B E L E I D S P L A N 2 0 1 5 I. Inleiding II. Vereniging de Pensioenfederatie: middelen voor ons doel 1. Verenigingsmanagement 2. Lidmaatschap en bestuursinrichting 3. Ledencommunicatie 4. Reputatiemanagement 5. Relaties met belanghebbenden ( stakeholdermanagement ) III. Ons doel: goede pensioenen 6. Noodzakelijke innovaties a. DC-regelingen en collectieve risicodeling b. Algemeen Pensioenfonds c. Verplichtstelling mag geen belemmering zijn voor toegang tot APF 7. Communicatie a. UPO 2016 b. Werkgeverschecklist c. Pensioenvergelijker d. Wet pensioencommunicatie 8. Europa a. De richtlijn voor pensioeninstellingen, IORP b. Relaties met betrokken partijen c. Economische en Financiële Wetgeving d. Lange termijn financiering 9. Overige prioritaire thema s a. Verkenning toekomst klein pensioenfonds b. Goed pensioenfondsbestuur c. Het FTK d. Pensioenregister e. Beloningsbeleid f. Toezicht door AFM en DNB g. Verlaging uitvoeringskosten h. Btw Januari 2015 1
I. Inleiding Goede pensioenen voor onze deelnemers: dat is het doel dat de leden van de Pensioenfederatie bindt. Daartoe hebben we onze krachten gebundeld in de vereniging Pensioenfederatie. De vereniging behartigt de belangen van de leden met lobby, communicatie en verbetervoorstellen voor beleid en uitvoering. Dit beleidsplan bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over ons als vereniging: wat zijn de elementen waarmee we de vereniging Pensioenfederatie goed kunnen laten functioneren, en welke verbeterslagen gaan we in 2015 daarin maken. In het tweede deel komen de thema s aan de orde waar we als Pensioenfederatie in 2015 aan werken om het stelsel van tweede pijler pensioenen voor de toekomst te borgen en vanuit verschillende invalshoeken te versterken. Het beleidsplan 2015 is een richtsnoer voor werkzaamheden rond belangrijke thema s van onze vereniging. Het geeft een overzicht van te voorziene beleidsontwikkelingen en de werkzaamheden die door voor ons uit volgen. - De begroting 2015 is het financiële kader voor dit beleidsplan 2015. - De strategische verkenning vormt het inhoudelijke vertrekpunt. Januari 2015 2
II. Vereniging de Pensioenfederatie: middelen voor ons doel 1. Verenigingsmanagement Verenigingsmanagement is een speerpunt voor elke vereniging. Dat is zeker bij de Pensioenfederatie het geval. Onze vereniging bestaat immers, na de fusie van haar drie rechtsvoorgangers, nog maar een jaar. De leden zijn op zoek naar verbinding in inhoud en in gevoel van saamhorigheid. Het werk van de Pensioenfederatie zal er in 2015 mede op gericht zijn om hieraan tegemoet te komen. In 2013/2014 heeft u via het ledenonderzoek laten weten op welke punten de relatie tussen u en de Pensioenfederatie verstevigd kan worden. In 2014 zijn de eerste stappen gezet om verder inhoud en uitvoering te geven aan het verenigingsmanagement. Zo is door middel van korte internetenquêtes en themabijeenkomsten met subsessies aan u gevraagd hoe u over bepaalde onderwerpen denkt. Uw input is ingezet voor het verbeteren van het functioneren van de Pensioenfederatie. In 2015 wordt hier verder op ingezet. We willen de binding tussen pensioenfondsen onderling en tussen de pensioenfondsen en de Pensioenfederatie verder bevorderen. Dat krijgt vorm door onder andere het organiseren van open middagen op het bureau, het inrichten van een ledenpanel en het stimuleren van de totstandkoming van Kringen (van pensioenfondsen) en Platforms (van bijvoorbeeld juristen, beleggers, actuarissen, communicatiedeskundigen e.d.). Ook zullen we in 2015 actief onder uw aandacht brengen dat de beleids- en communicatieadviseurs graag presentaties houden voor (groepen van) pensioenfondsen en/of uitvoeringsorganisaties en kringen. Door vaker met elkaar van gedachten te wisselen kan de Pensioenfederatie de belangenbehartiging en haar services beter afstemmen op uw behoefte en het draagvlak voor de standpunten versterken. 2. Bestuursinrichting en lidmaatschap In 2014 zijn grote stappen gemaakt met de bestuurlijke organisatie van de vereniging. We doen nu ervaring op met de nieuwe bestuurlijke- en commissiestructuur en bekijken waar aanpassingen nodig zijn. Met het oog op veranderingen in de marktordening (consolidatie, nieuwe instituties) zal in 2015 worden bezien of er naast pensioenfondsen ook andere, sectorverwante, organisaties een vorm van lidmaatschap van de Pensioenfederatie zouden kunnen krijgen. Januari 2015 3
