Gezond Actief Ouder Worden
|
|
- Christel de Ruiter
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gezondheidsprogramma Langer thuis door gezondheidsbevorderend programma Gezond Actief Ouder Worden Tekst: Michel van Dijk Nieuwe groepen Gezond Actief Ouder Worden, een post-hbo-opleiding, een herziene handleiding met toolkit, er gebeurt veel bij Gezond Actief Ouder Worden (GAOW), een gezondheidsbevorderend programma voor ouderen. Thuiswonende ouderen, de doelgroep van het GAOW-programma, kunnen er baat bij hebben, stelt Anke Heijsman, ze werkte als ergotherapeut, werkte ze vrijwel altijd met ouderen. Ik ben onder de indruk van hun veerkracht. Ook de oudere met een CVA of een ernstige heupfractuur Ouderen vinden het prettig als ze problemen kunnen delen. Soms leidt dat tot het samen bedenken van oplossingen. medeontwikkelaar en onderzoeker van het programma. In het proces van ouder worden, kunnen mensen met ingrijpende veranderingen te maken hebben. Zoals bijvoorbeeld het afronden van je loopbaan, verlies van dierbaren, minder fysieke mogelijkheden, zoeken naar een andere invulling van je leven. Tegelijkertijd wil je zo prettig mogelijk oud worden. Daarbij wil je enerzijds verbinding houden met wie jij bent, al een leven lang, en anderzijds de aansluiting niet verliezen met de veranderende samenleving. Dat zijn ongelofelijke opgaven, waar iedereen voor staat die ouder wordt. Anke Heijsman, docent-onderzoeker bij het lectoraat Ergotherapie, Participatie en Omgeving van de Hogeschool van Amsterdam, vindt oudere mensen bijzonder. Haar beroepsleven lang al, want ook in de 25 jaar dat behoudt zijn eigenwaarde, en weet heel goed wat voor hem betekenisvol is. De veranderingen die het ouder worden met zich meebrengt, zet mensen niet op een achterstand, al wordt dat nog wel eens gedacht. Ruim 90 procent van de ouderen, is op een positieve manier aan het ouder worden. ENOTHE De historie van GAOW gaat terug tot In dat jaar besloot ENOTHE, het netwerk van Europese ergotherapie opleidingen, om het succesvolle Amerikaanse programma Lifestyle Redesign, cultureel te vertalen in een zestal Europese landen. Drie Nederlandse Hogescholen, de Hogeschool van Amsterdam, de Hogeschool Rotterdam en Zuyd Ergotherapie Magazine
2 GEZOND ACTIEF een programma voor thuiswonende ouderen om actief aan gezondheid en welbevinden te werken Fenna van Nes Anke Heijsman Hogeschool, pakten samen de handschoen op. Ze bewerkten het programma voor de Nederlandse context, en startten met een reeks pilots. Het GAOW-programma dat daaruit voortkwam, bestaat uit een serie groepsbijeenkomsten met ouderen, met thema s die gekoppeld zijn aan dagelijkse activiteiten, zoals sociale relaties, tijdsbesteding en moderne technologie. Er zijn tien basisthema s. De bedoeling is dat elk thema op maat wordt gemaakt met en voor een groep. Tijdens de bijeenkomsten leren de ouderen vooral veel van elkaar. Ze delen ervaringen, reflecteren daarop, en herkennen elkaars levensverhalen. Die trefwoorden vormen de kern van GAOW, legt Heijsman uit. Uitgangspunt is dat het programma deelnemers ondersteunt en versterkt in het langer zelfstandig thuis blijven wonen. Het programma, dat naast groepsbijeenkomsten ook uit een aantal individuele gesprekken met deelnemers bestaat, is geëvalueerd in een praktijkgericht onderzoek, gesubsidieerd door SIA/RAAK. De bevindingen van dat onderzoek, gepubliceerd in 2011, maakten duidelijk dat de deelnemers positief waren over het programma. Ze waarderen de uitwisseling van ervaringen met andere ouderen, het leren van elkaar, de herkenning en onderlinge verbondenheid. En óók de relativering: bijvoorbeeld dat ze ouderen ontmoeten die er slechter aan toe zijn dan zijzelf, maar die toch positief in het leven staan. Ouderen kunnen daarmee een voorbeeld zijn voor elkaar. Mindswitch De conclusie van het onderzoek was dat GAOW een kansrijk programma is, maar ook dat er verbeteringen nodig zijn. Heijsman: De deelnemers stelden bijvoorbeeld geen prijs op een probleemgerichte benadering, waarbij de groepsbegeleider adviezen wil geven. Voor een doorstart van GAOW, moest daarom vooral de rol van de groepsbegeleider opnieuw worden doordacht. Voor hen betekent het een mindswitch. Ze moeten hun therapeutenrol afleggen, het probleem- en oplossingsgericht denken loslaten en zich de nieuwe rol van groepsondersteuner eigen maken. Dat betekent vooral dat ze ervan doordrongen zijn dat proces en inhoud van de groepsbijeenkomsten van de deelnemers zijn. De ervaringsdeskundigheid zit in de ouderen zelf. Het is de kunst om die aan te boren. Die competentie past uitstekend bij het nieuwe beroepsprofiel van de ergotherapeut. Het stimuleren van de zelfredzaamheid van mensen, vormt de kern van onze beroepscompetenties. Amsterdams stadsdeel Zuid Na 2011 lag de verdere ontwikkeling van het programma enige tijd stil, maar sinds 2014 draaien er een aantal nieuwe
