Online Seminar ING Excellent Introductie in de Mortgage Credit Directive Mr. J. Oosterbaan Martinius Algemeen directeur Bureau D & O Amsterdam November 2015
Hartelijk Welkom Wij willen u vandaag kennis laten maken de Mortgage Credit Directive (MCD) Hoewel de definitieve wetteksten (Bgfo) deels nog niet bekend zijn (Wft en BW wel bekend), is wel duidelijk dat er veranderingen zullen komen in advisering, proces en vastlegging Door u hier nu al over te informeren kunt u hier vast op anticiperen We bespreken met u wat er vandaag de dag bekend is. De wetgeving, impact en verdere implementatie wordt de komende maanden verder uitgewerkt 2
Voordat we beginnen De Mortgage Credit Directive (MCD) is een complexe richtlijn De afgelopen periode zijn het Ministerie van Financiën en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bezig geweest om de MCD te vertalen naar Nederlandse wet- en regelgeving De consultatie van zowel Wft, Bgfo en BW teksten ter implementatie van de MCD is inmiddels afgerond. Verschillende marktpartijen hebben hun reactie gegeven op de concept wetteksten De implementatie wet MCD (Wft en BW) is reeds naar de Tweede Kamer verzonden en in januari 2016 wordt een feedbackstatement op de BGFO consultatie verwacht U krijgt vandaag een eerste verkenning van de inhoud op hoofdlijnen op basis van de (concept) wetteksten, waarbij helaas nog wel een en ander onduidelijk is Over de (praktische) invulling bij ING en de gevolgen voor het intermediair wordt u in Q1 2016 nader geïnformeerd 3
Inhoud 1. Algemeen beeld 2. Informatie over adviseur/bemiddelaar 3. Vakbekwaamheid 4. Koppelverkoop / Gebundelde verkoop 5. Vervroegde aflossing 6. Gedwongen verkoop 7. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering 8. Jaarlijks kostenpercentage 9. Europees gestandaardiseerd informatieblad 10. Overige zaken en tips 4
Doelstelling Bevordering goed functionerende Europese interne markt voor hypothecair krediet Binnen alle lidstaten hoge en gelijke bescherming van de consument Minimumharmonisatie Maximumharmonisatie JKP/ESIS 5
Termijnen Voorgeschiedenis al in 2003 begonnen 4 februari 2014 van kracht Voor 21 maart 2016 invoering in Nederlandse wetgeving 6
Waarop van toepassing Hypotheek voor bewoning bestemd o.g. Box 1 en box 3 hypotheken Grond voor woning Particulier die woning koopt voor bewoning door ander Overbruggingskrediet 7
Aanpassingen Veel onderdelen in Richtlijn al in Nederlandse wetgeving opgenomen Overige zaken in Burgerlijk Wetboek: titel 2b Boek 7 Wet op het financieel toezicht Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wet handhaving consumentenbescherming 8
Algemeen beeld Meer bescherming voor consument Voor aanbieders aantal lastige aanpassingen Voor bemiddelaars ook aanpassingen maar impact beheersbaar 9
Informatie adviseur/bemiddelaar
Informatie adviseur/bemiddelaar 7:123 BW Identiteit Register Verbonden/beperkt Nevendiensten Vergoeding berichten (ook aan kredietgever!) Procedure klachten Lijkt op Dienstenwijzer en DVD 11
Sanctie niet voldoen aan informatie plicht Niet tijdig Niet volledig Niet schriftelijk of duurzame drager Klant hoeft dienst adviseur/bemiddelaar niet te betalen Treedt direct na invoering 7:123 BW in werking 12
Vakbekwaamheid
Vakbekwaamheid Eisen aan kennis en vaardigheid Minimumharmonisatie De minister: Het vakbekwaamheidsregime in Nederland behoort tot de meest uitgebreide in de Europese Unie 14
