Pijler Nummer 10 - december 2013 Manifestatie Techbase: cool en gaaf Werken met Kerst bij het CDC
3 Colofon Inhoudsopgave Werken met Kerst Van de commandant Pijler is een uitgave van het Commando DienstenCentra, geproduceerd door het Mediacentrum Defensie. Pluriform Hoofdredactie Dave Coenen Eindredactie Jack Oosthoek Vormgeving Mediacentrum Defensie Druk Deltahage, Den Haag Oplage 10.000 Redactieadres Mediacentrum Defensie Kalvermarkt 38 2511 CB Den Haag Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon: 070 318 76 42 / 06 22 41 28 91 email: pijler@mindef.nl Redactionele bijdragen van: Dave Coenen (Communicatie CDC), Suzan van der Weij (Divisie Vastgoed en Beveiliging), Cynthia den Blanken (Divisie Defensie Gezondheidszorg Organisatie), Wouter Kalkman (Divisie Facilitair & Logistiek), Petra Huijser (Divisie Personeel & Organisatie Defensie), Maarten Buitenhuis, Ferry Robbers (Nederlandse Defensie Academie). Overname van artikelen en foto s is toegestaan na overleg met de redactie en onder bronvermelding. Aan artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. De inhoud van de Pijler weerspiegelt niet noodzakelijk de mening van het Ministerie van Defensie. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen in te korten, niet, gedeeltelijk of gewijzigd te plaatsen. Adreswijzigingen: Via intranet: P&O Selfservice 4 10 Kennismaking met OG&K De Ondersteuningsgroep & Kabinet (OG&K) is afgeslankt en voor een deel op nieuwe leest geschoeid. Vier OG&K ers vertellen wat ze doen. En verder: 7 Het CDC deed het prima bij de Nationale CQ-test, een soort wedstrijd voor klantadviseurs. 8 Kort & Krachtig met onder meer een korte terugblik op een symposium over integriteit. 17 Op uitzending. Aan het woord twee bedrijfsmaatschappelijk werkers die een uitzending draaiden. 19 Integer Geregeld. Wat kan er zoal gebeuren als collega s elkaar geld lenen? 20 De papieren Pijler gaat over in een digitale Pijler, de e-zine. Een uitleg. 22 Mijn werkplek. Administratief medewerkster en transgender sergeant-majoor Mees Stoffers van het regiokantoor van het CDC in Breda. 24 Foto van de Maand. Werken met Kerst. Sommige CDC ers moeten eraan geloven. Pijler vroeg drie van hen wat zij er van vinden. Techbase slaat aan De wervingsmanifestatie Techbase in Amsterdam lokte maar liefst 15.000 jongeren. Sommigen willen best een baan bij de krijgsmacht. Voorpagina Pijler Nummer 10 - december 2013 Manifestatie Techbase: cool en gaaf Werken met Kerst bij het CDC Een jeugdige bezoeker van Techbase krijgt een lesje in lassen. De wervingsmanifestatie van Defensie stond in het teken van meedoen. Foto Hans Lebbe. 14 Terwijl ik dit schrijf, is Sinterklaas weer terug in Spanje en maakt Nederland zich op om te genieten van de feestdagen. De rust die deze periode geeft, biedt ook ruimte om terug te kijken. Dan zie ik een jaar waarin CDC-ers opnieuw ontzettend hard hebben gewerkt. Waarin de medewerkers van de Divisie Personeel & Organisatie Defensie op 15 oktober vierden dat hun nieuwe divisie officieel een feit was. Waarbij de Divisie Facilitair & Logistiek het nieuwe Mediacentrum Defensie welkom heette. Waarbij het Calamiteitenhospitaal, dat deel uitmaakt van de Divisie Defensie Gezondheidszorg Organisatie, haar maatschappelijke meerwaarde aantoonde doordat zij hulp verleenden aan de slachtoffers van een brand in Zeist en bij een busongeval op de A1. Waarbij er sinds de reorganisatie van de Defensie Bewakings- en Beveiligings Organisatie, op 1 oktober, nu een organisatie staat, die beheerst en succesvol haar beveiligingstaak voor Defensie kan uitvoeren. En waarbij, tenslotte, de Nederlandse Defensie Academie in september begon met een master Military Strategic Studies, met een bijzondere, internationale mix van civiele en militaire studenten. Er gebeurt binnen het CDC te veel om hier op te noemen, want veel ontwikkelingen, zoals de vorming van het Rijksvastgoedbedrijf, sla ik vanwege de beperkt beschikbare ruimte maar over. Het is ook een moment om stil te staan bij die mensen voor wie 2013 een moeilijk jaar was. Vooral de mensen die dit jaar een collega verloren aan een ziekte of een ongeluk, of waarvan de partner is overleden. Voor hen wordt de Kerst een moeilijk moment waarin het gemis pijnlijk duidelijk wordt. Ik wens hen veel sterkte in deze moeilijke periode. Voor mij is 2013 het jaar waarin ik als commandant van deze prachtige organisatie aan de slag ben gegaan. Ik zeg bewust prachtig. Want tijdens mijn werkbezoeken, die altijd vol leuke momenten zitten, ontmoette ik al veel mensen met enthousiaste en inspirerende verhalen over hun werk. Van beveiligers aan de poort, tot therapeuten bij het revalidatiecentrum: wat wij doen is belangrijk voor Defensie. Ik realiseer me dat ik veel collega s en onderdelen nog niet heb gezien. Ik verheug me er nu al op om volgend jaar weer veel mensen te ontmoeten! Wat maakt die werkbezoeken voor mij zo succesvol? Dat zijn de ontmoetingen die ik daarbij heb met mensen. Van de medewerkers van een onderdeel hoor ik hoe het gaat. Ook probeer ik vaak tijd in te ruimen om met vertegenwoordigers van de medezeggenschap te spreken. Die werkbezoeken zijn een spiegel die mij als commandant voorhoudt wat er goed loopt én wat er beter kan. Wat ik bij de werkbezoeken ook merk: het CDC is enorm pluriform. Er zijn ontzettend veel diensten die samen één organisatie vormen. Het is voor mij als commandant een uitdaging om er voor te zorgen dat, hoe uiteenlopend we als CDC ook zijn, we met zijn allen één koers varen. Werkbezoeken zijn niet de enige vorm van interactie. Een andere kans bieden social media. Dankzij Twitter (en e-mail: lh.kok@mindef.nl) ben ik ook via de digitale weg benaderbaar. Mocht je dus een goed idee hebben om het CDC nog beter te maken, dan kun je me dat via Twitter @ leonardkok laten weten. Mij gewoon volgen kan natuurlijk ook. Tot slot wil ik hier ook stil staan bij die collega s die niet van een goed gevulde kerstdis kunnen genieten met hun familie. Omdat ze op uitzending zijn of omdat ze moeten werken. Het Commando DienstenCentra levert tenslotte 24 uur per dag, 7 dagen in de week diensten, wereldwijd. Op pagina 3, 4 en 5 van deze Pijler kun je de verhalen van drie van hen lezen. Rest mij jullie hele fijne feestdagen te wensen. Waar ter wereld je ook bent. Leonard Kok Commandant CDC
4 5 Sommige CDC ers werken met Kerst gewoon door Met collega s is het op een bepaalde manier ook bijzonder Kerst. Gezellig met familie en vrienden bij elkaar zijn en van een overvloedig diner genieten. Het werk is voor even ver weg. Maar zo gaat het niet bij iedereen, bijvoorbeeld als je in een organisatie werkt die 24 uur per dag doordraait. Zoals het Commando DienstenCentra dat ook nog eens wereldwijd opereert. Onder het motto de andere Kerst vertellen een patrouillecommandant, een defensieattaché en een verpleegkundige hoe ze de komende feestdagen doorbrengen. Kolonel Frans van Veenendaal Defensieattaché in Pakistan Blij dat ik naar huis mag Sinds september van dit jaar woont en werkt kolonel Frans van Veenendaal (Marechaussee) in Islamabad, Pakistan. Het Dienstencentrum Internationale Ondersteuning Defensie (DCIOD) ondersteunt hem daarbij. Als Defensieattaché verzamelt en rapporteert Van Veenendaal onder meer gegevens die hij belangrijk vindt voor de Nederlandse krijgsmacht. Het gaat daarbij om Kerst met zijn allen doorbrengen is voor ons heel bijzonder Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk Henk Geerding Commandant Patrouillegebied Holterhoek Kerst op het werk net zo leuk als thuis Henk Geerding werkt al 32 jaar als beveiliger bij Defensie, tegenwoordig bij de Defensie Beveiligings- en Bewakingorganisatie (DBBO). Hij weet niet beter dan dat hij Kerst deels op het werk viert. Dat is altijd zo geweest. Geerding: Onze club is er 24 uur per dag. Overdag, s nachts, in de weekenden, maar ook tijdens feestdagen. Ik voel me verbonden met en verantwoordelijk voor de 57 mensen aan wie ik leiding geef. Als zij het naar de zin hebben, heb ik dat