3 Ik ben niet bang om over mijn eigen ervaringen te vertellen. Doordat je open bent, schep je een sfeer van vertrouwen. Je laat daarmee zien dat alles bespreekbaar is." GAOW-groepen in Amsterdam-Zuid, met WMO-subsidie van het Amsterdamse stadsdeel Zuid. Ook voor 2015 heeft dat stadsdeel subsidie toegekend. Daarnaast hebben Heijsman en haar collega Fenna van Nes hard gewerkt aan een herziene handleiding met ondersteuningstools voor de groepsondersteuners, en het ontwikkelen van een post-hbo-cursus Gezond Actief Ouder Worden voor ergotherapeuten en sociaal-agogisch professionals. Deze cursus is op 2 april 2015 gestart bij de Hogeschool van Amsterdam. De cursus, die bestaat uit zes bijeenkomsten, traint de deelnemers in hun rol als groepsondersteuner, en ondersteunt hen bij het wijkgericht introduceren van het programma en het beschrijven van subsidieaanvragen. Deelnemers aan de opleiding krijgen het boekje Gezond Actief Ouder Worden. Dat is de handleiding voor het GAOW-programma. Het beschrijft de achtergronden, inhoud en werkwijze ervan. Deelnemers krijgen tevens toegang tot een digitale toolkit. Die is gevuld met materialen om als inspiratie te gebruiken bij het op maat maken van de thematische bijeenkomsten. Bijvoorbeeld hoe je een onderwerp zoals veiligheid kunt uitwerken met de groep. Nieuwe GAOW-groepen, geschoolde groepsondersteuners, een post-hbo-opleiding, een handleiding met toolkit, het klinkt als een veelbelovende doorstart van het GAOWprogramma. Dat is ook zo. Vergeleken met tien jaar geleden, is onze maatschappij sterk veranderd. De vergrijzing neemt toe en ouderen wonen steeds langer zelfstandig thuis. Het GAOW-programma kan thuiswonende ouderen ondersteunen om op een actieve wijze aan hun gezondheid en welbevinden te werken. Daar ben ik van overtuigd. Ik hoop dat we na Amsterdam ook elders in Nederland aan de slag kunnen. Thuiswonende ouderen kunnen daarvan profiteren, want voor hen is GAOW bedoeld. Meer informatie: Over onderzoek naar GAOW: Over post-hbo: Over recente ontwikkelingen: Ergotherapie Magazine
4 Een groepsgesprek met drie groepsondersteuners Mariella Beverhoud, Christine Molenaar en Maria Hoeffnagel ondersteunen al enige tijd groepsbijeenkomsten voor thuiswonende ouderen in Amsterdam-Zuid, in het kader van Gezond Actief Ouder Worden (GAOW). Christine, ergotherapeut bij Actenz, en Maria, preventiewerker bij Prezens, draaien samen groepen. Ze doen dat vanuit OuderWijzer, een project dat aansluit op GAOW. Mariella, ergotherapeut bij Cordaan, doet de groepsbijeenkomsten samen met Faouzia el Hajaoui. Een groepsgesprek tussen drie groepsondersteuners. Faouzia kon niet bij het gesprek aanwezig zijn. Wat is de doelstelling van de groepsbijeenkomsten? Maria: De bijeenkomsten ondersteunen de ouderen om in deze levensfase de eigen regie over hun leven te houden, leeftijdsgenoten te ontmoeten en elkaars levenservaring te benutten. Christine: Ze dragen bij aan het optimaliseren van het welzijn van de oudere: het goed hebben, je goed voelen, goed ouder worden. De ouderen bespreken met elkaar hoe je dat doet en wat daarvoor nodig is. Al is dat voor iedere oudere natuurlijk anders. Mariella: De gezondheid en het welzijn van de deelnemers bevorderen, ervaringen uitwisselen en bewust worden van eigen denken en handelen. Dat zijn grote woorden, maar daar draait het uiteindelijk wel om. Waar willen ouderen vooral over praten tijdens de bijeenkomsten? Christine: Los van de thema s die aan bod komen, valt het mij vooral op dat ouderen gehoord willen worden. Ze willen ook geen oordeel horen van de groepsondersteuner over wat ze te vertellen hebben. Ze willen met elkaar in gesprek en dingen uitwisselen, en zoeken niet naar pasklare oplossingen. Erkenning en herkenning vinden bij elkaar, dat is wat ze het meest bindt in de groep. Het maakt dan niet eens zoveel uit of het gaat over thema s als veiligheid, sociale relaties of mobiliteit. Zolang ze hun ervaringen maar kunnen delen. Mariella: Ja, herkenning bij elkaar, dat vinden ouderen belangrijk. Bijvoorbeeld dat iemand dezelfde problemen ervaart als zij. Ouderen vinden het prettig als ze dat kunnen delen. Soms leidt dat wél tot het samen bedenken van oplossingen. De buslijn die langs de supermarkt in de buurt komt, is pas geleden opgeheven. Voor ouderen is dat vervelend, want hoe moeten ze nu hun boodschappen doen? Ze zijn vervolgens samen op internet gaan zoeken naar een online boodschappenservice, en dat is gelukt. Ik vind dat prachtig. De ouderen hebben niet alleen een praktisch probleem met elkaar gedeeld, maar er ook samen een oplossing voor gevonden. Waarom is die herkenning zo belangrijk? Mariella: Het geeft ze kracht. Zo van: zie je wel, anderen maken hetzelfde mee als ik. Dat geeft ze de boost om door te gaan. Maria: Ouderen denken na over de verhalen die ze van anderen horen. Pas geleden was er een deelneemster aan de groepsbijeenkomsten die door de verhalen van anderen begon te beseffen dat het haar hielp als ze vaker afspraken zou maken. Bijvoorbeeld samen zwemmen of samen naar de markt te gaan. Ze zou dan vaker de deur uitkomen, en dat wilde ze graag. Dat gebeurt vaker. De groepsgesprekken zetten ouderen aan het denken: Wat helpt mij, wat werkt het beste voor mij. Christine: Ja, reflecteren, dat doen ouderen vaker. Door wat anderen vertellen, door de onderwerpen die op tafel komen, worden ze zich ervan bewust