Huis van de Wijkkrant Roelof Hartplein 2a Oplage 16.000 Museumkwartier Apollobuurt Willemsparkbuurt December 2013 Rob Brandes Nieuwe activiteiten pagina 8 9 Niet voor niks pagina 3 Nieuws uit de wijk pagina 15 21
COLOFON Deze krant is een uitgave van het Huis van de Wijk Lydia. Samenstelling: Dédé Brouwer (DB), Thea Geurtsen (TG), Jacob Ketting (JK), Simon van der Linden (SL), Joris Marsman (JM), Carla Pekaar (CP). Foto s: Archief Lydia (tenzij anders aangegeven) Prepress: ENdtp Drukkerij: Rodi Rotatiedruk Verspreiding: VerspreidExpres Redactie: krant@huisvandewijklydia.nl Advertenties: advertentie@huisvandewijklydia.nl Kranten kunnen ma t/m vrij tussen 9.30 en 19.00 uur worden afgehaald bij: Huis van de Wijk Lydia Roelof Hartplein 2a, 1071 TT Amsterdam T: 020-6629497 E: info@huisvandewijklydia.nl I: www.huisvandewijklydia.nl Oplage 16.000 (5 x per jaar). De redactie van de wijkkrant bestaat geheel uit vrijwilligers. De weergegeven meningen hoeven niet overeen te komen met die van de redactie. Volgende krant: 10 februari 2014 Kopij inleveren vóór 10 januari 2014 IN DIT NUMMER: 3 4 5 6 7 8 11 12 13 14 15 16 18 19 20 21 22 23 24 Huis van de Wijk niet voor niks Sponsor voor Groen Groep Podium Lydia Poëzie Podium Lydia Muziek Wijkexpositie Vrijwilligers Bewonersgeschiedenis 3 Activiteitenoverzicht Taartenbakken Veiliger oversteken Cursus Spaans Grote opkomst St. Maarten Kronkels Lezer schrijft Kunst in de buurt VU Hortus moet blijven! Boerenweteringgarage Amsterdams Lyceum Kruising in problemen Malevich in het Stedelijk Burgerparticipatie schaamlap Snelle tram op de Willemsparkweg Denkend aan Oud-Zuid Annonces & advertenties Toen en Nu Vrijdag 13 december Dialoogtafel Dit is mijn plek 15.00-17.00 uur (gratis) info: Harry@brockhus.nl Donderdag 19 december Vredescafé (gratis) 20.15-22.30 uur Bovenzaal Vrijdag 20 december Dialoogtafel Dit is mijn plek 13.00-15.00 uur (gratis) info: harry@brockhus.nl Vrijdag 27 december Open podium Poëzie Toegang 1,50 20.00-22.30 uur Bovenzaal Zondag 29 december Jazz Ensemble Toegang 5,= 16.00-19.30 uur Bovenzaal Agenda Workshop geschreven dagboek Maandag 6 januari NIEUW Workshop dagboekschrijven Zie hieronder 20.00-22.00 uur Bovenzaal Info: lettervogel@gmail.com Donderdag 21 januari 2 Vredescafe (gratis) 20.15-22.30 uur Bovenzaal Zondag 26 januari Jazz Ensemble Toegang 7,50 16.00-19.30 uur Bovenzaal Woensdag 29 januari NIEUW Voorlezen en voordragen uit het werk van Simon Carmiggelt Toegang 2,= 20.00-22.00 uur (zie pagina 3) Vrijdag 31 januari Socratisch café (gratis) 15.30-18.30 uur Bovenzaal Het belichten van de beschouwelijke en de dichterlijke mogelijkheden van een dagboek schrijven. Het doel is het beschrijven van de alledaagse waarneming van de schoonheid van ons leven. Dit op een beschouwelijke wijze, maar ook met poëtische fragmenten, een gedicht, waarbij ook song-teksten met melodieën mogelijk zijn. Info: lettervogel@gmail.com Maandag 6 januari 20.00-22.00 uur in Huis van de Wijk Lydia De jaarlijkse kerstboomverbranding zal in het nieuwe jaar op zondag 5 januari plaatsvinden. Buurtbewoners zijn van harte uitgenodigd hun kerstbomen te brengen naar het Museumplein. Let op: breng uw boom tussen 16 en 17 uur, want om 17 uur gaat het vuur aan. Om 18:30 uur zal het vuur gedoofd worden. Wilt u meer weten over het Huis van de Wijk? Vraag het de programmacoördinator Thea Geurtsen 020-6629497 t.geurtsen@combiwel.nl www. huisvandewijklydia.nl www.combiwel.nl Combiwel: 020-5754700 Beeld voorkant: Rob Brandes tekende voor de voorplaat (een deel van Huize Lydia). Hij exposeert ook stads- en gebouwgezichten als deelnemer aan de wijkexpositie Groots (zie pagina 6) 2
Actueel in Huis van de Wijk Lydia Huis van de Wijk Het voortbestaan van het Huis van de Wijk Lydia en het gebruik van zalen en faciliteiten van Huize Lydia vraagt onze permanente zorg en aandacht. Het Huis van de Wijk is er voor en door de buurt. Iedereen is welkom om gebruik te maken van de ruimtes en de vele activiteiten. Maar tegelijkertijd is het wel de bedoeling dat vrijwilligers en buurtbewoners ook een inspanning leveren om deze gastvrijheid en het activiteitenprogramma mogelijk te maken. Want de subsidies zijn vanaf januari 2012 drastisch teruggebracht en het Stadsdeel Zuid betaalt nog maar een fractie van de werkelijke kosten. Zonder de belangeloze inzet van buurtbewoners en vrijwilligers kan Lydia niet voortbestaan. Er wordt wel gezocht naar sponsors (zie pag. 3) en we staan natuurlijk open voor giften en welke ondersteuning dan ook, maar dat staat nog allemaal in de kinderschoenen. Lydia zal gewoonweg de voortdurende inzet van de buurtbewoners niet kunnen missen. Maar wees gerust, het gaat ondanks alles heus niet slecht met ons Huis van de Wijk. Ondanks het feit dat we nog steeds zoeken naar een balans in onze kosten en baten, starten er gelukkig steeds weer nieuwe activiteiten en hebben we een volle agenda. Lydia wordt wekelijks door ca. 1400 mensen niet voor niks bezocht. Dat is het belangrijkste van een Huis van de Wijk. Er moet wat te halen zijn en je moet er wat kunnen doen, zodoende ontstaan er vaak vriendschappen en nieuwe contacten. Op die manier vervullen wij een sociale spilfunctie voor de buurt. Onze programma-coördinator draait overuren om alles in goede banen te leiden. We zien het volgend jaar dan ook met vertrouwen tegemoet. Toch is het Huis van de Wijk niet voor niets. Vroeger waren veel activiteiten gratis of bijna voor niks. Uit die tijd stamt de gedachte dat je overal zomaar aan mee kon doen. Dat is allang niet meer mogelijk. Er worden vergoedingen gevraagd voor ruimtegebruik en een bijdrage in de kosten voor openbare culturele activiteiten. Toch zijn het al met al geen hoge bedragen en ook de kosten van consumpties in de bar zijn heel redelijk en afgestemd op de smalle beurs. Desondanks zal er vanaf begin volgend jaar een kleine prijsverhoging moeten worden doorgevoerd die ook in de activiteitenkosten zal moeten worden verdisconteerd. Dat komt gewoon omdat alles duurder wordt en ook wij niet kunnen voortbestaan als we niet tenminste kostendekkende prijzen berekenen. Wij hopen dat u daar begrip voor kunt opbrengen. Er zijn ook noodzakelijke kosten om bijvoorbeeld te voldoen aan de wensen van onze bezoekers. We moeten met onze tijd meegaan. Op veler verzoek hebben we besloten om voor onze bar een modern koffiezetapparaat aan te schaffen waardoor we in staat zijn vanaf 1 december excellente koffie te schenken. Dat wil niet zeggen dat u de koffie zoals u die gewend was bij ons te kopen, niet meer zou kunnen krijgen, maar er is nu wel een keuze mogelijkheid die er tot nu toe niet was. Een keuzemogelijkheid die wel een prijs heeft, want aan de excellente Brandmeester s koffie hangt natuurlijk wel een ander prijskaartje. (JM) In december uw tweede kopje Brandmeester s koffie GRATIS tegen inlevering van deze bon Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 3
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Sponsor voor Groen Groep Lydia De Groen Groep Lydia heeft sinds vorige week een samenwerkingspartner in tuinonderhoud gevonden in de persoon van Sander Denteneer van de firma All Seasons Hoveniers. Hij gaat ons de komende tijd adviseren en waar mogelijk ondersteunen bij het onderhoud van de bloembakken rondom Huize Lydia. De vrijwilligers van de Groen Groep Lydia werken elke vrijdagmorgen aan het onderhoud van de geveltuinen rond het Huis van de Wijk Lydia en doen en passant het nodige aan het schoonhouden van het openbaar groen aan het Roelof Hartplein. Maar omdat er maandenlang wegens schilderwerkzaamheden een steiger rondom Lydia heeft gestaan waren de geveltuinen totaal geruïneerd en bleef ons niets anders over dan de tuinen opnieuw in te richten. Het ontbreekt ons weliswaar aan financiële middelen, maar de wil om de bloembakken weer een fris en vrolijk uiterlijk te geven is zeker aanwezig. We zijn nog in de fase van schoonmaak en het verwijderen van de dode struiken en planten. Toch kijken we al vooruit naar de seizoenen die komen. In de drie bollenperkjes in het gazon voor Lydia zijn door de Groen Groep inmiddels de door het stadsdeel geleverde viooltjes geplant. De oranje en paarse tulpenbollen komen daar weer tussen te staan. Wat zal dat er eind april weer fleurig bij staan. Maatschappelijk betrokken ondernemer Sander Denteneer Omdat wij met de firma All Seasons Hoveniers een samenwerkingsafspraak konden maken over advisering en aanlevering van plantjes willen wij u ook kennis laten maken met deze maatschappelijk betrokken ondernemer. Wij vroegen Sander welke werkzaamheden zoal door hem worden gedaan in dit stadsdeel. Dat blijkt naast de contractuele verplichtingen die zijn aangegaan met Stadsdeel Zuid vooral te gaan om het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van tuinen van particulieren. Uitgangspunt is dat het een tuin wordt zoals de cliënt dat wil. Wij luisteren naar de wensen, toetsen die aan de mogelijkheden, en verzorgen een advies op maat aldus Sander. Als echte professionals houden de All Seasons Hoveniers natuurlijk rekening met allerlei meespelende factoren zoals: de stijl en vorm van de woning, de buitenruimte van de leefomgeving, zon en bodem. Zij gaan ervanuit dat een goed ontwerp de basis legt voor een tuin, waaraan de bewoner eindeloos plezier kan beleven. Ook biedt Sander onderhoudscontracten op maat. Service, vakmanschap en mee blijven denken spelen een belangrijke rol. Kortom, All Seasons is van alle markten en seizoenen thuis en staat voor U en ons klaar! Sander Denteneer is bereikbaar via zijn mobiele telefoon: 06-179 666 44 (JM) Wegens succes herhaald Training presentatie en omgaan met intimidatie Er is vanaf januari weer een mogelijkheid om in het Huis van de Wijk Lydia een tweetal trainingen te volgen. De training Presentatietechniek is bedoeld voor iedereen die beroepshalve of daarbuiten zijn of haar verhaal boeiend en overtuigend wil overbrengen. 4 Denk daarbij aan een gelegenheidstoespraak, een welkomst- of dankwoord. U zult uw eigen kwaliteiten als spreker leren ontdekken aan de hand van praktische tips en persoonlijk gerichte feedback, zodat u voortaan ontspannen uw verhaal kunt vertellen. U krijgt wat thuisopdrachten mee waarmee u kunt oefenen. De training heeft vooral een praktisch karakter. Behandeld worden onder meer: de verhaalopbouw, improvisatie, het effect van verbaal en non-verbaal gedrag, spreekangst en moeilijke situaties.
