Agendapunt 11 Algemeen Bestuur Veiligheidsregio Groningen 10 april 2015 Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen Inleiding Evenementen worden zorgvuldig voorbereid om de risico s voor de veiligheid en gezondheid van bezoekers te beheersen. Deze Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen is gebaseerd op de Landelijke handreiking geneeskundige advisering publieksevenementen en de Regionale multidisciplinaire leidraad veiligheid publieksevenementen (vastgesteld in juli 2012) en geeft duidelijkheid over de gezondheidskundige advisering en hulpverlening bij evenementen en de rol van het GHOR-bureau en de GGD daarbinnen. De GGD heeft op grond van de Wet Publieke Gezondheid een verantwoordelijkheid voor gezondheidskundige advisering. Rol van de gemeente De burgemeester is eindverantwoordelijk voor openbare orde en veiligheid en het beschermen en bevorderen van de gezondheid in zijn gemeente. De voorbereiding van grootschalige evenementen valt onder deze verantwoordelijkheid. Afhankelijk van de aard en omvang van het evenement wint de gemeente advies in bij de hulpdiensten (politie, brandweer en GHOR). De organisator van een evenement is verantwoordelijk voor het opvolgen van vergunningvoorschriften. De gemeente controleert of de organisatie zich aan deze voorschriften houdt. Rol van de GHOR Het advies van de GHOR is gericht op de dagelijkse zorg op het evenemententerrein, het voorkomen van calamiteiten en het adequaat kunnen opschalen. De GHOR zorgt ervoor dat de GGD en de Regionale Ambulancevoorziening betrokken worden in de advisering. De GHOR heeft een coördinerende rol in de voorbereidingsfase, waar de opgeschaalde zorg centraal staat. De GHOR maakt onderscheid tussen een standaardadvies en een maatadvies. Wanneer uit de ingevulde checklist GGD/GHOR geen risicofactoren komen, volstaat het standaardadvies. Dit advies kan de gemeente zelf toepassen en meenemen in de vergunning. In het maatadvies worden de adviezen vanuit de witte kolom opgenomen en levert de GGD desgewenst een gezondheidskundig advies (ter voorkoming infectieziekte, intoxicaties, risico-bevorderend gedrag en/of gehoorbeschadiging). In de bijlagen van de leidraad zijn de checklist, het standaardadvies en andere relevante documenten opgenomen. Bijgevoegde Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen is besproken in het Directieberaad Crisisbeheersing en het Dagelijks Bestuur van de VR. Het DB heeft besloten: 1. In te stemmen met de Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen. 2. De Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen ter vaststelling door te geleiden naar het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio opdat het gebruikt kan worden bij de beoordeling van de aanvraag van evenementen. Het Algemeen Bestuur besluit: 1) De Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen vast te stellen. 2) De Leidraad Gezondheidskundige Advisering bij Publieksevenementen te gebruiken bij de beoordeling van de aanvraag van evenementen.
Leidraad Gezondheidskundige advisering bij publieksevenementen GGD / GHOR Groningen Versie 0.9 Datum November 2014 Steller A Boersma 1
Voorwoord In juni 2004 is de handreiking Geneeskundige advisering publieksevenementen, handreiking en adviezen, versie 1.0 vastgesteld door de toenmalige Raad van RGF en. Deze handreiking was als hulpmiddel bedoeld om tot een eenduidige advisering voor de vergunningverlening bij publieksevenementen te komen. Tevens droeg deze handreiking bij aan het ontwikkelen van de adviesrol van de GHOR bij publieksevenementen. In oktober 2008 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) de adviesfunctie van de GHOR onderzocht. In hun rapport Gezondheidsbescherming bij publieksevenementen onvoldoende geborgd staat een aantal aanbevelingen om de kwaliteit van de advisering te verbeteren. De aanbevelingen uit het inspectierapport van de IGZ en de ervaringen met de handreiking Geneeskundige advisering publieksevenementen, handreiking en adviezen, versie 1.0 is de reden geweest dat in 2009 een landelijke expertgroep is ingesteld om de landelijke GHOR handreiking te herzien. In december 2011 is de Landelijke handreiking geneeskundige advisering publieksevenementen door het bestuur van GHOR NL vastgesteld. Daarnaast is in opdracht van het Veiligheidsberaad de Landelijke handreiking Evenementenveiligheid ontwikkeld en vastgesteld door het Veiligheidsberaad in november 2012. Dit naar aanleiding van recente incidenten, de geformuleerde behoefte vanuit het veld (veiligheidsregio s, politie, gemeenten en evenementenbranche) en de onderzoeksbevindingen van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (IOOV) en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in 2011. Het concept Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid is input geweest voor de regionale multidisciplinaire leidraad veiligheid publieksevenementen. Deze regionale leidraad is door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Groningen in juli 2012 vastgesteld. GHOR / GGD Groningen heeft op basis van bovenstaande handreikingen en leidraden de Leidraad Gezondheidskundige advisering bij publieksevenementen, GHOR / GGD Groningen opgesteld. Hierdoor ontstaat er meer eenduidigheid en transparantie in de advisering en wordt de kwaliteit van de advisering verhoogd. Dit sluit aan bij de aanbevelingen in het Inspectieonderzoek naar de kwaliteit van het proces van vergunningverlening publieksevenementen, welke de inspectie IGZ en IOOV in 2011 hebben uitgevoerd. 2
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 4 1.1 Doelgroep... 4 1.2 Doel leidraad... 4 Hoofdstuk 2 Rol van de gemeente... 5 2.1 Definitie evenementen... 5 2.2 Vergunningverleningprocedure... 6 Hoofdstuk 3 Rol van de GHOR... 7 3.1 GHOR als adviseur... 7 3.2 GHOR als coördinator... 7 Hoofdstuk 4 Advies GHOR... 8 4.1 Monodisciplinair standaardadvies en maatadvies... 8 4.2 Verwerking van het advies... 9 4.3 Multidisciplinaire adviestaak van de GHOR... 9 4.4 Evalueren... 9 Hoofdstuk 5 Technische hygiënezorg... 10 5.1 Landelijk Coördinatiecentrum voor Hygiëne en Veiligheid (LCHV)... 10 5.2 Samenwerking GHOR en THZ... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.3 Advies Technische Hygiëne Zorg... 10 5.4 Andere controlerende instanties... 11 Hoofdstuk 6 Kwaliteit... 13 6.1 Archivering... 13 6.2 Documentenbeheer... 13 6.3 Evalueren... 13 Bijlagen.... 14 Bijlage 1 Checklist GHOR advies voor gemeenten... 15 Bijlage 2 GHOR standaardadvies... 15 Bijlage 3 Noodzakelijke informatie ten behoeve GHOR advisering... 18 Bijlage 4 Beslisboom vergunningaanvraag evenementen vergunningverlener... 20 Bijlage 5 Processchema GHOR risicovolle situaties en evenementen... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 6 Registratieformulier geneeskundige hulpverlening evenement 24 Bijlage 7 Beslisboom advies GHOR Bijlage 8 Processchema GHOR risicovolle situaties en evenementen 3
