Boerderij & Water. In deze Boerderij & Water. voorjaar 2016

Transcriptie

1 Boerderij & Water, de nieuwsbrief voor agrarische ondernemers in het beheergebied van het waterschap Noorderzijlvest in Noord- en West-Groningen, Noord-Drenthe en het Lauwersmeergebied. Verschijnt twee keer per jaar. In deze Boerderij & Water aanpak reinigingswater kuubkisten reinigen veldspuit locaties natuurvriendelijke oevers gezocht bedrijfsbezoeken akkerbouwbedrijven 1e wasplaats met biologische zuivering wie onderhoudt welke sloot? drie vragen over ons maaibeleid stand van zaken projecten deltaplan agrarisch waterbeheer muskusrattenbeheer 2016 verschil luchtfoto's en hoogtekaarten schouw dijken en kaden inspectievluchten voorjaar 2016 Boerderij & Water Bob van Zanten, dagelijks bestuurder Noorderzijlvest, in gesprek met Peter Berghuis, bestuurder LTO Noord en agrariër. Aanpak reinigingswater kuubskisten Agrariërs in het gebied van het waterschap Noorderzijlvest krijgen dit jaar nog ruimte om een oplossing te vinden voor het verwerken van het reinigingswater van kuubskisten. Wij versoepelen tijdelijk de handhaving en LTO Noord start een project om oplossingen te vinden, zo is dit voorjaar afgesproken. Voorlichting Kuubskisten uit de akkerbouw raken vervuild met ziektekiemen en restanten van gewasbeschermingsmiddelen. Bij het schoonmaken ervan loopt het spoelwater vaak van het erf in de sloot en belast zo het oppervlaktewater. Vorig jaar hebben we aangekondigd hier strenger tegen op te treden. Vanwege de voortvarende projectaanpak, onder de paraplu van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW), hebben agrariërs dit jaar een brief van ons gekregen over een tijdelijke versoepeling van de handhaving. Centraal in het project staat het geven van voorlichting over het reinigen van kuubskisten en demonstraties van technische systemen. Bovendien wordt het ontwikkelen van gesloten reinigingssystemen bevorderd. Dit jaar krijgen agrariërs die gecontroleerd worden persoonlijke voorlichting. Deelnemers aan het LTO-Noordproject krijgen dat in 2017 ook nog. Voor degenen die niet deelnemen aan het project handhaven we vanaf Kijk voor informatie over het DAW op 1

2 Reinigen veldspuit Het nieuwe spuitseizoen is aangebroken. Wij zetten op een rij hoe om te gaan met het afvalwater dat vrijkomt bij het reinigen van machines waarmee gewasbeschermingsmiddelen zijn toegepast: Het afvalwater afkomstig van het uitwendig en inwendig reinigen van de veldspuit, kunt u, mits het gezuiverd is via een zuiveringsvoorziening, op het riool lozen. Ook kunt u dit gezuiverde water verspreiden over de bodem. Het afvalwater afkomstig van het inwendig reinigen van de veldspuit kunt u uitrijden op het perceel waar het gewasbeschermingsmiddel is toegepast. Het afvalwater afkomstig van het uitwendig reinigen van de veldspuit kunt u, als er maximaal tweemaal per jaar een machine op het erf wordt gewassen, op de bodem lozen. Systemen Er zijn een aantal systemen op de markt voor het zuiveren van afvalwater met gewasbeschermingsmiddelen. Voorbeelden zijn de PhytoBac, het Biofilter, Osmofilm en de Heliosec. Meer informatie staat op Locaties voor natuurvriendelijke oevers gezocht Het waterschap Noorderzijlvest heeft op verschillende locaties in het werkgebied natuurvriendelijke oevers (nvo s) aangelegd. Ze verbeteren de waterkwaliteit, maken gebieden aantrekkelijker voor mens en dier en zorgen voor een toename van de stabiliteit van de oever. In totaal is er tussen 2012 en 2016 zo n 35 kilometer nvo gerealiseerd. Hiervoor is deels grond aangekocht van landeigenaren. Maar ook zijn er successen met groenblauwe diensten. In dat geval legt een agrariër samen met ons een nvo op zijn eigen perceel aan. Ons streven is voor eind 2021 in bepaalde gebieden nog 50 kilometer nvo te realiseren. wilt u een nvo op uw land aanleggen? Bel voor meer informatie met Berry Schuten, telefoon (050) Aanleg van een natuurvriendelijke oever langs het Winsumerdiep.