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Omgaan met intimidatie U komt het vast wel eens tegen: u wordt op een intimiderende wijze bejegend. En soms ervaart u dat ook echt als agressief. Hoe moet u dan reageren zodat het niet uit de hand loopt? Hoe kunt u daar op een zo effectief mogelijke manier mee omgaan? Het gebeurt maar al te vaak dat men zo overdonderd is door de situatie dat er pas veel later een reactie komt. Het kan iemand met een scooter zijn die op de stoep rijdt en met een scheldwoord of opgestoken vinger weggereden is voordat u de kans krijgt om de persoon in kwestie aan te spreken. Durft u er wat van te zeggen als er wordt voorgedrongen in de winkel? Of zijn het persoonlijker zaken waarbij het moeilijk is om voor uzelf op te komen? Verbale intimidatie en agressie zijn in onze samenleving in vele vormen aanwezig. Al dan niet bewust. In deze training komt dat allemaal aan bod. Zoals: grip krijgen op lastige situaties die hoog oplopen, bewustwording van de invloed van uw eigen gedrag op het gedrag van anderen. Wat kunt u en wat kan de ander doen als u een intimiderende ervaring heeft meegemaakt? Informatie De training presentatietechniek start vanaf vrijdag 10 januari van 10 tot 12.30 uur. De training omgaan met intimidatie en agressie begint op woensdag 15 januari van 10 tot 12.30. Beide trainingen bestaan elk uit 8 bijeenkomsten van 2,5 uur en worden gegeven door Marja Busnach. Zij is een ervaren trainer, coach en gedragsen oplossingsgerichte therapeut. Voor informatie kunt u mailen naar m.busnach@xs4all.nl Podium Lydia Poëzie Een poëtische impressie Als je op straat ongevraagd aan voorbijgangers je poëzie begint voor te lezen, maak je grote kans dat ze de ambulance bellen om je naar het gesticht te laten rijden. Maar op een poëzievoorleesavond, daarentegen, word je op handen gedragen. Vrijdag 27 september vond de aftrap plaats van het Open Podium voor Poëzie en Muziek in Huize Lydia. Voor bijna geen geld kun je naar binnen. Een ieder die goesting heeft wordt uitgenodigd een bijdrage op het podium te leveren. Het aloude misverstand dat drank en dope de dichtader voller doen kloppen wordt hier nog gehuldigd. Buiten bij de voordeur wordt joint na joint verwoed verstookt terwijl binnen aan de bar bier en wijn erin gaan als Gods woord in een ouderling. Een bezopen bedoening dus? Ja en nee: vooral een vrolijke chaos waarin de emoties geregeld hoog oplopen. De opkomst is goed. Het zit vol. Dichter na dichter passeert de revue. Musici beroeren de snaren. Enno Wiersma bijt het spits af met zijn onnavolgbare performance. Bekende en onbekende dichters wisselen elkaar af. Het collectief Onderstroomboven treedt op. Later op de avond staat Hans Plomp op het podium. Het is fascinerend om even in de openstaande spiegel van een mensenziel te kijken. Een venster dat zich opent met behulp van het naakte woord, dankzij woorden en klanken, dankzij het samenspel van een viool en een piano. De avond gaat door tot in de kleine uurtjes, wat bewijst dat de beheerders van Lydia zeker niet kinderachtig aangelegd zijn. Aan het einde van de avond Metropool Amsterdam Vrijdag 27 december vindt de volgende poezieavond van Podium Lydia plaats. Hierbij alvast de smaakmaker van Enno Wiersma: In de metropool van het culturele leven van Nederland verzamelen zich de dichters en muzikanten als een levend organisme. Met het benoemen van Amsterdam als metro (= moeder en maat) pool (= oudtijds, polis = stad) spreken we van de moederstad, waar de uitwisseling plaats vindt via de taal van dichters. Daar wordt kunst in de woorden van Bernlef en Schippers een nieuwe wijze van observeren en verjongt zich het leven vanuit deze impuls van creativiteit. Lydia is één van de locaties in deze vernieuwing, waar poëten samenkomen waar voorheen verpleegsters huisden. nadat de allerlaatste dichters vrijwel kansloos waren in hun strijd tegen het geroezemoes, staat een grijze Italiaanse zanger op het podium die de aanwezigen wakker schudt met zijn gloedvolle stem, en lied na lied zingt dat klinkt als een klok en het publiek zingt luidkeels mee. (SL) Open Podium voor Poëzie en Muziek. Iedere laatste vrijdag van de maand. Aanvang 20 uur. Entree 1,50 euro www.poezie-podium.nl Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 5
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Podium Lydia Muziek Veelbelovend violist WIJKEXPOSITIE Groots Sinds 28 november is er in Lydia weer een tentoonstelling ingericht. Er wordt werk tentoongesteld van Rob Brandes een oude rot in het vak die ook tekende voor de voorkant van deze krant en van leden van de verschillende teken- en schildergroepen. Zowel de liefhebbers van stadsgezichten, als die van bloemstillevens of portretten kunnen hier aan hun trekken komen. De tentoonstelling, die zowel via Roelof Hartplein 2a als via de J.M. Coenenstraat 4 te bereiken is, valt overdag te bezichtigen en duurt tot begin februari. Het nieuwe initiatief om elke zondagmiddag in Lydia een bijzonder muzikaal optreden te verzorgen voor de wijkbewoners en hun gasten is al enige tijd geleden van start gegaan. En tot nu toe vinden de muziekvoorstellingen gretig aftrek, niet in de laatste plaats vanwege het feit dat mooie muziek verbindt en de geest goed stemt. Vooral de vrolijke jazzmiddagen worden goed bezocht. De uitdaging om ook eens klassieke muziek, in de breedste zin van het woord, ten gehore te brengen, ging afgelopen zondag in première. De jonge violist Ahmet Gür maakte zijn opwachting, met in zijn kielzog zijn ouders en andere familieleden. Hij had daarvoor al opgetreden in een bejaardenzorgcentrum en nu kwam hij bij ons op het Roelof Hartplein. Ahmet is pas 18 jaar en al aardig ervaren, zowel als solist als in zijn eigen orkest dat hij heeft opgericht met een aantal muzikale vrienden en dat de illustere naam draagt van 1001 Nacht. Tegen half vier druppelden de gasten binnen, die volgens het programma werden verrast met werken van Bach, Elgar, Kreisler, von Gluck en Mozart. 6 Ahmet speelde met veel gevoel en met een opmerkelijk technisch vernuft. Het is heerlijk om op een donkere namiddag samen te luisteren naar klassieke muziek, onder het genot van een drankje. De akoestiek van de ruimte in de bovenzaal van Lydia is verrassend goed! Nadat hij de aandacht van zijn toehoorders goed had weten vast te houden, beëindigde Ahmet zijn recital om ongeveer vijf uur. Het was een mooi optreden. Wat een heerlijk gevoel dat jonge muzikanten op deze manier de kans krijgen om hun talent aan het publiek te tonen en tegelijkertijd podium-ervaring op te doen. En dat wij daarvan kunnen genieten! Daar zouden veel meer buurtbewoners van kunnen profiteren! Dus kom ook: let op de aankondigingen in de Wijkkrant, op de website en de flyers in uw brievenbus. Het eerstvolgende klassieke concert zal op zondag 16 februari a.s. plaatsvinden. De toegangsprijs kan nauwelijks een belemmering zijn, die bedraagt slechts 5. Marja Busnach Rob Brandes: Rijksmuseum vanaf Stadhouderskade Collage bloemstilleven naar Jan Davidzoon de Heem Verschillende portretten naar één model
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Vrijwilligers voor het voetlicht In Huis van de Wijk Lydia verzorgen zo n 100 vrijwilligers een ruim aanbod van activiteiten. We brengen elke krant een paar van hen voor het voetlicht en nu richten we de schijnwerper op de bar, de ontvangstruimte, in zekere zin het zenuwcentrum van Lydia. Dit is de plek waar bezoekers zich door een attente en hartelijke bejegening welkom weten. Dit is deel 3. Irene Verkist Perez Heeft een Belgische vader en een Spaanse moeder. Ze is in België geboren en in Spanje opgegroeid. Heeft een Nederlandse man, verbleef zes jaar geleden al een jaar in Amsterdam. Ze volgde een vertaalopleiding, had een leuke baan in Barcelona, en woont sinds mei dit jaar in Amsterdam, waar tot nu toe alleen haar man De bewonersgeschiedenis van Huize Lydia Deel 3: de jaren 80 Vrijwel iedereen van vijftig jaar en ouder zal zich de dag van de abdicatie op 30 april 1980 herinneren. Koningin Juliana trad af om plaats te maken voor de jonge Beatrix. In Amsterdam was de woningnood hoog; veel huurwoningen waren in slechte staat en niet zelden brandgevaarlijk. Krakersrellen maakten de sfeer grimmig. Leuzen als Geen woning, geen kroning klonken.. Weinigen weten dat op diezelfde dag een eind kwam een geschikte baan heeft gevonden. Vanaf september komt ze regelmatig in Lydia en bakt ze met o.a. Els Lenior heerlijke taarten. In januari start ze een intensieve cursus Spaans (zie p.11). Als we elkaar spreken is het haar tweede (halve) dag achter de bar. Het bevalt haar goed, aardige mensen en je praat met veel mensen, heel verschillende mensen, dat is ook interessant. Kostas (Konstantinos) Datsas Komt uit Griekenland, een plaatsje nabij Lefkas. Woont allang in Nederland, is al ruim tien jaar algemeen assistent in Lydia en staat ook achter de bar. De sfeer in Lydia bevalt hem zeer goed, ook dankzij de coördinator: Thea (Geurtsen) is een erg goede Dit jaar bestaat Huize Lydia 85 jaar. In mei 1927 werd het eerste eigen pand van de Rooms Katholieke Meisjesbescherming, geopend. Anne- Mariken Raukema deed onderzoek in het Stadsarchief en sprak de afgelopen jaren met ruim dertig mensen die op een of andere manier een band met het gebouw hebben. Voor de Huis van de Wijkkrant schrijft ze een