Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

Transcriptie

1 Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

2 Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht Inhoudsopgave Wettelijke kaders passend onderwijs... 2 Samenwerkingsverband Sterk VO Utrecht en Vechtstreek (SWVVO)... 3 Visie op begeleiding... 5 Sterke basis... 5 Voorbij de sterke basis... 6 Hoe communiceren we?... 7 Rol- en taakomschrijvingen... 9 Mentor... 9 Hulpmentoren Docent Onderwijsondersteunend personeel Zorgcoördinator Coördinator zorgarrangementen Persoonlijk begeleider Leerlingbegeleider Afdelingsconrector Warme overdracht po-vo Medisch verzuim Langdurig zieken Zorgmelding Bijlagen (blz. 20 t/m 30): Protocol Dyslexie Groeidocument voor SMW Aanmeldformulier leerlingbegeleiding Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

3 Wettelijke kaders passend onderwijs Scholen in Utrecht zijn vanaf 1 augustus 2013 verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. In dit zorgplan geven we aan op welke wijze het CGU invulling geeft aan het begrip passend onderwijs. Enkele belangrijke passages uit de wet op het passend onderwijs - Vanaf augustus 2013 moeten scholen ervoor zorgen dat er voor elk kind dat extra ondersteuning nodig heeft een passende plek is (zorgplicht). Dat kan zijn op de school waar de ouders hun kind hebben aangemeld, maar ook op een andere school die beter kan inspelen op de ondersteuning die het kind nodig heeft of in het speciaal onderwijs. Als de school van aanmelding het kind niet zelf kan plaatsen, wordt na overleg met de ouders een passende plek op een andere school geboden. Mede hiervoor is het Samenwerkingsverband (In Utrecht SterkVO geheten) opgericht. Op dit moment moeten ouders nog zelf op zoek naar een passende onderwijsplek voor hun kind. - De landelijke indicatiestelling en de rugzak verdwijnen. In plaats daarvan organiseren en financieren de samenwerkende scholen rechtstreeks de ondersteuning die een school of kind in de klas nodig heeft. - Als school en ouders het niet eens kunnen worden over plaatsing of verwijdering van een leerling die extra ondersteuning nodig heeft, dan kunnen zij een beroep doen op een begeleider passend onderwijs. Die kan helpen om een passende onderwijsplek voor het kind te vinden. - Docenten en schoolleiders krijgen in het nieuwe stelsel een centrale rol. Zij staan dichtbij de leerlingen en weten welke behoeften leerlingen hebben. Scholen stellen eens in de 4 jaar een zogenaamd schoolondersteuningsprofiel vast. Daarin legt de school vast welke extra ondersteuning zij kan bieden en welke hulp zij nodig heeft van het Samenwerkingsverband SterkVO. Ouders en docenten kunnen via de medezeggenschap advies geven op het ondersteuningsprofiel. Het ondersteuningsprofiel brengt ook in kaart op welke punten de docenten zich willen bijscholen. Docenten die dat willen, moeten zich kunnen (bij)scholen en ondersteuning krijgen, zodat zij met de verschillende behoeften van leerlingen kunnen omgaan. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

4 Samenwerkingsverband Sterk VO Utrecht en Vechtstreek (SWVVO) Het CGU neemt deel aan het samenwerkingsverband Sterk VO Utrecht en Vechtstreek. Vanuit dit samenwerkingsverband krijgt het CGU steun bij het implementeren van passend onderwijs en het opzetten van een goede begeleidingsstructuur. De visie van het SWVVO is samengevat in onderstaand schema. Uitgangspunten daarbij zijn: 1. Een sterke basis, goed onderwijs en goed opvoeden 2. Steun bij vragen in onderwijs, opvoeden en opgroeien 3. Inzet van intensieve en specialistische ondersteuning, speciaal onderwijs 4. Soepele overgangen: doorverwijzen, schakelen en zorgtoewijzing Figuur 1: jeugd, onderwijs en zorg verbonden Uit het bovenstaande schema volgt dat de eerste logische verplichting voor elke school het verzorgen van een sterke basis is, gericht op het verzorgen van goed onderwijs. Het SWVVO zegt hier het volgende over: Om passend onderwijs te kunnen bieden is het belangrijk dat leerlingen en ouders weten wat zij van een school mogen verwachten, dat docenten weten wat de school kan bieden en ondersteuners in en om de school weten hoe zij de leerlingen en de school hierin zo goed mogelijk kunnen begeleiden. Een randvoorwaarde om iedere leerling passend onderwijs te bieden is dan ook een goed functionerende ondersteunings- en begeleidingsstructuur in en om de school en het gezin. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

5 Om de doelstellingen van passend onderwijs te realiseren en te waarborgen zijn 8 referenties voor de basisondersteuning vastgelegd. 1. De school heeft een goed pedagogisch-didactisch klimaat en is fysiek en sociaal veilig 2. De school heeft zicht op de ontwikkeling en vorderingen van alle leerlingen en legt deze vast in het digitaal leerlingvolgsysteem 3. De school werkt opbrengstgericht en handelingsgericht en investeert gericht in het versterken van de handelingsbekwaamheid en competenties van haar personeel. 4. De school heeft een ondersteuningsprofiel dat deel uitmaakt van een regionaal dekkend aanbod en waarin is vastgelegd hoe zij tegemoet komt aan uiteenlopende onderwijsbehoeften van leerlingen. 5. De school heeft een effectieve interne ondersteunings- en begeleidingsstructuur en geeft actief invulling aan de verbinding tussen deze interne structuur en ondersteuning en begeleiding door kernpartners om de school. 6. De school stelt jaarlijks de effectiviteit van de ondersteuning en begeleiding vast en past het beleid aan als op grond van toetsresultaten blijkt dat leerlingen met een stagnerende onderwijsleerlijn onvoldoende progressie hebben gemaakt ten opzichte van het moment waarop ondersteuning is gestart. 7. De school neemt leerlingen zorgvuldig aan en draagt leerlingen zorgvuldig over volgens vastgesteld beleid op school-, bestuurs- en samenwerkingsverbandniveau. 8. De school zorgt voor een heldere afstemming van rollen en verantwoordelijkheden van leerling, ouders, docenten en ondersteuners ten aanzien van de ontwikkeling van de leerling en betrekt ouders bij beslissingen die hun kind betreffen. Dit beleidsdocument geeft aan hoe het CGU aan de bovenstaande doelstellingen werkt en gaat voldoen. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