3 Bedrijfsbezoeken akkerbouwbedrijven Veel akkerbouwers hebben vragen over erfafspoeling en het op juiste wijze toepassen van gewasbeschermingsmiddelen. Daarom gaan onze toezichthouders dit jaar 100 akkerbouwbedrijven bezoeken en voorlichten. Informatie Tijdens dit bedrijfsbezoek geven we e e n k i s t e n wa s s e r. informatie over de verschillende systemen om gewasbeschermingsmiddelen te zuiveren. Tevens komt het reinigen van machines en kisten aan bod. Daarnaast wordt de veldspuit bekeken, zodat als er zaken niet in orde zijn de agrariërs dit kunnen aanpassen zonder dat dit verdere gevolgen heeft. Belang Met deze bedrijfsbezoeken informeren we akkerbouwers over de wet- en regelgeving en maken hen bewust van het belang van een goede waterkwaliteit. Ook is het doel agrariërs er op te wijzen tijdig maatregelen te nemen om overtredingen te voorkomen. Eerste wasplaats met biologische zuivering De eerste wasplaats met een biologische zuivering in het beheergebied van Noorderzijlvest is aangelegd bij de SPNA (Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw), beter bekend als de proefboerderij Kollumerwaard bij Munnekezijl. In de wasplaats wordt het vrijkomende afvalwater opgevangen en gezuiverd met een zogenaamde PhytoBac en een Heliosec. Binnenkort is de feestelijke opening van de wasplaats tijdens de open dag van de proefboerderij. Project Een aantal jaren geleden is het project Aanpak puntemissies gewasbeschermingsmiddelen gestart door CLM en Delphy (voorheen DLV) in samenwerking met de waterschappen Vechtstromen, Hunze en Aa s en Noorderzijlvest. Doel ervan is het creëren van bewustwording bij loonwerkers en akkerbouwers voor erfafspoeling van gewasbeschermingsmiddelen en het realiseren van goede erfsituaties. Bij een aantal deelnemers worden wasplaatsen aangelegd waarop ze machines kunnen reinigen die gebruikt zijn voor het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen. Deze wasplaatsen krijgen een biologische zuiveringsvoorziening. D e wa s p laat s b i j d e SP N A i n aanbo u w. 3

4 WIE ONDERHOUDT WELKE SLOOT? In het watersysteem onderscheidt het waterschap hoofdwatergangen, schouwsloten en overige sloten. Waar staat wie een bepaalde watergang onderhoudt? Dit stappenplan biedt verheldering. Is het een hoofdwatergang? Zoek het op in Legger watersystemen Ja Nee Het is een hoofdwatergang In de Legger staat wie het onderhoud doet Is het een schouwsloot? Zoek het op in de actuele schouwkaart watergangen hoofdwatergang overige sloot schouwsloot Ja Nee Onderhoud door aangrenzende eigenaren Het waterschap controleert schouwsloten elk najaar Het is een overige sloot Onderhoud door aangrenzende eigenaren Het waterschap controleert overige sloten op verzoek 4 Toelichting Hoofdwatergang een belangrijke watergang voor de water aan- en afvoer. De grootte van het achterliggende gebied en de functie bepalen of het een hoofdwatergang is. meestal in onderhoud bij het waterschap. Schouwsloot een sloot langs percelen van verschillende eigenaren die zorgt voor water aan- en afvoer. Onderhoud door de aangrenzende eigenaren. Het waterschap controleert jaarlijks in het najaar of deze sloten zijn geschoond. Overige sloot een sloot van één of meerdere eigenaren. Onderhoud door de aangrenzende eigenaren. Legger door het waterschap vastgestelde kaart van alle hoofdwatergangen in het beheergebied van Noorderzijlvest. Hierop staat wie een hoofdwatergang onderhoudt. Keur de verordening met regels van het waterschap om watergangen en waterkeringen te beschermen. Dit zijn regels voor alle soorten watergangen. en ook voor keringen, zoals dijken, kades en kunstwerken.

5 Drie vragen over ons maaibeleid Steeds meer slootkanten gaan begroeid de winter in. Dit valt veel agrariërs op. Hieronder antwoord op de drie meest gestelde vragen over ons maaibeleid. Waarom maait het waterschap in het najaar niet alle slootkanten? Door minder vaak te maaien, verbetert de waterkwaliteit. Er ontwikkelen zich meer soorten planten en er komt meer dierenleven in en langs het water. Het water wordt zo schoner. Mag ik zelf het talud maaien? Nee, het is niet de bedoeling dat u het talud of de sloot zelf maait. Het laten staan van de begroeiing doen we bewust omdat dat goed is voor de waterkwaliteit en de flora en fauna. Hoe vind ik nu de drainage? Er zijn verschillende mogelijkheden om drainage in begroeide slootkanten te vinden. U kunt de eerste buis opzoeken en dan uitmeten waar de volgende liggen. Ook kunt u wachten op de vorst of de plek markeren met bijvoorbeeld narcissen. Meer tips staan in de veldgids slootbeheer van de agrarische natuurvereniging Wierde en Dijk. Stand van zaken projecten Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Dit jaar starten verschillende projecten uit het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). LTO en haar partners leggen op dit moment samen met ons de laatste hand aan de realisatie van deze projecten. Knelpunten oplossen Het DAW is een initiatief van LTO Nederland om een bijdrage te leveren aan de wateropgaven in agrarische gebieden en het realiseren van een economisch sterke en duurzame landbouw. Daar is een intensieve samenwerking tussen het agrarische bedrijfsleven voor nodig, maar ook met de waterschappen om de knelpunten op het gebied van water op te lossen. Te denken valt aan verontreiniging van het water met te veel meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen, verzilting, te veel of te weinig water. Wij vinden het belangrijk dat we onder de paraplu van het DAW maatregelen kunnen uitvoeren die bijdragen aan: een betere bodemconditie waardoor we meer water vasthouden in de bodem en minder nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen af- of uitspoelen naar het oppervlaktewater. het beperken van fosfaatemissies naar het oppervlaktewater door het nemen van maatregelen op basis van het nog af te ronden onderzoek. een betere waterkwaliteit door vermindering van erfafspoeling op melkvee- en akkerbouwbedrijven, waardoor minder nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater terechtkomen. Maatregelen Het waterschap Noorderzijlvest is betrokken bij de totstandkoming van deze projecten en investeert in de uitvoering ervan. Projecten kunnen aanspraak maken op middelen uit het zogenaamde Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP) van de provincies Groningen en Drenthe. Zodra de projecten gefinancierd zijn, starten ze. Dit maken we bekend via onze informatiekanalen en die van landbouwpartijen als LTO. Vanaf dat moment kunt u zich aanmelden voor de projecten. 5