Hoofdstuk 1 Inleiding Publieksevenementen voorzien de bevolking van ontspanning en plezier en trekken vaak veel bezoekers. Hierdoor brengen zowel kleine als grote publieksevenementen extra risico s met zich mee. Recente (veiligheids)incidenten bij evenementen zijn onder andere, de uitbraak van het noro-virus bij de jamboree Boxtel (2004), de hittegolf tijdens de Nijmeegse Vierdaagse (2006), de dramatische Koninginnedag in Apeldoorn (2009), het schietincident Hoek van Holland (Sunset Grooves 2009), de Love Parade in Duisburg (2010) en Pukkelpop (2011). Dergelijke incidenten maken duidelijk dat aandacht voor het reduceren van risico s en het kunnen anticiperen op dergelijke risico s bij evenementen noodzakelijk is. In de regio Groningen worden jaarlijks tientallen grotere en kleinere evenementen georganiseerd, zoals DelfSail, Vliegshow Oostwold, Run van Winschoten, 4Mijl Groningen en Carnaval ter Apel. Maar ook volksevenementen, zoals Koninginnedag, viering 5 mei en EK- en WK-voetbal worden groots gevierd in de regio Groningen. Al deze evenementen worden goed bezocht. Sommige evenementen hebben eveneens een goede reputatie in heel Nederland. De stad Groningen heeft de ambitie om evenementenstad van Noord-Nederland te worden. De intocht van Sinterklaas en The Passion zijn recente voorbeelden van grote (kwalitatief hoogstaande) evenementen met landelijke uitstraling. Mensen gaan voor hun plezier en ontspanning naar evenementen. Door een grote toestroom van bezoekers geven publieksevenementen voorspelbare risico s, zoals een verstopte infrastructuur, groot aantal mensen op een klein oppervlak (verdrukking en besmettingsrisico), overmatig drankgebruik en/of drugsgebruik. Om de risico s voor de veiligheid en gezondheid van bezoekers van evenementen te beheersen, worden evenementen zorgvuldig voorbereid. Hieraan leveren de GHOR en de GGD hun aandeel. Bij evenementen heeft de GHOR een adviserende rol richting gemeenten. Dit houdt in dat de gemeenten de GHOR kunnen consulteren bij de vergunningverlening. De adviseringstaak van de GHOR is gebaseerd op de Wet veiligheidsregio s en het Regionaal Beleidsplan Veiligheidsregio Groningen. In de Regionale multidisciplinaire leidraad veiligheid publieksevenementen is de adviseringstaak van de hulpdiensten ten aanzien van publieksevenementen verder vormgegeven. De voorbereiding op (risicovolle) evenementen ligt voor de GHOR in de lijn met de voorbereiding op crisisbeheersing. De GHOR is bij calamiteit een crisispartner. De GGD heeft op de grond van de Wet Publieke Gezondheid een verantwoordelijkheid voor gezondheidskundige advisering, zoals technische hygiënezorg in kader van infectieziektebestrijding. In deze leidraad wordt verder aandacht besteed aan de consumptie van alcohol en partydrugs die kan leiden tot risicovormend gedrag op evenementen. Ook wordt aandacht besteed aan preventie van gehoorschade. 1.1 Doelgroep Deze leidraad is bedoeld voor de medewerkers van GHOR en GGD Groningen, de gemeenten van de Veiligheidsregio Groningen en de ketenpartners van het GHOR-bureau Groningen. De leidraad is gebaseerd op de landelijke handreiking geneeskundige advisering publieksevenementen en de regionale multidisciplinaire leidraad veiligheid publieksevenementen. 1.2 Doel leidraad De leidraad beoogt duidelijkheid te geven over de gezondheidskundige advisering en hulpverlening bij evenementen en de rol van het GHOR-bureau en de GGD daarbinnen. 4
Hoofdstuk 2 Rol van de gemeente Risico s bij evenementen blijven altijd aanwezig. Risico s zijn nooit volledig weg te nemen, maar wel terug te dringen. Het reduceren van risico s, maar ook het kunnen anticiperen op dergelijke risico s vraagt om een goede voorbereiding. De burgemeester is eindverantwoordelijk voor Openbare Orde en Veiligheid en het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de bevolking in zijn gemeente. De voorbereiding op (grootschalige) evenementen valt onder deze verantwoordelijkheid. De gemeente moet er bij evenementen op toezien dat de gezondheid van de bevolking niet in gevaar komt. De GHOR fungeert in haar advisering als loket voor de gezondheidsadviezen van de GGD en van de Regionale Ambulance Voorziening (RAV), ter bevordering van integrale en snelle advisering. De GHOR zorgt er voor dat de GGD en RAV betrokken worden om gerichte (gezondheids-)adviezen te geven. Om alles gedurende een evenement in goede banen te kunnen leiden, moeten vaak extra voorzieningen aangebracht worden. Verschillende evenementen vragen om verschillende veiligheidsmaatregelen en daarmee om maatwerk. De gemeente is het orgaan dat regels moet stellen aan evenementen. De basis daarvoor is vastgelegd in de algemene plaatselijke verordening (APV). Daarom wordt vervolgens ingegaan op de definitie van een evenement en op de vergunningverleningprocedure. 2.1 Definitie evenement In de model-algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) staat omschreven wat onder een evenement wordt verstaan. In artikel 2.24 model APV staat de volgende begripsbepaling van een evenement: 1. Onder evenement wordt verstaan elke voor publiek toegankelijke verrichting van vermaak, met uitzondering van: a. bioscoopvoorstellingen; b. markten als bedoeld in artikel 160, eerste lid, onder h, van de Gemeentewet en artikel 5:22 van deze verordening; c. kansspelen als bedoeld in de Wet op de kansspelen; d. het in een inrichting in de zin van de Drank en Horecawet gelegenheid geven tot dansen; e. betogingen, samenkomsten en vergaderingen als bedoeld in de Wet openbare manifestaties; f. activiteiten als bedoeld in artikel 2:9 en 2:39 van deze verordening. 2. Onder evenement wordt mede verstaan: a. een herdenkingsplechtigheid; b. een braderie; c. een optocht, niet zijnde een betoging als bedoeld in artikel 2:3 van deze verordening, op de weg; d. een feest, muziekvoorstelling of wedstrijd op of aan de weg; e. een straatfeest of buurtbarbecue op één dag (klein evenement). Het is verboden om zonder vergunning van de burgemeester een evenement te organiseren (art.2.25 model-apv). Artikel 2.25 model-apv biedt de gemeenten de mogelijkheid om een aantal evenementen vrij te stellen van de vergunningplicht. Deze evenementen kunnen volstaan met een melding. Voor dergelijke evenementen gelden algemene (spel)regels. Op grond van de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid en het milieu kan de gemeente besluiten de vergunning te weigeren of de vergunning in te trekken (art. 1.8 model APV). 5
