Mestmarkt en mestverwerking Jaap Uenk DOFCO BV, Twello VAB, 22 september 2015
Inhoud Introductie Stand van zaken mestverwerking (Technieken, producten, markten en capaciteit) (8) Waarom is verwerking nog niet klaar? (2) Uitdagingen voor het bedrijfsleven (1) Waar hangt opbrengstprijs in buitenland vanaf? (1) Wat kan de veehouder zelf doen (1) Samenvattende conclusies (1)
Inventarisatie mestverwerkingscapaciteit 2015 Uitgevoerd door Projectbureau Lokale Mestverwerking en Bureau Mestafzet (i.o.v. LTO, CUMELA en ministerie EZ) Geïnventariseerd is: de hoeveelheid mestverwerkingscapaciteit uitgedrukt in kg fosfaat die door een initiatiefnemer zelf is geëxporteerd, verbrand of tot mestkorrels is verwerkt 171 contacten zijn benaderd 109 respondenten, waarvan: 60 met een operationele installatie en 41 installatie in ontwikkeling
Verwerkingscapaciteit 2015 Landelijke inventarisatie BMA en PLM (x 1.000 kg fosfaat) Export mestproducten: 2015 % stijging Mestkorrels met 90% DS 2.569 + 55 As met maximaal 10% OS 9.235 + 0,6 Gehyg. dikke fractie mest & digestaat 3.215 + 82 Gehygiëniseerde drijfmest & digestaat 825-14 Gedroogde mest & digestaat 1.353 + 29 Gecomposteerde mest 3.090 + 39 Anders 21 0 Totaal 20.308 + 21
Fosfaatexport = verplichte mestverwerking In miljoen kg fosfaat België 4,7 Duitsland 20,6 Frankrijk 6,4 Overig 0,3 Totaal 32,0 Mestkorrels 3,3 Verbranding 9,0 Totaal verplichte mestverwerking 2014 44,3
Stand van zaken verplichte mestverwerking (Basisscenario CDM) In miljoen kg fosfaat Oost Zuid Ov. NL Mestproductie 43 51,8 79,8 174,5 Mestplaatsing 24,3 16,3 80,1 120,6 Afzet natuur, partic. 1,2 0,8 4,8 6,8 Behoefte verwerking 47,1 Verwerkingscap. 2015 0,9 5,7 13,7 22,5 Export 2014 21,8 Capaciteit in ontwikkeling 2015 14,3
Registratie mestverwerking tot 1 aug. 2015 X 1.000 kg fosfaat Zuid Oost Overig NB Totaal 2014 MVO 590 1.144 VDM 61 13.020 4.165 3.530 8 20.722 15.518 VDM 71 124 227 591-942 575 VDM 72 446 213 876 61 1.597 1.578 VDM 73 141 77 172 390 - VVO 841 650 13.731 4.682 5.199 24.241 18.815
Waarom is verwerking nog niet klaar? Groei melkveehouderij nog meenemen Schot tussen pluimveehouderij en de rest (ong. 10 mln. kg) Export op forfaitaire gehalten Manipulatie van de mestmonsters Invulling plaatsingsruimte met compost, kunstmest, e.a. Maar ook: Verwerkingscapaciteit regio Oost blijft nog sterk achter Stikstofprobleem nog niet opgelost (geen kunstmestvervangers) Afzetmarkten buitenland kwetsbaar / risicovol BMC na 2017? (9 miljoen kg fosfaat)
Bestaand versus wensbeeld mestverwerking Bestaand Fosfaatgestuurd Hoog marktrisico Korte termijn gericht Geen (lange) contracten Snel realiseerbaar Laag investeringsnivo Kosten 20,- all in (Rabo) Nauwelijks samenwerking Zonder kunstmestvervangers Wensbeeld Markt- en vraaggestuurd Lager marktrisico Lange(re) termijn gericht Langjarige contracten Kortere voorbereiding Hoger investeringsnivo Meer opbrengsten / lagere kosten Meer collectieve aanpak Met kunstmestvervangers
Uitdagingen voor het bedrijfsleven Aspecten: Verkoopbare producten maken Minimale technische onzekerheid Borgen van de mestaanvoer Snel realiseerbaar Flexibel Voldoende financieel rendement Kosten / opbrengsten Uitdagingen: USP s, markt- en klantkennis Bewezen technieken voor mest Langjarige contracten Procedures en eisen vergunningen Veranderingen markt opvangen Schaalgrootte, samenwerking < 18-20,- p/t all in (Rabo)
Waar hangt opbrengstprijs in het buitenland vanaf? Behoefte aan organische meststoffen en lokale prijzen Samenstelling meststoffen moet passend zijn voor klant Mogelijkheden van opslag, aanwenden, gebruiksgemak Vervoersmodaliteiten en afstand Gegarandeerde (homogene) kwaliteit Marketinginspanningen bepalen marktvolume en opbrengstprijs Prijs af fabriek = opbrengstprijs logistieke en verkoopkosten
Wat kan de veehouder zelf doen? Reductie mest- en mineralen per dierplaats! Maximale benutting plaatsingsruimte N en P Zelf verwerken op bedrijfsniveau?? Mest scheiden afstemmen op doel Afspraken maken met loonwerker/mestdistribeur voor afzet binnenland Samenwerken met een mestverwerker of exporteur
Samenvattende conclusies mestverwerking Verwerkingscapaciteit al bijna bereikt, maar deel niet benutbaar, fosfaat- en korte termijn gericht, regio Oost blijft achter Niet alleen investeren in techniek, maar ook in marketing Erkenning kunstmestvervangers noodzakelijk Schaalgrootte voor rendement en professionaliteit Start: Alle beschikbare informatie over mest verwerken beter ontsluiten voor inzicht in mestverwerking en mestmarkt (RVO) (Voorbeeld: www.vcm-mestverwerking.be)