Jaarverslag De sanering van het stedelijk afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag De sanering van het stedelijk afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER"

Transcriptie

1 Jaarverslag 2017 De sanering van het stedelijk afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER

2 BMWB JAARVERSLAG BMWB Een belangrijke speler van het waterbeleid in Brussel De Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) is een naamloze vennootschap van publiek recht die op 27 oktober 2006 door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd opgericht in het kader van de omzetting van de Europese Richtlijn 2000/60/EG tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid. DE BMWB vervult drie hoofdopdrachten in het raam van het duurzaam beheer van de door de mens gecreëerde watercyclus. 1Het saneren van het stedelijk afvalwater De eerste kerntaak van de BMWB is het instaan voor de sanering van het stedelijk afvalwater, dit wil zeggen, het water dat werd gebruikt voor huishoudelijke of industriële doelen (afvalwater), evenals regenwater dat door de riole ringen wordt opgevangen. Haar actieradius omvat het volledig Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met daarbij een klein deel van Vlaams-Brabant dat in hetzelfde stroomgebied gelegen is. De sanering van afvalwater vormt een enorme uitdaging op het vlak van duurzame ontwikkeling. Als er geen saneringsinfrastructuren zoals het rioleringsnetwerk en de zuiveringsstations zouden zijn, dan zou deze vervuiling terechtkomen in de rivieren en daarna in de zeeën en de oceanen. Sinds 2007, het jaar waarin het zuiveringsstation Brussel-Noord (RWZI Noord) in gebruik werd genomen, is de kwaliteit van het Zennewater gevoelig verbeterd, met een positieve impact op de biodiversiteit in en rond dit watermilieu. De modernisering van het zuiveringsstation Brussel-Zuid (RWZI Zuid) dat vanaf 1 augustus 2015 door de BMWB wordt geëxploiteerd, vormt een volgende stap in de strijd tegen de vervuiling van de oppervlaktewateren. 2Zorgen voor de opvang van afvalwater en het debiet ervan regelen in de collectoren waarvan ze de eigenaar is De BMWB is eigenaar van een deel van het netwerk van afvalwatercollectoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en van vijf grote stormbekkens bedoeld om er het debiet te regelen bij zware regenval en hevige onweders. Streefdoel is het zoveel mogelijk voorkomen van overstromingen of van het overlopen van rioleringen waarvan de Brusselaars het slachtoffer zouden kunnen zijn. 3Toezicht houden op de neerslagmetingen en op de debieten in de collectoren en de waterlopen Dankzij Flowbru, het automatisch meetnetwerk met 77 meetstations verbonden met 180 meettoestellen, houdt de BMWB de beheerders van de netwerken en het grote publiek in real time op de hoogte over de neerslagmetingen en de doorstromingen in de collectoren en de waterlopen op heel het Brusselse grond gebied. De Zenne en haar zijrivieren die in ons Gewest meestal overwelfd zijn, worden beheerd door Leefmilieu Brussel. Toch biedt de BMWB ondersteuning aan dit beheer, door er de waterpeilen en debieten te meten. Bepaalde door Flowbru verzamelde metingen worden auto matisch doorgegeven aan het KMI, Leefmilieu Brussel en het Vlaams Gewest, met de bedoeling deze gegevens in de hydrologische modellen te integreren. Bij het vervullen van haar opdrachten werkt de BMWB nauw samen met de andere spelers van het waterbeleid, zowel in het Brussels als in het Vlaams Gewest.

3 Inhoud 22 Verzamelriolen Een essentiële schakel in de waterzuivering 22 Een nieuwe databank Gesprek met Nadia Strobbe 3 5 Inleiding Een kwaliteitsvolle leefomgeving voor de Brusselaars 6 Voorwoord van de Voorzitster Sigrid Willame: Gedeelde ambitie en gemeenschappelijke waarden 7 Human Resources De BMWB, een organisatie toegespitst op mensen en waarden 9 Raad van Bestuur 11 De openbare wateractoren 13 De watercyclus 14 Kaart van de infrastructuren en het Flowbru netwerk 24 Stormbekkens De risico s op over stromingen verkleinen 26 Meetnetwerk Ten dienste van de actoren van het water en van de burgers 27 Flowbru, een essentieel instrument Gesprek met Boud Verbeiren 16 RWZI Zuid Toezicht op de werf: voortdurende aandacht vereist! Gesprek met Martin Beerens 18 Waken over de goede kwaliteit van het water: dat is mijn opdracht. Gesprek met Loïc Ramboa 20 RWZI Noord Het ecosysteem van de Zenne herstellen 28 Financieel Verslag 31 Beheersverslag BMWB JAARVERSLAG 2017

4 BMWB JAARVERSLAG

5 Inleiding Een kwaliteitsvolle leefomgeving voor de Brusselaars 5 Een van de hoofddoelstellingen van het Waterbeheerplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de zorg voor een kwaliteitsvol beheer van de oppervlaktewateren, en wel zodanig dat de maatregelen ervan streven naar het bereiken van de door de Europese en de Brusselse wetgeving gestelde milieudoelstellingen. Bovenop deze doelstellingen heeft Brussel de ambitie om een voortrekkersregio te worden voor het waterbeheer in een dicht verstedelijkt gebied. Met haar dagelijkse activiteit levert de BMWB, net zoals andere actoren van de watersector, haar bijdrage voor de verwezenlijking van deze ambitie. Sinds de indienststelling van de zuiveringsstations Brussel-Noord (RWZI- Noord) en Brussel-Zuid (RWZI-Zuid), is de kwaliteit van de Zenne gevoelig verbeterd, met positieve gevolgen die tot ver buiten de gewestgrenzen reiken. Via de Rupel mondt de Zenne namelijk uit in de Schelde, dus de behandelingsactiviteiten op Brussels grondgebied hebben wel degelijk een impact tot in de kustwateren. In de tweede helft van de 19 de eeuw werd de Zenne in de stadskern overwelfd en vervolgens op de rest van haar parcours gekanaliseerd in ondergrondse collectoren, zodat de Zenne vrijwel undercover door een groot deel van de hoofdstad stroomt. Zo werd de Zenne een voor de ogen van de wereld verborgen rivier, net zoals dat het geval is voor riolen, collectoren, stormbekkens stuk voor stuk infrastructuren die ontworpen zijn om het op heel het gewestelijk grondgebied verzameld afvalwater af te voeren naar de installaties die dit afvalwater moeten zuiveren, om het uiteindelijk weer in zijn natuurlijk milieu te laten belanden. Dankzij aanzienlijke investeringen op het Brussels grondgebied in de voorbije tien jaar, kon de impact van afvalwater op de kwaliteit van het Zennewater merkbaar worden verminderd. De gevoelige verbetering van de fysico-chemische kwaliteit van het water maakt van daag meerdere plannen mogelijk om de Zenne weer in open lucht te laten stromen en om haar oevers her in te richten. Tegenwoordig slingert deze rivier al in open lucht door Anderlecht, langsheen de Paepsemlaan, en binnenkort zal hij een nog aantrekkelijker uitzicht krijgen, dankzij de aanleg van een vochtige zone ter bevordering van de ontwikkeling van de biodiversiteit en van een ontspanningszone voor de buurtbewoners. En er is nog een ander heraanlegproject gepland in de buurt van RWZI Noord, dat gevestigd is op beide oevers van de rivier. Tenslotte is er voorzien om een overwelfd stuk van ongeveer 600 meter weer bloot te leggen tegenover Kanal, het nieuwe museum voor hedendaagse kunst in hartje Brussel. Hoewel de Zenne nog geen goed ecologisch potentieel heeft teruggevonden wegens de lage zuurstofopname van haar water en een nog te hoog percentage verontreinigende stoffen, vindt het leven er toch opnieuw zijn weg. Uit de regelmatig uit gevoerde tellingen langsheen haar loop blijkt dat het aantal vissoorten traag maar zeker toeneemt: naast de soorten die voor hun leefmilieu geen al te hoge eisen stellen, verschijnen er geleidelijk ook gevoeligere soorten. Een bemoedigend teken voor de vispopulatie van deze symbolische rivier voor de Brusselaars. BMWB JAARVERSLAG 2017

6 BMWB JAARVERSLAG 2017 Voorwoord van de Voorzitster Gedeelde ambitie en gemeenschappelijke waarden 6 Sigrid Willame, Voorzitster van de Raad van Bestuur Vanuit de privésector ben ik in maart 2017 met veel belangstelling in de Raad van Bestuur van de BMWB gestapt, om een nieuwe definitie aan de strategie van onze maatschappij te geven in het kader van een nieuwe beheersovereenkomst. Naarmate ik de onderneming stap voor stap ontdekte, heb ik uiterst toegewijde, competente mensen ontmoet die zich volledig inzetten, om ervoor te zorgen dat het afvalwater van het gewest wordt gezuiverd in de beste technische, ecologische en economische omstandigheden, in het belang van de Brusselaars. Concreet stel ik tevreden vast dat het einde van het geschil en de uitvoering van de dading met Aquiris ons in staat heeft gesteld om de spanningen tussen de partners te elimineren en beslissingen te nemen over een aantal investeringen ter verbetering van de saneringsprestaties van het zuiveringsstation Noord. Voor deze belangrijke etappe mogen we zeker onze dank betuigen aan mijn voorgangers en aan Aquiris. Op het zuiveringsstation Zuid hebben we de uitvoering voortgezet van fase B van de grote renovatiewerken, en dat zonder afbreuk te doen aan de werking van het station, zonder ernstig incident en binnen de gestelde termijnen. Als we rekening houden met de beperkingen van het terrein, de omvang en de complexiteit van de werken en met installaties die er moeten worden ge ïnstalleerd, dan is het resultaat indrukwekkend, en dat alles dankzij de inzet van alle teams, uiteraard het team van de BMWB, maar ook dat van onze partner CVN. Daarvoor willen we hen allemaal van harte bedanken. Het jaar 2017 werd ook gekenmerkt door de verdere ontwikkeling van onze interne organisatie, met de komst van nieuwe talenten, de identificatie van verbeterpunten, en nieuwe beheerspro cessen die we nog volop aan het hertekenen zijn of die al gelden. Ten slotte, last but not least: om al deze uitdagingen aan te kunnen, hadden we allemaal een gedeelde ambitie nodig waarachter iedereen zich kan scharen. Daarom hebben we in samenwerking met het Directiecomité van de BMWB, de Raad van Bestuur en met de bijdrage van haar werknemers, een nieuwe definitie gegeven aan onze missie, onze visie en vooral aan onze waarden. Deze waarden werden vertaald in verwachte gedragingen en ze zullen in een charter worden vastgelegd en concreet en zichtbaar in de organisatie in praktijk worden gebracht. Ze zullen de gemeenschappelijke basis van onze organisatie vormen.

7 Human Resources De BMWB, een organisatie toegespitst op mensen en waarden 7 Eind 2017 heeft de BMWB al haar personeelsleden betrokken bij het definiëren van haar vier sleutelwaarden. Meer nog dan in 2016 werd de nadruk gelegd op de vorming van medewerkers van de onderneming. Waarden zijn geen loze woorden, maar een inspiratiebron voor de dagelijkse werking van de BMWB. ANNELIES ALLOING, DIRECTRICE VAN HUMAN RESOURCES Vier sleutelwaarden Er werd in 2017 op participatieve wijze gewerkt aan de definitie van de bedrijfswaarden. Deze waarden zijn zo veel mogelijk geïntegreerd in de dagelijkse werking van de onderneming. Welzijn De BMWB streeft naar welzijn op het werk en naar de kwaliteit van de werkomgeving. Ze zet haar personeel centraal in haar bekommernissen, ze creëert een kader waarbinnen welwillend wordt geluisterd en een vertrouwensklimaat heerst, en ze moedigt mensen aan om hun verantwoordelijkheid te nemen. Het HR-beleid is gericht op langetermijnrelaties met het personeel, waarbij talent, persoonlijke ontwikkeling en eenheid in de onderneming centraal staan. Veiligheid In het kader van de uitvoering van haar opdrachten definieert de BMWB de noodzakelijke voorwaarden om de gezondheid en het welzijn van iedereen te garanderen. Ze spant zich in om het nul ongevallen -niveau te bereiken en te behouden. Duurzaamheid De BMWB wil het leefmilieu en in het bijzonder de kwa - liteit van het oppervlaktewater verbeteren. Ze spant zich in om met behulp van innoverende technieken haar industriële processen te optimaliseren, met de bedoeling de kwaliteit van het gezuiverde water te verhogen, om haar ecologische voetafdruk beperken om de logica van de kringloop economie toe te passen. Dienstverlening De BMWB hecht enorm veel belang aan de kwaliteit van de dienstverlening, zowel aan de samenleving, als aan haar klanten en aan haar medewerkers. Ze moedigt aan om proactief en oplossingsgericht te werken. Een personeelsbestand in volle groei Op 31 december 2017 bestond het globaal personeelsbestand van de maatschappij uit 52 personen, waarvan 71 % mannen en 29 % vrouwen. Meer dan drie vierden van het personeel valt onder de twee operationele directies van de BMWB. De BMWB voert een ontwikkelingsbeleid van haar personeel. Vijfendertig personen hebben opleidingen gevolgd, wat in totaal neerkomt op lesuren, namelijk het dubbel van het voorgaande jaar. Het budget dat de BMWB in 2017 aan de opleiding van haar medewerkers heeft besteed, bedroeg meer dan euro. BMWB JAARVERSLAG 2017