driedelige reeks. Deel 3 (slot) gaat over de bewoners die in de jaren 80 hun heil zochten in Lydia. aan het huurcontract tussen de R.K. meisjesvereniging en het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis een periode die het maximaal aantal van dertig jaar had geduurd. Meisjesbelangen (de nieuwe naam van de vereniging) had het pand aan de gemeente Amsterdam verkocht en zou tot eind 1987 de opbrengst en het eigen vermogen tezamen zo n zeven miljoen gulden - verdelen over sociale projecten in Amsterdam en overzeese missiegebieden. persoon. Hij vindt het leuk achter de bar, kent bijna alle bezoekers en die weten ook wie hij is. Sheila Dayan Komt uit Israël, is vanaf 1960 in Nederland en is getrouwd met een Nederlander. Elk jaar gaat ze naar Israël om familie te bezoeken. Ze heeft gewerkt als secretaresse en is nu al zeventien jaar vrijwilliger. Sinds drie jaar staat ze in Lydia achter de bar. Ze doet het graag: leuke mensen. Ze is er twee ochtenden per week en kent bijna iedereen van de vier cursussen die er dan zijn. (DB) Buurthuis Lydia Op 1 oktober 1980 moest het buurtwerk, dat in de jaren 70 ook in Amsterdam-Zuid van de grond was gekomen en de laatste twee jaar in het leeggekomen CIZ (Centraal Israëlitische Ziekenverpleging) op de hoek van de Jacob Obrechtstraat en de Frans van Mierisstraat was gehuisvest, uit het CIZ weg. Het Jellinek Centrum wilde op die plek een nieuwe locatie bouwen. De gemeente Amsterdam bleef begin jaren 80 volhouden dat in Zuid gezien de bevolkingssamenstelling geen buurthuis nodig was, maar de voorstanders legden zich daar niet bij neer. Politiek lobbywerk wierp z n vruchten af. Voor kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen werden allerhande activiteiten georganiseerd. vervolg op pag. 10 Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 7
Activiteitenoverzicht Iedere maandag Nederlands voor beginners 10-12 Info: Paula Spil p.spil@inter.nl.net Nederlands conversatie 10-12 Info: Paula Spil p.spil@inter.nl.net Tekenen en schilderen 55+ 10.30-12.30 Info: Dirk Moons 06-51680269 dirk.moons@zonnet.nl Computerles 55+ 11-13 & 13-17 beginnerscursus (kleine groepjes) Info: Jos Stevens t.geurtsen@combiwel.nl Zingen in Zuid i.s.m. GGZ 13-14.30 Info: Doppy den Ouden 020-7885922 d.denouden@actenz.nl Bridge-inloop 13-16.30 Info: Riek van Golberdinge 020-6629497 (ma.10.30-17) Engels conversatie B2 13-14.15 Info: Hilde de Wilde-de Jong 020-6768272 hildedejong47@hotmail.com Speelplaats Lydia 2½ - 10 jr 13.30-17 Info: Thea Geurtsen t.geurtsen@combiwel.nl Engels conversatie B1 14.20-15.35 Info: Hilde de Wilde-de Jong 02-06768272 hildedejong47@hotmail.com Hatha Yoga 15.15-16.30 Info: Vera Boon info@ya-yoga.org vera.boon@hetnet.nl Drama lessons for kids 15.30-16.30 & 17-18 Info: Anne de Graaf info@artifactamsterdam.nl www. artifactamsterdam.nl Italiaans beginners 15.45-17 Info: Vittorio Catalamessa 06-27272664 vfmcant@xs4all.nl Klassiek ballet (voor volwassenen) 17-18 Info: Gerry Wisman 020-6944419 Italiaans conversatie A 17-18.15 Info: Vittorio Catalamessa 06-27272664 vfmcant@xs4all.nl 8 Buikdansen 18.30-19.30 Info: Carla Kreuk 020-4633890 Italiaans conversatie B 19.45-20.30 Info: Vittorio Catalamessa 06-27272664 vfmcant@xs4all.nl Zumba 20-21 Info: Lizy Groenewoud 06-52017190 lizy@xs4all.nl Italiaans conversatie C 20.30-21.45 Info: Vittorio Catalamessa 06-27272664 vfmcant@xs4all.nl Iedere dinsdag Werkgroep taartenbakken 9-12 Info: Thea Geurtsen t.geurtsen@combiwel.nl Hatha Yoga 9.30-10.45 & 11-12.15 Info: Vera Boon info@ya-yoga.org vera.boon@hetnet.nl Huisbibliotheek/knipseltafel 10-17 Info: Yvonne Teunissen 020-6629497 (di 9.30-17) DVD (ruil) minimarkt 10.30-12 Info: 06-29118172 Computerles 55+ 11-13 & 13-15 beginnerscursus (kleine groepjes) Info: Jos Stevens t.geurtsen@combiwel.nl Computerhulp 55+ 15-17 Info: Jos Stevens t.geurtsen@combiwel.nl Kunstgeschiedenis 12.45-14.15 & 14.30-16 Info: Yvonne Teunissen 020-6629497 (di 9.30-17) Alegria koor 15.15-16.30 Info: Roelie Stammis roelie.stammis@gmail.com Computerinloop 55+ 15.00-17.00 Info: Jos Stevens t.geurtsen@combiwel.nl Spreekuur wethouder Joep Blaas 16-17 Tweewekelijks (zie voor data de Stadsdeelkrant) Vioolles 15-18 Info: 06-29917091 konstantinsoreskou@hotmail.com Tekenen voor kinderen 7-12 jr 16.30-18.00 Info: Sarah van Haastert sarah@sarahblackwelder.com Wijkcafé 16.30-18 Pilates 16.30-17.30, 17.45-18.45, 18.45-19.45 Info: Geertje Bakker gmbakker21@hotmail.com Schaken Caïssa kinderen 18.30-19.30 Info: Abe Willemsma abedouwe@gmail.com Schaken Caïssa 19.30-23.30 Info: Abe Willemsma abedouwe@gmail.com Spaans voor beginners 19-20.30 Info: Irene Verkist iverkist@yahoo.es Tai Chi 20-21 Info: Joost van Rooij 06-10416322 j.m.van.rooij@gmail.com Koor Zonder Grenzen 20.15-22.15 Info:Berthe ter Horst 020-4715541 Bertheterhorst@chello.nl Iedere woensdag Pilates basis en senioren 9.30-10.30 Info: Marijse Binsbergen 06-24555590 m.e.binsbergen@gmail.com Tekenen en Aquarelleren 10-12 Info: Sandra Kruisbrink 06-25320152 sandrakruisbrink@xs4all.nl Tekenen en Aquarelleren 10-12 Info: Marijke Thunnissen 020-6939409 / 06-19734110 marythun@wish.net Omgaan met intimidatie 10-12.30 Info: Marja Busnach m.busnach@xs4all.nl Hatha Yoga 10.45-12 Info: Vera Boon info@ya-yoga.org vera.boon@hetnet.nl Franse taal en cultuur 12-13 Info: Elena Spataro 020-6642390 e.spataro1@chello.nl Naailes jeugd 8-12 jaar 13.30-15.30 Info: Truus Lieverdink 06-22827707 truuslieverdink@gmail.com Kinderdans 4-6 jaar 14-14.45 Info: Geertje Bakker 06-16976093 gmbakker21@hotmail.com Bridgeles gevorderden 14-16.30 Info: Guido Bakker 06-17145400 gji.bakker@hetnet.nl Ballet 7-11 jaar 15-16 Info: Geertje Bakker 06-16976093 gmbakker21@hotmail.com Naailes jeugd 12-15 jaar 16-18 Info:Truus Lieverdink 06-22827707 truuslieverdink@gmail.com Ballet 10-13 jaar 16-17 Info: Geertje Bakker gmbakker21@hotmail.com Bodyshape 17-18 Info: Geertje Bakker gmbakker21@hotmail.com
Huis van de Wijk Lydia Pilates 18-19 Info: Geertje Bakker gmbakker21@hotmail.com Algemene muziekleer 18.30-19.30 Info: Marcel Dobbelsteen dobbelcel@hotmail.com 06-25414813 020-7893825 Drama lessons for kids 19-20 Info: Anne de Graaf info@artifactamsterdam.nl www. artifactamsterdam.nl Nederlandse les 3 niveaus 19.30-21.30 Info: Paula Spil p.spil@inter.nl.net Gemengd koor After Eight 20-22 Info: Betsie van Keulen berendje17@gmail.com www.aftereightkoor.nl Iedere donderdag Meditatie zen groep 9.30-10.15 Info:Vera Boon info@ya-yoga.org Computerles 55+ 11-13 & 13-15 (kl groep) Info: Jos Stevens t.geurtsen@combiwel.nl Naailes/Mamyo 10-12 Info: Truus Lieverdink 06-22827707 truuslieverdink@gmail.com Hatha Yoga i.s.m. GGZ 10.30-11.30 Info: Doppy den Ouden 020-7885922 d.denouden@ggzingeest.nl Feldenkrais 12.30-13.30 Info: Farida Braam 06-27920315 fbra.feldenkrais@gmail.com Modeltekenen Lunchposes 12.30-13.45 Info: Sheila Kotkin 020-6622644 skotkin@yahoo.com Bridgeclub Lybri 13-16.30 Info: Dini de Braal 020-7703659 dini_de_braal@zonnet.nl Meedoen in Zuid i.s.m. GGZ 13.15-14.30 Info: Doppy den Ouden 020-7885922 d.denouden@actenz.nl Fotografie basiscursus 14-17 Info: Marja Both 06-18266309 info@ses-cursus.com Computerinloop 55+ 15-17 Info: Jos Stevens t.geurtsen@combiwel.nl Samen Gezonder Eten 16-19.30 Info: Thea Geurtsen t.geurtsen@combiwel.nl Afrikaanse dans 17.30-18.30 Info: Helena Both 06-24555590 helenaboth@gmail.com Kroatisch beginners 19-20.30 en 20.30-22 Info: Harm Benak MediTerra@kroatisch-leren.nl Filatelisten Ver. Statuut 80 19.30-22 (2 de do vd mnd) Info: H.vd Palen 020-6973310 hlmvdpalen@hotmail.com www.statuut80.nl Ver. Ons Amsterdam 2 de do vd mnd 20-22 Info: Dini de Braal 020-7703659 dini_de_braal@zonnet.nl Kunstgeschiedenis lezingen 20-22 Info: Michel Didier m.didier@upcmail.nl Vredescafé 3 de do vd mnd 20.15-23 Info: Stephan Eshuis/To Elting 06-12507197 telting@kpnplanet.nl Iedere vrijdag Pilates 9.30-10.30 Info: Marijse Binsbergen 06-24555590 m.e.binsbergen@gmail.com Presentatietraining 10-12 Info: Marja Busnach m.busnach@xs4all.nl Tekenen & Schilderen 10.15-12.15 Info: Sandra Kruisbrink 06-25320152 sandrakruisbrink@xs4all.nl Volksdansen 55+ 11-12.30 Info: Angele Reutlinger 020-671 96 32 a.reutlinger@tiscali.nl Speelplaats Lydia 13.30-17 Info: Thea Geurtsen t.geurtsen@combiwel.nl Bridgeles beginners 14-16.30 Info: Guido Bakker 06-17145400 gji.bakker@hetnet.nl Portrettekenen inloop 14-17 Info: Len Castelein 06-29118172 Sieraden maken lt ste vrij vd mnd 15-18 Info: Gonny de Winter g.dewinter@planet.nl Vioolles 15-16.30 Info: 06-29917091 konstantinsoreskou@hotmail.com Nederlandse les meer niveaus 15-17 Info: Paula Spil p.spil@inter.nl.net Socratisch Café lt ste vrij vd mnd 15.30-18.30 Info: www.socratischcafenederland.nl Theatergroep 50+ 1x p.mnd 16-17 samenuit-groep afsprakenbijeenkomst Info: Marthy Zonderland t.geurtsen@combiwel.nl Buikdansen 17-18 Info: Carla Kreuk 020-4633890 Exotisch dineren 3 de vrij vd mnd 18-21 Info: Mathilda Rellum 020-6629497 Toriba dans 19-20.30 Info: To Elting 06-12507197 telting@kpnplanet.nl Open Poëziepodium lt ste vrij vd mnd 20-23 www.poezie-podium.nl Zaterdag Qigong 10-11 Info: Mijanou Latul - Ing 06-24652735 mijanou@latul.nl Surinaamse middag en avond 14-22 diverse activiteiten Info: Mathilda Rellum 020-6629497 Wandelen - 15-20 km 1 e za vd mnd Info: Anne Gruneveld t.geurtsen@combiwel.nl - 8-10 km 2 e za vd mnd Info: Thea Geurtsen t.geurtsen@combiwel.nl - 10-15 km 4 e za vd mnd Info: Loes Vagevuur t.geurtsen@combiwel.nl Zondag Wandelen 10-12 km 3 e zo vd mnd Info: Ria schouten t.geurtsen@combiwel.nl Podium Lydia Jazz lt ste zo vd mnd 16-18 Info: www.huisvandewijklydia.nl Dagelijks Open inloop ma t/m vr 9.15-18.00 Roelof Hartplein 2a Info: 020-6629497 Peuteropvang De Vuurvogel ma t/m vr 8-12 Info: Combiwel 020-5754700 Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 9
