwijk wordt er al veel voorlichting gegeven over alcohol, roken en drugs. Er ligt een breed preventieaanbod voor het voortgezet onderwijs en basisonderwijs welke is gebundeld in de brochure Preventieaanbod Harderwijk. Ook wordt er aangesloten bij landelijke campagnes zoals NIX18. Zoals eerder genoemd wordt binnen de regionale samenwerking vanuit de deze uitvoeringsagenda verder doorontwikkeld en gaan we de komende maanden doelstellingen op dit speerpunt formuleren en beschrijven hoe we dit gaan monitoren en evalueren. Alcohol Gelijktijdig met de cyclus van de lokale nota Volksgezondheid is er een Preventie en Handhavingsplan opgesteld waarin wordt beschreven welke activiteiten er binnen Harderwijk zullen worden ingezet voor preventie van alcohol gebruik. In deze uitvoeringsagenda verwijzen we ook naar dit preventie- en handhavingsplan. Binnen het aandachtspunt alcoholmatiging komt er extra aandacht voor het binge drinken (het drinken van vijf of meer glazen alcohol tijdens één gelegenheid) en de bewustwording bij de ouders over het effect van het drinken van alcohol door jongeren. De komt in juli met een plan en advies om extra in te zetten op de groep bingedrinkers via de setting school. Hierbij zal er ook aandacht zijn op het bereik van ouders met kinderen op de bovenbouw en MBO studenten. Roken en drugs Naast alcoholmatiging is er ook aandacht voor roken en drugs. Dit komt in mindere mate voor dan alcoholgebruik, maar de effecten van roken en drugsgebruik kunnen ernstig zijn. In het eerder genoemde preventieaanbod voor scholen van het staan de preventieve activiteiten gebundeld weergegeven. Samen met partijen als Tactus en HALT zullen deze in Harderwijk worden ingezet. Tabel 2 geeft een overzicht van de preventieve activiteiten op het gebied van alcohol, roken en drugs. Tabel 2: Preventieaanbod Afname van het gebruik van genotmiddelen. Resultaat Activiteit Doelgroep Partijen Wanneer Convenant Middelenvrije school Scholen voortgezet VO scholen Afname gebruik genotmiddelen Gezonde School en genotmiddelen (speciaal) onderwijs Scholen voortgezet onderwijs Gemeenten Noord-Veluwe Tactus Preventieaanbod Voortgezet Onderwijs: - Digitale modules alcohol & roken; - Gastlessen over verslaving, alcohol, blowen, roken; - Presentatie over alcohol, roken en opvoeding; - Ouderavond over alcohol en drugs; - Deskundigheidsbevordering voor docenten; NIX jaar jaar Ouders Ouders Docenten VO Jongeren onder de 18 jaar Tactus Stichting Voorkom Landelijk 6

7 Afname van gebruik van alcohol jeugd < 24 jaar (zie ook Preventie & Handhavingsplan) Stappen met peervoorlichters Jongeren jaar Tactus, KVU, ZorgDat, politie 3 keer in 2017 Kroegentocht Ouders Tactus,, KVU, 1 keer in de St. Jansdal 2 jaar Instructie Verantwoord Alcoholschenken Paracommerciële Tactus 1 keer per (IVA) partijen Harderwijk jaar Nalevingsonderzoek (para)commercie (para)commerciële 1 keer per partijen Harderwijk jaar Naleving schoolfeesten Voortgezet onderwijs Tactus Brief naar ouders van 12-jarigen over Ouders van 12 1 keer per belang van uitstel van alcohol gebruik. jarigen. jaar Speerpunt 3: Depressiepreventie bij de jeugd Vanuit het is er een breed aanbod met betrekking tot depressiepreventie voor de scholen in Harderwijk. Aangezien depressieve gevoelens ook samen kunnen hangen met een lage weerbaarheid (voor bijvoorbeeld social media), wordt er binnen de gewerkt aan een nieuw aanbod voor de scholen waarin er verbinding wordt gelegd tussen depressie en social media. Onderstaande tabel laat in het kort zien welke activiteiten er zijn binnen het speerpunt depressiepreventie. Naast de activiteiten die nu al lopen binnen de gemeente Harderwijk zal er ook gekeken worden naar depressiepreventie van de jeugd van statushouders. In de komende beleidsperiode gaan we onderzoeken in hoeverre deze jongeren meegenomen kunnen worden in het huidige aanbod depressiepreventie voor scholen, of dat er behoefte is aan een speciaal aanbod voor deze doelgroep. Partijen en partners die we hier (in eerste instantie) bij zullen betrekken zijn het, de Internationale Schakelklas (ISK) en het basisonderwijs. Tabel 3: Aanbod binnen speerpunt 3 Depressiepreventie bij de jeugd Activiteit Doelstelling Doelgroep Partijen Wanneer Gezonde School-aanpak Ondersteuning scholen signalering depressie Jeugd PO Jeugd VO ouders continu Programma Mentaal Gezond: - Les en lesbrief depressie; Depressie en depressiepreventie bespreekbaar maken. Leerlingen VO - Training signaleren depressie bij jongeren. Signaleringskaart Niet Pluis jeugd Docenten kennis bijbrengen van mogelijke signalen van depressie bij jeugd. Handvatten bieden voor signalering niet-pluis-gevoelens Docenten VO Docenten, mentoren, zorg coördinaten 7

