In deze agrarische nieuwsbrief:

Transcriptie

1 Zomer 2016 In deze agrarische nieuwsbrief: Zuiveringskosten eerlijk delen Aan de slag met het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Gewasbescherming: wat mag wel en wat mag niet? Controle van agrarische bedrijven: waarom en hoe doen we dat? Doe mee met blauwe diensten Eén serviceniveau onderhoud en schouw watergangen

2 2 Agrarische nieuwsbrief 3 Agrarische nieuwsbrief Zuiveringskosten eerlijk verdelen Inwoners en (agrarische) bedrijven betalen waterschapsbelasting zodat wij het afvalwater op rioolwaterzuiveringen schoon kunnen maken. De tarieven zijn gebaseerd op de hoeveelheid afvalwater die inwoners en bedrijven gezamenlijk lozen op het riool. Zo moet het dus niet! Uitgangspunt is hierbij: de vervuiler betaalt. Gewasbescherming: wat mag wel en wat mag niet? Hoe bepalen we wat u moet betalen? Het waterschap streeft naar een zo eerlijk mogelijke verdeling van de lasten. Heeft u een bedrijf, dan bepalen wij de tarieven aan de hand van uw binnenkomt en de (ongeoorloofde) stoffen die erin zitten. Ongewenste lozingen op de riolering bedrijfsactiviteiten. Echter, niet alle bedrijven of Regelmatig bevat het afvalwater dat binnenkomt Vragen? Gewasbeschermingsmiddelen die in het oppervlaktewater terecht komen zijn schade Meer informatie: bedrijfsactiviteiten zijn bij het waterschap bekend. Ook zijn er bedrijven die hun afvalwater op een op de rioolwaterzuiveringen stoffen die wijzen op illegale lozingen. Daarnaast komt er meer afval- Als u wilt weten of een gewasbeschermingsmiddel lijk voor planten en dieren en vormen een risico voor de (drink)waterkwaliteit. Daarom samen-zuiveren onjuiste manier lozen of afvalwater lozen dat niet is toegestaan. water binnen dan verwacht zou mogen worden. Tijdens agrarische controles checkt het waterschap nog is toegelaten, of het meest recente wettelijk is het belangrijk om deze middelen volgens het wettelijk gebruikersvoorschrift te Door gerichte bedrijfscontroles wil het waterschap ook de lozingen op het riool. Daarbij letten we vooral op mestvloeistoffen. Een kleine hoeveelheid gebruikersvoorschrift wilt inzien, kunt u de website gebruiken en emissie naar het oppervlaktewater te voorkomen. de lozingen van ongeoorloofd vuil verminderen en de belastingen eerlijker heffen en innen. Het hiervan kan al opgespoord worden. Daarnaast richt de aandacht van het waterschap raadplegen van het college waterschap werkt hierbij nauw samen met de zich op lozingen van melkspoelwater. Ook lozingen voor de toelating van gemeente die lozingen op het riool controleert en van nevenactiviteiten, zoals een minicamping, gewasbeschermings Voor het bedrijfsmatig toepassen van gewas- Bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met het GBLT, de instantie die de waterschaps- kunnen we traceren. Sommige lozingen zijn overi- middelen en biociden: beschermingsmiddelen geldt dat u in het bezit is het belangrijk deze middelen volgens het wet- belasting voor ons int. Samen met de metingen gens toegestaan wanneer er voor betaald wordt. Heeft u moet zijn van een vakbekwaamheidsbewijs (spuit- telijk gebruikersvoorschrift toe te passen. Leest u die wij doen met de nieuwste technieken bij de De resultaten van de controles worden gedeeld vragen over het gebruik licentie). Indien u een gewasbeschermingsmiddel daarom nauwkeurig het etiket op de verpakking. rioolwaterzuiveringen, krijgen we een nauwkeurig met het GBLT en de gemeente. Het gevolg kan van gewasbeschermings gebruikt, dan moet dit een in Nederland toege- Veelgebruikte onkruidbestrijdingsmiddelen met beeld van de totale hoeveelheid afvalwater die zijn dat uw zuiveringslasten aangepast worden. middelen in de nabijheid laten middel zijn. glyfosaat (zoals Roundup, Glyfos), MCPP (Duplosan van watergangen of de Heeft u een perceel grenzend aan een sloot of en Mecop) en MCPA (zoals Luxan) mogen bijvoor- regels voor veldspuit beek? Dan mag u de zone naast het oppervlak- beeld niet op sloottaluds en erfverharding worden apparatuur, neemt u dan tewater niet volledig bespuiten en er ook geen gebruikt. contact op met ons waterschap. gewassen telen. Zo geldt voor grasland een spuitvrije zone van 25 centimeter en voor maïsland een Controles spuitvrije zone van 50 centimeter. U mag in deze Het waterschap controleert op het gebruik van zone wel pleksgewijs spuiten met een rugspuit met gewasbeschermingsmiddelen in de nabijheid spuitkap. Daarnaast zijn er specifieke regels over van watergangen. Particulieren en agrariërs die de het gebruik van drift-reducerende spuitdoppen en regels overtreden, kunnen een boete krijgen. kantdoppen voor veldspuitapparatuur binnen 14 meter van watergangen.