Wat er omging in Lydia foto Frans Brusselman Beeldbank Stadsarchief Amsterdam vervolg van pag. 7 En Lydia werd het buurthuis. Daar werden ook om de vrouwenemancipatie vorm te geven rollenspellen uitgevoerd en cursussen gegeven. Er ontstond een heus bibliotheekje met vakliteratuur en boeken van Simone de Beauvoir en Anja Meulenbelt. Voor de stroom politieke vluchtelingen kwamen er cursussen Nederlands. In de zomer van 1983 werd de nog net niet afgestudeerde andragoog Thea Geurtsen voor 20 uur per week benoemd door SJA (Stichting Jeugdhavens Amsterdam). Zij coördineerde de lessen Nederlands en deed migrantenwerk. De andere 20 uur die zij in Lydia werkte, deed ze om niet. Met zes andere eveneens onbetaalde stafleden runde zij het buurthuis. Er werden voorstellingen en concerten gegeven, bridge- en kaartclubjes vonden er hun plek, er werd gevolksdanst en het Vredesplatform vond er onderdak. Nieuwe bewoners Begin jaren 80 was er nauwelijks geld om de sociale woningbouw goed aan te pakken. Wethouder Jan Schäfer ( In gelul kun je niet wonen ) vond dat er wat moest gebeuren met de bovenverdiepingen van Huize Lydia. Die stonden leeg, waren van de gemeente en er was een enorme behoefte aan woonruimte voor een- en tweepersoonshuishoudens en groepen. Twee kleine kamertjes werden samengevoegd tot 1987: Lydia tijdens een bezettingsactie een, een keukenblokje werd geplaatst en sanitaire voorzieningen aangelegd. Waar vroeger de badkamers voor de leerlingverpleegsters waren, kwamen grote woonkamers met keukenblok voor de woongroepen en slaapkamers voor de groepsleden en hun gezinnen. In de binnentuin kwam een stalen wenteltrap als noodvoorziening. Het meest ingrijpende was de splitsing van de hoofdingang aan het plein. De linkerdeur zou voortaan enkel toegang geven tot het buurthuis beneden, de rechterdeur was voor de bewoners boven. Omdat zij weigerden mee te betalen aan de kosten voor de lift, werd deze dichtgesmeed. Heel verschillende groepen bewoonden in de jaren 80 Huize Lydia. Individuen en woongroepen die uit hun huis moesten, bijvoorbeeld omdat het brandgevaarlijk was. Gezinnen die direct moesten worden opgevangen, omdat hun woonboot was gezonken. Krakers die weg gemept waren. Zwervers die eindelijk een dak boven hun hoofd kregen. Wietske was 23 Vredescafé In De Waarheid van 8 december 1987 stond het volgende bericht: In Amsterdam viert het 21 November Komitee een dubbel feest in Huize Lydia aan het Roelof Hartplein 2 ter gelegenheid van het ontwapeningsakkoord tussen de Verenigde Staten en de Sovjetunie, en de opening van het Vredescafé. Zaal open om 20.00 uur en de toegang is gratis. toen ze op last van maatschappelijk werk moest verhuizen van haar brandgevaarlijke pension aan de Schimmelstraat ( What s in a name, de schimmel stond op de muren ) naar Huize Lydia. Daar rook het fris, op de gangen lag groen marmoleum, in de kamers grijs. De muren waren okergeel en wit en alle ruimtes verlicht met tl-lampen. Onderhoudsvrij, maar erg kil. In de kleine kamer was net ruimte voor een bed, een kast, een tafeltje en een televisietje. Het voelde aan als een cel. De gezamenlijke keuken lag aan de tuinkant en was ook grondig vernieuwd. Vier gasstellen op koelkasten, een groot roestvrijstalen aanrecht en voor elke bewoner een provisiekast. Zij kan zich niet herinneren dat daar ooit iets uit ontvreemd is. Je leende gewoon van elkaar als je onverwacht visite kreeg. Maar bij elkaar op de koffie komen, nee, dat deed je niet. Omdat Wietske het goed kon vinden met de portiers, kreeg ze na een half jaar de meest begeerde grote kamer met het boograam met glas-in-lood, op eenhoog in de hoek. Die was veel groter en lichter en had een riant uitzicht. Anne Mariken Raukema 1987: Kunstmarkt in buurthuis Lydia foto Frans Brusselman Beeldbank Stadsarchief Amsterdam 10
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Werk(fun)groep taartenbakken Het is donker buiten, je hebt zin om lekker binnen te blijven, kaarsjes aan te steken en een warm kopje thee drinken met eerlijk stukje taart. En wij ook! In het Huis van de Wijk Lydia is er een groepje vrijwilligers dat dit gevoel in het café wil brengen door elke dinsdagochtend samen taarten te bakken. Wellicht iets voor jou? De werkgroep taartenbakken is een klein ploegje dat graag meer mensen enthousiast zou willen maken om mee te doen bij het taarten bakken. Terwijl de taarten in de oven zijn, drinken we gezellig een kopje koffie en praten we over alles en nog wat, maar meestal gaat het over taarten en wat voor lekkers we nog meer zouden kunnen uitproberen. Deze weken hebben we wortelnotentaart met rozijnen en chocoladetaart met abrikozenjam gebakken. Maar we houden ook van variatie, dus wellicht dat we binnenkort terug gaan naar de oude bekende appeltaart. Er is altijd ruimte voor eigen inbreng, we beslissen zelf dus zijn we heel flexibel. Misschien is het leuk om eventjes uit te leggen hoe dat in zijn werk gaat: de eersten beginnen om 9 uur en leggen de ingrediënten klaar, starten de oven en beginnen met het maken van het deeg. De anderen komen wat later en zorgen dat de taarten mooi gebakken zijn en wachten totdat deze wat afgekoeld zijn. Dan pas kunnen de taarten gedecoreerd en aangesneden worden. Bewonersinitiatief gesteund door buurtoverleg Joh. Vermeerbuurt Veiliger de Van Baerlestraat oversteken Het is nu al weer 4 jaar geleden Sint Maarten 2009 dat mijn kleindochter van 3 op een zebra op de Van Baerlestraat jaar geschept werd door een fietser. Zij stak met een lampion aan een stokje het fietspad over samen met haar vader en zusje, toen het gebeurde. Er wordt dan gekeken welke ingrediënten ontbreken voor de volgende week, vervolgens maken we een lijstje en om de beurt doen we de boodschappen. De afwas moet inderdaad ook gedaan woorden! Irene Verkist Voor meer informatie mailen naar t.geurtsen@combiwel.nl Gelukkig liep het goed af. Het was wel de directe aanleiding om actie te voeren voor een verbetering van die onoverzichtelijke oversteekplaats bij de Nicolaas Maesstraat. In samenwerking met Stadsdeel Zuid ontstond na jaren eindelijk het plan voor de nieuwe situatie. De oversteek en de verkeerslichten zouden verplaatst worden en ook overstekende fietsers zouden er van kunnen profiteren. Tijdens de herfstvakantie van dit jaar werd begonnen met de uitvoering van dat plan. Nieuwsgierig hoe de uitwerking in de praktijk van alle dag zou worden was ik wel en daarom volgde ik de vorderingen. Toen na een paar weken de stoplichten bij de verplaatste oversteek ook werkten, was het mogelijk om tijdens de ochtendspits het drukke verkeer te observeren. Veel schoolgaande kinderen met ouders kwamen per fiets of lopend voorbij. Het was vrij snel duidelijk dat er een goede flow in zit en dat het stoplicht na indrukken snel reageert, met voldoende tijd om over te steken. Ook wanneer men vlak na het op rood springen op de knop drukt, wat zeker tijdens zo n spitsuur vaker voorkomt. Een verbetering is dat de kruising in de nieuwe situatie vrij blijft en dat ook de tram deze niet meer kan blokkeren. Je zag wel dat sommige fietsers nog aan de nieuwe situatie moeten wennen. Maar het is echt overzichtelijker geworden. De golf fietsers na het groene licht bij het Concertgebouw vraagt nog wel om extra aandacht bij het oversteken. Tijdens het voorbij gaan werden regelmatig positieve geluiden gehoord. De samenwerking met het Stadsdeel en later ook de Centrale Stad is prettig verlopen en heeft uiteindelijk tot deze nieuwe situatie geleid. Terugkijkend op de afgelopen vier jaar maakt het me blij dat het gelukt is deze oversteek veiliger te maken. Dorien Jacobs Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 11