Tegelijk met dit beleidsplan 2015 presenteren we aan u de Strategische verkenning. Dat document gaat in op de uitdagingen die de Pensioenfederatie als vereniging de komende jaren te wachten staan. In deze Strategische verkenning is aangegeven waarom het wenselijk is dat de Pensioenfederatie zich gaat beraden op de vraag welke instituties, naast de pensioenfondsen, lid zouden kunnen worden van de Pensioenfederatie. Een commissie gaat aan de slag met de vraag welke instituties zich kunnen aansluiten bij de Pensioenfederatie. Vanzelfsprekend is daarbij het uitgangspunt dat die instituties de missie en visie van de Pensioenfederatie in woord en daad kunnen onderschrijven. De commissie zal ook ingaan op wat een eventuele uitbreiding van de mogelijkheden tot lidmaatschap voor andere instituties dan pensioenfondsen tot een gevolg zal kunnen hebben voor bestaande stemverhoudingen en verdeling van bestuurszetels. Naar verwachting zullen de voorstellen van de commissie en de conclusies die het bestuur daar uit trekt voor de zomer 2015 aan de ALV kunnen worden voorgelegd. 3. Ledencommunicatie Goede communicatie tussen de leden, het bestuur en het bureau van de Pensioenfederatie is cruciaal voor het functioneren van onze vereniging en voor het bereiken van onze doelen. Communicatiemiddelen zijn onder meer website, themabijeenkomsten, jaarcongres, algemene ledenvergadering, servicedocumenten, terugkoppelingen in Overzicht. a. Bijeenkomsten Jaarlijks zijn er circa tien bijeenkomsten waarop we u bijpraten op de belangrijke dossiers. Waar weinig tijd voor wordt gemaakt maar waar volgens het ledenonderzoek wel behoefte aan is, is het voeden van het verenigingsgevoel van, tussen en met de leden. De Pensioenfederatie kan vaker een ontmoetingsplek zijn voor de leden, waar aandacht is voor wat er bij hen speelt. Daarnaast hebben veel leden in het ledenonderzoek aangegeven elkaar graag te ontmoeten in een ontspannen setting, mede omdat veel fondsen ook op zoek zijn naar samenwerking. In 2015 zullen naast de bestaande meer inhoudelijke bijeenkomsten daarom ook een of meer bijeenkomsten worden georganiseerd die sterker gericht zijn op bevordering van het onderlinge contact tussen leden, waarbij een te ontwikkelen jaarlijks terugkerende sectordag een mogelijkheid is. b. Website De website van de Pensioenfederatie is alweer enige jaren in de lucht. Januari 2015 4
De site heeft een update nodig als het gaat om navigatie, indeling, zoekfunctie en relatie tot het ledennet. Ander punt dat begint te wringen is dat er nu geen verbinding is tussen het CRM-systeem van de Pensioenfederatie en de website en het ledennet. Door deze drie zaken aan elkaar te koppelen, kan veel tijd worden bespaard met abonnementenbestanden van onze digitale uitingen en het uitnodigen voor bijeenkomsten van onze leden. Nu gebeuren tal van zaken handmatig, wat arbeidsintensief is, irritatie bij de leden oplevert (waarom moeten jullie steeds opnieuw alles van mij weten?!) met daarbij kans op fouten. Ook de zogeheten communicatiemiddelenmix van de Pensioenfederatie moet tegen het licht worden gehouden. Zo kennen niet alle leden alle uitingen en is er qua naamgeving veel te winnen als de namen van de uitingen meteen aangeven wat je ervan kunt verwachten. Verder zal er op basis van het reeds bestaande Overzicht een uiting worden ontwikkeld ten behoeve van belanghebbenden ( stakeholders ). 4. Reputatiemanagement Een goede reputatie is van belang voor elke organisatie. Zeker ook voor de Pensioenfederatie, die op een vol speelveld opereert, samen met diverse andere spelers. Een goede reputatie vergroot de waardering van een organisatie bij al haar doelgroepen. Sleutelwoorden van een goede reputatie zijn authenticiteit, bekendheid, consistentie, deskundigheid en responsiviteit. Reputatie gaat over de bekendheid van de organisatie en de waardering die de organisatie bij de verschillende te onderscheiden maatschappelijke groeperingen ( stakeholders ) geniet, zoals bijvoorbeeld actieve deelnemers, gepensioneerden, jongeren, ouderen, burgers, politiek, media, toezichthouders, werkgevers, vakbonden, belangenorganisaties. Reputatiemanagement gaat over alle inspanningen die de organisatie doet om te werken aan vertrouwen en een positieve beeldvorming. Reputatiemanagement wordt door de Pensioenfederatie op verschillende manieren aangepakt, afhankelijk van de stakeholder op wie de inspanningen zijn gericht. Onderstaand wordt ingegaan op drie te onderscheiden componenten van reputatiemanagement. a. Thema-management De Pensioenfederatie schaakt met een veelheid aan thema s op veel borden tegelijk in Den Haag, Brussel, Frankfurt en Amsterdam. Actief volgen daarvan en inspelen op onderwerpen is niets nieuws. Januari 2015 5