6 Visie op begeleiding De leerlingbegeleiding op het CGU is erop gericht dat alle leerlingen zich prettig en veilig kunnen voelen op school en dat ze leren studeren, zelfstandig werken en keuzes maken. Alle leerlingen die toegelaten worden op het CGU zijn in principe in staat om een gymnasiumdiploma te behalen. 1. De begeleiding en de zorg op het CGU is er te allen tijde op gericht om door middel van zo kort en efficiënt mogelijke interventies de leerling op het gewenste niveau te krijgen. 2. De begeleiding is er op gericht zo veel mogelijk met en zo min mogelijk over de leerling te spreken. 3. De leerling krijgt bij de analyse en de oplossing een belangrijke taak. De leerling denkt constructief mee over de aanpak die voor hem/haar het beste is en is medeverantwoordelijk voor de uitvoering. Onderzoek in klas 1 en 2 Om te onderzoeken welke begeleiding het beste bij de verschillende leerlingen past nemen leerlingen in leerjaar 1 en 2 allemaal deel aan een aantal testen. In de brugklas krijgen de leerlingen een IST test (intelligentie), een SVL-test (welbevinden/zelfvertrouwen) en een dyslexietest. In leerjaar 2 nemen de leerlingen opnieuw deel aan een SVL test en daarnaast ook aan de FES (motivatietest) Sterke basis Voor alle leerlingen is er op het CGU begeleiding. In een brief die leerlingen aan het begin van het schooljaar ontvangen, worden de leerlingen hierop gewezen. De sterke basis wordt in deze brief goed beschreven: Voor elke leerling is het belangrijk om te weten waar je met je vragen en problemen terecht kunt. Je hebt uiteraard een mentor, maar die is niet altijd bereikbaar. Ook kan het zo zijn dat je misschien liever met iemand anders praat als je bijvoorbeeld hulp of advies wilt bij persoonlijke problemen. Afhankelijk van de aard van je probleem of vraag kun je terecht bij verschillende personen: van mentor tot de vertrouwenspersonen. Met deze brief willen we je op de hoogte brengen van de mogelijkheden. Mentor Je mentor is uiteraard je eerste aanspreekpunt voor allerlei zaken. Bij hem/haar kan je met al je vragen terecht en hij/zij zal je als dat nodig is doorverwijzen naar andere mensen binnen of buiten de school. Mocht je niet bij je mentor terecht kunnen, dan kan je natuurlijk altijd bij een afdelingsconrector of andere docent terecht met je vraag. In klas 1 t/m 3 kan je mentor je ook opgeven voor de service-uren voor de Klassieke talen, Engels en wiskunde. Deze service-uren zijn bedoeld voor leerlingen die moeite met deze vakken hebben en daardoor lage cijfers halen. Zorgcoördinator (Willem Scheper) Soms heb je speciale begeleiding nodig, bijvoorbeeld omdat je dyslectisch bent, faalangst hebt of omdat je sociaal-emotionele problemen hebt. De mentor schakelt de zorgcoördinator in als dat nodig is, maar je kunt ook rechtstreeks met hem contact leggen. De zorgcoördinator helpt jou en de mentor om de juiste hulp te vinden. Soms is deze hulp binnen de school aanwezig, maar soms zal de zorgcoördinator je doorverwijzen naar hulp buiten de school. Het is belangrijk te weten dat we hierover contact met je ouders moeten hebben, omdat je ouders op de hoogte moeten zijn van de hulp die je krijgt. Binnen de school Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

7 hebben we de beschikking over vertrouwenspersonen, schoolmaatschappelijk werk en een leerlingbegeleider. Ook worden cursussen zelfvertrouwen/sociale vaardigheden gegeven. De vertrouwenspersonen (Arwin van Wilgenburg en Marjolijn Zwanenburg) zijn binnen de school het eerste aanspreekpunt wanneer er sprake is van problemen rond ongewenste (seksuele) intimiteiten, discriminatie, geweld of andere zaken waardoor je je op school onveilig voelt. De vertrouwenspersoon zal je in veel gevallen na één of twee gesprekken doorverwijzen naar iemand die je verder kan helpen met je probleem. De vertrouwenspersoon kan je ook helpen als je een officiële klacht over een van de hierboven genoemde problemen wil indienen. Je kan de vertrouwenspersonen zelf benaderen. Ook hebben we binnen school een leerlingbegeleider (Annet de Schaaf). Zij biedt hulp bij problemen die op het eerste gezicht minder met de school te maken hebben, maar die wel gevolgen hebben voor hoe het gaat op school. Je kan daarbij denken aan sociaal-emotionele problemen bijvoorbeeld ten gevolge van een overlijden of een scheiding, pesten, moeilijk contact maken met andere leerlingen etc.. Je mentor of de zorgcoördinator kunnen een afspraak voor je maken. Schoolmaatschappelijk werk biedt laagdrempelige hulp aan leerlingen en ouders. Je kan bij schoolmaatschappelijk werk terecht als je een plek wil hebben om bijvoorbeeld te praten over je situatie thuis of conflicten met je ouders. Je kan door de zorgcoördinator doorverwezen worden naar schoolmaatschappelijk werk. Buiten de school hebben we ook veel contacten met verschillende hulpverleningsinstanties. Wij kunnen je op het juiste pad zetten om je verder te helpen. Mocht je naar aanleiding van deze brief vragen hebben of hulp willen, neem vooral contact op met je mentor, afdelingsconrector of de zorgcoördinator. We zullen er in ieder geval samen alles aan doen om je zo goed mogelijk te helpen. Voorbij de sterke basis In sommige gevallen biedt de sterke basis niet voldoende zorg. We zoeken dan hulp buiten school. De zorgcoördinator speelt hierin een belangrijke rol. Er zijn twee overlegstructuren, waarin deze aanvullende zorg wordt besproken. In het IZO, het Intern Zorg Overleg, worden periodiek de leerlingen besproken die gebruik maken van aanvullende zorg, dan wel de leerlingen die daarvoor in aanmerking zouden komen. In het IZO zitten de zorgcoördinator en de afdelingsconrectoren. Daarnaast hebben we net als elke school een ZAT, een ZorgAdviesTeam. Hierin zitten naast bovengenoemde interne betrokkenen en de coördinator zorgarrangementen ook een aantal deskundigen van buiten de school, te weten de schoolverpleegkundige, de aan onze school toegewezen begeleider passend onderwijs vanuit het Samenwerkingsverband, een medewerker van SMW (schoolmaatschappelijk werk) en de leerplichtambtenaar van de gemeente Utrecht. In het ZAT worden die leerlingen besproken, voor wie de aanvullende zorg(behoefte) verder reikt dan de deskundigheid van de medewerkers op school kan bieden. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

