Eijkelkamp Agrisearch Equipment Maart 2002 Geijkt Nieuws Nieuwsbrief Thema: Grond In dit nummer: Ergonomisch verantwoord boren Tijdsbesparende kwaliteitspeilbuis & Direct Well Sonisch boren Vloerpotten en verzinkboor Divernews All it takes for environmental research
Ergonomisch verantwoord boren RAAP Archeologisch Adviesbureau te Amsterdam, is als zelfstandige en onafhankelijke organisatie werkzaam op het terrein van de preventieve archeologische monumentenzorg. Bij haar veldonderzoek maakt RAAP o.a. gebruik van de grondboren van Eijkelkamp. Enige tijd geleden erkende dit Adviesbureau de fysieke belasting die het veelvuldig gebruik van deze grondboren voor veldwerkers met zich mee kon brengen en zocht contact met Bakker & Elkhuizen, Ergonomic Innovations. In opdracht van RAAP ontwikkelde Bakker & Elkhuizen een ergonomisch boorsysteem, waarna contact is gezocht met Eijkelkamp. Het resultaat: de ergonomische boorset van Eijkelkamp. Een gesprek met de heer Wim Bakker, directeur van Bakker & Elkhuizen: Productontwikkeling Wim Bakker, directeur van Bakker & Elkhuizen vertelt: Bakker & Elkhuizen is in 1994 opgericht als ergonomisch adviesbureau. In de tijd van ons advieswerk hielden we ons bezig met de vraag hoe je een werkplek ergonomisch verantwoord inricht. Al snel heeft Bakker & Elkhuizen zich toegelegd op productontwikkeling. De eerste producten van Bakker & Elkhuizen betroffen acrylate beeldschermhouders en documenthouders. Maar daar bleef het niet bij... Inmiddels ontwikkelt Bakker & Elkhuizen zo n twee tot drie www.eijkelkamp.com producten per jaar, die wereldwijd worden afgezet. Ergonomische productontwikkeling is nu de corebusiness en onze kracht is de wijze waarop wij in staat zijn - binnen iedere branche - een ergonomisch probleem in een oplossing te vertalen. Contact Eijkelkamp Gezien de geringe wetenschappelijke kennis over fysieke belasting en het gebrek aan gedegen regelgeving op het gebied van Ergonomie, moet het besef van een ergonomisch verantwoorde werkwijze veelal vanuit het bedrijfsleven zelf komen. Zo werden wij enige tijd geleden benaderd door het Archeologisch Adviesbureau RAAP uit Amsterdam. RAAP vroeg ons na te denken over de mogelijkheid van ergonomisch verantwoord boren, gezien de fysieke belasting voor de veldwerkers. RAAP neemt haar grondboren af bij Eijkelkamp en via deze weg zijn wij voor het eerst in contact gekomen met dit bedrijf in Giesbeek. Na een periode van gedegen onderzoek en ontwikkeling was ons bureau in staat om in maart 2000 de eerste voorstellen voor een ergonomische boor te presenteren. De voorstellen vielen in goede aarde en in mei 2000 werd de samenwerking tussen Eijkelkamp en Bakker & Elkhuizen op het gebied van de ergonomische boor officieel een feit, aldus Wim Bakker. Het resultaat Na een periode van ontwikkeling en testen, waarbij zowel Eijkelkamp als Raap en Bakker & Elkhuizen betrokken waren, is inmiddels octrooi aangevraagd op het grondboorsysteem en is de ergonomische handboorset opgenomen in het productenpakket 2
