Winnen van brak grondwater om brakke kwel te beperken? symposium zoetwatervoorziening in zilte delta's KWR, Nieuwegein, 4 april 2013 Amsterdam, 9 april 2013
Dienst Waterbeheer en Riolering Waterschap Amstel, Gooi & Vecht Gemeente Waterleiding Amsterdam
vracht chloride [ton/jaar]
bodemtype minerale grond kalkarme kleigrond moerige grond met een ongerijpte ondergrond van klei of zavel weideveengrond met een kleiondergrond veengrond met een kleiondergrond vlierveengrond bestaande uit rietveen en zeggerietveen vergraven bodemkaart 2005 Alterra, juli 2008
landbodems waterbodems opbarstrisico huidige situatie TNO, februari 2008 opbarstfactor < 0,6 0,6-0,7 0,7-0,8 0,8-0,9 0,9-1,0 1,0-1,1 > 1,1
dikte van het basisveen [m] 5,84 0,00
-5-4 -3-2 -6-5 -4-3 isohypsen van het eerste aquifer -2-3
4.7m zoete kwel brakke kwel zoete kwel
contouren van de chloride concentratie in de sloten en het ondiepe grondwater
IJmeer Rijnland kwel ARK Vecht
boezemwater > 50% uit Groot Mijdrecht polders die in grote mate beïnvloed worden gemaal Winkel 1,8 m 3 /s chloride 1200 mg/l
meetcampagne 9 juni 2011
chloride [mg/l] 1200 1000 800 600 400 Uithoornse polder eerste bedijking blokland bovenkerker polder ronde hoep 200 0 01-01- 02-03- 01-05- 30-06- 29-08- 28-10- 27-12- 25-02- 26-04- 25-06- jan mrt mei jul sep nov jan mrt mei jul 1989 1989 1989 1989 1989 1989 1989 1990 1990 1990
temmen van (brakke) kwel: winnen van brak grondwater versterken van de deklaag vergroten van de infiltratieweerstand
4.7m zoete kwel brakke kwel zoete kwel
10 miljoen m 3 /jaar 4.7m zoete kwel zoete kwel
WRK I WRK II ruw water voorgezuiverd water drinkwater pompstation productie en distributie deel van de productie
A WRK I WRK II B C2 C1 D ruw water voorgezuiverd water drinkwater pompstation productie en distributie deel van de productie
bron geschat debiet bestemming A Bijlmer 4 Mm 3 /jaar Weesperkarspel B Groot Mijdrecht 5 Mm 3 /jaar WRK-I-leiding C1 Groot Mijdrecht 5 Mm 3 /jaar Loenen C2 Groot Mijdrecht 5 Mm 3 /jaar Weesperkarspel C* Groot Mijdrecht 10 Mm 3 /jaar brak water, waarvan 5 Mm 3 /jaar permeaat Weesperkarspel D Groot Mijdrecht 5 Mm 3 /jaar 3 Mm 3 /jaar Oasen 2 Mm 3 /jaar WRK-I-leiding
Kosten? nieuwe putten: - aanleg - onderhoud zuiveringskosten van het brakke water extra infrastructuur extra transportafstand oplossing voor het concentraat
Baten? in de bron geen resten van medicijnen, pesticiden e.d. lagere concentraties, met name organische stof maar ook kalk WKI's en bedrijfsparameters worden beter minder water te zuiveren vanuit de huidige bronnen in de zomer koeler, in de winter warmer water extra bron dus een meer robuust systeem eventueel een koppeling tussen Nieuwegein en WPK
bron bestemming geschatte investering / NCW in miljoen euro A Bijlmer Weesperkarspel 10 / 15 B Groot Mijdrecht WRK-I-leiding 10 / 27 C1 Groot Mijdrecht Loenen 18 / 25 C2 Groot Mijdrecht Weesperkarspel 22 / 29 C* Groot Mijdrecht Weesperkarspel 22 / 31 A+C1 beide Weesperkarspel 28 / 39 A+C* beide Weesperkarspel 32 / 45
0,025 waterkwaliteitindex 0,020 0,015 0,010 0,005 0,000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 huidige systeem variant A variant C1, variant C2 en variant C* variant A+C1 en variant A+C* jaar
Hoe om te gaan met het concentraat? lozen met dezelfde concentratie in een diepe watervoerende laag
zuid noord veen zand ( klei ) zand complex
Hoe om te gaan met het concentraat? lozen met dezelfde concentratie in een diepe watervoerende laag idem, maar dan met een hogere concentratie
Hoe om te gaan met het concentraat? lozen met dezelfde concentratie in een diepe watervoerende laag idem, maar dan met een hogere concentratie lozen op het riool
5 km RWZI
Hoe om te gaan met het concentraat? lozen met dezelfde concentratie in een diepe watervoerende laag idem, maar dan met een hogere concentratie lozen op het riool in de zomer ondergronds opslaan en bij voldoende afvoer in de winter weer oppompen om het op de boezem lozen
RO 25 m 3 /uur permeaat zomer 50 m 3 /uur brak water onttrekken 25 m 3 /uur concentraat injecteren
50 m 3 /uur concentraat RO 25 m 3 /uur permeaat winter 50 m 3 /uur brak water onttrekken 25 m 3 /uur concentraat onttrekken
Hoe om te gaan met het concentraat? lozen met dezelfde concentratie in een diepe watervoerende laag idem, maar dan met een hogere concentratie lozen op het riool in de zomer ondergronds opslaan en bij voldoende afvoer in de winter weer oppompen om het op de boezem lozen - via de RWZI: voor verdunning ijzer voor coagulatie?
5 km RWZI
Hoe om te gaan met het concentraat? lozen met dezelfde concentratie in een diepe watervoerende laag idem, maar dan met een hogere concentratie lozen op het riool in de zomer ondergronds opslaan en bij voldoende afvoer in de winter weer oppompen om het op de boezem lozen - via de RWZI: voor verdunning ijzer voor coagulatie? - extra aanvoer: ARK, Tolhuissluis en/of GM zelf
5 km RWZI
5 km RWZI
5 km RWZI
Frank Smits productielocatie Leiduin Vogelenzangseweg 21 2114 BA Vogelenzang hoofdkantoor Korte Ouderkerkerdijk 7 1096 AC Amsterdam 020 608 75 46 06 532 714 39 frank.smits@waternet.nl