over hoe ze op dat moment in het leven staan. En bewustwording is de eerste stap naar verandering. Het helpt ouderen om keuzes te maken over hoe ze in de laatste fase van hun leven willen functioneren. Dat dat gebeurt, dat vind ik de kracht van dit programma. Wat voor thema s komen zoal aan bod? Maria: We werken met een serie thema s, maar op een flexibele manier. We willen vooral dat de onderwerpen die we bespreken, aansluiten bij wat er leeft onder de ouderen. Het is hún gesprek, wij scheppen slechts de voorwaarden. We hebben geen panklaar programma, het is eerder een leidraad. Met die leidraad spelen we in op wat er gebeurt tijdens het gesprek. De inhoud van de bijeenkomsten ligt niet vast. Christine: Mobiliteit, reizen, veiligheid in huis en op straat, sociale contacten, activiteiten in de buurt, verlieservaringen, dat zijn allemaal onderwerpen die aan bod komen. Maar er is voldoende ruimte voor andere thema s. Wat ouderen bijvoorbeeld sterk bezighoudt is wat er met hun bezittingen gebeurt als ze overlijden. Dat is voor hen een belangrijk onderwerp, dat had ik me nooit gerealiseerd. Hoe verlopen de bijeenkomsten? Mariella: Sommige ouderen zijn voorzichtig met wat ze in de groep vertellen. Ze zijn bang dat andere groepsleden hun veelal persoonlijke verhalen doorvertellen. Maar na een aantal groepsgesprekken, vermindert die angst. De ouderen hebben elkaar dan leren kennen en ze voelen zich vrijer om te praten. Naast het groepsgesprek, organiseren we één-op-één gesprekken met de ouderen. Mijn ervaring is dat het groepsgesprek en het individuele gesprek elkaar versterken. Je kunt dan dieper op de verhalen van ouderen ingaan. Ouderen vinden dat prettig
5 Maria: De groepsgesprekken verlopen meestal in een open sfeer. Ouderen laten echt hun ziel en zaligheid zien. Het bijzondere is dat ze elkaar buiten de groep niet of nauwelijks zien, behalve soms tijdens het boodschappen doen bij Albert Heijn. Juist omdat ze verder niets met elkaar te maken hebben, voelen ouderen zich vrij om alles te vertellen wat ze op hun lever hebben. Wat leveren de bijeenkomsten de ouderen op? Maria: Ouderen hebben veel behoefte aan kennis, over de sociale kaart, over woningaanpassingen, over het opstellen van een levenstestament. Die kennis wisselen ze uit tijdens de gesprekken. Dat hoeft niet alleen van de ondersteuners te komen. Vaak brengen de ouderen zelf elkaar op ideeën. Mariella: Ik zie ook vriendschappen ontstaan. Oudere vrouwen die samen gaan zwemmen of fitnessen bijvoorbeeld. En ouderen wisselen ook elkaars telefoonnummers uit. Tegelijkertijd vind ik het lastig om te beoordelen wat ouderen later doen met alles wat besproken is. Je ziet ze maar een aantal weken, en daarna niet meer. Daarom plannen we de laatste bijeenkomst en het laatste individuele gesprek een maand nadat de groepsgesprekken zijn gestopt. Er is dan tijd om er samen nog eens op terug te kijken. Onze laatste groepsbijeenkomst bestaat altijd uit een groepsuitje. Laatst zijn we met een groep ouderen naar het Eyefilmmuseum geweest. Dat kenden ze niet, en ze vonden het prachtig. Ook dat vind ik belangrijk aan de bijeenkomsten: dat we er samen iets leuks van maken. Welke kwaliteiten heb je als groepsondersteuner nodig? Maria: Je moet flexibel zijn. Vaak weet je niet wat er besproken gaat worden. Laatst was er een mevrouw die boos was dat het zorgcentrum waar ze naar toe wilde zou sluiten. Ze zei: Ik heb in mijn leven ankertjes nodig, en dit ankertje wordt me afgenomen. We zijn toen gaan praten over de ankertjes die ieder van ons nodig heeft. Dat kan het verzorgingshuis zijn, je echtgenoot, of de buurman die wekelijks de boodschappen voor je doet. Als groepsondersteuner weet je van tevoren niet dat het gesprek zo n wending neemt. Maar als het gebeurt, is het belangrijk dat je erop inspringt Ergotherapie Magazine
6 P R A K T I J K B E R I C H T Bedankt Intramed! Mariella: Je moet goed luisteren naar wat ouderen vertellen en daarop inspelen. En begrip tonen voor hun verhalen. Christine: Maar niet alleen luisteren naar wat iemand vertelt, maar er ook achter komen wat iemand bedoelt. Als die mevrouw boos vertelt dat het verzorgingshuis dicht gaat, zou je kunnen denken: wat zit ze te klagen. Maar er zit bij haar angst achter, zo van: wat moet ik nu? Voor haar is er een houvast weggevallen. Het is dus de kunst om tussen de regels door te beluisteren naar wat ouderen bezighoudt. En wees niet te direct. Als je vraagt: Zullen we het hebben over verlies, dan gebeurt er niets. Maar als je vertelt over een vriendin van jou die haar zus heeft verloren, dan kun je er zeker van zijn dat de hele groep daarop reageert. Dan blijkt dat iedereen zijn eigen verlieservaringen heeft. Maria: Het is daarom belangrijk dat je als groepsondersteuner meedoet met het gesprek. Wees niet bang om over je eigen ervaringen te vertellen. Doordat je open bent, schep je een sfeer van vertrouwen. Je laat daarmee zien dat alles bespreekbaar is. Hoe vinden jullie het om met ouderen deze bijeenkomsten te hebben? Christine: Ik vind het inspirerend om te zien hoe mensen in deze levensfase tegen het leven aankijken. Ze zijn zo relaxed. Zo