van Eijkelkamp. De ergonomische handboorset voor heterogene gronden wordt gebruikt om op ergonomisch verantwoorde wijze handmatige boringen en monsternemingen uit te voeren in zeer uiteenlopende grondsoorten, ten bate van algemeen bodemkundig onderzoek (profielbeschrijving, geologie, archeologie) en monsternemingen voor o.a. milieuonderzoek. Er kunnen boringen tot een diepte van 5 meter worden verricht, afhankelijk van de diepte van het grondwater, de opbouw van de bodem en de aard van het te boren materiaal. Voor iedere grondsoort boven of onder de grondwaterspiegel is er een boortype dat voor die specifieke situatie het meest geschikt is. Tijdens een boring kunnen de boortypes zonder problemen verwisseld worden. Wim Bakker heeft de (ergonomische) voordelen van het nieuwe ergonomische grondboorsysteem ten opzichte van het bestaande Eijkelkamp grondboorsysteem op een rijtje gezet: Er is sprake van een verbeterde werkhoogte en hoogte-instelling. Hierdoor is een verbeterde werkhouding mogelijk. Het grondboorsysteem kan verlengd worden met stappen van 50 cm, dat tevens het hoogteverschil van het werkgebied is. Er is een zogenaamde arreteer knop toegevoegd die als stop fungeert. Hierdoor is té laag bij de grond boren onmogelijk gemaakt. Het T-handvat is verbreed en de aangrijppunten van de krachten op het handvat zijn verplaatst. Hierdoor hoeft de gebruiker minder kracht uit te oefenen op het handvat. Toevoeging ratelsysteem en bolvormige uiteinden van de handvatten. Hierdoor is de stand van de polsen van de gebruiker tijdens het indraaien van de grondboor neutraler. De duw- en trekkrachten kunnen vanuit ergonomisch oogpunt het beste met een neutrale polsstand uitgeoefend worden op het handvat van de grondboor. Mogelijkheid tot het uitvoeren van boringen naast objecten. Grondboringen kunnen uitgevoerd worden vlak naast palen, bomen, schuttingen, woningen etc., doordat het ratelsysteem het mogelijk maakt met een zeer korte slag te boren. De vierkante buizen zijn eenvoudig verstelbaar en bieden daarom extra gebruikersgemak. Universele bajonetverbinding Seminar Binnenkort organiseert Eijkelkamp in samenwerking met Bakker & Elkhuizen een seminar met als thema het ergonomisch verantwoord boren. Om meer informatie omtrent dit seminar te verkrijgen kunt u het faxinvulformulier opsturen of raadpleeg www.eijkelkamp.com. PRODUCT ph ISFET NIEUWS PRODUCT Probe NIEUWS - De ph ISFET Probe is één van de betere instrumenten ter wereld waar een phmeting mee uitgevoerd kan worden. The ph ISFET ( Ion Sensitive Field Effect Transistor ) probe bevat een ISFET ph sensor, een referentiesysteem en een temperatuursensor in één. Algemeen en specifiek De intelligente manier van signaal verwerking zet de ISFET- en de temperatuursignalen om, zodat deze perfect aansluiten op het ph elektrode signaal bij de betreffende proeftemperatuur. Dit zorgt voor accurate, snelle en reproduceerbare uitlezingen. Hoewel de ph ISFET Probe uitstekend geschikt is voor algemene ph-testen, is deze speciaal bedoeld voor toepassingen met laag geleidingsvermogen of sterk geconcentreerde of verontreinigde monsters. Eijkelkamp verkoopt de ph ISFET Probe als complete set, inclusief meter en gutsboortje voor het direct in de grond plaatsen van de elektrode. B e u r s K a l e n d e r Water Malaysia 26 t/m 29 maart Agentenseminar Practicum 21 t/m 23 mei Terra Invest Duitsland 22 t/m 25 mei ISS Congres Bangkok 14 t/m 21 augustus IAH Congres Argentinië 21 t/m 25 september Aquatech Amsterdam 2,3 en 4 oktober Themadagen Giesbeek 23, 24 en 25 oktober ASSS Congres USA 11 t/m 14 november 3
