Evaluatie en voorzetting van het lokaal gezondheidsbeleid in Nederweert

Transcriptie

1 Evaluatie en voorzetting van het lokaal gezondheidsbeleid in Nederweert De gemeenteraad heeft op 5 februari 2013 de nota Lokaal gezondheidsbeleid Nederweert en Weert vastgesteld. De grondslag voor de vaststelling van dit gezondheidsbeleid ligt in artikel 13, lid 2 van de Wet publieke gezondheid. Bij de totstandkoming van het lokale gezondheidsbeleid heeft de gemeente zich laten inspireren door de resultaten van enkele consultatiebijeenkomsten, de landelijke gezondheidsnota Gezondheid dichtbij (mei 2011) en de GGD volwassenenmonitor uit Programmalijnen In de lokale gezondheidsnota zijn twee programmalijnen geformuleerd: 1. Programma gezond en veilig opgroeien (gericht op jeugdigen) 2. Programma zelfstandig en veilig ouder worden (gericht op ouderen) Vanuit deze programmalijnen zijn de volgende acties voor de jaren 2013 en 2014 geformuleerd: a. voer primair de wettelijke taken uit (met name vanuit de taakstelling voor de GGD) b. voer een tweetal projecten uit op het terrein van jeugd : overgewicht opvoedingsondersteuning c. voer een tweetal projecten uit op het terrein van ouderen : actief leven ouderen voorkomen eenzaamheid De oorspronkelijke planning was om voor de jaren 2015 en 2016 te beoordelen of de acties zoals die voorgaande jaren golden, herzien moesten worden. Doordat beide projecten ook nu nog actueel zijn, heeft een dergelijke heroverweging niet plaatsgevonden en zijn de opgezette activiteiten voortgezet, en enkele nieuwe toegevoegd. Uitvoering in (evaluatie) Onderstaand een overzicht van de uitgevoerde acties/activiteiten op de vier speerpunten in 2015 en Veel van deze activiteiten zijn uitgevoegd door de inzet van de combinatiefunctionarissen (cf) 1. Zij hebben zowel voor de jeugdigen als de ouderen een belangrijke bijdrage geleverd aan de realisatie van de bovengenoemde activiteiten. Jeugd acties toelichting - overgewicht Coaching op basisscholen Ondersteuning van groepsleerkrachten bij het inrichten en verzorgen van de gymles (via cf) Screening motorische achterstanden en overgewicht Ondersteuning scholen bij beweegprojecten Specifieke beweegactiviteiten na school voor kinderen met motorische achterstand en overgewicht Op alle basisscholen vindt een jaarlijkse screening plaats van motorische achterstanden en overgewicht bij de leerlingen (via cf). Ondersteuning van leerkrachten bij beweegactiviteiten, zoals sportdag en Koningsspelen (via cf) Ouders van kinderen met motorische achterstand en/of overgewicht worden gestimuleerd dat kinderen deelnemen aan specifieke activiteiten na school (via cf). 1 Ten behoeve van onderstaand overzicht is gebruik gemaakt van de Rapportage combinatiefunctionarissen schooljaar , een coproductie van de gezamenlijke combinatiefunctionarissen sport en cultuur werkzaam binnen Nederweert. 1

2 - opvoedingsondersteuning - Gezonde School vignet (onderdeel sport en bewegen) KERNgezond Challenge Day (weerbaarheidstraining) Weerbaarheidstrainingen op basisscholen Deelname aan de landelijke campagne NiX18 consultatiebureaus van de GGD en de GGDen jaar. Alle basisscholen schenken in hun lesprogramma ruim aandacht aan sport- en beweegactiviteiten. 5 van de 7 scholen zijn in het bezit van het deelvignet Gezond School sport en bewegen (via cf). Een project van Sport-Company met als doel gezond bewegen, gezonde voeding en gezond gedrag. Allebasisscholen doen hier aan mee. Basisschool Budschop is in het bezit van het deelcertificaat Gezonde School welbevinden en sociale veiligheid (via cf). consultatiebureaus van de GGD en de GGDen jaar. Wordt jaarlijks doorgevoerd in de 4 de klas van het Cita Verde College Nederweert Ook binnen het basisonderwijs is aandacht voor het bevorderen van de weerbaarheid van de kinderen Aandacht bij (jongeren-) evenementen aan beperking van alcoholgebruik. En geen alcohol voor kinderen jonger dan 18 jaar Ouderen - actief leven Beweegtuin Aanleg van een openbare beweegtuin voor alle inwoners, maar met name voor ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking (gesitueerd bij het Zorgcentrum St. Jozef) (via cf) - voorkomen eenzaamheid Meer Bewegen voor ouderen Ospel Vitaal Beweegaanbod Zonnebloem/Welfare Activiteiten ouderenbonden Hart voor je Wijk In elk dorp zijn groepen actief die MBvOactiviteiten uitoefenen en door de gemeente worden gesubsidieerd. Gezond- en beweegmiddag in Ospel georganiseerd door de KBO-afdeling, samen met de beweegcoach (cf) Brochure uitgegeven voor alle 65 plussers van beweegactiviteiten in Nederweert Wekelijkse activiteiten in de dorpen Wekelijkse activiteiten in de dorpen voor leden verbonden aan ouderenverenigingen Projecten in Nederweert-West en Budschop ter 2