8 In sommige gevallen is het mogelijk om bij het SWV Sterk VO een zorgarrangement aan te vragen voor leerlingen. De school krijgt dan extra financiering om begeleiding in te kopen voor deze leerlingen. Voor het aanvragen van een zorgarrangement moet een groeidocument worden bijgehouden en moet de school aangeven welke ondersteuningsbehoefte er is. Hoe communiceren we? Iedereen op school heeft een signalerende taak! Op verschillende manieren kan geconstateerd worden dat een leerling extra zorg nodig heeft. Vaak signaleert de mentor een probleem, maar soms gaan leerlingen ook naar de vertrouwenspersoon, de conrector, de zorgcoördinator, een conciërge, de administratie, een docent. Eigenlijk kan iedereen binnen school een leerling met extra zorgbehoefte signaleren. De zorgcoördinator regelt doorverwijzingen Degene die een dergelijke leerling signaleert, meldt dit in eerste instantie aan de mentor van de leerling. De mentor schakelt (vaak in overleg met de afdelingsconrector) indien nodig de zorgcoördinator in. De zorgcoördinator kan leerlingen (in overleg met ouders) doorverwijzen naar de schoolpsycholoog (SMW), de schoolverpleegkundige (JGZ), of de leerlingbegeleider. Soms zal de zorgcoördinator ouders adviseren om extern hulp te zoeken voor hun kind. De zorgcoördinator onderhoudt het contact met deze ouders en leerlingen. De coördinator zorgarrangementen zorgt voor extra begeleiding Is er vermoeden van een leerbelemmerende stoornis dan kan de zorgcoördinator of de afdelingsconrector de coördinator zorgarrangementen inschakelen. Zij gaat dan samen met de Begeleider passend onderwijs een zorgarrangement aanvragen bij het samenwerkingsverband. De coördinator zorgarrangementen gaat dan verder met de leerling aan de slag. De coördinator zorgarrangementen heeft ook een overzicht van de leerlingen die wekelijks begeleid worden door een persoonlijk begeleider. Vaak kan al op korte termijn (op tijdelijke basis) extra begeleiding georganiseerd worden. De mentor, de docent en de afdelingsconrector blijven op de hoogte! Zowel de zorgcoördinator als de coördinator zorgarrangementen houden steeds contact met de mentor en stellen hem op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen. De mentor stelt vervolgens weer docenten op de hoogte en geeft aan wanneer er eventuele aanpassingen nodig zijn m.b.t. de betreffende leerling. Dit laatste gebeurt altijd in overleg met de afdelingsconrector. Alle partijen zorgen dat via het Logboek in Magister goed te volgen is welke acties ondernomen zijn. Externe hulpverlening en IZO De zorgcoördinator onderhoudt contact met interne en externe hulpverleners en informeert de afdelingsconrector regelmatig over de voortgang van leerlingen die intern en/of extern zorg krijgen. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

9 ZAT Zes keer per jaar komt het Zorgadviesteam bij elkaar (zie blz. 6). Hierin worden leerlingen besproken die extra zorg behoeven, maar waarbij het niet duidelijk is welke hulpverlening het meest geschikt is. Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten dat ondernomen wordt om de kwaliteit te onderzoeken, te waarborgen of te verbeteren, en openbaar te maken. Belangrijk daarbij is dat de kwaliteitszorg systematisch en cyclisch opgezet wordt en tot het normale proces gaat behoren. We zijn bezig om de processen te waarborgen door protocollen en taakomschrijvingen vast te leggen. Vanuit de schoolleiding, maar ook door functionarissen wordt toegezien op de naleving hiervan. Het evalueren van de processen en taakomschrijvingen is een volgende stap. Gedeeltelijk gebeurt dit al impliciet. Wat betreft de nabije toekomst zijn er de volgende voornemens: - Systematisch evalueren van protocollen en taakomschrijvingen - Opsporen van hiaten in de begeleiding - Analyseren van in-, door- en uitstroomgegevens met specifieke bril van zorg - Onderzoeken hoe het leerlingen vergaat die tussentijds de school hebben verlaten - Meten van leerlingentevredenheid en oudertevredenheid - Evaluatie bij zorgleerlingen Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

10 Rol- en taakomschrijvingen Mentor De taak van de mentor is gericht op de leerlingen in de klas, individueel en klassikaal. Hij/zij stimuleert, luistert, rapporteert, corrigeert - als dat nodig is - en heeft contact met ouders. Kortom, de mentor leeft mee met het lief en leed van zijn/haar klas en is het eerste aanspreekpunt voor leerling en ouders, maar ook voor (con)rector, zorgcoördinator en andere functionarissen binnen school. De mentor beschikt over basiskennis van leerlingen, van gedrag, beperkingen en stoornissen, van het veld en van het SWV VO Hij speelt een belangrijke rol in de(zorg)signalering. Takenlijst T.a.v. de leerling - De mentor is vóór het begin van het schooljaar op de hoogte van de belangrijkste informatie over een leerling en heeft daartoe zowel het papieren als het digitale leerlingendossier gescreend en heeft om toelichting gevraagd aan de mentor van het voorgaande schooljaar. - De mentor voert individuele gesprekken met de leerling in het kader van: - het volgen van het welbevinden van de leerling (sociaal-emotionele ontwikkeling), het volgen van de prestaties en resultaten van de leerling (cognitieve ontwikkeling), crisis- of conflictsituaties. - De mentor houdt zich wekelijks op de hoogte van de aan- en afwezigheid van de leerling en neemt contact op met de leerling en/of de ouders bij zorg vanuit de school of onbekend verzuim. - De mentor maakt van bovengenoemde zaken een beknopt en objectief verslag in Magister. - In klas 1 t/m 4 verzorgt de mentor wekelijks mentoraatslessen. T.a.v. de ouders - De mentor is de centrale contactpersoon voor de ouder(s)/verzorger(s) in de school. - De mentor informeert op tijd, dus ook buiten de geplande Oudercontactavonden, de ouders over absentie, over niet-gewenst gedrag en over stagnatie in schoolvorderingen van de leerling als daartoe aanleiding is. - De mentor onderhoudt hierover contact met de ouders wat betreft de voortgang en het resultaat van gemaakte afspraken. - De mentor is verantwoordelijk voor vastlegging in Magister van relevante gesprekspunten en gemaakte afspraken tijdens de Oudercontactavond. - De mentor voert, daar waar nodig samen met de conrector of een functionaris vanuit de zorg, het gesprek met de ouders als het gaat om hulpverleningstrajecten. T.a.v. de mentorklas - De mentor onderneemt acties die tot doel hebben dat er in de klas een goed leefen leerklimaat ontstaat en gewaarborgd blijft. - Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