8 BMWB JAARVERSLAG

9 Raad van Bestuur Samenstelling op 31/12/2017 Dirk DE SMEDT Ontslagnemend Voorzitter op 22/03/2017 Sigrid WILLAME Voorzitster vanaf 22/03/2017 Dirk DE SMEDT Vicevoorzitter vanaf 22/03/2017 en ontslagnemend vanaf 29/09/2017 DE RAAD VAN BESTUUR BEZOEKT DE WERF VAN RWZI ZUID. 9 Ibrahim DÖNMEZ Firyan KAPLAN Véronique PETERS Stéphane VANOMMESLAEGHE Regeringscommissarissen Liesbet POSPOEL Ontslagnemend vanaf 02/11/2017 Caroline VINCKENBOSCH Van links naar rechts: Caroline VINCKENBOSCH, Regeringscommissaris Sigrid WILLAME Firyan KAPLAN Ibrahim DÖNMEZ Véronique PETERS Emine ALTUNTAS, Regeringscommissaris sinds 08/02/2018 Afwezig op de foto: Stéphane VANOMMESLAEGHE BMWB JAARVERSLAG 2017

10 De werf van RWZI Zuid BMWB JAARVERSLAG

11 De openbare wateractoren 11 Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft voor het beheer van de watercyclus specifieke missies opgedragen aan verschillende openbare spelers. In het kader van een rationalisering van de werkinstrumenten, zijn HYDROBRU en VIVAQUA op 1 januari 2018 gefuseerd onder de naam VIVAQUA. LEEFMILIEU BRUSSEL Leefmilieu Brussel is de milieu- en energieadministratie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Leefmilieu Brussel beheert de niet bevaarbare water lopen van 1 ste en 2 de categorie, evenals het grondwater (meer bepaald uitbatingsvergunningen uitreiken en overstromingen bestrijden). In die hoe danigheid is deze wateractor de hoofdbeheerder van de Zenne. HYDROBRU HYDROBRU is de operator die exclusief verantwoordelijk is voor de distributie van drinkwater en de sanering van regen- en afvalwater (buiten de gewestelijke collectoren en de zuiveringsstations) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het activiteitengebied van deze intercommunale omvat het grondgebied van haar leden, namelijk de 19 Brusselse gemeenten. Zij is het die de beslissingen neemt over belangrijke investeringen (waarvan de uitvoering wordt toevertrouwd aan VIVAQUA) en zij legt de waterprijs vast in Brussel. BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER De Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) werkt in het kader van een beheersovereenkomst dat ze heeft gesloten met haar voornaamste aandeelhouder, het Brus sels Hoofdstedelijk Gewest. De BMWB verzekert de openbare sanering van het stedelijk afvalwater, zowel afkomstig van menselijke activi teiten (particulieren, bedrijven, enz.) als van neerslag. Deze opdracht omvat alle activiteiten rond de inzameling en de zuivering van afvalwater dat na behandeling wordt teruggevoerd naar het natuurlijk milieu. De BMWB levert (en factureert) haar prestaties hoofdzakelijk aan HYDROBRU, maar daarnaast ook aan waterproducerende bedrijven (sommige bedrijven winnen water uit het ondergronds waterbekken en lozen het na gebruik weer in de riolen; daarom is het heel logisch dat ze mee betalen voor de zuiveringskosten van het afvalwater). Omdat de deelstroomgebieden niet worden be paald door de grenzen van de Gewesten, zorgt de BMWB ook voor de inzameling en de zuivering van afvalwater uit Vlaanderen. Er bestaat een overeenkomst met AQUAFIN, de Vlaamse operator belast met de zuivering, om bij haar een deel van de door de BMWB gemaakte sanerings kosten te recupereren. VIVAQUA VIVAQUA is een triregionale intercommunale waarvan 38 gemeenten lid zijn: de 19 Brusselse gemeenten evenals 15 Vlaamse en 4 Waalse gemeenten. VIVAQUA zorgt voor de winning, de behandeling, het transport en de opslag van het drinkwater dat in het Brusselse Gewest wordt verbruikt. Ze levert ook drinkwa ter aan andere operatoren in het noorden en het zuiden van het land. VIVAQUA staat bovendien in voor het geïntegreerd operationeel beheer van de Brusselse gemeentelijke netwerken. Ze doet dit voor rekening van HYDROBRU, zowel voor de distributie van drinkwater als voor de afvoer van afvalwater. Ze levert ook distributie en saneringspresta ties in enkele gemeenten in Vlaams en Waals-Brabant. HAVEN VAN BRUSSEL Naast de haveninstallaties beheert de Haven van Brussel het kanaal dat dienst doet als natuurlijk storm bekken. BMWB JAARVERSLAG 2017

12 De werf van RWZI Zuid BMWB JAARVERSLAG

13 13 De watercyclus 1 Het toekomstige leidingwater wordt uit de bodem of uit oppervlaktewater gepompt. 5 BMWB HYDROBRU AQUIRIS VERBRUIK Het water wordt gedronken of voor tal van andere toepassingen gebruikt. Jaarlijks wordt er ongeveer 60 miljoen m³ water verbruikt in Brussel. OPERATIONELE ACTOR DE COMPETENTE EN OPERATIONELE ACTOREN VAN DE WATERCYCLUS VIVAQUA WATERWINNING 2 COMPETENTE ACTOR Er wordt jaarlijks 135 miljoen m³ (waarvan meer dan de helft voor Brussel) gewonnen via 26 waterwinningen. 98 % van het gewonnen water komt uit Wallonië, 2 % uit Brussel of Vlaanderen. 4 DISTRIBUTIE Het water wordt via leidingen aangevoerd tot aan de ingang van huizen en andere gebouwen (bedrijven enz.). 3 COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Het waterleidingennet van Brussel is in totaal km lang km riolen verspreid over heel het Brusselse grondgebied. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR m³ drinkwater wordt dagelijks geleverd door de fabriek van Tailfer, in Lustin ( m³ tijdens piekperiodes). Het water wordt via leidingen met grote diameters naar de reservoirs gevoerd. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Het water wordt van de waterwinningen naar Brussel geleid via leidingen van meer dan 500 kilometer. Het wordt opgevangen in 5 grote reservoirs, de zogenaamde hoofdreservoirs. 8 COLLECTOREN EN STORMBEKKENS De collectoren voeren het afvalwater en het regenwater naar de zuiveringsstations. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Van de 120 km afvalwatercollectoren is ongeveer 20 % eigendom van de BMWB. 25 stormbekkens zijn verdeeld over het collectorennet, waarvan de 5 grootste toebehoren aan de BMWB. ZUIVERING Het afvalwater wordt gezuiverd vooraleer het naar de Zenne wordt teruggevoerd. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Het zuiveringsstation Noord heeft een capaciteit van 1,1 miljoen inwoners-equivalenten (IE). Het zuiveringsstation Zuid heeft een capaciteit van IE. Samen hebben de twee stations in miljoen m³ afvalwater gezuiverd. B M W B JA A R V E R S L AG Het afvalwater wordt weggevoerd via een uitgestrekt rioleringsnetwerk. Het water wordt behandeld om het voor menselijke consumptie geschikt te maken. WATERAANVOER EN -OPSLAG 7 RIOLERING BEHANDELING

14 BMWB JAARVERSLAG 2017 Kaart van de infrastructuren en het Flowbru netwerk STORMBEKKEN MOLENBEEK ZUIVERINGS- STATION NOORD Ganshoren Jette Evere Sint-Agatha- Berchem Koekelberg De Zenne / overwelfde loop Kanaal Brussel-Charleroi Sint-Jans-Molenbeek Sint-Joostten-Node Schaarbeek Sint-Lambrechts- Woluwe STORMBEKKEN RODEBEEK Oppervlaktewateren (Flowbru) Brussel STORMBEKKEN BELLIARD STORMBEKKEN WOLUWE Constructies en hoofdafvalwatercollectoren BMWB Hydrologische bekkens Afvalwater hoofdcollectoren Anderlecht Vorst Sint-Gillis STORMBEKKEN FLAGEY Elsene Etterbeek STORMBEKKEN WATERMAALBEEK Oudergem Sint-Pieters- Woluwe Meetpunt in rioolcollectoren (Flowbru) Afvalwatercollectoren in aanbouw Stormbekkens van de BMWB en FlowBru-stations ZUIVERINGS- STATION ZUID STORMBEKKEN VORST Ukkel STORMBEKKEN TEN REUKEN Geplande stormbekkens van de BMWB Meetpunt Neerslagmeters / regen (Flowbru) Watermaal- Bosvoorde Meetpunt Waterkwaliteit Zenne (Flowbru) 14

15 15 23 km collectoren 2 zuiverings- stations 5storm bekkens 77 meetstations verbonden met 180 meettoestellen Afleiding van de Zenne aan de sluis van Anderlecht BMWB JAARVERSLAG 2017

16 BMWB JAARVERSLAG 2017 RWZI Zuid Toezicht op de werf: voortdurende aandacht vereist! De modernisering van zuiveringsstation Zuid moet het Brussels Hoofdstedelijk Gewest helpen om de streefdoelen voor de kwaliteit van het oppervlaktewater te bereiken. Deze ingewikkelde werf werd in 2014 gestart en zou in 2020 moeten eindigen. Op de site rijden machines voortdurend af en aan en werken teams onvermoeibaar door. Ook Martin Beerens, werfcontroleur, laat zijn waakzaamheid geen seconde verslappen. 16 Eén van de hoofddoelstellingen van het Waterbeheerplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de periode , is het verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater, in het bijzonder van de Zenne, om zo te voldoen aan de vereisten van de kaderrichtlijn Water van de Europese Unie (Richtlijn 2000/60/ GE). Het omvangrijk investeringsprogramma dat in RWZI Zuid werd voorzien, zal toelaten om de impact van het afvalwater op de fysico-chemische en biologische kwaliteit van het Zennewater te verminderen. En die kwaliteit is de laatste jaren al gevoelig verbeterd. Bouw van de bekkens en van het technisch gebouw 2017 is een belangrijk jaar voor de renovatiewerf van RWZI Zuid. Na fase A, waarin de nieuwe primaire bezinkingsinstallaties bij droog weer en regenweer in gebruik werden genomen, en de laatste primaire bezinkingsinstallaties van het oude station in 2016 werden afgebroken, is de tweede fase (fase B) ingegaan. Fase B van de werf omvat de bouw van verschillende behandelingsbassins (anoxie, biologisch, beluchting en filtratie via ondergedompelde membranen). Ook de bouw van een groot technisch gebouw dat onderdak moet bieden aan alle noodzakelijke machines en installaties, staat op het programma. Deze fase B zou begin 2019 moeten eindigen. De opdracht van Martin Beerens omvat het controleren van de goede uitvoering van deze omvangrijke civieltechnische bouwwerken. Ze hebben me het toezicht van een klein werfje in handen gegeven om mijn loopbaan in schoonheid te eindigen, vat hij met een ondeugende knipoog samen. De lopende werken zijn indrukwekkend. Hoe slaagt u erin om alles in het oog te houden? M.B. Op een werf met zo n omvang gebeuren er altijd onvoorziene dingen, bepaalde werken die niet kunnen uitgevoerd worden zoals voorzien in de studies of de plannen of zaken die niet correct zijn uitgevoerd. Mijn opdracht bestaat uit het zo goed mogelijk opvolgen van de uitvoering en de kwaliteit van het werk, met een scherp oog voor elk detail. Het gebeurt al eens dat ik onverwacht naar de werf kom, zelfs s nachts of in het weekend. Bijvoorbeeld: het betonneren van de bodem van een bassin (platform dat de basis van de constructie beschermt) gebeurt s nachts, wegens het enorme aantal kubieke meters beton dat in een keer moet worden gestort. Wanneer je moet afdalen in bekkens van twintig of dertig meter diep, vraagt dat wel wat fysieke inspanning. Ik fitness dus op mijn werk! Vervolgens geef ik mijn waarnemingen, opmerkingen en vaststellingen door aan mijn directie (David Pireaux, projectdirecteur, en Sandrine Moulin, verantwoorde lijke van het technisch gedeelte). De verschillende probleempunten

17 Je mag nooit je aandacht laten verslappen, maar de werf gaat door zonder noemenswaardige hindernis. MARTIN BEERENS, WERFCONTROLEUR IN RWZI ZUID een controletaak zich wat complexer aanbiedt, kan ik rekenen op de steun van competente collega s en op de bijstand van door de BMWB gemandateerde studiebureaus. Wat deed u vooraleer u het toezicht op de werf van RWZI Zuid heeft gekregen? M.B. Ik ben elektromechanicus van opleiding (1 ste graduaat A1) en ik was belast met de controle van de elektromechanische voorzieningen van de verschillende installaties die aan de BMWB toebehoren. Ik ben mijn loopbaan begonnen bij het Federaal Ministerie van Openbare Werken, waarvoor ik voornamelijk instond voor de openbare verlichting en de lichtsignalisatie op het westelijk deel van de Brusselse ring. Daarna werkte ik in een gemengde cel die tegelijkertijd afhing van de federale overheid en van het Brusselse Gewest. In die cel heb ik gewerkt voor de bouwwerf van de Ministerraad van de Europese Unie, en voor de aanpassing, de bouw en de volledige vernieuwing van de Belliardtunnel. Na mijn terugkeer naar het Gewest, maakte ik deel uit van een heel klein team dat aan de wieg stond van de BMWB in Normaal gezien gaat u met pensioen in Het einde van deze werf zult u dus niet kunnen meemaken, want de laatste fase van de werken de modernisering van de slibbehandelingsketen zou in dat jaar moeten eindigen. M.B. Dat is waar, maar ik kan nog altijd mijn pensioen met een paar maanden uitstellen om die laatste rechte lijn niet te missen! 17 worden waar mogelijk onmiddellijk geregeld, of ze worden gerapporteerd tijdens de wekelijkse vergadering met de afgevaardigden van de verschillende ondernemingen en studiebureaus. Het is dus echt niet mogelijk om uw werktijd te plannen. M.B. Buiten de verlofdagen ben ik elke dag op de werf en onderhoud ik een permanente interactie met de teams die er werken. De laatste maanden van 2017 en begin 2018 waren enorm druk op civieltechnisch gebied, omdat er belangrijke werken zijn gestart: de voorbereiding van het terrein, het boren van palen, het gieten van diepwanden, uitgraven, nivelleren, wapenen, bekisten en betonneren van de toekomstige bekkens, de bouw van het technisch gebouw. Wanneer De werf van RWZI Zuid BMWB JAARVERSLAG 2017