ook. Zo werkt het. Geerding werkt met de feestdagen zelf ook altijd. Ik wil geen commandant zijn die zelf thuis is tijdens bijzondere dagen en zijn personeel laat werken. Op eerste en tweede kerstdag bezoekt Geerding alle vier de objecten waar hij als beveiliger verantwoordelijk voor is. Daar neemt hij per plek zo n drie uur de tijd voor. Hij gaat dan met collega s mee op patrouille en drinkt gezellig koffie met ze. Dat doet hij overigens ook op oudejaarsavond en op nieuwjaarsdag. Voor Kerst krijgt elke medewerker een bepaald bedrag om aan lekker eten te besteden, vertelt Geerding. Iedere ploeg legt het geld bij elkaar Commandant Henk Geerding weet niet beter dan dat hij Kerst deels op het werk viert. Foto Robert Koelewijn. en beslist samen of ze bijvoorbeeld gaan gourmetten of Chinees of pizza laten bezorgen. Daar is iedereen vrij in. De portiers versieren hun loge zelf met kerstboompjes, -verlichting en -kransen. Mijn vrouw en twee kinderen zijn eraan gewend dat ik veel werk tijdens de feestdagen, zegt Geerding. Ze vinden het niet erg. En als ik thuis ben, ben ik er ook écht voor het gezin. Het voelt eigenlijk alsof ik twee huwelijken heb. Wat dat betreft vind ik Kerst vieren op het werk net zo leuk als thuis. politieke, militaire, sociaaleconomische, technische of historische aangelegenheden. Van Veenendaal is mede geaccrediteerd voor Afghanistan, omdat beide landen sterk verweven zijn. Pakistan is een lastige plaatsing, een zogenaamde hardship-post. Daarom is die non-family, vertelt de attaché. Iedere dag zijn er wel ergens aanslagen en sterven onschuldige mensen. Er zijn veel natuurrampen en sektarisch geweld (geweld tussen verschillende groepen gelovigen; red.) houdt velen hier in angst gevangen. Mijn vrouw en drie kinderen zijn dus in Nederland gebleven. Van Veenendaal is blij dat hij met Kerst met verlof naar huis mag. De afgelopen 33 jaar vierde hij vanwege de dienst maar een derde van de kerstvieringen met zijn familie. Kerst met zijn allen doorbrengen is voor ons dus heel bijzonder. Dit jaar hebben we zelfs speciale gasten. Mijn collega hier uit Zuid-Afrika en zijn vrouw schuiven bij ons in Nederland aan voor het kerstdiner. Voor het eerst bezoeken zij het land van hun voorouders. De jaren dat Van Veenendaal Kerst met zijn collega s doorbracht, vond hij op een bepaalde manier toch ook heel bijzonder. De groep waarmee je dan werkt, weet met heel weinig spullen iets van vriendschap en wat van thuis te creëren. Dat geeft toch een speciaal gevoel. Datzelfde gevoel kreeg hij toen hij in Pakistan samen met een paar collega s spontaan werd uitgenodigd voor het Islamitische offerfeest Eid. Volgens hem qua sfeer vergelijkbaar met ons kerstfeest. Die mensen waren heel gastvrij. Dat was echt hartverwarmend. Geheel tegen de Pakistaanse gebruiken in, nodigde Van Veenendaal zijn personeel en hun families voor een kennismakingsmiddag bij hem thuis uit. Op de foto staat hij met zijn interieurverzorgster (geheel links), tuinman (rechts; ook in het wit) en daarachter zijn chauffeur en hun families. De twee bewakers hielden op dat moment de omgeving in de gaten en ontbreken dus. Foto: archief Frans van Veenendaal.
6 7 CDC-team scoort goed bij Nationale CQ-test De adrenaline giert door je lichaam nen. Wat doe je als iemand boos is Ze zijn te vinden in alle geledingen van de aan de telefoon? Hoe leef je maatschappij: de klantadviseurs. Het woord met de klant mee? Een impliceert het al een beetje: ze onderhouden, oprecht jury houdt de tussenstand bij. op wat voor manier dan ook, contact met klanten van bedrijven en beantwoorden hun Veel bekijks Elk team probeert zich te vragen. Elk jaar tijdens de Nationale CQ-test onderscheiden met vlaggen, (Contact Quotiënt) strijden veertig teams om kleding en speciale gadgets. de titel beste klantadviseur van Nederland. Mulders teams telt een mix van Het Commando DienstenCentra deed dit jaar, burgers en militairen van land- en Het DT (Dagelijks in Amsterdam, ook mee. Andere deelnemers luchtmacht. Tenue) van de militairen trekt veel waren de Belastingdienst, American Express bekijks. Een uniform geeft aanzien, merkt Mulder. Het valt en de Kindertelefoon. Tekst: tweede luitenant Rosalien van Damme Ook tijdens de feestdagen staan de verpleegkundigen van het CMH altijd klaar voor hun patiënten. Zo ook Antoinette van der Linden. Foto Robert Koelewijn. Antoinette van der Linden verpleegkundige in het Centraal Militair Hospitaal We nemen iets lekkers mee De verpleegkundigen van het Centraal Militair Hospitaal staan altijd paraat, ook tijdens de feestdagen. Verpleegkundige Antoinette van der Linden werkt al zo n tien jaar bij het CMH en draait de feestdagen per toerbeurt mee. Iedereen kan zijn voorkeur opgeven om met Kerst of Oud & Nieuw te werken. Van der Linden werkt dit keer op kerstavond en eerste kerstdag overdag. Doordat we dan weekenddiensten draaien, zijn we maar met z n tweeën of drieën. De sfeer tijdens die dagen is altijd goed. Je zit samen in hetzelfde schuitje en probeert er wat van te maken. Onderling spreken we meestal af om iets lekkers mee te nemen. Je zit samen in hetzelfde schuitje en probeert er wat van te maken Ook het CMH denkt daaraan, vertelt Van der Linden. Zowel medewerkers als patiënten krijgen via het naastgelegen Universitair Medisch Centrum een kerstmenu voorgeschoteld. Net zoals de meeste ziekenhuizen, is het CMH met de feestdagen versierd. Patiënten zijn er op en rond de Kerst meestal weinig. Vaak gaat het om spoedeisende gevallen of mensen die door complicaties langer moeten blijven. Van der Linden: Het komt soms zelfs voor dat de afdeling tijdens de feestdagen gesloten is. We draaien dan om beurten oproepdiensten vanuit huis. De planning zorgt er vrijwel altijd voor dat iedereen een volledige kerstdag thuis kan zijn. Die vier ik gezellig met mijn dochter. Het CDC trad met een team van het Facilitair Bedrijf Defensie (FBD) in het strijdperk. Yvonne Mulder droeg de aanvoerdersband. De CDC ers scoorden bovengemiddeld. De ploeg van VGZ-verzekeringen won de test. We hebben het goed gedaan, concludeert Mulder. In de Nationale CQ-test nemen teams van elk 25 man van allerlei bedrijven en organisaties het tegen elkaar op. Op een sportieve manier jutten de organisatoren, Randstad Callflex en Endemol, de deelnemers op om hun eigen bedrijf of organisatie te promoten. De adrenaline giert door je lichaam, weet Mulder. Onder leiding van de energieke Eddy Zoëy komen in vijf speelrondes actuele thema s uit de branche aan bod. Zoals inlevingsvermogen, ruzies, een conflict dat escaleert, een professionele werkinstelling. Via stemkastjes beantwoorden deelnemers vragen die op het grote scherm verschij- me althans op dat de mensen van andere teams een uniform heel bijzonder vinden. Wij CDC ers zijn eraan gewend. Mulder vindt dat de Nationale CQ-test het vak van klantadviseur in een positief daglicht zet en dat weer motiveert haar team. De leden van haar equipe werken bij de verschillende dienstencentra van Defensie. Zoals het Diensten Centrum Human Resources waar mensen met personeelsgerelateerde vragen terecht kunnen. Maar ook bij de Service Desk Defensie waar je je kunt melden met ICT-vragen. Mulder: Omdat we met zo n gevarieerd gezelschap waren, leerden we elkaars werk kennen en konden we ervaringen uitwisselen. De CQ-test was niet alleen nuttig, maar vooral heel leuk. Het was één team, één CDC. Imago In ons land zijn dagelijks bij de meest uiteenlopende bedrijven meer dan 200.000 klantadviseurs actief. Klachten over lange wachttijden, onbevredigend verlopen servicegesprekken, ongewenste verkooptelefoontjes: het zijn veelvoorkomende ergernissen waar ze mee te maken krijgen. De meeste klanten weten niet precies wat klantadviseurs doen en waarmee ze zoal worden geconfronteerd. Dat was dan ook de aanleiding voor Randstad Callflex en Endemol om de Nationale CQ-test op poten te zetten. De klantadviseurs krijgen volgens hen zo de aandacht die ze verdienen. Het CDC-team tijdens de afterparty. Foto Wim Zondervan.