6 Muskusrattenbeheer 2016 Het waterschap vangt muskusratten om onze dijken en oevers sterk te houden. muskusratten onder controle nog teveel muskusratten Kaart aanpak beheer Dit is het werkgebied van Noorderzijlvest. Vanuit gebieden waar de populatie onder controle is, werken de muskusrattenbeheerders naar gebieden waar nog te veel muskusratten zijn. Uiteraard blijven we ook in het zuidelijk en oostelijk gebied muskusratten vangen. Vangstcijfers per jaar De vangst binnen het werkgebied van Noorderzijlvest is sinds 2012 met bijna 50 procent gedaald. Is de jaarvangst 2000 of minder, dan is de populatie muskusratten onder controle. aantal gevangen muskusratten jaren ? Onder controle: 2000

7 Vergelijking luchtfoto s en hoogtekaarten Noorderzijlvest controleert het landelijk gebied met luchtfoto s en hoogtekaarten. Verschillen tussen nieuwe en oude foto s geven inzicht in veranderingen in het veld. Wij zien op deze manier gemakkelijk wijzigingen in het landschap en ook watergangen en dijken. Controleren We vinden het belangrijk dat het totale oppervlakte aan water gelijk blijft. Als er veranderingen in de waterhuishouding zijn, kunnen we direct handelen. Ook andere aanpassingen kunnen met deze werkwijze aan het licht komen, die we vervolgens fysiek controleren. De uitkomsten van ons onderzoek vergelijken we de komende tijd met alle zaken waarvoor we vergunningen hebben verleend. Westerwijtwerdermaar zonder natuurvriendelijke oever (2012) Westerwijtwerdermaar met natuurvriendelijke oever (2013) Hebt u iets gewijzigd in de waterinfrastructuur? Geef het door via vergunningen@noorderzijlvest.nl. 7

8 Hoewel deze nieuwsbrief met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kunt u er geen rechten aan ontlenen. Schouw dijken en kaden In maart 2016 hebben we alle dijken en kades in ons werkgebied geschouwd. Deze kadeschouw levert ons informatie over de actuele staat van dijken. De schades zijn vastgelegd en worden in het komende seizoen hersteld. Opvallend is de slechte onderhoudstoestand van keringen (maaien). Dit vraagt actie van ingelanden en het waterschap. In augustus inventariseren we hoe het onderhoud aan dijken ervoor staat. Maaionderhoud aan dijken moet voor het stormseizoen op 1 oktober klaar zijn. Bij nalatig onderhoud vragen we onderhoudsplichtigen dit alsnog te doen. Inspectievluchten AgrariËrs online 8 Boerderij & Water digitaal ontvangen? Stuur een naar agrariers@noorderzijlvest.nl. Vermeld uw naam en postadres, zodat we u van de adreslijst voor de papieren editie kunnen halen. Colofon Volg ons ook op Facebook.com/Noorderzijlvest Waterschap Noorderzijlvest Postbus AA Groningen T: +31 (0) E: info@noorderzijlvest.nl W: redactie en opmaak: Noorderzijlvest fotografie: Noorderzijlvest Volg ons op twitter nummer 9 voorjaar 2016 oplage: 2600 Toezichthouders van het waterschap Noorderzijlvest maken samen met collega-waterschappen in het Noorden en Rijkswaterstaat regelmatig inspectievluchten. Tijdens deze inspecties wordt gecontroleerd op alle water-gerelateerde wetten, van scheepvaart op de vaarweg Lemmer-Delfzijl tot visserij op het wad en van lozingen uit zandwinputten tot slootdempingen. Verschillende handhavende instanties houden zo integraal toezicht. Van ongewenste situaties worden foto s gemaakt voor fysieke controles. Overtredingen van milieuwetten worden direct doorgespeeld naar de grond. Handhavers kunnen dan meteen ter plaatse gaan.