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Intensieve cursus Spaans voor beginners Houdt u van het warme en vurige Spanje? Gaat u vaak naar Spanje op vakantie en zou u graag wat meer contact met de inwoners willen hebben? En wilt u wellicht wat meer te weten komen over de tradities en gewoontes van dit prachtige land? Dan is de intensieve cursus Spaans voor beginners zeker wat voor u! Begin januari start er bij het Huis van de Wijk Lydia een intensieve cursus Spaans voor beginners. De eerste les zal dinsdag 7 januari in de avond plaatsvinden. De lessen duren anderhalf uur en gaan door tot en met juni. De docente is Irene Verkist Pérez, een Spaanse die sinds afgelopen mei in Amsterdam woont. Irene is geboren in België en opgegroeid in Spanje. Naast 12 deze landen heeft ze ook eerder in Nederland en in de VS gewoond. Ze is tweetalig opgevoed en in het bezit van een bachelor Engelse taal en cultuur en een Master Vertalen. Deze hebben haar geholpen om de taal beter te leren kennen en om te begrijpen hoe een tweede taal geleerd wordt. De lessen bestaan niet alleen uit grammatica (wat er natuurlijk ook Grote opkomst bij Sint Maarten optocht Wie de buurt een beetje kent, weet dat er op 11 november een schaal met snoep klaar moet staan voor de jaarlijkse Sint Maarten-lampionnenoptocht. Er zijn mensen die het bezwaarlijk vinden om voortdurend de deur te moeten openen en geven dus maar niet thuis. Maar de meeste buurtbewoners horen het met een big smile keer op keer aan: de koeien hebben staarten en de meisjes hebben rokjes aan. Ook al zijn er soms kinderen bij die de koe alleen van een pak melk zullen herkennen. Maar het blijft vertederend. Tegen zessen komen de allerkleinsten de straat ingelopen, de zelfgemaakte EXPATS Ook onder expats is de Sint Maartenoptocht in het Vondelpark populair, zoals blijkt uit de foto die gemaakt is door Barbara Fine. Op haar blog doet ze enthousiast verslag. Misschien hebt u haar zien fietsen: Our ride home was a leisurely bike ride down quite main streets with the kids perched on our back racks tired and full, holding their lanterns. My son looks forward to next year when he will know enough of the songs that he too can go door to door for candy. Zie: planetfriendlykids.blogspot.nl/ lampion-met-fietslampje (slim: kan niet uitwaaien als een echt kaarsje!) vooruitgestoken en met papa of mama veilig in de buurt. Want het is spannend als het donker is! De ouders ondersteunen het vrolijke gekwetter van de peuters, houden de maat er in en applaudisseren net zo hard als de toehoorders aan de deur. Dit is het eerste optreden van hun kroost en dat moet gevierd worden. Een kwartier later belt de volgende lichting aan: ervaren kleuters, die nu voor de tweede of derde keer meedoen. Pa en ma moeten nu op afstand blijven en dat doen ze, een meter of twee verderop. Soms met een glas wijn in de hand, want het is een gezellig uitje met de buurtouders. De kinderen wedijveren in geluidssterkte en hoe groter de groep tien kinderen is geen uitzondering des te groter ook de branie: Neehee! Geen mandarijn! We willen snoep! Daar sta je dan als toehoorder met je goede bedoelingen aan de deur de schaal met zakjes Haribo en Smarties is na bij hoort). Veel aandacht wordt besteed aan de cultuur van het land en het kunnen voeren van alledaagse gesprekken. Denk bijvoorbeeld aan het bestellen van tapas maar ook wat tapas zijn en wanneer en waar u ze kunt bestellen (want op die manier komt u veel te weten over de manier van denken van de inwoners van Spanje). Als dit u erg leuk lijkt of als u meer informatie hierover wilt ontvangen, kunt u te allen tijde een mailtje sturen naar iverkist@gmail.com. Zij zal u graag antwoorden. De cursus gaat door bij minstens 6 aanmeldingen. acht uur echt wel leeg! Als ouders en kinderen elkaar kennen uit de straat, van de peuterspeelzaal of kleuterklas, is een mini-optochtje op eigen initiatief snel georganiseerd. Maar je kon ook aansluiten bij een grote officiële stoet, zoals de jaarlijkse Sint Maarten optocht georganiseerd door de werkgroep Jeugd van wijkcentrum Vondelpark-Concertgebouwbuurt die vanaf het voormalig stadsdeelkantoor aan de Koninginneweg door het Vondelpark liep, begeleid door de fanfareband Toeters en Bellen. Het was een betoverend gezicht om de lange sliert kinderen met lichtjes door het donkere park te zien lopen. (CP) foto Barbara Fine
Wat er zoal omgaat in het Huis van de Wijk Lydia Kronkels Luisteren naar kronkels en ook misschien zelfs voorlezen voor het publiek. Ze zijn het zeker waard om weer gehoord te worden, zonde om ze in de boekenkast te laten verstoffen, deze tijdloze creaties mogen niet verdwijnen. Te treurig, te humoristisch, te nostalgisch, nooit saai, erg kleurrijk, bijna heilig zegt Peter van Straaten. Mensen die zich bezig hielden met de officiële literatuur deden zijn werk meestal af met kwalificaties als leuke stukkies en ontspanningslectuur, maar Peter dacht er heel anders over en velen met hem. Wat Simon deed met taal deed Peter met de pen. Het lijkt mij erg leuk om een avond te organiseren en dat u komt genieten en de uitdaging van het voorlezen wilt aangaan. Wie durft. In de pauze is er dan tijd om een verhaal te kiezen en het voor te bereiden, om het daarna voor te lezen. Indien het een succes wordt dan volgen er meer kronkel avonden. Ik, Coosje wil u graag uitnodigen om op 27 januari samen te genieten van de mooie teksten. We starten om 20.00 en stoppen rond 21.30 uur. Ik hoop u dan te verwelkomen. J.wilterdink1@chello.nl BRIDGE Vanwege succesvolle eerdere cursussen start vanaf de 2e week van januari Instituut Berlagebridge in Huis van de wijk Lydia twee bridgecursussen; één voor beginners en één voor gevorderden. Onder begeleiding van een professioneel team worden u de fijne kneepjes van het vak bijgebracht. Voor iedereen die altijd al graag onder mensen is, het geheugen wil trainen en van puzzeltjes houdt, is dit de ideale kans. Ook het ontmoeten van andere bridgers is een reden om een cursus te volgen. Bridgedocent is Guido Bakker (Instituut Berlagebridge) nationaal spelend bridger (1e divisie) en docent exacte vakken Amstelacademie. Beginners: vanaf vrijdagmiddag 10 januari Gevorderden: vanaf woensdagmiddag 8 januari Info: Guido Bakker 0617145400 GJI.Bakker@hetnet.nl www.berlagebridge.nl De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven te redigeren/bekorten en/of te weigeren. Lezers schrijven In deze rubriek worden alleen brieven gepubliceerd met uitdrukkelijke toestemming van de schrijver. Een lezer reageerde met een brief op het artikel Wellness in Zuid uit de vorige krant. We wilden hem u niet onthouden Recentelijk bracht een populair consumentenprogramma zijn onderzoek naar de gang van zaken bij de populaire vis-spa s op de buis. Erg fris gaat het er niet toe. Twee zaken zijn in het geding: er is ernstige twijfel over de hygiëne in deze wellness centra terwijl het welzijn van de vissen volkomen over het hoofd wordt gezien. De volksgezondheid is weliswaar nog niet in het geding maar het is een feit dat bacteriën en infecties welig tieren in het lauwe water. Het water in de bakken wordt geregeld gefilterd maar slechts zelden ververst. Het kan zomaar gebeuren dat de visjes infecties overbrengen van de ene bezoeker naar de andere. Voor mensen met een ernstige huidaandoening als eczeem of psoriasis beiden zijn beoogde doelgroepen van de spa s is het zelfs levensgevaarlijk omdat besmetting met het hepatitis-b virus op de loer ligt. De van nature tandenloze vissen voeden zich normaliter met algen. Ze leven in een voedselarm milieu en zijn dus snel geneigd om aan van alles te gaan knagen maar het gebruik dat gemaakt wordt van deze dieren als therapie-vis is volkomen uit den boze. Gehouden in volkomen kale, witte tanks en door de eigenaren van de spa s stelselmatig uitgehongerd kunnen de dieren zich alleen maar voeden met de wansmakelijke eeltkorsten van de cliëntèle. Het compulsief knagen komt echter vooral voort uit extreme stress. Hoe goed het personeel in deze inrichtingen ingewijd is in het dierenwelzijn wordt goed geïllustreerd door de volgende uitspraak van een medewerkster in een vis-spa (ik citeer uit het hierboven genoemde tv/programma): deze visjes poepen niet!. Als men de middeleeuwse hygiëne op de koop toe neemt kan het vanzelfsprekend uiterst ontspannend en aangenaam zijn om zich te laten beknabbelen maar men kan ook op zoek gaan naar een spannender bedgenoot! Simon van der Linden Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 13
Beelden in de buurt Er zit al een Denker van Rodin voor het Hilton te broeden, even verderop waakt een Wachter van Tajiri tussen de hoge bomen; een Beeld In Tien Delen van de Amsterdamse beeldhouwer Leo de Vries is een volgende aanwinst op de Apollolaan (rechts). In de tuin van het Sint Nicolaaslyceum staat overigens al sinds jaar en dag een beeld van dezelfde beeldhouwer: Beeld In Drie Delen. Onlangs grondig afgestoft en verplaatst naar de straatzijde verlevendigt het de façade van het nieuw opgeleverde schoolgebouw (uiterst rechts). (SL) Tulpenbollen geplant Komend voorjaar bloeien er 17deeeuwse tulpen in de tuinen van het Rijksmuseum. Wim Pijbes, hoofddirecteur Rijksmuseum en Bart Siemerink, directeur Keukenhof, hebben recentelijk maar liefst 2.000 tulpenbollen van verschillende historische tulpenrassen geplant in de museumtuin. Een bijzondere is de vroegbloeiende Tulipa Lac van Rijn uit 1620 met een paars-witte puntige kelk en een heldergele binnenkant. Tulpen en musea zijn de iconen voor het toerisme naar Nederland zegt Wim Pijbes. En toerisme is van groot belang voor de Nederlandse economie. Jaarlijks zorgen toerisme en recreatie voor ruim 37 miljard aan bestedingen in ons land. In deze tijden van recessie hebben wij de inkomsten van de toeristische branche extra hard nodig. Tulpen waren razend populair tijdens de Tulpomanie in de 17de eeuw. De tulpenbol was zo n kostbaar goed, dat de handel in bollen tijdens verschillende perioden tot immense hoogte kon stijgen, om daarna volledig in te storten. De tulp Root en geel van Leyden kostte toen al 100 gulden, een bol van de Anvers spande destijds de kroon met 510 gulden. Ter vergelijking: een jaarsalaris van een 17de-eeuwse schoolmeester lag op 200 gulden. In het Rijksmuseum zijn diverse 17de-eeuwse kunstwerken te zien waar de historische tulpenrassen op zijn afgebeeld. Zoals u al op pagina 4 kon lezen zijn ook in de tuinperken van huize Lydia in november de tulpenbollen de grond in gegaan, eveneens met welwillende medewerking van stadsdeel Zuid en de Keukenhof. Twee vrijwilligers hebben dat klusje geklaard, zodat er straks, als de lente komt, weer bonte rijen tulpen in de tuin staan te bloeien! (CP) Kunst in de buurt Cuypersroute Buurtbewoners die graag wat vaker in het Rijksmuseum willen rondkijken, maar daar een beetje van worden weerhouden door de grote stroom wachtenden voor de ingang en eenmaal binnen door de drukte in de eregalerij, kunnen overwegen het museum eens op een andere manier te bezoeken. Het Rijksmuseum biedt namelijk de Cuypersroute aan: met behulp van een plattegrond kunt u zelf op pad door het beroemde museumgebouw waar architect Pierre Cuypers in 1885 voor tekende. De route voert u langs achttien plekken waar de decoraties en architectuur het beste tot hun recht komen. De plattegrond is gratis verkrijgbaar bij de infobalie in het museum. (CP) Tip 1: wees er vroeg bij! Rond een uur of 10 is het er nog rustig! Tip 2: vergeet de (gratis) onderdoorgang niet, ook van Cuypers! 14