3 4 Agrarische nieuwsbrief 5 Agrarische nieuwsbrief Waarom doen we het en hoe pakken we dat aan? Controle van agrarische bedrijven Het waterschap controleert jaarlijks ongeveer 600 agrarische bedrijven. Welke bedrijven er een controle krijgen, is gebaseerd op een prioriteringslijst. Welke bedrijven controleren we? Het waterschap controleert sommige bedrijven vaker dan andere. Bedrijven waar we meer risico s op vervuiling van het oppervlaktewater verwachten, bezoeken we vaker. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer een bedrijf veel activiteiten op het erf uitvoert, wanneer er veel agrarische bedrijfsstoffen zoals kuilvoer of mest zijn opgeslagen, of wanneer een bedrijf grote hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Controles worden altijd onaangekondigd uitgevoerd. Het doel van ons bezoek is, naast het uitoefenen van toezicht, om u waar nodig een toelichting te geven op de wetgeving en om samen met u te bekijken hoe u de regels in uw bedrijf na kunt leven. Wat en wanneer controleren we? Controles vinden het hele jaar plaats, maar gedurende het jaar verandert onze prioritering. In het voorjaar en de zomer wordt bijvoorbeeld vaker op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen gecontroleerd, terwijl in het najaar en de winter de opslag van kuilvoer en mest meer aandacht vraagt. Daarnaast neemt het waterschap op diverse plekken watermonsters om de kwaliteit van het oppervlaktewater te monitoren. Blijkt dat de waterkwaliteit verslechtert, dan zullen er in het betreffende gebied extra controles plaatsvinden. Ook voert het waterschap in samenwerking met de provincie en Rijkswaterstaat jaarlijks een aantal vluchten uit boven het werkgebied. Als deze vluchten opvallende zaken opleveren, dan wordt de betreffende locatie bezocht om te beoordelen of er overtredingen plaatsvinden. Woont u in een gebied waar drinkwater gewonnen wordt? Dan krijgt u dit jaar mogelijk bezoek van een van onze medewerkers. Dit geldt in ieder geval voor alle agrarische- en industriële bedrijven in gebieden waar waterbedrijf Vitens drinkwater wint. Schoon oppervlaktewater is altijd belangrijk, maar zeker als het uiteindelijk weer drinkwater wordt. Om een helder beeld te krijgen van de risico s op calamiteiten en incidenten die de kwaliteit van het water kunnen bedreigen, kijken we hoe het zit met het gebruik en de opslag van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en voer. Ook beoordelen we de afvoer van afvalwater, spuit- en spoelwater van erven, machines en gebouwen. Door dit vooraf in beeld te brengen, kunnen we risico s op verontreiniging beperken. Tijdens de bezoeken wordt ook uitgelegd hoe snel en effectief gehandeld kan worden bij een mogelijke calamiteit. Resultaten Agrariërs zijn over het algemeen goed op de hoogte van de huidige wetgeving en onderschrijven het belang van schoon oppervlaktewater. Desondanks blijkt uit controles van de afgelopen winter dat een aantal (vaste) mestopslagen overvol zat, waardoor sprake was van afspoeling van mestvocht in een watergang. We adviseren u om zorgvuldig te bepalen welke capaciteit u nodig heeft voor uw mestopslag. Houdt u er ook rekening mee dat u door het natte voorjaar misschien minder mest heeft kunnen uitrijden, waardoor u in het najaar meer opslagruimte nodig heeft. Het waterschap voert geregeld controlevluchten uit.