8 9 Kort & Krachtig Marinekazerne Amsterdam toneel voor internationale cursus Rampenoefening pittige test voor personeel Calamiteitenhospitaal Artsen en verplegers hebben het vorige maand tijdens een rampenoefening in het Calamiteitenhospitaal flink voor hun kiezen gekregen. In korte tijd overspoelden patiënten met schotwonden en botbreuken het noodhospitaal bij Utrecht. Drie gewonden bleken bovendien besmet met de bacterie MRSA. En het bleef niet bij oefenen. De oefening, die jaarlijks wordt gehouden, stond in het teken van een grootschalige repatriëring. Na een staatsgreep evacueerden Nederlandse militairen burgers uit de fictieve staat Elistan. Op het vliegveld van de schurkenstaat werden de evacués beschoten en vielen er gewonden. Terug in Nederland transporteerden de Regionale Ambulance Voorziening Utrecht en 11 Geneeskundige Compagnie de gewonden en hun familieleden met spoed naar het Calamiteitenhospitaal. Tot overmaat van ramp verongelukt onderweg een busje met familieleden. Een uitdagend scenario voor artsen en verplegers. Maar ook voor andere overheidsdiensten die aan de oefening meededen. Zoals de genoemde Regionale Ambulance Voorziening Utrecht en ook het Rode Kruis, dat slachtoffers meehielp opvangen. Net als de gewonden werden die gespeeld door acteurs van de Landelijke Opleiding tot Uitbeelding Slachtoffers (Lotus). De acteurs konden echter alweer snel inrukken. Met een groot busongeluk op de A1 bij Muiden haalde de realiteit de simulatie in. De rampenoefening stopte direct; het Calamiteitenhospitaal ging écht open. Het personeel ving in totaal 33 lichtgewonden van het ongeluk op. Grote belangstelling voor integriteitsymposium Samen werkt Veertig militairen, politiemensen en diplomaten uit veertien landen hebben vorige maand op de Marinekazerne Amsterdam meegedaan aan de cursus getiteld A comprehensive approach to gender in operations. Een aanpak waarin het om drie woorden draait, Defensie, diplomatie en ontwikkeling. Militairen kennen dit als de 3D-aanpak Defence, Diplomacy, Development. De cursisten leerden hoe belangrijk dat in een vredesoperatie is en wat ze ermee kunnen bereiken. Het genderbeleid bij Defensie kwam eveneens aan bod. Gender wil zeggen: rekening houden met sekseverschillen in een eenheid en de kwaliteiten en mogelijkheden van vrouwen en mannen ontplooien en benutten. Alle deelnemers kregen na afloop een certificaat van de organisatie die het programma verzorgde, het European Security and Defence College. De organisatie van de cursus was in handen van de Nederlandse en Spaanse ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken. De volgende is in juni 2014 in Madrid. Foto Jaap Spieker. Leonard Kok te gast bij Missie Max De Centrale Organisatie Integriteit Defensie (COID) hield op 28 november het integriteitsymposium Samen werkt. In totaal ruim 130 leidinggevenden en lokale vertrouwenspersonen bezochten dit symposium. Samen werkt had als doel om commandanten en leidinggevenden in gesprek te laten gaan met hun lokale vertrouwenspersoon. Dat begon met een Lagerhuisdiscussie met pittige stellingen over integriteit. Prof. dr. Désirée Verweij van de NLDA verzorgde vervolgens een lezing over morele professionaliteit. Het middagprogramma stond in het teken van workshops. De deelnemers aan Samen werkt deden actief aan het programma mee en stelden veel vragen. Foto Wim Salis. Behalve dit symposium besteedt de COID ook veel aandacht om de kennis over integriteit op peil te houden. Daarom vond op 3 december een symposium plaats in samenwerking met de NLDA. Dat was speciaal bedoeld voor ouddeelnemers aan de opleiding Verdiepingscursus Militaire Ethiek. Het thema was morele moed in het kader van ongewenst gedrag. Vanuit zowel praktische als theoretische hoek is dit thema uitvoerig verkend. Het was de eerste keer dat de COID en de NLDA op deze manier samenwerkten. Meld je aan voor het volgende symposium Doordat zich voor het symposium Samen werkt meer mensen hadden aangemeld dan er plek was, organiseert COID in 2014 opnieuw een dergelijk symposium. Dat vindt plaats op 10 april 2014. Leidinggevenden en hun lokale vertrouwenspersoon kunnen zich via COID@ mindef.nl nu al aanmelden voor deze dag. Het is de eerste keer in 21 jaar dat je met Kerst niet thuis bent. Dat doet me veel verdriet. De moeder van een militair wijst naar een groot scherm, waarop haar zoon in gevechtstenue te zien is. Hij werkt bij de Patriotmissie in Turkije. Samen met meer dan duizend andere families woonde de moeder medio november op het voormalige marinevliegkamp Valkenburg de opnamen voor de jaarlijkse Missie Max bij. Dat is een groetenprogramma op tv voor families van uitgezonden militairen. Hoogtepunt is een live beeldverbinding met militairen in missiegebieden. Verschillende commandanten, onder wie Leonard Kok van het CDC (foto), woonden Missie Max bij. Omroep Max zendt het programma rond de feestdagen uit. Foto Wim Zondervan. KMA eert mensenredder Cadet-sergeant Martijn de Rijk bewaart ongetwijfeld bijzonder herinneringen aan de viering, eind november, van de 185ste verjaardag van de Koninklijke Militaire Academie in Breda (Dies Natalis). Uit handen van de commandant, kolonel Ludy de Vos, ontving hij tijdens een buitengewoon appèl het rode erekoord. Deze blijk van waardering gaat naar militairen die zich op een opmerkelijke manier hebben onderscheiden. Zo redde De Rijk tijdens zijn zomerverlof in Vietnam een mensenleven. Tijdens een hikingtocht (wandeltocht; red.) werd hij op een rustplaats met commotie in een andere groep mensen geconfronteerd. De (nota bene) Nederlander Jeroen van Lieshout was met een bovenarm op een rugzak met daarin een opengeklapt mes gevallen. Daarbij liep hij een slagaderlijke bloeding op. De Rijk stelpte die en voorkwam dat het slachtoffer in shock raakte. Ook regelde hij vervoer naar een huisartsenpost door een passerende brommer aan te houden. Maar dat was niet alles: De Rijk hield ook toezicht op het transport naar het ziekenhuis en op de hygiëne van Van Lieshout, die bij de uitreiking van het erekoord aanwezig was. V.l.n.r. burgemeester Peter van der Velden van Breda, De Rijk, De Vos en Van Lieshout. Foto Alex de Groot.