11 T.a.v. collega s c.q. het klassenteam - De mentor geeft relevante informatie over een leerling door aan de collega s. - De mentor is ervoor verantwoordelijk dat deze informatie wordt vastgelegd in Magister. - De mentor bereidt de rapportvergaderingen van de betreffende klas voor en zit deze voor. - Tevens is de mentor verantwoordelijk voor het (laten) vastleggen van relevante informatie en/of gemaakte afspraken vanuit de rapportvergadering in Magister. T.a.v. de schoolleiding en de zorg - De mentor informeert tijdig de schoolleiding, i.c. de afdelingsconrector, in geval van bijzondere ontwikkelingen rond een leerling. Hulpmentoren Een leerling uit klas 5 kan als hulpmentor aan een brugklas worden toegevoegd. Een aantal taken horen bij dit mentoraat: Takenlijst - De hulpmentor heeft regelmatig overleg met de mentor over de klas en over de leerlingen. Hij/zij ondersteunt de mentor en zet acties in waar nodig (bijv. kennismaking/pesten/plannen etc.). - De hulpmentor spreekt de leerlingen aan op gedrag (positief/negatief) en draagt uit hoe wij op school met elkaar omgaan. - De hulpmentor helpt de leerlingen uit zijn/haar brugklas om te wennen op school/in de klas en zorgt er voor dat iedereen z.s.m. een plekje vindt. - De hulpmentor komt in het begin van het schooljaar een aantal malen in het klassikale mentoruur. - De hulpmentor maakt met de klas een afspraak voor een pauze/moment in de week zodat de leerlingen naar hem/haar toe kunnen komen. - De hulpmentor geeft, in overleg met mentor, bijles/planning-ondersteuning aan de brugklasleerling. - De hulpmentor volgt de jaarplanning en neemt actief deel! - De kinderen worden actief gevolgd in hun welbevinden en schoolresultaten. Frequent contact met zowel de mentor als de leerlingen zelf is hiervoor noodzakelijk. Docent Een docent is primair verantwoordelijk voor het verzorgen van goed vakonderwijs. Takenlijst - Goed lesgeven - Basiskennis van leerlingen, van sociaal-emotioneel functioneren, van gedrag, beperkingen en stoornissen, van de interne en externe zorgstructuur - (zorg)signaal functie van problemen en deze melden bij mentor Onderwijsondersteunend personeel OOP-ers zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor leerlingen en ouders. Ook worden zij vaak als eerste geconfronteerd met incidenten. Eventueel ingrijpen bij calamiteiten en ruzies tussen leerlingen hoort dan ook tot hun taken. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

12 Conciërges en andere onderwijsondersteuners (secretariaatsmedewerkers, mediathecaris, toa s en roostermakers) hebben een direct en soms intensief contact met leerlingen. Leerlingen komen vaak langs als ze problemen of vragen hebben omdat de toegang bewust laagdrempelig gehouden wordt. Onderwijsondersteunend personeel draagt bij aan een goed pedagogisch klimaat. Aan hun sociale- en communicatieve vaardigheden en pedagogisch inzicht worden dan ook hoge eisen gesteld. Zij bieden zowel fysieke als sociaal-emotionele zorg aan leerlingen. Ze kunnen leerlingen aanspreken op hun gedrag. Ongewenst gedrag van leerlingen wordt doorgegeven aan de afdelingsconrector. Takenlijst - Basiskennis van leerlingen, van sociaal-emotioneel functioneren, van gedrag, beperkingen en stoornissen, van de interne en externe zorgstructuur - (zorg)signaal functie van problemen en deze melden bij mentor Zorgcoördinator De zorgcoördinator neemt een centrale positie in binnen het zorgbeleid op het CGU. Hij stuurt en coördineert de sociaal-emotionele en pedagogische begeleiding zoals deze is afgesproken in het IZO en het ZAT. De zorgcoördinator heeft oog voor zowel de preventieve als de curatieve zorg binnen de school. De zorgcoördinator is binnen de school het aanspreekpunt voor externe zorgverleners. Takenlijst - het coördineren van de zorg in de school (door mentor, leerlingbegeleider, schoolmaatschappelijk werk, enz.) - het zorgbeleid van de school (mee) formuleren - Leiding geven aan het zorgteam en de vergaderingen hiervan voorzitten. - Bewaken van de zorgprocessen n.a.v. de zorgteamvergaderingen. - Aanspreekpunt zijn voor alle zorgfunctionarissen. Coördinator zorgarrangementen Op het CGU hebben wij een coördinator zorgarrangementen, Annet de Schaaf, die alle zaken met betrekking tot leerlingen die een zorgarrangement (het voormalige rugzakje, LGF) hebben, of degenen die daar (wellicht) voor in aanmerking komen, coördineert. Door de invoering van het passend onderwijs was het schooljaar het laatste jaar dat er LGF-gelden beschikbaar waren. De taken van de LGF-coördinator zijn daarna gaan vallen onder de coördinator zorgarrangementen. De coördinator zorgarrangementen kan voor een leerling een zgn. zorgarrangement aanvragen. De hulpvraag, specifieke behoeften, voorzieningen, mogelijkheden en beperkingen van de leerling worden daartoe in een groeidocument vastgelegd. Wordt het zorgarrangement toegekend dan zal de coördinator zorgen voor adequate ondersteuning. Dit kan zijn een technische voorziening, specifieke onderwijskundige begeleiding of begeleiding op sociaal-emotioneel gebied. De coördinator zorgarrangementen onderhoudt en coördineert de contacten tussen leerlingen, ouders, mentoren/docenten en externe hulpverleners. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

13 Twee keer per jaar vindt er een Groot Overleg plaats met ouders en begeleiders. Hierin worden de begeleiding en het groeidocument besproken, geëvalueerd en eventueel aangepast. De coördinator zorgarrangementen houdt de mentor van de leerling op de hoogte van de ontwikkelingen betreffende de begeleiding. Ook regelt zij voorlichting aan docenten over de diverse stoornissen/beperkingen van de leerlingen. Takenlijst - Aanvragen van zorgarrangementen - Coördineren van en toezicht houden op de uitvoer van de zorgarrangementen - Het onderhouden van de contacten tussen leerlingen met een zorgarrangement, ouders, mentoren/docenten en externe hulpverleners Persoonlijk begeleider Leerlingen met een zorgarrangement hebben vaak recht op een persoonlijk begeleider. Deze helpt de leerling wekelijks met plannen van het werk en bespreekt met de leerling welke problemen hij ervaart in het schoolleven. De persoonlijk begeleider wordt gecoacht door een extern deskundige. Takenlijst - wekelijks begeleiden van een zorgleerling - contact onderhouden met de mentor en docenten van de leerling - deelnemen aan super-/intervisie o.l.v. extern deskundige Leerlingbegeleider De leerlingbegeleider begeleidt leerlingen met sociaal-emotionele en/of gedragsproblemen die van invloed zijn op hun functioneren op school en door hun complexiteit en/of tijdinvestering de deskundigheid c.q. beschikbare tijd van de mentor te boven gaan. Leerlingen kunnen via de mentor en de zorgcoördinator worden doorverwezen naar de leerlingbegeleider. Kernactiviteiten van de leerlingbegeleider zijn: - het begeleiden van leerlingen met leerproblemen - het begeleiden van leerlingen met sociaal-emotionele problemen Takenlijst - Het begeleiden van leerlingen met leerproblemen t.g.v. een onderliggende problematiek - Het begeleiden van leerlingen met sociaal-emotionele problemen - Het voeren van gesprekken met leerlingen en ouder(s)/verzorger(s) - Overdragen van informatie, kennis en vaardigheden aan docenten en mentoren - Indien nodig, het doorverwijzen van leerlingen naar een externe deskundige via het ZAT of in overleg met de zorgcoördinator Afdelingsconrector De afdelingsconrector is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de afdeling waarvoor hij/zij verantwoordelijk is. Onder deze verantwoordelijkheid valt ook de zorg voor de leerlingen binnen de afdeling. Eén van de conrectoren is tevens Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