4 6 Agrarische nieuwsbrief 7 Agrarische nieuwsbrief Aan de slag met het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Kwaliteit en kwantiteit van agrarisch water optimaliseren. Dat is het doel van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). Overheden, waterbeheerder en agrarische bedrijven gaan samen aan de slag met nationale en regionale wateropgaven. Dit om het watersysteem meer klimaatbestendig te maken en de productieomstandigheden en opbrengsten voor de agrariërs te optimaliseren. Gedeelde belangen Een goed initiatief van LTO Nederland, aldus heemraad Dirk-Siert Schoonman. Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer is een stevige basis voor samenwerking tussen de landbouw en het waterschap. Per slot van rekening hebben we allemaal belang bij schoner water, een betere beschikbaarheid van water en een duurzaam watersysteem. Ons waterschap is geregeld te vinden op LTOledenbijeenkomsten om kennis en ervaringen met elkaar te delen. Het is onze gezamenlijke opdracht knelpunten in het waterbeheer op te pakken. Eigenbelang is hierbij geen schande. Boeren moeten hun grond rendabeler kunnen inzetten en het waterschap wil schoner water en een klimaatrobuuster systeem. Speerpunten Schoonman: Voor ons waterschap ligt het speerpunt bij de bodem: grond met een goede structuur voorkomt afspoeling van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten, belangrijk dus voor de kwaliteit van agrarisch water. Daarnaast zorgt het voor goede gewasopbrengsten en voor behoud en betere benutting van mineralen. Willen we concrete resultaten behalen, dan moeten we collectief projecten oppakken. Een mooi voorbeeld is het project Collectief werken aan Bodem en Water, waarin onder meer melkveehouders, LTO en waterschappen samen optrekken. Het waterschap kan dergelijke grote projecten ondersteunen via cofinanciering binnen de POP3 subsidieregeling, het Europese Plattelands Ontwikkelingsprogramma. Aanmelden DAW-projecten Heeft u belangstelling voor een project of wilt u zelf met een groep boeren een maatregel uitvoeren, neemt u dan contact op met uw LTO-afdeling of met Wessel van Doorn van Waterschap Vallei en Veluwe. Voor veel (collectieve) projecten is het mogelijk om POP3-subsidie aan te vragen. U kunt daarbij denken aan maatregelen met collega-boeren, zoals het aanleggen van bufferstroken, de aanpak van erfafspoeling, toepassen van precisielandbouw en het verbeteren van de bodemstructuur. Meer informatie op

5 8 Agrarische nieuwsbrief 9 Agrarische nieuwsbrief Absorberen van perssap Veel boeren kuilen veevoer in. Gras, maïs of granen wordt samengeperst en in plastic Bijdragen aan agrarisch waterbeheer Meedoen met blauwe diensten gepakt. Een goede manier om de winter door te komen. Echter, als u gras, maïs of granen samenperst, stroomt er sap uit. Dit perssap heeft voedingswaarde voor het vee, maar vervuilt oppervlaktewater wanneer het bijvoorbeeld in een sloot terechtkomt. Alle reden dus dit perssap te absorberen. Blauwe diensten zijn een moderne vorm van agrarisch waterbeheer. Bij blauwe diensten voeren agrariërs en grondeigenaren beheertaken uit waarvoor zij een vergoeding krijgen. De boeren leveren zo een waardevolle bijdrage aan het oplossen van Voorkom wegstromen van perssap Leg een laag stro onder uw veevoer. Steeds meer bedrijven in het werkgebied van Waterschap Vallei en Veluwe doen dit al bij het inkuilen van voer. Deze laag kan vervolgens in zijn geheel gevoerd worden aan het vee. Een goede manier om de voedingswaarde op peil te houden en het oppervlaktewater schoon. Het resultaat van een vervuiling is namelijk vaak een zuurstofloze sloot waarin opgeloste stoffen niet of nauwelijks meer afbreken. In zo n sloot is geen enkel leven meer mogelijk, eenvoudig omdat zuurstof ontbreekt. Kortom: wanneer u in het najaar maïs oogst, denkt u er dan aan een absorberende onderlaag van stro aan te brengen of laat het door uw loonwerker doen. watervraagstukken. Dit jaar doen er dertien boeren mee. Wat zijn blauwe diensten? deur