In de regionale multidisciplinaire leidraad veiligheid publieksevenementen is bepaald dat een publieksevenement aan de volgende criteria moet voldoen: Het is een publiek toegankelijke gebeurtenis Heeft een tijdelijk en incidenteel karakter Vindt plaats op een vooraf bekende, afgebakende locatie in de openbare ruimte Waarvoor op grond van lokale wetgeving een vergunningplicht geldt. Bovenstaande geldt ook voor niet-vergunningplichtige volks evenementen, zoals de jaarwisseling en EK- en WK-voetbal. Vanwege het onbeheersbare karakter zijn dit risicovolle evenementen. 2.2 Vergunningverleningprocedure De vergunningverleningprocedure start als een evenementenorganisator een aanvraag indient bij de gemeente. Afhankelijk van de aard en omvang (risicoclassificatie) van het evenement wint de gemeente advies in bij de hulpdiensten (politie, brandweer en GHOR). Bij veiligheidsadvisering voor publieksevenementen is het streven van de hulpdiensten om vanuit een toenemende expertise de vergunningverleners te voorzien van deskundig advies. De organisator is verantwoordelijk voor het opvolgen van de vergunningvoorschriften. De gemeente kan zonodig sancties verbinden aan het niet naleven van de gestelde eisen. De procedure van vergunningverlening maakt het mogelijk om een besluit over een evenement transparant en zorgvuldig te nemen. Daarnaast stelt het de hulpdiensten in staat om tijdig te starten met de voorbereiding van een evenement. Het is de verantwoordelijkheid van de gemeente om te controleren of de organiserende partij zich houdt aan het gestelde in de vergunning. De gemeente kan handhaven en kan zonodig sancties verbinden aan het niet naleven van de gestelde eisen. De GHOR heeft geen eigenstandige bevoegdheid om te controleren, maar kan door de gemeente wel geconsulteerd worden. GHOR Groningen adviseert de gemeente dan over de toepassing van de handhavingsmaatregelen vanuit een signalerende rol. Het treffen van formele maatregelen zal altijd moeten plaats vinden door de door gemeenten aangewezen controleur/toezichthouder. De GGD afdeling technische hygiënezorg kan in opdracht van de gemeente vlak voor of tijdens het evenement een hygiëne controlebezoek uitvoeren. De vergunningverleningprocedure is hieronder schematisch weergegeven (schema 1). Organisator Evenement Gemeente Gemeente Gemeente Hulpdiensten en gemeente Gemeente (en hulpdiensten) 1 Vergunningaanvraag 2 Voorbereidingsproce dure 3 Vergunning 4 Voorbereidingsmaatregelen 5 Uitvoering maatregelen 6 Evaluatie Zo spoedig mogelijk na bekend worden 6-8 weken voor evenement 6-8 weken voor tot aan het evenement Tijdens evenement 6 weken na evenement Advisering door hulpdiensten Toezicht en handhaving door gemeente en hulpdiensten met toezichthoudende en handhavende bevoegdheden Schema 1: Processtappen vergunningverleningprocedure 6
Hoofdstuk 3 Rol van de GHOR De GHOR functioneert als aanspreekpunt en adviesorgaan voor gemeenten op het gebied van geneeskundige en gezondheidskundige advisering bij publieksevenementen. De adviseringstaak van de GHOR is gebaseerd op de Wet veiligheidsregio s. Deze adviseringstaak is verder vormgegeven in de Regionale multidisciplinaire leidraad veiligheid publieksevenementen Veiligheidsregio Groningen, juli 2012. 3.1 GHOR als adviseur van gemeenten De advisering over evenementen is geen wettelijke taak van de GHOR, maar een taak die de GHOR van de gemeenten moet verkrijgen 1. De adviestaak is een afgeleide taak binnen de rampen- en crisisbestrijding, waarin de GHOR verantwoordelijk is voor advisering over en coördinatie van de geneeskundige hulpverlening. Het advies van de GHOR is gericht op: de dagelijkse zorg op het evenemententerrein het voorkomen van calamiteiten het adequaat kunnen opschalen. In de advisering van de GHOR wordt rekening gehouden met de mogelijkheden en invalshoeken van de hele keten van gezondheidszorg. Daarbij is er een speciale relatie met de GGD, die op grond van de Wet Publieke Gezondheid in algemene zin verantwoordelijk is voor gezondheidskundige advisering. De GHOR zorgt ervoor dat die adviestaak een plaats krijgt in het totale advies. De organisator draagt zelf zorg voor de uitvoering van de in de vergunning opgenomen voorwaarden aangaande medische zorg, medische voorzieningen en het nemen van maatregelen ter voorkoming van gezondheidsproblemen op het evenemententerrein. Daarbij moet gedacht worden aan inzet EHBO, verpleegkundige(n) en ambulance(s), maar ook aan het uitvoeren van de hygiënemaatregelen. Indien nodig fungeert de GHOR hierin als kennismakelaar. 3.2 GHOR als coördinator Bij de voorbereiding van risico evenementen in de regio Groningen heeft de GHOR een coördinerende rol in de voorbereidingsfase, zodat indien nodig adequaat opgeschaald kan worden. De complexiteit van risico evenementen en de daarvoor noodzakelijk zorg vragen vaak extra aandacht en afstemming. In de coördinatie staat het perspectief van opgeschaalde zorg centraal. De hulpverleners moeten in staat zijn effectieve zorg te kunnen verlenen en bij calamiteiten effectief repressief op te kunnen treden. De coördinerende taak van de GHOR Groningen ten aanzien van evenementen kan het volgende omvatten: In de voorbereiding erop toezien dat het gezondheidskundig aspect wordt uitgevoerd door de organisator Gesprekspartner zijn in het multidisciplinaire afstemmingsoverleg (bijv. voor opstellen risicoanalyse en multi-draaiboek, veiligheidsoverleg) Gesprekspartner richting de ketenpartners binnen de witte keten (zoals Regionale Ambulance Voorziening, Meldkamer Ambulancezorg, Doktersdienst Groningen) Schakel naar opgeschaalde zorg bij de inzet van een OvD-Geneeskundig. De GHOR organiseert zo nodig: Het opstellen van een draaiboek GHOR als onderdeel van het multidisciplinaire draaiboek bij het evenement Schouw op de evenementlocatie 1 De gemeente heeft geen wettelijke verplichting om advies te vragen aan de GHOR. In de Wet veiligheidsregio s wordt een adviestaak van de Veiligheidsregio wel benoemd, maar niet verplicht. 7
