Studiegids Stenden hogeschool. Master Learning & Innovation croho nr deeltijd

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Studiegids 2012-2013. Stenden hogeschool. Master Learning & Innovation croho nr. 44136. deeltijd"

Transcriptie

1 Studiegids Stenden hogeschool Master Learning & Innovation croho nr Advies afgegeven door Opleidingscommissie, d.d. 6 juli 2012] Instemming verleend door Centrale Medezeggenschap, d.d. 17 juli 2012 Vastgesteld door het College van Bestuur, d.d. 18 juli 2012 deeltijd De MLI is geaccrediteerd m.i.v en is van kracht tot en met 14 december 2014.

2 Inhoudsopgave VOORWOORD... 6 LEESWIJZER ONDERWIJS EN EXAMENREGELING - BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING... 8 A OMSCHRIJVING VAN HET ONDERWIJS VAN DE OPLEIDING De onderwijsvisie van Stenden De onderwijsleeractiviteiten Studiebegeleiding Kwaliteit en studeerbaarheid Vorm van de opleiding B DE RELATIE VAN DE OPLEIDING MET HET BEROEPENVELD Doelstelling van de opleiding De eindtermen c.q. eindcompetenties van de opleiding Inhoud van de opleiding De relatie tussen de opleiding en het beroepenveld C - INRICHTING VAN HET ONDERWIJS Inrichting van de opleiding a Het curriculum b - Bijzondere leerwegen Overzicht informatie van het curriculum, en per onderwijseenheid Leerplannen Master learning & innovation cohort Leerplannen Master learning & innovation cohort OE en Integrale leerlijn semester OE en OLL Onderzoek Accreditatie ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING RECHTEN EN PLICHTEN HOOFDSTUK 1 BEGRIPSBEPALINGEN Artikel begripsbepalingen HOOFDSTUK 2 TOEGANG EN TOELATING Artikel Toelatingseisen Artikel 2.2 -Toelatingsbewijs en inschrijving Artikel EVC (WHW art lid 2 sub r) Artikel Ontzegging toegang onderwijs - beëindiging inschrijving (art. 7.42a WHW) HOOFDSTUK 3 - INRICHTING VAN DE OPLEIDING Artikel Vraaggestuurd en Competentiegericht onderwijs Artikel Inrichting van de opleiding Artikel Examens en graden van de opleiding Artikel Studiepunten onderwijseenheid Artikel Onderwijsperioden per studiejaar Artikel Gedragscode Nederlandse taal HOOFDSTUK 4 STUDIEBEGELEIDING (ART LID 2 SUB U WHW) Artikel Studiebegeleiding Artikel Studiecoaching Artikel Algemene studiebegeleiding Artikel Bijzondere studiebegeleiding HOOFDSTUK 5 - TENTAMENS EN EXAMENS

3 Artikel Vorm van de tentamens Artikel Schriftelijk tentamen Artikel Portfolio of werkstuk als tentamen Artikel Mondeling tentamen Artikel Vrijstelling voor tentamens Artikel Afleggen van tentamens Artikel Cijfers Artikel Tentamenuitslag Artikel Inzage beoordeeld werk Artikel Geldigheidsduur tentamens Artikel Examen Artikel Cum laude HOOFDSTUK 6 - EXAMENCOMMISSIE Artikel Instelling en taken examencommissie Artikel Benoeming en samenstelling examencommissie Artikel Subcommissies Artikel Examinatoren Artikel Getuigschriften en verklaringen HOOFDSTUK 7 SLOT- EN OVERGANGSBEPALINGEN Artikel Bezwaar en beroep Artikel Wijziging van de regeling Artikel Bijlagen bij onderwijs- en examenregeling Artikel Slot- en overgangsbepalingen Artikel Inschrijving cohort Artikel Inwerkingtreding REGELS EXAMENCOMMISSIE Artikel 1 - Inschrijven voor de tentamens Artikel 2 - Afnemen van tentamens Artikel 3 - Verhindering bij tentamens Artikel 4 - Bekendmaking uitslag tentamens Artikel 5 - Fraude Artikel 6 - Procedure vaststelling fraude Artikel 7 - Sancties bij fraude Artikel 8 - Vrijstelling voor tentamens Artikel 9 - Deadline inleveren verplichte beroepsproducten (toetsopdrachten) Artikel 10 - Inlevering tentamens/beroepsproducten De student dient elk eindwerkstuk als volgt in te leveren: Artikel 11 - Beoordelingsvoorwaarden: de Quickscan Artikel 12 - Herkansing Artikel 13 - Uitstel Artikel 14 - Actuele versies van toetsopdrachten en beoordelingsformulier Artikel 15 - Legitimatie Artikel 16 - Beëindigen studie na competentie-examen Artikel 18 - Voorwaarden deelname competentie-examens Artikel 19 - Masterthesis: fases en planning Artikel 20 Stappenplan afstuderen KLACHTENREGELING Artikel 1 - Instellen commissie Artikel 2 - Indienen klacht Artikel 3 - Behandeling klacht Artikel 4 - Voorlopige voorziening

4 Artikel 5 - Beroep Artikel 6 - Slotbepaling

5 5. PRAKTISCHE ZAKEN Servicepoint Hogeschool Stenden (CHW) Alfabetische medewerkerslijst ICT-voorzieningen: leren, informatie en communicatie Inloggen Stenden netwerk Stenden Intranet ( Blackboard ( ( Error! Bookmark not defined Draadloos netwerk (wireless) Servicedesk Studievoortgang, roostering en tentamenorganisatie Cijfers inzien Roosters (incl. leslokaal) Studentenjaarrooster Studenthandleidingen en readers Repro CHW Aanwezigheid tijdens de bijeenkomsten Adreswijzigingen en doorbelsysteem Decanaat Gemeenschappelijke studentenadministratie (GSA)... Error! Bookmark not defined Mediacentrum/Studielandschap Winkel Catering Arbo-wet Arbeidsomstandighedenwet Veiligheid en Gezondheid tijdens uw studie Calamiteiten en bedrijfshulpverlening (BHV) Beeldschermwerk Machines en gevaarlijke stoffen Informatie Functiebeperking Opleidingscommissie / medezeggenschap binnen de opleiding

6 Voorwoord Welkom bij Stenden Opleiding Master of Learning and Innovation. Het curriculum is vormgegeven vanuit competentieleren, met veel aandacht voor (vak)kennis, een goede verhouding tussen theorie en praktijk en actuele thema s in leren en innoveren. We verbeteren voortdurend de kwaliteit van onze opleiding door afstemming met wetenschap, werkveld, en u als student. Dit doen we omdat onderwijs steeds verandert en we zo de actualiteit van de kennis willen toetsen en het niveau van onze opleiding willen verhogen en borgen. Goed onderwijs is: het beste halen uit iedereen. Wees nieuwsgierig, vraag, onderzoek, ontwikkel uzelf en daag uw docenten uit om met u het leer- en innovatieproces vorm te geven. Wij vragen u: durf te excelleren. In deze Studiegids, Studentenstatuut en Onderwijs- en examenreglement vindt u inhoudelijke, praktische en organisatorische informatie over uw studie en de formele regels rondom het programma. U mag van ons verwachten dat wij het onderwijs vormgeven zoals in deze Studiegids staat beschreven. Wij verwachten van u, dat u een actieve lerende houding heeft, dat u verantwoordelijkheid neemt voor uw eigen leerproces en dat u de studie goed plant en organiseert. Deze studiegids helpt u aan de informatie die u daarvoor nodig hebt. Maak gebruik van deze gids! Wij staan open voor uw vragen of opmerkingen over dit document. Wij wensen u een actieve, uitdagende, inspirerende en succesvolle studie toe. Namens het docententeam, Ingrid Janssen Head of School of Education Stenden Hogeschool 6

7 Leeswijzer Hoe zit deze Studiegids in elkaar? In deze Studiegids vindt u het Onderwijsexamenreglement: hoofdstuk 1: de beschrijving van de opleiding hoofdstuk 2: rechten en plichten hoofdstuk 3 bevat de regels van de examencommissie. hoofdstuk 4 geeft de klachtenregeling weer. en hoofdstuk 5 bevat allerlei praktische zaken. 7

