LEUVEN. Wetenschappen Wiskunde Informatica Fysica Chemie Biochemie en biotechnologie Biologie Geologie Geografie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "LEUVEN. Wetenschappen 2015-2016. Wiskunde Informatica Fysica Chemie Biochemie en biotechnologie Biologie Geologie Geografie"

Transcriptie

1 LEUVEN Wetenschappen Wiskunde Informatica Fysica Chemie Biochemie en biotechnologie Biologie Geologie Geografie Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd.

2 Infomomenten OKT. NOV. DEC. JAN. FEB. MAA. APR. MEI JUN. JUL. AUG. SEP. OPENLESWEEK oktober 2014 (herfstvakantie) OPENLESWEEK februari 2015 (krokusvakantie) INFODAG 21 maart 2015 INFOBEURS 9 mei 2015 INFOBEURS 5 september 2015 OPENLESWEEK Volg les tussen de studenten en snuif de sfeer op van je toekomstige studie omgeving. INFODAG Kom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit. Je kunt infosessies en rondleidingen volgen, een babbel hebben met studenten, proffen en studie(traject)begeleiders INFOBEURS Bezoek de infobeurs in de Universiteitshal met informatie over de opleidingen en studentenvoorzieningen.

3 Kiezen voor wetenschappen 3 Wiskunde 9 Informatica 25 Fysica 39 Chemie 55 Biochemie en biotechnologie 69 Biologie 83 Geologie 99 Geografie 115 Opleidingsonderdelen van de eerste fase 129 Faculteit Wetenschappen 144 Studiebegeleiding 144 Internationale ervaring 145 Verderstudeermogelijkheden 146 Campussen van de faculteit 148 Alle opleidingen van de faculteit 149 Profielen wetenschap en technologie 152 Praktisch 155 Inschrijven 155 Sociale Dienst 156 Huisvestingsdienst 156 Gelijke kansen 156 Overzicht academiejaar 157 Studeren in Leuven 158 Stadsplan en contactgegevens 160 Nuttige websites 165

4 Wetenschappen studeren zal je diepgaand en tijdloos vormen in de wondere wereld van de fundamentele wetenschap. We leven allemaal in een wereld die voortdurend verandert. Telkens weer duiken er nieuwe onderzoeksvragen en nieuwe uitdagingen op, en dat is precies wat wetenschappers boeit. Verwondering, nieuwsgierigheid, de passie en het plezier van het ontdekken, dat is wat hen drijft. Welke beroepsuitwegen heeft een wetenschapper? Wetenschappers vind je overal. Het zijn nieuwsgierige mensen, die de fenomenen in hun omgeving graag willen begrijpen en beheersen. Wetenschappers zijn breed opgeleid en ze zijn sterk in exact, logisch en analytisch denken. Die houding blijkt in de meest verscheiden professionele omgevingen een nuttige eigenschap. Wetenschappers leggen stevige fundamenten voor elke technologische innovatie in de maatschappij. Leuven met haar Faculteit Wetenschappen is een ideale plek om aan je toekomst te bouwen en een diploma te behalen dat universeel erkend wordt. Ik wens je een boeiende reis toe. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen

5 1 De KU Leuven is een onderzoeks- en onderwijsinstelling met internationale uitstraling. Alle opleidingen aan de KU Leuven zijn gebaseerd op het innovatieve onderzoek van haar wetenschappers en professoren. Ze prikkelen je nieuwsgierigheid en leiden je op tot een kritische en zelfstandige persoon. Waarom kiezen voor een opleiding wetenschappen in Leuven? Bij de Faculteit Wetenschappen staat de verwondering centraal, de verbazing over wat we zien, de wil om ook te overzien wat te klein of te groot of te veraf is. Nieuwsgierigheid is wat wetenschappers drijft! Als bachelor in de wetenschappen krijg je een brede opleiding in de wiskunde, informatica, fysica, chemie, biochemie en biotechnologie, biologie, geologie of geografie. Na de bachelor kun je doorstromen naar een masteropleiding, eventueel in een andere discipline dan je oorspronkelijk gekozen had en al dan niet met behulp van een voorbereidingsprogramma. De faculteit organiseert niet alleen discipline - specifieke masteropleidingen, maar biedt ook interdisciplinaire masters aan, zoals de master in de sterrenkunde, statistiek, toerisme of Space Studies. Die interdisciplinaire aanpak betekent niet dat je wetenschappelijke vorming minder fundamenteel wordt. Net de unieke combinatie van diepgang en interdisciplinariteit bereidt je beter voor op de praktijk, die zich vaak in een multidisciplinaire omgeving bevindt. De Faculteit Wetenschappen staat voor hoogstaand onderzoek in de departementen Wiskunde, Natuurkunde en Sterrenkunde, Chemie, Biologie en Aard- en Omgevings wetenschappen. Elk in hun vakdomein trekken 160 professoren, 130 postdoctorale onderzoekers en 630 doctoraat - studenten op onderzoek uit, met de vaste wil om natuur fenomenen te verklaren en ook te voorspellen. Oppervlakkige kennis is nooit voldoende. Wetenschappers houden ervan om nieuwe kennis te genereren, verbanden te zoeken en zo ook bij te dragen tot de technologie van de toekomst. De Campus Exacte Wetenschappen ligt grotendeels in Heverlee, in de groene omgeving van het Arenbergpark en Egenhoven Bos. Bachelor opleidingen in de wiskunde, informatica, fysica, biologie en chemie kun je ook in Kortrijk volgen.

6 2

7 3 Kiezen voor wetenschappen Is wetenschappen studeren iets voor jou? 4 Welke voorkennis moet je hebben? 5 Wat na je studies? 7

8 4 Is wetenschappen studeren iets voor jou? Wetenschappers zijn gedreven door verwondering en nieuwsgierigheid. Ze zitten voortdurend vol vragen. Wat gebeurt er met ons klimaat? Hoe vindt Google zijn zoekresultaten? Heeft digitale informatie een massa? Kunnen we het fileprobleem aanpakken met behulp van wiskundige modellen? Kun je één molecule zien? Wetenschappers willen de dingen graag grondig begrijpen, ze willen fenomenen kunnen verklaren en voorspellen. Ze analyseren wat ze zien en weten als geen ander hun waarnemingen te vertalen in modellen. Zo liggen ze aan de basis van nieuwe kennis, nieuwe verbanden en inzichten, en uiteindelijk van de technologie van de toekomst. In alle opleidingen van de Faculteit Wetenschappen kies je naast je hoofdrichting ook een minor. Je kunt kiezen voor een verbredende minor, of een minor die inzoomt op een domein dat verwant is aan je hoofdrichting. Er zijn ook twee specifieke minors met een vast pakket opleidingsonderdelen voor alle bacheloropleidingen: de minor onderwijs en de minor Business & Innovation. Overweeg je om leraar te worden, dan kun je de minor onderwijs kiezen. Je verdiept je in wetenschaps - educatie en neemt tijdens je bachelor- en masterfases al een heel aantal studiepunten op (een kwart in de bachelor- en de helft in de masteropleiding) die ook deel uitmaken van de lerarenopleiding. Ben je geïnteresseerd in het bedrijfsleven of overweeg je om zelf ondernemer te worden, dan is de minor Business & Innovation iets voor jou. Je leert de basisbegrippen van de economie en ontmoet via workshops gastdocenten uit de industrie. Je voert ook een project uit waarin je innoverende wetenschappelijke kennis omzet in de praktijk van een onderneming. Op p. 152 vind je een gedetailleerd profiel van een wetenschapper in spe. Corelab: wetenschappers en ingenieurs onder hetzelfde dak Eind 2014 verhuizen een aantal onderzoeksgroepen in de nanowetenschappen en nanotechnologie naar het gloednieuwe Corelab. Toponderzoekers uit verschillende departementen komen bij elkaar. Dat zal leiden tot hechtere en nieuwe samenwerkingen: de creatiefste ideeën ontstaan immers vaak in de wandelgangen.