18 BMWB JAARVERSLAG 2017 RWZI Zuid Waken over de goede kwaliteit van het water: dat is mijn opdracht. Het afvalwater dat in het Brussels rioleringsnet terechtkomt, wordt eerst verzameld en behandeld door de zuiveringsstations Zuid en Noord, vooraleer het in de Zenne wordt geloosd. Deze installaties vormen dus essentiële schakels van het kwaliteitsbeheer van het oppervlaktewater in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Sinds september 2017 is Loïc Ramboa, voormalig internationaal kaderlid van Veolia, verantwoordelijk voor de exploitatie van het zuiveringsstation van Brussel-Zuid. De werking van het station optimaliseren gebouwd dat even groot is als het toekomstige RWZI Zuid. Dus wat dat betreft, voel ik me niet ver van huis! Instaan voor de exploitatie van RWZI Zuid, is een boeiende uitdaging die ik graag aanga en waarvoor ik mijn knowhow zowel op technisch als op organisatorisch vlak aanbreng. In het kader van mijn vroegere functies was ik betrokken bij het opstarten van het zuiveringsstation van Brussel-Noord, dat wordt geëxploiteerd door Aquiris, een dochtermaatschappij van Veolia. Tijdens de uitvoering van deze opdracht heb ik mijn toekomstige echtgenote ontmoet. Eerlijk gezegd had ze heimwee en dat heeft de doorslag gegeven voor onze beslissing om ons in Brussel te vestigen. 18 Het Rioolwaterzuiveringsstation Brussel-Zuid (of RWZI Zuid) is gevestigd op een terrein van 4 hectaren op de grens van de gemeenten Vorst en Anderlecht. Het zuivert het afvalwater van het zuidelijk deelstroomgebied van Brussel en haar rand, dat ongeveer overeenstemt met de gemeenten Anderlecht, Vorst, Sint-Gillis, Ukkel, Sint-Genesius-Rode, Linkebeek, Drogenbos en Ruisbroek. Het station werd in 2000 in dienst genomen en sinds 1 augustus 2015 wordt het beheerd door de BMWB. Het is ontworpen om een vervuiling aan te kunnen die equivalent is aan een vervuiling gegenereerd door inwoners, met inbegrip van lozingen van industriële oorsprong en regenwater. In 2017 heeft het RWZI Zuid een dagelijks volume van m³ afvalwater en regenwater verwerkt, het zij een totaal jaarvolume van meer dan 22 miljoen m³. Het gezuiverde water wordt weer via de Zenne in het natuurlijk milieu geloosd. RWZI Zuid exploiteren terwijl de site een enorme werf is (zie pagina 16-17), legt ook enorme beperkingen op. In 2017 heeft de BMWB deze verantwoordelijkheid toevertrouwd aan Loïc Ramboa. Deze laatste heeft voor rekening van zijn voormalig werkgever, de Franse groep Veolia, in de voorbije tien jaar deelgenomen aan de bouw van tal van zuiveringsstations in Europa, Azië, Afrika en het Midden-Oosten. Wat zet een globetrotter zoals u, die onder andere in China en de Verenigde Arabische Emiraten heeft gewerkt, ertoe aan om in Brussel het anker uit te gooien? L.R. Op professioneel vlak zie ik de uitbating van een zuiveringsstation nu eens van een andere kant. Tot nu toe hield ik me bezig met het uitvoeren van nieuwe projecten, zonder mij bezig te houden met het dagelijks beheer. In Versailles heeft Veolia een station Nieuwe installaties in RWZI Zuid

19 De invoering van een tertiaire behandeling die de vervuiling door stikstof en fosfor moet elimineren, zal ons in staat stellen om onze milieuprestaties gevoelig te verbeteren. LOÏC RAMBOA, VERANTWOORDELIJKE EXPLOITATIE VAN RWZI ZUID sss Hoeveelheid inkomend water (2017) m³ sss Geëlimineerde vervuiling Chemisch Zuurstofverbruik (CZV) ton Zwevende stoffen (ZS) ton Fosfor 123 ton Stikstof 493 ton 19 Wat zijn de voornaamste doelstellingen in verband met uw aanwerving? L.R. Dat zijn er twee: enerzijds het optimaliseren van de uitbating van RWZI Zuid, en anderzijds het verbeteren van de opleiding van het team dat er werkt. De cruciale uitdaging is uiteraard dat we onze opdracht van openbare dienstverlening vervullen, namelijk dat we 7 dagen op 7, 24 uur op 24 waken over de goede kwaliteit van het water dat het station verlaat. Mijn team bestaat uit 17 mensen die in twee shifts werken, zowel in de week als in het weekend, met een bewakingssysteem s nachts. Uw taak wordt ingewikkeld gemaakt door de moderniseringswerf van de infrastructuren. Hoe beheert u dit in de praktijk van alledag? L.R. Direct na mijn aankomst heb ik een stand van zaken opgemaakt van wat er op technisch vlak kan worden verbeterd zonder dat er daarvoor te dure investeringen nodig zijn, omdat de huidige installaties toch gedoemd zijn om geleidelijk te worden afgebroken. Maar ondertussen moet het station wel zo goed mogelijk draaien. Het gebeurt soms dat de werf een weerslag heeft op de exploitatiezones, maar sinds mijn komst heeft dit tot geen enkel ernstig incident geleid. In het behandelingsproces van het afvalwater kunnen er ook incidenten voorvallen door externe oorzaken. In het laatste trimester van 2017 bijvoorbeeld, hebben illegale lozingen van cement en leem in het rioleringsnet, ons ertoe verplicht om de stroomafwaarts van de zandvangers gesitueerde sifon door een duikersteam te laten inspecteren. Het team heeft er een laag heel fijne sedimenten ontdekt die we hebben moeten verwijderen. Wat zijn uw ambities voor de komende jaren? L.R. Het personeel van RWZI Zuid zo goed mogelijk opleiden en doorgaan met het verbeteren van de goede werking van het station. De invoering van een tertiaire behandeling die de vervuiling door stikstof en fosfor moet elimineren, zal ons in staat stellen om onze milieu prestaties gevoelig te verbeteren. We mogen wel niet vergeten dat de kwaliteit van het door RWZI Zuid behandeld water reeds voldoet aan de huidige Brusselse normen. Voor de zwevende stoffen, bijvoorbeeld, heeft de vermindering van de vervuilende last tussen de instroom (water dat in het station binnenkomt) en de uitstroom (water dat na behandeling het station verlaat) al 95 % bereikt in 2017, terwijl de norm 90 % bedraagt. Voor fosfor bedroeg de vermindering 88 % in 2017, voor een norm van 80 %. Van de 365 watermonsters die er in 2017 werden genomen, werden er slechts acht beoordeeld als niet- conform aan de reglementering, tegen 21 in 2016 en 22 in We kunnen deze weg verder volgen om te voldoen aan de vereisten van Europa en aan de verwachtingen van de burgers. BMWB JAARVERSLAG 2017

20 BMWB JAARVERSLAG 2017 RWZI Noord Het ecosysteem van de Zenne herstellen Het zuiveringsstation van Brussel-Noord is het grootste zuiveringsstation van het land. Het behandelt drie vierden van het afvalwater van het Brussels Gewest. Zodoende draagt het aanzienlijk bij tot de verbetering van het ecosysteem van de Zenne waar deze het gewestelijk grondgebied verlaat. Aquiris, dochtermaatschappij van de internationale groep Veolia, exploiteert het station in het kader van een BOOT-contract (Build, Own, Operate and Transfer) dat ze met het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest heeft gesloten. De exploitatieperiode is in maart 2007 gestart voor een duur van 20 jaar. In 2027 zal de BMWB niet alleen de eigenaar van het station worden, maar ook de exploitatie ervan op zich nemen. Het RWZI Noord vormt een essentiële schakel in duurzame ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dankzij zijn goede prestaties sinds 2011 en de op het vlak van waterzuivering geboekte vooruitgang in Vlaanderen en Wallonië, bedraagt het verminderingspercentage van de globale last die er in alle zuiveringsstations van stedelijk afvalwater van het deelstroomgebied van de Zenne binnenkomt (in de Waalse, de Vlaamse en de Brusselse stations samen), minstens 75 % voor de totale hoeveelheid fosfor en stikstof. Het waterzuiveringsstation Brussel-Noord (RWZI Noord) is actief sinds Het behandelt afvalwater en neerslagwater afkomstig van de deelstroomgebieden Noord en Woluwe die voor een deel op Vlaams grondgebied liggen. Het station is gelegen aan het kanaal Brussel-Charleroi, ter hoogte van de Budabrug. De Zenne die tot dat punt gedeeltelijk ondergronds loopt, komt bovengronds aan de ingang van de site en loopt er dwars door. De installaties van RWZI Noord zijn gevestigd op haar beide oevers. De installaties van RWZI Noord zijn op de twee oevers van de Zenne gevestigd. RWZI Noord 20 Met een behandelingscapaciteit van 1,1 miljoen InwonerEquivalenten is het RWZI Noord het grootste zuiveringsstation van België. Het wordt gevoed door vier afvalwatercollectoren, waarvan het totaal gemiddeld debiet bij droog weer ongeveer 3 m³ per seconde bedraagt. Zodoende worden drie vierden van het afvalwater van het Brussels Gewest door het station behandeld.

21 21 sss Hoeveelheid inkomend water (2017) m³ sss Geëlimineerde vervuiling Chemisch Zuurstofverbruik (CZV) ton Zwevende stoffen (ZS) ton Fosfor 448 ton Stikstof ton BMWB JAARVERSLAG 2017

22 BMWB JAARVERSLAG 2017 Verzamelriolen Een essentiële schakel in de waterzuivering De verzamelriolen voeren het afvalwater en het regenwater naar de zuiveringsstations. Ze staan in verbinding met de stormbekkens die bij zware regenval de watertoevloed in de collectoren regelen. De BMWB beheert een verzamelriolennetwerk van ongeveer 23 kilometer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, namelijk ongeveer een vijfde van het totale Brusselse netwerk. De voornaamste installaties van de BMWB zijn: Gesprek Een nieuwe databank Het voorbije jaar werd de aanzet gegeven voor wat moet uitgroeien tot een belangrijk werkinstrument voor de BMWB: een volledig nieuwe databank van de collectoren en de andere installaties van de BMWB. Nadia Strobbe, ingenieur werven, licht het belang ervan toe. 22 In het zuidelijk deelstroomgebied: de collectoren van Sint-Gillis, Industrielaan, Paepsem laan, Anderlecht en Ceria ; de collectoren van Ukkel, Vogelzangbeek en Verrewinkelbeek. In het noordelijk deelstroomgebied: de collectoren van de linkeroever van het kanaal en een deel van de collector van de Drootbeek; de collector van de Graystraat en de Broebelaer. In het deelstroomgebied van de Woluwe: de collector van Tervuren. De verbetering van de infrastructuren voortzetten In 2017 heeft de BMWB de werken voortgezet op de belangrijke werf van de collector van de Verrewinkelbeek, die een totale lengte van 5,5 kilometer heeft en die het afvalwater van de gemeenten Beersel, Drogenbos, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode en Ukkel naar de RWZI Zuid zal vervoeren. De plaatsing van de collector werd voortgezet op het grondgebied van Linkebeek (ongeveer meter extra). De werken zijn hun eindfase ingegaan. Daarnaast heeft de gunning van de opdracht voor de plaatsing van een nieuwe collector in de buurt van de Oude Vijversstraat en de Sint-Denijsstraat in Vorst, vertraging opgelopen omdat een inschrijver bij de Raad van State klacht heeft ingediend. De procedure wordt hervat in Dit project omvat de bouw van een gedeeltelijk apart afvoersysteem voor het water van de nieuwe Calvaire stadsrivier, een project van de gemeente Vorst. Deze toekomstige werf wordt gecombineerd met het renovatieproject van de Koker van de Geleitsbeek, die in 2017 werd gestart met het kappen van de bomen op de site. Waarom deze databank en welke gegevens zal ze bevatten? N.S. De informatie die we momenteel verzamelen voor de nieuwe databank bestaat uit twee grote luiken. Enerzijds willen we al onze collectoren geografisch in kaart brengen. We hadden daarvoor kunnen vertrekken van bestaande plannen, maar deze bleken in de praktijk niet altijd volledig of correct omdat ze oud zijn of omdat het geen as-builtplannen zijn. We gaan nu knooppunt per knooppunt in detail opmeten en alle karakteristieke gegevens ervan inventariseren. Anderzijds gaan we binnen ons volledige netwerk visuele inspecties uitvoeren om er de precieze toestand van te kennen. Wat moeten we ons voorstellen bij visuele inspecties? N.S. Bij visuele inspecties worden alle collectoren gefilmd door robotcamera s en bij de rioleringen met een grotere diameter is dit soms ook een persoon met een camera. Hieruit volgt dan een rapport, dat we dan natuurlijk ook moeten interpreteren. De volgende stap