8 1. ONDERWIJS EN EXAMENREGELING - BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING A OMSCHRIJVING VAN HET ONDERWIJS VAN DE OPLEIDING 1. De onderwijsvisie van Stenden In haar missie heeft Hogeschool Stenden beschreven wat het betekent om een innovatief kennis- en expertisecentrum te zijn. Kernbegrippen daarin zijn dat de hogeschool individuen uitdaagt om maatschappelijk relevante kennis en competenties te verwerven en op hoger professioneel niveau te functioneren. Innovatie krijgt niet alleen gestalte in de persoonlijke groei waartoe de hogeschool mensen stimuleert, maar ook in de bijdragen die zij leveren aan de ontwikkeling, verbetering en vernieuwing van bedrijven en instellingen. Om deze algemene doelen te bereiken heeft de hogeschool een aantal keuzes gemaakt voor de inrichting van het onderwijs, die in de onderwijsvisie zijn vastgelegd. Samenvattend kan de visie van Stenden op het onderwijs als volgt worden verwoord: het onderwijs is gericht is op de ontwikkeling van zelfbewuste professionals die in staat zijn regie te voeren over hun loopbaan en over de grenzen van hun eigen studie of specialisatie heen kunnen kijken. Ook is afstemming met de wensen van het beroepenveld een kenmerkend deel van het onderwijs. Daartoe behoort ook het streven kenniscirculatie op gang te brengen tussen onderwijs, onderzoek en maatschappelijke dienstverlening. Concreet betekent dit dat het onderwijs op Stenden de volgende uitgangspunten heeft: competentiegericht : kenmerkende beroepssituaties en beroepstaken vormen de katalysator voor het leren; kennisintensief : niet alleen kennisverwerving, maar ook toepassing in realistische context, theoretische en methodische verantwoording en transfer staan centraal; vraaggestuurd : de student is (mede)verantwoordelijk voor de inrichting en uitvoering van leerroutes en leerprocessen, en aandacht voor de ontwikkeling van het vermogen van de student tot zelfsturing op de eigen opleiding en loopbaan. De opleiding geeft aan deze uitgangspunten invulling door middel van onderwijsdidactische werkvormen, studie- en leeractiviteiten, studieloopbaanbegeleiding. De onderwijsvisie van Master Learning and Innovation Naast de bovenstaande onderwijsvisie zijn de volgende uitgangspunten richtinggevend voor het ontwerpen en inrichten van het onderwijs. - Lerende organisatie Onderwijskundig houden we een organisatie voor lerend wanneer die er in slaagt onderwijs een permanente kwaliteitsontwikkeling (PDCA) te laten ondergaan waarbij emancipatie van de leerling het doel is. Het management stimuleert en inspireert. Er is geen foutenvermijdend gedrag. - Laten excelleren Onder laten excelleren verstaan we: de lerende in staat stellen om te presteren in de zone van de eigen naaste ontwikkeling en zichzelf daarmee te overtreffen. Kwaliteit van leren en kennis De kwaliteit van het leerproces van de student wordt in sterke mate bepaald door de vaardigheden en kennisbasis van de docent. Uit onderzoek komt naar voren dat de excellente docenten zich onderscheiden van de ervaren docenten doordat zij de studenten meer en effectiever uitdagen, zij meer en specifieke gerichte feedback geven en zij gefocust zijn op diepe representatie van (sleutel)concepten. 8

9 Met betrekking tot kennis richt de MLI zich op de volgende drie gebieden: kennis met betrekking tot de leeromgeving van leerlingen kennis met betrekking tot het leren van leerlingen kennis met betrekking tot het leren en veranderen van onderwijsorganisatiesen docenten Onderzoekende houding Onder onderzoekende houding verstaan we een basishouding die zich kenmerkt door een gerichtheid op het vergroten van inzicht over zichzelf en de context waarbinnen men functioneert. Sleutelwoorden hierbij zijn nieuwsgierigheid, actief waarnemen en een positief vragende houding ten opzichte van zichzelf en de context waarin men verkeert. De onderzoekende houding zien we als de basis voor de professionele ontwikkeling die is gestoeld op (systematisch) praktijkgericht educatief onderzoek met als doel de (eigen) onderwijspraktijk te verbeteren De MLI stimuleert studenten systematisch en doelgericht te reflecteren op hun beroepscontex en hun functioneren daarin. Zij leren binnen een theoretisch kader hun beroepservaring te koppelen aan eigen persoon en professionaliteit. Reflectie is onontbeerlijk om tot een onderzoekende houding te komen. Vanuit deze onderzoekende houding leren studenten gericht en systematisch hun eigen praktijk te onderzoeken. Zo kunnen zij hun ontwikkeling verder zelf ter hand nemen en gefundeerd hun onderwijspraktijk verbeteren. Alle studenten studeren af door middel van een praktijkgericht onderzoek. Multiperspectivistisch. Een belangrijk verschil in competenties tussen een bachelor en een master is dat een master in staat is om te reflecteren op uiteenlopende benaderingen en visies binnen zijn vakgebied, en voor bepaalde probleemsituaties een adequate strategie kan vertalen uit deze veelheid van theorieën en concepten. Dit geldt voor de Master Learning & Innovation, gelet op het feit dat deze in staat geacht moet worden uiteenlopende innovatievraagstukken in de school op te pakken. De consequentie is dat de opleiding enerzijds een heldere visie op leren uitdraagt, maar anderzijds studenten de gelegenheid biedt kritisch op deze visie te reflecteren en haar te confronteren met alternatieve benaderingen. Actueel De MLI staat midden in een onderwijsomgeving die voortdurend in beweging is. Deze realiteit vindt zijn weg naar de opleiding. Een voorbeeld daarvan is dat de opleiding een bijdrage willen leveren aan de doelstellingen van passend onderwijs. Ons uitgangspunt is dat voor alle leerlingen de kansen op een best mogelijke ontwikkeling centraal staan. Burgerschap De MLI is onderdeel van een kennissamenleving die voortdurend in beweging is en in ontwikkeling is. De kennissamenlevinfg stelt voortdurend nieuwe eisen aan mensen die daarin functioneren. Het onderwijs vervult een belanrijke rol in de ontwikkeling van burgerschapscompetetenties.burgerschap gaat over begrippen als participatie, diversiteit, acceptatie en tolerantie. Voor de MLI is het van belang dat hij zich realiseert dat het niet alleen gaat om de leerling in het hier-en-nu, maar om perspectief op het volwaardig functioneren als burger. De MLI speelt voor zijn leerlingen en collega s hierin een belangrijke en stimulerende rol. De MLI is uiteindelijk gericht op empowerment van de leerling, leraren en onderwijsorganisatie. 9

10 2. De onderwijsleeractiviteiten Vanuit de eerder beschreven onderwijskundige opvattingen organiseert de MLI onderwijsleeractiviteiten in diverse werkvormen en groepssamenstellingen die gericht zijn op: zelfsturen (leren in zelfstandig leerteams); samenwerkend leren; onderzoeken; ontwerpen; innoveren; reflecteren; stimuleren van kennisconstructie en kenniscirculatie. 3. Studiebegeleiding Binnen de MLI wordt studieloopbaanbegeleiding (SLB) vormgegeven tijdens de doorlopende leerlijn (DLL) die bestaat uit de integrale leerlijn (ILL) en onderzoek leerlijn (OLL). Tijdens de ILL en OLL staat de ontwikkeling van de (vernieuwde) beroepsidentiteit centraal. Daarbij ziet de opleiding de onderzoekende houding als het voertuig voor de persoonlijke professionele ontwikkeling. Het doel van de ILL is het stimuleren van een integrale ontwikkeling van de competenties en bekwaamheden in samenhang. In het eerste jaar wordt gewerkt aan het analyseren van innovaties in de onderwijspraktijk. Hierbij wordt kennis die vanuit de onderwijseenheden is aangereikt toegepast en geïntegreerd. Ook oriënteren studenten zich op vormen van intervisie en reflectie. Studenten leren deze toe te passen t.b.v. de eigen professionele ontwikkeling en t.b.v. het gebruik tijdens innovatieprocessen in het onderwijs. Het doel van de OLL is ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden en een onderzoekende houding. De student werkt tijdens de OLL eerst aan een kortlopend onderzoek in de eigen onderwijspraktijk. Het onderzoek bevat in elk geval een intakefase, een literatuuronderzoek en een praktische element. Het onderzoek is altijd voorbereidend of ondersteunend aan een concrete innovatie. In het tweede jaar ontwikkelen de studenten hun onderzoekscompetentie door een praktijkonderzoek in hun eigen organisatie vorm te geven en uit te voeren. Binnen de opleiding is de studiecoach begeleider van dit proces. De studiecoach is docent van de ILL of OLL. Daarnaast kunnen studenten gebruik maken van de mogelijkheid tot een individueel gesprek met de studiecoach. Studenten krijgen in groepsverband ongeveer 20 begeleide DLL bijeenkomsten in leerteams. PPOP (Persoonlijk Professioneel OntwikkelingsPlan) De student schrijft een professioneel, persoonlijk ontwikkelplan. De studiecoach en de student wisselen uit over dit plan. De studiecoaches monitoren de integrale competentieontwikkeling van de studenten. Dit doen zij door het voeren van ontwikkelingsgerichte gesprekken waarin feedback en vooral feedforward met betrekking tot de persoonlijke ontwikkeling van het professioneel profiel van de student gegeven wordt. Het portfolio in de MLI ten behoeve van competentie-examen Het portfolio is gericht op kwalificatie en is zowel formatief als summatief. De basis van het portfolio wordt gevormd door de later beschreven kerncompetenties van de opleiding, die per semester worden geaccentueerd. 10