9 KIEZEN VOOR WETENSCHAPPEN 5 Welke voorkennis moet je hebben? Gaan studeren aan de universiteit is een nieuwe mijlpaal in je leven. Met de juiste algemene en domein - specifieke voorkennis, vaardigheden en attitudes heb je alles in huis om een succesvolle student te worden. Twijfel je of je wel aan alle begintermen voldoet, dan heb je de keuze uit een reeks algemene of meer specifieke cursussen. De ijkingstoets van de Faculteit Wetenschappen helpt je achterhalen of je de vereiste achtergrond hebt. Je studieresultaten in het secundair onderwijs geven alvast een goede indicatie over je mogelijk - heden, maar ook je motivatie en studiemethode zijn belangrijk. Bovendien moet je over voldoende wiskundige en wetenschappelijke bagage beschikken. Deelname aan de ijkingstoets is niet verplicht, maar wordt wel sterk aangeraden. Je krijgt dankzij het advies een beter zicht op je academisch potentieel én je kunt je beter voorbereiden op een goede start aan de universiteit. wet.kuleuven.be/ijkingstoets De zomercursussen van de Faculteit Wetenschappen geven een opfrissing van geziene leerstof én staan ook stil bij begrippen en technieken die voor sommige studenten nieuw zijn. Niet iedereen heeft immers dezelfde voorkennis. Wiskunde De cursus is bedoeld voor toekomstige studenten wetenschappen, bio-ingenieurswetenschappen, ingenieurswetenschappen en biomedische wetenschappen. Of je nu wetenschapper of ingenieur wil worden, wiskunde heb je altijd nodig. Het is dan ook geen overbodige luxe om met een stevige bagage je studie aan te vatten. Tijdens deze cursus van één week worden een aantal belangrijke wiskundige methoden en begrippen opgefrist. Dagelijks worden zowel theorie als oefeningen op een actieve manier in verschillende modules doorgenomen, met aandacht voor je studiemethode. Chemie Chemie staat op het programma van de meeste bacheloropleidingen wetenschappen, bio-ingenieurs - wetenschappen, ingenieurswetenschappen en biomedische wetenschappen. Als je uit een studie richting komt waarin chemie niet zo uitgebreid aan bod kwam (één uur per week of minder) of als je je kennis wil opfrissen, is deze zomercursus misschien iets voor jou. set.kuleuven.be/zomercursus Binnen de domeinen van wetenschap en technologie zijn vijf onderwijsprofielen te onderscheiden: burgerlijk ingenieur(-architect), industrieel ingenieur, bio-ingenieur, wetenschapper en architectinterieurarchitect-stedenbouwkundige. Deze vijf profielen hebben gemeenschappelijke kenmerken, maar ook duidelijke verschillen. Je vindt de verschillende profielen op p. 152.

10 6 Verbeelding is belangrijker dan kennis. Albert Einstein ( ) OASE: opstap naar efficiënter studeren Onderwijsorganisatie met Alternatieve Semesterindeling en Evaluatie, kortweg OASE, staat voor een integrale aanpak die elk aspect van je leeromgeving voortdurend optimaliseert. OASE zorgt ervoor dat je niet méér maar wel béter studeert: actiever, bewuster, efficiënter en effectiever. In de eerste bachelorfase van de opleidingen wiskunde en fysica krijg je dankzij OASE de kans om een actieve en gemotiveerde leerhouding te ontwikkelen, en dat al van bij de start. wet.kuleuven.be/oase Welke vaardigheden ontwikkelen onze studenten tijdens hun opleiding, en hoeveel tijd besteden zij daaraan? Hieronder zie je de tijdsverdeling voor bachelor- en masterstudenten verdeeld over zeven competenties. De optelsom is telkens gelijk aan 100 %. Bachelor Master Wetenschappelijke disciplines Onderzoeken Ontwerpen Wetenschappelijke benadering Intellectuele basisvaardigheden Samenwerken/communiceren Context In de bacheloropleiding bouw je een goede basiskennis op, waardoor wetenschappelijke disciplines sterk doorwegen. Je scherpt je intellectuele vaardigheden aan en maakt je een wetenschappelijke aanpak eigen. In de masteropleiding wordt de aandacht toegespitst op je training als onderzoeker. Onderzoek gebeurt vaak in teamverband. Je leert de resultaten dan ook communiceren naar docenten, medestudenten en andere onderzoekers. Er is ook aandacht voor de maatschappelijke context en impact van wetenschap.

11 KIEZEN VOOR WETENSCHAPPEN 7 Wat na je studies? Met hun kritische, nieuwsgierige houding en logische manier van denken maken nogal wat alumni carrière in het onderzoek. Maar die houding blijkt ook in andere professionele omgevingen een nuttige eigenschap. Wetenschappers hebben een brede opleiding genoten, en ze zijn sterk in exact, logisch en analytisch denken. Ze zijn goed voorbereid op de professionele uitdagingen die ze op hun parcours tegenkomen. Wetenschappers zijn actief bij de overheid, in onderzoeks- en beleidsondersteunende functies. Of ze kiezen voor het onderwijs om hun kennis en passie door te geven aan nieuwe generaties. Velen vinden ook hun weg naar de privésector. Je vindt wetenschappers in grote internationale bedrijven, in kleinere bedrijven, in studiebureaus, vaak ook op managementniveau. Een behoorlijk aantal wetenschappers start een eigen bedrijf op. Meer weten over loopbaanmogelijkheden? Bekijk de brochure Wetenschappers op de werkvloer via wet.kuleuven.be/publicaties/alumniprofielen.pdf

12 8

13 9 Wiskunde Beginprofiel 12 Eindprofiel 13 Bacheloropleiding 15 Opbouw 15 Studieprogramma 18 Week van een student wiskunde 20 Masteropleidingen 21 Loopbaan 24

14 10 Wiskunde Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master, en de verschillende mogelijkheden tijdens dat traject. Bacheloropleiding Bachelor in de wiskunde (180 sp.) p. 15 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Beginprofiel p. 12 Minor economie Minor onderwijs Minor Business & Innovation Minor fysica en sterrenkunde Minor IT Studiebegeleiding p. 144

15 WISKUNDE 11 Masteropleidingen Master in de wiskunde (N/E) (120 sp.) p. 21 Eindprofiel p. 13 Optie onderwijs Optie onderzoek Professionele optie Andere masteropleidingen p. 21 Master in de fysica (N/E) (120 sp.) p. 51 Master in de sterrenkunde (N/E) (120 sp.) p. 52 Master in de bio-informatica (N/E) (120 sp.) p. 53 Master in de toegepaste informatica (120 sp.) p. 37 Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken (120 sp.) p. 22 Internationale ervaring p. 145

16 12 Beginprofiel Is wiskunde iets voor jou? Je bent een geboren wetenschapper (herken jezelf op p. 152). Je hebt een uitgesproken motivatie en interesse voor het wiskundige denken en zoeken. Een grote meerderheid van de studenten heeft in de derde graad van het secundair onderwijs zes tot acht uur wiskunde per week gevolgd. Logisch en analytisch denken en op zoek gaan naar creatieve oplossingen zijn uitdagingen voor jou. Je hebt een probleemoplossende houding en je wil die verder ontwikkelen. Je bent zelfstandig, kritisch en nauwgezet. Je werkt efficiënt en je geeft niet al te vlug op.

17 WISKUNDE 13 Eindprofiel Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld. Daardoor kun je binnen het vakgebied wiskunde je eigen bijdrage leveren. Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen. Je hebt een grondige kennis van en inzicht in de basisbegrippen, -methoden en -technieken van de wiskunde en haar deelgebieden: calculus, lineaire algebra, algebra, analyse, meetkunde, kans - rekening en statistiek, numerieke wiskunde, differentiaalvergelijkingen, fysisch toegepaste wiskunde. Je hebt kennis verworven in een aantal meer gespecialiseerde deelgebieden van de wiskunde. Je hebt basiskennis van fysica en informatica. Je hebt verbredende kennis van een of meerdere andere wetenschapsgebieden (zoals fysica, sterrenkunde, informatica, economie, wiskundige ingenieurstechnieken). Je begrijpt hoe deelgebieden van de wiskunde structureel samenhangen. Je bent in staat om de rol van de wiskunde te situeren in een bredere wetenschappelijke en maatschappelijke context. Je hebt je de wiskundig abstracte manier van denken eigen gemaakt en je kunt deze toepassen in nieuwe situaties. Je beheerst de taal van de wiskunde en je kunt een wiskundige redenering begrijpen, kritisch analyseren en zelf opbouwen. Je kunt vanuit wetenschappelijke vragen een probleemstelling formuleren en omvormen naar wiskundige taal en modellen. Je maakt gebruik van wiskundige technieken om de probleemstelling kritisch te analyseren en hiervoor oplossingen uit te werken. Je kunt een wiskundeproject plannen, uitwerken en uitvoeren. Je kunt courante wiskundige software gebruiken voor wetenschappelijk rekenen (zoals Matlab en Maple), statistische dataverwerking (R) en tekstverwerking (LaTeX).

18 14 Ken je deze onderwijstermen al? Opleidingsonderdeel Officiële term voor vak Opleiding Verzameling van opleidingsonderdelen. Er zijn bachelor- en masteropleidingen. De bacheloropleiding gaat altijd vooraf aan de masteropleiding. Studiepunt Drukt het aandeel van een opleidings - onderdeel binnen de totale opleiding uit: een opleidingsonderdeel van 6 studie punten weegt dus zwaarder door dan een van 3. Eén studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uur studietijd: voorbereidingen maken, college of practicum volgen, stage lopen, opdrachten maken, examens afleggen Opleidingsfase Een opleiding bestaat uit fases van een bepaalde hoeveelheid studiepunten. Zo bestaat een bacheloropleiding altijd uit drie fases van telkens ongeveer 60 studiepunten; de totale opleiding beslaat altijd 180 studie - punten. Een masteropleiding bestaat uit minstens één fase van 60 studiepunten.