10 11 Ondersteuningsgroep & Kabinet op nieuwe leest geschoeid Wij zorgen ervoor dat iedereen zijn werk goed kan doen Directeur Financiën en Control Michael Beltman. Foto Hans Lebbe. Directeur Bedrijfsvoering kolonel Wim Voges. Foto Hans Lebbe. De Ondersteuningsgroep & Kabinet (OG&K) is vernieuwd. Deze staf van het Commando DienstenCentra (CDC) moest, net als de andere staven binnen Defensie, inkrimpen. Het is het bekende verhaal: doorgaan met hetzelfde werk, maar wel met minder mensen. Toch zien de hoofdrolspelers de toekomst zonnig in. Tekst: eerste luitenant Wouter Helders Per 4 oktober zijn we officieel omgeklapt, vertelt kolonel Wim Voges, directeur Bedrijfsvoering (DBV) en hoofd Diensteenheid OG&K. Maar feitelijk is er sinds ik aantrad niet zoveel veranderd. De reorganisatie liep toen al en we werkten al grotendeels in de nieuwe opzet. Los van de reducties in arbeidsplaatsen, waren de grootste organisatorische veranderingen: het inrichten van de directies Bedrijfsvoering en Financiën en Control en van een afdeling Bedrijfsvoeringondersteuning. Ook zijn er drie Bijzondere Organisatie Eenheden (BOE s) aan het toch al kleurrijke palet CDC-afdelingen toegevoegd. Wat doet de OG&K nieuwe stijl? Michael Beltman, directeur Financiën en Control: Wij ondersteunen het CDC intern. Wij helpen de commandant en de ondercommandanten om de organisatie te beheersen en te besturen. Dat doen we onder andere door informatie te verschaffen, duidelijke procedures neer te zetten en in kaart te brengen hoeveel geld voor welk doel beschikbaar is. Directeur Bedrijfsvoering Voges: Wij zorgen ervoor dat iedereen zijn werk goed kan doen. Daarvoor zet de OG&K een groot deel van zijn personeel binnen alle divisies in. Dat gebeurt onder de noemer dedicated. Ook is er tijdelijk een SAP-team op de been gebracht. Dat zorgt voor een gestructureerde invoering van het SAP-systeem binnen het CDC. Wat hebben de CDC divisies aan het werk van het OG&K? Voges: Wij doen ons werk goed als het voor alle medewerkers duidelijk is hoe zij hun werk moeten doen. Bieden wij een goede interne ondersteuning, dan kunnen de divisies zich focussen op hun primaire taak: het produceren en leveren van producten en diensten. Beltman: Wij werken divisiebreed. Neem de bouw van de nieuwe marinekazerne bij Vlissingen: een verantwoordelijkheid die je niet zomaar bij één divisie neerlegt. Nee, bij zo n groot project brengen wij experts vanuit de hele organisatie zoveel mogelijk samen. Dat heet thematisch samenwerken. Wat zijn de grootste uitdagingen? Beltman: Iedereen moet in de nieuwe organisatie zijn plek zien te vinden. Wat voor taken en verantwoordelijkheden hebben de mensen? Welke divisie doet wat? Daarvoor moeten er heldere afspraken komen om bijvoorbeeld dubbel werk te voorkomen en om zaken onderling goed af te stemmen. De toekomst? Volgens Voges staat er nu een mooie organisatie, maar is er nog genoeg voor verbetering vatbaar. We werken bijvoorbeeld aan een handboek Bedrijfsvoering. En ook het opzetten van een bedrijfsvoeringoverleg staat hoog op de agenda. Dat willen we door het hele CDC doen. Hetzelfde geldt voor het inrichten van geïntegreerde dienstverlening. In het algemeen kun je stellen dat we nog scherper moeten neerzetten wie waarvoor verantwoordelijk is. Commandant CDC Defensie Onderdeels Adjudant Kabinet Directie Bedrijfsvoering Directie Financial Control Ondersteuning Commandant CDC Personeel & Organisatie Bestuurs Ondersteuning Communicatie Groep Vraag- en Aanbodmanagement Bedrijfsvoerings Ondersteuning Dedicated P&O-advies Dedicated BO Dedicated COM Dedicated F&C Ondersteuning divisies / Nederlandse Defensie Academie Centrale Organisatie Integriteit Defensie Impresariaat Militaire Muziek Krijgsmacht Inspecteur Militaire Gezondheidszorg Bijzondere Organisatie Eenheid Het OG&K bestaat uit een Kabinet, de Defensie Onderdeels Adjudant (DOA), de directie Bedrijfsvoering en de directie Financial Control. De directie Bedrijfsvoering telt drie Bijzondere Organisatie Eenheden (BOE s). Dat zijn de Centrale Organisatie Integriteit Defensie, het Impresariaat Militaire Muziek Krijgsmacht en de Inspecteur Militaire Gezondheidszorg.
12 13 Wij zijn een kabinetsfamilie Bij de OG&K werken circa 265 mensen. Zij zijn de spinnen in het web; de Haarlemmerolie die voor een soepele dienstverlening zorgt. Vier mensen vertellen over de diversiteit van het werk. De Business Controller Directie Financial Control De P&O er Personeel & Organisatie De onderzoeker Centrale Organisatie Integriteit Defensie De chef Kabinet Kabinet Majoor Hans Reinking werkt als onderzoeker bij de Centrale Organisatie Integriteit Defensie (COID). Met het diploma Particulier Onderzoeker en met cursussen in gesprekstechnieken van het Politie Vormingscentrum op zak, ondersteunt hij commandanten bij hun onderzoeken naar integriteitschendingen. Reinking, die zonder een opdracht van een commandant niets kan ondernemen. Wij zijn onafhankelijke onderzoekers die niet bij een eenheid horen. Daardoor zijn we objectiever, wat soms trouwens wel moeilijk is. Als mens heb je toch al snel een mening... Maar ik hanteer een simpele regel: ik rapporteer feiten. Vervelend voor een persoon of een organisatie, of misschien juist niet. Het leukste aan zijn baan vindt Reinking de afwisseling en dat het mensenwerk is. Elke zaak is anders. Reinking vindt het prettig dat het vertrouwen in het integriteitsysteem groeit. Onderzoek, vertelt hij, wijst althans uit dat de mensen steeds meer bereid zijn om kwesties te melden. Wij zijn een kabinetsfamilie, grapt luitenant-kolonel Harry Huisman. Met een klein team (zeven man) ondersteunt hij de commandogroep administratief en facilitair. Zodoende kan de commandant van het CDC zijn werk doen. Ik voel me voor geen enkele klus te goed, zegt Huisman. En dat geldt ook voor de rest van het team. Door de informele manier van samenwerken is de sfeer plezierig. Het werk van de kabinetsfamilie valt of staat met een goede organisatie, legt Huisman uit. Als de commandant om drie uur s middags wegmoet, staat de chauffeur om vijf voor drie klaar en heeft dan alle files gecheckt. Is alles goed geregeld, dan straalt dat af op de commandant. Vanuit zijn kantoor op het Kasteel van Breda heeft Edward van den Heuvel dagelijks zicht op de jonge cadetten van de officiersopleiding. Door dicht op de werkvloer te zitten, blijf je betrokken bij het bedrijf, vindt hij. Als controller houdt Van den Heuvel zich bezig met de doelmatigheid en rechtmatigheid van defensie-uitgaven. Eén van de moeilijkste, maar ook leukste aspecten van zijn functie vindt hij de constante veranderingen. Het ene moment krijg ik vragen van studenten over bijvoorbeeld hun zorgverzekering, of hoe ze iets moeten organiseren. Dan weer houd ik me bezig met vraagstukken die de hele organisatie raken. Van den Heuvel vindt het vooral interessant om mensen te helpen die vragen hebben over financiële vraagstukken. Defensiemedewerkers zijn meestal niet bekend met de soms complexe financiële processen. Praat je over duizend euro, dan hebben ze daar wel beeld bij. Maar bij bedragen van een ton of meer raken veel mensen de kluts kwijt. Als hoofd van de afdeling Personeel & Organisatie ondersteunt kapitein-ter-zee Maarten Stenvert met zijn team enerzijds de commandant van het CDC, diens ondercommandanten en de lijnmanagers. Anderzijds is hij er voor het personeel. Stenvert: Wil je een bedrijf gezond, doelmatig en doeltreffend laten opereren, dan heb je voldoende goed opgeleide mensen met de juiste motivatie nodig. Stenvert en zijn team helpen daarbij met opleidingen, zetten de juiste persoon op de juiste plaats, doen aan management development, et cetera. Deze diversiteit in het werk is geweldig, weet Stenvert. Je krijgt te maken met een scala aan gesprekspartners: commandanten, medezeggenschapcommissies, vakbonden, de hoofddirecteur Personeel en natuurlijk het personeel zelf. We proberen iedereen zo goed mogelijk te ondersteunen. Dat gebeurt binnen de kaders die we krijgen of afspreken. Ook willen we een zo goed mogelijk beeld te krijgen van wat er op de werkvloer leeft.