Wel nieuw is dat thema-management ( issuemanagement ) gaat voorzien in een digitale omgeving die een totaaloverzicht biedt van onderwerpen, de status daarvan, de bijbehorende kernboodschappen en de relevante documenten over het betreffende onderwerp van zowel de Pensioenfederatie, externe belanghebbenden ( stakeholders ), als de media. Deze digitale omgeving stelt ons in staat om inzicht aan u te bieden in wat er speelt en waar de Pensioenfederatie op inzet. b. Belangenbehartiging Om uw belangen te dienen moet de Pensioenfederatie ook de meedenkende en betrouwbare sparringpartner voor de politiek zijn. Belangrijk is om zo veel mogelijk van het goede van ons huidige stelsel te kunnen behouden en een institutioneel landschap te creëren waarbij pensioenfondsen die zich heroriënteren op hun voortbestaan positieve keuzes kunnen maken die hun deelnemers optimaal dienen. Om dat te bereiken zullen we continu op deskundige en tegelijk laagdrempelige wijze het brede plaatje moeten presenteren aan (politieke) belanghebbenden ( stakeholders ) en op de consequenties van ideeën van andere partijen moeten wijzen. Uiteraard moeten waar mogelijk alternatieven aangedragen worden om het politiek sentiment en de neuzen in de goede richting te krijgen. c. Proactief mediabeleid De media spelen een belangrijke rol bij de beeldvorming over de pensioensector. De belangstelling van de pers voor pensioenen is de afgelopen jaren sterk gegroeid, parallel aan de toegenomen politieke en maatschappelijke aandacht. Passend bij de tijdgeest vragen de media de pensioensector om transparant te zijn over zowel hun beleidsmatige uitgangspunten als de dagelijkse praktijk. Media-aandacht wordt niet zelden aangewakkerd door specifieke partijen of opinion leaders op ons speelveld die de media benutten als platform om hun zaak te dienen. Dat zien we juist bij steeds terugkerende issues als verantwoord beleggen en de jong-oud discussie. Discussies die niet alleen via de traditionele dagbladen, radio en TV worden gevoerd, maar steeds vaker ook via twitter en andere sociale media. De Pensioenfederatie zet ook zelf media in voor de reputatie van de sector. Daarbij is het zaak om niet alleen desgevraagd deel te nemen aan die discussie in de media, maar ook om zelf proactief initiatieven en meningen uit te dragen. Januari 2015 6
Een dergelijke agendasettende aanpak kan een positieve bijdrage leveren aan het imago van de pensioensector, zeker als we deze aanpak in gezamenlijkheid van koepel en fondsen kunnen realiseren. 5. Relaties met belanghebbenden ( stakeholdermanagement ) Stakeholdermanagement is het actief beheren van relaties met organisaties en groeperingen in de omgeving van de Pensioenfederatie. Het dient twee belangen die in elkaars verlengde liggen: het versterken van de reputatie, en het bereiken van inhoudelijke resultaten. Succesvolle belangenbehartiging vraagt om goede kennis van de relevante belanghebbenden ( stakeholders ) en samenwerking met hen als dat effectief is voor de belangenbehartiging. Als belangenbehartiger is de Pensioenfederatie intensief in contact met haar belanghebbenden ( stakeholders ). Met meerdere belanghebbenden ( stakeholders ) vindt regelmatig overleg plaats, vaak op verschillende niveaus. In die overleggen komen actuele onderwerpen aan de orde. Overleg dient ook voor versterking van de onderlinge relatie. Daarnaast stuurt de Pensioenfederatie position papers naar deze groepen om haar standpunt op een dossier uit te dragen. In 2015 zal verder worden geïnvesteerd in de relaties met de andere koepelorganisaties, zoals DUFAS, Verbond van Verzekeraars en Nederlandse Vereniging van Banken. Vanzelfsprekend zullen de relaties met toezichthouders, departementen en Kamerleden worden gecontinueerd. In 2015 zullen we in dat kader extra aandacht besteden aan de relatie met het ministerie van Financiën en het ministerie van Economische zaken. Daarnaast zal intensief de dialoog worden gezocht met de toezichthouders AFM en DNB over hun rol en taakopvatting. De Pensioenfederatie onderhoudt ook relaties met zowel de organisaties van ouderen als jongeren. Het initiatief van de jongerenorganisaties; Pensioenlab, wordt door de Pensioenfederatie een warmt hart toegedragen. Een aspect dat nu niet wordt ingevuld, is het structureel bouwen aan onze reputatie door het over het voetlicht brengen van de sterke punten van de sector, de goede dingen die op sector- en fondsniveau worden gedaan en de discussies, doorgaans met de belanghebbenden ( stakeholders ), over verdere verbeteringen. In 2015 zal een digitaal format worden ontwikkeld voor een periodieke uiting voor belanghebbenden ( stakeholders ). Januari 2015 7