19 WISKUNDE 15 Bacheloropleiding Wiskunde is de taal van de wetenschap. Haar kracht zit in de abstractie en de algemeenheid ervan. Wiskunde is eeuwenoud, maar springlevend. Tienduizenden wiskundigen wereldwijd ontwikkelen dagelijks nieuwe theorieën en toepassingen. Elke tien minuten wordt er ergens op deze planeet een nieuw wiskundig artikel gepubliceerd. De bacheloropleiding in de wiskunde biedt veel keuzevrijheid. Je kunt ze aanpassen aan jouw interesses. Misschien trekt de schoonheid van zuivere wiskunde jou aan, de kracht van een logische redenering en de zoektocht naar creatieve oplossingen. Of misschien word je juist geboeid door de antwoorden die wiskunde kan geven op vragen uit de wetenschap en de technologie. Opbouw De eerste opleidingsfase is volledig gemeenschappelijk voor alle studenten wiskunde. De opleidingsonderdelen calculus en bewijzen en redeneren zorgen voor een vlotte overgang tussen de wiskunde van het secundair onderwijs en die van de universiteit. Vanaf de tweede opleidingsfase kies je naast de verplichte opleidingsonderdelen ook voor een minor in een andere wetenschappelijke discipline (fysica en sterrenkunde, IT of economie) of voor de minor onderwijs, waarin je een aantal opleidingsonderdelen uit de lerarenopleiding wiskunde volgt. Elk van de minors geeft toegang tot de aansluitende master in de wiskunde. In deze masteropleiding diep je je kennis nog verder uit. Heb je voor een minor in een andere discipline gekozen, dan kun je eventueel doorstromen naar een master in die discipline. Het volledige bachelorprogramma bestaat uit 180 studiepunten. Daarvan liggen 138 studiepunten vast; 30 studiepunten vul je in door de keuze van je minor. De 12 resterende studiepunten vul je in met twee extra wiskundeopleidingsonderdelen. Een belangrijk deel van de opleiding bestaat uit een diepgaande studie van de drie fundamentele pijlers van de wiskunde: algebra, analyse en meetkunde. In opleidings onderdelen als kansrekenen en statistiek, numerieke wiskunde en vloeistofdynamica leer je de wiskunde toepassen op concrete problemen. Wat ik aan mijn richting heel leuk vind, is de band die ik heb met mijn mede - studenten. Omdat we met een kleine groep studenten samen zitten, kent iedereen elkaar en hangen we ook erg samen. Zo gaan we bijvoorbeeld dit jaar voor de tweede keer op weekend met alleen onze richting en ons jaar, de tweede master wiskunde. We organiseren alles zelf en zo goed als alle studenten gaan mee. We spreken ook regelmatig in Leuven zelf af. Bovendien hebben we een band met de proffen. Ze kennen ons bij naam, herkennen ons en gaan op een fijne manier met ons om. (Student)

20 16 OASE: opstap naar actief leren Onderwijsorganisatie met Alternatieve Semesterindeling en Evaluatie, kortweg OASE, staat voor een integrale aanpak die elk aspect van je leeromgeving continu optimaliseert. OASE zorgt ervoor dat je niet méér, maar wel béter studeert: actiever, bewuster, efficiënter en effectiever. In de eerste bachelor fase van de opleidingen wiskunde en fysica krijg je dankzij OASE de kans om een actieve en gemotiveerde leerhouding te ontwikkelen, en dat al van bij de start. wet.kuleuven.be/oase Wat mag je concreet verwachten? Het aantal contacturen (lessen en oefeningen) wordt gereduceerd. De vrijgekomen tijd spendeer je aan voorbereiding en verwerking van de leerstof, waarbij je kunt rekenen op de nodige begeleiding. Je krijgt geregeld feedback zodat jij én de docent je vorderingen kunnen volgen. Tijdens het semester zijn er meerdere toets- en feedbackmomenten die al dan niet meetellen voor je eindscore. De werkbelasting wordt gespreid over het semester, stresspieken worden vermeden. De blok als eenzame studeerperiode wordt ingekort, wat nog extra tijd creëert voor ondersteuning. Bachelor/master wiskunde en lerarenopleiding De specifieke lerarenopleiding wiskunde is een aparte opleiding van 60 studiepunten die je voorbereidt op het beroep van leraar wiskunde in het secundair onderwijs. In de minor onderwijs van de bachelor wiskunde kun je hiervan al 15 studiepunten opnemen. In de optie onderwijs van de master wiskunde verwerf je 30 studiepunten van de lerarenopleiding. De overblijvende 15 studie - punten neem je dan nog na je masteropleiding op. Wiskunde is nooit af, het is eindeloos uit te breiden. Soms ontmoet je in je onderzoek plots een raakpunt met een andere wiskundige discipline, en dat betekent meestal een doorbraak in het denken. Doorbraken komen vaak tot stand door serendipity. Je zoekt niet gericht naar iets, je vindt iets wat je eigenlijk niet zocht, of je stelt vast dat een zijspoor mogelijk belangrijker is dan het hoofdspoor waar je op zat. Dat kan enkel wanneer je denken niet verhinderd wordt door randvoorwaarden, wanneer je echt van eender welke veronderstelling kunt uitgaan en dan doordenkt over de consequenties. (prof. W. Van Assche)

21 WISKUNDE 17 De Brownse beweging: brandend actueel De Brownse beweging is een model voor een toevalswandeling, genoemd naar de Schotse botanicus Robert Brown die het fenomeen in 1827 observeerde bij de beweging van stuifmeel korrels. In de financiële wiskunde wordt de Brownse beweging gebruikt om de beurskoersen van opties te modelleren. De wiskundige beschrijving is van de hand van Albert Einstein en Norbert Wiener. In de bacheloropleiding wiskunde maak je kennis met de wiskundige begrippen die in dit model een rol spelen: limieten, algebraïsche vergelijkingen, meetkunde van krommen, analyse van modellen uit kansrekenen en statistiek, en de studie van differentiaalvergelijkingen die fysische systemen beschrijven. Een eindproject over afstotende Brownse paden vormt een mogelijke afsluiting van je bacheloropleiding.

22 18 Studieprogramma Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf p Je krijgt er een omschrijving van alle opleidingsonderdelen van de eerste opleidingsfase in de wetenschappen. Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster: Eerste fase Eerste semester: 30 studiepunten Bewijzen en redeneren 6 Calculus I 6 Lineaire algebra 6 Algemene natuurkunde I 6 Beginselen van programmeren 6 Tweede fase Derde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 6 Differentiaalvergelijkingen 6 Analyse II 6 Algebra I 6 Meetkunde I 6 Tweede semester: 30 studiepunten Algemene natuurkunde II 9 Analyse I 6 Kansrekenen en statistiek I 6 Algebraïsche structuren 3 Calculus II 3 Vierde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 6 Meetkunde II 6 Kansrekenen en statistiek II 6 Numerieke wiskunde 6 Wetenschapscommunicatie 3 Wijsbegeerte 3 Religie, zingeving en levensbeschouwing 3 Mogelijke minors: fysica en sterrenkunde - economie - IT - onderwijs - Business & Innovation

23 WISKUNDE 19 Wiskunde Ondersteuning Algemene verbreding Minor Derde fase Vijfde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 9 Statistical Inference 6 Wiskundige inleiding tot de vloeistofdynamica 6 Keuze 6 Eindproject 3 Zesde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 9 Complexe analyse 6 Algebra II 6 Keuze 6 Eindproject 3

24 20 Week van een student wiskunde Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studietijd omvat niet enkel college volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning. Een overzicht van het academiejaar vind je op p. 157 Calculus I G MAANDA orcollege 9-10:30 u. Ho lfstudie E begeleide ze AS O u. 10:30-13 kzitting u. Wer sportkot piste DINSDAG VRIJDAG orcollege 9-10:30 u. Ho en efeningen mak 10:30-13 u. O eide zelfstudie el u. Beg kzitting er u. W college ra Lineaire algeb e OASE begeleid 8:30-10:30 u. tudie zelfs en efeningen mak 10:30-13 u. O college or u. Ho ing eleide oefenzitt eg B u AG WOENSD Algemendee natuurkun u. Hoor G ZATERDA 9:30 u. rkunde Notities natuu en bijwerk ristien shoppen met K Bewijzeneren reden en en Oefeningen mak 8:30-10:30 u. ie ud st lf ze Begeleide 10:30-12:30 u. college or u. Ho eningen PC u. Oef ladies night! ZONDAG n!!! Uitslape s 11 u. doop Elia naar Leuven winabar van Beginselenmer en m a gr pro NDERDAG DO Werkzitting 8:30-13:30 u. llege u. Hoorco fenen u. Inoe t repetitie orkes TO DO ol bestellen snaren vio rs nieuwe vete