11 4. Kwaliteit en studeerbaarheid Het onderwijsprogramma is opgebouwd volgens berekeninggrondslagen ten aanzien van de studielast voor wat betreft literatuurstudie en aanwezigheid bij onderwijsactiviteiten. Voorwaarde voor het kunnen uitvoeren van de praktijkopdrachten is dat de student een leerwerkplek heeft in het onderwijs die voldoet aan de, in paragraaf 2.1 gestelde eisen. De kwaliteit van het programma en de studeerbaarheid wordt jaarlijks geëvalueerd met studenten. Studiebelasting De masteropleiding MLI omvat volgens de Wet op het Hoger Onderwijs 60 EC. Eén EC staat voor een studiebelasting van 28 uur. De opleiding kan worden afgerond wanneer de student 60 EC heeft behaald. Het aantal EC per onderwijseenheid is afhankelijk van het aantal contacturen en het begrote aantal uren voor zelfstudie. De totale studietijd wordt onderverdeeld in participatie in de tweewekelijkse bijeenkomsten en in activiteiten voor de studie buiten deze bijeenkomsten. De student voert praktijkopdrachten uit en verwerkt literatuur. Het uitvoeren van praktijkopdrachten zal voor een deel geïntegreerd in de eigen werksituatie plaatsvinden. Het onderwijs wordt gegeven in vier periodes met ongeveer gelijk studielast in EC. 5. Vorm van de opleiding Het onderwijs in de opleiding wordt verzorgd middels modules en lange leerlijnen en kent de volgende onderwijseenheden: Veranderkunde in het perspectief van leren (5 EC), Ontwerpen van onderwijs (5 EC), ProjECten en kwaliteit in het onderwijs (5 EC), Begeleiden van onderwijsveranderingen (5 EC), Praktijkgericht onderzoek t.b.v. innovatie (5 EC), ICT in het onderwijs (3 EC), Compex1 (10 EC), Compex 2 (12 EC) Masterthesis (10 EC)) B DE RELATIE VAN DE OPLEIDING MET HET BEROEPENVELD 1.Doelstelling van de opleiding De opleiding tot Master of Learning & Innovation is een professionele Masteropleiding. Een professionele master kenmerkt zich door de relatie tussen beroepspraktijk en theoretische onderbouwing van het handelen. De beroepspraktijk is uitgangspunt voor onderzoek in de praktijk door de Master of Learning & Innovation (in opleiding). Daardoor genereert de Master of Learning & Innovation kennis die relevant is voor en toepasbaar in de beroepspraktijk. Samengevat kan worden gesteld dat de opleiding zich tot doel stelt om onderwijsprofessionals op te leiden die vanuit een onderzoekende grondhouding en volgens de methode van praktijgericht onderzoek gefundeerde onderwijsinnovaties in gang kunnen zetten en implementatieprocessen vanuit een organisatiesensitiviteit kunnen (bege)leiden. Van een Master of Learning & Innovation wordt verwacht dat deze in de eigen organisatie wil excelleren als drijvende kracht bij het doen ontstaan van een innovatieve, kwaliteitsgerichte cultuur binnen de school De doelstellingen van de opleiding Master of Learning & Innovation worden geformuleerd in de vorm van vier kerncompetenties welke in de volgende paragraaf zijn uitgewerkt. 11

12 2. De eindtermen c.q. eindcompetenties van de opleiding De competenties van de Master of Learning & Innovation zijn aanvullend op de SBL-competenties (SBL: Stichting Beroepskwaliteit Leraren en ander onderwijspersoneel): verwacht mag worden dat de instromende studenten deze competenties reeds hebben verworven in hun vooropleiding en/of door hun werkervaring. Ter informatie wordt in onderstaande figuur aangegeven hoe de kerncompetenties van de Master of Learning & Innovation voortbouwen op de SBL-competenties. Figuur 1. Vergelijking SBL-competenties en kerncompetenties Master of Learning & Innovation. De kerncompetenties zijn beschreven vanuit het perspectief van een startbekame master. 1. Onderzoeken De Master of learning & innovation kan bestaande probleempercepties kritisch te analyseren met gebruikmaking van wetenschappelijke inzichten en onderzoek. De master is in staat een afgebakend praktijkgericht onderzoek uit te voeren in het licht van kwaliteitsvragen uit de eigen onderwijscontext. De master kan daarbij de keuze voor de onderzoeksmethodiek motiveren en verantwoord verantwoorde uitvoeren vanuit een ethische grondhouding. De master kan communiceren over het onderzoeksproces en de resultaten. De master kan collega s aanzetten tot een onderzoekende houding. 2. Ontwerpen De Master of Learning & Innovation kan bijdragen aan de kwaliteit van de ontwerpeisen van het onderwijs in de eigen context. De ontwerpactiviteiten hebben betrekking op vraagstukken die gerelateerd zijn aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Situaties die verbetering behoeven worden systematische geanalyseerd en vormen de aanleiding om een gefundeerd ontwerp uit te werken. Daarbij wordt rekening gehouden met de visies, doelen en belangen van de betrokken partijen. 12

13 3. Veranderen De Master of Learning & Innovation kan als projectleider en procesmanager bijdragen aan kwaliteit door doelgerichte, creatieve en innovatieve, systematisch en situationeel verantwoorde interventies. De Master of Learning & Innovation kan hiertoe collega s en leidinggevenden meenemen in het stellen en analyseren van vragen, het adviseren over innovaties, het onderzoek ten behoeve van en het ontwerpen en implementeren van innovaties. De Master of Learning & Innovation kan mensen van binnen en buiten de school functioneel verbinden. De Master of Learning & Innovation kan bijdragen aan het creëren en organiseren van leergemeenschappen. 4. Evalueren en Reflecteren De Master of Learning & Innovation werkt permanent aan zijn persoonlijke en professionele ontwikkeling en reflecteert hiertoe op resultaten in zijn werk gekoppeld aan zijn eigen ontwikkeling. De master gebruikt professionele netwerken voor input ten gunste van de eigen ontwikkeling en kan ook een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van andere professionals. De master is in staat betekenisvol te reflecteren op de sociaalmaatschappelijke en ethische aspecten van zijn werk. 3. Inhoud van de opleiding In de opleiding tot Master of Learning & Innovation draait om het ontwerpen van en het doen van onderzoek ten behoeve van onderwijsinnovaties. In aparte ondersteunende onderwijseenheden wordt theorie op het gebied van varandermanagement, teamontwikkeling, projectmanagement en het ontwerpen van onderwijs bestudeerd. Daarnaast worden methoden en technieken op het gebied van onderzoek, ontwerpen en veranderkunde aangereikt. De opleiding kenmerkt zich door een sterke koppeling van (wetenschappelijke) theorie op het gebied van Leren & Innoveren met de dagelijkse werksituatie van de student. De opleiding Master of Learning & Innovation wordt gezamenlijk ontwikkeld en uitgevoerd door de Christelijke Hogeschool Windesheim en Stenden Hogeschool. Deze masteropleiding bouwt voort op een langdurige en intensieve samenwerking op het gebied van educatieve masteropleidingen. Door deze samenwerking krijgen studenten van de masteropleiding de kans om te profiteren van een zeer brede expertise en een groot netwerk. Dat betekent bijvoorbeeld de mogelijkheid mee te draaien in innovatiekringen rondom relevante lectoraten. 4. De relatie tussen de opleiding en het beroepenveld Het hier omschreven beroepsprofiel van de Master of Learning & Innovation wordt ook herkend door de beroepspraktijk. Workshops en interviews met stakeholders en veldadviesraad hebben uitgewezen dat deze de beoogde rol van de Master of Learning & Innovation in de school herkennen, en dat ze de behoefte onderkennen aan een opleiding waar leraren de competenties kunnen verwerven die voor het vervullen van deze rol nodig zijn. De kracht van de Master of Learning & Innovation is dat hij of zij als leraar bijdraagt aan onderwijsinnovatie. Immers, als leraren zien opgeleide masters goed waar in de praktijk verbeterwensen en problemen liggen en kunnen zij bottom-up up met collega s betekenis geven aan praktijkvragen en vervolgens innovatieprocessen in gang zetten en begeleiden. Afgestudeerden van de MLI kunnen de volgende functies en taken vervullen: projectleider, coördinator, teamleider en onderwijsontwikkelaar. 13

14 C - INRICHTING VAN HET ONDERWIJS 1. Inrichting van de opleiding De opleiding is opgebouwd volgens lange leerlijnen en bevat de volgende kernelementen: StudieLoopbaanBegeleiding (SLB); praktijkgericht onderzoek (PGO); ondersteunende onderwijseenheden (modules); keuzeruimte, innovatiekringen en internationalisering. Internationalisering Internationalisering is een verplicht opleidingsonderdeel met een omvang van 2EC (56 studiebelastingsuren). Internationalisering wordt tijdens het competentie-examen aangetoond. Er zijn twee manieren waarop de internationaliseringcomponent kan worden vormgegeven: de zogenaamde georganiseerde - en de zogenaamde vrije variant. Bij de georganiseerde variant kan de student deelnemen aan een door de Master SEN opleiding georganiseerde reis. Voor de vrije variant gelden de volgende uitgangspunten: - internationalisering is een verdiepende dimensie bij een door de student gekozen thema dat zelfstandig in een internationale context wordt bestudeerd; - het moment waarop de student deze extra verdieping toepast, wordt door de student zelf bepaald; - de verdieping heeft een omvang van 2 EC. Innovatiekringen In de innovatiekringen maken studenten kennis met lectoraten die vanuit hogeschool Windesheim en Stenden University betrokken zijn bij de opleiding MLI. 1a Het curriculum De opleiding omvat 60 ECen bestaat uit de volgende hoofdelementen: Integrale leerlijn(ill); Onderzoeksleerlijn (OLL); Ondersteunende onderwijseenheden; Masterthesis; Competentie-examens. Het curriculum In het opleidingsmodel is er steeds sprake van horizontale en verticale verbinding tussen de opleidingselementen, weergegeven in onderstaand schema. We benoemen eerst de relatie met de onderzoek leerlijn en de onderwijseenheden en daarna de relatie tussen onderzoek leerlijn, onderwijseenheden en de integrale leerlijn. Figuur 2: Schematisch overzicht horizontale en verticale verbindingen in het programma OLL. Integrale leerlijn ( ILL) Onderzoek leerlijn (OLL) 14