8 Speerpunt 4: Versterking van de weerbaarheid van de jeugd Weerbaarheid bij de jeugd is belangrijk om weerstand te kunnen bieden tegen ongezonde verleidingen van het leven en om stevig in de schoenen te staan als het tegenzit. Een goede weerbaarheid heeft weer een positief effect op andere factoren binnen gezond opgroeien, zoals middelengebruik, depressie en seksuele weerbaarheid. Tabel 4 geeft een overzicht van de uit te voeren activiteiten binnen dit speerpunt. Tabel4: Activiteiten binnen speerpunt 4 Versterken van de weerbaarheid van de jeugd Activiteit Doelstelling Doelgroep Partijen Wanneer Preventie aanbod scholen: -Empowerment training voor pubers; - Sociale vaardigheids- Training. Meer regie over je leven, minder laten beïnvloeden door anderen. Meer zelfvertrouwen en beter voor zichzelf opkomen. Jongeren jaar Groep 3, 4, 5 BO Groep 6, 7, 8 BO - Empowerment Training - Gastlessen Media Wijsheid; Steviger in schoenen staan, voor jezelf opkomen Veilig omgaan met social media; Jongeren jaar Groep 5, 6, 7, 8 BO Talent House ZorgDat - Ouderavonden Media Wijsheid Gastles Halt invloed van de groep. Gezonde School aanpak Bewustwording ouders van mediaopvoeding Bewustwording van groepsinvloed, vaardigheden leren om ermee om te gaan. Kinderen in onderwijs, docenten, ouders Ouders groep 5,6,7,8 BO Groep 7, 8 BO Scholen Harderwijk JOGG Halt Theatervoorstelling Weerbaarheid vergroten (social media, loverboys, middelen) VO Art Life juni 8

9 Speerpunt 5: Verbetering van de seksuele weerbaarheid en tolerantie bij de jeugd Het stimuleren van weerbaarheid onder jongeren en het bevorderen van gezond seksueel gedrag zijn, net als in de vorige beleidsnota, ook voor deze beleidsperiode weer een belangrijk speerpunt. In het Preventie Aanbod Harderwijk voor de scholen worden al veel activiteiten aangeboden op dit onderwerp voor zowel leerlingen als docenten (tabel 5). De doelstelling van dit aanbod is om het onderwerp onder de aandacht te brengen en ondersteuning te bieden. Tabel 5: Verbetering van de seksuele weerbaarheid en tolerantie bij de jeugd Activiteit Doelstelling Doelgroep Partijen Wanneer Preventie aanbod scholen Harderwijk Week van de lentekriebels Gastles relationele en seksuele vorming Ouderavond relationele en seksuele vorming Training leerkracht seksueel grensoverschrijdend gedrag Week van de liefde Docenttraining seksueel overschrijdend gedrag Docenttraining/ workshop Social Media & Seks Docenttraining/works hop Lang Leve de Liefde Docenttraining Seksuele Diversiteit Ouderavonden Loverboys, social media en internet Carrousel vanuit ketenaanpak Meldpunt Loverboys Relationele- en seksuele vorming Groep 1 t/m 8 BO Derde week maart Kennis over lichamelijke en BO geestelijke veranderingen in de puberteit. Aandacht voor relationele en BO seksuele vorming op jonge leeftijd maakt jeugd weerbaarder op latere leeftijd. Kennis over wat is normaal Leerkrachten seksueel gedrag en wanneer is het BO grensoverschrijdend. Aandacht besteden aan liefde. Wisselende onderwerpen. Kennis over wat is normaal seksueel gedrag en wanneer is het grensoverschrijdend. Handvaten voor professionals om zelf voorlichting te geven en problemen te signaleren. Docenten training om les te kunnen geven met lespakket over relaties en seksualiteit Docenten kennis geven over thema en uitleg over lespakketten. Ouders informeren over werkwijze loverboys/lovergirls en de rol van social media daarbij. Lessen op themaś social media, loverboys, soa & anticonceptie. Ketenaanpak risicovolle relaties en jeugdprostitutie VO Ieder jaar rond 14 februari Docenten VO Docenten VO Zedenpolitie Docenten VO Docenten VO Ouders leerlingen VO VO Veilig Thuis, Mee-Veluwe Politie 9