Het informeren van zorginstellingen (GGD, meldkamer ambulancezorg, Regionale Ambulance Voorziening, ziekenhuizen, huisartsen). De daadwerkelijke uitvoering van de zorg is de verantwoordelijkheid van de zorginstellingen. Het treffen van formele maatregelen zal altijd door een door de gemeenten aangewezen controleur/toezichthouder moeten plaatsvinden. Het is de verantwoordelijkheid van de gemeente om maatregelen te treffen en die ter kennis te brengen van de organisator. Hoofdstuk 4 Advies GHOR De GHOR adviseert vanuit haar deskundigheid en haar contacten over de organisatie van de medische hulpverlening, de technische hygiënezorg en het voorkomen van gezondheidsbedreigende situaties. Niet alle evenementen zijn risicovol en vragen om een GHOR advies op maat. Voor de GHOR is er een onderscheid te maken tussen een standaardadvies en een maatadvies. 4.1 Monodisciplinair standaardadvies en maatadvies De risico s die een evenement al dan niet in zich heeft, zijn bepalend of met een standaardadvies kan worden volstaan of dat toch een maatadvies noodzakelijk is. Om als gemeente in te kunnen schatten of een evenement een gezondheidskundig risico bevat is een checklist GGD/GHOR ontwikkeld (bijlage 1). Indien uit de checklist geen risicofactoren komen, kan volstaan worden met het GHOR standaardadvies (bijlage 2). Dit advies kan de gemeente zelf toepassen en meenemen in de vergunning. Mocht uit de checklist blijken dat de GHOR om nader advies gevraagd moet worden, is het van belang dat er voldoende informatie aangeleverd wordt om adequaat te kunnen adviseren (bijlage 3). Een gemeente krijgt met het advies van de GHOR een advies waarbij gekeken is vanuit de hele keten van gezondheidszorg. De GHOR kijkt welke zorg gewenst is tijdens een evenement. Bij het maken van een advies staan drie vragen centraal: 1. Welke risico's brengt een evenement met zich mee voor de gezondheid van de bezoekers en welke maatregelen dienen te worden genomen om deze risico's te beperken/voorkomen? Als vanuit de aangeleverde informatie geconcludeerd wordt dat er mogelijke gezondheidsrisico s zijn dan betrekt de GHOR de GGD hierbij. 2. Is de reguliere hulpverleningscapaciteit berekend op de te verwachten extra vraag vanuit het evenement, of moet de GHOR-keten proactief worden opgeschaald (binnen de witte kolom, zoals ambulancezorg, doktersdienst, ziekenhuizen). 3. Is de continuïteit van de hulpverlening in de regio voldoende gewaarborgd? Een evenement kan deze continuïteit namelijk bedreigen, bijvoorbeeld doordat bij een marathon een groot deel van het verzorgingsgebied slecht bereikbaar wordt. Bovenstaande drie vragen hebben betrekking op een uitbreiding van de reguliere zorgverlening. In de kwalitatieve analyse moet ook stilgestaan worden bij de mogelijkheid dat zich calamiteiten voordoen. De aanpak daarvan moet belegd zijn in een calamiteitenplan waarin ook specifieke scenario s uitgewerkt moeten worden. Voor evenementen zijn dat bijvoorbeeld scenario s als paniek in menigten, extreme weersomstandigheden en uitval van nutsvoorzieningen. Aan de hand van deze informatie zal de GHOR haar advies daarom als volgt opbouwen: Hanteren standaardadvies op basis van kwantitatieve gegevens (aantal gelijktijdige aanwezige bezoekers/deelnemers) Maatadvies, waarin de adviezen vanuit de witte kolom zijn opgenomen, op basis van een kwalitatieve beoordeling van verzwarende factoren. De GGD levert desgewenst een ondertekend gezondheidskundig advies. 8
4.2 Verwerking van het advies De GHOR gaat er vanuit dat zowel het standaard- als het maatadvies door de gemeente integraal en zichtbaar in een vergunning worden overgenomen. Indien een gemeente dit niet overneemt verwacht de GHOR schriftelijk op de hoogte te worden gesteld van de overwegingen die tot dat besluit hebben geleid. 4.3 Multidisciplinaire adviestaak van de GHOR Bij risico-evenementen moet de GHOR, samen met de politie, de brandweer en de gemeente, ervoor zorgen dat er een integrale advisering ten aanzien van veiligheid en gezondheid bij het desbetreffende evenement plaatsvindt. Het waarborgen van de gezondheidskundige- en medische zorg op het evenement, de hygiënevoorzieningen en de toegankelijkheid van de ambulances zijn hierbij belangrijke aandachtspunten van de GHOR. Een ander aandachtspunt is de omvang van de zorgvraag die het evenement met zich mee kan brengen ten opzichte van het (reguliere) zorgaanbod. Dit aandachtpunt wordt meegenomen in de risicoafweging, zodat (indien nodig) daarop geprepareerd kan worden. Het advies van de GHOR is in het algemeen gericht op het voorkomen van en eventueel doelmatig bestrijden van calamiteiten. 4.4 Evalueren De gemeente is verantwoordelijk voor het multidisciplinaire evaluatieproces. De GHOR levert hier haar aandeel in. Om als GHOR een evenement te kunnen evalueren wordt geadviseerd om bij een maatadvies een rapportage van het aantal zorgcontacten aan te leveren bij de GHOR 2. Indien de gemeente dit in de vergunningvoorschriften opneemt, moet de organisator hier zorg voor dragen. De rapportage en het multidisciplinaire evaluatieverslag is input voor de volgende adviesaanvragen van hetzelfde evenement of een gelijksoortig evenement. 2 De GHOR beschikt over een format 9
Hoofdstuk 5 Gezondheid Op het gebied van gezondheid kan bij publieksevenementen veel mis gaan. Dit heeft voornamelijk te maken met het tijdelijke karakter van een evenement, het treffen van tijdelijke voorzieningen en het gelijktijdig gebruik van deze voorzieningen. Een bekend voorbeeld is de legionella-uitbraak in Bovenkarspel (1999). Wanneer de GHOR op basis van de aangeleverde informatie concludeert dat er mogelijke gezondheidsrisico s zijn, dan wordt de GGD om advies gevraagd. Binnen de GGD is de afdeling Technische Hygiënezorg voor de GHOR het eerste aanspreekpunt. Andere disciplines die binnen de GGD betrokken kunnen worden bij de beoordeling van mogelijke gezondheidsrisico s zijn onder andere de afdeling Medische Milieukunde en Infectieziektebestrijding. 5.1. Technische hygiënezorg Technische hygiënezorg is een taak die in de Wet publieke gezondheid wordt genoemd waarmee GGD Groningen de verspreiding van infectieziekten wil voorkomen. Dit is de afdeling binnen de GGD die een evenementenaanvraag op gezondheidsrisico s te beoordeeld door: te signaleren bij welke evenementen een verhoogd risico bestaat op de verspreiding van infectieziekten te adviseren over hygiënemaatregelen die genomen kunnen worden om deze verspreiding tegen te gaan andere disciplines binnen de GGD zo nodig te betrekken. De risicoafweging of een evenement meer dan een normaal infectierisico oplevert heeft te maken met: speciale kenmerken van de te verwachten bezoekers of deelnemers (risicogroep) de hoeveelheid te verwachten bezoekers of deelnemers de aard van de tijdelijke voorzieningen de locatie van het evenement, bijvoorbeeld de ligging van het evenemententerrein naast open water of een industriegebied. 