Meer inzet met minder olie Alternatieve energie voor Defensie KTZT Marcel Hendriks Vettehen Voorzitter Kennisnetwerk Energie 6/7 oktober 2010
Defensie en Duurzaamheid Directie Ruimtelijke Ordening, Milieu en Vastgoed (DRMV) verantwoordelijk voor energieverbruik bij Defensie Defensie Milieunota 2004. Defensie Duurzaamheidsnota 2009-2012. Energiebesparing 2% per jaar voor het nietoperationele deel; In 2010 elektriciteit duurzaam; In 2012 aardgas/olie voor verwarming duurzaam. 2
Belang van energiezekerheid voor Defensie De afnemende beschikbaar van grondstoffen en energie is een veiligheidsrisico. Mondiale reserves olie en aardgas bevinden zich in risicogebieden. Brandstofverbruik wapensystemen neemt trendmatig nog steeds toe. Wapensystemen gaan van ontwerp tot afstoting 50 jaar mee. Westerse krijgsmacht opereert expeditionair in gebieden zonder goede/ leverbetrouwbare energievoorziening. 3
Facts and figures Krijgsmachten gebruiken wereldwijd circa 1-1,5% van de ruwe olie. Circa 2% van de defensiebegroting wordt besteed aan energiekosten. Op de exploitatiebegroting is dat circa 10%. Energieverbruik circa 35%-40% aan infrastructuur en dienstauto s, 60%-65% voor operationele mobiliteit Verhoudingen lucht, zee- en landsystemen 5:3:2. 4
Energie en toekomst (visie kennisnetwerk) Defensie moet minder energie gebruiken en zich voorbereiden op de transitie van vloeibare fossiele brandstoffen naar alternatieven, dat: bespaart veel geld; verbetert voortzettingsvermogen out of area ; versterkt de toekomstige energiezekerheid. 5
Geld besparen (1) Besparing door bewustwording. Bij een gerichte campagne zal blijken dat er nog aanmerkelijk op energie kan worden bespaard zonder dat dat de dagelijkse gang van zaken beïnvloedt. Noodzaak o.i.m. nationale doelstelling 2% energie te besparen is nu beperkt tot niet-operationele deel van Defensie. Voor inzet en voortzettingsvermogen is energiebesparing op operationele deel echter veel belangrijker. Kostenbesparing: brandstof kost een veelvoud van de prijs aan de pomp. Bij 2,5$ per gallon: ship-toship 7$, bij landtransport met FP 15$, air-to-air 42$. 6
Geld besparen (2) Bij defensiematerieelplanning wordt nu alleen i.h.k. van LCC naar de eigen brandstofkosten gekeken. Veel belangrijker zijn de Fully Burdened Cost of Fuel (FBCF). De brandstof die nodig is om het wapensysteem daadwerkelijk in te zetten. Doelstelling 1: 2% energie besparen op operationele en niet-operationele systemen. Doelstelling 2: Bepaal bij nieuwe materieelprojecten de FBCF en laat dat een belangrijke rol spelen in keuzeproces. 7
Inzet out of area verbeteren Inzet en voortzettingsvermogen: 70% van de logistieke bulk is brandstof. FP is militaire operatie; inzet die niet beschikbaar is voor winning hearts and minds en offensieve operaties. Bij expeditionair optreden veel energie nodig voor eigen opwekking elektrische energie. Zelfs meer dan voor inzet luchtsystemen. Veel procedures, materieel, bevoorradingslijnen zijn nog gebaseerd op opereren in een gematigd klimaat in eigen achterland met leverbetrouwbare energie-infra. Doelstelling: verbeter op korte termijn de energiezekerheid van eenheden bij inzet in out of area gebieden. 8
Toekomstige energiezekerheid versterken (1) Overheid en markt richten zich op die sectoren die investeringen terugverdienen en de CO 2 -uitstoot substantieel verminderen: de autoindustrie, de bouwsector en de elektrische energieopwekking. Defensie-industrie is relatief klein, kleine series, gericht op C 3 I- systemen. Civiele spin-offs en alternatieven vaak niet één op één te gebruiken operationele inzet, draaiuren, terugwinning restwarmte, logistieke beperkingen. NATO standaardisatie van brandstoffen en smeermiddelen bevordert interoperabiliteit maar remt innovatie. 9