14 portefeuillehouder zorg en is daarmee verantwoordelijk voor de kwaliteitszorg met betrekking tot de zorg. Takenlijst - (Zorg)signalering op basis van analyse vorderingen, absentie, gedrag - Aansturen mentoren en docententeam - In het licht van de begeleiding: aanpassing rooster, toetsen, overgangsnormen e.d. wanneer dit in het belang is van de leerling. - Begeleiding bij de overstap naar een andere school Conrector Passend Onderwijs De afdelingsconrector leerjaar 3 en 4 is portefeuillehouder Passend Onderwijs. Hij is belast met de communicatie met het samenwerkingsverband en overlegt regelmatig met de Begeleider passend onderwijs en andere functionarissen binnen het samenwerkingsverband SterkVO. Daarnaast houdt hij toezicht op de aanvragen van de zorgarrangementen en de organisatie van extra begeleiding voor leerlingen die daarvoor in aanmerking komen. Verder werkt hij nauw samen met de zorgcoördinator en ontwikkelt hij initiatieven om de leerlingbegeleiding te optimaliseren. Takenlijst - Aansturen coördinator zorgarrangementen, persoonlijk begeleiders en externe begeleiders (Auris en Mentaal Beter) - Aansturen zorgcoördinator - Initiatieven ontplooien om de begeleiding van leerlingen te optimaliseren - Contact onderhouden met partners binnen het samenwerkingsverband SterkVO - Toezicht houden op financiën in het kader van Passend Onderwijs Rol van ouders De rol van de ouders en de school bij onderwijs en opvoeding is niet gelijk, maar wel gelijkwaardig. Art. 247 BW boek 1 Het ouderlijk gezag omvat de plicht en het recht van de ouder zijn minderjarige kind te verzorgen en op te voeden. Onder verzorging en opvoeding wordt mede verstaan de zorg en de verantwoordelijkheid voor het geestelijk en lichamelijk welzijn en de veiligheid van het kind, alsmede het bevorderen van de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid. Volgens het verzuimprotocol dienen ouder(s)/verzorger(s) hun kind op de eerste dag van ziekte s morgens voor uur per mail ziek te melden (absentie@cgu.nl). Bij terugkeer op school dient de leerling een door de ouders ondertekend formulier in te leveren, inhoudend de melding van zowel de ziekte als het weer hersteld zijn. Dit formulier is te downloaden van de schoolsite (verzuimkaart/betermeldkaart). Als er huiselijke, psychische of fysieke omstandigheden zijn die van invloed kunnen zijn op de aanwezigheid van een kind, zijn/haar welbevinden op school of de schoolprestaties, verwachten we van ouders dat zij hierover contact opnemen met de mentor van hun kind. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

15 Warme overdracht po-vo Een goede overstap van het primair naar het voortgezet onderwijs is van groot belang voor een succesvolle schoolcarrière. Daarom hebben de Utrechtse schoolbesturen en de gemeente Utrecht afspraken gemaakt over het proces van aanmelding en inschrijving op een school voor voortgezet onderwijs. Deze afspraken zijn vastgelegd in de zogenaamde POVO-procedure. Alle Utrechtse scholen hebben toegezegd zich te houden aan de afspraken van de POVO-procedure. Informatie die naar het oordeel van de basisschool niet nodig is om een plaatsingsbesluit te nemen, maar die wel van waarde is om mee te geven aan de VO-school, kan via de zogenaamde warme overdracht worden uitgewisseld. Voor alle Utrechtse basisscholen, verdeeld in de regio s Noord en Zuid, worden hiervoor overdrachtsmiddagen georganiseerd. Het gaat dan met name om gegevens betreffende de thuissituatie, sociaal-emotionele of psychische aspecten van de leerling die invloed kunnen hebben op zijn/haar functioneren op school. De mentor en docenten van de leerling worden indien nodig op de hoogte gebracht van deze informatie om de leerling zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Ook kan dan tijdig andere ondersteuning geboden worden of externe hulp worden aangevraagd. Jaarlijks krijgen de basisscholen een overzicht van de prestaties van de leerlingen die bij ons onderwijs volgen. Het doel van deze terugkoppeling is de basisschool te informeren over de prestaties van hun leerlingen ten behoeve van hun eigen kwaliteitszorg. Ook vraagt het CGU jaarlijks een update van de leerlingen die gedurende hun opleiding naar een andere school zijn gegaan. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