van: Ik heb alles gedaan wat ik wilde, een jaartje korter of langer maakt niet meer uit. Ik spreek ouderen van negentig jaar die nog boottochtjes maken of meedoen aan een rollatorwedstrijd. Ze doen alleen nog wat ze leuk vinden en zien wel of ze volgend jaar nog halen. Als je op die leeftijd zo in het leven kan staan, dat vind ik bijzonder. Mariella: Als ergotherapeut kom ik elke dag bij ouderen thuis. Ik weet wat er bij ze speelt. Vaak gaan onze gesprekken dan om hulpmiddelen en huisaanpassingen. Door deze bijeenkomsten kom ik op een andere manier met ouderen in contact. Ik leer ze op een andere manier kennen. Ik vind dat een verrijking van mijn werk als ergotherapeut. We hebben nooit geweten dat Intramed zo compleet is. Vanaf het moment dat we met jullie praktijksoftware aan de slag gingen, loopt onze bedrijfsvoering op rolletjes. Plannen, registreren, declareren, behandeldossiers aanleggen en bijhouden gaan zo efficiënt dat we echt blij zijn dat we voor Intramed hebben gekozen. Trouwens, de medewerkers van de helpdesk zijn werkelijk fantastisch! Via de website van Intramed hebben we gebruik kunnen maken van een gratis proefperiode van 3 maanden. Hierdoor zijn we aan de slag gegaan zonder kosten of verplichtingen. Al snel bleek dat dit pakket prima aansloot bij onze wensen en zijn we na 3 maanden overgegaan tot een contract. Intramed praktijksoftware, compleet gebruiksgemak voor de ergotherapeut = Patiëntendossier volgens richtlijnen Ergotherapie Nederland of uw eigen richtlijnen = Aparte richtlijn kinderergotherapie (ontwikkeld i.s.m. de Ketp Nederland) = Module Verkopen voor het eenvoudig registreren en factureren van artikelen = Mogelijkheid om indirect-cliëntgebonden tijd te registreren en een overzicht te genereren = Registreren van niet-cliëntgebonden werkzaamheden = Briefontwerpen op basis van de NHG-richtlijn (Nederlands Huisartsen Genootschap). Gestructureerde informatie-uitwisseling tussen huisarts en ergotherapeut = Geschikt voor Directe Toegankelijkheid Ergotherapie (DTE) = Een Service Centrum waar u deskundig en vriendelijk geholpen wordt, ook s avonds! Noordkade GA Waddinxveen T F info@intramed.nl Al meer dan gebruikers werken dagelijks met de Intramed software Op de website treft u tevens uitgebreide productinformatie voor uw praktijk:
OPBOUW VOORSTELLEN GEZOND ACTIEF OUDER WORDEN HET PROGRAMMA EN DE POST-HBO CURSUS
GEZOND ACTIEF OUDER WORDEN HET PROGRAMMA EN DE POST-HBO CURSUS Anke Heijsman, docent / onderzoeker Hogeschool van Amsterdam Rob Mulder, senior, deelnemer post-hbo GAOW 8 september 2016 OPBOUW 1. Voorstellen:
Nadere informatieNiet pamperen, maar elkaar versterken
Lerend netwerk Bijeenkomst Gezond Actief Ouder Worden Niet pamperen, maar elkaar versterken Tekst: Michel van Dijk Fotografie: Anke Heijsman Op 12 april 2016 vond de eerste Lerend Netwerk Bijeenkomst Gezond
Nadere informatieVan lotgenoten naar bondgenoten. Katleen Alen EXPOO 15 december 2016
Van lotgenoten naar bondgenoten Katleen Alen EXPOO 15 december 2016 Ervaringsoefening Schrijf een geheim op, in 1 steekwoord (iets wat je nooit tegen iemand of slechts tegen max. 3 mensen vertelde) Zou
Nadere informatieSamenwerken aan welzijn
Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie
Nadere informatieBijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief
Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief In 2016 (februari tot juli) hebben acht studenten, in totaal 3 groepen, van de Hogeschool Arnhem Nijmegen nader
Nadere informatieStap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)
Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën
Nadere informatiePositieve gezondheid en het gemeentegesprek
Positieve gezondheid en het gemeentegesprek Toelichting op ontwikkelde materialen en resultaten van de pilot in het kader van de ZONMW kennisvoucher Positieve gezondheid in de praktijk Projectnummer 50-53100-98-084
Nadere informatieCollectief aanbod Jeugd Houten
Collectief aanbod Jeugd Houten Groepsmaatschappelijk werk Santé Partners in Houten 2018-2019 1 Inhoud Blz. Training Sterk staan 9-12.... 3 Zomertraining Plezier op School (aankomende brugklassers). 4 Assertiviteitstraining
Nadere informatieHertaling juni Door: Peter Eggen
Hertaling juni 2017 Door: Peter Eggen Wie zijn wij, Het Regionaal Platform Ervaringskennis is gestart in 2013. Het RPE is een samenwerking tussen cliëntenraden en Wmo-raden in de regio Nijmegen. Mensen
Nadere informatieMother and Father for the First time Greve, Denemarken
Mother and Father for the First time Greve, Denemarken Het programma Mother and Father for the First time wordt aangeboden in Greve, een gemeente in Denemarken van ongeveer 48.000 inwoners. Denemarken
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk De Vries ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk de Vries is vorig jaar een tevredenheidsonderzoek
Nadere informatieEvaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College
Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College mei 2018 Wat zal je het meeste bijblijven van de training: - De PMA methodiek. - De 5 stappen van de PMA methodiek. - De groepsgesprekken.