14 15 Manschappen en onderofficieren maken Techbase tot een succes Het was echt kick allemaal Jelmer Branderhorst ziet kansen bij Defensie. Foto Hans Lebbe. Het militair materieel laat de jeugdige bezoekers de wereld buiten het terrein voor even vergeten. Foto Hans Lebbe. Bij aankomst daar kunnen ze een challenge van hun to-do lijst afwerken. Daarbij laat de organisatie de jongens en meisjes aan de hand van opdrachten de technische functies bij Defensie zien. Ze kunnen aan onder meer een F-16 sleutelen, lassen aan een CV90, een band van een Mercedes Benz terreinwagen verwisselen en calamiteiten in een machinekamer van een marineschip verhelpen. Het meedoen staat centraal, benadrukt De Jong. Een saaie voorlichtingsbeurs waar mensen van alles vertellen en waar je zelf niets mag doen, werkt niet. We willen dat de bezoekers bij hun definitieve beroepskeuze terugdenken aan deze dag en uiteindelijk voor een baan bij de krijgsmacht kiezen. Ik wil later met schepen bezig zijn Ik denk dat je hier qua doorgroeimogelijkheden beter zit De 21-jarige student Geschiedenis Jelmer Branderhorst is op Techbase voor de masterclass Leiderschap. Op zijn universiteit hoorde hij daarvan. Ik wil meer weten over de carrièremogelijkheden binnen Defensie en denk aan een functie als luchtmachtofficier bij de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst Defensie. De ingrijpende reorganisaties en de onzekere toekomstvooruitzichten bij Defensie zijn voor mij geen reden om een andere carrière te kiezen. Alle sectoren hebben hier last van en ik denk dat je hier qua doorgroeimogelijkheden beter zit. Jelmer vond de masterclass leerzaam, vooral het deel waarin militaire deskundigen over hun werk vertelden. Ik krijg een steeds beter beeld van wat ik binnen Defensie kan doen. Mijn bezoek is geslaagd. De 14-jarige Diego Wolfs weet het zeker: hij wil later bij de marine. Foto Hans Lebbe. Ik zie blije, enthousiaste bezoekers die woorden als gaaf en cool roepen. Dat alleen al zegt genoeg. Projectofficier kolonel Harold de Jong steekt zijn tevredenheid over Techbase niet onder stoelen of banken. Maar liefst 15.0000 jongens en meisjes kwamen vorige maand in Amsterdam op deze wervingsmanifestatie van Defensie af. Eén van hen, Jelmer Branderhorst, weet het zeker: De ingrijpende reorganisaties en de onzekere toekomstvooruitzichten van Defensie zijn voor mij geen reden om een andere carrièrekeuze te maken. Tekst: tweede luitenant Johanna van Waardenberg Het industrieterrein NDSM-werf in Amsterdam is speciaal voor het evenement omgetoverd in een militaire basis. Brommende pantserwagens, imposante helikopters, gecamoufleerde tenten en ander militair materieel laten de bezoekers de wereld buiten het terrein voor even vergeten. We hebben alles tot in detail uitgedacht, vertelt De Jong, programmamanager Werving en Selectie van de Divisie Personeel & Organisatie Defensie (DPOD). Dat blijkt al bij het startpunt van Techbase. Die is goed doordacht: iedereen stapt in een tent vol met stoom en laserlichten en krijgt het gevoel dat hij naar een andere wereld reist. Op een groot beeldscherm bekijken ze een introductiefilm die hen voorbereidt op een sensationele dag. Ook krijgen ze van de organisatie een missie: Leer de technische wereld van Defensie kennen. To do -lijst Het is belangrijk dat de mogelijk nieuwe Defensietechneuten alle activiteiten goed georganiseerd doorlopen. Daarvoor downloaden ze een speciaal voor Techbase ontworpen applicatie. Die geeft hen toegang tot een routekaart en een to-do -lijst die naar de verschillende krijgsmachtdelen, en hun technische richtingen, op het terrein leidt. Volgens De Jong is het programma van Techbase afgestemd op de verschillende opleidingsniveaus van de bezoekers. Als grootste techniekwerkgever van Nederland heeft Defensie namelijk behoefte aan allerlei techneuten, benadrukt hij. Daarom is er voor hoger opgeleiden een masterclass Leiderschap. Daarin vertellen onder anderen astronaut en ambassadeur Techniekpact André Kuipers, de commandant der Strijdkrachten en de commandanten van de operationele commando s over carrièrekeuzes, opleidingen en taken en verantwoordelijkheden. Uit de droom De organisatie en de realisatie van het hightech-wervingsevenement moest in korte tijd gebeuren, herinnert De Jong zich. In mei kreeg ik te horen dat we in november een grote wervingsbeurs gingen houden. Eerst dacht ik nog: november 2014. Maar ze hielpen me al snel uit de droom. Vervolgens was het een kwestie van rap aan de slag gaan. Volgens De Jong is het succes van Techbase vooral aan de bijdrage van veel onderofficieren en manschappen te danken. Deze jonge mensen weten van aanpakken en kennen de laatste trends. Ook weten ze wat de jeugd trekt. Dat de onderofficieren en manschappen de juiste keuzes hebben gemaakt, blijkt wel. Het enthousiasme van de bezoekers is in iedere hoek van het terrein te zien en te horen. Voor zover bekend is Techbase het eerste wervingsevenement van Defensie waarbij de operationele commando s zich als één geheel presenteren. De Jong: Als je om je heen kijkt, zie je nergens prominent de verschillende krijgsmachtdelen, maar juist overal Defensie. Techbase bundelt alle krachten om de Defensieorganisatie vooruit te helpen. Het wordt de marine De vijftienjarige Diego Wolfs volgt op het VMBO de richting Bouwtechniek. Hij is met zijn klasgenootjes naar Techbase gekomen. Eigenlijk is het een beetje een schooluitje, lacht hij. Het wereldje van de krijgsmacht trekt hem wel, zegt Diego. Ik wil later met schepen bezig zijn. Nu ik hier op Zr. Ms. Friesland sta, weet ik het zeker: het wordt de marine! De challenges vind ik het leukst. We kijken in de machinekamer van het schip, op het dek en er wordt verteld hoe de wapensystemen in elkaar zitten. We doen en zien veel. Het was echt kick allemaal. Ik krijg een steeds beter beeld van wat ik kan doen binnen Defensie Gaaf te zien hoe infanteristen werken De 14-jarige Joost de Graaf wil later muzikant worden. Door Techbase lijkt de infanterie hem ook wel leuk. Hij volgt nu een VMBO-opleiding met de richting Metaaltechniek. Toch ziet hij zichzelf later geen technische functie vervullen. Muziek maken is mijn passie, maar ik denk niet dat ik er veel geld mee kan verdienen. Daarom kijk ik nu actief naar een andere beroepsrichting. Ik vind het gaaf te zien hoe infanteristen werken. Het lijkt me een uitdagende baan.