15 Onderwijseenheid 1 Onderwijseenheid 2 Onderwijseenheid 3 Onderwijseenheid 4 Onderwijseenheid 5 Onderwijseenheid 6 Figuur 3: Schematisch overzicht horizontale en verticale verbindingen in het programma ILL. Binnen-/buitenschoolscurriculum Het binnen- en buitenschools curriculum van de opleiding MLI zijn sterk met elkaar verweven. Doel van de opleiding is namelijk om de student in staat te stellen de praktijksituatie in onderwijskundige zin te verbeteren. De opleiding faciliteert dit leren door casuïstiek uit de praktijk van de student in de opleiding te brengen en daar te confronteren met de theorie. De student neemt het geleerde (de verrijkte casuïstiek) in de vorm van een praktijkopdracht weer mee naar zijn werksituatie. De ervaringen in de werksituatie komen weer terug in de opleiding waar de student zijn keuzes voor zijn handelingswijzen (toegepaste theorieën, methodieken) verantwoord. Integrale leerlijn ( ILL) Onderzoek leerlijn (OLL) Onderwijseenheid 1 Onderwijseenheid 2 Onderwijseenheid 3 Onderwijseenheid 4 Onderwijseenheid 5 Onderwijseenheid 6 Praktijk situatie of leer werkplek Figuur 4: weergave cyclische verbinding binnen- en buitenschoolcurriculum 1b - Bijzondere leerwegen Bijzondere leerwegen zijn niet van toepassing voor de MLI. 15

16 Pedagogisch Didactisch Interpersoonli jk Relatie lectoraat Evalueren- Reflecteren Veranderen Ontwerpen Onderzoeken 2. Overzicht informatie van het curriculum, en per onderwijseenheid Leerplan cohort 2012 Leer-en toetsplan MLI cohort 2012 E Onderwijseenheid e period Competenties toetsvormen Bekwaamheden onderwijscoöperatie C 5 Veranderkunde in het perspec-tief van leren (ENLI- VEKU12) 5 Innovatief ontwerpen van onderwijs (ENLI-ONT12) 5 Projecten en kwaliteit in onderwijsorganis aties (ENLI- PKO12) 5 Begeleiden van onderwijsveranderingen (ENLI-BVZ12) 1 0 Compex 1 (ENLI- COMPEX112) 5 Praktijkgericht onderzoek t.b.v. innovatie (ENLI- ONDZ12) 3 ICT in het onderwijs (ENLI-ICT12) Compex 2 (ENLI- COMPEX212) Masterthesis (ENLI-TEIND12) Totaal V=verslag/werkstuk; P=presentatie K=kennistoets; H=handson/dvd S= simulatie/rollenspel; PGO=praktijkgerichtonderzoek; CE= competentie-examen; F= forumdiscussie;?= divers v p k h s? f ce pg o x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x keuze keuze keuze keuze x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x keuze keuze keuze x x 16

17 Leerplannen Master learning & innovation cohort Uitwerking Leer-en toetsplan MLI cohort 2012 EC Omschrijving bewijsstuk beoordeling ENLI 5 Veranderkunde in het perspectief van leren o/v/rv/g/u (ENLI-VEKU12) 5 Innovatief ontwerpen van onderwijs (ENLI- o/v/rv/g/u ONT) 5 Projecten en kwaliteit in onderwijsorganisaties o/v/rv/g/u (ENLI-PKO12) 5 Begeleiden van onderwijsveranderingen (ENLI- o/v/rv/g/u BVZ12) 5 Praktijkgericht onderzoek t.b.v. innovatie (ENLI- o/v/rv/g/u ONDZ12) 3 ICT in het onderwijs (ENLI-ICT12) o/v/rv/g/u 10 Masterthesis (ENLI-TEIND12) o/v/rv/g/u 10 Competentie examen 1 (PF en CGI): (ENLI-COMPEX112) Verplichte beroepsproducten Tweedaagse (aanwezigheid) Innovatiekring & Intake innovatieonderzoek 4 ec Reflectie: Leerverhaal+reflectie 3 EC Professioneel profiel 3 EC Per competentie aangeven: niveau 1,2,3,4 Cesuur is gemiddeld niveau 2 (2.0) 12 Competentie examen 2(PF en forumdiscussie) (ENLI-COMPEX212) Verplichte beroepsproducten Innovatiekring 1 EC Internationalisering 2 EC Innovatiebeschrijving 2EC Werkveldpresentatie 1 EC Capita selecta 2EC Reflectie: Leerverhaal+reflectie 2 EC Professioneel profiel 2 EC Per competentie aangeven: niveau 1,2,3,4 Cesuur is per competentie niveau 3 17

18 Toelichting op onderstaande tabellen: In deze tabellen wordt een overzicht gegeven van de samenhang tussen bekwaamheden en competenties en keuzeruimte binnen de verschillende onderwijseenheden. Innovatief ontwerpen van onderwijs (ENLI-ONT12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch Competenties CCompetentie Onderzoeken ss Ontwerpen x Keuze Veranderen Evalueren x Projecten en kwaliteit in onderwijsorganisaties (ENLI.PKO12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch CCompetentie Competenties Onderzoeken ss Ontwerpen Veranderen Evalueren x x x x Keuze Begeleiden van onderwijsveranderingen (ENLI-BVZ12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch CCompetentie Competenties Onderzoeken ss Ontwerpen Veranderen Evalueren x x x Keuze Veranderkunde in het perspectief van leren (ENLI-VEKU12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch CCompetentie Competenties Onderzoeken ss Ontwerpen x Keuze Veranderen x Keuze Evalueren x Keuze 18

19 Praktijkgericht onderzoek t.b.v. innovatie (ENLI-ONDZ12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch CCompetentie Competenties ss Onderzoeken x Ontwerpen x keuze Veranderen Evalueren x Keuze ICT in het onderwijs (ENLI-ICT12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch CCompetentie Competenties Onderzoeken ss Ontwerpen Veranderen Evalueren x x Masterthesis (ENLI-TEIND12) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch CCompetentie Competenties Onderzoeken ss Ontwerpen Veranderen Evalueren x x x x keuze Competentie-examen 1 (ENLI-COMPEX112) Bekwaamheden Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch Competenties CCompetentie Onderzoeken x x x ss Ontwerpen x x x Veranderen x x x Reflecteren x x x Competentie-examen 2 (ENLI-COMPEX212) Interpersoonlijk Didactisch Pedagogisch Bekwaamheden CCompetentie Competenties ss Onderzoeken x x x Ontwerpen x x x Veranderen x x x Reflecteren x x x 19

20 OE en VOE Veranderkunde in het perspectief van leren Verkorte naam Lange naam School Soort OE Doelstelling Onderwijsinhoud ENLI-VEKU12 Veranderkunde in het perspectief van leren SOE Ondersteunende onderwijseenheid Studenten worden voorbereid op het kunnen behalen van de toets. In het onderdeel toets staan de doelstellingen. Inleiding verandering in organisaties - veranderen: wat is dat? (metaforen, typen groei en verandering); - onderscheid verbeteren, veranderen, vernieuwen (éénslag, tweeslag en drieslag leren); - waarom zou u een veranderproces in werking stellen? (motieven voor groeiprocessen); - wat staat veranderen mogelijk in de weg? (blokkades; belemmeringen voor groeiprocessen (implementatiedip); - systematisch en planmatig veranderen (groeiprocessen bevorderen). Organisatiestructuur - structuurconfiguraties: ideaaltypes van organisatiestructuren; - factoren die van invloed zijn op structurele vormgeving; - levenscyclus organisatie, organisatiegeschiedenis; - de school als professionele bureaucratie; - leren en veranderen in een professionele organisatie. Organisatiecultuur - typen organisatiecultuur; - cultuur, narratieven en metaforen; - factoren die van invloed zijn op cultuur; - de cultuur van de school; - leren en veranderen in een organisatiecultuur; VOE (variant) Verandering initiëren, continueren en evalueren - blokkades; - interventies. Vereiste geen voorkennis Niveau HBO-Master (Vakgebied) Aantal EC 5 Competenties De competenties onderzoeken, veranderen en reflecteren komen geïntegreerd aan bod in de onderwijseenheid Verkorte naam Externe identificatie VOE-omschrijving OE ENLI-VEKU12.xx.12 Zie boven Zie boven Zie boven 20

21 Doelgroep Verantwoordelijk docent Onderwijsinhoud MLI Martin Struik Inleiding verandering in organisaties - veranderen: wat is dat? (metaforen, typen groei en verandering); - onderscheid verbeteren, veranderen, vernieuwen (éénslag, tweeslag en drieslag leren); - waarom zou u een veranderproces in werking stellen? (motieven voor groeiprocessen); - wat staat veranderen mogelijk in de weg? (blokkades; belemmeringen voor groeiprocessen (implementatiedip); - systematisch en planmatig veranderen (groeiprocessen bevorderen). Organisatiestructuur - structuurconfiguraties: ideaaltypes van organisatiestructuren; - factoren die van invloed zijn op structurele vormgeving; - levenscyclus organisatie, organisatiegeschiedenis; - de school als professionele bureaucratie; - leren en veranderen in een professionele organisatie. Organisatiecultuur - typen organisatiecultuur; - cultuur, narratieven en metaforen; - factoren die van invloed zijn op cultuur; - de cultuur van de school; - leren en veranderen in een organisatiecultuur; Hulpmiddelen Beschrijving werkvorm Begeleidingsactivi teit Verplichte literatuurlijst Roostervoorwaar den Toets Verandering initiëren, continueren en evalueren - blokkades; - interventies. Computer, internet, beamer, multimedia apparatuur en grote lokalen Een selectie uit de volgende werkvormen: hoorcollege, discussie, interactief college, brainstorm, (Sub) groepswerk, literatuurverwerking, casuïstiek, presentatie, audiovisule werkvorm, reflectieve schrijfopdracht, Internet of social media opdracht. Studenten worden tijdens de onderwijseenheid begeleid door de docent. Daarnaast worden studenten in de doorgaande leerlijnen begeleid door de studiecoach en/of onderzoeksbegeleider. Zie literatuurlijst Studenten verdiepen hun kennis m.b.t. veranderingsprocessen in de non-profit sector. Studenten zijn in staat vanuit een nieuwsgierige en kritische houding een analyse uit te voeren m.b.t. de veranderbereidheid van een organisatie in de non- 21