23 bestaat uit het bepalen hoe we vastgestelde problemen gaan oplossen. Bij waterinsijpeling moet er bijvoorbeeld worden beslist of men dit zo zal laten, of er zal worden gemonitord, en of er tot herstelling zal worden overgegaan. Ons collectorennetwerk is gelukkig niet zo oud als bepaalde gemetselde rioleringen, en we hopen dat er geen al te grote problemen zoals verzakking of scheuren worden vastgesteld. Al valt niet uit te sluiten dat er op bepaalde plaatsen een vuilof een vetopstapeling is. Het is ook best mogelijk dat we uitgevoerde aansluitingen ontdekken. Daarnaast controleren we of alle inspectieputten in orde zijn qua deksels, ladders, eventuele afsluiters en dergelijke. Deze databank moet een dynamisch instrument worden dat permanent een geactualiseerd beeld geeft van het collectorenstel in situ. NADIA STROBBE, INGENIEUR WERVEN 23 Meten is weten? N.S. Inderdaad! De digitale databank zal naast het geografisch gedeelte, zeg maar de X-Y-Z-coördinaten van de knooppunten, ook alle karakteristieke eigenschappen van ons netwerk op uniforme en eenduidige wijze inventariseren. Het betreft hydraulische parameters (peilen, hellingen, diameter, ruwheid, ), maar ook de (elektro)mechanische installaties (afsluiters, kleppen, debietregelaars, meetinstrumenten) en alle info die nuttig is voor het beheer (ouderdom, data en rapporten van inspecties, reiniging, foto s, ). Eens de databank gevuld is, is het de bedoeling om ze ook volledig up-to-date te houden. De databank moet met andere woorden een dynamisch instrument worden dat permanent een geactualiseerd beeld geeft van het collectorenstel in situ. Zal de databank ook nog voor andere doeleinden dan (preventief) onderhoud worden gebruikt? N.S. Zeker, de gegevens zijn zo gestandaardiseerd dat ze kunnen geïmporteerd worden in software om hydraulische simulaties te maken. Aan de hand daarvan kan dan nagegaan worden of ons netwerk functioneert zoals het ontworpen is, waar aanpassingen nodig zijn en wat de invloed is van bijvoorbeeld veranderende weersomstandigheden, bijkomende bebouwing of groeiende bevolking. Vanzelfsprekend kadert dit in een groter netwerk voor heel het Brussels Gewest, we zullen hiervoor dus altijd samenwerken met de andere actoren zoals Vivaqua en Brussel Leef milieu. Zullen ook andere instanties gebruik maken van deze gegevens? N.S. Uiteraard wel, en dat is ook verplicht in het kader van INSPIRE, de Europese richtlijn voor datauitwisseling. Met deze kaderrichtlijn schept de Europese Commissie een kader waarbij een Europese geografische data-infrastructuur (GDI) wordt opgericht ten behoeve van het beleid met een directe of indirecte impact op het milieu. Verder kan deze informatie worden gebruikt voor het aanleveren van info voor lastenboeken, voor het aanleveren van info aan aannemers bij werkzaamheden aan het netwerk of voor de opmaak van rapporten. 3D-scan van een inspectieput BMWB JAARVERSLAG 2017

24 BMWB JAARVERSLAG Stormbekkens De risico s op overstromingen verkleinen De BMWB staat in voor het beheer van de vijf belangrijkste stormbekkens van Brussel. In 2017 werden er verschillende maatregelen getroffen om de werking ervan te verbeteren. Bovendien zijn er drie nieuwe bekkens gepland om overstromingsverschijnselen bij hevige regen maximaal te voorkomen. De stormbekkens dienen om bij zware regenval het debiet van regenwater in de collectoren te beperken en zodoende de overstromingsrisico s te verkleinen. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn in het bijzonder de valleien van de Woluwe en van de Maelbeek, evenals de vallei van de Molenbeek (aan de voet van het Heizelplateau) en de omgeving van het Sint-Denijsplein in Vorst, ernstig bedreigd omwille van het heuvelachtig reliëf. Omdat de bodem door de verstedelijking ondoordringbaar voor water is geworden, wordt de afvloeiing versneld ten koste van de natuurlijke bodeminfiltratie, met als gevolg een verhoogd verzadigingsrisico voor de collectoren die zich onderaan in de valleien bevinden. Een oplossing om dit verschijnsel te bestrijden, is dat het debiet in het netwerk wordt beperkt, namelijk dankzij het tijdelijk opslaan van het overtollige water dat voor deze verzadiging verantwoordelijk is. Zodra de zware regenval voorbij is, wordt het tijdelijk in het bekken opgeslagen water weer naar de collectoren gepompt en afgevoerd. Vervolgens controleert de beheerder of het water wel degelijk is weggepompt en begint hij aan een belangrijke taak: de (manuele) schoonmaak van de installaties. Een volledig team dat instaat voor de stormbekkens De BMWB is de eigenaar en de exploitant van de vijf voornaamste stormbekkens die op het grondgebied van het Brussels Gewest gebouwd zijn. Hun totale capaciteit bedraagt ongeveer m³ water waarvan het grootste, het stormbekken van de Watermaelbeek in Oudergem, een volume heeft van m³. Een twintigtal kleinere bouwwerken die eigendom zijn van de gemeenten of van Hydrobru, maken dit pakket compleet. Sandrine Moulin, verantwoordelijke van het beheer van de stormbekkens en van de technische staff, leidt een team van 3 personen die worden bijgestaan door een team belast met het onderhoud en de automatisering. Samen zorgen deze teams 24 uur op 24, 7 dagen op 7, voor het stormbekkenbeheer. Hun aandacht mag geen seconde verslappen: het klimaat kan namelijk op elk moment toeslaan, zodat ze altijd paraat moeten staan om de stormbekkens zowel overdag als s nachts te kunnen inzetten. Bovenop het gebruikelijk elektrisch-mechanisch onderhoud van de installaties, heeft het team van de BMWB ook in 2017 verder doorgewerkt aan de vernieuwing van de automatisering en aan het toezicht van de vijf stormbekkens. Doelstellingen: de werking ervan verbeteren en de schoonmaak van de bouwwerken vergemakkelijken na een periode van zware regenval. Zo moet bijvoorbeeld de herprogrammering van de werking van het bekken van Vorst, zorgen voor een aanzienlijke vermindering van het totale volume van het slib dat zich op de bodem van het bouwwerk neerzet. In 2017 is de BMWB ook gestart met het nazicht en de vernieuwing van de apparatuur van de vijf stormbekkens. Dit werk zou tegen einde 2018 rond moeten zijn. Het netwerk van de stormbekkens uitbreiden Om een antwoord te bieden aan de noden van de Brusselaars, heeft de BMWB de bouw gepland van drie nieuwe stormbekkens: twee in de vallei van de Woluwe en één in de vallei van de Molenbeek. Onderhoudswerken in het stormbekken van Flagey

25 Dankzij de versterking van ons team konden we de werking van de stormbekkens verbeteren in het belang van de Brusselse bevolking. SANDRINE MOULIN, VERANTWOORDELIJKE VAN HET BEHEER VAN DE STORMBEKKENS EN VAN DE TECHNISCHE STAFF Werking van de stormbekkens in 2017 Voorvallen (aantal keren gevuld) Totaal opgeslagen volume (m³) Vorst Flagey Belliard Rodebeek Watermaalbeek Het stormbekken van de Woluwe ( m³) In 2015 werd er met Mobiliteit Brussel een samenwerkingsakkoord ondertekend om de twee overstorten van het toekomstige stormbekken te plaatsen tijdens de werken voor de heraanleg van de Woluwelaan. Deze overstorten werden in 2017 geplaatst. De BMWB heeft verschillende studies uitgevoerd en meerdere inplantingsplaatsen voor het stormbekken voorgesteld; momenteel wacht ze nog op de toelatingen van de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe. Het stormbekken Ten Reuken (5.000 m³) In 2017 werd de vergunningsaanvraag met een milieueffecten verslag ingediend voor de bouw van het stormbekken Ten Reuken. De vergadering van de overlegcommissie heeft geleid tot een positief advies onder voorwaarden. De BMWB wacht nu op de toekenning van de vergunning. Ter herinnering: om werfoverlast voor de buurtbewoners en om mobiliteitsproblemen in de wijk te vermijden, werd gekozen voor de techniek met een tunnelgraafmachine. Het stormbekken van de Molenbeek ( m³) Er werden meerdere mogelijke vestigingsplaatsen voor het toekomstig stormbekken van de Molenbeek in overweging genomen, zonder dat er tot nu toe een definitieve oplossing uit de bus is gekomen. De onderzoeken worden in die zin voortgezet. Onderhoudswerken in het stormbekken van Flagey 25 BMWB JAARVERSLAG 2017

26 BMWB JAARVERSLAG 2017 Meetnetwerk Ten dienste van de actoren van het water en van de burgers Het door de BMWB gecreëerd en beheerd Flowbru meetnetwerk houdt kwantitatief toezicht op het oppervlaktewater en het afvalwater en op de pluviometer van het Brussels Gewest. Het controleert ook de kwaliteit van het water van de Zenne. Alle verzamelde gegevens zijn online vrij toegankelijk voor iedereen die ze wil lezen. 26 Overwelving van de Zenne: ingang van een meetstation Het Flowbru meetnetwerk bestaat uit 77 stations die via kabels verbonden zijn met 180 meettoestellen in heel het Brussels grondgebied (zie kaart op pagina 14). Deze apparaten verzamelen tal van gegevens, zoals: de regenmetingen (via 16 pluviometers verspreid over heel het gewestelijk grondgebied); de metingen van het waterpeil en het waterdebiet in de hoofdcollectoren voor afvalwater in het Gewest; de metingen van het waterpeil en het waterdebiet van de Zenne en de Woluwe, evenals van een aantal van hun bijrivieren; de metingen van het waterpeil in het kanaal en op meerdere plaatsen de meting van de interacties tussen de Zenne en het kanaal; de metingen van bepaalde kwaliteitsparameters van de Zenne, waar ze in en uit het gewestelijk grondgebied stroomt, en op een tussenliggend punt. Al deze gegevens worden verzameld met intervallen van vijf minuten en in real-time via GPRS doorgezonden naar de centrale server. Bepaalde gegevens hiervan zijn voor de BMWB van kapitaal belang in het kader van de exploitatie van haar infrastructuren, zoals bijvoorbeeld de frequentie en de omvang van de watervolumes waarmee de stormbekkens en de overstorten vollopen, of de hoeveelheid afvalwater die RWZI-Zuid zal moeten zuiveren. Reiniging van een sensor in een collector onder de Zuidlaan Zodra de door het meetnetwerk verzamelde gegevens verwerkt zijn, kan iedereen ze inkijken en downloaden op de website Deze site registreert bezoeken per jaar, waarbij de actieve bezoekers hoofdzakelijk actoren van de watersector zijn en ook onderzoekers van universiteiten, studiebureaus en burgers. Bovendien zorgt de BMWB voor de automatische verzendingen van deze gegevens naar meerdere partnerinstellingen, zoals Leefmilieu Brussel, het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI), en in Het Vlaams Gewest, de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) en het Hydrologisch Informatiecentrum (HIC). Het streefdoel van deze uitwisseling is het voeden van de in real-time functionerende hydrologische modellen.

27 Gesprek Flowbru, een essentieel instrument Geograaf en hydroloog Boud Verbeiren werd in 2017 door de BMWB aangeworven om een nieuw project te leiden dat gericht is op de validering van de door Flowbru verzamelde gegevens. overstromingen. En hierop een antwoord geven, behoort tot onze informatieopdracht. Om die reden zijn we van plan om een nieuwe Flowbru website te creëren die toegankelijker zou moeten zijn. De BMWB investeert ook in een onderzoeksproject onder leiding van de Vrije Universiteit Brussel (VUB). B.V. Absoluut. De VUB, waarvoor ik deeltijds blijf werken als onderzoeker, coördineert een Europees project met de naam FloodCitiSense dat bedoeld is om via een mobiele applicatie een alarmsysteem te ontwikkelen dat alarmeert ingeval van een door regenval veroorzaakte overstroming in stedelijk gebied. Het gaat hier om een dienstverlening voor de burgers, waarvan ze zelf ook medemakers zouden zijn. Dit betekent dat geëngageerde burgers gegevens zouden verzamelen met behulp van verbonden sensoren die voor een lage prijs verkrijgbaar zijn en dat ze deze gegevens zouden doorgeven aan het platform, parallel naast de door de plaatselijke autoriteiten meegedeelde gegevens. Streefdoel van dit project is de ontwikkeling van een snel en nauwkeurig voorspellingssysteem om de problematiek van overstromingen in grote steden beter te kunnen beheren. In Brussel omvat het consortium dat belast is met het FloodCitiSense-project, de VUB en de Staten Generaal van het Water in Brussel (SGWB), in partnerschap met de BMWB, Leefmilieu Brussel, Vivaqua en het KMI, evenals vertegenwoordigers van de burgers. De BMWB zal verantwoordelijk zijn voor het project in zijn operationele fase (vanaf 2020). De eerste versie van de app zal in juni 2018 worden voorgesteld en tot in november 2018 worden getest. 27 Wat houdt dit project in? B.V. De door ons meetnetwerk geleverde gegevens worden in real-time verzonden. Maar we kunnen deze gegevens niet onmiddellijk controleren. Samen met mijn collega Gisèle Bazier en het maintenanceteam, staan we in voor een dagelijkse opvolging om de kwaliteit van de door Flowbru uitgevoerde metingen te controleren en om ervoor te zorgen dat ze continu worden verzameld. Onze installaties hebben niet te lijden onder vandalisme, maar technische problemen kunnen er wel optreden. Die proberen we maximaal te vermijden dankzij een beter preventief onderhoud. Wat is hier dan zo belangrijk? B.V. De door Flowbru verzamelde gegevens zijn niet alleen belangrijk voor de BMWB, maar ook van belang op gewestelijk niveau, in het kader van het overstromingenbeheer. Het is dus van primordiaal belang dat we waken over hun kwaliteit en hun regelmatigheid. Het is ook onze ambitie om meer toegevoegde waarde te creëren, door de verzamelde metingen op een aantrekkelijkere manier voor te stellen, in het bijzonder voor het groot publiek. We stellen vast dat burgers steeds meer belangstelling hebben voor kwesties betreffende water en in het bijzonder voor risico s in verband met Meetstation aan de ingang van de overwelving van de Zenne Flowbru verzamelt gegevens met intervallen van vijf minuten en stuurt ze in realtime via GPRS door naar de centrale server. BOUD VERBEIREN, VERANTWOORDELIJKE EXPLOITATIE VAN FLOWBRU BMWB JAARVERSLAG 2017