5.1.1 Landelijk Coördinatiecentrum voor Hygiëne en Veiligheid (LCHV) Om de overdracht van schadelijke micro-organismen zo beperkt mogelijk te houden is hygiëne en infectiepreventie belangrijk. Voor het optimaal inrichten van tijdelijke 3 voorzieningen bij een evenement heeft het Landelijk Coördinatiecentrum voor Hygiëne en Veiligheid (LCHV) de Hygiënerichtlijnen voor evenementen (september 2013) opgesteld (www.lchv.nl). Deze richtlijnen zijn bedoeld als leidraad en naslagwerk voor de organisator. Zij zijn direct verantwoordelijk voor een zo gezond mogelijke omgeving voor bezoekers en medewerkers. 5.1.2 Advies THZ Op het evenement moeten voldoende voorzieningen aanwezig zijn. De aard van het evenement bepaalt welke voorzieningen aanwezig moeten zijn en in welke aantallen. De voorzieningen zijn onder ander afhankelijk van: het aantal te verwachten bezoekers en/of deelnemers de samenstelling van het publiek (mannen/vrouwen/jeugd etc) de gemiddelde verblijfstijd (dagevenement of meerdaags evenement) het soort evenement (vanwege gedragspatroon) het type toiletten (toiletten op waterspoeling of mobiele toiletten) dat wordt gebruikt 3 Tijdelijke voorzieningen worden na het evenement weer verwijderd 10
de verwachte piekdrukte (bijvoorbeeld showpauzes) het verwachte consumptieve gedrag (wordt er veel alcohol gedronken / middelen gebruikt?) weersomstandigheden en/of omgevingstemperatuur aanwezigheid van dieren tijdens het evenement Indien bij een evenement op basis van de genoemde checklist (bijlage 1) weinig tot geen gezondheidsrisico s zijn te verwachten, kan de gemeente het standaardadvies GHOR hanteren. In het standaardadvies van de GHOR zijn de standaardvoorwaarden THZ opgenomen. In het geval van mogelijke gezondheidsrisico s zal de GHOR THZ consulteren voor een gezondheidskundig maatadvies voor de betreffende de adviesaanvraag. In geval van tatoeëren, permanente make-up en/of piercing tijdens een evenement moet de organisator, volgens het Warenwetbesluit tatoeëren en piercen, een vrijstelling vergunningplicht tatoeëren en piercen aanvragen. Dit moet uiterlijk 8 weken voor aanvang van het evenement aangevraagd zijn bij de GGD afdeling THI thi@ggd.groningen.nl. Indien nodig vraagt THZ andere disciplines binnen de GGD om advies en neemt deze adviezen mee naar het GHOR-loket. 5.2 Gezondheidsrisico s als gevolg van consumptie alcohol en/of middelen Het bovenmatig gebruik van alcohol en/of middelen kan leiden tot acute gezondheidsproblemen maar ook tot risicobevorderend gedrag. Intoxicaties: Wanneer er bovenmatig gebruik van alcohol en / of middelen wordt verwacht bestaat een verhoogd risico op intoxicaties. Dit vraagt mogelijk een andere kwaliteit van zorg en / of een aanvullend advies in de preventieve sfeer. Daarvoor is een bredere of meer specifieke kennis nodig dan EHBO. Als aandachtspunt zal hier zeker ook het raadplegen of inzetten van een verslavingsorganisatie als advies opgevoerd kunnen worden. Dit kan resulteren in een uitbreiding van inzet met hulpverleners die ook in staat zijn om specifieke klinische beelden te herkennen. Risicobevorderend gedrag: De inrichting en activiteiten op het evenemententerrein of de directe omgeving van het evenemententerrein kunnen bezoekers die onder invloed zijn in de verleiding brengen om activiteiten te ontplooien die in geval van bovenmatig gebruik van alcohol en /of middelen grote risico s met zich mee kunnen brengen. In de advisering wordt rekening gehouden met deze bijzondere omstandigheden en worden zo mogelijk maatregelen voorgesteld. In bijlage 4 zijn maatregelen genoemd die kunnen worden genomen ter voorkoming van gezondheidsbedreigende situaties veroorzaakt door alcoholgebruik en middelengebruik. 5.3 Preventie gehoorschade Wet en regelgeving beperkt zich tot de verplichte gehoorbescherming van personeel en vrijwilligers vanaf 85 db(a) en tot beperking geluidsoverlast voor omwonenden. GGD Nederland heeft in november 2013 het standpunt Preventie van gehoorschade bij feesten, evenementen en uitgaansgelegenheden uitgebracht. Daarmee worden handvatten geboden om gehoorschade te voorkomen of te beperken bij bezoekers van festivals, concerten en andere evenementen met hogere geluidsniveaus. Op 14 februari 2014 hebben de staatssecretaris van VWS en de muzieksector (brancheorganisaties VNPF en VVEM) een convenant gesloten. De volgende afspraken gelden voor evenementen die worden georganiseerd door aangesloten organisaties. De maximaal gemiddelde geluidsproductie mag niet hoger liggen dan 103 db(a), gemeten 11
over een periode van 15 minuten. Ook moet er gehoorbescherming worden aangeboden. Verder moeten ze het geluidsniveau meten, loggen en rapporteren aan het ministerie. In bijlage 5 zijn maatregelen genoemd die kunnen worden genomen ter voorkoming van gehoorschade. 5.4 Overige controlerende instanties Voor een aantal onderdelen in de GHOR/GGD advisering zijn andere instanties aangewezen als controlerende instantie. In het onderstaande schema zijn de taken en verantwoordelijkheden van betrokken organisaties opgenomen. Het is de taak van de betreffende gemeente om alle betrokken instanties/ toezichthouders te informeren over een voorgenomen evenement. Onderwerp Eindverantwoordelijkheid Advisering Vergunningsverstrekking Gemeente GHOR (loketfunctie) GGD (in opdracht van gemeente) Toezichthouder Gemeente Handhaver Gemeente Voedselveiligheid Organisatie NVWA NVWA NVWA Tatoeëren en piercen Organisatie GGD GGD en NVWA NVWA Medische hulpverlening Organisatie GHOR Gemeente Gemeente Tijdelijke Speeltoestellen Organisatie NVWA NVWA NVWA GGD (adviserend) Tijdelijke Badinrichtingen en Organisatie GGD (signalerend) Provincie of Gemeente zwemgelegenheden gemeente Tijdelijke waterleidinginstallatie Organisatie GGD (signalerend) Gemeente ILT Niet-tijdelijke Badinrichtingen Organisatie Nvt Provincie Provincie en zwemgelegenheden Vaste Leidinginstallatie/ Organisatie Nvt Drinkwaterbedrijf ILT douches Schenken van (overmatig veel) Organisatie NVWA NVWA NVWA alcohol (aan minderjarigen) Gehoorbescherming personeel Organisatie Arbeidsinspectie Arbeidsinspectie Arbeidsinspectie 12
Hoofdstuk 6 Kwaliteit GHOR Groningen is HKZ-gecertificeerd 4, waarmee de GHOR voldoet aan vooraf vastgestelde kwaliteitsnormen van de geleverde zorg. Advisering is een onderdeel van dit kwaliteitmanagementsysteem. Het proces advisering is opgenomen in het kwaliteitshandboek GHOR Groningen. 6.1 Archivering De gemeenten kunnen hun adviesaanvraag voor het publieksevenement via de email of post aanmelden. Vervolgens wordt van het evenement, waar een maatadvies voor gegeven wordt, het volgende gearchiveerd: Aanvraag Risicoanalyse Gegeven advies Vergunning (indien deze door de gemeente is verstrekt) Zorgcontactenformulier (indien deze door de gemeente of de organisator is verstrekt) Evaluatie(verslag) van het evenement 6.2 Documentenbeheer De adviezen van de GHOR zijn veelal onderdeel van de evenementenvergunning die door de gemeenten worden afgegeven. In de landelijke selectielijst voor te bewaren en te vernietigen archiefbestanden vallen de adviezen van de GHOR onder het hoofdstuk Verlening van vergunningen, machtigingen, verklaringen van geen bezwaar e.d. met als bewaartermijn 1 jaar na vervallen van de handeling, het recht en/of gevolg. Hierna kan het via de geldende procedure vernietigd worden. 6.3 Evalueren Het GHOR-bureau evalueert jaarlijks het proces van advisering en voorbereiding van publieksevenementen met de RAV en de GGD. 4 HKZ staat voor Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector 13
Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Bijlage 8: Checklist GHOR advies voor gemeenten GHOR standaardadvies Noodzakelijk informatie ten behoeve van GHOR-advisering Maatregelen ter voorkoming van gezondheidsbedreigende situaties veroorzaakt door alcohol- en middelengebruik Preventie gehoorschade Registratieformulier geneeskundige hulpverlening evenement Beslisboom advies GHOR Processchema GHOR risicovolle situaties en evenementen 14
Bijlage 1 Checklist GGD/GHOR advies voor gemeenten Checklist t.b.v. de gemeente en organisatie Contactpersoon evenementen: GHOR Groningen Beleidsmedewerker evenementen Postbus 584 9700 AN Groningen bureau@ghor.groningen.nl 1 Worden er gelijktijdig meer dan 5.000 bezoekers en/of deelnemers verwacht? 2 Is er sprake van de volgende aspecten: a. Tijdelijke huisvesting/tijdelijke kampeervoorziening b. Waterverneveling: tijdelijke douchevoorziening / baden/ whirlpools / fonteinen / sproei installaties/ (tijdelijke) airconditions c. Tijdelijke zandbakken en of zwembaden d. Tatoeëring en/of permanente make-up en/of piercing 5 e. Betrokkenheid van (huis)dieren 3 Is de verwachting dat er sprake is van bovenmatig alcohol- en/ of drugsgebruik (bijv. bij dance-events) Toelichting: Verhoogd risico op intoxinaties en riskant gedrag. 4 Worden bij het evenement veel mensen verwacht met een slechte mobiliteit? Toelichting: Doelgroep die hulp nodig heeft bij evacuatie. 5 Wordt er tijdens het evenement door de deelnemers zware fysieke inspanning, zoals hardloopwedstrijden, geleverd of een gevaarlijke sport, zoals crossevenementen, uitgeoefend? 6 Brengt het ruimtelijk profiel van het evenemententerrein extra risico s met zich mee? a. Omgevingsfactoren in relatie tot de doelgroep (bijvoorbeeld open water en kinderen) b. Risico-objecten in de nabije omgeving c. Uitgestrekt terrein met meerdere podia d. Slechte toegankelijkheid van het terrein e. Reguliere aanrijroutes zijn ten gevolge van het evenement afgesloten Indien één van bovenstaande vragen met is beantwoord moet een gezondheidskundig maatadvies worden aangevraagd bij de GHOR. Zijn alle vragen met beantwoord dan kan gebruik gemaakt worden van het standaardadvies GHOR. Dit standaard GHOR advies bevat de algemene GHOR voorwaarden die door de gemeente aan de organisator opgelegd kunnen worden. 5 Bij een evenement met tattoo, piercing en / of permanente make-up moet de organisator uiterlijk 8 weken voor aanvang van het evenement een vrijstelling vergunningplicht aanvragen bij de GGD afdeling THI: thi@ggd.groningen.nl 15
Bijlage 2 GGD/GHOR standaardadvies GGD/GHOR Groningen adviseert de onderstaande maatregelen te nemen bij meldingsplichtige- en reguliere evenementen zonder risico factoren. 1. Aantal in te zetten EHBO ers De algemene regel voor de inzet van EHBO ers is 1 hulpverlener per 1.000 gelijktijdige aanwezige bezoekers. Bij kleine sport- en spelactiviteiten wordt geadviseerd EHBO in te zetten. 2. Algemene regels voor de inrichting van de EHBO voorziening Inzet van de geneeskundige hulpverlening (onder andere EHBO) moet worden ingehuurd door de evenementenorganisator. EHBO ers Elke EHBO er is herkenbaar en is voorzien van een adequate uitrusting. Elke EHBO er moet door middel van communicatiemiddelen in contact staan met de organisatie en eventueel met de beveiliging en andere EHBO-ers. Hierbij moeten duidelijke afspraken zijn over taken en verantwoordelijkheden. EHBO-post Als er een EHBO-post wordt ingezet moet aan de volgende criteria worden voldaan: De EHBO-post moet voldoen aan de volgende minimale eisen: o Permanent bemenst o Dusdanig gepositioneerd dat deze gemakkelijk te bereiken is voor ambulances en goed toegankelijk voor brancards. o Voorzien van een 220 V aansluiting, verlichting, drinkwater en stromend water of water in flessen o Goede herkenbaarheid onder andere door middel van borden en/of vlaggenmasten o Duidelijke zichtbare verwijzing naar de EHBO-post vanuit het gehele evenemententerrein o Toiletten mogen, in verband met (stank)overlast, niet vlak naast de EHBOpost geplaatst worden De locatie van de EHBO-post moet zichtbaar weergegeven worden op de kaart van het evenemententerrein. Na het evenement moet de organisator bij de GHOR een overzicht aanleveren van de aard en hoeveelheid zorgcontacten. Daarvoor kan bijlage 4 worden gebruikt. Deze gegevens moeten binnen 14 dagen na het evenement worden verzonden naar: bureau@ghor.groningen.nl 3. Algemene regels voor Technische Hygiënezorg 6 Toiletten Aanwezigheid van minimaal twee toiletten, met als vuistregel: - één toilet per 150 gelijktijdig aanwezige bezoekers; - 75% van de herentoiletten mogen vervangen worden door urinoirs of plaszuilen. De aanwezige toiletten mogen ook openbare toiletten, toiletten in winkels en horecavoorzieningen zijn, die opengesteld worden voor het evenement. 6 De gemeente/organisator kan bij vragen terecht bij de deskundige infectieziektepreventie van GGD Groningen via aizb@ggd.groningen.nl. De LCHV hygiënerichtlijn (www.rivm.nl) bevat onder andere, informatiebladen, instructies en (schoonmaak)schema s. 16