22 Beoordelingsvorm Geldend resultaat Afronding Bereken methode profitsector. Hierbij koppelen zij kennis over dynamische (veranderings)processen aan de gekozen casus. Tevens zijn zij in staat factoren te herkennen die groeiprocessen in organisaties kunnen bevorderen/belemmeren en weten zij welke interventies gepast zijn om ontwikkeling te bevorderen in dergelijke organisaties. Zij maken een analyseverslag van de veranderbereidheid in de eigen organisatie en maken een kennistoets in de vorm van een open boek toets O/V/RV/G/U Hoogste Half-up 22

23 OE en VOE Innovatief ontwerpen van onderwijs Verkorte naam Lange naam School Soort OE Doelstelling Onderwijsinhoud ENLI-ONT12 Innovatief ontwerpen van onderwijs SOE Ondersteunende onderwijseenheid Studenten worden voorbereid op het kunnen behalen van de toets. In het onderdeel toets staan de doelstellingen. De student werkt aan een concrete ontwerpopdracht die als een rode draad door de onderwijseenheid heen loopt. In het ontwerpproces past de student de kennis en vaardigheden toe die hij deze onderwijseenheid leert. Er wordt in de onderwijseenheid aandacht besteed aan zowel ontwerpstrategieën (proces) als aan de kwaliteit van het ontwerp zelf (product). De student verwerft kennis over verschillende ontwerpbenaderingen en leert hoe hij systematisch, cyclisch en iteratief te werk kan gaan. De student maakt kennis met verschillende benaderingen en leert gefundeerde keuzes te maken voor een ontwerpstrategie die past bij de student zelf, de ontwerpopdracht en de context. Het ontwerpen van innovatief onderwijs gebeurt nooit zo maar. Er is altijd een aanleiding om te veranderen. Soms betreft het externe ontwikkelingen die een plaats moeten gaan krijgen in de school. Even zo goed zal het zo zijn dat er vanuit school zelf aanleiding is om kleinschalig te willen experimenteren. Welke aanleiding er ook is, kan verschillen, maar het is belangrijk dat de student zijn ontwerp kan funderen vanuit maatschappelijke, onderwijskundige en/of pedagogische ontwikkelingen. Voorbeeldmatig komen enkele ontwikkelingen aan de orde, de student leert hoe hij een vertaalslag kan maken vanuit dergelijke ontwikkelingen naar een concreet onderwijsontwerp. In het onderwijsontwerp spelen veel variabelen mee. De student leert hoe hij al deze factoren in samenhang kan benaderen. Vereiste Geen voorkennis Niveau HBO-Master (Vakgebied) Aantal EC 5 Competenties De competenties ontwerpen en reflecteren komen geïntegreerd aan bod in de onderwijseenheid. Verplicht voor BNS norm 23

24 VOE (variant) Verkorte naam Externe identificatie VOE-omschrijving OE Doelgroep Verantwoordelijk docent Onderwijsinhoud Hulpmiddelen Beschrijving werkvorm Begeleidingsactivi teit Verplichte literatuurlijst Roostervoorwaar den ENLI-ONT12.xx.12 Zie boven Zie boven Zie boven MLI Ageeth Zijlstra De student werkt aan een concrete ontwerpopdracht die als een rode draad door de onderwijseenheid heen loopt. In het ontwerpproces past de student de kennis en vaardigheden toe die hij deze onderwijseenheid leert. Er wordt in de onderwijseenheid aandacht besteed aan zowel ontwerpstrategieën (proces) als aan de kwaliteit van het ontwerp zelf (product). De student verwerft kennis over verschillende ontwerpbenaderingen en leert hoe hij systematisch, cyclisch en iteratief te werk kan gaan. De student maakt kennis met verschillende benaderingen en leert gefundeerde keuzes te maken voor een ontwerpstrategie die past bij de student zelf, de ontwerpopdracht en de context. Het ontwerpen van innovatief onderwijs gebeurt nooit zo maar. Er is altijd een aanleiding om te veranderen. Soms betreft het externe ontwikkelingen die een plaats moeten gaan krijgen in de school. Even zo goed zal het zo zijn dat er vanuit school zelf aanleiding is om kleinschalig te willen experimenteren. Welke aanleiding er ook is, kan verschillen, maar het is belangrijk dat de student zijn ontwerp kan funderen vanuit maatschappelijke, onderwijskundige en/of pedagogische ontwikkelingen. Voorbeeldmatig komen enkele ontwikkelingen aan de orde, de student leert hoe hij een vertaalslag kan maken vanuit dergelijke ontwikkelingen naar een concreet onderwijsontwerp. In het onderwijsontwerp spelen veel variabelen mee. De student leert hoe hij al deze factoren in samenhang kan benaderen. Computer, internet, beamer, multimedia apparatuur en grote lokalen Een selectie uit de volgende werkvormen: hoorcollege, discussie, interactief college, brainstorm, (sub) groepswerk, literatuurverwerking, casuïstiek, presentatie, audiovisule werkvorm, reflectieve schrijfopdracht, internet of social media opdracht. Studenten worden tijdens de onderwijseenheid begeleid door de docent. Daarnaast worden studenten in de doorgaande leerlijnen begeleid door de studiecoach en/of onderzoeksbegeleider. Zie literatuurlijst 24

25 Toets Beoordelingsvorm Geldend resultaat Afronding Bereken methode In deze onderwijseenheid staat de competentie ontwerpen van onderwijs centraal. De student werkt aan een concrete ontwerpopdracht voor een onderwijskundig probleem. Aan de basis van dit ontwerp ligt: 1. theoretisch kader (gefundeerde analyse van de ontwikkelingen in de maatschappij) 2. praktijktheorie (persoonlijke theorie over onderwijs en leren) Voor het ontwerp kijk de student buiten de bestaande kaders. De student ontwerpt vanuit creativiteit en lef. Het ontwerp omvat verschillende variabelen die door de student in samenhang worden benaderd. De student onderbouwt het ontwerp vanuit onderwijskundige en pedagogische uitgangspunten en vanuit een logische relatie tot een gesignaleerd maatschappelijk-onderwijskundig probleem. Het ontwerp wordt gepresenteerd aan een jury. Daarnaast levert de student een bondig artikel aan dat als een weerslag gezien kan worden van het ontwerp en de presentatie. O/V/RV/G/U Hoogste Half-up 25

26 OE en VOE Projecten en kwaliteit in onderwijsorganisaties Verkorte naam Lange naam School Soort OE Doelstelling Onderwijsinhoud ENLI-PKO12 Projecten en kwaliteit in onderwijsorganisaties EN Ondersteunende onderwijseenheid Studenten worden voorbereid op het kunnen behalen van de toets. In het onderdeel toets staan de doelstellingen. Projectmanagement: - het formuleren van een doelstelling; - het opstellen van een projectplan; - monitoren van de voortgang; - samenstellen en managen van projectteams; - spanning tussen projectmanagement en lijnmanagement; - omgevingsmanagement; - dilemma's in de relatie tussen projectmatig werken en veranderprocessen. VOE (variant) Kwaliteitszorg: - basiskenmerken van kwaliteitssystemen: cyclisch denken, rubrieken en fasen (INK), samenhang rubrieken; - modellen van kwaliteitszorg; - kwaliteitszorg in hedendaagse onderwijsinstellingen; - kwaliteitssystemen in relatie tot veranderkunde. Weten hoe de organisatie in elkaar zit. Datagebruik: - soorten data en toepasbaarheid; - ontwerp van data-driven kwaliteitssystemen. Vereiste geen voorkennis Niveau HBO-Master (Vakgebied) Aantal EC 5 Competenties De competenties onderzoeken, ontwerpen, veranderen en reflecteren komen geïntegreerd aan bod in de onderwijseenheid Verplicht voor BNS norm Verkorte naam Externe identificatie VOE-omschrijving OE Doelgroep Verantwoordelijk docent Onderwijsinhoud ENLI-PKO12.xx.12 Zie boven Zie boven Zie boven MLI Vacature Projectmanagement: - het formuleren van een doelstelling; - het opstellen van een projectplan; - monitoren van de voortgang; - samenstellen en managen van projectteams; 26