Tijdsbesparing met kwaliteitspeilbuis en Direct Well De milieukwaliteit van de Nederlandse bodem wordt bepaald door het meten van concentraties verontreinigde stoffen in grond en grondwater. Van het grondwater wordt allereerst het bovenste watervoerende pakket onderzocht. Blijken in dat water te grote concentraties verontreinigingen opgelost, dan besluit men over het algemeen pas om de verspreiding in de diepte verder te onderzoeken, meestal het tweede watervoerende pakket. Klassiek wordt de dan te doorboren ondoorlatende laag hersteld met los te storten bentonietkorrels. Eenmaal opgezwollen dichten ze de laag weer af. Door de nauwe ruimte waarin de korrels aangebracht moeten worden gaat het aanbrengen van deze korrels vaak met problemen gepaard. De concessies die in de dagelijkse praktijk gedaan worden brengen daarom risico s van onbedoelde verdere verspreiding van de vervuiling met zich mee. Een nieuwe manier van het aanbrengen van bentoniet ter plekke van de ondoorlatende laag kan dit risico indammen. Tegelijkertijd wordt het veldwerk ook nog eens een stuk efficiënter. 25,0 30,0 Gebruik peilbuis 5,0 Schoonmaken boorbuizen Controle hoogte bentoniet 2e bentonietkorrels Bentonietkorrels Controle filterzand PLAATSING Filterzand/manchet 0,30 Blinde buizen zakken Blinde buizen 2,0 Installeren materiaal Rechts een vergelijking tussen de tijd die je kwijt bent met het plaatsen van een klassieke peilbuis en een peilbuis gebaseerd op het kwaliteitsfilter tot 8 meter diepte. Klassiek peilbuismateriaal: Kwaliteitsfiltermateriaal: 2,0 2,30 totaal 56,5 minuten totaal 33,55 minuten 0,10 0,30 0,10 0,15 Uitpakken filterbuis Opruimen auto Vervoer naar auto Vervoer van auto Magazijn Logistiek LOGISTIEK 4 3
Rood Groen Verklaring diagram: : Klassieke peilbuis : Kwaliteitspeilbuis Logistiek: Klassieke peilbuis: Bij gebruik van de klassieke peilbuis ligt er regelmatig los zand in het magazijn. Daarnaast moeten alle peilbuiselement van magazijn naar auto en van auto naar peilbuis gedragen worden. Ook moet na gebruik, het overgebleven zand weer retour. Tijdsverschil tussen klassieke peilbuis en kwaliteitspeilbuis gaat hier voornamelijk in de verschillende opruimactiviteiten zitten. Kwaliteitspeilbuis: Tijdsbesparing ten opzichte van de klassieke peilbuis zit voornamelijk in het kant-en-klaar filter en het feit dat er geen pallets filterzand meer nodig zijn, er hierdoor geen los zand in het magazijn terechtkomt en je niet meer zand en peilbuisonderdelen dan strikt noodzakelijk hoeft mee te nemen. Plaatsing: Klassieke peilbuis: De extra plaatsingswerkzaamheden zitten met name in het gefaseerd aanbrengen van de bentonietkorrels en de schoonmaakwerkzaamheden nadien. Kwaliteitspeilbuis: Bij de plaatsing van de kwaliteitspeilbuis worden, nadat de blinde buizen uit verpakking zijn gehaald, het vooromstorte filter en het onderste manchet op elkaar gedraaid. Men steekt deze door de boorbuis en laat ze zakken, zodat er vervolgens 2 meter kale blinde buis tot aan het maaiveld opgeschroefd kan worden. Kwaliteitspeilbuis De kwaliteitspeilbuis bevat een minimanchet van platgeperst sponsachtig materiaal dat meteen opzwelt wanneer het met water in aanraking komt. Totdat het bentoniet opgezwollen is voorkomt dit mini-manchet het inlopen van zand. Doordat het bentoniet nu zeker in de juiste laag aangebracht wordt en tevens rondom gelijkmatig verdeeld is kan het bentonietmanchet voor een revolutionaire kwaliteitsverbetering van het veldwerk zorgen. Bij veel grondsoorten zal het nieuwe vooromstorte filter meer water leveren per minuut. Hierdoor is een bemonsteringsronde sneller gedaan. De levensduur van de peilbuis wordt ook sterk verlengd. Direct Well De Direct Well is een peilbuis bestaande uit een filterbuis van 1 meter lengte met een doorsnee van 32 mm uitwendig. Bovenop het filter zit een roestvast stalen adapter met bovenop een slangaansluiting voor stijgslag 10 x 12 mm. Tijdens de plaatsing van de Direct Well worden over de volle lengte van de stijgslang bentonietmanchetten geregen. Deze verzorgen de voorgeschreven afdichting van het blinde deel van de peilbuis in de bodem. Door de gebruikte materialen kan de Direct Well voor grondwaterbemonsteringen gebruikt worden op alle micro- en macroparameters. Resultaat Het tijdsverschil in de werkzaamheden tussen de kwaliteitspeilbuis en de klassieke peilbuis kan oplopen tot zo n 23 minuten. 5