16 17 Op uitzending In deze rubriek staat een militair of burger van het Commando DienstenCentra centraal die naar het buitenland is of was uitgezonden, of daarvoor op de nominatie staat. Deze maand twee bedrijfsmaatschappelijk werkers van het gelijknamige dienstencentrum, het DC BMW. Het gaat om luitenant-ter-zee Frances Hazelhoff Heeres en kapitein Natanya Hartgers. Ze werkten tussen april en september van dit jaar bij respectievelijk de Police Training Group in Kunduz en de Patriotmissie bij de Turkse stad Adana. Omdat ze een vertrouwensfunctie hebben, kunnen ze niet al teveel op de details van hun werk ingaan. Nu weet ik hoe heftig een landmissie kan zijn Tekst: Jack Oosthoek Zowel Hazelhoff Heeres als Hartgers was lid van het Sociaal Medisch team (SMT) van de uitgezonden eenheid en deden psychosociaal hulpverleningswerk. Het SMT bestond verder uit een arts, een geestelijk verzorger, een psycholoog, een personeelsfunctionaris en de commandant van de uitgezonden eenheid. Elke dag weer besprak het team de stand van zaken in de uitgezonden groep, zoals de werksfeer. Hazelhoff Heeres: Mensen botsen soms. Neem mariniers en marechaussees in Kunduz: die discussieerden soms pittig. Wat wil je ook, ze zaten op elkaars lip. Het cultuurverschil speelde ook een rol. Een marechaussee treedt de-escalerend op, communiceert en stelt vragen. Hij is opsporingsambtenaar en probeert feiten bovenwater te krijgen. Een marinier voert samen met zijn maten opdrachten uit en stelt daarover weinig of geen vragen. Toch respecteerde en accepteerde iedereen in Kunduz elkaars expertise. Hartgers had op Inçirlick Airbase een soort inloophuis, waar iedereen welkom was voor een gesprek over welk onderwerp dan ook. Ook commandanten, die zich door haar lieten adviseren over gebeurtenissen op de werkvloer. Verder organiseerde Hartgers bij rotatiewisselingen groepsgesprekken om de ervaringen van het vertrekkende personeel te peilen. Zorgvuldigheid Hazelhoff Heeres en Hartgers hadden in het SMT een taak die misschien nog wel moeilijker was: het doorgeven van familieberichten, binnengekomen via het Situatiecentrum (Sitcen) van het Commando Landstrijdkrachten in Utrecht. Ze gingen meestal over een ernstige ziekte, een sterfgeval, een ongeluk, een ongeruste ouder, een geboorte. Aan de hand van een protocol bepaalde het team hoe ze de man of vrouw zouden opgevangen. Zorgvuldigheid en een goede personeelszorg stonden bij ons voorop, vertelt Hazelhoff Heeres. De familie in Nederland mocht (en mag) berichten vanzelfsprekend ook zelf naar de uitgezonden militair sturen. Maar vooral bij slecht nieuws is Defensie daar geen voorstander van, vertelt Hazelhoff Heeres. Als een militair op missie direct vanuit Nederland hoort dat er thuis iets mis is, kan hij emotioneel van slag raken, wat je Ik heb diep respect voor de militair die met volle bepakking in de bloedhitte op patrouille gaat in moeilijke operationele omstandigheden niet moet hebben. En, vult Hartgers aan, stel dat hij onbereikbaar is? Dan moet de familie thuis lang, misschien wel te lang, op antwoord wachten. Nee, als je een bericht via het Sitcen naar het uitzendgebied stuurt, zijn zowel het thuisfront als de uitgezonden militair verzekerd van een professionele begeleiding. Op zijn kop Hazelhoff Heeres begeleidde in Kunduz circa dertig verdrietige berichten. Ze stevende niet zelden met lood in de schoenen op de geadresseerde af. Je zet toch iemands leven compleet op zijn kop, hè, verzucht de marineofficier. Maar hoe graag een bmw er de militair ook helpt, hij neemt altijd een professionele houding aan en beheerst de emoties die ook hij kan hebben. Hartgers, die in Adana twintig slechte berichten binnenkreeg: De militair moet het lijden toch echt zelf dragen. Vooral jonge militairen reageerden in eerste instantie met ongeloof op een beroerde boodschap, vaak zelfs min of meer apathisch, weet Hazelhoff Heeres. Later, in het gezelschap van hun maten, realiseerden ze zich wat er Natanya Hartgers voelde zich als een vis in het water bij de Patriotmissie. Links adjudant Harry Ummels. Foto Bas van Mullekom.
18 19 Integer geregeld Elke maand bespreken de Centrale Adviseurs Integriteit Defensie (CAID) in de Pijler een onderwerp over integriteit. De adviseurs zijn Liesbeth de Stoppelaar, majoor Marcel Hendriksen, drs. Jorien Gielen-Buurman en de Functionaris Integriteitzorg (FIZ) mr. Nynke Wygman. Het thema dat zij behandelen gaat dieper in op één van de zogeheten dilemmakaartjes die het CDC-personeel de weg wijzen bij integer gedrag. Dit keer een artikel van Nynke Wygman over wat er kan gebeuren als collega s elkaar geld lenen. Van lenen komt wenen Frances Hazelhoff Heeres in gesprek met een klant. Foto Bart Nijs Fotografie. aan de hand was en kwamen de emoties wel los. Dat is de kracht van saamhorigheid. Oudere militairen reageren weer anders, merkte Hazelhoff Heeres. Toen ze iemand vertelde dat het slecht ging met zijn vader, werd de man emotioneel, maar probeerde tegelijkertijd sterk te blijven. Met een slecht bericht zet je iemands leven op zijn kop Reden: vooral de oude garde vindt het moeilijk om in een groep emoties te tonen. Hazelhoff Heeres: Dat heeft te maken met de cultuur in de krijgsmacht. Daarin toon je niet zomaar emoties, want die kunnen op een verkeerd moment tot een ongewenste reactie leiden. Zoals dus onder operationele omstandigheden. Drie b s Naast slechts nieuws doorgeven, ving Hazelhoff Heeres in Kunduz slachtoffers van ongevallen op (traumaopvang). Daarin draaide alles om drie b s: bad, bed en brood. We lieten de slachtoffers na een ongeluk bij ons stoom afblazen en vertelden dat wij er waren om ze te helpen. Daarna lieten we ze met rust en konden ze eventueel eten en slapen. Wij hielden wel een oogje in het zeil om hun uiteindelijke reactie op het ongeluk te peilen. Kunduz was voor Hazelhoff Heeres, in 1989 in dienst gekomen als matroos, haar eerste uitzending als bedrijfsmaatschappelijk werker en haar eerste landmissie. Daarvoor draaide ze alleen zeemissies, zoals in de Golfregio en voor de kust van het voormalige Joegoslavië. Nu weet ik nu hoe heftig een landmissie kan zijn. Ik heb diep respect voor de militair die met volle bepakking in de bloedhitte op patrouille gaat. Ook weet ik nu hoe het is om je partner en kinderen lang in Nederland te moeten achterlaten. Dat is zwaar, maar hanteerbaar. Hartgers beleefde in Turkije haar derde uitzending, na Kosovo en Albanië. Ook voor haar was het de eerste als bedrijfsmaatschappelijk werker. De landmachtmilitair gaat zo weer op missie en dat niet alleen omdat ze militair is. Een bmw er werkt graag met mensen. Lenen of laten? Papieren geld, munten of digitaal geld: we hebben het allemaal nodig. Voor niets gaat de zon op. In tijden van bezuinigingen binnen Defensie gaan de gesprekken vaak over miljarden en minder over de kleine bedragen die we wel eens aan elkaar lenen, omdat we even krap bij kas zitten. Bijvoorbeeld wanneer je er bij de kassa van het bedrijfsrestaurant achter komt dat er toch niet genoeg