Vakbekwaamheid Artikel 6 BGfo (consultatie) Bijlage III Adequate kennis kredietproducten en veel aangeboden nevendiensten Adequate kennis wetten m.b.t. kredietovereenkomsten in bijzonder consumentenbescherming Inzicht en kennis op het gebied van de waardebepaling van zekerheden Adequate kennis van de organisatie en de werking van kadastrale registers Adequate kennis van de markt in de desbetreffende lidstaten Adequate kennis van normen van bedrijfsethiek Adequate kennis procedure van beoordeling van kredietwaardigheid Adequate financiële en economische bekwaamheid 15
Vakbekwaamheid Artikel 6 BGfo (consultatie) De direct leidinggevende van personen met inhoudelijk klantcontact die zich bezighouden met aanbieden/adviseren/bemiddelen van hypotheken dient te voldoen aan de in bijlage III van de richtlijn opgenomen eisen Indien zij zelf niet adviseren geen diplomaplicht 16
Koppelverkoop/gebundelde verkoop
Koppelverkoop Artikels 4 en 12 Richtlijn / Artikel 7:121 BW Koppelverkoop: pakket waarvan diensten niet afzonderlijk worden aangeboden Is verboden volgens Richtlijn 18
Koppelverkoop Artikels 4 en 12 Richtlijn / Artikel 7:121 BW Huidige regeling in Nederlandse wetgeving Nu verboden o.g.v. artikel 33 onderdeel b van de Wet op het consumentenkrediet, Wck. (zelfregulering in Gedragscode Hypothecaire financiering) De Wck geldt niet voor krediettransacties boven 40.000 Daarom nieuwe regeling in 7:121 BW 19
Koppelverkoop Artikels 4 en 12 Richtlijn / Artikel 7:121 BW Gratis diensten Niet van toepassing op diensten die consument moet afnemen maar die gratis zijn Nu geen kosten, later wel: Niet gratis dus koppelverbod van toepassing (betaalrekening) 20
Koppelverkoop Artikels 4 en 12 Richtlijn / Artikel 7:121 BW Koppelverkoop wel toegestaan onder meer Betaal-/spaarrekening uitsluitend t.b.v. aflossing Hypotheek Beleggingsproduct of pensioenproduct als bijkomende zekerheid voor de kredietgever in geval van wanbetaling of ter aflossing Verzekeringspolis met betrekking tot kredietovereenkomst of waarde zekerheid. Aanbieder verplicht gelijkwaardige overeenkomst van een andere dan de dienstverlener van zijn voorkeur te accepteren 21
Gebundelde verkoop Artikels 4 en 12 Richtlijn en Artikel 7:121 BW Gebundelde verkoop is wel toegestaan! Koppelverkoop: Je kunt alleen hypotheek krijgen indien verzekering X afsluit Gebundelde verkoop: Je kunt hypotheek krijgen. Alleen met deze hypotheek krijg je 10 % korting bij afsluiten verzekering X 22
Gebundelde verkoop Artikels 4 en 12 Richtlijn en Artikel 7:121 BW Gebundelde verkoop en 4:23 Wft Adviseur zal altijd moeten onderzoeken of gebundelde verkoop uiteindelijk passend is voor klant Bijvoorbeeld korting hypotheek met dure ORV 23
Vervroegde aflossing
Vervroegde aflossing 7:127 BW Consument krijgt recht om af te lossen Geen hogere kosten dan werkelijke kosten aanbieder Informatieplicht over gehanteerde normen Kosten moeten eerlijk en objectief te verantwoorden zijn 25
Vervroegde aflossing Artikel 25 Richtlijn / 127 BW/ 81 c Bgfo Overgangsrecht Titel 2b BW is niet van toepassing op kredietovereenkomsten die vóór het in werking treden van deze titel zijn gesloten Renteherziening, omzettingen van bestaande hypotheekvormen of andere vormen van de kredietovereenkomst, zonder dat er extra krediet wordt verleend of toegezegd die plaatsvinden op of na 21 maart 2016 worden niet als het aangaan van een nieuwe kredietovereenkomst beschouwd en vallen niet onder titel 7:2b BW Art 81 c Bgfo kent geen overgangsrecht, daardoor discrepantie tussen BW en Bgfo. 26
Gedwongen verkoop
Gedwongen verkoop 7:129 BW Extra bescherming consument Consument moet zorgvuldig worden behandeld Alle procedures gericht op zo hoog mogelijke opbrengst Niet meer kosten dan bank heeft In beginsel beperkt tot wettelijke rente Bij restschuld redelijke betalingsregeling aanbieden 28