Goede monsters nemen op diepten waar anderen afhaken Zo n 24 jaar geleden werd De Klinker Infra- en Milieutechniek te Zutphen opgericht als zijnde een weg- en waterbouwbedrijf. Na een jaar of tien ging De Klinker zich tevens bezighouden met bodemsaneringen. Milieutechnisch-onderzoek kreeg in die tijd steeds meer aandacht en De Klinker wist zich binnen deze sector te profileren als een pragmatisch en allround adviesbureau. Deze divisie Milieuadvies werd door de jaren heen steeds belangrijker en houdt zich vooral bezig met het uitvoeren van bodemonderzoek en het geven van milieuadvies. Eijkelkamp Jan Dijkman: Door de werkzaamheden van de divisie Milieuadvies kwam De Klinker al in een vroeg stadium van haar bestaan in aanraking met Eijkelkamp. Al snel bleken verschillende gebruiksartikelen van Eijkelkamp onmisbaar bij het milieutechnisch onderzoek. Daarnaast heeft het personeel van De Klinker, incluis ikzelf, veel opgestoken van de verschillende praktijkgerichte cursussen die wij -door de jaren heen- bij Eijkelkamp Training & Consultancy volgden. Het veldwerk is sindsdien echter behoorlijk veranderd. Een jaar of tien geleden ging men het veld in en verrichtte men handmatige boringen tot dieper dan 4 meter. Tegenwoordig worden handboringen nog steeds uitgevoerd, maar met de aanschaf van de Sonic kan met gemak tot dertig meter diepte worden geboord. De bodem blijft hierbij intact waardoor alle bodemlagen goed te zien zijn. Het contact tussen De Klinker enerzijds en Eijkelkamp Agrisearch Equipment anderzijds werd verstevigd door de aanschaf van deze eerste Sonic door De Klinker eind 2000. Dijkman vertelt: Het prototype van dit boorsysteem sprak me direct aan, maar het bleek voor ons vooral interessant om deze Sonic te combineren met de Wizard van DDC. Het contact met Eijkelkamp verliep prettig en ik kreeg al gauw vertrouwen in dit bijzondere product. Na een periode van ontwikkeling, verbetering en onderzoek bleek de combinatie tussen Sonic en Wizard inderdaad uniek. Nu, na een paar maanden en een aantal praktische aanpassingen later, zouden we niet meer zonder Sonic willen werken. Met gemak nemen we monsters tot 20 meter diep. Het is voor ons een uitdaging om goede monsters te kunnen nemen op diepten waar anderen (moeten) afhaken. Wizard Als eerste bedrijf in Nederland met de Sonic gekoppeld aan de Wizard in gebruik, doe je snel de nodige ervaring op. Na enige tijd met dit systeem te werken bleek dat enkele Op 2 september 2001 ontving Eijkelkamp Agrisearch Equipment BV tevens de goedkeuring voor sonisch boren in Vlaanderen. De heer Bronders, Projectcoördinator Groep Bodem en Water, van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO): Aan de hand van de door ons reeds bezochte demonstraties en de ter beschikking zijnde informatie kan er echter gesteld worden dat de methode van boren (sonische boormethode), en de daaraan gekoppelde staalnamemethoden, geschikt lijkt voor milieuonderzoek. Dit betekent dat de methode voorgesteld door Eijkelkamp in het kader van bodemonderzoek toegepast kan worden in Vlaanderen. 6