27 - spanning tussen projectmanagement en lijnmanagement; - omgevingsmanagement; - dilemma's in de relatie tussen projectmatig werken en veranderprocessen. Hulpmiddelen Beschrijving werkvorm Begeleidingsactivi teit Verplichte literatuurlijst Roostervoorwaar den Toets Beoordelingsvorm Geldend resultaat Afronding Bereken methode Kwaliteitszorg: - basiskenmerken van kwaliteitssystemen: cyclisch denken, rubrieken en fasen (INK), samenhang rubrieken; - modellen van kwaliteitszorg; - kwaliteitszorg in hedendaagse onderwijsinstellingen; - kwaliteitssystemen in relatie tot veranderkunde. Weten hoe de organisatie in elkaar zit. Datagebruik: - soorten data en toepasbaarheid; ontwerp van data-driven kwaliteitssystemen. Computer, internet, beamer, multimedia apparatuur en grote lokalen Een selectie uit de volgende werkvormen: hoorcollege, discussie, Interactief college, brainstorm, (Sub) groepswerk, literatuurverwerking, casuïstiek, Presentatie, audiovisule werkvorm, reflectieve schrijfopdracht, internet of social media opdracht. Studenten worden tijdens de onderwijseenheid begeleid door de docent. Daarnaast worden studenten in de doorgaande leerlijnen begeleid door de studiecoach en/of onderzoeksbegeleider. Zie literatuurlijst Studenten stellen in projectteams een projectplan op voor een school naar keuze. Studenten leren de principes van projectmatig werken toe te passen aan de hand van de opdracht. Studenten benutten de mogelijkheden van ICT om onderwijskwaliteit zichtbaar te maken. De toets bestaat uit de onderdelen: groepsbeoordeling voor het projectplan en presentatie, duo-beoordeling voor beschrijving kwaliteitszorg en een individuele beoordeling voor het artikel. O/V/RV/G/U Hoogste Half-up 27

28 OE en VOE Begeleiden van onderwijsveranderingen Verplicht voor BNS norm n.v.t. VOE (variant) Verkorte naam ENLI-BVZ12 Lange naam Begeleiden van onderwijsveranderingen School SOE Soort OE Ondersteunende onderwijseenheid Doelstelling Studenten worden voorbereid op het kunnen behalen van de toets. In het onderdeel toets staan de doelstellingen. Onderwijsinhoud orde: In deze onderwijseenheid komen de volgende inhouden aan de - Individu en organisatie: o motieven van mensen in organisaties o mentale modellen o motiveren van mensen o effecten van motiveren - Groepen in organisaties o de groep als beperkende en verrijkende omgeving o effectief samenwerken in groepen o teamcoaching - Communicatie in groepen en organisaties o interactieprocessen o methoden en kanalen o communicatie en beïnvloeding o onderhandelingsvaardigheden - Effectief inzetten van eigen communicatievaardigheden en interventietools - Rollen en stijlen van veranderen - De veranderkundige als reflective practitioner Vereiste geen voorkennis Niveau HBO-Master (Vakgebied) Aantal EC 5 Competenties De competenties ontwerpen, veranderen en reflecteren komen geïntegreerd aan bod in de onderwijseenheid. Verkorte naam Externe identificatie VOEomschrijving OE Doelgroep Verantwoordel ijk docent Onderwijsinho ud ENLI-BVZ12.xx.12 Zie boven Zie boven Zie boven MLI Ageeth Zijlstra In deze onderwijseenheid komen de volgende inhouden aan de orde: - Individu en organisatie: 28

29 Hulpmiddelen Beschrijving werkvorm Begeleidingsac tiviteit Verplichte literatuurlijst Roostervoorwa arden Toets o motieven van mensen in organisaties o mentale modellen o motiveren van mensen o effecten van motiveren - Groepen in organisaties o de groep als beperkende en verrijkende omgeving o effectief samenwerken in groepen o teamcoaching - Communicatie in groepen en organisaties o interactieprocessen o methoden en kanalen o communicatie en beïnvloeding o onderhandelingsvaardigheden - Effectief inzetten van eigen communicatievaardigheden en interventietools - Rollen en stijlen van veranderen De veranderkundige als reflective practitioner Computer, internet, beamer, multimedia apparatuur en grote lokalen Een selectie uit de volgende werkvormen: hoorcollege, discussie, interactief college, brainstorm, (sub) groepswerk, literatuurverwerking, casuïstiek, presentatie, audiovisule werkvorm, reflectieve schrijfopdracht, internet of social media opdracht. Studenten worden tijdens de onderwijseenheid begeleid door de docent. Daarnaast worden studenten in de doorgaande leerlijnen begeleid door de studiecoach en/of onderzoeksbegeleider. Zie literatuurlijst Studenten tonen aan dat zij binnen de context van veranderingsprocessen een groep betrokkenen kunnen begeleiden. Zij tonen aan dat zij: De communicatie- en interactieprocessen en de (eigen) interventies en de kwaliteit daarvan binnen een groepsproces kunnen analyseren en in staat zijn deze analyse te onderbouwen van uit relevante literatuur. Op basis van deze analyse conclusies kunnen trekken over de kwaliteit van de begeleiding Op basis van de conclusie aanbevelingen kunnen doen over het vervolg In een persoonlijke reflectie het geleerde kunnen verbinden met de eigen competentieontwikkeling. In de persoonlijke reflectie peerfeedback op de eigen rol en mogelijkheden kunnen verwerken. Het geleerde kunnen verwerken in een artikel over het begeleiden van veranderingen waarin de theorie met de eigen praktijkervaringen verweven is. De toets bestaat uit een individuele analyse van de leerteambijeenkomst, een groepsopdracht waarin een weerslag wordt gegegeven van de reflectie op de individuele analyses van de 29

30 Beoordelingsv orm Geldend resultaat Afronding Bereken methode leerteambijeenkomst, een individuele analyse van een (team)bijeenkomst op de eigen werkplek en een artikel met als thema Begeleiden van veranderingen. O/V/RV/G/U Hoogste 30

31 OE en VOE Praktijkgericht onderzoek t.b.v. innovatie Verkorte naam Lange naam School Soort OE Doelstelling Onderwijsinhoud ENLI-ONDZ12 Praktijkgericht onderzoek t.b.v. innovatie SOE Ondersteunende onderwijseenheid Studenten worden voorbereid op het kunnen behalen van de toets. In het onderdeel toets staan de doelstellingen Studenten werken individueel aan de voorbereiding van hun master thesis door het schrijven van een master proposal. Dit vereist dat de student als voorbereiding een vraagstuk voor zijn master thesis heeft gekozen. Bovendien heeft de student ter afronding van de onderzoekslijn in jaar 1 een voorlopige doelstelling en onderzoeksvragen geformuleerd en afgestemd met de opdrachtgever. Voor de eisen die aan een onderwerp gesteld worden wordt verwezen naar de handleiding van de master thesis. Gedurende de onderwijseenheid wordt stapsgewijs aan het onderzoeksplan gewerkt. Eerst wordt de praktijksituatie (innovatie-/verandercontext) geanalyseerd. Daaruit wordt een doelstelling gedestilleerd en een vraagstelling waarop het onderzoek een antwoord moet gaan vinden. Een literatuur verkenning en analyse geeft vervolgens inzicht in de belangrijkste theorieën, concepten en methoden die in relatie tot het te bestuderen onderwerp in de wetenschappelijke literatuur voorkomen. De uit de literatuurverkenning naar voren komende inzichten worden tot slot gebruikt om, binnen nader te bepalen kennistheoretische uitgangspunten, methoden en technieken uit te werken waarmee gegevens kunnen worden verzameld en geanalyseerd. De opeenvolgende fasen worden door de studenten individueel in tussenproducten uitgewerkt. De tussenproducten worden door de studenten besproken waarbij men ervaringen, knelpunten en oplossingen deelt en elkaar van feedback voorziet. De elektronische leeromgeving dient hierbij ter ondersteuning. Vereiste Geen voorkennis Niveau HBO-Master (Vakgebied) Aantal EC 5 Competenties Onderzoeken Ontwerpen Evalueren en reflecteren Verplicht voor BNS norm 31

Studentenstatuut 2014-2015

Studentenstatuut 2014-2015 Studentenstatuut 2014-2015 Christelijke Hogeschool Windesheim Master Learning & Innovation croho nr. 44136 deeltijd De MLI is geaccrediteerd tot en met 30 maaart 2018. Waar student en hij staat kan ook

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Master leraar Algemene Economie Croho: 45275 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 014-015 Master Pedagogiek CROHO-nummer 44113 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1. Informatie en communicatie...

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing

Nadere informatie

Studentenstatuut

Studentenstatuut Studentenstatuut 2015-2016 Christelijke Hogeschool Windesheim Master Learning & Innovation croho nr. 44136 deeltijd De MLI is geaccrediteerd tot en met 30 maart 2018. Waar student en hij staat kan ook

Nadere informatie

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden:

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Marco Snoek over de masteropleiding en de rollen van de LD Docenten De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Het intended curriculum : welke doelen worden

Nadere informatie

Modulebeschrijvingen Master Learning & Innovation 2016-2017

Modulebeschrijvingen Master Learning & Innovation 2016-2017 Modulebeschrijvingen Master Learning & Innovation 2016-2017 1 Inhoudsopgave Veranderen in het perspectief van leren als bouwsteen... 3 Innovatief Ontwerpen van Onderwijs... 4 Digitaal leren innoveren...