25 WISKUNDE 21 Masteropleidingen Elke bachelor in de wiskunde, onafhankelijk van de gekozen minor, kan doorstromen naar de master in de wiskunde. In functie van de gekozen minor tijdens de bacheloropleiding zijn er nog een aantal doorstroommogelijkheden naar de master van je minor. Sommige kunnen rechtstreeks gebeuren, andere na het volgen van een voorbereidingsprogramma. Master in de wiskunde (E) (120 studiepunten) In deze Nederlands- of Engelstalige masteropleiding kies je ofwel voor het profiel zuivere wiskunde, ofwel voor het profiel toegepaste wiskunde. In de zuivere wiskunde verdiep je je kennis van algebra, analyse en meetkunde. In de toegepaste wiskunde staan statistiek, fysisch toegepaste wiskunde en numerieke wiskunde centraal. Naast je keuze voor het profiel zuivere of toegepaste wiskunde kies je een van de volgende drie opties: Optie onderwijs Je volgt 30 studiepunten aan opleidingsonderdelen uit de specifieke lerarenopleiding wiskunde. Optie onderzoek Je volgt 30 studiepunten gespecialiseerde wiskunde, met onder andere gevorderde opleidings - onderdelen en seminaries die een inleiding bieden tot hedendaags onderzoek in de wiskunde. Professionele optie Je kiest 30 studiepunten aan opleidingsonderdelen uit diverse domeinen zoals financiën, ICT, economie, modellering en talen. Gaandeweg ontwikkel je je tot een kritische wetenschapper, gegeerd in het bedrijfsleven, het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek. De masterproef (eindwerk) tijdens de laatste opleidingsfase is de kroon op het werk. Je levert er een originele bijdrage tot het hedendaagse onderzoek in de wiskunde mee. Master in de statistiek (E) (120 studiepunten) Het programma biedt een brede opleiding in de statistiek, op een degelijk wetenschappelijk niveau en gericht op enkele belangrijke toepassingsgebieden: biomedische statistiek, statistiek in sociale wetenschappen, statistiek in de industrie en de overheid. Je wordt getraind in de theoretische en de praktische aspecten van de statistiek. Je leert basis - concepten en -methodes hanteren en een probleemoplossende houding aannemen. De docenten komen uit verschillende departementen en faculteiten en doen actief onderzoek. Ze verrijken je opleiding door aan te tonen in welke disciplines de statistiek beoefend wordt en op welke domeinspecifieke manier dat gebeurt. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

26 22 Ik vond wiskunde in het middelbaar altijd al redelijk leuk, omdat het een vak was dat ik moest begrijpen, een vak dat niet zomaar papegaaienwerk was. In de krokus - vakantie ben ik dan een kijkje komen nemen tijdens de Openlesweek en ik was meteen verkocht! De wiskunde ging veel dieper, was veel groter dan ik oorspronkelijk dacht en een babbeltje met de studenten overtuigde me helemaal. Ik ben nog steeds heel blij dat ik voor wiskunde gekozen heb. (Nele, student) Master in de verzekeringen (60 studiepunten)* Je verwerft de nodige kennis en vaardigheden om bestaande en toekomstige problemen in de financiële en verzekeringswereld te begrijpen en oplossingsgericht te werken. Aansluitend kun je nog de Engelstalige master-na-masteropleiding Master of Financial and Actuarial Engineering volgen. Na deze opleiding krijg je de titel van actuaris. Master in de sterrenkunde (E) (120 studiepunten) Na minor fysica en sterrenkunde Zie p. 52 Master in de fysica (E) (120 studiepunten) Na minor fysica en sterrenkunde, mits het volgen van een voorbereidingsprogramma Zie p. 51 Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken (120 studiepunten) Na minor IT, mits een gerichte invulling van de keuzeopleidingsonderdelen Onder wiskundige ingenieurstechnieken verstaan we het ontwerpen, analyseren, implementeren en gebruiken van wiskundige modellen en technieken, van statistische methodieken en grootschalige datamining en van numerieke algoritmen. Master in de bio-informatica (E) (120 studiepunten) Na minor IT Zie p. 53 (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden. * De omvang van deze masteropleiding kan in de toekomst vermeerderen van 60 naar 120 studiepunten.

27 WISKUNDE 23 Overal wiskunde! Wiskunde zit achter veel alledaagse dingen. Neem nu Google: de zoek machine is gebaseerd op lineaire algebra. Idem met encryptie van betalingen via internet. Op een elektronische identiteitskaart zitten allerlei gegevens vercijferd met algoritmen. Omzetting van beeld of klank naar signaal, zoals in digitale tv of gsm-verkeer, is gebaseerd op Fourier-analyse. Nog zo n fenomeen dat je in allerlei contexten tegenkomt, zijn complexe netwerken. Facebook is een voor de hand liggend voorbeeld. Zo n netwerk kun je wiskundig beschrijven met grafen theorie. Een graaf is een set van knooppunten met verbindingen. Op Facebook ben jij een knooppunt met verbindingen naar al je vrienden, die op zich ook weer knooppunten zijn. Wiskundige theorie leert ons dat je van elke Facebook gebruiker naar zowat elke andere geraakt in een traject van maximum zeven knooppunten. prof. W. Van Assche, maart 2012 Toegepaste wiskunde speelt een centrale rol bij moderne ruimteweersvoorspellingen, die de invloed van zonne-uitbarstingen op onze aardse magnetosfeer doorrekenen. Die uitbarstingen kunnen gps-signalen verstoren, vliegtuigroutes onveilig maken, of occasioneel hele elektriciteitscentrales lamleggen. Nauwkeurige voorspellingen vereisen analytische en numerieke oplossingsmethoden voor differentiaal vergelijkingen, en maken efficiënt gebruik van de krachtigste supercomputers ter wereld. prof. R. Keppens, september 2013

28 24 Loopbaan De arbeidsmarkt waardeert wiskundigen, omdat ze creatief en nauwkeurig tal van problemen kunnen analyseren en oplossen. Veel afgestudeerden kiezen voor wetenschappelijk onderzoek. Je volgt een doctoraatsopleiding en je bereidt een doctoraat voor waarin je je onderzoeksresultaten bundelt. Na het volgen van de specifieke lerarenopleiding (die je al grotendeels binnen de master in de wiskunde kunt opnemen) kun je als leraar wiskunde in het secundair of hoger onderwijs aan de slag. Je komt meestal terecht in de aso-richtingen, maar je kunt ook in het tso aan de slag. Ook in het bedrijfsleven en de bank- en verzekeringssector stijgt de vraag naar wiskundigen. Daar beheren ze bijvoorbeeld aandelenfondsen of werken ze op de studiedienst. Financiële wiskunde en actuariële wiskunde (verzekeringswiskunde) zijn zo belangrijke toepassingsgebieden geworden. Financieel & IT IT-analist Statisticus Financieel analist Risicobeheer Beursexpert Verzekeringen Onderzoek Onderzoeker aan de universiteit Cryptografie KMI Sterrenwacht Beeldverwerking Onderwijs Docent hogeschool Leraar wiskunde De opleiding wiskunde ontwikkelt een aantal vaardigheden die in het professionele leven breed inzetbaar en sterk gevraagd zijn. Het is met andere woorden een opleiding met een toekomst, die bovendien veel verder reikt dan enkel het vakgebied wiskunde. (Johan Thijs, ceo van KBC-groep)

29 25 Informatica Beginprofiel 28 Eindprofiel 29 Bacheloropleiding 31 Opbouw 31 Studieprogramma 32 Week van een student informatica 34 Masteropleidingen 37 Loopbaan 38

30 26 Informatica Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master, en de verschillende mogelijkheden tijdens dat traject. Bacheloropleiding Bachelor in de informatica (180 sp.) p. 31 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Beginprofiel p. 28 Minor verbreding Minor Business & Innovation Studiebegeleiding p. 144

31 INFORMATICA 27 Masteropleidingen Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen (120 sp.) p. 37 Eindprofiel p. 29 Specialisatie software engineering Specialisatie computationele informatica Specialisatie gedistribueerde systemen Specialisatie artificiële intelligentie Specialisatie veilige software Specialisatie mens-machine communicatie Master in de toegepaste informatica (60 sp.)* p. 37 Specialisatie softwareontwikkeling en gedistribueerde systemen Specialisatie multimedia Specialisatie artificiële intelligentie Andere masteropleidingen p. 37 * De omvang van deze masteropleiding kan in de toekomst vermeerderen van 60 naar 120 studiepunten. Internationale ervaring p. 145

32 28 Beginprofiel Is informatica iets voor jou? Je bent een geboren wetenschapper (herken jezelf op p. 152). Je hebt aanleg voor het analyseren en structureren van problemen en het creatief bedenken van oplossingen. Informatici zijn geen fanatieke computergebruikers die nachtenlang achter een scherm virussen ontwerpen en inbreken bij de CIA. Informatica is een wetenschap. Je kunt je nauwkeurig uitdrukken en methodisch en ordelijk denken en werken. Je kunt met veel mensen communiceren zonder in een technisch jargon te vervallen. Het is niet nodig dat je voor je aan de studie begint een computer uit elkaar kunt halen en daarna weer in elkaar kunt knutselen. Enige kennis over de werking en de mogelijkheden van de apparatuur is nuttig, maar dat wordt je sowieso aangeleerd. Je hebt aanleg en interesse voor wiskunde. Dat is nuttig om oplossingen te zoeken en te formuleren. Je bent altijd bereid om je kennis bij te scholen - voortdurende veranderingen zijn immers eigen aan de informaticawereld.