28 BMWB JAARVERSLAG 2017 Financieel Verslag 28 BALANS NA WINSTVERDELING Activa VASTE ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten 0 0 Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en betaalde voorschotten FINANCIËLE VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR Handelsvorderingen Overige vorderingen GELDBELEGGINGEN LIQUIDE MIDDELEN OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL VAN DE ACTIVA

29 De financiële bronnen van de BMWB 29 De toepassing van het principe dat de vervuiler betaalt (opgenomen in de ordonnantie van 26 oktober 2006) verplicht de verdeler van drink water (Hydrobru) en de waterprodu centen om, met het oog op het behoud van de water kwaliteit, het afvalwater te zuiveren, en dit in functie van de verdeelde volumes (voor Hydrobru) of de geproduceerde volumes (voor de waterproducenten) in het Gewest. Ze kunnen zelf voor de waterzuivering zorgen of deze toevertrouwen aan derden. Hydrobru en een aantal waterproducenten hebben ervoor gekozen om deze afvalwater zuivering aan de BMWB toe te vertrouwen. Hier toe hebben ze met haar een sanerings contract afgesloten. Ander zijds krijgt de BMWB afval water van het Vlaams Gewest binnen via het collectorennetwerk van Aquafin. Deze laatste heeft dus een overeenkomst met de BMWB gesloten voor de zuivering van een deel van haar afvalwater. Hieruit volgt dat de BMWB stedelijk afvalwater zuivert en dit factureert aan Hydrobru, waterproducenten en Aquafin. Daarnaast ontvangt de BMWB werkingssub sidies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om een deel van haar gedane investeringen en haar werking te financieren. BALANS NA WINSTVERDELING Passiva EIGEN VERMOGEN KAPITAAL Geplaatst kapitaal OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) (+)/( ) VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN SCHULDEN SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR Financiële schulden SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Handelsschulden Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden 10 0 REGULARISATIEREKENINGEN TOTAAL VAN DE PASSIVA BMWB JAARVERSLAG 2017

30 BMWB JAARVERSLAG Resultatenrekening BEDRIJFSOPBRENGSTEN Omzet Andere bedrijfsopbrengsten Niet-recurrente bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSKOSTEN Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Aankopen Voorraad (+)/( ) Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/( ) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen (+)/( ) Voorzieningen voor risico s en kosten (+)/( ) Andere bedrijfskosten Niet-recurrente bedrijfskosten BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) (+)/( ) Financiële opbrengsten Recurrente financiële opbrengsten Niet-recurrente financiële opbrengsten Financiële kosten Kosten van schulden Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (+)/( ) 0-93 Andere financiële kosten WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING (+)/( ) Belastingen op het resultaat (+)/( ) Belastingen Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR (+)/( ) OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) VAN HET VORIGE BOEKJAAR OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES)

31 Beheersverslag van de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering van 18/06/2018 Zoals voorgeschreven door de artikelen 95 en 96 van het Wetboek van Vennootschappen, hebben wij de eer verslag uit te brengen over de jaarrekeningen, over de situatie van de onderneming en over ons beheer in de loop van het maatschappelijk boekjaar geëxploiteerd. De exploitatie is zonder noemenswaardig probleem verlopen. d. Werven en werken in uitvoering Rubriek 270 omvat de in uitvoering werken. In 2017 zijn er twee werken opgeleverd: de Groote Baan collector in Drogenbos voor 0,4 M en de collector van de Vogelzangbeek voor 0,1 M. Voor de in mei 2011 gestarte bouwwerken van de collector van de Verrewinkelbeek zou de voorlopige oplevering ten laatste eind september 2018 moeten gebeuren. Het uitstellen van de datum van de ingebruikname is te wijten aan het feit dat het administratief en technisch dossier ingewikkeld is. De werf voor de renovatie van het RWZI Zuid: fase A is in januari 2014 gestart. Over de werf werd in oktober 2016 een dading gesloten tussen de BMWB en de aannemer CVN (zie punt 8.3.) Algemene commentaren a. Indexering van de saneringsprijzen In 2017 werd de saneringsprijs niet geïndexeerd. De standaard eenheidsprijs is dus ongewijzigd gebleven op 0,5552 /m³. Het in het kader van het saneringscontract van Hydrobru in 2017 gefactureerde watervolume bedraagt m³, waarbij de overeenstemmende inkomsten bedragen. Voor de voorgaande jaren zag de situatie er als volgt uit: 2016: m³ 2015: m³ 2014: m³ 2013: m³ 2012: m³ maar reëel met de correctie: m³ 2011: m³ maar reëel met de correctie: m³ b. Concessiecontract van het zuiveringsstation Brussel-Noord De eindafrekening van het bedrag dat voor betaling voor de annuïteit 2017/2018 werd aanvaard, bedraagt ,88 excl. btw. Een bedrag van ,05 incl. btw werd geliquideerd op 4 mei Een deel van deze annuïteiten (15,7 %) werd weer aan Aquafin gefactureerd in toepassing van de BMWB/ Aquafin overeenkomst van 21/12/2007. In 2017 werd ter uitvoering van de dading (door de Rechtbank gevalideerd op 13 december 2016), een saldo van excl. btw betaald om de periode 2009/ 2016 te dekken en dit na het verifiëren van de door Aquiris geleverde bewijsstukken. c. Overname van de exploitatie van het zuiveringsstation Zuid en de stormbekkens Het jaar 2017 is het tweede jaar dat de BMWB haar installaties van 1 januari tot 31 december heeft e. Afboekingen op de lijn EIB en andere bankleningen In 2017 werd er geen enkele afboeking uitgevoerd op de lening bij de Europese Investeringsbank. De BMWB heeft in de loop van 2017 op geen enkele andere banklening een beroep gedaan. 2. Opmerkingen over de jaarrekeningen Het boekjaar 2017 van de BMWB heeft een saldo met een winst van 10,9 M. De omzet bedraagt 42,2 M en het totaal van de balans bedraagt 293,6 M. Bij de activa De vaste activa zijn van 221,8 M gestegen naar 237,7 M, voornamelijk door het effect van de afschrijvingen (6,9 M ) en de stijging van de werken in uitvoering (21,8 M ). De bij dit verslag bijgevoegde evaluatieregels betreffen de specifieke methode voor het bepalen van het bedrag van de afschrijvingen. De handelsvorderingen stricto sensu bedragen 3,5 M. BMWB JAARVERSLAG 2017

32 BMWB JAARVERSLAG Het verworven deel van de saneringsbijdrage 2017 die Hydrobru verschuldigd is, maar dat pas in 2018 kan worden gefactureerd (clausule van het contract), is in de regularisatierekeningen van de activa opgenomen voor 14,1 M. Het voor 2017 verworven aandeel van Aquafin dat pas in 2018 kan worden gefactureerd, bedraagt 8,8 M (zonder het deel in de betaling van het Aquiris geschil, dat apart werd gefactureerd). Bij de passiva De schulden betreffen voornamelijk het saldo van het krediet bij de Commerzbank en bij de EIB. De elfde Aquiris annuïteit staat voor 10/12 e in de regularisatierekeningen van de passiva (35,6 M ) net zoals de lopende maar niet vervallen intresten van de kredieten bij de Commerzbank en bij de EIB (1,5 M ). Resultatenrekening De bruto exploitatiemarge daalt (24,7 M tegen 39,9 M in 2016). Het jaar 2016 werd gekenmerkt door de bijzonder hoge subsidies ten bedrage van 42,9 M, die gedeeltelijk werden gebruikt voor de betaling van het geschil met Aquiris. De lonen, de sociale lasten en de pensioenen stijgen, en geven volledig het effect weer van de in 2016 afge sproken aanwervingen voor de exploitatie van de installaties en voor het versterken van de ploegen in het algemeen. De afschrijvingen dalen licht (6,9 M tegen 7,3 M in 2016). Eind 2017 bedraagt de winst 10,9 M naar aanleiding van het uitstel van de Aquiris investeringen en van de inkomsten die hoger zijn dan voorzien. 3. Gebruik van financiële instrumenten In 2014 is de BMWB een lening van 100 M aangegaan bij de Europese Investeringsbank (Ondertekening in Brussel op 4 augustus 2014 en in Luxemburg op 8 september). In mei 2016 was er een eerste opneming in het kader van deze kredietlijn. In 2017 is er geen enkele opneming van deze kredietlijn geweest. 4. Belangrijke gebeurtenissen na de afsluiting van het boekjaar 4.1. Betaling van de 11 de exploitatieannuïteit van het concessiecontract van station Noord De 11 de exploitatieannuïteit die de exploitatieperiode van 03/03/2017 tot 02/03/2018 dekt, bedraagt ,88 excl. btw. Een deel van deze annuïteit (15,7 %) werd opnieuw gefactureerd aan Aquafin, dit in toepassing van de BMWB/Aquafin overeenkomst van 21/12/ Afrekening Hydrobru De jaarlijkse regularisatiefactuur volgens de artikelen 10 en 11 van het contract voor het jaar 2017 bedraagt 0,2 M in het nadeel van Hydrobru. 5. Inlichtingen over de omstandigheden die de ontwikkeling van de BMWB gevoelig zouden kunnen beïnvloeden Geen. 6. Onderzoek en ontwikkeling Geen. 7. Het bestaan van dochtermaatschappijen (Art. 96, 1, 5 van het Wetboek van Vennootschappen) Geen. 8. Risico s en onzekerheden van de maatschappij 8.1. Betreffende de stopzetting van het station Noord in december 2009 Proces ten gronde van het Vlaams Gewest, de Vlaamse Milieumaatschappij, de stad Vilvoorde en de gemeente Zemst, tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Leefmilieu Brussel, de BMWB en Aquiris. Stakingsvordering inzake leefmilieu van de stad Mechelen tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de BMWB en Aquiris. Vordering ten gronde van de stad Antwerpen tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIL, de BMWB en Aquiris. Stakingsvordering van de gemeente Rumst tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIL, de BMWB en Aquiris. Uit het deskundigenverslag blijkt dat de BMWB in dit dossier op geen enkele wijze aansprakelijk is. Nochtans zijn de procedures nog altijd bezig. Voor zover wij weten, is er geen vermeldenswaardige evolutie te melden betreffende de procedure over het jaar Betreffende het concessiecontract van het station Noord Retroacta De Rechtbank van Eerste aanleg heeft op 24 oktober 2014 een vonnis alvorens recht te doen geveld, waarin ze aan het college van deskundigen vraagt om de partijen te verzoenen en indien dit niet lukt, om hun deskundige taak te hernemen en antwoorden te geven op de verschillende bijkomende vragen. Voor de uitvoering van deze bemiddelingsopdracht hebben de deskundigen aan de Rechtbank van Eerste Aanleg gevraagd een gerechtelijk bemiddelaar aan te stellen. Bij tussenvonnis uitgesproken op 22 oktober 2015, werd er een bemiddelaar aangesteld om het college van deskundigen in de bemiddelingsopdracht bij te staan.