Nadere informatie

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER Leadership IN EDUCATION (MASTER) Van leidinggevenden in het onderwijs wordt verwacht dat zij in staat zijn duurzame schoolontwikkeling te realiseren en onderwijsinnovatie

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 05-06 Master Pedagogiek CROHO-nummer 443 variant: deeltijd NHL Hogeschool Afdeling: Zorg en Welzijn Versie: Concept besproken met AO-M.Peda 8-4-5 / definitief

Nadere informatie

Alle competenties moeten met voldoende zijn beoordeeld

Alle competenties moeten met voldoende zijn beoordeeld BEOORDELINGSFORMULIER / Artistieke Praktijk II jaar 4 Blad 1 Toetscode: Datum: Handtekening student: Beoordelaar 1: Handtekening beoordelaar 1: Beoordelaar 2: Handtekening beoordelaar 2: Extern deskundige:

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Avans ontwikkelrichtlijn voor docenten

Avans ontwikkelrichtlijn voor docenten Avans ontwikkelrichtlijn voor docenten Toelichting De Avans ontwikkelrichtlijn voor docenten betreft de vier deelgebieden waarop docenten binnen Avans Hogeschool zich, conform het Avans professionaliseringsplan,

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

MASTER PEDAGOGIEK MASTEROPLEIDING DEELTIJD

MASTER PEDAGOGIEK MASTEROPLEIDING DEELTIJD MASTER PEDAGOGIEK MASTEROPLEIDING DEELTIJD 2017-2018 HVA.NL/MP CREATING TOMORROW MASTER PEDAGOGIEK ALS PEDAGOOG OF LERAAR HOUD JE VAN JE VAK. MAAR NA ENKELE JAREN WERKEN KAN ER EEN MOMENT KOMEN DAT JE

Nadere informatie

Competentie- en indicatorenoverzicht Masteropleiding Leren en Innoveren Hogeschool Rotterdam IVL/Kenniskring Versterking Beroepsonderwijs

Competentie- en indicatorenoverzicht Masteropleiding Leren en Innoveren Hogeschool Rotterdam IVL/Kenniskring Versterking Beroepsonderwijs Competentie- en indicatorenoverzicht Masteropleiding Leren en Innoveren Hogeschool Rotterdam IVL/Kenniskring Versterking Beroepsonderwijs COMPETENTIES EN INDICATOREN 1 Interpersoonlijke competentie De

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3. Lestijden 40

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3. Lestijden 40 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3 Code Ad3 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale 120 studiebelasting (in uren)

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER BEROEPSPRODUCTEN MASTER SEN. Claudia Maria Willemsen

BEOORDELINGSFORMULIER BEROEPSPRODUCTEN MASTER SEN. Claudia Maria Willemsen Student vult deze gegevens volledig in BEOORDELINGSFORMULIER BEROEPSPRODUCTEN MASTER SEN Volledige naam student i Claudia Maria Willemsen Studentnummer 1096286 Cohort 2015 Windesheim-e-mail Modulecode

Nadere informatie

HOGESCHOOL WINDESHEIM

HOGESCHOOL WINDESHEIM HOGESCHOOL WINDESHEIM Beschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE) Klik op een van onderstaande linken om direct naar het

Nadere informatie

Master Healthy Ageing Professional (MHAP)

Master Healthy Ageing Professional (MHAP) 1. Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe Nieuw Ad programma X Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1

Nadere informatie

Schoolleider Voortgezet Onderwijs Basisbekwaam

Schoolleider Voortgezet Onderwijs Basisbekwaam Schoolleider Voortgezet Onderwijs Basisbekwaam Post-HBO opleiding voor het verwerven van een diploma Schoolleider Voortgezet Onderwijs op niveau basisbekwaam, dikwijls ook niveau Leidinggeven I genoemd.

Nadere informatie

Studentenstatuut 2014-2015

Studentenstatuut 2014-2015 Studentenstatuut 2014-2015 Christelijke Hogeschool Windesheim Master Special Educational Needs, croho-nr. 44103 voltijd / deeltijd / e-learning De MSEN is geaccrediteerd tot en met 9 oktober 2018. Waar

Nadere informatie

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [60738] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Islam in de moderne wereld Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 - Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor pedagogiek van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief) Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG Bijlage 3 SFORMULIER EINDPRODUCT PDG Naam deelnemer: Gabriëlle Copini Beoordelaar: Ella ten Barge ROC/AOC: Friesland College Paraaf beoordelaar: Eindproduct (aankruisen) in beeld/lesgeven op pad/ecursie

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Onderwijs. Versie 1.0/november 2016

Ontwerpkaders: Onderwijs. Versie 1.0/november 2016 Ontwerpkaders: Onderwijs Versie 1.0/november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

Bijlage 1 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODCUCT PDG

Bijlage 1 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODCUCT PDG Bijlage 1 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODCUCT PDG Naam deelnemer: Gabriëlle Copini Beoordelaar: Ella ten Barge ROC/AOC: Friesland College Eindproduct (aankruisen) X in beeld/lesgeven op pad/ecursie aan

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma PARAGRAAF 1 - ALGEMENE

Nadere informatie

Opleiding jonge kind specialist (Post HBO)

Opleiding jonge kind specialist (Post HBO) Opleiding jonge kind specialist (Post HBO) 1. Algemeen 1.1. In vogelvlucht De basisopleiding tot jonge kind specialist is een praktijkgerichte opleiding met gefundeerde theoretische onderbouwing. In deze

Nadere informatie

Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.

Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven. Procedure en criteria voor het beoordelen van studenten in de beroepspraktijk Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.

Nadere informatie

ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW

ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW FHTL, UTRECHT 2017-2018 Inhoudsopgave INLEIDING 3 PROPEDEUSE- ASSESSMENT 4 TOELATINGSEISEN VOOR HET ASSESSMENT: 4 INHOUD VAN HET PORTFOLIO 4 OPMERKINGEN 5 HOOFDFASE-

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2010 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Slavische talen en culturen Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016 Master Leraar Algemene Economie CROHO: 45275 variant: deeltijd NHL Hogeschool Afdeling: IEC Versie: Concept besproken met kernteam 29-4-15 / definitief

Nadere informatie

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift HOGESCHOOL ROTTERDAM Pedagogisch didactisch getuigschrift Pedagogisch Didactisch Getuigschrift Handleiding voor de coach Instituut voor Lerarenopleidingen Versie 24.11.16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Tabel Competenties docentopleiders/-trainers

Tabel Competenties docentopleiders/-trainers Tabel Competenties docentopleiders/-trainers In deze tabel zijn de competenties van de docentopleider/trainer (1) opgenomen. Deze zijn verder geconcretiseerd in bekwaamheidseisen of indicatoren en uitgewerkt

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Slavische talen en culturen Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Beoordelingskader minor Innovatief Beroepsonderwijs

Beoordelingskader minor Innovatief Beroepsonderwijs Beoordelingskader minor Innovatief Beroepsonderwijs Versie 1 voor het studiejaar 2007-2008, januari 2008. Bij dit beoordelingskader hoort een drietal beoordelingsformulieren: Formulier A. Eindbeoordeling

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling (OER) Inhoud:

Onderwijs- en examenregeling (OER) Inhoud: Onderwijs- en examenregeling (OER) Inhoud: 1. Algemeen 2. Inrichting van de opleiding 3. Toetsing 4. Toelating 5. Studiebegeleiding 6. Overgangs- en slotbepalingen Paragraaf 1 Algemene bepalingen art.

Nadere informatie

Deze geaccrediteerde master ontwikkelt en ondersteunt de professionalisering van onderwijskundige leiders in het vo en mbo. In samenwerking met:

Deze geaccrediteerde master ontwikkelt en ondersteunt de professionalisering van onderwijskundige leiders in het vo en mbo. In samenwerking met: Executive MBA Service management Onderwijs Deze geaccrediteerde master ontwikkelt en ondersteunt de professionalisering van onderwijskundige leiders in het vo en mbo. In samenwerking met: De wereld waarin

Nadere informatie

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren Doelstelling Dit instrument is bedoeld voor het management van een opleiding en opleidingsteams. Het reikt reflectievragen aan voor het ontwerpen van

Nadere informatie

1. Interpersoonlijk competent

1. Interpersoonlijk competent 1. Interpersoonlijk competent De docent BVE schept een vriendelijke en coöperatieve sfeer in het contact met deelnemers en tussen deelnemers, en brengt een open communicatie tot stand. De docent BVE geeft

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Master Leiderschap wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Durf uzelf (verder) te ontwikkelen tot de inspirerende leider met

Nadere informatie

vastgesteld door de faculteitsdirectie op 19 maart instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 5 april 2012.

vastgesteld door de faculteitsdirectie op 19 maart instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 5 april 2012. III FACULTEIT Maatschappij en Recht vastgesteld door de faculteitsdirectie op 19 maart 2012. instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 5 april 2012. A. Hieronder is voor zover van toepassing

Nadere informatie

MASTER LEIDERSCHAP EN INNOVATIE KIND EN EDUCATIE

MASTER LEIDERSCHAP EN INNOVATIE KIND EN EDUCATIE MASTER LEIDERSCHAP EN INNOVATIE KIND EN EDUCATIE MASTER LEIDERSCHAP EN INNOVATIE KIND EN EDUCATIE De master Leiderschap en Innovatie Kind en Educatie (MLIKE) is bedoeld voor professionals die werkzaam

Nadere informatie

WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS. Inspirators voor de toekomst

WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS. Inspirators voor de toekomst WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS 90 Tweedegraads docenten en hbo-bachelors met een pedagogisch-didactisch getuigschrift die lesgeven in een beroepsgericht vak, kunnen bij

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling [60717] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en

Nadere informatie

Versie 26 januari 2016 Uitgave Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten

Versie 26 januari 2016 Uitgave Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten Procedure aangaande de Onderwijs- en examenregeling van Fontys Dit is een uitgave van het Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten. Het CBA ondersteunt de medezeggenschap en inspraak binnen Fontys Hogescholen

Nadere informatie

Master Innovation & Leadership in Education

Master Innovation & Leadership in Education Master Innovation & Leadership in Education Splinternieuwe opleiding voor het bereiken van het hoogste niveau als schoolleider. Daarmee bedoelen we: in staat zijn de ontwikkeling van een school te leiden

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel)

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2016-2017 Masteropleiding Digitale Innovatie in Zorg en Welzijn CROHO-40120 variant: deeltijd NHL Hogeschool Afdeling: instituut Zorg en Welzijn Definitief:

Nadere informatie

De criteria dragen bij aan de ontwikkeling van de volgende competenties en indicatoren:

De criteria dragen bij aan de ontwikkeling van de volgende competenties en indicatoren: Toetsing KERNGEBIED ONTWERPEN 2012-2013 Voorwaarden De uitwerking van de opdracht moet aan de hieronder geformuleerde voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor beoordeling. De beoordelaars behouden

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Russische Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Wanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria

Wanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria Management, finance en recht Wanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria De verwarring voorbij Naar hernieuwd zelfvertrouwen Congres Praktijkgericht onderzoek in het HBO Amersfoort, 11 december 2012

Nadere informatie

Rapport Docent i360. Test Kandidaat

Rapport Docent i360. Test Kandidaat Rapport Docent i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor u ligt het

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel)

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Schoolleider Primair Onderwijs - Basisbekwaam

Schoolleider Primair Onderwijs - Basisbekwaam Schoolleider Primair Onderwijs - Basisbekwaam Post-HBO opleiding voor het verwerven van een diploma Schoolleider Primair Onderwijs op niveau basisbekwaam. Zeer praktijkgerichte didactiek die gebaseerd

Nadere informatie

middelbaar beroepsonderwijs Brainport regio Eindhoven Onderwijsvisie Onze kijk op onderwijs

middelbaar beroepsonderwijs Brainport regio Eindhoven Onderwijsvisie Onze kijk op onderwijs middelbaar beroepsonderwijs Brainport regio Eindhoven Onderwijsvisie Onze kijk op onderwijs Summa College maart 2013 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: De vijf onderwijspijlers 4 Hoofdstuk 2: De vijf onderwijspijlers

Nadere informatie

ROOSTER MLI 2012-2013

ROOSTER MLI 2012-2013 ROOSTER MLI 2012-2013 Dit is het rooster voor MLI 2012-2013. Periode 1, 2 en 3 betreft het eerste jaar (cohort 2012) met lesdagen op donderdag. Periode 4 en 5 betreft het tweede jaar (cohort 2011) met

Nadere informatie

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker

Nadere informatie

10-8 7-6 5. De student is in staat om op navolgbare wijze van vijf onderwijskundige (her)ontwerpmodellen de essentie te benoemen;

10-8 7-6 5. De student is in staat om op navolgbare wijze van vijf onderwijskundige (her)ontwerpmodellen de essentie te benoemen; Henk MassinkRubrics Ontwerpen 2012-2013 Master Leren en Innoveren Hogeschool Rotterdam Beoordeeld door Hanneke Koopmans en Freddy Veltman-van Vugt. Cijfer: 5.8 Uit je uitwerking blijkt dat je je zeker

Nadere informatie

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE DUALE PROGRAMMA NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE DUALE PROGRAMMA NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE DUALE MASTEROPLEIDING TAALWETENSCHAPPEN 90 EC PROGRAMMA NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2015-201 Deel

Nadere informatie

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT)

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT) Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova Middenmanagement (MMOT) Doelgroep Inhoud Docenten die belangstelling hebben voor een functie als team- of afdelingsleider. Oriëntatie op management is bedoeld

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling Master Onderwijskunde & Pedagogiek

Onderwijs- en Examenregeling Master Onderwijskunde & Pedagogiek Onderwijs- en Examenregeling Master Onderwijskunde & Pedagogiek Inhoud 1. Algemeen 2. Inrichting van de opleiding 3. Toetsing 4. Toelating 5. Studiebegeleiding 6. Overgangs- en slotbepalingen artikel X

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

thomas more hogeschool Leiderschapsacademie

thomas more hogeschool Leiderschapsacademie thomas more hogeschool Leiderschapsacademie Colofon 2015 Rotterdam, mei 2015 Thomas More Hogeschool, Rotterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling van de Masteropleidingen. Life Science & Technology. NanoScience

Onderwijs- en Examenregeling van de Masteropleidingen. Life Science & Technology. NanoScience 1 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Onderwijs- en Examenregeling van de Masteropleidingen

Nadere informatie

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend.

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend. Naam student: Studentnummer: Evaluatieformulier meewerkstage CE In te vullen door de bedrijfsbegeleider van de stage biedende organisatie voorafgaand aan het eindgesprek met de stagedocent. De stagiair

Nadere informatie

Associate degree Deeltijd

Associate degree Deeltijd Associate degree Deeltijd 2018-2019 Bloemsierkunst Vakmanschap, effectief communiceren en managen op hbo-niveau in de bloemsierkunst U bent werkzaam in de bloemenbranche, als zelfstandig ondernemer of

Nadere informatie

Onderwi Leren en Levensb

Onderwi Leren en Levensb Onderwi Leren en Levensb Leren en Innoveren Masteropleiding deeltijd Amsterdam Den Haag Onderwijs, Leren en Levensbeschouwing Masteropleiding Leren en Innoveren Het onderwijs is altijd in beweging. Kinderen

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten Versie 1.0/ november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

POST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST

POST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST POST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST INLEIDING Bij de ontwikkeling van een post-hbo basisopleiding tot Gedragsspecialist heeft aantal factoren een rol gespeeld. Bijvoorbeeld de verwachting dat het onderwijsveld

Nadere informatie

MBAprogramma. MBA in Innovation & Technology (MIT) Polytechnic College Suriname. TSM Business School Nederland. Lectoraat

MBAprogramma. MBA in Innovation & Technology (MIT) Polytechnic College Suriname. TSM Business School Nederland. Lectoraat MBAprogramma MBA in Innovation & Technology (MIT) Polytechnic College Suriname TSM Business School Nederland Lectoraat Duurzaamheid & Ondernemerschap Dr. Paul C. J. Linders 2 Inleiding In de afgelopen

Nadere informatie

Nieuw! : Kies je eigen programma

Nieuw! : Kies je eigen programma Informatiebijeenkomst 2015 Lucas Onderwijs Master Sen opleiding Nieuw! : Kies je eigen programma Lucas Onderwijs & het Seminarium voor Orthopedagiek regio Zuidwest-Nederland Seminarium: Innovatief opleiden!

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling hbo- masteropleiding Kunsteducatie

Onderwijs- en examenregeling hbo- masteropleiding Kunsteducatie Onderwijs- en examenregeling hbo- masteropleiding Kunsteducatie 2016-2017 Artikel 1. Toepasselijkheid van de regeling 1.1 Deze regeling is van toepassing op het onderwijsprogramma van de hbo-masteropleiding

Nadere informatie

De 6 Friesland College-competenties.

De 6 Friesland College-competenties. De 6 Friesland College-competenties. Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken. Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen. Het vermogen om in te schatten in welke

Nadere informatie

Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel

Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld

Nadere informatie

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2015-2016 Masteropleiding Digitale Innovatie in Zorg en Welzijn CROHO- 40120 variant: deeltijd NHL Hogeschool Afdeling: instituut Zorg en Welzijn Versie: Definitief

Nadere informatie

Terugblik masterclasses HAN Pabo

Terugblik masterclasses HAN Pabo Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen of competenties docenten LD

Bekwaamheidseisen of competenties docenten LD Bekwaamheidseisen of competenties docenten LD Bekwaamheidseisen docenten LD vmbo en havo/vwo. (tekst: Wet op de beroepen in het onderwijs en Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel / 2006). 1. Zeven

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding. Geïntegreerde competentieverwerving 2. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot

ECTS-fiche. Opleiding. Geïntegreerde competentieverwerving 2. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Module Code Lestijden Studiepunten Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot GMW Geïntegreerde competentieverwerving 2 AD2 40 n.v.t. 220 JA aanvragen

Nadere informatie

Van een deel)jdopleiding naar een flexibele opleiding voor professionals.

Van een deel)jdopleiding naar een flexibele opleiding voor professionals. Management in de Zorg Flex Van een deel)jdopleiding naar een flexibele opleiding voor professionals. Landelijke bijeenkomst Pilots flexibilisering 7 september 2016 Cilia Born Inhoud - Waarom en wat - Doelgroep

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling hbo-masteropleiding Kunsteducatie

Onderwijs- en examenregeling hbo-masteropleiding Kunsteducatie Onderwijs- en examenregeling hbo-masteropleiding Kunsteducatie 2018-2019 Artikel 1. Toepasselijkheid van de regeling 1.1 Deze regeling is van toepassing op het onderwijsprogramma van de hbomasteropleiding

Nadere informatie

Thermometer leerkrachthandelen

Thermometer leerkrachthandelen Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie

Nadere informatie

STARTDOCUMENT TBV TOELATING PRAKTISCHE INFORMATIE PRAKTISCH

STARTDOCUMENT TBV TOELATING PRAKTISCHE INFORMATIE PRAKTISCH PRAKTISCH STARTDOCUMENT TBV TOELATING PRAKTISCHE INFORMATIE deadline toelating 10 november 2016. toelatingsgesprekken vanaf half november, begin december. start 19 januari 2017. tweejarige parttime opleiding.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [66810] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs

Nadere informatie

Deeltijd voor professionals

Deeltijd voor professionals Deeltijd voor professionals Presentatie informatiedossier 13-04-2016 Aanvraag Vooraf Gemeenschappelijk onderwijsmodel Informatiedossier Bijlagen Onze vraag voor NVAO Voldoet opzet en uitwerking 2 Inleiding

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE MASTEROPLEIDING FILOSOFIE 120 EC (WIJSBEGEERTE VAN EEN BEPAALD WETENSCHAPSGEBIED) FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2016-2017 Deel

Nadere informatie