De VU Hortus moet blijven! Verscholen tussen de futuristische kantoorkolossen van de Zuidas, pal achter de gebouwen van het ziekenhuis en de Vrije Universiteit ligt een paradijselijk parkeiland, omringd door een met bomen omzoomde gracht, waardoor het er groter lijkt dan het in werkelijkheid is. Dit is de Hortus Botanicus van de Vrije Universiteit, in 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Wie daar nu ronddwaalt vergeet de hectiek van de drukke stad. De hoge gebouwen zijn uit het zicht verdwenen, het gekwetter van vogels en gekwaak van eenden overstemmen de verre verkeersgeluiden van de ringweg A10. Dat zo n oase van rust en natuur mogelijk is in een moderne stadswijk is nauwelijks denkbaar. Je moet het zelf beleven om het te geloven! De VU Hortus wordt daarom ook gekoesterd door iedereen die er regelmatig vertoeft. Dat zijn buurtbewoners, toevallige passanten, patiënten, bezoekers en medewerkers van het ziekenhuis, studenten en staf van de omringende universiteitscampus, een schoolklasje en professionele plantenexperts. Unieke collectie Het bijzondere van deze universiteitstuin is dat er meer dan 6000 soorten planten worden gekweekt. Er zijn tien verschillend geklimatiseerde kassen waar in elk jaargetijde bijzondere planten groeien en bloeien. Orchideeen, varens, bromelia s en vleesetende planten in de warme vochtige tropische kassen, een indrukwekkende collectie cactussen en bijzondere oude plantensoorten sommige daarvan worden genoemd in de Bijbel! in de koelere kassen, cycaspalmen en clivia s in de kassen met een subtropisch klimaat. Buiten die kassen leiden smalle paden de bezoeker naar steeds wisselende ruimtes en terrassen in het groen, elk met een eigen karakter en samenstelling. Zo is er een besloten rotstuin met alpineplanten, een bamboe tuin, een miniatuurlandschap met boomkweekkunst als Chinese penjing en Japanse bonsai. En toch lopen de bezoekers elkaar niet in de weg. Dat komt door de beslotenheid van de kamers, zoals de tuinmedewerkers de groene terrassen noemen. Daar staan de bankjes waar je even tot jezelf kunt komen, een boek kunt lezen, over het water staren of mediteren. Of inspiratie vinden voor het groen in eigen tuin of balkon, want ook voor adviezen, planten, bollen en zaden uit eigen collectie kan men terecht in de VU Hortus. In de winkel zijn bovendien diverse consumpties te koop, om bij mooi weer lekker in de tuin te gebruiken. Van tuin naar nieuwbouw? Zoals de meeste Amsterdammers al hebben vernomen zal er binnen afzienbare tijd een einde komen aan dit paradijselijke stukje Amsterdam: de tuin dreigt op de schop te gaan voor de geplande nieuwbouw van de VU campus. Dat de botanische tuin de VU teveel geld kost was in 2009 al het oordeel van de toenmalige voorzitter van het college van bestuur. Er werd besloten de grond te gelde te maken en daar zijn sindsdien veel proteststemmen op gekomen. Nu de plannen definitief lijken te worden uitgevoerd vlak achter de ziekenhuisgebouwen staan de bouwketen al wordt de roep op herziening van de bouwplannen harder. In mei gaf Het Parool daar uitvoerig verslag van en ook op de website van de Vrienden van de VU Hortus is te lezen hoe de zaken er nu voor staan en wat er eventueel nog aan te doen valt. De petitie op deze website heeft intussen al bijna vierduizend protesthandtekeningen opgeleverd. Hartekreet van een vrijwilliger Zullen we bij de ingang van de Hortus afspreken? Dan kan ik je laten zien waarom deze prachtige tuin niet mag verdwijnen, zegt Lien van der Valk, vrijwilligster op diverse fronten en actief lid van het koor Alegria, dat wekelijks in Lydia repeteert. Kijk, hier in deze mooie Chinese tuin geeft ons koor s zomers uitvoeringen en daar komen veel mensen naar luisteren. Op een keer zongen we een mooi Russisch lied en een moeder en dochter, zichtbaar geraakt, vroegen of ze het nog een keer mochten horen. We zongen het nog een keer en dat werd een kippenvelmoment! We zagen hoe deze moeder genoot in haar ziekenhuisrolstoel van het mooie weer, van de tuin en van de muziek! Ze had niet lang meer te leven. Lien ziet tussen de bezoekers ook regelmatig verpleegkundigen wandelen met kinderen aan de hand. Zuurstofslangetjes verraden dat het hier ook om patiëntjes gaat. Maar je ziet ook kantoorlui die hier hun boterhammetje komen eten, wandelaars die foto s komen maken of gewoon even stil komen genieten van de natuur. Dat mag toch niet verloren gaan? Een sprankje hoop Lien van der Valk schreef een brandbrief naar Wouter Bos, de nieuwe voorzitter van het VU college van bestuur in de hoop op een andere zienswijze. Ook de ongeveer dertig vrijwilligers, die elk een dagtaak in de week hebben en met veel toewijding en kennis de tuin onderhouden nu er voor de vaste medewerkers geen betaalde werkplek meer is, hebben de hoop gevestigd op het behoud van tenminste een belangrijk deel van de tuin. Er zijn Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 15
intussen weer gesprekken met de belanghebbenden gaande en dat is op zich al positief! Tussen het sprokkelen en wieden door vertelt een van de vrijwilligers daarbij aanwezig te zijn. Ik zou hier niet het onkruid weghalen tussen de bosanemoontjes en cyclaampjes als dat geen zin meer zou hebben, hoor! is het antwoord op de vraag hoe het er nu mee staat. De natuur groeit door en wij moeten aan het werk! De mensen die de tuin nu vrijwillig onderhouden hebben in de loop der jaren zoveel kennis opgedaan, dat ze precies weten welke stukjes vrijgemaakt moeten worden voor de jonge aanwas en hoe de samenhang van de plantencollectie moet worden bewaakt en verzorgd. Verdere mededelingen kon deze vrijwilliger nog niet doen, die zullen wel worden gepubliceerd in een later stadium. Maar die Lien van der Valk in de tuin grote Ginkgo biloba, de Chinese tempelboom met de heilzame noten, zal toch als eerste moeten verdwijnen ten behoeve van de geplande nieuwbouw en ondergrondse garage, weet bezorgde Lien. Die gaat een verhuizing naar een andere plek in de stad niet overleven! Ga er eens kijken Zelfs op deze stille nevelige novemberdag is de VU Hortus een prachtig stukje natuurschoon, waar de varens en overhellende takken weerspiegelen in het water van de stille vijver, waar je tussen de natte bladeren hier en daar een krokus moedig het kopje ziet opsteken en waar de warmvochtige kassen de behaaglijke huisvesting zijn voor tal van orchideesoorten en waterschildpadden. Op woensdag 11 december zal daar van half twee tot vier uur een workshop bloemschikken plaatsvinden, volledig in het thema van Kerst. De kosten voor deze workshop bedragen 20 euro. Dit is inclusief gebruik van materiaal en koffie en thee. Er zijn al veel inschrijvingen, maar er is ruimte voor in totaal 20 deelnemers. (CP) Meer info via info@hortus.vu.nl of bel op werkdagen tussen 8.00 en 16.00 uur met 020 598 9390. Zie voor algemene informatie en de wenselijke ondersteuning op www.vriendenvuhortus.nl, De VU Hortus, Van der Boechorststraat 8 (achter het VUmc, te bereiken met tram 16 en 24), is het hele jaar gratis toegankelijk: maandag t/m vrijdag van 08.00 16.30. Tussen kerst en nieuwjaar is de Hortus gesloten. Hoe staat het met de Boerenweteringgarage? De gemeente wil er parkeerplaatsen bij, maar wil ook een betere kwaliteit in de openbare ruimte. Dus moet auto-parkeren onder de grond of naar de rand van de stad. Met het oog daarop is besloten tot de bouw van een parkeergarage onder de Boerenwetering. Maar niet iedereen is daar gelukkig mee. Vooral bewoners uit de omgeving waar die garage moet komen zijn er tegen te hoop gelopen. Hieronder geven ze een overzicht van wat hen beweegt. In de Stadsdeelkrant en het Parool verschenen afgelopen maand artikelen, ingezonden brieven en op woensdag 13 november was er een publiekspresentatie van een ontwerp door de aannemerscombinatie Stadlander voor een garage met 2 in plaats van 3 parkeerdekken. Alles loopt schijnbaar op rolletjes en we worden daarvan netjes op de hoogte gehouden. Maar het comité StopPlanZuid stapt toch naar de Raad van State om het bestemmingsplan dat die garage mogelijk moet maken aan te vechten. Het stadsdeel heeft trouwens nauwelijks de moeite genomen om de werkelijke parkeerbehoefte in kaart te brengen 16 en houdt daarnaast in het geheel geen rekening met de enorme leegstand in andere parkeergarages. Ook de belangen van de bewoners van de gezamenlijke buurten rondom het Museumplein (ten westen van de Boerenwetering) zijn onvoldoende meegenomen bij de afwegingen van alle belangen. In de Frans Halsbuurt in de Noord Pijp heeft weliswaar ooit een onvolkomen bewonersonderzoek plaatsgevonden om het draagvlak onder de bevolking voor de bouw van de garage aan te tonen, maar in de buurten rond het Museumplein heeft men in het geheel niet de mening van belanghebbenden geïnventariseerd. Het buurtoverleg Johannes Vermeerbuurt heeft zich overigens unaniem verzet tegen de plannen, maar daar is niet naar geluisterd. De gevolgen voor de stand van het grondwater in de Pijp zijn wel onderzocht, maar welke invloed de bouw van de garage heeft op de grondwaterstanden en de diepere onderlagen in de Johannes Vermeerbuurt en het Museumplein is niet in kaart gebracht. Omdat het stadsdeel slechts de contouren schetst van een mogelijke garage, maar het geheel aan de aannemer overlaat om met een eigen ontwerp te komen, worden veel beslissingen die voor bewoners essentieel zijn, vooruitgeschoven. Pas als er door een aannemer een ontwerp wordt gepresenteerd kan het stadsdeel met die aannemer om de tafel gaan zitten om te kijken of, hoe en in hoeverre de bewonersbe-