3 bevordering van de sociale samenhang met o.a. als doel om voor de wijk (nieuwe) activiteiten te ontwikkelen voor jong en oud. Waarom geen nieuw beleidsplan De werkingsduur van de thans gelden beleidsnota lokaal gezondheidsbeleid eindigt op 31 december Dit houdt in dat er toegewerkt zou moeten worden naar een nieuw vierjarig beleidsplan. Wij kiezen daar echter op dit moment niet voor. Hiervoor gelden de volgende motieven: 1. Het gezondheidsbeleid in Nederland is trapsgewijze opgebouwd. Werkend vanuit het landelijke beleid en het regionaal begeleid (het GGD-beleid), afdalend naar het gemeentelijke beleid. Het meest recente landelijke beleidsplan dateert van 2011 en is tot nu toe niet geactualiseerd. De minister van VWS heeft bij brief van 4 december 2015 de Tweede kamer aangegeven, dat het de goede kant op gaat met de gezondheid in Nederland waardoor er alle aanleiding is om geen grote beleidswijzigingen door te voeren en het huidige beleid met kracht voort te zetten. Mede omdat ons lokale gezondheidsbeleid is gebaseerd op de landelijke speerpunten, is ook een voortzetting van het bestaande lokale beleid vanzelfsprekend. Het is daarvoor niet noodzakelijk een nieuwe beleidsnota op korte termijn op te stellen. 2. Basis voor de concrete lokale aandachtspunten vormen de GGD onderzoeken naar de gezondheidssituatie van de inwoners. In 2015 is landelijk onder de jongeren van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs een zgn. jeugdmonitor afgenomen. In Nederweert heeft Cita Verde aan dit GGD-onderzoek deelgenomen (waar ook veel leerlingen uit Weert op school zitten). Eén school voor voortgezet onderwijs in Weert heeft niet aan het onderzoek deelgenomen, daardoor is de respons lager en hebben er slechts 137 kinderen vanuit Nederweert deelgenomen, die hoofdzakelijk het vmbo-onderwijs volgen. De betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten kunnen dus niet zondermeer op de jeugdige populatie van Nederweert van toepassing worden verklaard. Niettemin geeft het een trendbeeld weer. De GGD heeft aan de hand van de jeugdmonitor een gemeenterapportage opgesteld onder de titel: Niet Dippen maar Dimmen: jongeren & positieve gezondheid 2. Algemene conclusie die hieruit betrokken kan worden is dat de uitwerking van de diverse activiteiten die er in Nederweert zijn uitgezet, mede door de inzet van de combinatiefunctionarissen, zijn vruchten begint af te werpen. Conclusie is tevens dat de aandachtspunten binnen het domein jeugd ook de komende periode nog aandacht verdienen en voortgezet moeten worden. Daarvoor is het niet noodzakelijk om een geheel nieuw beleidsplan op te stellen. 3. In het najaar 2016 is onder de volwassen inwoners van Nederland door de GGD-en een onderzoek ingesteld. Zo ook door de GGD Noord- en Midden-Limburg waarbij ook steekproefsgewijze Nederweerter volwassenen zijn uitgenodigd om deel te nemen aan dit onderzoek (schriftelijke enquête). De resultaten van dit onderzoek (de zgn. Volwassenenmonitor) worden in het voorjaar 2017 verwacht. Indien nu zou worden overgegaan tot het opstellen van een nieuw lokaal gezondheidsbeleid, kan er geen rekening worden gehouden met de recente resultaten van de volwassenmonitor, terwijl dit bij een jaar verlenging van de bestaande beleidsnota wel het geval is. Dit neemt niet weg dat ook de twee bestaande speerpunten (actief leven en voorkomen eenzaamheid) ook in 2017/2018 voortgezet worden. 4. Preventie is binnen het gemeentelijke gezondheidsbeleid (en mede uitgevoerd door de GGD) zeer belangrijk. Preventieve gezondheidszorg levert een positieve bijdrage aan de gezondheidssituatie op latere leeftijd. Daarmede is er ook een directe relatie met het 2 Niet dippen maar dimmen: Jongeren & positieve gezondheid (Highlights en beleidsadviezen voor de gemeente Nederweert o.b.v. de GGD Gezondheidsmonitor Jeugd ) oktober