33 TOEGEPASTE ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN INFORMATICA 29 Eindprofiel Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld. Daardoor kun je binnen het vakgebied informatica je eigen bijdrage leveren. Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen. Je beschikt over parate en actieve kennis van de architectuur, opbouw en werking van computer - systemen, van besturingssystemen en van computernetwerken. Je beheerst de principes en technieken van het ontwerpen en testen van softwaresystemen en van hun specificatie en implementatie. Je hebt inzicht in de verschillende klassen van programmeertalen en hun uitvoeringsmechanismen en in belangrijke gegevensstructuren en algoritmen. Je beheerst technieken, methodes en talen voor het gebruik, het ondervragen, het beheer en het ontwikkelen van gegevensbanken en informatiesystemen. Je hebt kennis en inzicht in de theoretische grondslagen van de informatica. Je hebt je gespecialiseerd in een van de domeinen van de informatica: gedistribueerde systemen, veilige software, artificiële intelligentie, software engineering, mens-machine communicatie of computationele informatica. Je blijft graag bij in de snel ontwikkelende sector van IT. Je kunt abstract en analytisch denken, bestaande werkelijkheden modelleren en nieuwe modellen ontwerpen en formaliseren. Je kunt in teamverband werken. Vlaamse programmeerwedstrijd Het Departement Computerwetenschappen startte in 2009, in samenwerking met de andere Vlaamse universiteiten, met de Vlaamse Programmeerwedstrijd. In 2013 losten meer dan 500 deelnemers een reeks programmeeropgaven in een van de zestien aangeboden talen op. Deelnemers uit het secundair onderwijs, de hogescholen en de universiteiten zijn elk jaar opnieuw goed vertegenwoordigd. Het enthousiasme is altijd groot. Wil jij meedoen aan een van de komende edities? Hou dan zeker de website in de gaten!

34 30 Ken je deze onderwijstermen al? Opleidingsonderdeel Officiële term voor vak Opleiding Verzameling van opleidingsonderdelen. Er zijn bachelor- en masteropleidingen. De bacheloropleiding gaat altijd vooraf aan de masteropleiding. Studiepunt Drukt het aandeel van een opleidings - onderdeel binnen de totale opleiding uit: een opleidingsonderdeel van 6 studie punten weegt dus zwaarder door dan een van 3. Eén studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uur studietijd: voorbereidingen maken, college of practicum volgen, stage lopen, opdrachten maken, examens afleggen Opleidingsfase Een opleiding bestaat uit fases van een bepaalde hoeveelheid studiepunten. Zo bestaat een bacheloropleiding altijd uit drie fases van telkens ongeveer 60 studiepunten; de totale opleiding beslaat altijd 180 studie - punten. Een masteropleiding bestaat uit minstens één fase van 60 studiepunten.

35 INFORMATICA 31 Bacheloropleiding Informatica is tegelijk een abstracte en een toegepaste wetenschap. De intellectuele uitdagingen binnen die wetenschap zijn legio: systematische software ontwerpen en grondig testen, virussen bestrijden, gigantische hoeveelheden informatie beheren. De informatica bestudeert methodes om problemen op een systematische en conceptuele manier op te lossen, zonder dat daar noodzakelijk een computer aan te pas komt. Een informaticus is dus veel meer dan een programmeur. De opleiding biedt studiemateriaal aan met een hoog abstractieniveau, dat kan worden toegepast op veel concrete situaties. Je krijgt ook oog voor de praktische realiseerbaarheid, efficiëntie, flexibiliteit, aanpasbaarheid, robuustheid en economische verantwoording. Daarnaast gaat er ook veel aandacht naar mogelijke technieken van morgen. Een informaticus moet immers mee evolueren en nieuwe uitdagingen aankunnen. Opbouw De bacheloropleiding in de informatica is vanaf de eerste opleidingsfase gericht op informatica zelf. Daarnaast is er een degelijke ondersteuning van andere wetenschappelijke opleidingsonderdelen, waaronder een aanzienlijk pakket discrete wiskunde. Via verbredingsopleidingsonderdelen maak je ook kennis met een of meerdere andere wetenschapsgebieden. Je legt daarbij telkens de link met de informatica. Het programma van de eerste opleidingsfase is voor alle informaticastudenten gemeenschappelijk. Vanaf de tweede fase begin je aan een minor, waarin je kennismaakt met andere domeinen van de wetenschappen en daarbuiten. Naast een gemeenschappelijk pakket verbredende opleidings - onderdelen kun je kiezen voor een pakket meer economisch getinte opleidingsonderdelen, een pakket opleidingsonderdelen met een technologische inslag of een pakket opleidingsonderdelen met brede wetenschappelijke kijk. De bacheloropleiding vervult vooral een doorstroomfunctie naar de master in de ingenieurs - wetenschappen: computerwetenschappen (120 sp.) en naar de master in de toegepaste informatica (60 sp.). Als alternatief is er na een weloverwogen keuze van uitbreidingsopleidings - onderdelen in de tweede en de derde fase een overgang naar een aantal andere masteropleidingen mogelijk. Maar ook met je diploma van bachelor in de informatica kun je op een aangepast niveau als informaticus functioneren. In mijn huidige functie moet ik zelf niet programmeren, maar dankzij mijn technische achtergrond kan ik beter communiceren met de ontwikkelaars en kan ik beter inschatten of iets technisch haalbaar zal zijn. (Lucie Van Hove, functioneel analist, CSC)

36 32 Studieprogramma Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf p Je krijgt er een omschrijving van alle opleidingsonderdelen van de eerste opleidingsfase in de wetenschappen. Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster: Eerste fase Eerste semester: 30 studiepunten Beginselen van programmeren 6 Tweede fase Derde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 9 Structuur en organisatie van computersystemen 6 Artificiële intelligentie 6 Informatica werktuigen 6 Logica voor informatici 6 Wiskunde I 6 Besturingssystemen 6 Lineaire algebra 6 Statistiek 3 Tweede semester: 30 studiepunten Fundamenten voor de informatica 6 Vierde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 9 Gegevensstructuren en algoritmen 6 Toepassingen van meetkunde in de informatica 6 Objectgericht programmeren 6 Natuurkunde voor informatici 6 Wiskunde II 3 Gegevensbanken 6 Numerieke wiskunde 6 Wetenschapscommunicatie 3 Wijsbegeerte 3 Mogelijke minors*: verbreding traject 1 - bedrijfs economie / verbreding traject 2 - technologie / verbreding traject 3 - wetenschappen - Business & Innovation * Als alternatief voor de minor verbreding kunnen studenten, in samenspraak met de programmadirecteur, een coherent pakket van minstens 35 studiepunten samenstellen in andere domeinen zoals wiskunde, fysica of biowetenschappen. Er is in dat geval evenwel geen garantie dat dit pakket van opleidingsonderdelen in je rooster past.

37 INFORMATICA 33 Informatica Ondersteuning Algemene verbreding Minor Derde fase Vijfde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 8 Automaten en berekenbaarheid 6 Toepassingen van de algebra in de informatica 6 Declaratieve talen 6 Bachelorproef 4 Zesde semester: ± 30 studiepunten Minor ± 7 Computer Networks 6 Software-ontwerp 6 Bachelorproef 5 Kansrekenen 3 Religie, zingeving en levensbeschouwing 3

38 34 Week van een student informatica Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studietijd omvat niet enkel college volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning. Een overzicht van het academiejaar vind je op p. 157 VRIJDAG G MAANDA informatici u. Logica voor 10:30-12:30 (oefenzitting) rammeren nselen van prog u. Begi (oefeningen) n rbereide u. Voomputersystemen co ktuigen Informatica wer 8:30-10:30 u. a) practic (oefeningen & ructuren en St u :30temen n computersys va organisaties a) tic prac (oefeningen & i voor informatic ca gi Lo u (hoorcollege) kot sport G ZATERDA DINSDAG Structuren en 8:30-10:30 u. computersystemen n organisaties va ) ge le (hoorcol u. fitness P oefeningen u. BVaken m Studeren BVP e Alma met Jessiitoraatssessie u. Mon nde I (oefeningen) isku 16-17:30 u. W a-cantus 20 u. Scientic AG WOENSD Structuren en 8:30-10:30 u. computersystemen n organisaties va ) ge le (hoorcol werktuigen u. Informatica 10:30-12:30 (hoorcollege) ica Informat 13:30-15:30 u. eren ud st in werktuigen eningen) iskunde I (oef 16-17:30 u. W!!! itslapen U AG DONDERD rcollege) iskunde I (hoo u. W rammeren nselen van prog u. Begi (hoorcollege) en kunde I studer u. Wis -td kebab & Wina ZONDAG e hom eningen u. Oefmputersystemen co TO DO hartsnlagbatterrijveen nge mete rva eerstiften rk nieuwe ma