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering
Beroepsaansprakelijkheid Artikel 29 lid 2a / 4:74b Wft (nieuw) Bemiddelaar moet beroepsaansprakelijkheidsverzekering hebben voor het gehele grondgebied waarop hij diensten aanbiedt Hoogte verzekerde som: Min. 460.000 per gebeurtenis - 750.000 per kalenderjaar 30
Jaarlijks kostenpercentage
Jaarlijks Kostenpercentage (JKP) Artikel 17 Richtlijn 32
Jaarlijks Kostenpercentage (JKP) Artikel 17 Richtlijn Alle kosten in JKP Eigen kosten Nieuw: kosten van derden die moeten worden gemaakt ter verkrijging van de hypotheek 33
Jaarlijks Kostenpercentage (JKP) Artikel 17 Richtlijn Kosten van derden JKP Taxatiekosten Bemiddelings- en advieskosten Bemiddelaar moet kosten die consument aan hem moet betalen doorgeven aan aanbieder (artikel 7:123 lid 2 BW ) Belastingen Verzekeringskosten Uitgezonderd: Kosten notaris Kosten niet nakomen kredietverplichting 34
Europees gestandaardiseerd informatieblad ESIS
ESIS in de wet Nu op basis van zelfregulering EGI Wordt wettelijke verplichting 7:122 BW in meer uitgebreide vorm Onverwijld nadat informatie is ontvangen Kosteloos Op papier of duurzame drager Maximale harmonisatie 36
ESIS in de praktijk ESIS is geen aanbod dat door aanvaarding kan worden geaccepteerd Verwachting in praktijk ESIS en offerte gelijktijdig Nieuwe ESIS indien offerte afwijkt van eerdere ESIS 14 dagen bedenktermijn aanbod voor consument Termijn gaat in op moment dat offerte met correcte ESIS is verstrekt 37
Toetsing kredietwaardigheid Kredietgever moet aangeven welke noodzakelijke informatie en bewijsstukken de consument moet vertrekken binnen welke termijn om een goede kredietwaardigheidsbeoordeling te doen. Een kredietovereenkomst kan niet worden beëindigd met een reden dat de verstrekte informatie onvolledig was. Kredietgever moet alvorens kredietovereenkomst te sluiten een grondige beoordeling van de kredietwaardigheid consument uitvoeren Kredietovereenkomst mag niet in het nadeel van de consument worden opgezegd of gewijzigd op grond van onjuiste uitvoering kredietwaardigheid tenzij consument bewust onjuiste informatie heeft verstrekt 38
Onjuiste informatie door consument Op kredietgever zware bewijslast 1. Kredietgever moet aantonen dat consument informatie heeft achtergehouden of onjuist heeft weergegeven; alsmede 2. Dat consument dit bewust heeft gedaan 39
Proces Aanvraag Aanvraag voor Hypothecair krediet Aanbieders moeten aangeven welke noodzakelijke informatie en bewijsstukken consument moet verstrekken ESIS ESIS: Alle relevante gegevens over aangevraagde krediet vermelden. Aanbod Aanbod: In praktijk met ESIS. Indien afwijkt van eerdere ESIS dan nieuwe ESIS 14 dagen Consument mag binnen 14 dagen accepteren Aanbieder mag aanbod niet meer wijzigen of intrekken ten nadelen van consument Aanbieder Aanbod kan leiden tot kredietovereenkomst: getekende offerte is kredietovereenkomst) Voor aanbod moeten alle gegevens dus volledig zijn gecontroleerd Geen voorbehouden mogelijk Alle stukken moeten dus bij aanvraag binnen zijn 40
Overige zaken en tips
Richtlijn bevat veel meer onderwerpen Reclameregels Beoordeling kredietwaardigheid Waardebepaling onroerend goed Vreemde valuta Variabele rente Vrijheid van vestiging etc. 42
Tips Dit ING-webinar is niet meer dan opstapje Hierdoor hopelijk grote lijn duidelijk Advies om berichten nu te volgen Geen enorme veranderingen voor bemiddelaar Wel aandacht nodig op onderdelen Lees vakpers en berichten aanbieders 43
Online Seminar ING Excellent Introductie in de Mortgage Credit Directive Mr. J. Oosterbaan Martinius Algemeen directeur Bureau D & O Amsterdam November 2015