33 Naar aanleiding van deze benoeming heeft de gerechtelijke bemiddelaar met de hulp van het college van deskundigen aan de partijen verschillende voorstellen geformuleerd die werden opgenomen in een dadingsdocument dat aan de Rechtbank van Eerste Aanleg moest worden voorgelegd. Hierin wijzen de deskundigen op het volgende: deze dading lijkt ons het resultaat van het creëren van het juiste evenwicht tussen de respectievelijke belangen en verplichtingen van de partijen ten aanzien van de voorstellen en de aanbevelingen die wij hebben geformuleerd om de partijen te verzoenen. De partijen van hun kant erkennen de conclusies van het deskundigenverslag van 8 december 2011 en ze vertrouwen aan de deskundigen de taak toe om in de toekomst een beslissing te nemen betreffende een eventuele interpretatiekwestie. Dit vonnis maakt definitief een einde aan de hangende geschillen, namelijk: Enerzijds een op 01/02/2010 door Aquiris ingeleide procedure tegen de BMWB voor de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel. Anderzijds een op 29/05/2012 door Aquiris ingeleide procedure tegen de BMWB, voor de Handelsrechtbank van Brussel (bij vonnis op 05/04/2016 heeft de handelsrechtbank verklaard dat de zaak dezelfde is als de zaak voor de Rechtbank van Eerste Aanleg en ze heeft de zaak dan ook doorverwezen naar de Rechtbank van Eerste Aanleg) Financiële impact van de transactie voor het verleden De overeenkomst voorziet dat de BMWB de volgende bedragen ten laste zal nemen: Betaling van de bedragen die de BMWB heeft afgehouden van de annuïteiten 2010/2011 en 2011/ 2012 voor een totaalbedrag van 10,6 M. Betaling van bijkomende investeringen door Aquiris uitgevoerd in de periode 2010/2016 voor een totaal maximumbedrag van 14,2 M, onder voor behoud dat Aquiris de stukken levert die de verschillende bedragen rechtvaardigen. Supplementen van exploitatiekosten van de waterbehandelingsketen voor de periode 2010/2016 voor een totaalbedrag van 1,7 M. Hetzij een totaal van 26,5 miljoen euro voor het verleden. Naar aanleiding van de analyse van de bewijsstukken komt de financiële impact voor het verleden uiteindelijk neer op een bedrag van 23,6 M zoals vermeld in de onderstaande details. Het verschil wordt verklaard door de kwalificatie in bedrijfsuitgaven voor de toekomstige kosten voor de huur van de ozonator en de kosten van de vernieuwing van de installaties (zie punt hieronder). a) van de annuïteiten afgetrokken bedrag b) gerechtvaardigde bedragen periode Bedrijfsuitgaven Extra kosten waterbehandeling Reeds gedane investeringen Totaal Verhoging van de annuïteit De transactie voorziet dat het vaste deel van de prijs betreffende de exploitatiekosten van de bouwwerken, zal worden verhoogd: Bijkomende exploitatiekosten van 1 M /jaar voor de 3 annuïteiten 2016/2017, 2017/2018 en 2018/ 2019 (totaal 3 M ); Bijkomende exploitatiekosten van 0,5 M /jaar voor de annuïteiten 2019/2020 en volgende. Het is inderdaad vanaf 2019 dat de nieuwe biologische keten van het zuidstation in dienst zal worden genomen, hetgeen zal toelaten de eisen in station Noord te verlichten op het gebied van de verwerking van stikstof en fosfor. Bij deze kosten worden de huurkosten van de ozonator en de vernieuwingskosten van de uitrustingen toegevoegd voor een jaarbedrag van excl. btw ( excl. btw van 2017 tot 2027) naar aanleiding van de kwalificatie van de bedrijfskosten van deze uitgaven Toekomstige investeringen De overeenkomst van voorziet dat: Aquiris zal ervoor zorgen dat ten laatste tegen 1 maart 2019 de beste en meest uitstekende werkingstechnieken worden ingezet, dit met het oog op de optimalisering van de prestaties van het zuiveringsstation in het kader van de duurzame ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In dit kader zal de BMWB aan Aquiris de investeringen en de werken betalen, exclusief de studie- en ontwikkelingskosten, voor een maximumbedrag van 7,5 miljoen excl. btw. Aquiris zal zelf de studie- en ontwikkelingskosten dragen die hiermee te maken hebben. Als Aquiris bovendien uitgaven wenst te doen voor optimalisering en innovatie, exclusief studie- en ontwikkelingskosten, voor een bedrag hoger dan 7,5 miljoen, dan zal zij moeten instaan voor het verschil. Het station dat reeds enkele jaren geleden werd ontworpen, zal zo gebruik kunnen maken van een technologische modernisering van topniveau. In het jaar 2017 was het mogelijk om meerdere investeringsprojecten te valideren en in gang te zetten. Dankzij de afronding van een eerste project kon er een eerste betaling worden vrijgemaakt voor een bedrag van excl. btw Risico s betreffende de werf voor de renovatie van het RZWI Zuid De werf voor het op peil brengen van station Zuid werd in januari 2014 gestart en kost 72,8 M. Bij deze werf die heel ingewikkeld is, bestaat er altijd een risico dat de zaken uit de hand lopen, zowel met de termijnen als op financieel gebied. Daarom heeft de BMWB een studiebureau (TPF Utilities) ingeschakeld 33 BMWB JAARVERSLAG 2017

34 BMWB JAARVERSLAG 2017 om een zesmaandelijkse audit van de werf te maken. Dit om de naleving van de contractuele verplichtingen in het kader van de werf van de renovatiewerken van het zuiveringsstation Brussel Zuid te kunnen evalueren aan de hand van verschillende duidelijk gedefinieerde thema s. Vandaag ziet de situatie er als volgt uit: Fase A Fase A van de werken (bouw en ingebruikneming van de nieuwe primaire bezinking) is sinds augustus 2016 voltooid. Sinds de indienststelling van deze fase, bevestigen de binnengekomen vervuilingslasten de dimensionering van de bouwwerken. Alle in deze fase gerealiseerde installaties en bouwwerken voldoen aan de verwachtingen van de BMWB. De opdracht heeft in fase A een aantal veranderingen ondergaan voor een totaalbedrag van 2,5 M. 34 Fase B Fase B van de werken (bouw en ingebruikneming van de rest van de Water keten) is in augustus 2016 gestart. Vandaag zit de werf volop in zijn kritieke fase met de bouw van het membranengebouw, de geleidelijke plaatsing van de installaties in deze zone en de civieltechnische werken zoals het graven van funderingen/wanden. Momenteel respecteert het project de voor ziene planning en het is belangrijk om weten dat er in de loop van 2017 geen enkel geschil werd gemeld. De contractuele herziening van de prijzen bedraagt momenteel In oktober 2016 werd er tussen de partijen een dading voor een bedrag van 20M ondertekend. Dit ak koord regelt definitief alle op deze datum gekende problemen. Het vereffent het saldo van de fase A claim (9M ) die door de aannemer was ingediend en dekt de wijzigingen die er in fase B van het project werden aangebracht. De indienststelling van dit deel is vastgelegd op einde 2018, waarbij een einde van fase B is vastgelegd op 28 februari Fase C Er zijn studies bezig over de uitvoering van fase C. Deze zullen starten na het beëindigen van fase B. 9. Rechtvaardiging van de toepassing van de continuïteitsregels Wegens toepassing van artikel 96,6 van het Wetboek van Vennootschappen, rechtvaardigt de Raad van Bestuur de toepassing van de boekhoudkundige continuïteitsregels voor de uitwerking van de jaarrekeningen, en dit om de volgende redenen: Het negatief resultaat van 2016 was te wijten aan een buitengewone gebeurtenis (oplossing van het Aquiris geschil) en doet op geen enkele wijze afbreuk aan het voortbestaan van de maatschappij die overigens uitstekende bedrijfsresultaten kan voorleggen. 10. Bestemmingen en opnemingen Wij stellen u voor het resultaat als volgt te ver werken: Over te dragen winst: , Besluiten Tot besluit stellen wij voor: kennis te nemen van het verslag van de commissaris over het maatschappelijk boekjaar 2017; de voorgestelde bestemming van het resultaat te aanvaarden; de jaarrekeningen goed te keuren; ons kwijting te verlenen voor het mandaat, uitgeoefend tijdens het afgelopen boekjaar; Kwijting te geven aan de Commissaris.

35 35 BMWB JAARVERSLAG 2017

36 BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER Keizerinlaan Brussel T. +32(0) F. +32(0) verantwoordelijke uitgever Damien De Keyser, Keizerinlaan Brussel design & foto

JOURNEE DES MANDATAIRES 20 mars 2019

JOURNEE DES MANDATAIRES 20 mars 2019 Wie zijn wij? De BMWB (Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer) werd op 27/10/2006 opgericht in toepassing van de ordonnantie tot opstelling van een kader voor het waterbeleid van 20/10/2006. Ze is opgericht

Nadere informatie

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2016 DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2016 DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2016 DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST DE BMWB EEN BELANGRIJKE SPELER VAN HET WATERBELEID IN BRUSSEL

Nadere informatie

JAAR- VERSLAG DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER

JAAR- VERSLAG DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VERSLAG VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2015 BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER DE BMWB EEN BELANGRIJKE SPELER VAN HET WATERBELEID IN BRUSSEL

Nadere informatie

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2014 // DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2014 // DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2014 // DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BMWB // JAARVERSLAG 2014 02 DE BMWB // EEN BELANGRIJKE SPELER

Nadere informatie

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAARVERSLAG HET SANEREN VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAARVERSLAG HET SANEREN VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAARVERSLAG 2013 HET SANEREN VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST DE BMWB, EEN BELANGRIJKE ACTOR VAN HET WATERBELEID IN BRUSSEL ONZE

Nadere informatie

Het Zennebekken Vergadering van 23 april 2013 in het Brussels Parlement. I. Inleiding

Het Zennebekken Vergadering van 23 april 2013 in het Brussels Parlement. I. Inleiding Het Zennebekken Vergadering van 23 april 2013 in het Brussels Parlement I. Inleiding De problematiek van de Zenne is zeer weinig aan bod gekomen in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement sedert de oprichting

Nadere informatie

Het saneren van het stedelijk afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest THINK GLOBAL, ACT LOCAL

Het saneren van het stedelijk afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest THINK GLOBAL, ACT LOCAL Het saneren van het stedelijk afvalwater van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest THINK GLOBAL, ACT JAARVERSLAG 2012 LOCAL THINK GLOBAL, ACT Onze opdrachten > > Het saneren van het stedelijk afvalwater van

Nadere informatie

B. Werkende beroepsbevolking en interne werkgelegenheid

B. Werkende beroepsbevolking en interne werkgelegenheid B. Werkende beroepsbevolking en interne werkgelegenheid Deze gegevens zijn afkomstig van de Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), meer bepaald

Nadere informatie

De watercyclus in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

De watercyclus in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Inleiding De watercyclus in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest De watersector van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Ordonnantie van 20 oktober 2006 tot opstelling van een kader voor het waterbeleid Organisatie

Nadere informatie

Wij zuiveren uw afvalwater

Wij zuiveren uw afvalwater Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer / Société Bruxelloise de Gestion de l Eau Wij zuiveren uw afvalwater Jaarverslag 211 1 Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer Société Bruxelloise de Gestion de

Nadere informatie

14. OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE BRONNEN VAN

14. OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE BRONNEN VAN 1.Inleiding 14. OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE BRONNEN VAN WATERVERONTREINIGING IN HET BRUSSELS GEWEST Het Brussels Gewest ligt voor het grootste deel in het subbekken van de Zenne. Deze waterloop en zijn

Nadere informatie

GEMEENTEFINANCIËN: WAAR GAAN DE OCMW S NAARTOE?

GEMEENTEFINANCIËN: WAAR GAAN DE OCMW S NAARTOE? Association de la Ville et des Communes de la Région de Bruxelles-Capitale ASBL Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest VZW GEMEENTEFINANCIËN: WAAR GAAN DE OCMW S

Nadere informatie

De Brusselse arbeidsmarkt: statistische gegevens - Zelfstandige arbeid. Zelfstandige arbeid

De Brusselse arbeidsmarkt: statistische gegevens - Zelfstandige arbeid. Zelfstandige arbeid De Brusselse arbeidsmarkt: statistische gegevens - Zelfstandige arbeid Zelfstandige arbeid Deze gegevens zijn afkomstig van het Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ), meer

Nadere informatie

B. Werkende beroepsbevolking en interne werkgelegenheid

B. Werkende beroepsbevolking en interne werkgelegenheid B. Werkende beroepsbevolking en interne werkgelegenheid Deze gegevens zijn afkomstig van de Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), meer bepaald

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Verslag (BRUGEL-VERSLAG-20181213-74) Betreffende de bepaling van de reële kostprijs van het water in het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Jaarverslag van het coördinatieplatform van de wateractoren en -operatoren Jaar 2016

Jaarverslag van het coördinatieplatform van de wateractoren en -operatoren Jaar 2016 Jaarverslag van het coördinatieplatform van de wateractoren en -operatoren Jaar 2016 1. Voorgeschiedenis Het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 24 april 2014 tot coördinatie van de openbare

Nadere informatie

4 et water een niet te verspillen onontbeerlijke hulpbron

4 et water een niet te verspillen onontbeerlijke hulpbron H 4 et water een niet te verspillen onontbeerlijke hulpbron «De blauwe planeet», «het water, als bron van het leven». Twee gangbare uitdrukkingen die het belang van het water in ons dagelijks leven onderstrepen.

Nadere informatie

Kerncijfers voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Kerncijfers voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Kerncijfers voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest I. Algemeen Uw gewest beslaat 161 km² en telt 1.018.804 inwoners. Dat komt overeen met een bevolkingsdichtheid van 6.312 inwoners/km². In de ranglijst

Nadere informatie

Figuur 1 Zuiveringsinstallatie

Figuur 1 Zuiveringsinstallatie Richtlijn 91/271/EEG: Situatierapport ex artikel 16 Nederland, situatie op 31 december 1998 Inzameling, transport en behandeling van afvalwater in Nederland Bij allerlei activiteiten in huis en bedrijf

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BEHEER VAN HET REGENWATER IN DE OPENBARE RUIMTE HERFST 2018 Uitdagingen van een gedecentraliseerd beheer van het regenwater Anne-Claire DEWEZ Department Water, Leefmilieu Brussel

Nadere informatie

Het verbeteren van de ecologische toestand van de oppervlaktewaterlichamen op basis van rivierecosysteemontwikkeling en biodiversiteit

Het verbeteren van de ecologische toestand van de oppervlaktewaterlichamen op basis van rivierecosysteemontwikkeling en biodiversiteit ScaldWIN WP1 1 ScaldWIN - WP1 Doelstelling : Het verbeteren van de ecologische toestand van de oppervlaktewaterlichamen op basis van rivierecosysteemontwikkeling en biodiversiteit 2 ScaldWIN - WP1 WP1

Nadere informatie

Huisartsen in het Brussels Gewest: wie zijn ze, waar houden ze praktijk, en waar zijn er mogelijke tekorten?