4 gemeentelijk ondersteunings- en zorgbeleid binnen het sociaal domein, met name binnen de takken jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning. Gesteld kan worden dat gezondheid een belangrijke pijler is van het sociaal domein. Als deze conclusie ondersteund wordt, kan ook de vraag worden gesteld in hoeverre er nog een separaat gezondheidsbeleid geformuleerd dient te worden en/of het gezondheidsbeleid niet één van de aanpalende beleidsterreinen is van het gemeentelijke beleid binnen het sociaal domein (zoals passend onderwijs en vrijwilligersbeleid). Nu wij voornemens zijn een integraal sociaal beleid te ontwikkelen, is het voor de hand liggend om de kaders daarvoor mede te betrekken bij de aanpalende beleidsterreinen. Het integraal sociaal beleid zal naar verwachting in de tweede helft 2017 worden ontwikkeld, zodat daarna het beleid (mogelijk beperkt tot specifieke actiepunten/uitvoeringsprogramma) voor het lokale gezondheidsbeleid wordt ontwikkeld. Actieprogramma Doordat wordt voorgesteld de werkingsduur van de bestaande nota te verlengen, zal er in het algemeen een voortzetting plaatsvinden van de bestaande acties gebaseerd op de daarin opgenomen speerpunten. Daartoe is het volgend actieprogramma voor de jaren opgesteld. Ook komende jaren zal de inzet van de combinatiefunctionarissen daarbij plaatsvinden 3. Jeugd acties toelichting - overgewicht Coaching op basisscholen Voortzetting van de ondersteuning van groepsleerkrachten bij het inrichten en verzorgen van de gymles (via cf) - opvoedingsondersteuning - Screening motorische achterstanden en overgewicht Ondersteuning scholen bij beweegprojecten Gezonde School vignet (onderdeel sport en bewegen) KERNgezond Challenge Day (weerbaarheidstraining) De jaarlijkse screening op alle basisscholen vindt plaats m.b.t. motorische achterstanden en overgewicht bij de leerlingen (via cf). Voortzetting ondersteuning van leerkrachten bij beweeg-activiteiten, zoals sportdag, Koningsspelen en Nationale Sportweek (via cf) consultatiebureaus van de GGD en de GGDen jaar - zoals wettelijk is bepaald - wordt voortgezet Alle basisscholen blijven in hun lesprogramma ruim aandacht schenken aan sport- en beweegactiviteiten. (via cf). Voortzetting van het project met als doel gezond bewegen, gezonde voeding en gezond gedrag. Alle basisscholen doen hier aan mee (via Sport Company en cf). Het deelcertificaat Gezonde School welbevinden en sociale veiligheid (via cf) wordt door méér basisscholen en Cita Verde College behaald consultatiebureaus van de GGD en de GGDen jaar (op basis van de wettelijke verplichting). Wordt doorgevoerd in de 4 de klas van het Cita Verde College Nederweert 3 Gebaseerd op het werkplan schooljaar van de gezamenlijke combinatiefunctionarissen. 4

5 Weerbaarheidstrainingen op basisscholen Deelname aan de landelijke campagne NiX18 Binnen het basisonderwijs bevorderen van de weerbaarheid van de kinderen Voortzetting van deelname aan het landelijke programma. Bedoeld ter bewustwording van ouderen en jongeren om geen alcohol te gebruiken onder de 18 jaar. Ouderen - actief leven Beweegtuin Behoud en promotie van de beweegtuin (laagdrempelig buiten bewegen). - voorkomen eenzaamheid Veilige beweegroutes Beweegcoach Meer Bewegen voor ouderen Nederweert Vitaal Zonnebloem/Welfare Activiteiten ouderenbonden Hart voor je Wijk Promoten van beweegactiviteiten voor ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking door het ontwikkelen van veilige beweegroutes in de kern Nederweert. (beweegcoach en fysiotherapiepraktijden in Nederweert) Promoten van beweegactiviteiten en het matchen van ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking met passende beweegactiviteiten. In elk dorp zijn groepen actief die MBvOactiviteiten uitoefenen en door de gemeente worden gesubsidieerd. In navolging van de gezond- en beweegmiddag in Ospel deze activiteit fasegewijze uitrollen over alle kernen (beweegcoach en ouderenorganisaties: ondersteuning gemeente) Wekelijkse activiteiten in de dorpen Wekelijkse activiteiten in de dorpen voor leden verbonden aan ouderenverenigingen In navolging van de projecten in Nederweert- West en Budschop nagaan of Hart voor je Wijk kan worden uitgerold in de andere kernen van Nederweert. Voorstel Deze notitie vaststellen, waardoor de werkingsduur van de nota Lokaal gezondheidsbeleid Weert- Nederweert met twee jaren wordt verlengd (inclusief het actieprogramma ). 5