10 Thema 2: Gezond Ouder Worden Een nieuw thema in de gezondheidsnota is het Gezond Ouder Worden. De komende jaren zal het aantal mensen van 65 jaar en ouder stijgen in Nederland. Ook in Harderwijk neemt deze zogenaamde grijze druk de komende jaren toe. Binnen het thema Gezond Ouder Worden zetten we in op preventieve ouderenzorg. Preventieve ouderenzorg is gericht op het voorkómen van kwetsbaarheid en het voorkómen van ziekten en complicaties bij oudere mensen. Dit zullen we met name doen door de inzet van leefstijlinterventies. Dè oudere bestaat niet. Binnen de groep ouderen is er een grote diversiteit wat betreft vitaliteit, kwetsbaarheid, chronische aandoeningen en de behoefte aan preventie, ondersteuning en zorg. Ook leeftijd is niet een bepalende factor, aangezien de ene persoon al op jongere leeftijd kwetsbaar wordt, terwijl andere ouderen tot op hoge leeftijd vitaal blijven. Binnen het thema Gezond Ouder ligt de focus op onderstaande 3 punten: - leefstijlinterventies voor een gezonde en actieve leefstijl; - eenzaamheid onder ouderen; - GezondVeluwe. Leefstijlinterventies Bij het voorkómen van kwetsbaarheid en het zo lang mogelijk vitaal blijven hoort ook het blijven bewegen als een deel van een gezonde leefstijl. Vooral voor ouderen met een verhoogd risico op kwetsbaarheid is het belangrijk om ondersteuning van gezonde leefstijl aan te bieden om het ontstaan van kwetsbaarheid te voorkomen of vertragen. De ouderen van de gemeente Harderwijk behoren tot de minst actieve ouderen in de regio Noord- en Oost-Gelderland. Daarom willen we verschillende leefstijlinterventies aanbieden om de ouderen te stimuleren en faciliteren in een gezonde leefstijl. Tabel 6 geeft een overzicht van de leefstijlinterventies welke in Harderwijk voor ouderen worden ingezet. Eenzaamheid Naast kwetsbaarheid is eenzaamheid een probleem onder ouderen. Eenzaamheid hangt samen met een minder goede gezondheid. Aan de ene kant kunnen lichamelijke beperkingen de oorzaak zijn van eenzaamheid. Aan de andere kant kan eenzaamheid ook leiden tot depressies, coronaire hartziekten en mogelijk de ziekte van Alzheimer. De gemeente Harderwijk behoort tot de gemeenten met het hoogste percentage eenzaamheid in Noord- en Oost-Gelderland. Een doelstelling voor de komende beleidsperiode is om deze eenzaamheid met de nieuwe cijfers van de monitor Volwassenen en Ouderen, waarvan binnenkort de cijfers beschikbaar zijn, verder te onderzoeken en te inventariseren welke interventies we hier in de gemeente Harderwijk op kunnen gaan inzetten. Het doel is om dit samen met partijen als ZorgDat en andere beleidsterreinen binnen de gemeente Harderwijk vorm te gaan geven. Hierbij zal tevens aandacht zijn voor ouderen met een migranten achtergrond. 10