III. Ons doel: goede pensioenen 6. Noodzakelijke innovaties De pensioensector heeft zich in zes decennia ontwikkeld tot haar huidige omvang en kwaliteit. Toch is de kritiek op de sector en het stelsel de afgelopen jaren sterk toegenomen. De samenleving vraagt om aanpassingen van de sector en het stelsel. De Staatssecretaris is de Nationale Pensioendialoog gestart en de SER zal met een advies komen over de toekomst van het stelsel. Onvermijdelijk zullen onder meer vraagstukken als de doorsneesystematiek en pensioenen voor zzp-ers op de agenda komen te staan. De Pensioenfederatie is niet de partij die gaat over de inhoud van de pensioenregeling. Wel zal de Pensioenfederatie vanuit uw verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de regeling, de communicatie, het beheer van de gelden en het na komen van de pensioenafspraak in 2015 niet langs de zijlijn kunnen blijven staan in het debat over de toekomst van het stelsel. Ons pensioenstelsel vernieuwen is niet eenvoudig. Over vele ingrediënten van het stelsel, zoals keuzevrijheid en risicodeling, bestaan veel verschillende inzichten over hoe het anders en beter zou kunnen. En als er consensus zou ontstaan over een nieuw ontwerp, dan zal ook de transitie van oud naar nieuw vele hoofdbrekens kosten. Niettemin wordt er door leden en samenwerkingsverbanden van leden op verschillende concrete thema s gewerkt aan bouwstenen voor een nieuw stelsel. Als we de komende jaren vooruit willen komen, dan is het verstandig om al in 2015 met praktische voorstellen te komen en deze uit te werken en nieuwe dilemma s en overgangsproblemen zo veel mogelijk buiten de deur te houden. De Pensioenfederatie wil drie belangrijke thema s in 2015 op de agenda hebben. a. DC-regelingen met van elementen van collectieve risicodeling. Aan het einde van 2014 heeft de Staatssecretaris een belangrijke opening geboden in het creëren van meer mogelijkheden om de beschikbare premieregelingen te optimaliseren. In 2015 zullen de eerste stappen worden gezet om bij beschikbare premieregelingen de mogelijkheden om te komen tot risicodeling en collectiviteit te vergroten. Januari 2015 8
Dit is van groot belang omdat het de eerste stap kan zijn van een ontwikkeling waarbij op den duur het harde onderscheid tussen de premieovereenkomst oud stijl en de uitkeringsovereenkomst oude stijl verdwijnt en sociale partners en beroepsgenoten meer mogelijkheden krijgen om contracten af te sluiten die aansluiten bij de wensen van de beroepsgenoten en werknemers. In 2015 zal de Pensioenfederatie de doorontwikkeling van de mogelijkheden om tot collectieve elementen en risicodeling in pensioenovereenkomsten te komen en een faciliterend fiscaal kader blijven promoten. b. Algemeen Pensioenfonds (APF). Het Algemeen Pensioenfonds gaat er in 2015 naar alle waarschijnlijkheid eindelijk komen. Het is van groot belang dat met de komst van het APF aan alle fondsen of het nu een opf, bpf (al dan niet verplicht gesteld) of een beroepspensioenfonds is, de mogelijkheid wordt geboden hun collectiviteit met behoud van de eigen karakteristieken in een groter geheel onder te brengen. Het APF moet een pensioenfonds worden waarvan het bestuur net als bij andere fondsen ingericht kan zijn volgens één van de vijf bestuursmodellen, een pensioenfonds dat slechts in het belang van de (ex-)deelnemers en gepensioneerden werkt, een pensioenfonds dat mag ringfencen tussen en binnen collectiviteiten en dat niet gebonden is aan enige beperking in de werkingssfeer. Zo moet het APF er volgens de Pensioenfederatie uitzien en het moet zo spoedig mogelijk operationeel kunnen zijn. c. Verplichtstelling mag geen belemmering zijn voor toegang tot APF Onvermijdelijk zal in 2015 de discussie ontstaan over de relatie tussen verplicht gestelde deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds en de introductie van het APF. Het ligt niet voor de hand dat de overheid zal overgaan tot de introductie van verplicht gestelde deelname aan een APF. De voor beroepspensioenfondsen van oudsher bestaande mogelijkheid om te werken met een verplichtstelling aan de regeling levert geen problemen bij de introductie van de APF en de overdracht van beroepspensioenregelingen naar een APF. De Pensioenfederatie wil in 2015 meedenken om het mogelijk te maken dat de bedrijfstakpensioenregelingen ondergebracht kunnen worden bij een APF zonder dat daarbij de voordelen van de verplichtstelling komen te vervallen. Januari 2015 9
Een denkrichting daarvoor is om bij APF en voor bedrijfstakpensioenregelingen net als bij beroepspensioenregelingen verplichtstelling aan de regeling mogelijk te maken. 7. Communicatie Goede communicatie over pensioen draagt bij aan het pensioenbewustzijn van de deelnemer, en aan zijn vertrouwen in het eigen fonds. Pensioenfondsen hebben hier zelf een heel belangrijke rol in. In 2015 zal ook sector breed worden gewerkt aan betere communicatie. 