16 Medisch verzuim Binnen het samenwerkingsverband zijn m.b.t. medisch verzuim de volgende afspraken gemaakt om te komen tot vroegtijdige signalering. Indien een leerling meer dan 5 schooldagen onafgebroken wegens ziekte niet op school kan komen, of wanneer een leerling wegens ziekte ⅛ van de lestijd in 4 weken niet op school komt, neemt de mentor contact op met de leerling en diens ouders. Dit om te informeren naar de oorzaak van het ziekteverzuim. Daarna wordt de leerling eventueel besproken in het IZO. Soms blijven er vragen of problemen bestaan en kan het IZO besluiten de leerling aan te melden voor een contact met de jeugdarts. U kunt hierbij denken aan complexe klachten van bijvoorbeeld lichamelijke of psychosociale aard. Ook consequenties van de ziekte/aandoening kunnen reden zijn voor een verwijzing naar de jeugdarts. Voor het contact met de schoolarts of de schoolverpleegkundige melden wij de leerling middels een z.g. medisch verzuim melding aan bij JGZ. Uiteraard brengt de mentor hiervan de ouders op de hoogte. Tevens zal in dit geval de leerling worden besproken in het ZAT van onze school. Hiervoor is toestemming nodig van de ouders omdat in dit overleg ook externe partners vertegenwoordigd zijn. Er volgt binnen drie weken een schriftelijke oproep van de JGZ. Wij stellen het als school zeer op prijs als gehoor wordt gegeven aan deze oproep, ook als de leerling vanwege de ziekteverschijnselen al contact heeft gehad met een huisarts of andere specialist of inmiddels al weer is teruggekeerd op school. De schoolverpleegkundige en de schoolarts zijn als geen ander geschoold in het zoeken naar signalen die duiden op mogelijke nietmedische oorzaken. Mocht de leerling verhinderd zijn op de eerste oproep te verschijnen, of als hij/zij simpelweg niet verschijnt dan volgt een tweede oproep. Wordt ook nu niet op de oproep gereageerd dan volgt een melding van school bij de afdeling leerplicht van de woongemeente van deze leerling. Uiteraard krijgen kind en ouders advies van de schoolverpleegkundige over de bevindingen. Als school horen wij slechts of een leerling is verschenen op de oproep en wat er voor school van belang kan zijn voor de begeleiding van het kind. Medisch inhoudelijk wordt niets aan de school doorgegeven. Langdurig zieken Noot vooraf: het gaat in dit protocol niet om leerlingen die vanwege hun ziekte of aandoening een z.g. speciaal arrangement hebben en daarom al begeleid worden door onze coördinator zorgarrangementen. Het gaat hier om leerlingen, die vanwege een ziekte of aandoening minimaal twee weken aaneengesloten geen lessen volgen. Indien bij een leerling sprake is van langdurige afwezigheid wegens ziekte, zal de mentor hierover frequent contact voeren met de betreffende leerling en diens ouders. Uiteraard om te informeren naar het verloop van de ziekte en het herstel van de leerling, maar ook om overleg te plegen over de mogelijkheden op het gebied van schoolwerk. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

17 Het gaat hier dan om zelfstandig door de leerling uit te voeren leer- en maakwerk voor in overleg afgesproken vakken. Dit is, kortom, maatwerk. We hebben het dan over een leerling die geen lessen volgt! Uiteraard hopen wij dat de leerling op een gegeven moment weer enkele uren per dag of week terugkeert op school. Ook nu vindt overleg plaats met de mentor over de te volgen uren en het doen van huiswerk. Naast de vraag naar de belastbaarheid van de leerling, is ook een zoveel mogelijk zinvolle invulling van de lesdag inzet van dit overleg. Wanneer een leerling minder dan 80% van het totaal aantal lesuren aanwezig is, heeft het in de meeste gevallen geen zin om een leerling toetsen te laten inhalen. Het volgen van lessen, huiswerk maken en bijblijven heeft dan prioriteit. Het herstel wordt niet bevorderd wanneer daar nog de extra belasting van inhaaltoetsen bovenop komt. Een leerling probeert in deze fase zoveel mogelijk het normale lesrooster te volgen. In deze fase heeft een leerling wekelijks contact met de mentor. Het is de verantwoordelijkheid van beide partijen dat dit overleg plaatsvindt. Wanneer een leerling meer dan 80% van het totaal aantal lessen aanwezig is, wordt door de mentor in samenwerking met de leerling een overzicht gemaakt van leerstof die ingehaald moet worden en bijbehorende toetsen. Hierbij wordt alleen rekening gehouden met groot werk. Ook in deze fase heeft een leerling een wekelijks overlegmoment met de mentor. De leerling onderhoudt ook zelf contact met klasgenoten om het werk door te spreken. Van ouders verlangen wij dat de school een medische verklaring krijgt en op de hoogte gehouden wordt van de medische behandeling of therapie. Een langdurig zieke leerling wordt altijd besproken in het ZAT. Wordt bovengenoemde medische verklaring niet verstrekt aan school dan beschouwen wij het verzuim als niet-medisch verzuim en zullen wij hiervan melding maken bij de leerplichtambtenaar. Hierover bestaan afspraken met de afdeling leerplicht van de gemeente Utrecht en omliggende gemeenten. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

18 Zorgmelding Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. In juni 2013 is een wet van kracht geworden waarin o.a. alle scholen de plicht wordt opgelegd om een meldcode te hanteren voor huiselijk geweld en kindermishandeling. De verplichting heeft tot doel om beroepskrachten te ondersteunen in de omgang met signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling. In onze zorgstructuur wordt van alle docenten en mentoren verwacht dat zij alert zijn op alle signalen bij onze leerlingen die zorg baren. Dergelijke signalen worden besproken met of doorgegeven aan de afdelingsconrector of de zorgcoördinator. De meldcode bevat een stappenplan. Op het CGU zal dit stappenplan gehanteerd worden na ontvangst van zorgwekkende signalen, naast een bespreking in het IZO of het ZAT. In deze bespreking wordt tevens overwogen om een melding te doen in de verwijsindex. Stap 1 Als een personeelslid van het CGU signalen opvangt van huiselijk geweld of kindermishandeling wordt van hem gevraagd deze signalen in kaart te brengen. Dat betekent zorgvuldig interpreteren, feiten gescheiden houden van signalen en noteren in Magister. Onmiddellijk gevolgd door stap 2. Stap 2 Direct na ontvangst van de signalen neemt het personeelslid ook contact op met de mentor van de betreffende leerling. Mogelijk zijn er al eerder signalen geweest en zijn er al stappen gezet. De mentor op zijn beurt neemt, zeker indien deze signalen hem nog niet eerder hebben bereikt, direct contact op met de afdelingsconrector. Bij dit overleg zal ook de zorgcoördinator worden betrokken. In samenspraak kan o.a. besloten worden tot het opnemen van contact met het steunpunt huiselijk geweld (SHG) of het advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK). Het gaat hier nadrukkelijk om het vragen van advies, niet het doen van een melding. Ook kan contact worden opgenomen met een medewerker van SMW voor het inwinnen van advies. Bij vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling volgt ook altijd bespreking in het ZAT. Stap 3 Openheid en een goede relatie met alle betrokkenen betekent dat er na de collegiale consultatie gesprekken volgen met de leerling, maar ook met zijn/haar ouder(s)/verzorger(s). Deze gesprekken zullen worden gevoerd door een van de vertrouwenspersonen en de afdelingsconrector. In bepaalde gevallen zal mogen worden afgeweken van deze stap. Dit kan het geval zijn als na collegiale consultatie het vermoeden bestaat dat door het voeren van een dergelijk gesprek de veiligheid van een van de betrokkenen in gevaar zou kunnen zijn. Van alle gesprekken worden zorgvuldig notities gemaakt, die worden toegevoegd aan het dossier van de betrokken leerling. Dit laatste in een gesloten envelop en slechts ter inzage voor de zorgcoördinator en de afdelingsconrector. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