simpele aanpassingen aan het systeem de werkzaamheden in het veld beduidend konden vereenvoudigen. Zo hebben wij besloten te kiezen voor een transparante harde PVC buis, zodat we in het veld beter kunnen inschatten hoe de kwaliteit van een boring verloopt. Ook hebben we een vrachtauto aangeschaft waarmee we gemakkelijk en snel op de plaats van bestemming kunnen komen en de Sonic kunnen installeren, aldus Jan Dijkman. Iedereen tevreden Middels een eenvoudig experiment in het veld heeft De Klinker ondervonden dat het nemen van monsters met de Sonic vele malen sneller en effectiever is dan de traditionele methode. Jan Dijkman legt uit: Twee mannen gingen met de hand bemonsteren en twee man deden gelijktijdig hetzelfde met de Sonic. Hoewel de opstart van de Sonic (installatie in het veld) beduidend langer duurt, is dit verlies binnen mum van tijd weggewerkt. De Sonic gaat gestaag door, terwijl het boren met de hand, door vermoeiingsverschijnselen etc., steeds langzamer gaat. Eén van de belangrijkste argumenten om sonisch te gaan boren is dan ook het Arbo-technische aspect. Wij zijn trots op ons personeel, investeren graag in onze eigen mensen, maar willen ze dan ook graag bij ons houden. Boormeesters hebben fysiek behoorlijk wat te verdragen en wij kunnen als bedrijf de werkomstandigheden eenvoudig verbeteren door sonisch te gaan boren. Het lichaam wordt op die manier minder belast. Zo is iedereen tevreden. PRODUCT Vlakke NIEUWS - afwerking betonboring met vloeistofdichte vloerpot nu mogelijk! De vloeistofdichte RVS-vloerpotten sluiten op een vloeistofdichte vloer volledig af wanneer de volgende punten in acht worden genomen. De keuze voor een vloerpot in zware uitvoering met roestvast stalen afdekplaat of lichte uitvoering met elektrolytisch verzinkte afdekplaat wordt als volgt gemaakt: - Roestvorming ongewenst: buiten of om optische of hygiënische redenen: gebruik RVS-pot - Blootstelling aan chemicaliën mogelijk (pekel, zuren, basen, oplosmiddelen): Controleer bestendigheid van roestvast staal 304 (afdekplaat), nitrylbutyl rubber (conus) en polyamide (afdichting) voor betreffende stoffen en pas RVS-pot toe. - Mechanische belastbaarheid: Plek kan bereden worden door motoren, (vracht)auto s en heftrucks e.d. Gebruik RVS-pot. Verzinkboor Eijkelkamp Agrisearch Equipment introduceert de verzinkboor. De verzinkboor is dé oplossing voor klanten die hun betonboring willen voorzien van één van de vloeistofdichte vloerpotten én een perfect vlakke afwerking van de aanwezige (beton)vloer wensen. Win-win situatie Dhr. Patrick Hendrickx van Smet Jet Oevel NV in België rapporteert na uitvoerig testen van het prototype het volgende: De met 8 diamantsegmenten voorziene Eijkelkamp verzinkboor hebben we uitvoerig getest op onze Hilti betonboor. Het vereiste koppelstuk tussen de 5/4 draad en de specifieke Hilti adapter verkregen we bij onze diamantboorleverancier. Toen de diamantboring was voltooid, freesden we met de verzinkboor de boorgatdiameter met succes groter van 120mm naar 165mm en tot 5mm diep. De verzinkboor is in staat zowel nat als droog te frezen. De in het beton aangebrachte vloerpot vormt voortaan geen obstructie meer voor heftrucks, bulldozers of onoplettende passanten. Met de verzinkboor hebben we dé oplossing om onze klantenkring een vloeistofdichte, robuuste en vlakke afwerking van hun werkvloer aan te bieden. Over een win-win situatie gesproken!