7a. UPO 2016 Naar verwachting komt in de wet Pensioencommunicatie te staan dat het UPO vanaf 2016 korter moet zijn. Immers, het aanreiken van grote hoeveelheden informatie is contraproductief. In de wet zal ook staan dat het te bereiken pensioen niet hoeft te worden vermeld. Het UPO krijgt daarmee het karakter van een jaaropgave: wat heb ik in jaar x opgebouwd, en wat is het verschil tussen het eindbedrag van jaar x en jaar x-1. Veel leden geven aan het te bereiken pensioen graag op het UPO te houden. Het 'eindbedrag' is voor veel deelnemers relevanter dan wat ze nu hebben. Ook is het te bereiken pensioen een gegeven dat nodig is bij hypotheekverstrekkers. Uitdaging is te komen tot een format dat past binnen de wettelijke kaders en meerwaarde biedt voor de deelnemer. Uitgangspunten als gelaagdheid, digitaal doorklikbaar (naar mijnomgeving en mijnpensioenoverzicht.nl), en aansluiten op de beeldtaal van Pensioen 1-2-3 worden meegenomen bij het ontwikkelen van het vernieuwde format. Uiteraard maken afstemming met u, het testen van het format en een akkoord van SZW deel uit van het proces. We richten een eigen werkgroep in en werken met het Verbond samen in een gezamenlijke werkgroep. Het streven is om het nieuwe format op 1 juni 2015 gereed te hebben. 7b. Werkgeverschecklist In de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel Pensioencommunicatie wordt stilgestaan bij de door ons ontwikkelde checklist voor werkgevers. Het initiatief wordt geprezen. Ook de Stichting van de Arbeid is positief over deze checklist die werkgevers helpt om het onderwerp pensioen met sollicitanten en nieuwe werknemers te bespreken. Januari 2015 10
De checklist is opgezet in de beeldtaal van Pensioen 1-2-3 en voert de werkgever langs de belangrijkste onderdelen van zijn pensioenregeling. Aanvullend op het gesprek over de regeling kan de werkgever laag 1 van Pensioen 1-2-3 aan de werknemer uitreiken. De checklist werkgevers moet nog worden gefinaliseerd en in de praktijk worden getest. Ook moet worden bekeken of het Verbond wil aanhaken. Vervolgens kunnen we de checklist aan u aanbieden en aan werkgeversorganisaties. 7c. Pensioenvergelijker Begin oktober 2014 zijn de formats voor Pensioen 1-2-3 aan u en het Verbond van Verzekeraars beschikbaar gesteld. Een onderdeel van Pensioen 1-2-3, de pensioenvergelijker, is op een basale manier opgesteld. Deelnemers zijn echter pas echt geholpen als zij de basiskenmerken van twee regelingen naast elkaar kunnen zetten. Wij vinden, net als ook SZW en AFM, dat wat nu is opgeleverd, vooral een goede eerste stap is. Verdere ontwikkeling naar een digitale omgeving waarin je twee pensioenregelingen met elkaar kunt vergelijken, moet worden opgepakt. Het is verstandig om daarbij niet overhaast tewerk te gaan. Allereerst is het van belang te weten hoe Pensioen 1-2-3 uitpakt bij de doelgroepen van de achterban. Bovendien gaat de wettelijke verplichting vermoedelijk pas op 1 januari 2016 in. Tegelijkertijd kunnen wél de communicatieve en technische mogelijkheden alvast in kaart worden gebracht, zodat we aan de bal blijven op dit voor de sector belangrijke issue van het vergelijken van pensioenregelingen. Overigens is de domeinnaam pensioenvergelijker.nl in het bezit van de Pensioenfederatie. 7d. Wet pensioencommunicatie Als Pensioenfederatie hebben wij goede en effectieve informatie door fondsen aan de deelnemer voor ogen. De wet wordt er op aangepast om dit nog meer mogelijk te maken. Het komt er nu op aan om bij de implementatie in 2015 verder te bouwen aan dit doel. Daarbij is relevant om in goed contact met de AFM onnodige ballast aan beleidsregels of wettelijke voorschriften te voorkomen. Januari 2015 11
8. Europa Brussel is sterk bepalend voor de regelgeving waar we als pensioenfondsen mee te maken hebben. Belangenbehartiging in Brussel door de Pensioenfederatie is dus belangrijk. Uitgangspunt daarbij is dat Europese regels voldoende ruimte blijven bieden voor de wijze waarop we in Nederland onze pensioenen willen vormgeven. De lobby krijgt vorm via onder meer de onderstaande dossiers. 8a. De richtlijn voor pensioeninstellingen, IORP De lobby rond de voorgestelde herziening van de IORP richtlijn, die zich specifiek richt op pensioenfondsen, zal ons in 2015 opnieuw bezig houden. Van prominent belang voor de lobby rondom de IORP richtlijn in Brussel is het beïnvloeden van de verdere uitwerking van kwantitatieve solvabiliteitseisen en de scheiding tussen wat er valt onder sociaal- en arbeidsrecht enerzijds, en prudentiële wetgeving anderzijds. We zullen daarbij proactief Nederlandse best practices promoten. 8b. Relaties met betrokken partijen De goede samenwerking met andere koepelorganisaties, met name de Duitsers, de Britten en de Belgen, blijft ook in 2015 van groot belang. Ook contacten, en waar mogelijk allianties, met andere belanghebbenden zoals verzekeraars en andere institutionele investeerders zullen in de toekomst verder worden uitgebreid. Aandacht voor de Nederlandse pensioenbelangen is gediend bij bemensing van relevante organisaties, commissies en werkgroepen in Europa door personen uit Nederland. We spelen een rol om dat te bevorderen bij bijvoorbeeld de Occupational Pensions Stakeholder Group (OPSG) bij EIOPA, stakeholder groepen bij ESMA, en ook bij onze Europese federaties, PensionsEurope en AEIP (European Association of Paritarian Institutions). Belangrijk element daarbij is ook het introduceren van - en voorbereiden van mogelijke opvolgers voor de huidige afgevaardigden in het Europese speelveld. 8c. Economische en Financiële Wetgeving Beleggingsbeleid van de pensioenfondsen wordt sterk beïnvloed door Brusselse regelgeving voor de financiële markten. Adequate lobby is dus belangrijk. Daarom werken we nauw samen met de Pensioen Uitvoeringsbedrijven (PUB), onze uitvoerders. Januari 2015 12