Plaats direct naast de toiletten een wastafel met stromend water, een zeepdispenser, wegwerphanddoekjes en een afvalbak. Voer het afvalwater van toiletten, douches, wasbakken en andere huishoudelijke activiteiten af via de bestaande riolering of vang dit op in speciaal daarvoor bestemde opslagtanks (die door een gespecialiseerd bedrijf leeggemaakt moeten worden). Het is verboden om zonder vergunning afvalwater te lozen. Plaats toiletten, in verband met hygiëne, niet vlak naast horecavoorzieningen. De sanitaire ruimtes moeten afhankelijk van het aantal gebruikers gereinigd worden (minimaal 2x per dag tot elk half uur). Tijdelijke drinkwatervoorzieningen Het geleverde water moet aan de wettelijke drinkwater kwaliteitseisen voldoen. Een tijdelijke waterinstallatie moet worden aangelegd door een erkend waterinstallatiebedrijf (www.erkendinstallatiebedrijf.nl). Afwijkingen zijn alleen toegestaan op basis van een risicoanalyse en in overleg met het waterleidingbedrijf. U kunt deze werkbladen bestellen op www.erkendinstallatiebedrijf.nl De tijdelijke waterinstallatie moet voldoen aan de algemene voorschriften voor drinkwaterinstallaties van het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN1006) en aan de aansluitvoorwaarden van het betreffende waterleidingbedrijf. De waterinstallaties moeten voldoen aan het werkblad 1.4.H van de Stichting Erkenning Installatiebedrijven (werkblad 1.4h van de Stichting Erkenning Installatiebedrijven (SEI), www.infodwi.nl). Legionellapreventie In een tijdelijke (drink)waterinstallatie kunnen legionellabacteriën voorkomen. Dit kan een groot risico zijn voor de volksgezondheid. De tijdelijke (drink)waterinstallatie moet daarom voorzien zijn van een risicoanalyse en een beheersplan. De tijdelijke (drink)waterinstallatie, die aangelegd is door een erkend waterinstallatiebedrijf, moet gecontroleerd worden door een BRL 6010 gecertificeerd adviesbureau (www.infodwi.nl). Etenswaren en drinken De verstrekking van voedsel dient te voldoen aan de hygiënecodes voor de horeca en/ of hygiënecode voor ambulante handel verkoop eet- en drinkwaren. Exploitanten van voorzieningen van etenswaren en drinken moeten werken conform de Warenwetregeling Hygiëne van levensmiddelen en de Verordening (EG) 852/2004 (www.nvwa.nl). Ook de vrijwilligers die assisteren bij voedselvoorziening op een evenement moeten werken volgens de geldende hygiëne regels. Bij constatering van een voedselinfectie is de organisator verantwoordelijk voor de registratie van namen en adressen van standhouders en moet deze aan de GGD overhandigen. 4. Toegankelijkheid Het evenemententerrein moet gegarandeerd toegankelijk zijn voor de aan- en afvoer van ambulances. Hulp aan omwonenden moet normale doorgang kunnen vinden. 17
5. Calamiteiten Bij calamiteiten moet 112 gebeld worden. Eén persoon van de organisatie moet verantwoordelijk gemaakt worden voor de melding betreffende calamiteiten en is tevens het aanspreekpunt. Bij de inzet van een ambulance moet deze door de organisatie opgevangen worden bij het evenemententerrein. 18
Bijlage 3 Noodzakelijke informatie ten behoeve GHOR & THZ advisering Om tot een verantwoord maatadvies te kunnen komen is het van belang dat de gemeente bij het verzoek tot advisering minimaal de volgende gegevens aanlevert: 1. Naam van het evenement 2. Datum evenement 3. NAW-gegevens organisator (inclusief telefoonnummer en e-mailadres) 4. NAW-gegevens contactpersoon namens de organisatie (inclusief telefoonnummer en e-mailadres) 5. Exacte locatie van het evenement, inclusief plattegrond op schaal 6. Omschrijving van het evenement 7. Activiteiten die gaan plaats vinden 8. Tijdsduur (van/tot) 9. Verwacht aantal bezoekers en deelnemers 10. Doelgroep 11. Verwachting op (overmatig) gebruik van alcohol en drugs 12. Beschrijving geplande douche/toiletvoorziening en andere tijdelijke voorzieningen, weergegeven op de plattegrond van het evenemententerrein. 13. Inzet van de geneeskundige hulpverlening (onder andere EHBO) 14. Naam en contactgegevens geneeskundige hulpverleningsorganisatie en / of EHBO-vereniging 15. Indien op het evenement getatoeëerd, gepiercet of permanente make-up aangebracht wordt, dan moet dit expliciet vermeld worden en rechtstreeks naar thi@ggd.groningen.nl gemaild worden Het verzoek tot GHOR advisering kan via de e-mail of per post worden gedaan aan: GHOR Groningen Beleidsmedewerker evenementen Postbus 584 9700 AN Groningen bureau@ghor.groningen.nl 19
Bijlage 4 Maatregelen ter voorkoming van gezondheidsbedreigende situaties veroorzaakt door alcohol- en middelengebruik Alcoholgebruik Overmatig alcoholgebruik en alcoholgebruik op jonge leeftijd is zowel op korte als op lange termijn schadelijk voor de gezondheid. Vanaf 1 januari 2014 is het verboden aan jongeren onder de 18 jaar alcohol te verkopen. Organisatoren kunnen diverse maatregelen treffen om alcoholvrije dranken en verantwoord alcoholgebruik te stimuleren. Maatregelen voor het evenement Vooraf duidelijk communiceren over het geldende alcoholbeleid op het evenement. Het maken van duidelijke afspraken in het Veiligheidsplan wat er gedaan wordt bij openbare dronkenschap of dronkenschap onder bezoekers. Ervoor zorgen dat het horecapersoneel, de security en/of vrijwilligers over voldoende kennis beschikken om risico s rond alcoholgebruik goed in te kunnen schatten. Bij elke bar een barmedewerker die een IVA 7 - training (een cursus van 2 uur) heeft gevolgd. Afspreken dat het eigen personeel en vrijwilligers tijdens het evenement geen alcoholhoudende drank gebruiken. Bij voorkeur barmedewerkers aanstellen die ouder zijn dan 21 jaar. Maatregelen tijdens het evenement Breng vrijwilligers op de hoogte van de belangrijkste regels; Wijs een barcoördinator aan die geïnstrueerd is over de wetgeving; Werk met een polsbandjessysteem waardoor leeftijd makkelijk is vast te stellen; Regel toezicht op het doorgeven van alcohol aan minderjarigen; Maak samenwerkingsafspraken met security, politie en gemeente; Op zeer grote evenementen kan het een overweging zijn om evenementenbier te schenken; Vermijd goedkope prijsacties voor alcohol en zorg voor aantrekkelijk geprijsde alcoholvrije dranken. Middelengebruik Om ervoor te zorgen dat een evenement op een prettige manier verloopt, is het van belang dat de organisator ook nadenkt over mogelijk gebruik van drugs. Bij evenementen kan het immers voorkomen dat bezoekers drugs gebruiken. Drugs zijn er in vele varianten zoals XTC, cannabis of GHB. Op een afgesloten terrein kan de security tassen controleren, maar drugsgebruik is niet helemaal te voorkomen. Andere praktische maatregelen zijn: Huur tijdig een EHBO in die getraind is op Eerste Hulp Bij Drugs-incidenten in het Uitgaanscircuit (EHBDu). Geef hen een rustige plek. Maak in het veiligheidsplan afspraken over overmatig drugsgebruik. Een dance- of jongerenevenement kan een goede gelegenheid zijn om jongeren te informeren en bewust te maken over veilig uitgaan, alcohol en andere drugs. Het is mogelijk om een voorlichtingsteam te laten komen. Kosteloos advies hierover geven de GGD Groningen en Verslavingszorg Noord Nederland. Medewerkers de cursus Barcode te laten volgen. Hierbij wordt algemene informatie verkregen over drugs en alcohol en wetgeving, maar worden ook praktische handvatten gegeven hoe te handelen bij drugsgebruik, dealen, overmatig alcoholgebruik en alcoholgebruik door minderjarigen. Belangrijk, want horecapersoneel speelt een belangrijke rol bij voorkomen van problemen door alcohol- en drugsgebruik. 7 Instructie Verantwoord Alcohol schenken 20