op je chipknip staat. Terugbetalen komt wel. Of je betaalt de volgende keer de lunch. Bij verjaardagscadeautjes wordt ook wel eens wat voorgeschoten voor een andere collega. Dat is niet iets waar we ons zorgen over moeten maken. Er is dan ook geen regelgeving of beleid voor onderlinge geldverstrekking. Kennelijk is er op dat vlak geen probleem bij Defensie. De Centrale Adviseurs Integriteit Defensie (CAID). V.l.n.r. Liesbeth de Stoppelaar, Marcel Hendriksen en Nynke Wygman. Op de voorgrond Jorien Gielen-Buurman. Foto Hans Lebbe. Waar wij, de CAID, steeds vaker over horen, zijn leningen tussen collega s van duizenden euro s. We sloegen stijl achterover van verbazing toen we van een lening van een paar ton van de ene collega aan de andere hoorden. Dat doe je toch niet? Wel dus. De geldlener kwam onverwacht te overlijden en daar sta je dan met je niet schriftelijk vastgelegde lening. Vertrouwen in je collega is mooi, maar je koopt er weinig voor bij de erfgenamen. Van ruilen komt huilen, luidt het spreekwoord. Nou, van lenen komt wenen. Niet verboden De ellende is soms niet te overzien: collega s die elkaar wantrouwen omdat niet, niet op tijd of niet alles wordt terugbetaald. Leidinggevenden die niet weten wat ze met klachten over wanbetalers aan moeten. Zich afvragen of zij er wel iets mee moeten en kunnen. Ruzies onderling op de afdeling. Collega s die niet meer met elkaar willen samenwerken. Aangiftes van oplichting bij de Nationale Politie. En wat dan? Er staat toch nergens dat geld lenen verboden is? Dat klopt. Maar moet het dan ook altijd maar kunnen? Wij denken van niet. Zelfs als er nog geen sprake is van niet terugbetalen, kan het lenen van geld aan collega s de onderlinge verhoudingen al aantasten. Afhankelijk zijn van de goede wil van de ander om je geld terug te krijgen, kan een gevoel van afhankelijkheid geven. Maar ben je dan nog wel objectief over het werk van die ander? Durf je hem nog aan te spreken? Of wacht je toch maar even totdat je je geld weer terug hebt? Als de kwestie escaleert en er gesteggel en ruzie ontstaat over de terugbetaling, dan hebben leidinggevenden weinig mogelijkheden. Op de partijen inpraten om tot een oplossing te komen, is eigenlijk het enige. Defensie is geen partij in onderlinge, civiele verhoudingen en kan dus geen oplossing afdwingen. Pas als mensen ongewenst gedrag vertonen, bijvoorbeeld doordat de één de ander intimideert, kan de leidinggevende maatregelen treffen. Overigens lijkt het ons verstandig als die het gesprek aangaat en vraagt waarom iemand zoveel geld nodig heeft, ondanks de taboesfeer die er omheen hangt. Staat het water hem tot aan de lippen? Is er een situatie ontstaan waardoor zijn betrouwbaarheid en zijn Verklaring Geen Bezwaar (VGB), en daarmee dus zijn baan bij Defensie, in gevaar komt? Medewerkers in chantabele situaties zijn immers verdacht als er geld of spullen weg zijn of informatie is gelekt. Het is beter om medewerkers daartegen te beschermen en tijdig hulp te bieden. Bedrijfsmaatschappelijk werkers kunnen hierbij helpen. Maar dan is het wel belangrijk dat de medewerker het probleem durft aan te kaarten en zich laat helpen. Uit de taboesfeer We hebben in Nederland onze mond vol van minder regels. Prima, misschien zijn die bij dit onderwerp wel niet nodig. Het zou ook prachtig zijn als schuldenproblematiek uit de taboesfeer wordt gehaald en mensen hierover op de eigen afdeling van gedachten wisselen. Vooral over waar de grenzen zouden moeten liggen. Wanneer zou je in een chantabele positie terecht kunnen komen, ook als het om je functie gaat? Weet iedereen dat Defensie hulp biedt als je onverwacht in de ellende terecht komt? Dat kan iedereen toch overkomen. Denk maar aan (vecht)scheidingen, dubbele woonlasten, baanverlies van een partner, langdurige ziekte, of als er tijdens een storm twee bomen op of in je huis vallen.
20 21 REPORTAGE Pijler 10 Voordelen digitale tijdschriften Altijd en overal toegang tot het laatste defensienieuws Snel het nieuws scannen én meer verdieping Toegang tot extra fotomaterieel en filmpjes Artikelen, foto s en filmpjes delen op sociale media Een nieuwsbrief informeert je automatisch over de nieuwste uitgave Met één klik meld je je ook aan voor de andere Defensiebladen Geen oud papier Het was echt kick allemaal Tekst tweede luitenant Johanna van Waardenberg Foto Mediacentrum Defensie Manschappen en onderofficieren maken Techbase tot een succes "Ik zie blije, enthousiaste bezoekers die woorden als gaaf en cool roepen. Dat alleen al zegt genoeg." Projectofficier kolonel Harold de Jong steekt zijn tevredenheid over Techbase niet onder stoelen of banken. Maar liefst 15.0000 jongens en meisjes kwamen vorige maand in Amsterdam op deze wervingsmanifestatie van Defensie af. Eén van hen, Jelmer Branderhorst, weet het zeker: "De ingrijpende reorganisaties en de onzekere toekomstvooruitzichten van Defensie zijn voor mij geen reden om een andere carrièrekeuze te maken." Jelmer Branderhorst ziet kansen bij Defensie. Het industrieterrein NDSM-werf in Amsterdam is speciaal voor het evenement omgetoverd in een militaire basis. Van brievenbus naar inbox De personeelsbladen van Defensie gaan in 2014 digitaal. In februari verschijnt de laatste papieren uitgave van de Pijler. Het blad gaat vanaf dan verder als online magazine. Abonneer je nu gratis op de digitale nieuwsbrief en dan weet je als eerste wat het laatste defensienieuws is: in woord, beeld en geluid op je computer, tablet en smartphone. Digitaal tijdschrift ontvangen? Zo doe je dat! Het militair materieel laat de jeugdige bezoekers de wereld buiten het terrein voor even vergeten. Belangrijk Brommende pantserwagens, imposante helikopters, gecamoufleerde tenten en ander militair materieel laten de bezoekers de wereld buiten het terrein voor even vergeten. We hebben alles tot in detail uitgedacht, vertelt De Jong. Meld je aan met je persoonlijke e-mailadres: de video s van de digitale bladen zijn niet beschikbaar via Mulan of Internet op de werkplek Na aanmelding ontvang je een bevestigingsmailtje. Klik op de internetlink. Een welkomstmailtje verschijnt in je inbox. Stap 1: Surf Ga naar www.defensie.nl/abonneren Stap 2: Kies Kies de Defensiebladen waarop je een abonnement wilt. Stap 3: Mail Laat je persoonlijke e-mailadres achter. Stap 4: Bevestig Je ontvangt direct een ontvangstbevestiging per e-mail. Klik op het internetlinkje. Stap 5: Lees Maandelijks krijg je een nieuwsbrief met de inhoudsopgave en link naar het nieuwe digitale tijdschrift. Geen mail ontvangen? Kijk in je spammail. Betalende abonnees die hun abonnementsgeld al voor 2014 hebben betaald, kunnen contact opnemen met Abonnementenland: klantenservice@aboland.nl www @ De opgegeven e-mailadressen worden alleen gebruikt voor de versturing van nieuwsbrieven van de online magazines
