Koninklijke Hoogheid, dames en heren,

Transcriptie

1 Toespraak minister Eimert van Middelkoop voor de opening van het symposium Strategische samenwerking met het bedrijfsleven Sourcing, een kwestie van keuzes maken, Koninklijke Militaire Academie, Breda, 18 juni 2008 Koninklijke Hoogheid, dames en heren, Het is een bijzonder genoegen en een eer deze ochtend de Prins van Oranje, Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Willem Alexander in ons midden te mogen begroeten. Welkom ook aan u, medewerkers van Defensie en relaties van Defensie. Met tweehonderd man van onze ondersteunende diensten in de zaal, lopen wij het risico dat gedurende dit symposium onze krijgsmacht krakend tot stilstand komt. Weet u zeker dat de telefoon nog wordt opgenomen bij DTO en is de post een dag eerder naar Afghanistan gestuurd? Een geruststellende gedachte is dat er geen geld wordt uitgegeven als CDC een dag niet geopend is voor de klant. Iedere Defensie-euro verlaat via CDC de portemonnee van deze minister. Ik ben nu anderhalf jaar minister van Defensie. Vanaf de eerste dag word ik dagelijks door de Commandant der Strijdkrachten geïnformeerd over het werk van onze militairen die op uitzending zijn in onder meer Afghanistan en delen van Afrika. Ik ben politiek verantwoordelijk voor hun doen en laten, maar voel mij sterk persoonlijk betrokken. En ik ben niet de enige die hun wel en wee op de voet volgt. Alles wat onze mannen en vrouwen daar doen kan rekenen op grote belangstelling van media, politici en vele betrokken burgers. Alles wat 1

2 daar gebeurt, vindt men interessant, niet alleen het vuurcontact met de vijand, maar ook de geestelijke zorg voor onze militairen. Ook de post van het thuisfront die wekelijks wordt ingevlogen. Ook de mogelijkheden die onze militairen hebben om het Europees Kampioenschap voetbal te volgen. En ook of zij Hollandse Nieuwe en zomerkoninkjes te eten krijgen. Ondanks alle ontberingen durf ik met overtuiging te zeggen dat we het goed voor elkaar hebben. En dat is voor een belangrijk deel de verdienste van de medewerkers van het Commando DienstenCentra! U weet als CDC-medewerker of als relatie van het CDC, waarschijnlijk beter dan ik dat hierachter een complexe operatie schuilgaat met zeer deskundige en betrokken mensen. Complex, maar altijd staat de klant centraal. De klant van het CDC is uiteindelijk altijd de defensiemedewerker: de ambtenaar achter het bureau en de militair in het veld. De diensten van CDC zoeken naar de best mogelijk service voor de defensiemedewerker tegen een redelijke prijs. Zo komen we ook bij het thema van vandaag. Want goede service en een redelijk tarief betekenen soms ook dat het beter is om het door een ander te laten doen. Uw commandant, mevrouw Gout, heeft besloten om het vandaag eens over die ander te hebben. Die ander, de bedrijven die worden ingehuurd omdat ze een beter product kunnen leveren. Of omdat ze het veel goedkoper kunnen. Of omdat we het op dat moment niet zelf kunnen leveren. Velen denken dat het uitbesteden van werkzaamheden in missiegebieden iets van de laatste tijd is. Maar ik kan u voorbeelden geven die het tegendeel bewijzen. Nederland kent een lange 2