Acute gezondheidsrisico s bij drugsgebruik Het komt voor dat het gebruik van drugs leidt tot acute gezondheidsrisico s voor gebruikers, bijvoorbeeld omdat in de aangeboden drugs extra schadelijke stoffen zijn geconstateerd. In dergelijke gevallen start het DIMS een landelijke of regionale waarschuwingscampagne (Red Alert). Deze campagnes worden uitgevoerd door de bij het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) aangesloten organisaties. Ook de media, GGD en, ziekenhuizen, politie en andere belanghebbende partijen worden bij deze campagnes betrokken. Een Red Alert campagne loopt volgens een strikt protocol dat is opgesteld in samenwerking met het ministerie van VWS, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de deelnemende instellingen. Dankzij de aan het DIMS gekoppelde Monitor Drugs Incidenten (MDI) zijn er contacten met medische instellingen, zoals de afdelingen Spoedeisende Eerste Hulp van ziekenhuizen, EHBO-posten van grootschalige dance-evenementen, ambulancediensten en forensisch artsen. Door de koppeling van gegevens van het DIMS met die van de MDI kunnen risicovolle ontwikkelingen snel worden gesignaleerd en kan er adequaat actie op worden ondernomen. Risicobevorderend gedrag Tijdens bepaalde evenementen wordt relatief veel alcohol en/of middelen geconsumeerd. De organisator moet voorkomen dat de door alcohol en/of middelen overmoedige bezoekers riskant gedrag gaan vertonen dat wordt uitgelokt door de activiteiten of inrichting van het terrein. 21
Bijlage 5 Preventie gehoorschade Uit onderzoek blijkt dat er in Nederland jaarlijks duizenden jongeren bij komen met gehoorklachten als gevolg van blootstelling aan (te) hard geluid. Gehoorschade wordt veroorzaakt door een combinatie van te lang en te vaak naar te hard geluid luisteren. Bij een blootstelling aan 110 db(a) gedurende 10 minuten en kortstondige pieken van 130 db(a) zijn er tot 8 uur daarna nog nadelige gehooreffecten merk- en hoorbaar. Indien het gehoor geen gelegenheid krijgt zich te herstellen neemt het risico op permanente gehoorschade toe, dat hoge sociale en economische lasten met zich meebrengt. Wet en regelgeving beperkt zich tot de verplichte gehoorbescherming van personeel en vrijwilligers vanaf 85 db(a) en tot beperking geluidsoverlast voor omwonenden. GGD Nederland heeft in november 2013 het standpunt Preventie van gehoorschade bij feesten, evenementen en uitgaansgelegenheden uitgebracht. Daarmee worden handvatten geboden om gehoorschade te voorkomen of te beperken bij bezoekers van festivals, concerten en andere evenementen met hoger geluidsniveaus. Preventie van gehoorschade door bewustwording en door het nemen van maatregelen: - Informeren van bezoekers over gehoorschaderisico, over passende beschermingsmaatregelen en over het (verwachte) geluidsniveau via plattegronden. - Voorlichtingsmateriaal en gehoorbescherming met voldoende demping beschikbaar stellen. - Opgestelde decibeldisplays, waarop de lokale geluidsintensiteit kan worden afgelezen, geven bezoekers inzicht in het geluidsniveau. - De organisator moet bij zijn opstelling van de geluidinstallatie rekening houden met het beperken van geluidsbelasting. - Instellen van geluidsluwe zones en/of het houden van regelmatige geluidspauzes zodat bezoekers bewuster worden van de risico s. - Afschermen/vrijhouden van geluidsboxen tot een afstand van minstens 2 meter tot het publiek. - Streven naar een zo veilig mogelijk maximum geluidsniveau. Een uurgemiddelde van maximaal 88 tot 92,5 db(a) geniet de voorkeur, uitgaande van een blootstelling van maximaal 15 uur /week. - Daar waar de gemiddelde uurblootstelling hoger is dan 92,5 db(a) en er maximale geluidspieken zijn van 100 db(a), zijn er altijd additionele maatregelen nodig om gehoorschade te beperken, zoals voorlichting, inlassen van geluidspauzes, het meten en informeren over de (hoogste) geluidsniveaus ter plaatse en het verplicht beschikbaar stellen van gehoorbescherming. Het gebruik van alcohol en drugs verlagen de pijngrens en de alertheid om te ervaren dat het geluid te hard is. Ook zorgt alcohol voor uitdroging en in combinatie met vermoeidheid verhoogt dat het risico op gehoorschade. 22
Bijlage 6 Registratieformulier geneeskundige hulpverlening evenement Rapportage geneeskundige inzet evenement Gegevens hulpverleningsorganisaties Naam Contactpersoon Telefoonnummer Gegevens evenement Naam evenement Datum evenement Tijdstip evenement Plaats van het evenement Aantal aanwezigen Deelnemers Toeschouwers Weersomstandigheden tijdens het evenement Inzet hulpverleners Aantal Opmerkingen EHBO ers Verpleegkundigen Artsen Anders, namelijk Aanwezige voorzieningen Aantal Opmerkingen EHBO-post Ambulance Aantal verwijzingen Aantal Opmerkingen Ambulancevervoer Ziekenhuis Huisarts Andere instantie Evaluatie Aantal Opmerkingen Zorgcontacten totaal Aard van de zorgcontacten: Paracetamol 23
Onwelwording Wondverzorging Blaren Reanimatie Drank Verdovende middelen Water Anders: Toelichting/Opmerkingen Bijzondere incidenten Gezondheidsrisico s Organisatie en faciliteiten Samenwerking GHOR Toelichting/Opmerkingen Algemeen Datum: Naam: Dit formulier graag binnen 14 dagen na het evenement te zenden of te mailen naar: Bureau GHOR Groningen Hanzeplein 120 Postbus 584 Groningen bureau@ghor.groningen.nl 24
Bijlage 7 Beslisboom vergunningaanvraag evenementen vergunningverlener 25
Bijlage 8 Processchema GHOR risicovolle situaties en evenementen Begin proces Aanvraagformulier Gemeente ontvangt van organisator een ingevuld aanvraagformulier Bevestiging aanvraag, evt. verzoek nadere gegevens Gemeente checkt of informatie voldoende is Checklist Gemeente stuurt aanvraagformulier voor advies naar de GHOR(en andere multidisciplinaire partners) Aanvraagformulier en draaiboek Evt. Adviesvraag Aan GGD & ketenpartners Per discipline risicoanalyse Richtlijnen, weten regelgeving, evaluaties Verzoek Nadere gegevens Informatie compleet? Advies naar gemeente: wel / geen mulitidisciplinair overleg Maatadvies Mulitidisciplinair vergadering (evt. met aanvrager) Risicoanalyse Gemeente neemt gemotiveerd standpunt in. Uitgifte vergunning met voorschriften,maatregelen en eisen Hygiëne advies/ controle en tijde van evenement gewenst Gemeete stuurt GHOR een kopie van de verleende vergunning Contact THZ, GGD Groningen voor aanvullend gezondheidadvies Archief Corrigerende en preventieve maatregelen noodzakelijk? Contact vergunningverlener Evaluatie (multidisiplinair of monodiciplinair) Evaluatieverslag Implementeren van eventuele verbeterpunten Actielijst Begin proces 26