Huisartsen in het Brussels Gewest: wie zijn ze, waar houden ze praktijk, en waar zijn er mogelijke tekorten? OBSERVATOIRE DE LA SANTÉ ET DU SOCIAL BRUXELLES Huisartsen in het Brussels Gewest: wie zijn ze, waar houden ze praktijk, en waar zijn er mogelijke tekorten? Sarah Missinne & Sarah Luyten Gegevensbronnen

Nadere informatie

Aantal leveringspunten

Aantal leveringspunten Statistieken 2017 2 Statistieken 2017 Sibelga Elektriciteit Leveringspunten Aantal leveringspunten 710 838 706 020 704 298 Niet-actieve leveringspunten 60 340 60 505 63 301 Actieve leveringspunten 650

Nadere informatie

L E X I C O N KRACHTLIJNEN

L E X I C O N KRACHTLIJNEN Wat zou de mens zijn zonder dit vitale element? Zou het landschap niet een essentieel gegeven missen, zonder het uitzicht van water aan de oppervlakte, in de rivieren beken en vijvers? Om de aanvoer ervan

Nadere informatie

12. HET PROGRAMMA VAN HET BLAUWE NETWERK

12. HET PROGRAMMA VAN HET BLAUWE NETWERK 12. HET PROGRAMMA VAN HET BLAUWE NETWERK 1.Het concept van het blauwe netwerk De geschiedenis van Brussel, gebouwd op de oevers van de Zenne en haar bijrivieren, werd geschreven tussen stad en water. Het

Nadere informatie

De rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS. Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018

De rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS. Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018 De rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018 Inhoud Proloog Waterkwaliteitsbeleid in Vlaanderen Rol van modellen

Nadere informatie

HET PERCEEL, EN DAN? Het integraal beheer toepassen op schaal van het stroombekken

HET PERCEEL, EN DAN? Het integraal beheer toepassen op schaal van het stroombekken 1 Seminarie Duurzaam Bouwen : Integraal beheer van het regenwater op het perceel Leefmilieu Brussel HET PERCEEL, EN DAN? Het integraal beheer toepassen op schaal van het stroombekken Bernard CAPELLE Landscape

Nadere informatie

MEDEDELING AAN DE LEDEN

MEDEDELING AAN DE LEDEN EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie verzoekschriften 31.10.2014 MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: Verzoekschrift nr. 0770/2004, ingediend door Frantisek Brychta (Tsjechische nationaliteit), over een

Nadere informatie

Individuele Behandeling van Afvalwater de natuurlijke zuivering

Individuele Behandeling van Afvalwater de natuurlijke zuivering Individuele Behandeling van Afvalwater de natuurlijke zuivering Individuele waterzuivering met actief slib De afkorting IBA staat voor Individuele Behandeling van Afvalwater. Het is een toestel dat verplicht

Nadere informatie

De integrale waterfactuur van de drinkwatermaatschappijen... de effecten van het nieuwe waterbeleid worden zichtbaar

De integrale waterfactuur van de drinkwatermaatschappijen... de effecten van het nieuwe waterbeleid worden zichtbaar Bart Gille 1/5 De integrale waterfactuur van de drinkwatermaatschappijen... de effecten van het nieuwe waterbeleid worden zichtbaar 1. INLEIDING Door de reorganisatie van de watersector in December 2004

Nadere informatie

«RegenPlan» Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Prioriteit van de gewestelijke Regering

«RegenPlan» Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Prioriteit van de gewestelijke Regering Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Mei 2010 IBGE Bruxelles Environnement Afdeling Natuur, Water, Bossen Françoise ONCLINCX fon@ibgebim.be

Nadere informatie

DE WATERPROBLEMATIEK IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IN VOGELVLUCHT

DE WATERPROBLEMATIEK IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IN VOGELVLUCHT DE WATERPROBLEMATIEK IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IN VOGELVLUCHT In navolging van de richtlijn 2000/60/EG die een kader creëert voor een Europees beleid op het vlak van het water (Kaderrichtlijn

Nadere informatie

DE TEWERKSTELLING OP BRUSSELS AIRPORT:

DE TEWERKSTELLING OP BRUSSELS AIRPORT: Didier Gosuin Brussels minister van Economie en Tewerkstelling DE TEWERKSTELLING OP BRUSSELS AIRPORT: DE WAARHEID OVER DE CIJFERS Voorgaande studies. Voorgaande studies. 1. SERV (De Sociaaleconomische

Nadere informatie

De strijd tegen de overstromingen in Ronse

De strijd tegen de overstromingen in Ronse 1 De strijd tegen de overstromingen in Ronse ir Annie Vanslambrouck Grontmij Belgium STAR-FLOOD, 26 maart 2015 1 Inhoud 2 Waarom is Ronse gevoelig voor overstromingen? Hoe werd het probleem aangepakt (studie)?

Nadere informatie

HET WATERZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-NOORD AQUIRIS TEN DIENSTE VAN HET MILIEU. transparency through water technology

HET WATERZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-NOORD AQUIRIS TEN DIENSTE VAN HET MILIEU. transparency through water technology HET WATERZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-NOORD AQUIRIS TEN DIENSTE VAN HET MILIEU transparency through water technology Laat het zingende water zingen. Laat het lopende water lopen. Laat het levende, het dartele,

Nadere informatie

Werkblad voor de leerling

Werkblad voor de leerling Werkblad voor de leerling werken aan zuiver water 1. Kies het juiste antwoord Water uit een gemengd rioolstelsel dat op de RWZI wordt verwerkt is: 1. regenwater 2. huishoudelijk afvalwater 3. een mengsel

Nadere informatie

RAPPORTAGE COÖRDINATIEPLATFORM VAN DE WATERACTOREN EN -OPERATOREN

RAPPORTAGE COÖRDINATIEPLATFORM VAN DE WATERACTOREN EN -OPERATOREN DIVISION AUTORISATIONS ET PARTENARIATS AFDELING VERGUNNINGEN EN PARTNERSCHAPPEN RAPPORTAGE COÖRDINATIEPLATFORM VAN DE WATERACTOREN EN -OPERATOREN Jaar 2015 1- Achtergrond 2- Planning 3- Overzicht van de

Nadere informatie

Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN

Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING Aquafin - leerpakket NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN 1. Hoeveel water gebruikt de Vlaming gemiddeld per dag? 1. 120 liter 2. 80 liter 3. 200 liter 8. Waar komt

Nadere informatie

OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN

OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN De meest voorkomende inrichtingen worden hieronder vermeld. Voor meer details, raadpleeg www.nwrm.eu (NWRM: Natural Water Retention Measures), Europese nomenclatuur

Nadere informatie

Lessen uit de watersnood van 13 tot 17 november Persconferentie 17 december 2010 Crisiszaal Federaal Huis

Lessen uit de watersnood van 13 tot 17 november Persconferentie 17 december 2010 Crisiszaal Federaal Huis Lessen uit de watersnood van 13 tot 17 november 2010 Persconferentie 17 december 2010 Crisiszaal Federaal Huis 1 Crisisbeleid De Oost-Vlaamse provinciale crisiscel is dé plaats waar veiligheidsdiensten

Nadere informatie

KNELPUNT HOGE PAAL. Infomoment bewoners 6 maart 2017

KNELPUNT HOGE PAAL. Infomoment bewoners 6 maart 2017 KNELPUNT HOGE PAAL Infomoment bewoners 6 maart 2017 AGENDA Inleiding door burgemeester & schepenen Actieplan gemeente Schade Waterlopen Knelpunt Hoge Paal Individuele bescherming Slotwoord INLEIDING Wolkbreuken

Nadere informatie

Brusselse bevolking per nationaliteitsgroep - alle leeftijden (2014)

Brusselse bevolking per nationaliteitsgroep - alle leeftijden (2014) Dat onze samenleving steeds diverser wordt is een open deur intrappen. Opeenvolgende migratiestromen brachten mensen uit alle hoeken van de wereld naar Brussel: werknemers uit Italië, Spanje, Marokko,

Nadere informatie

Water is onmisbaar! actieve mkb/kmo s. Dankzij EU-beleid meer banen en groei in de watersector. JOUW MENING TELT EN JOUW ACTIES OOK

Water is onmisbaar! actieve mkb/kmo s. Dankzij EU-beleid meer banen en groei in de watersector. JOUW MENING TELT EN JOUW ACTIES OOK Dankzij EU-beleid meer banen en groei in de watersector. 9 000 actieve mkb/kmo s bijna 500 000 banen JOUW MENING TELT Met het waterbeleid en de maatregelen van de EU krijgt iedereen inspraak door middel

Nadere informatie

Donderdag 6 september Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. (enkel het gesprokene telt)

Donderdag 6 september Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. (enkel het gesprokene telt) Donderdag 6 september 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Vlaanderen voldoet aan Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater (enkel het gesprokene telt) Geachte

Nadere informatie

Uw gemeente in cijfers: Brussel

Uw gemeente in cijfers: Brussel Inleiding Brussel : Brussel maakt deel uit van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Buurgemeentes zijn Anderlecht, Elsene, Etterbeek, Evere, Grimbergen, Jette, Machelen (Halle-Vilvoorde), Schaarbeek, Sint-Gillis,

Nadere informatie

Demografische evoluties in het BHG Uitdagingen voor de basisvoorzieningen voor gezinnen met jonge kinderen

Demografische evoluties in het BHG Uitdagingen voor de basisvoorzieningen voor gezinnen met jonge kinderen Demografische evoluties in het BHG Uitdagingen voor de basisvoorzieningen voor gezinnen met jonge kinderen Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand, 18 maart 2015 Prof. Michel Vandenbroeck Vakgroep Sociale

Nadere informatie

1. BELANGRIJKSTE VORMEN VAN WATERTOEVOER EN -AFVOER IN HET BRUSSELS GEWEST

1. BELANGRIJKSTE VORMEN VAN WATERTOEVOER EN -AFVOER IN HET BRUSSELS GEWEST 1. BELANGRIJKSTE VORMEN VAN WATERTOEVOER EN -AFVOER IN HET BRUSSELS GEWEST 1.Hydrologische balans in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest In stedelijk gebied leidt de concentratie van woningen en economische

Nadere informatie

1 Statistieken 2016 Sibelga

1 Statistieken 2016 Sibelga 1 Statistieken 2016 Sibelga Statistieken 2016 2 Statistieken 2016 Sibelga Elektriciteit Leveringspunten Aantal leveringspunten 706 020 704 298 699 282 Niet-actieve leveringspunten 60 505 63 301 63 076

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR : INKOMENDE AFVALWATERVOLUMES IN DE WATERZUIVERINGSSTATIONS THEMA : WATER EN AQUATISCH MILIEU 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: BEVOORRADING VAN DE ABONNEES MET LEIDING- EN DRINKWATER THEMA: WATER EN AQUATISCH MILIEU 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

Verbindingsriolering Langestraat, Winkelveldbaan Katrin Duerinckx - bekkenverantwoordelijke Joan Deckers - Projectleider

Verbindingsriolering Langestraat, Winkelveldbaan Katrin Duerinckx - bekkenverantwoordelijke Joan Deckers - Projectleider Verbindingsriolering Langestraat, Winkelveldbaan 21.093 Katrin Duerinckx - bekkenverantwoordelijke Joan Deckers - Projectleider Infovergadering 19 april 2010 1 Inhoud 1. Waterzuivering in Vlaanderen 2.

Nadere informatie

Sociale Groene Lening 12 oktober 2010

Sociale Groene Lening 12 oktober 2010 Persconferentie Sociale Groene Lening 12 oktober 2010 Bijlage 1. Geografische spreiding van de aanvragen Sinds het begin van de activiteit (september 2008) zijn er 160 leningen toegekend die als volgt

Nadere informatie

AMV/ /1024. Gelet op het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning, zoals herhaaldelijk gewijzigd;

AMV/ /1024. Gelet op het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning, zoals herhaaldelijk gewijzigd; AMV/0002636/1024 Besluit van de Vlaamse minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur houdende uitspraak over een aanvraag tot afwijking van artikel 4.2.1.3, 3, van titel 11 van het VLAREM ingediend door

Nadere informatie

Renovatiewerken op baan 25 links op Brussels Airport

Renovatiewerken op baan 25 links op Brussels Airport Brussels Airport, 4 maart 2015 Renovatiewerken op baan 25 links op Brussels Airport Brussels Airport start op 27 mei met belangrijke renovatiewerken op baan 25L/07R. Om de impact op de omwonenden en op

Nadere informatie

Uw gemeente in cijfers: Ukkel

Uw gemeente in cijfers: Ukkel Inleiding Ukkel : Ukkel maakt deel uit van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Buurgemeentes zijn Beersel, Brussel, Drogenbos, Elsene, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Vorst (Brussel-Hoofdstad) en Watermaal-Bosvoorde.

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?

Nadere informatie

De toekomst voorbereiden

De toekomst voorbereiden Het milieu beschermen. Afdrukken dit document alleen indien nodig De toekomst voorbereiden Partner in duurzaam vertrouwen SPIE is Europees leider wat betreft diensten in de domeinen van elektriciteit,

Nadere informatie

Infovergadering project: Betonweg Ellikom. Doortocht centrum Ellikom

Infovergadering project: Betonweg Ellikom. Doortocht centrum Ellikom Infovergadering project: Betonweg Ellikom Doortocht centrum Ellikom Infrax Elektriciteit Aardgas Kabeltelevisie Riolering De taken van Infrax riolering Investeringen Onderhoud en exploitatie Project ontwerpen

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: CONCENTRATIES VAN DE LOZINGEN VAN DE WATERZUIVERINGSSTATIONS THEMA : WATER EN AQUATISCH MILIEU 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de

Nadere informatie

Dinsdag 1 mei 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Inhuldiging visdoorgang Poekebeek - Nevele

Dinsdag 1 mei 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Inhuldiging visdoorgang Poekebeek - Nevele Dinsdag 1 mei 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Inhuldiging visdoorgang Poekebeek - Nevele Geachte burgemeester (Cornelis) en schepenen, Geachte mandatarissen,

Nadere informatie

5. KWALITEIT VAN DE VISWATEREN

5. KWALITEIT VAN DE VISWATEREN 1.Inleiding 5. KWALITEIT VAN DE VISWATEREN Waterorganismen zijn afhankelijk van de kwaliteit van hun leefmilieu. Deze kwaliteit wordt niet alleen bepaald door abiotische parameters, (ph, zoutgehalte, zuurstofgehalte,

Nadere informatie

nr. 437 van WILLY SEGERS datum: 1 maart 2017 aan LIESBETH HOMANS Huis van het Nederlands Brussel - Werking

nr. 437 van WILLY SEGERS datum: 1 maart 2017 aan LIESBETH HOMANS Huis van het Nederlands Brussel - Werking SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 437 van WILLY SEGERS datum: 1 maart 2017 aan LIESBETH HOMANS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE

Nadere informatie

ADVIES. Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

ADVIES. Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ADVIES Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 21 februari 2019 Economische en Sociale Raad voor het Brussels

Nadere informatie

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk ------ Advies nr. 17 van 16 oktober 1998 met betrekking tot een ontwerp van koninklijk besluit en een

Nadere informatie

Water 38,8 M. 1,3 miljoen. inwoners waarvan afvalwater gezuiverd werd. 102 miljoen m3. Gezuiverd water. 112 miljoen. m3 gezuiverd afvalwater

Water 38,8 M. 1,3 miljoen. inwoners waarvan afvalwater gezuiverd werd. 102 miljoen m3. Gezuiverd water. 112 miljoen. m3 gezuiverd afvalwater BELGIË EN LUXEMBURG De milieu- uitdagingen van onze klanten aangaan Omdat onze beslissingen, keuzes en acties van vandaag de wereld van morgen zullen beïnvloeden, zet Veolia Belgium & Luxembourg zich in

Nadere informatie

Lokaal Pact. Forum saneringsinfrastructuur 20 september 2013

Lokaal Pact. Forum saneringsinfrastructuur 20 september 2013 Lokaal Pact Forum saneringsinfrastructuur 20 september 2013 Lokaal Pact Engagementen van de Vlaamse regering (22 februari 2008) 5. Het Vlaamse Gewest zal via Aquafin een groter aandeel van de kosten, verbonden

Nadere informatie

Natuurlijk mineraalwater en bronwater: 242 km² beschermde waterzones in België, voor het behoud van de natuurlijke bronnen

Natuurlijk mineraalwater en bronwater: 242 km² beschermde waterzones in België, voor het behoud van de natuurlijke bronnen Persbericht Brussel, 16 maart 2012 Wereldwaterdag 22 maart 2012 Natuurlijk mineraalwater en bronwater: 242 km² beschermde waterzones in België, voor het behoud van de natuurlijke bronnen Beschermde impluviumzone

Nadere informatie

Infovergadering project Hogeweg. Afkoppelen hemelwater

Infovergadering project Hogeweg. Afkoppelen hemelwater Infovergadering project Hogeweg Afkoppelen hemelwater Waarom gemengde riolering niet ideaal? Nadelen vermenging hemelwater en afvalwater Bezinken vervuild slib van huishoudens => hevige regen riolen overstorten

Nadere informatie

9 Water en waterlopen in Brussel

9 Water en waterlopen in Brussel 9 Fiche 9 Leerkracht Water en waterlopen in Brussel 1 / De Brusselse waterlopen De waterlopen in Brussel maken deel uit van het Zennebekken. Het Zennebekken heeft een totale oppervlakte van 1160 km² en

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 2 december 2016

PERSBERICHT Brussel, 2 december 2016 PERSBERICHT Brussel, 2 december 2016 Gemiddeld inkomen van de Belg bedroeg in 2014 17.684 euro Fiscale statistiek van de inkomens op basis van het aanslagjaar 2015 Het netto belastbare inkomen van de Belg

Nadere informatie

AANGIFTE VOOR DE BEPALING VAN DE OPENBARE SANERINGSPRIJS VAN INDUSTRIEEL AFVALWATER

AANGIFTE VOOR DE BEPALING VAN DE OPENBARE SANERINGSPRIJS VAN INDUSTRIEEL AFVALWATER Un formulaire en français peut être obtenu au numéro de téléphone suivant : 02/775 75 76 AANGIFTE VOOR DE BEPALING VAN DE OPENBARE SANERINGSPRIJS VAN INDUSTRIEEL AFVALWATER Juridisch kader: bijlage 3 bij

Nadere informatie

het beheer van de waterlopen in Oost-Vlaanderen

het beheer van de waterlopen in Oost-Vlaanderen het beheer van de waterlopen in Oost-Vlaanderen Het beheer van de waterlopen in Oost-Vlaanderen Een uitgebreid netwerk van grachten, kleine waterlopen, grote rivieren en kanalen doorkruist Oost-Vlaanderen.

Nadere informatie

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek 1. Inleiding Het samenwerkingsakkoord van 15 juli 2014 tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse

Nadere informatie

- ÉNERGIE - UNE CONSOMMATION TOTALE D'ÉNERGIE GLOBALEMENT EN BAISSE DEPUIS

- ÉNERGIE - UNE CONSOMMATION TOTALE D'ÉNERGIE GLOBALEMENT EN BAISSE DEPUIS - ÉNERGIE - UNE CONSOMMATION TOTALE D'ÉNERGIE GLOBALEMENT EN BAISSE DEPUIS 2004 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 - CONTEXT - HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 19 gemeenten, 161 km 2 1.163.486 inwoners

Nadere informatie

IMPULSEO I. Gert Merckx Kennisdomeinverantwoordelijke huisartsenkringen Leuven - 8 november 2016

IMPULSEO I. Gert Merckx Kennisdomeinverantwoordelijke huisartsenkringen Leuven - 8 november 2016 IMPULSEO Als steunpunt voor Impulseo helpt Domus Medica u met uw aanvraag. Voor meer informatie: mail naar annemie.verwilt@domusmedica.be of surf naar http://www.domusmedica.be/impulseo IMPULSEO I Gert

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

Uw gemeente in cijfers: Anderlecht

Uw gemeente in cijfers: Anderlecht Inleiding Anderlecht : Anderlecht maakt deel uit van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Buurgemeentes zijn Brussel, Dilbeek, Drogenbos, Sint-Gillis, Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Pieters-Leeuw en Vorst (Brussel-Hoofdstad).

Nadere informatie

Formulier voor het bekomen van een premie voor de aanleg van een individuele zuiveringsinstallatie

Formulier voor het bekomen van een premie voor de aanleg van een individuele zuiveringsinstallatie Deel 1. Inlichtingen te verstrekken door de particulier 1. Administratieve gegevens Naam aanvrager:... Adres aanvrager:... Adres installatie (enkel indien verschillend van adres aanvrager):... Nummer financiële

Nadere informatie

Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting. Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling

Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting. Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling 1 P a g i n a F u n c t i o n a l i t e i t s e c o n o m i e : h e f b o o

Nadere informatie

Heraanleg van de Maciebergstraat, Meulemanstraat en Voldersstraat

Heraanleg van de Maciebergstraat, Meulemanstraat en Voldersstraat Heraanleg van de Maciebergstraat, Meulemanstraat en Voldersstraat Oostkamp, 10 maart 2016 Beste bewoner De heraanleg van de Meuleman- en Voldersstraat staat al lang op het programma. Echter tot op vandaag

Nadere informatie

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 1. OPDRACHTEN VAN HET OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN 1.1 Wettelijke basis De opdrachten van het Observatorium staan opgesomd

Nadere informatie

Algemene beschrijving

Algemene beschrijving Algemene beschrijving Lokalisatie De wijk Vogelenzang ligt ten zuidwesten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op het grondgebied van de gemeente Anderlecht. Het gebied van het zwarte punt heeft betrekking

Nadere informatie

Informatieavond riolerings-en wegeniswerken Sanering Damstraat. Afkoppelingswerken op perceelsniveau

Informatieavond riolerings-en wegeniswerken Sanering Damstraat. Afkoppelingswerken op perceelsniveau Informatieavond riolerings-en wegeniswerken Sanering Damstraat Afkoppelingswerken op perceelsniveau Toelichting afkoppelen Wat is scheiden? Waarom scheiden? Wat is afkoppelen? Waarom afkoppelen? Stappenplan

Nadere informatie

Vrijdag 28 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Viering 20 jaar Aquafin - 1 oktober

Vrijdag 28 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Viering 20 jaar Aquafin - 1 oktober Vrijdag 28 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Viering 20 jaar Aquafin - 1 oktober Geachte genodigden, Hebt u al eens bij deze cijfers stilgestaan?

Nadere informatie

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen

Nadere informatie

StatiStieken Stati P s ers t o i n e eel k sg en. egevens

StatiStieken Stati P s ers t o i n e eel k sg en. egevens StatiStieken 2009 Stati P s ers t o i n e eel k sg en egevens 2009 2 inhoud INLEIDING 4 1. GLOBaaL PeRSOneeLSBeStanD 5 2. LeeFtiJDSStRUCtUUR 8 3. StRUCtUUR VOLGenS GeSLaCHt 10 4. WOOnPLaatS 12 5. De afwezigheden

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Regenwaterbeheer op het perceel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Regenwaterbeheer op het perceel Opleiding Duurzaam Gebouw: Regenwaterbeheer op het perceel Leefmilieu Brussel VAN STROOMGEBIEDSOLIDARITEIT NAAR WATERBEHEER PER VALLEI: DE INBRENG VAN PARTICULIEREN Dominique NALPAS EGEB-SGWB (Staten Generaal

Nadere informatie

het Zennebekken INFO Het Zennebekken Bekken

het Zennebekken INFO Het Zennebekken Bekken Het Zennebekken Bekken INFO Het Zennebekken Het stroomgebied van de Zenne strekt zich uit over het Waalse, Brusselse en Vlaamse gewest. De Zenne ontspringt in Wallonië - de bronnen van de Zenne liggen

Nadere informatie

Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw

Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw De politiezone Politiereglementen Gemeentelijke administratieve sancties Isabelle Vincke 12-12-2012 Association de la Ville et des Communes de la Région de Bruxelles-Capitale asbl Vereniging van de Stad

Nadere informatie

Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE

Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE 5 september 2016 Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE Steven Devoldere Aquafin Werken aan zuiver water Inleiding gemeente Oostkamp De werken,

Nadere informatie

Toelichting modelleringstudies Zenne- Kanaal Brussel Charleroi. Fernando Pereira 15/04/2014 Brussel

Toelichting modelleringstudies Zenne- Kanaal Brussel Charleroi. Fernando Pereira 15/04/2014 Brussel Toelichting modelleringstudies Zenne- Kanaal Brussel Charleroi Fernando Pereira 15/04/2014 Brussel Modellering Zenne Kanaal Brussel Charleroi Aanleiding: de was van november 2010 Vraag voor overkoepelende

Nadere informatie

Rioleringsproject Gemeente Waasmunster. Infovergadering gemeente Waasmunster 1

Rioleringsproject Gemeente Waasmunster. Infovergadering gemeente Waasmunster 1 Rioleringsproject Gemeente Waasmunster Infovergadering gemeente Waasmunster 1 Inhoud Wie is RioP? Wat doet RioP? Doelstellingen project Wat is afkoppelen? Wat is een gemengd stelsel? Wat is een gescheiden

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Beheer van het regenwater op het perceel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Beheer van het regenwater op het perceel Opleiding Duurzaam Gebouw: Beheer van het regenwater op het perceel Leefmilieu Brussel BODEM- EN PERCEELEIGENSCHAPPEN Maggy HOVERTIN MATRIciel Doelstellingen van de presentatie Bepalen welke parameters

Nadere informatie

KNELPUNT C. LEUNENSSTRAAT. Infomoment bewoners woensdag 21 juni 2017

KNELPUNT C. LEUNENSSTRAAT. Infomoment bewoners woensdag 21 juni 2017 KNELPUNT C. LEUNENSSTRAAT Infomoment bewoners woensdag 21 juni 2017 AGENDA Inleiding door burgemeester & schepenen Actieplan gemeente Schade Individuele bescherming Waterlopen Knelpunt C. Leunensstraat.

Nadere informatie

Emmanuel De Bock en medestanders UITEENZETTING

Emmanuel De Bock en medestanders UITEENZETTING GEMEENTE UKKEL Gemeenteraad Motie van h. De Bock: Indiening van een motie inzake mobiliteit VOORSTEL VAN RESOLUTIE inzake de uitbreiding van de MTB-zone (metro-tram-bus) naar de haltes in de rand om Brusselaars

Nadere informatie

Raineo : de oplossing voor het beheer van regenwater Vanaf nu is wateroverlast geen natuurverschijnsel, maar een keuze!

Raineo : de oplossing voor het beheer van regenwater Vanaf nu is wateroverlast geen natuurverschijnsel, maar een keuze! Raineo : de oplossing voor het beheer van regenwater Vanaf nu is wateroverlast geen natuurverschijnsel, maar een keuze! Parkeren of aanleggen? 2 Raineo : wateroverlast is een keuze! Wij ervaren allemaal

Nadere informatie

Belangrijke informatie: de Gemeenschappelijke Prioriteit met het Frans-Engelse Kanaal programma

Belangrijke informatie: de Gemeenschappelijke Prioriteit met het Frans-Engelse Kanaal programma Belangrijke informatie: de Gemeenschappelijke Prioriteit met het Frans-Engelse Kanaal programma 1. Uittreksel uit het 2 Zeeën Operationeel Programma, Prioriteit 4 : Gemeenschappelijke Prioriteit met het

Nadere informatie

ONTWERP VAN WATERBEHEERSPLAN IN BRUSSEL MAATREgELENPROgRAMMA

ONTWERP VAN WATERBEHEERSPLAN IN BRUSSEL MAATREgELENPROgRAMMA ONTWERP VAN waterbeheersplan IN BRUSSEL Maatregelenprogramma INHOUDSOPGAVE GEEF ONS UW MENING 3 HET WATERBEHEERSPLAN 4 WATERBEHEERSPLAN EN MAATREGELENPROGRAMMA 5 WATERBEHEER IN BRUSSEL 6 PIJLER 1: INGRIJPEN

Nadere informatie

nr. 306 van GWENNY DE VROE datum: 9 februari 2018 aan JOKE SCHAUVLIEGE Gescheiden rioleringen - Stand van zaken

nr. 306 van GWENNY DE VROE datum: 9 februari 2018 aan JOKE SCHAUVLIEGE Gescheiden rioleringen - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 306 van GWENNY DE VROE datum: 9 februari 2018 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Gescheiden rioleringen - Stand van zaken De thematiek van de

Nadere informatie