3 geschiedenis van vruchtbare samenwerking tussen krijgsmacht en bedrijven. Sterker nog, deze samenwerking was onmisbaar voor de stichting van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Het Staatse leger was een bont allegaartje. Tijdens de veldtochten van de Tachtigjarige Oorlog trok dit leger van slag naar slag, met in haar kielzog een stoet van handelaren. Deze stoet noemde men destijds de tros. De tros bestond uit handelaren die de troepen voorzagen van buskruit, kleding en voeding. Het Staatse Leger was voor zijn logistieke ondersteuning geheel afhankelijk van deze civiele ondernemers. Marktwerking was een uitkomst voor de jonge, nog slecht georganiseerde Republiek. Maar het systeem was ook gevoelig voor fraude. Om de vergoeding van de Republiek op te schroeven gaven de commandanten een sterkte op die ver boven de realiteit lag. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat de heren in Den Haag zijn bestolen en dat ze nooit hebben geweten hoe groot hun leger in werkelijkheid was. Tot zover de eerste succesvolle samenwerking tussen krijgsmacht en bedrijfsleven! Natuurlijk moet de overheid, in dit geval Defensie, zich de vraag stellen of het altijd zo verstandig is om werkzaamheden uit te besteden. Welke risico s brengen uitbesteding van werkzaamheden van en voor de krijgsmacht met zich mee? In principe horen geweld en geld verdienen ver uit elkaar te liggen. Terecht zijn er vanuit ons parlement kritische vragen gesteld over Amerikaanse beveiligingsbedrijven als Blackwater die in uitzendgebieden actief zijn. Hoe ver reikt de politieke verantwoordelijkheid nog als hij taken uit het geweldsmonopolie van zijn krijgsmacht uitbesteedt aan particulieren. Toch is het goed dat wij voor bepaalde taken op bedrijven kunnen rekenen. In Uruzgan verzorgt een Zwitserse cateraar de maaltijden van onze militairen en wij huren onder 3

4 meer Oekraïense transportvliegtuigen in om goederen naar onze bases in Afghanistan te vervoeren. We huren ze in omdat we de capaciteit zelf niet hebben, omdat zij het veel goedkoper kunnen dan wijzelf of omdat zij veel meer ervaring hebben met dergelijke opdrachten dan onze eigen diensten. Voorbeelden van een prima samenwerking, van belang hierbij is wel dat regie en aansturing vanuit onze eigen organisatie plaatsvindt. Het kabinet heeft de Adviesraad voor Internationale Veiligheid een jaar geleden gevraagd zich eens te buigen over een verstandig beleid voor de inhuur van bedrijven. We wilden ook een oordeel over de manier waarop we dat nu in missiegebieden doen. Het onderwerp krijgt steeds meer politieke en juridische aandacht. De adviesraad wijst ons in haar rapport op de risico s en is ronduit tegen het inzetten van beveiligingsbedrijven. Veel van de adviezen nemen we over, omdat het kabinet ook ziet wat de risico s zijn van inzet van bedrijven in missiegebieden. Wie is bijvoorbeeld aansprakelijk voor de consequenties van het handelen van de bedrijven? Maar ook: waar halen we de capaciteit vandaan om te voorzien in de enorme capaciteit die we nodig hebben voor het bewaken van de buitengrenzen van onze kampen in Uruzgan. En ondanks het opleiden van de lokale politie en het leger, moeten we een beroep doen op lokale beveiligingsbedrijven, ook al is de adviesraad daar geen voorstander van. We hebben gewoon niet genoeg mensen om dit allemaal zelf te doen. Koninklijke Hoogheid, dames en heren, Bij Defensie worden voor tal van werkzaamheden bedrijven ingeschakeld. We zijn geneigd ons te concentreren op de samenwerking met bedrijven rondom de bekende operaties van de krijgsmacht, zoals in 4

5 Uruzgan. Maar Defensie werkt dagelijks samen met bedrijven, vooral ook in Nederland voor ogenschijnlijk minder spannende zaken. De meesten van u zijn waarschijnlijk op hun Defensiepas met een taxi van Connexxion gekomen. Een samenwerking aangaan betekent niet dat je tekort schiet. Het is een kwestie van slim omspringen met je eigen mensen en met het geld van de belastingbetaler. En die verplichting voelt een CDC-medewerker dagelijks. Het is waardevol dat u vanuit dat gevoel vandaag van gedachten wisselt. Ik wens u een nuttige en aangename bijeenkomst. 5