zijn voor een agrarisch cultuurlandschap waar Bij blauwe diensten voeren agrariërs beheertaken de streek trots op is. De provincies regisseren via uit die bijdragen aan een duurzamer watersysteem een gebiedsgerichte aanpak het vernieuwde agrarisch natuurbeheer. met hogere natuurwaarden. Dit kan bijvoorbeeld door het toepassen van randenbeheer langs watergangen. Hierdoor ontstaat een bufferstrook De vergoeding die agrariërs ontvangen voor het waardoor er minder nitraat en fosfaat in de sloot verlenen van blauwe diensten is afkomstig van spoelt en er bovendien minder kans is op gewasbeschermingsmiddelen in het water. Daarnaast land en Utrecht en POP 3, het Europese Plattelands Waterschap Vallei en Veluwe, de provincies Gelder- zal een kruidenrijke rand een stevigere oever Ontwikkelingsprogramma. Waterschap Vallei en opleveren. Veluwe heeft afspraken gemaakt met de provincies Gelderland en Utrecht en met de drie agrarische Het samenwerken aan het oplossen van watervraagstukken is cruciaal. Ons waterschap kan pro- jaar doen er dertien deelnemers mee met randen- collectieven over de inzet van blauwe diensten. Dit blemen voor de landbouw, zoals wateroverlast of beheer op gras- en bouwland langs watergangen. juist droogte, of een slechte kwaliteit van grond- en Dit succes willen we de komende jaren graag oppervlaktewater niet oplossen zonder de inzet samen voortzetten! van agrariërs. Blauwe diensten zijn bij uitstek gericht op participatie van agrariërs in het oplossen Meedoen van watervraagstukken en leveren een waardevolle Bent u geïnteresseerd in deelname aan bijvoorbeeld randenbeheer langs watergangen en/of bijdrage aan de partnerschapgedachte. natuurvriendelijk sloot schonen? Dan kunt u zich Collectieve aanpak melden bij het agrarische collectief in uw gebied. Met ingang van 1 januari 2016 is het nieuwe Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) ingegaan voor een periode van zes jaar. De ambitie is helder: realiseren van een effectiever en efficiënter agrarisch natuurbeheer, uitgevoerd door gemotiveerde en ondernemende boeren, die ambassa-

6 10 Agrarische nieuwsbrief 11 Agrarische nieuwsbrief Agrariër steeds beter bekend met nieuwe normering en gevolgen Eén serviceniveau voor onderhoud en schouw Voortdurend in gesprek zijn over Het nieuwe ABC ofwel de nieuwe normering van watergangen. De communicatie met aangrenzende grondeigenaren over de wijzigingen is essentieel. Waterschap Vallei en Veluwe probeert dit vooral persoonlijk watergangen gaan de aangrenzende grondeigenaren zelf doen. Goede afvoer van het water blijft voorop staan. De najaarsschouw (controle begin november) door het waterschap, vindt alleen plaats bij watergangen met een B-normering. Op C-watergangen vervalt de schouw waardoor eigenaren veel meer vrijheid hebben om het onderhoud in een voor hen passende tijd uit te voeren. Het zijn watergangen waar vooral zij en hun directe buren belang bij hebben. Zowel B- als C-watergangen moeten schoongemaakt worden door de aangrenzende eigenaren. Noord-Veluwe en Eemland In het gebied Noord-Veluwe en Eemland gaat het waterschap komend najaar aan de slag. Er volgen zes informatiebijeenkomsten. Met (digitale) kaarten kan ieders bestaande en nieuwe situatie bekeken en besproken worden. Eigenaren zien dan of de watergang langs hun grond van status verandert en kunnen hierop reageren door bijvoorbeeld een zienswijze in te dienen. Deze gesprekken kunnen leiden tot een wijziging van de door het waterschap voorgestelde onderhoudssituatie. In oktober begint de inspraakperiode van zes weken. Belanghebbenden kunnen dan een zienswijze indienen waarover het waterschap een beslissing moet nemen. Als deze stappen zijn doorlopen, wordt de legger vastgesteld en is de onderhoudssituatie definitief. De legger is een overzicht waarin alle watergangen staan, maar ook de afmetingen en wie de onderhoudsplicht heeft. en laagdrempelig te houden. De reden voor het communiceren: voor zowel particulieren als organisaties verandert er nogal