Toekomstige energiezekerheid versterken (2) Rol Defensie niet zozeer in zelf ontwikkelen van nieuwe technologie maar in het bieden van een customer base. Doelstelling: produceer in lijn met nationale doelstellingen in 2010 zelf 20% van de energie voor niet operationele deel van Defensie Doelstelling: Neem deel aan nationale en internationale technologieprojecten naar gebruik van alternatieve energie en nieuwe technieken. 10
Toekomstige energiezekerheid versterken (3) Defensie moet inspelen op de globale en mondiale veranderingen. Versterking van de energiezekerheid door verbreding van de energiemix. Elektrificeren van de samenleving en introductie van distributed generation. 11
Toekomstige energiezekerheid versterken (4) Vloeibare (fossiele) brandstoffen worden schaars met grote gevolgen voor de transportsector. Technology push voor energiesector die veel kennis, industriële capaciteit en schaarse grondstoffen opeist. Doelstelling. Defensie moet onderzoek doen naar toenemende elektrificering van samenleving en onderzoek doen naar veranderende transportstromen. 12
Organisatie Defensie mist een duidelijke belegging van verantwoordelijkheden. Energiebeleid valt in samenhang met het milieubeleid nu onder verantwoordelijkheid van de Directie Ruimtelijke ordening, Milieu en vastgoed DRMV). Doelstelling: Belast de Directie Algemeen beleid met het in overeenstemming brengen van het defensiebeleid met het nationaal beleid. Doelstelling: Belast de Commandant der Strijdkrachten met richtend beleid voor het operationele deel van de krijgsmacht. 13
Wat gebeurt er inmiddels? CDS/DOBBP/Operationeel Beleid werkt aan document om strategische belang van energiezekerheid te onderstrepen. Defensie gaat in Coevorden een 10 MW windturbinepark bouwen. De nieuwe patrouilleschepen van de Hollandklasse hebben een energiezuinige hybride voortstuwing. CLSK heeft 16 juni met een Apache helikopter een demonstratievlucht uitgevoerd met bio-kerosine. Kenniscentrum Genie onderzoekt mogelijkheden om energievoorziening op compounds te verbeteren. De Defensie Innovatiecompetitie 2010 heeft als thema duurzaamheid. 14
rust bij de stukken, afmeren zo en touch down. 15
Van belang voor de Marine Naarmate wapens sneller en accurater zijn, neemt het belang van de snelheid van de wapendrager af. Vervoer over water is de energie-efficiëntste wijze van transport. Dat geldt ook voor een military payload Mits snelheid minder van belang is, is een onderzeeboot het meest energie- efficiënte platform. De KM moet deze voordelen in de strategische visie verwerken. Nadeel: de Marines hebben geen grote industriële partners. 16
Transitie van Civiel naar Defensie 1. Daadwerkelijke bijdrage van DE 2. Trias Energetica 3. Integratie van Energievectoren 4. Lokaal vs Globaal 5. Logistieke Keten 6/7 oktober 2010 17
Daadwerkelijke bijdrage DE? Defensie treedt mobiel op -> kleinschalige DE Betrouwbaarheid/beschikbaarheid Volume/gewicht Tomorrow? Today 6/7 oktober 2010 18
Trias Energetica Affordable I II Reliable Sustainable 6/7 oktober 2010 19
Integratie van Energie vectoren Elektriciteit [kw], [kwh] Warmte Koude Brandstof 6/7 oktober 2010 20
Lokaal vs Globaal Inrichting van E-systeem Tijdelijk Permanent Onderhoud Beschikbaarheid personeel, andere taken Opleidingsnivo Lokale service? 6/7 oktober 2010 21
Logistieke keten Aan/af voer materiaal, brandstof Force Protection FBCFuel FBCHeat FBCCold 6/7 oktober 2010 22
Stellingen Duurzame energie voor Defensie, alleen in NL Inkoop van brandstof, voorkeur Bio based Verdere elektrificering van systemen, icm Smart Grid bespaart brandstof 6/7 oktober 2010 23