8 Nieuws Jaap Verheul: Zóveel techniek in een potloodje.? Jaap Verheul, adviseur bodembeheer met als specialisme Monitoring, is direct na zijn studie, in 1986 bij IWACO, nu onderdeel van Royal Haskoning, gaan werken. Hij is in 1986 begonnen als veldmedewerker en was verantwoordelijk voor het uitvoeren van boringen, het nemen van watermonsters en het begeleiden van diepe boringen door derden. In deze hoedanigheid kwam hij direct in aanraking met de Skipper, de voorloper van de Diver. Sinds zes jaar is hij adviseur bodembeheer. Businessgroepen Jaap is werkzaam bij de Divisie Milieu van Royal Haskoning. Deze Divisie is wederom opgesplitst in verschillende businessgroepen, te weten: milieutechnologie, milieumanagement, bodemtechniek, bodembeheer en bodem & ruimte. Wat is monitoring? Monitoring is: Het volgen van een proces met als doel te kunnen ingrijpen wanneer het proces een ongewenste richting in gaat. Een ruime omschrijving, die echter exact verwoordt wat een relatief ruim begrip als monitoring behelst, aldus Jaap. In principe is er een tweedeling te maken: - Voorzorgsmonitoring - Procesmonitoring. Voorzorgsmonitoring kan eenvoudigweg gezien worden als het permanent bewaken met de mogelijkheid in te grijpen waar dit noodzakelijk blijkt. Het gaat daarbij om het tijdig signaleren van veranderingen zodat Eijkelkamp is momenteel bezig met de realisatie van een innovatief meetnetwerk dat via internet toegankelijk is schade, door bijvoorbeeld grondwateronttrekking, kan worden voorkomen. Procesmonitoring heeft een incidenteler karakter. In deze situatie wordt een verandering gevolgd en vindt waar nodig bijsturing plaats. Stel dat een opdrachtgever van Royal Haskoning een stuk grond wil gaan bebouwen met woonhuizen, maar op het perceel heeft in het verleden een garagebedrijf gestaan. Wanneer op een dergelijke locatie een grondwatersanering wordt uitgevoerd vindt monitoring plaats. Die monitoring heeft dan tot doel de grondwatersanering zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Het meten van grondwaterstanden is daarbij natuurlijk van belang. Dat kan uitstekend met de Diver. De voorloper Jaap: In mijn functie heb ik veel met Divers te maken. Ook met de Skipper, de voorloper van de Diver, heb ik vanaf mijn eerste werkdag te maken gehad. Deze voorloper had echter een aantal nadelen: Hij was duur, gevoelig voor vandalisme (vernieling en diefstal van de boven de grond staande kast) alsmede gevoelig voor weersinvloeden (denk aan blikseminslag en dergelijke). De Diver kent deze bezwaren niet. Sceptisch Jaap: Toen de huidige Diver op de markt kwam was ik eerst nogal sceptisch. Hoe kan zóveel techniek worden gehuisvest in een omhulsel met de grootte van een potlood? Echter, na ontvangst van de eerste testexemplaren waren wij van Royal Haskoning al snel razend enthousiast. Uitlezing op afstand Jaap ziet een goede toekomst voor de automatische uitlezing van de Divers via GSM. Wij realiseren en onderhouden netwerken van peilbuizen voor opdrachtgevers. Daarbij kan het gaan om grote gebieden waar peilbuizen ver van elkaar liggen. Dat houdt in dat het veel tijd kost om alle grondwaterstanden handmatig op te nemen. Met de Diver kan niet alleen vaker worden gemeten, maar uitlezing op afstand via het GSMnetwerk betekent ook dat de meetgegevens snel beschikbaar zijn, aldus Jaap Verheul. C OLOFON 2002 - Geijkt Nieuws is een uitgave van Eijkelkamp Agrisearch Equipment. Nijverheidsstraat 30, 698 EM Giesbeek T +31 313 63 19 41 F +31 313 63 21 6 E eijkelkamp@eijkelkamp.com Redactieadres: Eijkelkamp Agrisearch Equipment. Postbus 4, 698 ZG Giesbeek Redactie: Laura van der Lecq Annemarie Klopper Vormgeving en realisatie: CAPAY marketing & communicatie Drukwerk: Drukkerij Hooiberg, Epe