Het sociale karakter van Nederlandse pensioenfondsen en hun lange termijn visie vormen de rode draad bij de lobby op deze onderwerpen. Structureel probleem daarbij is dat in Nederland de pensioenfondsen als gevolg van dit sociale karakter anders ingebed zijn in het nationale sociale stelsel dan in de andere lidstaten. Het vraagt voortdurend aandacht om dat in Brussel voor ogen te houden. We blijven de ontwikkelingen rondom EMIR, MiFID II/R, etc. monitoren, en geven waar mogelijk input op consultaties. Om te voorkomen dat regulering van de financiële markten tot buitenproportionele kosten leidt, zullen we blijven pleiten voor gedegen impact assessments van wetgevingsvoorstellen. Daarmee willen we ervoor zorgen dat wetgeving van onze pensioenfondsen ruimte laat om een goed rendement te behalen ten behoeve van goede pensioenen voor hun deelnemers. Een voorbeeld is de Financiële Transactie Taks (FTT), die voor pensioenfondsen veel kosten met zich mee zou brengen. Hierin worden we gesterkt door het officiële standpunt van het kabinet. Het kabinet heeft als standpunt dat Nederland geen FTT zal invoeren zolang pensioenfondsen niet zijn uitgezonderd. 8d. Lange termijn financiering We nemen een proactieve rol in bij het uitdragen van de belangen van pensioenfondsen als institutionele investeerders. Net zoals met Investeren in Nederland de Nederlandse overheid probeerde om meer interesse te krijgen van pensioenfondsen voor meer investeringen in de eigen economie om (zo hoopt men) nationale groei te bevorderen, zo probeert Brussel op Europees niveau hetzelfde. We dragen op dit thema actief zowel de belangen als ook best practices van Nederlandse pensioenfondsen uit. Waar mogelijk werken we daarbij samen met Eumedion (de belangenbehartigingsorganisatie voor institutionele beleggers op het gebied van corporate governance en duurzaamheid) en gaan we het gesprek aan met andere belangrijke lange termijn investeerders. 9. Overige prioritaire thema s Deze thema s kunnen niet worden geschaard onder de grotere noemers van de voorgaande acht rubrieken in dit beleidsplan. Stuk voor stuk zijn deze thema s van groot belang voor de sector en zullen in meer of mindere mate uw agenda het komende jaar bepalen. Januari 2015 13
9a. Verkenning toekomst van de minst grote pensioenfondsen Nogal wat werkgevers twijfelen sterk over het voortbestaan van hun ondernemingspensioenfonds, zo blijkt uit bijeenkomsten die we in 2014 hebben gehouden. De toekomst van met name pensioenfondsen met een vermogen tot een ordegrootte van 1 mld. staat daarom de komende paar jaar nog nadrukkelijker op de agenda. Notabene: we hanteren hier nadrukkelijk níet het adjectief klein. Als een pensioenfonds immers een vermogen van bijvoorbeeld 100 mln. beheert, dan is dat een enorme hoeveelheid geld. Een dergelijk fonds is weliswaar aanzienlijk minder groot dan de grootste fondsen, maar het is níet klein. Werkgevers hebben behoefte aan een verkenning van mogelijkheden door de Pensioenfederatie: een schets van de alternatieven voor fondsen waarbij vooren nadelen in ogenschouw worden genomen, en waarbij handhaving van het fonds ook een optie is. Bij een aanzienlijk aantal fondsen wordt al in 2015 besloten om al dan niet verder te gaan als pensioenfonds. Van belang is dat via het construct Algemeen Pensioenfonds (APF) wordt gewerkt aan een (voor werkgevers en werknemers) aantrekkelijk nieuw alternatief. Voor 2015 betekent dit dat we proactief aan de slag gaan met dit onderwerp, door middel van het organiseren van kleine bijeenkomsten waarin gesproken wordt over hoe die toekomst er uit kan zien. Het bij elkaar brengen van fondsen met een parallelle toekomst (met name via het APF) is een wens vanuit vele leden. 9b. Goed pensioenfondsbestuur In juli 2014 is de Wet Versterking bestuur pensioenfondsen in werking getreden. Vrijwel alle leden hebben de wet inmiddels geïmplementeerd. Dit betekent echter niet dat de ontwikkelingen in het kader van goed pensioenfondsbestuur voltooid zijn. In 2015 gaan we inventariseren hoe de wet in de praktijk uitwerkt, of er knelpunten zijn of verbeterpunten. Deze zullen in elk geval in de wettelijke evaluatie van de wet in 2017 worden ingebracht. Parallel aan het traject van de Wet Versterking bestuur pensioenfondsen is de Code Pensioenfondsen opgesteld, door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid. De Monitoringcommissie die door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid is ingesteld, zal jaarlijks de naleving van de Code gaan onderzoeken en hierover rapporteren en desgewenst aanbevelingen uitbrengen. Het secretariaat van deze commissie is bij de Pensioenfederatie belegd. Het eerste monitoringrapport zal in 2015 worden uitgebracht. Januari 2015 14