39 INFORMATICA Slimm e mac hines Een sp ee dat vla rpunt van on k tot d s onde ew rzo is beve iliging v ereldtop. Bin ek is beveil iging. an gro nen he worde We be o n, t t belan horen g. Cod banksysteem sterke zijn gebasee op eringen rd op w b compo die daa ijvoorbeeld iskund nent in zijn in e. Wis r logisch de ople v o o r geb kun redene iding, e ren. en info de is natuurli ruikt Andere jk een r m a ticus m ty oet ee waarva pes onderz n kei o n e deeldo machine lea k gaan over artificië rning e meinen n data le inte een ze zijn. In min llig er he dingen sterke reput t ene dome ing twee be entie, langrijk in, waa atie he te leren eft, wo e rin het het ex. In da rdt depart plo ta ement worde reren van gig mining, het a geprobeerd no om de ndere a m do winkele veral verzam ntische hoev eelhed mein, draait achine eld, ze n en w en dat h lfs in d aar info produc et om a. Die e supe rmatie ten ge data r kocht m w a o r rd k t waar t opge worde slagen je gaat n. Ook n over w etwerk elke e n zijn e trend is en dom het we eigen machin rken in de c ein voor ond erzoek loud. es, nu huren Vroe. Ee is d bij met he gespecialise e trend om s ger had elke n recente erde e c t lease organ h ijfruim xte n van die er bedrijfs rne bedrijve te en reken isatie verant kracht n. Je k woord wagen houde te unt d elijk s bij ne implice n volgetank voor zijn dat gespecialise at vergelijken te auto ert dus er altijd erde b e k in het dat je bu gegev laarstaat. C een keurig o drijven loud c ens er n d beveilig itenland. Je eromput gen h ing no ing dig, nie ebt dan een s anders zitt en, ev gr uwe ve En dan ent reisten ote troughp heb je u d t en go ueel u s voor s nog he van be ede ystem eld th en. dat is g creatie en -v ele domein van co erwerk eëvolu m eerd. ing. In gaming puter graph (prof. E ic k un je z. Steeg ien hoe s, mans, enorm maart 2013) 35

40 36

41 INFORMATICA 37 Masteropleidingen Elke bachelor in de informatica kan doorstromen naar de master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen of naar de master in de toegepaste informatica. Daarnaast zijn er een aantal masteropleidingen met een brede instroom, waartoe ook bachelors in de informatica worden toegelaten. De verschillende masters worden hieronder inhoudelijk toegelicht. Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen (120 studiepunten) Je specialiseert je verder in specifieke domeinen van de informatica en verdiept je naar eigen voorkeur in een bepaalde specialisatie. Er zijn zes specialisaties: gedistribueerde systemen, veilige software, artificiële intelligentie, software engineering, mens-machine communicatie en computationele informatica. Die worden allemaal gedragen door onderzoeksgroepen binnen het Departement Computerwetenschappen. Met ruim 200 personeelsleden is dat veruit het grootste informaticadepartement van Vlaanderen. De opleiding geeft je ook meer inzicht in het beoefenen van informatica in een bedrijfscontext en in een onderzoekscontext. De masteropleiding in de computerwetenschappen wordt georganiseerd door de Faculteit Ingenieurswetenschappen. Op het einde van je opleiding krijg je de titel van burgerlijk ingenieur. Master in de toegepaste informatica (60 studiepunten)* Deze master bereidt je voor op een loopbaan in de software-industrie. In de master worden enkele domeinen van de informatica verder uitgediept. Kies je voor de optie softwareontwikkeling en gedistribueerde systemen, dan bestudeer je geavanceerde technieken voor de praktische ontwikkeling van complexe softwaresystemen. Kies je voor de optie multimedia, dan leer je multimediale systemen bouwen en exploiteren. Je maakt ook kennis met de grafische aspecten van computersystemen en met interfaces voor eindgebruikers. In de optie artificiële intelligentie gaat de aandacht naar het bouwen van intelligente systemen, die onder meer moeten leren omgaan met zeer grote hoeveelheden gegevens. Master in de statistiek (E) (120 studiepunten) Zie p. 21 Master in het informatiemanagement (60 studiepunten)* Dit programma biedt je een niet-technische vorming in informatiebeheer of Information Management. De nadruk ligt niet op de technologie zelf, wel op het doelmatig en efficiënt inzetten en beheren van informatietechnologie. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden. * De omvang van deze masteropleiding kan in de toekomst vermeerderen van 60 naar 120 studiepunten.

42 38 Samen met twee collega s heb opgestart, een bedrijf bedoeld om universiteiten te helpen hun onderzoeksoutput op een goede manier online te ontsluiten. Wij ontwikkelden LIRIAS, de centrale repository van al het door de KU Leuven geproduceerde onderzoek, die maandelijks door unieke bezoekers wordt geraadpleegd. (Bram Luyten, NV) Loopbaan Een universitaire informaticus heeft uitzicht op een brede waaier van loopbaanmogelijkheden waaronder onderwijs, wetenschapscommunicatie, wetenschappelijk onderzoek, overheid, industrie en ontwikkelingssamenwerking. Softwarebureaus, telecommunicatiebedrijven, banken, verzekeringsinstellingen en overheids - instanties bieden je heel wat mogelijkheden. Je werkt er mee aan de ontwikkeling van programmatuur en het ontwerp van informatiesystemen. Je bent verantwoordelijk voor het management van informatiserings- en automatiseringsprojecten of je doet er onderzoek naar nieuwe toepassingen, methoden, concepten, algoritmen... Daarnaast kun je ook als leraar of docent in het secundair en hoger onderwijs terecht. IT-toepassingen Financiële sector Ontwikkelaar van nieuwe applicaties Specifieke IT-industrieën (games, graphics, gps...) Onderwijs & onderzoek Leraar informatica Onderzoeker Docent hogeschool Zorgsector IT & telecom Informaticabedrijven Communicatiesector Kmo's Consultant Systeemverantwoordelijke Ik sta aan het hoofd van de operationele afdeling die verantwoordelijk is voor het beheer en de installatie van alle unix/linux systemen van de VRT. Zo vormt ook de infrastructuur van de webomgeving een belangrijk deel van mijn opdracht: bij de VRT gaat het om een omgeving met ruim unieke bezoekers en meer dan 2 miljoen page views per dag. (Pieter Adams, hoofd GMII-opslag, VRT)

43 39 Fysica Beginprofiel 42 Eindprofiel 43 Bacheloropleiding 45 Opbouw 45 Studieprogramma 48 Week van een student fysica 50 Masteropleidingen 51 Loopbaan 54

44 40 Fysica Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master, en de verschillende mogelijkheden tijdens dat traject. Bacheloropleiding Bachelor in de fysica (180 sp.) p. 45 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Beginprofiel p. 42 Minor onderwijs Minor Business & Innovation Minor wiskunde Minor sterrenkunde-informatica Minor bio-chemische wetenschappen Studiebegeleiding p. 144

45 FYSICA 41 Masteropleidingen Master in de fysica (N/E) (120 sp.) p. 51 Eindprofiel p. 43 Theoretische fysica Kernfysica Fysica van de gecondenseerde materie Master in de sterrenkunde (N/E) (120 sp.) p. 52 Andere masteropleidingen p. 52 Master in de wiskunde (N/E) (120 sp.) p. 21 Master in de bio-informatica (N/E) (120 sp.) p. 53 Master in de chemie (N/E) (120 sp.) p. 65 Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology (120 sp.) p. 80 Internationale ervaring p. 145

Informatica. Beginprofiel 26. Eindprofiel 27. Bacheloropleiding 29. Opbouw 29 Studieprogramma 30 Week van een student informatica 32.

Informatica. Beginprofiel 26. Eindprofiel 27. Bacheloropleiding 29. Opbouw 29 Studieprogramma 30 Week van een student informatica 32. 23 Informatica Beginprofiel 26 Eindprofiel 27 Bacheloropleiding 29 Opbouw 29 Studieprogramma 30 Week van een student informatica 32 Loopbaan 34 24 Informatica Onderstaand schema schetst je studietraject

Nadere informatie

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken.

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. 26 INFORMATICA Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Beginprofiel p. 28 Bacheloropleiding Bachelor

Nadere informatie

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken.

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. 10 Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Bacheloropleiding Bachelor in de wiskunde (180 sp.)