19 Soms zal het vermoeden door deze gesprekken worden weggenomen. Indien dit niet het geval is, moet ook stap 4 worden gevolgd. Stap 4 De betrokken functionarissen van de school zullen alle verkregen signalen moeten wegen. Ook in deze fase kan advies worden gevraagd aan het ZAT of via SHG of AMK. Onmiddellijk hierop volgt ook stap 5. Stap 5 De overweging is nu: zelf hulp organiseren of een melding doen. Het CGU meent niet in de positie, noch in staat te zijn om zelf effectief hulp te bieden in dergelijke situaties en dus zal onze school, aangekomen bij stap 5, altijd een melding doen. Dit opdat de signalen nader kunnen worden onderzocht en acties in gang kunnen worden gezet die zowel de leerling als de gezinsleden voldoende beschermen. Uiteraard neemt de afdelingsconrector, als er besloten wordt tot het doen van een melding, wederom contact op met zowel de leerling als diens ouders. Hierbij moet worden vermeld dat het hier niet gaat om het vragen om toestemming aan de ouders. In het voortraject zijn voldoende weegmomenten ingebouwd en is voldoende advies ingewonnen om een melding te rechtvaardigen. Ook bij deze stap kan worden overwogen om geen contact met de ouders op te nemen. Dit gebeurt slechts als er ernstige zorgen zijn dat dit gesprek kan leiden tot een onveilige situatie voor de leerling in kwestie. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

20 Bijlagen Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

21 Dyslexieprotocol Christelijk Gymnasium Utrecht 1. Inleiding 2. Omschrijving dyslexie 3. Kenmerken en gevolgen 4. Frustratie van talent 5. Signalering en diagnose 6. Compenserende en dispenserende maatregelen bij toetsen en in de lessen 7. Invoering van dyslexie-ict 8. Rol van de leerling en van de ouders 1. Inleiding Dyslexie en gymnasium: een slechte combinatie? Een vraag waar misschien niet zo snel een antwoord op te formuleren valt. Mogelijk dat de volgende zin al een richting voor onze school biedt: Een dyslectische leerling is zonder inzicht in de problemen die de handicap met zich meebrengt, zonder faciliteiten en extra voorzieningen, niet of in mindere mate in staat het onderwijs te volgen op het niveau dat aansluit bij de cognitieve capaciteiten. (bron: protocol dyslexie voortgezet onderwijs, KPC-groep). Dat impliceert dat de leerlingen voor wie dit protocol bedoeld is, in principe wel het door onze school nagestreefde cognitieve niveau aan kunnen, maar problemen ondervinden bij de praktische uitvoering. Het Christelijk Gymnasium Utrecht streeft ernaar al zijn leerlingen optimaal te begeleiden tijdens hun schoolcarrière. Dat betekent voor dyslectische leerlingen de inzet van compenserende en dispenserende maatregelen om hen de kans te geven om deze opleiding met goed gevolg te doorlopen. Aan dit dyslexie-protocol liggen twee verschillende wettelijke regelingen ten grondslag. Aan de ene kant het zgn. Examenbesluit Voortgezet Onderwijs. In artikel 55 van dit besluit wordt aangegeven dat dyslectische leerlingen recht hebben op verlenging van de toegestane tijd voor het maken van een centraal schriftelijk eindexamen. Dit is tegelijkertijd ook het enig wettelijk geregelde recht bij examens voor deze leerlingen. Aan de andere kant is daar sinds 2009 de Wet Gelijke Behandeling gehandicapten en chronisch zieken. Deze wet verplicht scholen om leerlingen onderwijs te bieden, zo nodig met in het geval van leerlingen met dyslexie- aanpassingen in het lesmateriaal, tijdens de lessen en bij het toetsen. Om nu een antwoord te geven op de openingsvraag: nee, dat is zeker geen slechte combinatie. Het Christelijk Gymnasium Utrecht is een school die een hoog cognitief niveau nastreeft. Als leerlingen dit niveau in huis hebben, is het aan ons om hen te stimuleren en te begeleiden in het naar boven halen van deze cognitieve kwaliteiten. Daarbij moet wel worden aangetekend, dat leerlingen met bepaalde vormen van dyslexie het wel gewoon heel erg zwaar zullen hebben op een school met in klas 2 en 3 zes talen en over het algemeen bij alle vakken een hoog niveau en Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

22 werktempo. Dus dienen ouders en leerlingen zich terdege af te vragen of ze die keuze wel willen maken. 2. Omschrijving dyslexie Zoals omschreven door de Stichting Dyslexie Nederland: Dyslexie is een stoornis, die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. Het valt niet altijd mee om steeds weer opnieuw veel tijd te besteden aan de voorbereiding van een talenproefwerk om vervolgens weer met een onvoldoende thuis te komen. Of om voortdurend de tijdsdruk te voelen bij een toets met veel tekst. En het dan weer niet af te krijgen. Standaard bij elke toets dezelfde fouten te maken en er ook standaard, elke keer weer, op te worden afgerekend. In de lessen even een leesopdracht krijgen, maar halverwege worden onderbroken, omdat de docent al weer begint met praten. Dan wordt er wel een groot beroep gedaan op de leerling om zijn eigen motivatie op peil te houden. De manier waarop een leerling met dyslexie heeft leren omgaan, verschilt sterk van geval tot geval. Het is afhankelijk van de ernst van de problematiek en van de manier waarop hij in het basisonderwijs is begeleid. Hoewel bij ernstige vormen van dyslexie de stoornis vrijwel altijd vroegtijdig wordt onderkend, zijn er in het voortgezet onderwijs leerlingen bij wie dyslexie zich pas manifesteert als ze veel talen en teksten moeten bestuderen. Vaak eist diepgang in de tekst de aandacht op, maar is het technisch leesniveau niet toereikend. Zij bereiken dan pas de grenzen van hun compensatiemogelijkheden. Wellicht ten overvloede: dyslectische leerlingen hebben dus niet alleen moeite met de talen. De problemen treden op, overal waar te lezen of te schrijven teksten gebruikt worden. 3. Kenmerken en gevolgen Dyslectische leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben in meer of mindere mate problemen met: - Lezen en/of spellen op woordniveau in het Nederlands en in de moderne vreemde talen. (nieuwe klank-tekenkoppelingen, ingewikkelde spellingafspraken). - Technisch lezen (woordherkenning) - Spelling (het onthouden van woordbeelden) - Het onthouden van losse gegevens (topografie, formules, rijtjes bv.) - Schakelen tussen opgaveblad en antwoordblad, aantekeningen maken tijdens het luisteren, antwoorden opschrijven bij een luistertoets, kortom meerdere dingen tegelijkertijd doen. - Uitspraak versus schrijfwijze bij moderne vreemde talen. - Concentratie. Vorm en inhoud lopen bij het lezen door elkaar. Daar komt een onvermogen bij om zich af te sluiten van de omgeving. - Het snel en accuraat lezen (decoderen) van teksten bij alle vakken. - Het snel en accuraat spellen (coderen) bij functioneel schrijven bij alle vakken. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