9c. Het FTK 2015 wordt het jaar waarin u als pensioenfondsen aan de slag moet met het aangepaste FTK. Voor veel fondsen geldt dat er voor 1 juli 2015 een herstelplan moet worden ingediend conform de nieuwe regels. Veelal is er ook sprake van een nieuw pensioencontract. We zullen in het begin van 2015 in bijeenkomsten een nadere duiding geven van de wet- en regelgeving die van kracht is geworden. We gaan dit doen in samenwerking met DNB zodat implementatievragen ook meteen door de toezichthouder kunnen worden meegenomen en indien mogelijk worden beantwoord. Verder zullen in 2015 daar waar mogelijk de signalen die we van u krijgen over de knelpunten en vragen die het werken met het nieuwe FTK oproept, worden doorgeleid naar SZW en DNB. Met hen gaan we dan het gesprek aan over mogelijke oplossingen. Naar verwachting zal er in 2015 opnieuw discussie ontstaan over welke UFR moet worden toegepast. Op basis van uw input gaan we invloed uitoefenen op de te ontwikkelen aanpassingen. 9d. Pensioenregister De nieuwe Wet Pensioencommunicatie stelt nieuwe eisen aan het Pensioenregister. De website moet daarom een aantal nieuwe functionaliteiten krijgen. Van groot belang is dat deze makkelijk te begrijpen zijn voor de bezoekers van de site. Op dit moment scoort mijnpensioenoverzicht.nl goed als het gaat om overzichtelijkheid en betrouwbaarheid. Dat moet vooral zo blijven. Echter, momenteel bezoeken met name ouderen de site. Om ook jongere doelgroepen te interesseren, is in 2014 veel energie gestoken in de ontwikkeling van een nieuw design voor mijnpensioenoverzicht.nl. Binnen dat design zullen ook de nieuwe functionaliteiten een plaats kunnen krijgen. In de loop van 2015 moet de nieuw ontworpen en aan de nieuwe functionaliteiten aangepaste versie van mijnpensioenoverzicht.nl van start gaan. Een ander belangrijk aspect rond mijnpensioenoverzicht.nl is de samenhang met enerzijds het UPO en anderzijds de mijnomgeving van pensioenuitvoerders. Bij u leven verschillende opvattingen over de toekomst van mijnpensioenoverzicht.nl. Een aantal leden wil zelf in de lead zijn waar het gaat om digitale pensioencommunicatie met de deelnemer. Zij hebben geavanceerde interactieve mijn-domeinen ontwikkeld, waar de deelnemer veel informatie kan krijgen. Januari 2015 15
Aan de andere kant is er ook een aantal grote pensioenfondsen dat er bewust voor kiest om géén eigen interactieve website te hebben. Deze fondsen hebben deelnemers met kleine aanspraken, waardoor juist het een totaaloverzicht, inclusief AOW, van belang is. Bij de verdere ontwikkeling van het Pensioenregister zal nadrukkelijk rekening moeten worden gehouden met de verschillende opvattingen van de leden, en die van de SVB en het Verbond van Verzekeraars. Het Pensioenregister is immers een samenwerkingsverband voor de website mijnpensioenoverzicht.nl. In het bestuur zitten vertegenwoordigers van de Pensioenfederatie. Vanuit de Pensioenfederatie streven zij daarbij naar creatieve compromissen waarbij zoveel mogelijk recht gedaan wordt aan uw wensen. 9e. Beloningsbeleid Het thema beloningsbeleid staat zowel maatschappelijk als politiek sterk in de belangstelling. De beelden over de beloningen in de pensioenfondsensector stroken vaak niet met de realiteit. De politiek kijkt met name naar de grote fondsen en uitvoerders. Daarom is in 2014 een verkenning uitgevoerd naar het thema beloningsbeleid en is vervolgens gestart met een nadere uitwerking hiervan. Om het reputatierisico te beperken is het van belang als sector zelf het initiatief te nemen tot het vaststellen van beleidskaders en dit niet over te laten aan de wetgever. Hierbij zijn drie aspecten te onderscheiden: het beloningsbeleid binnen het fonds, bij de uitvoeringsorganisatie en bij de vermogensbeheerder. Elk aspect vergt een eigen aanpak. Er wordt gewerkt aan een handreiking voor een beleidskader ten behoeve van het beloningsbeleid binnen het pensioenfonds en een servicedocument ten behoeve van het beloningsbeleid bij de uitvoeringsorganisaties. Voor- en nadelen aan een normering van beloning worden hierbij betrokken, alsook het risico van opwaartse druk zoals die al in andere delen van de financiële sector is opgetreden. Doelstelling hiervan is om u te ondersteunen bij de ontwikkeling van een beloningsbeleid dat passend is bij het not for profitkarakter van de sector en bij de taken en verantwoordelijkheden en bijbehorende vereiste geschiktheid van het pensioenfonds. Belangrijk is om hiermee nadere regelgeving (op grond van de Wet Normering topinkomens, WNT) te voorkomen. Januari 2015 16