langen daarin tot hun recht komen. Maar kan het stadsdeel wel praten namens die bewoners als zij vorige maand voor het eerst kennis konden nemen van de plannen van Stadlander? Het is trouwens nog helemaal niet zeker dat het werk ook aan deze aannemerscombinatie gegund zal worden. Welke plannen liggen er nog meer bij het stadsdeel? Wanneer kunnen bewoners daarop reageren? Tegen een damwand Op 13 november hebben de bewoners het bouwplan van Stadlander onder ogen gekregen waarbij de aannemerscombinatie tot in de westelijke kademuur van de Boerenwetering een damwand wil slaan. De aannemer argumenteert dat dit goedkoper is dan een diepwand, minder overlast voor de omgeving geeft en sneller gerealiseerd kan worden. Dat valt echter te bezien. Hier zijn een paar problemen die over het hoofd gezien lijken te worden: 1. Een damwand slaan geeft nogal wat overlast. Waarom de damwand er niet trillingsvrij ingeperst? Dat is veel duurder, dus dat zal de aannemer niet willen. Gaat het stadsdeel dat toch eisen? 2. Anders dan in eerdere schetsen werd voorgesteld, komt er een jaar lang, van november 2015 tot oktober 2016 helemaal geen water meer in de gracht. Wat betekent deze nieuwe situatie voor de grondwaterstand aan de kant van de Johannes Vermeerbuurt? Dat staat niet vermeld in de Waterparagraaf. 3. Men is bij het opstellen van de Waterparagraaf een tussenzandlaag vergeten te vermelden. Als de waterstand in deze laag niet wordt meegenomen bij de monitoring kan dat straks nadelige gevolgen hebben voor de draagkracht van de heipalen. 4. De aannemer wil alle bouwverkeer vanaf de Hobbemakade regelen en een ventweg aanleggen langs het water. Wat betekent dat voor de dubbele bomenrij daar? Op de plankaart zijn de bomen langs het water al niet meer ingetekend. 5. De aannemer mag van het stadsdeel zelf het grondwater tijdens de bouw monitoren. De bewoners vragen zich af of ze dit wel aan hem kunnen of willen overlaten of dat ze liever een onafhankelijk bureau willen? Of nog beter: waarom worden de peilingen niet geautomatiseerd zodat de bewoners de grondwaterfluctuaties via de website van Waternet van minuut tot minuut zelf kunnen controleren? De gemeente Amsterdam heeft bij de NZ-lijn de monitoring en risico s aan zichzelf gehouden. Waarom heeft Stadsdeel Zuid dat niet overgenomen? Wel zeggen dat er veel geleerd is van de fouten van de NZlijn, maar als het gaat om het borgen van de belangen van de eigen bewoners in Zuid ineens een andere kant opkijken? Hoe zit dat? Belangenverstrengeling De verontruste buurtbewoners vinden dat het stadsdeel teveel essentiële problemen over de schutting gooit. Dat wil zeggen dat het stadsdeel alles vooruitschuift en straks niet meer door eventueel gedupeerden kan worden aangesproken als er toch dingen mis gaan. Het is in het geval van de monitoring toch onverstandig om dit aan de aannemer over te laten. Wat voor een belang heeft zo n ondernemer nu bij het handhaven van de grondwaterstand? Aannemers willen toch alles lekker droog houden anders krijgen ze natte voeten. Bewoners willen juist dat er water wordt bijgepompt als de grondwaterstand teveel gaat zakken. In zo n geval is het maar de vraag of de aannemer de juiste instantie is die de belangen van de bewoners behartigd. Er is hier wel sprake van belangenverstrengeling die door het Stadsdeel Zuid is gecreëerd. Een slager keurt toch ook niet z n eigen vlees? En wat te denken van de situatie dat de aannemer tijdens de bouw, waarbij van alles fout ging, failliet is gegaan. Dan hebben bewoners helemaal geen kans meer op verhaal. Het stadsdeel legt de teveel de verantwoordelijkheden bij de aannemer en de risico s bij bewoners neer. Die moeten er te zijnertijd maar onderling uit zien te komen. Kortom de brandende vraag is: voldoet de huidige wet- en regelgeving nog wel om bewoners voldoende bescherming te geven tegenover de belangen van de overheid en/of hobby s van politieke partijen? Vindt er op deze wijze nog wel een eerlijke belangenafweging plaats? Onduidelijkheid Er is grote onduidelijkheid over de monitoring en het risico van deze hele onderneming. Als het niet mogelijk blijkt om deze knelpunten via de Bestuursrechter te regelen dan zal een procedure tijdens het verlenen van de bouwvergunning deze nalatigheid van Stadsdeelraad en Dagelijks Bestuur moeten corrigeren. Wie wil nu eigenlijk nog bestuurd worden door een college dat bij de afweging van de belangen de bewonersbelangen niet serieus neemt? In Stadsdeel West waar ook een ondergrondse parkeergarage wordt ontwikkeld in de Singelgracht, heeft de deelraad op 26 februari 2013 besloten om een onafhankelijke deskundige aan te stellen die de bewoners begeleid bij hun vragen over de fundering. Daaronder wordt begrepen: Plan van aanpak funderingsonderzoek, funderingsonderzoek ter plaatse, beoordeling 0-meting, advies m.b.t. de classificaties, hulp bij het opstellen van contractstukken en advies over de technische eisen aan de monitoring en de uitgangspunten van het BLVCkader in relatie tot het beperken van de overlast voor de omgeving. De kosten van de inhuur worden door het stadsdeel betaald gedurende de looptijd van het project tot een jaar na oplevering. Kom daar bij stadsdeel Zuid maar eens om... (JM) Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 17
Het Amsterdams Lyceum Toen en Nu Het Amsterdams Lyceum, een school voor voortgezet onderwijs in Amsterdam-Zuid, is het oudste lyceum van Nederland. De school werd in 1917 gesticht door dr. C.P. Gunning (1886-1960), groot voorstander van het toen nieuwe schooltype lyceum, waarin gymnasium en hbs (hogere burger school) werden verenigd. Gunning was rector tot 1952. Zijn humanistische levensvisie is terug te vinden in de algemeen bijzondere grondslag van de school. In de Tweede Wereldoorlog werd de school getroffen door de deportatie van docenten en leerlingen. Gunning werd door de Duitse machthebbers uit zijn functie gezet vanwege zijn te vriendschappelijke omgang met Joden en enige tijd gevangen gehouden in Kamp Amersfoort. Na de oorlog trad hij weer aan. In 1917 werd les gegeven in een pand aan de De Lairessestraat. Het huidige gebouw aan het Valeriusplein 15 werd in 1920 in gebruik genomen. Het is een ontwerp van de architecten Herman en Jan Baanders in de stijl van de Amsterdamse School. De school heeft een fraai in siermetselwerk uitgevoerd interieur en in de aula bevindt zich een gebrandschilderd gedenkraam ontworpen door R.N. Roland Holst. Het motto van de school, Potius deficere quam desperare (liever tekortschieten dan wanhopen ) staat in baksteen vermeld op de gevels boven de onderdoorgangen. Ondanks onvermijdelijke aanpassingen door de tijd heen is het oorspronkelijke karakter van het gebouw behouden gebleven. Het gebouw is een rijksmonument met sinds 2002 een nieuwe zijvleugel, ontworpen door André van Stigt. In 1968, na invoering van de Wet op het voortgezet onderwijs (Mammoetwet), heet de school officieel Scholengemeenschap Het Amsterdams Lyceum welk voorvoegsel binnen tien jaar weer is verdwenen. In de jaren zeventig komt er een havo- en later een mavo-afdeling die beide begin 2000 worden afgebouwd ten gunste van een categoraal vwo, dus gymnasium en atheneum. Voor en na de storm Aan weerszijde van de ondergangen van het Amsterdams Lyceum aan de Problemen met een kruising In de Huis van de Wijkkrant van februari jl. schreef een bewoner uit de buurt van de Prinses Irenestraat een stuk over de problemen op de kruising met de Beethovenstraat. Waar vroeger fietsers door een fietstunneltje veilig de Beethovenstraat konden kruisen, zijn ze nu aangewezen op de ingewikkelde en overvolle gelijkvloerse kruising. Maar er is hoop. Dat fietsers nu gewoon de Beethovenstraat over moeten steken, komt doordat een op dat tunneltje aansluitend fietspad door het Beatrixpark wegens bouwwerkzaamheden is opgeheven. De kruising levert nu, vooral in de spits, chaotische situaties op die voor fietsers, waaronder veel scholieren, gevaar opleveren. De buurtbewoners zijn tegen deze toestand in het geweer gekomen en voerden actie om de situatie veiliger te krijgen en het inmiddels afgesloten fietspad na de bouw weer terug te laten keren. De dienst Zuidas voelde er echter