11 GezondVeluwe Gezond Veluwe is een duurzame samenwerking tussen zorg- en welzijnsaanbieders, gemeenten, patiënt- en cliëntorganisaties en zorgverzekeraards met als doel integrale zorg en ondersteuning volledig afgestemd op de specifieke behoeften van de inwoners. Binnen GezondVeluwe vinden verschillende activiteiten plaats. Een van die activiteiten is het project Vitaal Ouder Worden. Binnen het project Vitaal Ouder Worden wordt onderzocht welke behoeften ouderen hebben om gezond ouder te worden. De eerste verkennende gesprekken zijn door GezondVeluwe gehouden met de oudere inwoners (55-75 jaar) in Harderwijk. Een belangrijke uitkomst uit deze gesprekken was: Niets over ons, zonder ons. De deelnemers aan de gesprekken vinden het aanbod van activiteiten in Harderwijk niet altijd passend en willen graag samenwerken om dat te verbeteren. Op dit moment vindt de uitwerking van de bijeenkomsten plaats. De uitkomsten van deze gesprekken zal de gemeente gebruiken om in de komende beleidsperiode kritisch naar het huidige aanbod te kijken en waar nodig nieuw of ander aanbod inzetten. Tabel 6: Leefstijlinterventies die inzetten op Gezond Ouder worden Activiteit Doelstelling Doelgroep Partijen Wanneer Cursus Valpreventie ZorgDat Gemeente Oktober-november Cursus In Balans ProMuscle Eet- en beweegmonitor Project actieve en gezonde leefstijl senioren Voorkomen van valongevallen bij ouderen, door midden van bewustwording van risicofactoren en verbetering van balans, mobiliteit, conditie, zelfvertrouwen. Zeker op de been. Verbetering spierkracht en evenwicht. Door verbeteren spierkracht minder kwetsbaar. E-health. Vroegtijdig signaleren ondervoeding. Bevorderen bewegen bij ouderen enigszins kwetsbaar (voelen zich onzeker op de been) Alle ouderen Kwetsbare ouderen Ouderen 65+ Alle ouderen / kwetsbare groepen Fysio Drielanden Gemeente WUR NOG Friesland Campina Gemeente WUR Opella Zorggroep Noord-West Veluwe Gemeente GSF Gemeente Sportaanbie ders Najaar 2017 Voorjaar 2018 Loopt nog. In Harderwijk nog uitstroomtraject naar praktijk Loopt Loopt 11

12 Thema 3: Gezonde leefomgeving De leefomgeving heeft weerslag op ons gedrag en op het maken van gezonde en duurzame keuzes. In bijlage 3 van de gezondheidsnota is in de figuur te zien dat gezondheid vraagt om een integrale aanpak. De omgeving is namelijk één van de factoren die een effect op de gezondheid heeft. In 2019 wordt de nieuwe Omgevingswet ingevoerd. De aanstaande Omgevingswet is (onder meer) gericht op het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit. Bij de omgevingswet kunnen verschillende thema s uit de lokale situatie aansluiten. We kunnen denken aan een gezonde leefomgeving door bijvoorbeeld scholen, kinderopvang, sportcomplexen en zorgcentra niet te dicht langs drukke weken te plannen (minder luchtverontreiniging en minder geluidshinder). Al in de aanloop naar deze nieuwe omgevingswet willen we in de gemeente Harderwijk het aspect gezondheid opnemen in de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan en vanuit gezondheid meedenken over de ruimtelijke omgeving. We willen streven naar een gemeentebrede omgevingsvisie waarin ook gezondheid een belangrijke rol speelt. Tabel 7: Gezonde Leefomgeving Activiteit Doelstelling Doelgroep Partijen Wanneer Verbinden gezondheid en ruimtelijke ordening. Samenwerken binnen de gemeente op het gebied van de leefomgeving. Fysieke omgeving, duurzame ontwikkeling van de leefomgeving Professionals werkzaam op het gebied van ruimtelijke ordening gemeente Harderwijk. Samenleving, ruimtelijke ordening, inwoners, organisaties in de omgeving / bepaalde wijk. Een openbare ruimte die prikkelt, omdat deze aantrekkelijk is, deze nodigt uit tot bijvoorbeeld wandelen of hardlopen. Een groene, veilige leefomgeving die gemeenschapsvorming stimuleert, wat de leefbaarheid en veerkracht van de wijk vergroot. Een omgeving die mensen laat bewegen en elkaar ontmoeten, wat de zorgkosten en sociaal-maatschappelijke problematiek verlaagt. Vanaf 2017 in gesprek gaan met Ruimtelijke Ordening. Nieuwe omgevingswet in

13 Financieel Gezondheid is een breed begrip en raakt veel andere gebieden. Door de raakvlakken van gezondheid met diverse andere terreinen lopen financieringsstromen daarom ook bijvoorbeeld vanuit sport, jeugd, veiligeheid, enzovoort. Daarnaast vallen veel van de preventieve activiteiten binnen de standaard takenpakketten van, Tactus en de (welke ook gefinancieerd of gesubsidieerd worden vanuit de gemeente). Hieronder is kort uiteengezet hoe het gezondheidsbudget zal worden uitgegeven. Gezondheidsbeleid Thema 1: Gezond Opgroeien Thema 2: Gezond Ouder worden Thema 3: Gezonde Leefomgeving Thema 1 - aanvullend Subsidie verslavingspreventie Tactus GIDS gelden Aanvulling GIDS gelden uit kadernota Voortzetting JOGG