Daarnaast wordt gewerkt aan een aanvulling op het op 5 februari 2013 gepubliceerde Servicedocument m.b.t. beloningsbeleid externe vermogensbeheerders met meer guidance over het beloningsbeleid voor de vermogensbeheerders. Hierin komen aanbevelingen voor pensioenfondsbesturen over het voorkomen van ongewenste incentives in contracten. Doelstelling hiervan is om u te ondersteunen met een richtinggevend document waarin wordt beschreven wat als ongewenste contractbepalingen wordt beschouwd. Bij het vermogensbeheer en bij uitvoeringsorganisaties is het van belang om de focus scherp te houden. Enerzijds moeten de kosten niet geïsoleerd bezien worden, maar gerelateerd worden aan kwaliteit, rendement en risico. Anderzijds ook ten aanzien van de vraag waar het nu eigenlijk om gaat; immers, de grote kosten zitten in het vermogensbeheer. Dit vraagt om een onafhankelijke en kritische blik van het pensioenfondsbestuur, waarbij de handreiking die in 2015 het licht zal zien een nuttige rol kan vervullen. 9f. Toezicht door AFM en DNB De kosten van toezicht komen voortaan volledig op het bordje van de onder toezichtgestelden, dus van u. Daarom wil de Pensioenfederatie nog kritischer volgen wat de toezichthouders doen. De Pensioenfederatie pleit voor een verbeterde inrichting van de begrotingen en verbeterde verantwoording in de jaarverslagen door de toezichthouders. Daarnaast bepleiten we bij de overheid en de toezichthouders een verzwaring van de rol van de adviserende panels om een effectievere beoordeling van de maatvoering van het door AFM en DNB uitgevoerde toezicht mogelijk te maken. Samen met de Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars zullen we zo nodig standpunten innemen richting toezichthouders en/of politiek. Bij het uitgevoerde toezicht op pensioenfondsen zijn niet alleen de directe kosten maar vooral ook de indirecte kosten van belang. Dit betreft de kosten die pensioenfondsen maken om te voldoen aan de rapportageverplichtingen, verzoeken om informatie en (sector brede) onderzoeken door de toezichthouders. In 2015 zullen wij de toezichthouders scherp houden op de nut en noodzaak van de onderzoeken. In dit kader vindt hierover periodiek overleg plaats met vertegenwoordigers van de AFM en DNB. Januari 2015 17
9g. Verlaging uitvoeringskosten In 2011 heeft de Pensioenfederatie de Aanbevelingen Uitvoeringskosten gepubliceerd. We zien de afgelopen jaren een grote toename in de mate waarin pensioenfondsen transparant zijn over de kosten van het pensioenbeheer en het vermogensbeheer. In het vierde kwartaal van 2014 is een evaluatie van de Aanbevelingen uitgevoerd. Hieruit blijkt dat de pensioensector de aanbevelingen ter harte heeft genomen. Daarnaast blijkt dat er behoefte is aan meer guidance en verheldering van definities. De huidige aanbevelingen geven individuele pensioenfondsen nog teveel interpretatieruimte. Hierdoor zijn de getallen niet voldoende te vergelijken. In 2015 zal gewerkt worden aan een nieuwe versie van de Aanbevelingen. Leden spreken een nadrukkelijke wens uit om de uitvoeringskosten te verlagen, met inachtneming van de notie dat kostenoptimalisatie uiteraard altijd een samenhang heeft met de beleidsuitgangspunten van het fonds. Een pensioenfonds moet beslist niet primair op kosten sturen. We blijven waar mogelijk alle ontwikkelingen stimuleren die het voor u mogelijk maakt om te besparen op uitvoeringskosten. Wij lobbyen om communicatie goedkoper te maken door de mogelijkheden rond digitale communicatie te vergroten. Daarnaast loopt er een onderzoek naar verbetering van de mogelijkheden om als pensioenfonds gebruik te maken van de gegevens uit de Loonaangifteketen. Hierdoor zou de pensioenadministratie van met name bedrijfstakpensioenfondsen aanzienlijk goedkoper uitgevoerd kunnen worden. 9h. Btw Met betrekking tot de fiscale positie van het pensioenfonds zal in 2015 door de Pensioenfederatie aandacht worden besteed aan de btw-afdracht over pensioenbeheer. Dit is een taai dossier omdat het is vastgelegd in een akkoord tussen de coalitiepartijen en de meewerkende oppositiepartijen. Het streven van de Pensioenfederatie is dat pensioenfondsen van btw-afdracht vrijgesteld zijn. Daarbij speelt de (Europese) jurisprudentie een grote rol. Met een blijvende btw-vrijstelling blijven de uitvoeringskosten laag en komt dit ten gunste van het collectief en de werkgevers. Januari 2015 18