niets voor om die oude fietsroute te herstellen. Dat zou in strijd zijn met de bouwplannen en bovendien niet stroken met de stedenbouwkundige uitgangspunten voor het Zuidasgebied. Die gaan over levendige stadstraten in een `maaiveldstad` die juist gekarakteriseerd worden door gelijkvloerse kruisingen en niet door Valeriusplein kant stonden praktisch vanaf het begin populieren. Rond 1925 waren dat er zesendertig, achttien aan elke kant waarbij die aan de oostkant altijd hoger reikten dan die aan westkant (zie foto boven). Recenter stonden er nog maar negen reusachtige populieren (foto achterkant). Tijdens de laatste storm op 28 oktober 2013 werd één zo n reus geveld, daarbij terechtkomend in de tuin van het rectors-huis. Omdat ook de andere acht oude populieren een mogelijk gevaar vormden, zijn ze in november allemaal gekapt. Het gebouw ligt er ineens naakt bij, of vanuit het gezichtspunt van het Amsterdams Lyceum, het gebouw komt nu wel zo mooi uit! (DB) fietstunneltjes. Maar de bewoners lieten het er niet bij zitten. Niet alleen gingen ze het gesprek aan met de eigenaren van de toekomstige kantoorgebouwen en hun architecten, maar ook verhoogden ze de druk op de politici van het stadsdeel en de gemeente om hun bestuur op andere gedachten te brengen. Daarmee boekten ze verschillende resultaten. Resultaten Niet alleen wisten de bewoners de architecten ervan te overtuigen dat het in ere herstellen van de oude fietsroute mogelijk en zelfs wenselijk is, ook kwam er een nieuw onderzoek naar de verkeersveiligheid op de gewraakte gelijkvloerse kruising. Toen uit dat on- foto Eilers - Beeldbank Stadarchief Amsterdam 18
derzoek bleek dat die oversteek nooit voldoende veilig zal kunnen worden, koos wethouder van Poelgeest eieren voor z n geld en besloot dat de oude fietsroute door het park na voltooiing van de kantoorgebouwen terugkomt. Ondertussen hoopt men door de aanleg van een by pass, fietsers weer te verleiden de Beethovenstraat via het fietstunneltje te kruisen en daarmee de onveiligheid te verminderen. De buurtbewoners, met name de Vereniging Beethovenstraat/Parnassusweg, zijn blij met deze wending. Ongetwijfeld zullen ze de verder ontwikkelingen nauwgezet blijven volgen. (JK) Meer weten? Zie: www.irenebuurt.nl Kruising Beethovenstraat-Prises Irenestraat bij het St. Nicolaaslyceum Bij hun acties hadden de bewoners overigens de Fietsersbond aan hun zijde. Die ijvert al lang voor het behoud van het fietspad naar het veilige tunneltje. Ze tekende beroep aan tegen het besluit om het fietspad op te heffen en liet zelf onderzoek doen naar de gevaarlijke kruising. Ook daaruit bleek dat de gelijkvloerse oversteek niet veilig te krijgen is, zelfs niet met verkeerscoaches. Volgens de website van de Fietsersbond zijn ze blij met het besluit van de wethouder maar hopen ze bovendien dat voortaan de fietsers in de gehele Zuidas serieuzer genomen zullen worden. De huidige plannen voor de Zuidas, zegt een woordvoerder, geven onvoldoende aandacht aan de essentiële rol van fietsen in de Zuidas, een rol die in de toekomst alleen nog maar groter zal worden. Fietsers houden daardoor te weinig ruimte over en worden weggeduwd naar onveilige plekken. Daarom pleit men voor een visie die fietsen in de Zuidas als uitgangspunt neemt zodat dit soort fouten vermeden worden. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam Malevich in het Stedelijk Kazimir Malevich (1879-1935) was voor de abstracte kunst een van de meest invloedrijke Russische kunstenaars. In de tentoonstelling Kazimir Malevich en de Russische avant-garde zijn ruim vijfhonderd werken te zien, chronologisch gepresenteerd in de nieuwe vleugel en een deel van de oudbouw van het Stedelijk Museum. Malevich is vooral bekend om zijn abstracte oeuvre, maar werd geïnspireerd door onder andere het impressionisme en het kubisme. Zijn werk bestaat uit olieverfschilderijen, gouaches, tekeningen en sculpturen. Zijn eerste werk is impressionistisch, waarna hij zich richt op het Russische platteland, eerst in een primitieve kleurrijke stijl, later met een kubistische schilderwijze als in De houthakker uit 1912 (foto rechts). Pas vanaf 1914 wil hij het rationele wereldbeeld omver schoppen, steeds vaker ging hij vormen los afbeelden en experimenteren, leidend tot zijn nieuwe visuele taal, het suprematisme. Op zijn meest bekende schilderijen zweven geometrische vormen uitgebalanceerd door een oneindige ruimte. Een voorbeeld is Zelfportret in twee dimensies uit 1915 (foto links). Door propagandistische en educatieve activiteiten wist hij een groep kunstenaars te inspireren, waar deze tentoonstelling ook uitgebreid op ingaat. Onder druk van het stalinistische regime keerde Malevich de laatste vijf jaar van zijn leven terug naar de figuratieve schilderkunst. Maar het waren zijn suprematistische werken die ervoor hebben gezorgd dat hij de geschiedenis is ingegaan als een van de Collectie Stedelijk Museum Amsterdam Huis van de Wijkkrant Lydia december 2013 19
grondleggers van de abstracte kunst. De tentoonstelling is georganiseerd in samenwerking met de Tate Modern in Londen, en Bundeskunsthalle in Bonn en zal in 2014 naar deze musea doorreizen, zij het dat de focus op zijn werk zal verschillen. Het Stedelijk Museum beschikte al over de grootste Malevich -collectie buiten Rusland, eerder getoond in 1924 en in 1989. Voor deze tentoonstelling kon hij worden aangevuld met de collecties van Nikolai Khardzhiev en George Costakis, de eerste verzamelaars van kunst van de Russische avant-garde, ook in tijden dat abstracte kunst verboden was in de Sovjet-Unie. En met bruiklenen uit nog vijfentwintig andere musea. 20 Sommige werken zijn nog nooit in het Westen te zien geweest, dus grijp uw kans deze tentoonstelling met een uniek compleet beeld van Malevich en zijn tijdgenoten te bezoeken. (DB) Belangstelling voor een video in de zaal met tijdgenoten van Malevich De tentoonstelling Kazimir Malevich en de Russische avant-garde is nog te zien tot en met 2 februari 2014. Informatie: www.stedelijk.nl/malevich Burgerparticipatie schaamlap voor autoritair beleid Op Platform31 ontdekten we een interview met Alex Brenninkmeijer, onze Nationale Ombudsman. De redactie vond het interessant genoeg om het hier af te drukken. Voor wie het nog niet gelezen had of het best nog een keer wilde lezen. Gemeenten hebben het moeilijk. Steeds meer taken en minder geld. Ook de verzorgingsstaat is op zijn retour. Van burgers wordt steeds meer verwacht. Het inmiddels bekende begrip burgerparticipatie mag geen schaamlap zijn voor autoritair beleid over de hoofden van de burger heen. De burger is vertrekpunt en niet de overheid, zo stelt Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer in dit interview met Platform31. Brenninkmeijer vindt dat de burger veel te weinig invloed krijgt op het huidige beleid. Het woord burgerparticipatie is misleidend. Burgerparticipatie betekent dat het wederkerig is, maar dat is het niet. Het vertrekpunt zou moeten zijn de burger zelf en niet het ambtelijk apparaat in Den Haag. Vergelijk het maar met de bekende woorden van de verpleegster die u als zieke burger meedeelt dat wij gaan plassen. Zij verwacht dat ú dat gaat doen, zij doet het niet. Het is belangrijk om burgers daadwerkelijk te betrekken bij beleid. Burgerparticipatie mag geen leugenachtig woord worden en als schaamlap worden gebruikt voor autoritair beleid. Er is geen blauwdruk te geven over hoe we deze betrokkenheid van burgers moeten realiseren, maar duidelijk is wel dat het niet over de hoofden van de mensen heen vormgegeven moet worden. Betrokkenheid en liefde Een jaar geleden had niemand er nog van gehoord, maar ineens klinkt het overal: de participatiesamenleving is in aantocht. Doe-democratie is een andere benaming. Misleidende termen, maar de richting is wel al bepaald. Zonder burgers daadwerkelijk te betrekken worden er aan de beleidstafel taken toebedeeld aan de burger. Zorgtaken, mantelzorg, wie biedt? Uiteindelijk kan en mag de overheid niet zonder overleg met mij bepalen of ik de buurvrouw s ochtends ga helpen met opstaan en wassen. Dat kan niet. Dan is het ook niet leuk en geloof me, het is de taak van de overheid om dit leuk te maken. Er is, en dat is mijn ervaring, genoeg betrokkenheid en liefde in de samenleving om dit gezamenlijk voor elkaar te krijgen. De overheid onderschat de burger en zijn burgerzin. Burgers zijn geen kleuters, maar volwassen, welwillende mensen. Niet dwingen maar stimuleren Volgens Brenninkmeijer is het Rijksbeleid van oudsher calculerend met de Rijksbegroting als uitgangspunt. De samenleving vraagt met deze nieuwe taken om een sociale, menselijke aanpak. Het zijn sociale processen waarin de overheid geen autoritair dictaat moet voeren, maar moet regisseren en begeleiden, samen met betrokkenen. De tijdsdruk is natuurlijk hoog. Het is overigens politiek geleuter dat de burger overgehaald moet worden en dat de burger geen tijd of zin heeft om iets te doen voor de wijk of de buurt. Vraag het de burger zelf, mensen zijn meer dan bereid om iets te doen voor elkaar. En we doen al veel. Ongeveer 40% van de Nederlanders doet vrijwilligers werk en 20% is mantelzorger. En dat bij een hoge graad aan arbeidsparticipatie. Volgens Brenninkmeijer moet de overheid niet dwingend maar stimulerend optreden. De zorgtaken die de gemeente nu deels bij de burger