Nadere informatieVersie: februari Meerjarig beleidsplan Stichting Welzijn Diemen
Versie: februari 2016 Meerjarig beleidsplan 2016 2018 Stichting Welzijn Diemen Inhoudsopgave Inleiding 3 Deel 1: Ontwikkelingen 4 1.1 Algemene maatschappelijke en politieke ontwikkelingen op 4 het gebied
Nadere informatieSamen maken wij het verschil!
Samen maken wij het verschil! Biest 43 6001 AP Weert T 0495 456 491 F 0495 456 499 www.landvanhorne.nl WAAR STAAN WE VOOR EN WAAR GAAN WE VOOR? inhoud onze identiteit 4 onze zorgvisie 6 onze kernwaarden
Nadere informatieEen praktijkgerichte opleiding naast je baan......durf jij het aan? inhollandacademy.nl
Een praktijkgerichte opleiding naast je baan......durf jij het aan? inhollandacademy.nl Starten met een opleiding naast je baan? Daar is durf voor nodig en dat begrijpen we bij Inholland Academy als geen
Nadere informatieRouwen. Praten en delen met lotgenoten
Rouwen Als een dierbaar iemand pas gestorven is en je afscheid van hem of haar hebt moeten nemen, dan voel je je vaak heel wezenloos. Je vraagt je af waarom dit moest gebeuren maar je krijgt geen antwoord.
Nadere informatieBeleidsplan Stichting De Klaprozen
Stichting De Klaprozen Voor mensen met een jaartje meer Beleidsplan Stichting De Klaprozen 2013-2016 Voor mensen met een jaartje meer Amsterdam Februari 2013 Stichting De Klaprozen Voor mensen met een
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieomgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren
Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie
Nadere informatiePositieve gezondheid. 28 juni 2016
Positieve gezondheid 28 juni 2016 Inspiratie voor de brainstorm Positieve gezondheid uitgewerkt in het Spinnenweb Resultaten van de enquête In het voorjaar van 2016 is een enquête gehouden over de stand
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatieSTRATEGISCH BELEID. &Ons Tweede Thuis
& STRATEGISCH BELEID &Ons Tweede Thuis 2017-2020 Onze kernwaarden Zelfbewust: We zijn ons bewust van onze betekenis en we zijn trots op wat we doen. Krachtig: Er zit veel kracht in ieder van ons. Die boren
Nadere informatie5. Bejegening en doorvragen
5. Bejegening en doorvragen 51 Voor de trainer Er bestaan uitgebreide scholingsprogramma s gericht op bejegening en omgang met mensen met NAH en hun naasten. Zie ook de verwijzingen achter in dit boekje.
Nadere informatieIdentiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter
Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen
Nadere informatie1. De onderzoeksfase Aan het eind van deze fase kwamen de onderzoekers tot een viertal conclusies. Deze conclusies worden hieronder beschreven.
Project Werknemers Sterker Maken Samenvatting Het project Werknemers Sterker Maken is tussen maart 2017 tot juli 2018 uitgevoerd. Het doel van het project was om beter zicht te krijgen op de dagelijkse
Nadere informatieribw arnhem & veluwe vallei
doende Een folder over kracht, ontwikkeling en eigen regie ribw arnhem & veluwe vallei ZO = Zelf + Ontwikkeling ZO is van de cliënten. Dat moet ook wel. Want ZO staat voor jezelf ontwikkelen, voor herstellen
Nadere informatieKaderbrief 2018: Sterker in dialoog
Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog Deze kaderbrief geeft richting aan onze (team)plannen voor 2018. Zo zorgen we ervoor dat ontwikkelingen binnen Cello elkaar versterken én dat we invulling blijven geven
Nadere informatieONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA
ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag
Nadere informatieMeedoen& Meetellen. Wat betekent het voor mensen met een verstandelijke beperking? Trainingsmodules voor professionals
Meedoen& Meetellen Wat betekent het voor mensen met een verstandelijke beperking? Trainingsmodules voor professionals Samenstelling trainingsmodule Eline Roelofsen Roel Schulte www.verwondering.nu Illustratie
Nadere informatieGEÏNTEGREERDE THUISZORG
GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG Instituut voor Zorgprofessionals biedt de cursus Geïntegreerde Thuiszorg aan. In de cursus staat het opzetten en onderhouden van een samenwerking tussen
Nadere informatieOp onze school is elk kind een (zee)held
Op onze school is elk kind een (zee)held Kernwaarden van de Admiraal van Kinsbergenschool De kernwaarden welke kozen jullie? De kernwaarden ont-moeten ondernemend vergezicht schitteren toejuichen oorspronkelijk
Nadere informatieIch bön d r väör dich!