Nadere informatie

Master in de toegepaste informatica

Master in de toegepaste informatica LEUVEN t Master in de toegepaste informatica + schakelprogramma Specialisaties: softwareontwikkeling en gedistribueerde systemen multimedia artificiële intelligentie Rubik s Cube used by permission of

Nadere informatie

Informatica aan de Universiteit Antwerpen

Informatica aan de Universiteit Antwerpen Informatica aan de Universiteit Antwerpen Academische Bachelor en Master Waarom Informatica? Informatica heeft een enorme impact Informatica is een boeiende wetenschap Brede keuze uit tewerkstellingsmogelijkheden:

Nadere informatie

Fysica. Beginprofiel 38. Eindprofiel 39. Bacheloropleiding 41. Opbouw 41 Studieprogramma 44 Week van een student fysica 46.

Fysica. Beginprofiel 38. Eindprofiel 39. Bacheloropleiding 41. Opbouw 41 Studieprogramma 44 Week van een student fysica 46. 35 Fysica Beginprofiel 38 Eindprofiel 39 Bacheloropleiding 41 Opbouw 41 Studieprogramma 44 Week van een student fysica 46 Loopbaan 48 36 Fysica Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende

Nadere informatie

Studietrajectwijzer voor studenten Wetenschappen Campus Kortrijk. Studie-Cluster:

Studietrajectwijzer voor studenten Wetenschappen Campus Kortrijk. Studie-Cluster: Studietrajectwijzer voor studenten Wetenschappen Campus Kortrijk Studie-Cluster: Fysica (m.i.v. doorstroom ingenieurswetenschappen) (m.i.v. doorstroom ingenieurswetenschappen) Bijgaand schema, opgesteld

Nadere informatie

Master in de toegepaste informatica

Master in de toegepaste informatica LEUVEN t Master in de toegepaste informatica + schakelprogramma Specialisaties: softwareontwikkeling en gedistribueerde systemen multimedia artificiële intelligentie Rubik s Cube used by permission of

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Master in de sterrenkunde. Faculteit Wetenschappen. Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com

Master in de sterrenkunde. Faculteit Wetenschappen. Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Master in de sterrenkunde Faculteit Wetenschappen Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Sterrenkunde, een uitdagende masteropleiding Bij de opleiding sterrenkunde aan de KU

Nadere informatie

Master in de ingenieurs - wetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken

Master in de ingenieurs - wetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken LEUVEN t Master in de ingenieurs - wetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken Faculteit Ingenieurswetenschappen De steeds toenemende computercapaciteit voor de verwerking van metingen, de opslag van

Nadere informatie

Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen

Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen Lerarendag wetenschappen Lerarendag wetenschappen Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen fundamentele wetenschappen nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en onderwijs wetenschappers

Nadere informatie

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD HBO-ICT INFORMATICA BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 2014-2015 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING, SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DE VIERJARIGE DEELTIJDOPLEIDING

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek BRUSSEL t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook

Nadere informatie

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie & Biotechnologie Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie en biotechnologie De opleiding Jouw profiel Een Een student student aan aan het het woord woord Studiebegeleiding@science

Nadere informatie

Master in de ingenieurs weten schappen: computerwetenschappen

Master in de ingenieurs weten schappen: computerwetenschappen LEUVEN t Master in de ingenieurs weten schappen: computerwetenschappen Opties: Gedistribueerde systemen Veilige software Artificiële intelligentie Software engineering Mens-machinecommunicatie Computationele

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Industrieel ingenieur Sta je graag

Nadere informatie

Competentie-invullingsmatrix

Competentie-invullingsmatrix Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Overzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen

Overzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Start to study Overzicht Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Hoe maak je een goede studiekeuze? Studiekeuze Neem je tijd! begin

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst HOGER INSTITUUT VOOR WIJSBEGEERTE Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst Combineer filosofie met een andere opleiding (rechten, sociologie, psychologie, geschiedenis ) Beste (toekomstige)

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek ANTWERPEN t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Master in de journalistiek De master in de journalistiek vormt kritische journalisten die klaar zijn voor de arbeidsmarkt. De weloverwogen

Nadere informatie

Master in de ingenieurs weten schappen: computerwetenschappen

Master in de ingenieurs weten schappen: computerwetenschappen LEUVEN t Master in de ingenieurs weten schappen: computerwetenschappen Specialisaties : Gedistribueerde systemen Veilige software Artificiële intelligentie Software engineering Mens-machinecommunicatie

Nadere informatie

Master in de meertalige communicatie

Master in de meertalige communicatie BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als

Nadere informatie

Master in de sterrenkunde

Master in de sterrenkunde LEUVEN t Master in de sterrenkunde Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Faculteit Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa.

Nadere informatie

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes:

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes: ZER Informatica Resultaten programma-evaluatie Programma-evaluatie 5 enquêtes: - Overgang secundair onderwijs universiteit - Studenten die niet aan examens deelnamen / met hun opleiding stopten - Evaluatie

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen LEUVEN t Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een

Nadere informatie

Positionering technologische profielen. Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen

Positionering technologische profielen. Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Positionering technologische profielen Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Situering v/d industrieel ingenieur Doen Theorie Academische opleiding

Nadere informatie

Master in het vertalen

Master in het vertalen BRUSSEL t Master in het vertalen Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de

master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de Wat je zeker moet Weten: diploma master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de studieduur 2 jaar =

Nadere informatie

Talen en wetenschappen

Talen en wetenschappen Talen en Grieks- Industriële Latijn-moderne talen Latijn- Moderne talen-wiskunde Wetenschappen-wiskunde Techniek- Studieaanbod derde graad 1 Grieks Aardrijkskunde 1 2 Esthetica 1 0 Grieks 4 4 Biologie 2 1

Nadere informatie

master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de beleidsinformatica WAT JE ZEKER MOET WETEN? diploma

master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de beleidsinformatica WAT JE ZEKER MOET WETEN? diploma MASTER IN DE toegepaste economische wetenschappen: HANDELSINGENIEUR IN DE WAT JE ZEKER MOET WETEN? diploma master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de beleidsinformatica studieduur

Nadere informatie

STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014

STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014 STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014 introductiedagen start academiejaar septembercursussen nuttige links INTRODUCTIEDAGEN www.uhasselt.be/introductiedagen In september, vóór de start van het

Nadere informatie

Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde?

Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? FACULTEIT WETENSCHAPPEN SLO natuurwetenschappen, SLO wiskunde wet.kuleuven.be/studenten/slo Kies ik voor aardrijkskunde,

Nadere informatie

Het hoger onderwijs verandert

Het hoger onderwijs verandert achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen

Nadere informatie

WISKUNDE INFORMATICA FYSICA LEUVEN

WISKUNDE INFORMATICA FYSICA LEUVEN WISKUNDE INFORMATICA FYSICA LEUVEN INFOMOMENTEN EN OPENLESDAGEN OKTOBER NOVEMBER DECEMBER JANUARI OPENLESDAGEN 29-31 oktober 2018 (herfstvakantie) FEBRUARI MAART APRIL INFOBEURS 23 februari 2019 OPENLESDAGEN

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Informatiesessie Chemie studeren. KU Leuven

Informatiesessie Chemie studeren. KU Leuven Informatiesessie 2016-2017 Chemie studeren aan de Faculteit Wetenschappen KU Leuven Ununtrium, Ununpentium, Ununseptium, Ununoctium http://www.ptable.com/ http://www.rsc.org/chemistryworld/2016/01/new-elements-periodic-table-seventh-row-iupac

Nadere informatie

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor Masteropleidingen aan de na een economische professionele bachelor Prof. dr. Katrien Antonio Programmadirecteur Masters FEB Leuven Prof. dr. Tom Verbeke Docent Handelswetenschappen / Business Administration

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden. In

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleidingen Bio-exact Natuurkunde en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde

Nadere informatie

Master in de educatieve studies

Master in de educatieve studies LEUVEN t Master in de educatieve studies Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten

Nadere informatie

Specifieke leraren - opleiding economie

Specifieke leraren - opleiding economie COMBINEER MET BACHELOR / MASTER Specifieke leraren - opleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht Master in het vennootschapsrecht INTERUNIVERSITAIR PROGRAMMA Faculteit Rechtsgeleerdheid De master in het vennootschapsrecht aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid legt de klemtoon op de grondige uitdieping

Nadere informatie

Master in de verzekeringen

Master in de verzekeringen LEUVEN t Master in de verzekeringen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken,

Nadere informatie

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING EN SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DEELTIJD NAAST JE WERK LEG JE MET EEN

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Master in de logopedische en audiologische wetenschappen

Master in de logopedische en audiologische wetenschappen Master in de logopedische en audiologische wetenschappen Faculteit Geneeskunde De masteropleiding logopedische en audiologische wetenschappen is vandaag meer dan ooit een noodzaak. Onze maatschappij is

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek BRUSSEL t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer dan 250 masteropleidingen aan 16 verschillende

Nadere informatie

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties Opleidingscommissie Wiskunde (OCW) voorzitter Prof. M. Van Daele samenstellen van het opleidingsprogramma opstellen lessenroosters aanstellen lesgevers Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

creating tomorrow BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek

creating tomorrow BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek creating tomorrow 2013 2014 BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek HVA TECHNIEK BEDRIJFSWISKUNDE 2013-2014 Bedrijfswiskunde: jij wordt degene die de feiten kent. Bij Bedrijfswiskunde draait het om het oplossen

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding economie

Specifieke lerarenopleiding economie Specifieke lerarenopleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject

Nadere informatie

ANTWERPEN t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

ANTWERPEN t. Master in het tolken. Faculteit Letteren ANTWERPEN t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Departement Computerwetenschappen G. Janssens, programmadirecteur CW

Departement Computerwetenschappen G. Janssens, programmadirecteur CW Departement Computerwetenschappen G. Janssens, programmadirecteur CW Fundamental driver? Moore s Law: number of transistors on a chip doubles every two years most spectacular change in technology ever

Nadere informatie

Praktische informatie. > Inschrijven. > Hoe lang duurt de opleiding? > Wanneer zijn de examens? > Inschrijvingsgeld. > Meer info?