23 Automatiseringsproblemen maken deel uit van dyslexie. Het lezen en spellen gaan niet vanzelf en daar lijdt de aandacht voor de inhoud of de constructie van een tekst onder. In het voortgezet onderwijs doen zich deze problemen vooral voor in lastige situaties, zoals bij leenwoorden in het Nederlands (bv. fouilleren), bij de moderne vreemde talen (andere klank-letterkoppelingen en veel minder voorkomende woorden en lettercombinaties, bv. though of aujourd hui) en bij vakken als biologie, wiskunde of natuurkunde (complexe schrijfwijze van cruciale begrippen, bv. assimilatie). Andere moeilijke omstandigheden in het voorgezet onderwijs zijn taken die onder tijdsdruk moeten worden uitgevoerd, zoals proefwerken. Bij het onder druk werken nemen tempo en nauwkeurigheid af, omdat de aandacht teveel verdeeld moet worden. Of erger nog, teveel aandacht gaat uit naar de vorm en te weinig naar de inhoud. 4. Frustratie van talent Van frustratie van talent is sprake als de leerling door zijn lees- en spellingproblemen wordt belemmerd in zijn intellectuele of creatieve ontwikkeling. Dit kan met name het geval zijn bij schoolvakken waarbij taal en/of automatisering belangrijk zijn. Frustratie van talent treedt vooral op als de eisen aan de automatisering van het lezen en spellen niet worden bijgesteld voor dyslectische leerlingen. Een combinatie van hoogbegaafdheid en dyslexie kan, ondanks de compenserende technieken die hoogbegaafden als vanzelf hebben ontwikkeld, zeker ook tot frustraties leiden. Hoogbegaafde leerlingen, of moet ik zeggen meerbegaafde leerlingen, verdiepen zich graag in complexe en specialistische teksten en hebben dan des te meer last van hun dyslexie. Het criterium voor een achterstand op lees- en/of spellingniveau (mogelijke dyslexie) luidt: de beheersing van het lees- en/of spellingniveau (accuratesse en/of vlotheid) ligt significant onder het niveau dat vereist is in de onderwijssituatie waarin de leerling de lees- en spellingvaardigheden functioneel moet toepassen. Zie hier een voor onze gymnasiumleerlingen met dyslexie kenmerkend probleem en grote reden voor frustratie. 5. Signalering en diagnose In het kader van het landelijk protocol dyslexie voortgezet onderwijs zijn drie signaleringsinstrumenten ontwikkeld, genormeerd voor de brugklas van het voortgezet onderwijs. Dit zijn de stilleestoets (Hoe gevaarlijk is een tekenbeet?), het dictee (zinnendictee Het wonderlijke weer) en de overschrijfzin. Deze testen worden in de eerste maand van het brugklasjaar afgenomen. De testen worden vervolgens op school nagekeken. Resultaten, die aanleiding geven tot zorg, worden tijdens een overleg met de ouders besproken. Geadviseerd wordt dan een nader onderzoek naar mogelijke dyslexie, bij voorkeur in combinatie met een intelligentieonderzoek, te laten verrichten. Wij kunnen de ouders adviseren met betrekking tot tekstbureaus, waar wij goede ervaringen mee hebben. Mocht een leerling uiteindelijk de diagnose dyslectisch krijgen, dan krijgt hij/zij op school een dyslexiepas en zullen er afspraken worden gemaakt omtrent de te nemen maatregelen. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht

24 5. Compenserende en dispenserende maatregelen Op het Christelijk Gymnasium Utrecht worden de volgende uitgangspunten gehanteerd, als basis voor de mogelijk te nemen maatregelen: - voorzieningen zijn gedurende de gehele schoolloopbaan nodig. - met zo min mogelijk inspanning zo groot mogelijk resultaat. - haalbaar in de praktijk van alle dag. - individueel maatwerk. Doelen zijn: - vergroten van de functionele lees- en spellingvaardigheid - volgen van het niveau van onderwijs waarvoor de capaciteiten aanwezig zijn - leren omgaan met de specifieke problematiek - vergroten van het zelfvertrouwen en zelfbeeld. - Uiteraard is het mogelijk en vaak ook verstandig om buiten school extra begeleiding te zoeken. Te denken valt aan training op het gebied van: - leertechnieken (leerstrategie, huiswerkplanning) - studeercondities (werkomgeving, leerhouding) - taakaanpak - leren van woordjes - begrijpend en studerend lezen - het leren gebruiken van speciale dyslexie-ict De volgende faciliteiten worden op het Christelijk Gymnasium aangeboden aan dyslectische leerlingen: - verlenging van proefwerktijd. - afname toetsen structureel in een aparte ruimte. - voorgeschreven lettertype en regelafstand (Arial 12 is een lettertype dat voor veel dyslecten goed leesbaar is). - vergroting van de toets, indien bovenstaande niet voldoende is. - toestaan op de opgaveformulieren te schrijven/notities te maken. - kijk-/luistertoetsen in de dyslexieversie van het Cito. - toestaan van het gebruik van een laptop voor het schrijven. Door het gebruik van de spellingcontrole kan de leerling zich op de inhoud concentreren. 6. Dyslexie en ict Naast de hierboven genoemde compenserende en dispenserende maatregelen, is het raadzaam ons verder te verdiepen in de mogelijke rol van dyslexie-ict. Er is op dit gebied, dankzij opdrachten van het ministerie van OCW aan organisaties als Lexima en Dedicon de laatste jaren al veel voorwerk verricht. Het gebruik van software en hardware kan, indien gericht toegepast, de leerlingen met dyslexie in grote mate ondersteunen. Een usb-stick met het programma sprint-plus is aangeschaft. Hiermee kunnen dyslectische leerlingen uitproberen wat de toegevoegde waarde van dit programma voor schoolgebruik zou kunnen zijn. Daarnaast is er veel steun te verwachten uit mogelijk onverwachte hoek: beter gebruik van smartboards in alle lokalen en het gebruik van ELO, voor het doorgeven van opdrachten, huiswerk, ondersteunende teksten en tips en dergelijke. Zorg op het Christelijk Gymnasium Utrecht