Ich bön d r väör dich! Wie zijn wij? NaoberzorgPunt is een vereniging van betrokken inwoners en ondernemers in Roggel. Wij zijn een netwerkorganisatie en werken samen met de huisartsenzorg, ondernemersvereniging,
Nadere informatieDe Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap
De Winckelsteegh voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap Maak kennis met De Winckelsteegh Wil je deze brochure lezen in eenvoudige taal? Zoek de plaatjes van het vergrootglas. Daaronder staan
Nadere informatieZo ga je aan de slag met: Mijn verhaal
Zo ga je aan de slag met: Mijn verhaal Mijn verhaal In deze tijd wordt de persoon als geheel met zijn talenten en intrinsieke motivatie steeds belangrijker. Door hun verhaal te schrijven ontdekken mensen
Nadere informatie1.1. Eye-openers vanuit het perspectief van patiëntenorganisaties
TOOLKIT Bekend maakt Bemind 1. Eye-openers Op deze pagina leest u wat medewerkers en vrijwilligers van patiëntenorganisaties en organisaties van oudere migranten hebben ervaren als echte eye-openers in
Nadere informatieZelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
Nadere informatie[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid
[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid Het bevorderen van zelfredzaamheid en volwaardig meedoen in de stad zijn de hoofddoelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Elke
Nadere informatieInformatiebrochure Programma ERVARING TELT
Informatiebrochure Programma ERVARING TELT Een passend toekomstperspectief voor mensen, die in de laatste fase van de loopbaan hun baan verliezen. Ervaring Telt helpt je op weg! Ervaring Telt: Jouw plan,
Nadere informatieIn je kracht. Spelhandleiding
In je kracht Spelhandleiding Inhoud Introductie 3 1. Kennismakingsspel 4 2. Inspiratiespel 7 3. Kwaliteitenspel 11 Colofon De aanpak EVA (Educatie voor Vrouwen met Ambitie) is een verdieping op het ondersteuningsprogramma
Nadere informatieIn dialoog met elkaar
In dialoog met elkaar Grondhouding van Zozijn Bestaansrecht van Zozijn In dialoog Zozijn ziet het als opdracht om mensen tot bloei te laten komen. Wij zorgen voor een positief klimaat, waarin liefdevolle
Nadere informatieeflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen
eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie
Nadere informatieBESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN
BESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN Projectleider Afdeling Iris van Gils Kerngroep Visie/Missie Datum 28 november 2014 Planstatus Vastgesteld in de Fusieraad 24 november 2014 Opdrachtgever Stuurgroep
Nadere informatieEen warm thuis voor mensen in de laatste levensfase
Een warm thuis voor mensen in de laatste levensfase Tuinroos in bloei in onze prachtige tuin Hospice Kajan De meeste mensen blijven het liefst tot het eind van hun leven thuis in hun eigen omgeving. Soms
Nadere informatieBusiness Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!
Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:
Nadere informatieCLIËNTERVARINGS- ONDERZOEK JEUGD
Rapport CLIËNTERVARINGS- ONDERZOEK JEUGD Gemeente Houten Augustus 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2016/141 Datum Augustus
Nadere informatieFormule Jeugddorp De Glind
Je hoort erbij en je doet mee Formule Jeugddorp De Glind Veerkrachtig opgroeien Introductie In dit document wordt de formule van Jeugddorp De Glind toegelicht. De formule beschrijft waar Stichting Jeugddorp
Nadere informatieTHEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies
THEMAONTMOETINGEN Ieder mens heeft weleens vragen die hij niet zomaar kan beantwoorden. Bijvoorbeeld over wie je bent of wilt zijn, hoe je je relatie kunt versterken, hoe je omgaat met verlies of over
Nadere informatievoor bibliotheken Communitybuilding rondom bibliotheken
voor bibliotheken Communitybuilding rondom bibliotheken Verslag Pilot 2017 ProBiblio Inleiding Communities zijn hot, iedereen lijkt er wel mee bezig te zijn. Ook de Bibliotheek. Want is het bibliotheekpubliek
Nadere informatieAlle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina
Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze Tolstoj Anna Karenina Familiezorg Methode Familiezorg Relationeel werken Denken en handelen vanuit het
Nadere informatieGrootschalig Luisteren
Grootschalig Luisteren professionaliseer het sociaal werk in uw gemeente Grootschalig Luisteren in actie! Het programma Sociaal Werk Versterkt www.loc.nl SOCIAAL WERK VERSTERKT DAAGT ALLE SOCIAAL WERKERS
Nadere informatieASS en ouder worden. praten. met een professional op het gebied van ASS.
ASS en ouder worden Inleiding Vroeger dachten we bij ASS alleen aan kinderen, de laatste tijd beseffen we dat deze kinderen volwassen worden. Pas heel recentelijk wordt ook aandacht besteed aan ASS bij
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieLIMBURG POSITIEF GEZONDHEID
positieve gezondheid Je gezond voelen Fitheid Klachten en pijn Slapen Eten Conditie Bewegen Zorgen voor jezelf Je grenzen kennen Kennis van gezondheid Omgaan met tijd Omgaan met geld Kunnen werken Hulp
Nadere informatieStuderende mantelzorgers hoeven zich niet te verstoppen, ze hebben zo veel kwaliteiten
Inspiratie voor hbo zorg en welzijn Mantelzorg & Hogeschool Rotterdam Studerende mantelzorgers hoeven zich niet te verstoppen, ze hebben zo veel kwaliteiten Studerende mantelzorgers hoeven zich niet te
Nadere informatieGesprekskaarten pedagogisch handelen
Gesprekskaarten pedagogisch handelen Samenwerkingsproject Samen Opleiden tussen Peel en Maas en Dommel en Aa Themagroep Pedagogisch Handelen kaarten.indd 1 28-01-17 19:17 kaarten.indd 2 28-01-17 19:17
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatieCultureel management van hogescholen
Cultureel management van hogescholen Workshop Fontys Docentevent Yolanda te Poel Lector Diversiteit in de jeugdzorg Fontys Hogeschool Pedagagogiek Eindhoven 10 januari 2013 Dialoog: Wat is goed cultureel
Nadere informatieTrainingen en workshops maart - juni 2019
academie Leren en doen! Trainingen en workshops maart - juni 2019 www.academie.zorgbelang-brabant.nl Trainingen & workshops KRACHTIG PITCHEN Vrijdag 29 maart 2019 Hoe vertel je kort en krachtig jouw idee
Nadere informatieVeens trainingen. opkomen voor jezelf. samen leren. meer zelfvertrouwen. lotgenoten ontmoeten. durven vragen. een groter netwerk
Veens trainingen opkomen voor jezelf een groter netwerk samen leren lotgenoten ontmoeten 1 meer zelfvertrouwen durven vragen Wil je jezelf ontwikkelen? Omdat je meer uit jezelf wilt halen? Of omdat je
Nadere informatieScheiden: do s en don ts voor hulpverleners en ouders
Scheiden: do s en don ts voor hulpverleners en ouders Resultaten focusgroep gescheiden ouders Onderdeel van het project Kind Centraal Capelle aan den IJssel Inleiding De afgelopen jaren is het aantal scheidingen
Nadere informatieOver het LSR Advies Informatie Coach of ondersteuner voor de raad Kijken hoe de raad werkt Kwaliteitsonderzoek...