Praktische informatie. > Inschrijven. > Hoe lang duurt de opleiding? > Wanneer zijn de examens? > Inschrijvingsgeld. > Meer info? Praktische informatie > Hoe lang duurt de opleiding? De colleges starten op 19 september 2006 en eindigen op 11 mei 2007. Ze kunnen plaatsvinden elke werkdag tussen 8u30 en 19u30. > Wanneer zijn de examens?

Nadere informatie

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties Opleidingscommissie Wiskunde (OCW) voorzitter Prof. A. Weiermann samenstellen van het opleidingsprogramma opstellen lessenroosters aanstellen lesgevers Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van

Nadere informatie

INFODAG: ZATERDAG 17 MAART 2018

INFODAG: ZATERDAG 17 MAART 2018 INFODAG: ZATERDAG 17 MAART 2018 FACULTEIT WETENSCHAPPEN INFORMATIE VOOR ALLE OPLEIDINGEN WISKUNDE BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE INFORMATICA BIOLOGIE FYSICA GEOLOGIE CHEMIE GEOGRAFIE 1 Informatie voor alle

Nadere informatie

Bijlagen bacheloropleidingen Wiskunde en Technische Wiskunde

Bijlagen bacheloropleidingen Wiskunde en Technische Wiskunde Bijlagen bacheloropleidingen Wiskunde en Technische Wiskunde 2010-2011 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) 1. Kennis De afgestudeerde bachelor 1.1 beheerst de basisbegrippen, theorieën,

Nadere informatie

Master in de meertalige communicatie

Master in de meertalige communicatie ANTWERPEN t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. bachelor. verpleegkunde. verpleegkunde. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2014/2015. bachelor. verpleegkunde. verpleegkunde. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2014/2015 bachelor verpleegkunde verpleegkunde Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor verpleegkunde verpleegkunde Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool

Nadere informatie

Master in de biomedische wetenschappen

Master in de biomedische wetenschappen LEUVEN t Master in de biomedische wetenschappen Afstudeerrichting biomedisch basis- en translationeel onderzoek Afstudeerrichting management en communicatie in de biomedische wetenschappen Minor management

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan

Nadere informatie

Beschrijving onderwijseenheden

Beschrijving onderwijseenheden Bachelorgids Wiskunde 2006 23-06-2006 15:28 Pagina 166 Bijlage C Beschrijving onderwijseenheden Deze bijlage behoort bij artikel 1.2, eerste lid, van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Studierichtingen tweede graad

Studierichtingen tweede graad Studierichtingen tweede graad 2 WELKOM Beste ouders Beste leerling De eerste twee jaren van het secundair onderwijs heb je zo goed als achter de rug. Je hebt momenteel al een nieuwe studiekeuze in gedachte

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Lichamelijke Opvoeding

Lichamelijke Opvoeding Academiejaar 2014/2015 bachelor onderwijs Secundair Onderwijs Lichamelijke Opvoeding Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen bachelor onderwijs Secundair Onderwijs Lichamelijke Opvoeding Je ideale opleiding

Nadere informatie

STUDENT aan de Universiteit Hasselt

STUDENT aan de Universiteit Hasselt STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2010-2011 introductiedagen start academiejaar septembercursussen nuttige links INTRODUCTIEDAGEN www.uhasselt.be/introductiedagen In september, vóór de start van het

Nadere informatie

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Voorlichtingsdag Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde PROGRAMMA Bedrijfskunde@VU: hoe, wat en waarom? Prof. dr. W.E.H. Dullaert, Opleidingsdirecteur bachelor bedrijfskunde

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan je doorstromen

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan je doorstromen

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk.

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk. ACADEMIEJAAR 2019-2020 OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK Graduaat in Maatschappelijk werk www.odisee.be Graduaat in Maatschappelijk werk Werk je graag met mensen, ook als ze kwetsbaar zijn? Wil je leren om ze

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht BRUSSEL t Master in het vennootschapsrecht Faculteit Rechtsgeleerdheid Campus Brussel Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer dan 250 masteropleidingen

Nadere informatie

Hoe begeleidt u uw leerlingen in hun studiekeuze? Prof. Gert de Cooman Onderwijsdirecteur FEA

Hoe begeleidt u uw leerlingen in hun studiekeuze? Prof. Gert de Cooman Onderwijsdirecteur FEA Hoe begeleidt u uw leerlingen in hun studiekeuze? Prof. Gert de Cooman Onderwijsdirecteur FEA DE OPLEIDINGEN DRIE GROTE RICHTINGEN BURGERLIJK INGENIEUR BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT INDUSTRIEEL INGENIEUR

Nadere informatie

Master in de ingenieurswetenschappen:

Master in de ingenieurswetenschappen: Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische technologie Faculteit Ingenieurswetenschappen De voorbije eeuw is de geneeskunde enorm geëvolueerd. De sterke technologische vooruitgang heeft hierbij

Nadere informatie

Faculteit Wetenschappen

Faculteit Wetenschappen Faculteit Wetenschappen Infodag: zaterdag 25 maart 2017 Informatie voor alle opleidingen Wiskunde Biochemie en biotechnologie Informatica Biologie Fysica Geologie Chemie Geografie 1 Informatie voor alle

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica

Bijlage bacheloropleiding Informatica Bijlage bacheloropleiding Informatica 2011-2012 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure HANDEL (3de graad TSO) Leerlingenprofiel Je bent 16 jaar en je kiest voor een studierichting in de 3de graad. Zou de richting Handel iets voor jou zijn? Handel is

Nadere informatie

Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019

Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019 Master in het management Master in de beleidseconomie Master in de bedrijfseconomie en het bedrijfsbeleid Master of International Business Economics and Management Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019

Nadere informatie

Verkorte master in de psychologie

Verkorte master in de psychologie LEUVEN t Verkorte master in de psychologie Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten

Nadere informatie

Academiejaar 2013/2014. professionele. BIOchemie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2013/2014. professionele. BIOchemie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2013/2014 professionele bachelor CHEMIE BIOchemie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Professionele bachelor chemie BIOchemie Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool

Nadere informatie

BRUSSEL t. Master in het vertalen Faculteit Letteren Campus Brussel

BRUSSEL t. Master in het vertalen Faculteit Letteren Campus Brussel BRUSSEL t Master in het vertalen Faculteit Letteren Campus Brussel Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer dan 250 masteropleidingen aan 16 verschillende

Nadere informatie

SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT

SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master. Het

Nadere informatie

POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS

POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS Innovate Create Design POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS Innovate, design & create Waarom kiezen voor dit postgraduaat? Je maakt op een unieke manier kennis met de industrie door middel

Nadere informatie

Schakelprogramma: master in de handelswetenschappen

Schakelprogramma: master in de handelswetenschappen ANTWERPEN Schakelprogramma: master in de handelswetenschappen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Studeren in Antwerpen Dat Antwerpen een bruisende stad is, hoeft geen betoog. De vele cafeetjes,

Nadere informatie

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken.

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. 10 Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Bacheloropleiding Bachelor in de geografie (180 sp.)

Nadere informatie

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

Master in de toegepaste economische wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica

Master in de toegepaste economische wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica 2018-2019 Master in de toegepaste economische wetenschappen: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica WAAROM HANDELSINGENIEUR IN DE BELEISDSINFORMATICA STUDEREN AAN UHASSELT? JE KAN EEN ONDERNEMING INNOVEREN

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

van professionele bachelor naar industrieel ingenieur

van professionele bachelor naar industrieel ingenieur van professionele bachelor naar industrieel ingenieur Greet Langie, Verderstudeerbeurs 24 februari 2017 2 Ervaringen van (ex) schakelstudenten Film: interviews met schakelstudenten 3 Wat wil je te weten

Nadere informatie