wat. In dit artikel leest u daarover en wat dit betekent voor de agrariërs in ons werkgebied. Het doel is dat op 1 januari 2017 het onderhoud van alle beken, sprengen en sloten in het werkgebied op eenzelfde niveau is gebracht. Maar ook dat dit beleid bij de belang hebbenden bekend is. De Gelderse Vallei (in 2015) en de IJsselvallei (sinds 2016) zijn de gebieden waar al veel is gedaan. Komend najaar volgt het derde en laatste gebied: Noord-Veluwe en Eemland. Minder regels Heemraad Dirk-Siert Schoonman verklaart: Dat we alle watergangen in drie categorieën indelen is het gevolg van de waterschapsfusie per 1 januari Het belangrijkste doel is om te komen tot rechtsgelijkheid (zie kader op pagina 11). Het verminderen van regels past daarin goed. Om ons heen zien we een afname van onnodige overheidsregels. Dat kan ook goed op het gebied van onderhoud. Een agrariër kent zijn grond namelijk zelf het best. Die weet wanneer uitvoering van het onderhoud aan het water het best kan plaatsvinden. Met voor hem zo min mogelijk hinder. Aantrekkelijk De nieuwe normering is ook reden om kritisch te kijken of het waterschap het eigendom van watergangen en maaipaden wel moet houden. Schoonman: Waar B-watergangen straks door de aangrenzende eigenaren moeten worden schoongemaakt, heeft niet het waterschap maar de eigenaar belang bij die grond. We hebben nu een mogelijkheid gecreëerd om die grond voor heel lage prijzen aan te bieden. In de Gelderse Vallei en in de IJsselvallei kochten en kopen eigenaren grondpercelen ( 3,50 per m²) en delen van watergangen ( 0,50 per m²). Het zijn aantrekkelijke prijzen, zonder de onderliggende agrarische waarde mee te rekenen, gebaseerd op de kadaster- en notariskosten die het waterschap voor de transacties betaalt. Bruikleen is ook mogelijk, maar hier zijn wel kosten aan verbonden. Waterschapsmedewerkers voeren continue gesprekken met geïnteresseerde en mogelijke kopers. De koper heeft het voordeel dat de grond gebruikt kan worden voor teelt en bijdraagt aan de mestboekhouding. Het onderhoud van deze De Goordijk ter hoogte van de Kerkweg in Elburg. Wat houdt de rechtsgelijkheid in? De normering voor watergangen verschilde in de voormalige waterschappen Vallei & Eem en Veluwe, zegt heemraad Schoonman. Sinds 1 januari 2013 zijn er drie soorten watergangen: A, B en C. Daarmee is in het gehele gebied de normering gelijk getrokken: één waterschap, één serviceniveau voor het onderhouden van watergangen en één schouwplicht. Ook de tarieven die grondeigenaren voor de waterschapsbelastingen betalen, met natuurlijk het onderscheid tussen bemalen en onbemalen gebied, zijn voor iedereen in het gehele werkgebied gelijk.

7 Meld calamiteiten bij ons Meld calamiteiten Bel (24/7 bereikbaar) Wanneer melden? Bel ons als u merkt dat uw erf of water bij uw bedrijf verontreinigd is of als u vreest dat verontreiniging zal ontstaan. Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer zich onderstaande situaties voordoen: geknapte mestsilo kapotte dieseltank veldspuit in de sloot vrijkomen van perssap een ongeval waarbij olie, diesel of andere stoffen weglekken Dit zijn voorbeelden waardoor grondwater en water in een sloot of kanaal verontreinigd kan raken. Schade beperken Na een melding kunnen we samen met u en eventuele hulpdiensten maatregelen treffen om de schade te beperken. Dit om (verdere) vervuiling van het water in sloot of kanaal te voorkomen. Meldt u een voorval niet bij ons, dan kunt u een boete krijgen. Uitgave van Waterschap Vallei en Veluwe, Steenbokstraat AX Apeldoorn Telefoon info@vallei-veluwe.nl Internet Tekst Team Communicatie Foto s Waterschap Vallei en Veluwe, FotoStudio 7 Vormgeving Team Communicatie Oplage Juli Aan informatie in deze folder kunnen geen rechten worden ontleend. Waterschap Vallei en Veluwe zorgt voor veilige dijken, schoon en voldoende oppervlaktewater en gezuiverd afvalwater in het gebied tussen IJssel, Nederrijn, Utrechtse Heuvelrug en Randmeren. Samenwerken en vernieuwen zijn essentieel in ons werk.