Inhoud Over het LSR... 5 Advies... 6 Informatie... 8 Coach of ondersteuner voor de raad... 10 Kijken hoe de raad werkt... 10 Kwaliteitsonderzoek... 10 Cursussen en bijeenkomsten... 11 Cliëntvertrouwenspersoon...
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan
Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau) Voor u ligt het pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau). Hierin wordt beschreven
Nadere informatieDe b-learning is bedoeld voor verzorgenden werkzaam in de thuiszorg of in het verpleeg- of verzorgingshuis.
Blended learning mantelzorg, Doelgroep verzorgenden Docentenhandleiding fysieke bijeenkomst Inleiding Zorgen voor een naaste is een liefdevolle en dankbare taak. Mantelzorg, ook wel informele zorg genoemd,
Nadere informatieHet verhaal van Careyn Het Dorp
Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp
Nadere informatieSamen zijn we SBO Horizon. Hoe we omgaan met elkaar op school
Samen zijn we SBO Horizon Hoe we omgaan met elkaar op school 2 3 Fijn dat u dit leest. In dit boekje vertellen we hoe we met elkaar omgaan op SBO Horizon. Samen zijn we SBO Horizon Bij ons op school hebben
Nadere informatieIeder Motto project heeft nu per week 16 uur ondersteuning van een geestelijk verzorger.
Wie betaalt de geestelijke verzorging buiten de instelling? Inleiding tijdens studiemiddag VGVZ 4 april 2014. Elly Prinse, Centrum Levensvragen /MOTTO Rotterdam. Beste mensen, Mijn bijdrage aan deze studiemiddag
Nadere informatieOPLEIDING IK DEEL MIJN ERVARING
OPLEIDING IK DEEL MIJN ERVARING EEN OPLEIDING TOT ERVARINGSDESKUNDIGE VOOR MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING #DENKGROTER UIT EIGEN ERVARING... WAAROM IK AAN DEZE OPLEIDING BEN BEGONNEN? ALS
Nadere informatieArtikel Intervisiespel
Artikel Intervisiespel Maakt u wel eens gebruik van intervisie? Vinden uw deelnemers het ook zo moeilijk om een goede vraag te stellen? Voeren altijd dezelfde mensen het hoogste woord? Vervalt intervisie
Nadere informatieEen pedagoog is er altijd op uit de eigen regie te stimuleren
Inspiratie voor hbo zorg en welzijn Informele zorg & Pedagogiek aan de Hogeschool Utrecht Een pedagoog is er altijd op uit de eigen regie te stimuleren Een pedagoog is er altijd op uit de eigen regie te
Nadere informatieWerken vanuit gezamenlijk inzicht
werkvorm 1 Doel Elkaar feedback geven. Onderlinge samenwerking bevorderen. Respect voor onderlinge verschillen bevorderen. Ieder in eigen kwaliteiten inzetten en daarmee werkdruk verminderen. Er is werkdruk
Nadere informatieDraaiboek mini-burgerkabinet
Draaiboek mini-burgerkabinet 31 januari 2018 7 april 2018 Wat is het burgerkabinet en wanneer vindt dit alles plaats? Vlaams minister van Cultuur,, Jeugd en Brussel Sven Gatz wil burgers betrekken bij
Nadere informatieKennismaken met Planetree info@planetree.nl www.planetree.nl
Kennismaken met Planetree info@planetree.nl www.planetree.nl ONDERWIJS & PLANETREE Interesse in het mee doorvertalen van Planetree naar onderwijs en onderwijs organisaties? Neem neem contact op met jim@planetree.nl
Nadere informatieVan loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is.
Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Anik Serneels Klinisch psychologe, relatie- en gezinstherapeute, specialisatie narratieve
Nadere informatieWij weten hoe het voelt
www.freya.nl Twitter: @Freya_NL facebook.com/freyanl Wij weten hoe het voelt Om je heen lijkt iedereen zomaar kinderen te krijgen. Bij jou blijft die zo gewenste zwangerschap uit. Bij Freya weten we als
Nadere informatieMet elkaar in beweging voor een goede toekomst! Koersplan Savant Zorg Samen in beweging
Met elkaar in beweging voor een goede toekomst! Koersplan Savant Zorg 2017-2020 Samen in beweging De wens van cliënten staat voorop in onze zorg. Bij hen ligt de regie. We zijn samen in beweging Als organisatie
Nadere informatieRotterdams Ambassadrices Netwerk
De ambassadrice als werver van inburgeraars 1. Inleiding; eigen ervaringen 2 A. Wat is werven 2 B. Het belang van werven 2 C. Verwachtingen 3 D. Rollenspel 4 E. Opdracht 4 2. Voortraject: 4 A. Doel 4 B.