22 23 Mijn werkplek Elke maand komt in de Pijler een CDC er aan het woord over zijn werk. Wat doet hij, wat maakt hij mee, wat vindt hij de leuke kanten van zijn baan? Sergeant-majoor Mees Soffers is medewerkerster Logistiek op het regiokantoor van het Facilitair Bedrijf Defensie (FBD) op de Trip van Zoudtlandtkazerne in Breda. Ik kijk nergens meer van op De medewerkster Logistiek Soffers werkt voornamelijk vanachter haar bureau. Foto Fons Strijbosch. Na negen maanden regiokantoor verbaast Soffers zich niet meer over alle aanvragen die binnenkomen. Foto Fons Strijbosch. Samen met drie collega s behandelt Soffers aanvragen voor goederen die CDC-servicebalies in de omgeving van Breda bij het regiokantoor indienen. Elke keer als een aangevraagd artikel binnenkomt, wrijft zij zich in de handen. Vooral als het veel tijd en moeite kostte om eraan te komen. Ik ga heel ver om mijn doel te bereiken en ben servicegericht. Tekst: Jack Oosthoek De CDC-balies bevinden zich op de vliegbases Woensdrecht en Gilze Rijen, het hoofdkwartier van het Commando Luchtstrijdkrachten, de Nederlandse Defensie Academie, de Koninklijke Militaire Academie en bij het Korps Commando Troepen. Stuk voor stuk vormen ze het loket waar personeel via een behoeftestelling spullen kan aanvragen. Koffiebekers en kannen, stekkers, vlaggen, kantoorartikelen, televisies, wasmachines, keukengerei, kantoorartikelen. Je kunt het zo gek niet bedenken of de mensen bestellen het, grinnikt Soffers die in de eerste weken van haar plaatsing in Breda (1 april) van de ene in de andere verbazing viel. Zovéél aanvragen voor artikelen? Zovéél diversiteit? Dat had ze nog nooit meegemaakt. Nu weet ze niet meer anders. Ik kijk nergens meer van op. Het is de commandant van een eenheid die een verzoek bij een servicebalie indient. Hij fungeert als filter en bekijkt of een aanvraag nodig is. Staat de kleur van je bureaustoel, van een tafel- kleed of van de gordijnen je niet aan? Dien je verzoek dan maar niet in Bij een positief advies gaat de aanvraag door naar het regiokantoor van het FBD. Het verzoek moet altijd goed gemotiveerd zijn en een operationele noodzaak hebben, benadrukt Soffers. Het geld groeit Defensie niet op de rug. Het vreemdste verzoek dat zij op haar bureau kreeg? Zoals ik al zei, kijk ik nergens meer van op. Maar een stofzuiger voor een Apachehelikopter, wuppies (reclamepoppetjes van stof; red.) en ballonnen voor een feestje vind ik best apart. Pc-muis Wanneer een verzoek in Breda binnendruppelt, diept een medewerker het artikel uit de voorraad op. Ligt het daar niet, dan klopt hij aan bij een bedrijf waarmee Defensie een raamcontract heeft voor het leveren van goederen. Als dat nee verkoopt, dan zoekt de medewerker net zolang op internet totdat hij beet heeft. Dat gebeurt bijvoorbeeld als een artikel bij Defensie niet of nauwelijks voorkomt, zoals een pcmuis voor linkshandigen. Overigens mag het personeel van het regiokantoor tot een bedrag van 1.250 buiten de poort zaken doen. De meeste bedrijven leveren goederen binnen twee tot drie dagen op de Trip van Zoudtlandtkazerne af. Moeten ze uit het buitenland komen, dan duurt het langer. Het gaat dan bijvoorbeeld om printrollen voor een reproductieafdeling of klikozakken voor chemisch afval. Spullen die in ons land nauwelijks te krijgen zijn. Handig De leukste kant van Soffers' werk? De afwisseling. Ik weet s ochtends niet wat er die dag gaat gebeuren. En je komt er hier achter welke artikelen je in ons land allemaal kunt kopen. Ik ga elke dag fluitend naar mijn werk. Ik ben tevreden over wat Defensie voor mij heeft gedaan Mees Soffers is één van de weinige transgenders bij Defensie. Transgenders, legt zij uit, zijn geboren in een lichaam waarin ze zich niet prettig voelen. Op 7 december onderging de landmachtmilitair in Amsterdam een geslachtsaanpassende operatie, waarbij ze onder meer een vaginaplastiek kreeg. Op die dag ben ik als het ware opnieuw geboren, grapt ze. Hoera, het is een meisje. Al in haar jeugd voelde Soffers zich een vreemde in eigen lichaam. Maar ik duwde mijn gevoelens als het ware in een stalen kast weg en deed die op slot. Ook als dienstplichtig soldaat van de Verbindingsdienst op het Kazernecomplex Ede West (1990), voelde zij zich een vreemde eend in de bijt. Ze vermeed bijvoorbeeld om met haar kameraden in dezelfde bad- en doucheruimte te zijn. Ik liep me op te vreten. Soffers had het in dienst echter naar haar zin en werd na een periode als Kort Verband Vrijwilliger (KVV er) in 1996 beroepsmilitair (sergeant 1). Zij vond het niet nodig om over die vreemde gevoelens te praten, omdat ze wel kon leven met dat mannenvolk om zich heen. Slechts één keer kreeg ze ruzie: met een vrouwelijke korporaal. Twee vrouwen als commandant op een schip; dat werkt niet. We zijn overigens via social media vriendinnen geworden, glimlacht Soffers. In 2008, na weer een uitzending naar Bosnië, kwam ze wel uit de kast. Als transgender, want na veel over dit onderwerp te hebben gelezen, had ze ontdekt dat ze geen homoseksueel was. Ik wilde verder met mijn vrouw zijn. Op de Generaal-majoor Spoorkazerne in Ermelo, waar Soffers na de Balkan aan de slag ging, viel haar transgenderidentiteit niet bij iedereen in goede aarde. Sommigen lieten hun afkeer openlijk blijken. De commandant Koninklijke Marechaussee bood haar daarvoor excuses aan. Bij Defensie moet iedereen veilig kunnen werken, ongeacht zijn of haar geaardheid of afkomst, stelde hij. Omdat Soffers het in Ermelo toch niet meer zo naar de zin had, liet zij zich overplaatsen naar 330 Herstelcompagnie in Breda. Na de opheffing daarvan in 2012, kwam zij bij het regiokantoor van het FBD terecht. Vanaf de eerste dag voelde Soffers zich er welkom. In dezelfde periode verklaarden specialisten van een Amsterdams ziekenhuis haar na een even langdurig als indringend onderzoek tot vrouw en begon Soffers met het slikken van vrouwelijke hormonen. Die dag was voor mij een soort Bevrijdingsdag. Soffers ziet op tegen de administratieve rompslomp die aan haar geslachtsveranderende operatie kleeft. Ze moet onder meer haar complete basisadministratie van de heer in mevrouw veranderen. Een andere administratieve horde heeft ze al wel genomen. Sinds medio oktober is Soffers voor Defensie vrouw. Ik moest veel pushen, maar ben tevreden over wat Defensie voor mij heeft gedaan.
Foto van de maand De fotografen van het Mediacentrum Defensie (MCD) maken elke maand in binnen- en buitenland heel wat foto s. Hoewel de meeste beelden van prima kwaliteit zijn, halen ze niet allemaal de publiciteit. De rubriek Foto van de Maand schenkt aandacht aan een opvallend shot dat anders in de anonimiteit zou zijn verdwenen. Sergeant-majoor Gerben van Es fotografeerde deze maanmannen tijdens de civiel militaire oefening Samen Sterker. Daarin trainden de vier veiligheidsregio s in Zuid-Holland met Defensie en civiele partners in het bestrijden van crises. Aan de maanmannen de taak om militairen te behandelen die waren blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Dat gebeurde nadat een trein met een chemische lading aan boord was ontspoord. Van Es is tevreden over de foto omdat volgens hem alles erop staat. Bovendien was hij nog nooit in een douchetent geweest.