Nadere informatieDraaiboek 24 november, Gemeente Zwolle
Draaiboek 24 november, Gemeente Zwolle Locatie: Schepenzaal Parkeren: de gemeente heeft een kleine besloten parkeerplaats waar kosteloos gebruik van kan worden gemaakt. Toets hiervoor Grote Kerkplein 15,
Nadere informatieis er voor u! plannen voor 2015 1
is er voor u! plannen voor 2015 1 Welkom bij de Eik! In 2014 was het alweer 10 jaar geleden dat de Eik haar deuren opende. In de prachtige omgeving van landgoed Eikenburg met een prettige, warm aandoende
Nadere informatiePraktische tips voor het voeren van een gesprek
Praktische tips voor het voeren van een gesprek David ter Avest Laura Hoekstra Mirjam Karsten Het waarachtige verhaal Vragen stellen en luisteren, we doen het de hele dag en toch staan we er zelden bij
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatiePeel Duurzaam Gezond
Peel Duurzaam Gezond EXPERT MEETING KWETSBARE OUDEREN NAAR EEN GEZAMENLIJKE ACTIEAGENDA IN 2017 15 DECEMBER 2016 Uitgangspunten Peel Duurzaam Gezond Dit vraagt anders / innovatief kijken naar: 1. De patiënt,
Nadere informatieWaar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid
VeReFi Congres I Denken in mogelijkheden I 11 april 2017 Waar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid Marja van Vliet, PhD Instituut voor Positieve Gezondheid 1 1. De geheimen van de Blue
Nadere informatieOverdag bij ons. Dagactiviteiten om een zinvolle dag te beleven
Dagactiviteiten om een zinvolle dag te beleven Beschut thuis Herstel bij ons Tijdelijk bij Behandeling en expertise Bij u thuis Nie Meer structuur in uw dagelijks leven Zelfredzaamheid vergroten Met begeleiding
Nadere informatieSmart met geld Inspiratiedag Gezond Budget SAM
Smart met geld Inspiratiedag Gezond Budget SAM Voorstellen: MEE NL Trainer Smart met Geld Hogeschool Utrecht Kenniscentrum Sociale Innovatie Lectoraat Participatie en stedelijke ontwikkeling. Bibian Hengeveld
Nadere informatieDe Nieuwe Bestuurstafel Burgemeesters. Bijeenkomst 2 (in een serie van 3) Samenvatting. Maandag 28 november Kasteel de Hooge Vuursche, Baarn
De Nieuwe Bestuurstafel Burgemeesters Bijeenkomst 2 (in een serie van 3) Samenvatting Maandag 28 november 2011 Kasteel de Hooge Vuursche, Baarn De context van de bijeenkomst De context van de eerste bijeenkomst
Nadere informatieMaak t verschil N E T W E R K C A F É. 1 1 j a n u a r i Liesbeth Groen & Roos de Haan. 2-daagse training
Maak t verschil N E T W E R K C A F É 2-daagse training 1 1 j a n u a r i Liesbeth Groen & Roos de Haan Wat doet Talentcoach? Talentcoach is een sociale onderneming en brengt werelden samen. Geen winstoogmerk.
Nadere informatieOndernemingsplan Opella
Ondernemingsplan Opella 02 08 Op weg naar 2020 Bijzonder en gewoon Zorgdienstverlener Opella ondersteunt mensen op allerlei manieren, waarbij het zo zelfstandig mogelijk leven en wonen voorop staat. Ondanks
Nadere informatieTACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST
TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke
Nadere informatieImpact op zijn. leven
Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust
Nadere informatieOutplacement: voor de werknemer
Outplacement: voor de werknemer Ontslag: een keerpunt voor werkgever en werknemer De aanleiding tot outplacement is een toekomstig ontslag. Dat kan zijn door een reorganisatie of omdat werknemer en werkgever,
Nadere informatieVoor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij
Inspiratie voor hbo zorg en welzijn Informele zorg & Social Work aan de hogeschool Inholland Voor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij Voor onze opleiding geldt: samenwerken
Nadere informatieontdek de kracht van het geven
ontdek de kracht van het geven Berghummerstraat 15 7591 GX Denekamp T 053 53 75 777 F 053-53 75 760 E gerardusmajella@zorggroepsintmaarten.nl ontdek de kracht van het geven 02 Welkom. Ontdek de kracht
Nadere informatieVerslag bijeenkomst Mijn Zwolle van Morgen
Verslag bijeenkomst Mijn Zwolle van Morgen Woensdag 31 mei 2017 om 19.00 uur in de Stadkamer in Zwolle. Voorzitter Esther Groenenberg heette de aanwezigen op muzikale wijze welkom bij de bijeenkomst Mijn
Nadere informatieIn je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
Nadere informatieDit boekje is van:..
Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan
Nadere informatieKWALITEITSNETWERKEN: leren van elkaar. Een methode om de kwaliteit van forensische zorg te verhogen.
KWALITEITSNETWERKEN: leren van elkaar Een methode om de kwaliteit van forensische zorg te verhogen. CONTACT Voor meer informatie over de kwaliteitsnetwerken kunt u contact opnemen met: Diewke de Haen (ddehaen@efp.nl)
Nadere informatieIk sta er niet meer alleen voor!
Ik sta er niet meer alleen voor! Zelfredzaamheid en eigen kracht zijn centrale begrippen in onze participatiesamenleving. Eén gezin, één plan, één hulpverlener is al uitgangspunt van beleid. Daaraan wordt
Nadere informatieBijdragen aan een gezonde samenleving
Bijdragen aan een gezonde samenleving De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving heeft De Zorgagenda voor een gezonde samenleving opgesteld. Zoals ook in De Zorgagenda beschreven staat, betekent een gezond
Nadere informatieSamen leren en verbeteren met mijnkwaliteitvanleven.nl
Samen leren en verbeteren met mijnkwaliteitvanleven.nl De vragenlijst van Mijnkwaliteitvanleven.nl maakt kwaliteit van leven bespreekbaar en meetbaar. Het is een praktische werkvorm om op een gestructureerde
Nadere informatie