www.jooplengkeek.nl Vreemd vermogen op lange termijn Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen: 1. Onderhandse lening. 2. Obligatie lening. 3. Hypotheek. 1
Onderhandse lening Een onderhandse lening is een lening op lange termijn die door 1 geldgever wordt verstrekt 4 voordelen: 1. Er kan worden onderhandelt over de voorwaarden. 2. Geen emissiekosten. 3. Lage administratie kosten. 4. Het kan snel geregeld worden. 2
Opgave 1 huiswerk Hoeveel partijen zijn bij een onderhandse lening betrokken? De geldgever en de lener. Hoe komen institutionele beleggers aan geld? De pensioen en verzekeringspremies. Onderhandse lening van 2.000.000, looptijd 10 jaar en een rente percentage van 6,75%. Hoeveel interest in het 8e jaar? Na 7 jaar is er nog een lening van: 600.000 ( 1.400.000 is afgelost van de 2.000.000) De interest is dus: 6,75% van 600.000 = 40.500 3
Opgave 2 huiswerk Wat is een onderhandse lening? Een onderhandse lening is een lening op lange termijn die door 1 geldgever wordt verstrekt. Wie verstrekken er onderhandse leningen? Institutionele beleggers. Noem 2 voordelen van een onderhandse lening. 1. Er kan worden onderhandelt over de voorwaarden. 2. Geen emissiekosten. 3. Lage administratie kosten. 4. Het kan snel geregeld worden. 4
Obligatielening een obligatielening is een geldlening op lange termijn die in kleine delen is opgesplitst Een obligatie is een bewijs van deelneming in een geldleninglening De lening moet worden terugbetaald (aflossing). Deze aflossing kan: 1. Aflossing in 1 keer aan het eind van de looptijd 2. Aflossing in gedeelten (per jaar) 3. Het inkopen van de obligaties. (dit is min of meer hetzelfde als aflossen) Het kopen en verkopen van de obligaties en het ontvangen van de rente gaat via de bank. 5
De prospectus van de obligatielening In de prospectus worden de bijzonderheden van de obligatielening toegelicht. Voor een obligatielening wordt ingeschreven. (je geeft aan dat je een obligatie wilt kopen) Als de vraag van de kopers groter is dan de obligatie lening, dan wordt een gedeelte toegewezen en een hogere uitgifte koers vastgesteld. 6
Opgave 3 huiswerk a) Wat is een obligatielening? Een obligatielening is een geldlening op lange termijn die in kleine delen is opgesplitst b) Wat is een obligatie? Een obligatie is een bewijs van deelneming in een geldlening. c) Op welke manieren kan een obligatielening worden afgelost? 1. Aflossing in 1 keer aan het eind van de looptijd 2. Aflossing in gedeelten (per jaar) 3. Het inkopen van de obligaties. (dit is min of meer hetzelfde als aflossen) 7
Opgave 3 huiswerk d) Noem 3 zaken die in een prospectus staan. Het te lenen bedrag. Het tijdstip van inschrijven. De datum waarop de toewijzing en de koers bekend wordt gemaakt. Op welke datum de obligatie moet worden betaald. Hoe en op welke data er afgelost gaat worden. e) Waarom wil de overheid of een bedrijf de obligatie soms vervroegd aflossen? Wanneer er geld beschikbaar is dan kan er afgelost worden en hoeft er dus minder rente betaald te worden. Als de rente is gedaald dan is de obligatie duurder dan de marktrente. 8
Opgave 4 huiswerk a) Gaat de onderneming vervroegd aflossen? Nog te betalen rente: 5 * 8% * 1.000.000 = 400.000 Nieuwe lening: rente: 5 * 6% * 1.000.000 = 300.000 Boete: 3% van 1.000.000 = 30.000 Vervroegd aflossen is goedkoper. b) Bereken het voordeel Voordeel: 400.000-300.000-30.000 = 70.000 9
Opgave 5 huiswerk Noem de verschillen tussen aandelen en obligaties aandelen Mede eigenaar Eigen vermogen Permanent (blijvend) vermogen Medezeggenschap Groot risico Aandeelhouder krijgt dividend als vergoeding Dividend afhankelijk van het resultaat obligaties Een lening Vreemd vermogen Tijdelijk vermogen Geen zeggenschap Weinig risico Obligatie houder krijgt rente als vergoeding Rente percentage is vastgesteld 10
Opgave 6 huiswerk Obligatielening 800.000 van 6,5% Obligaties 100 nominaal, uitgifte koers 101% Ontstaat er agio? Ja, de uitgifte koers is 101 en dat is hoger dan de nominale waarde. 11
Opgave 7 huiswerk Aandelenvermogen 2.000.000 nominaal aandelen 25 nominaal, uitgifte koers 125 Obligatielening 3.000.000 Rente 6% ; nominale waarde 100 ; uitgifte koers 99% a) Bereken de opbrengst van de aandelenemissie Er worden 2.000.000 / 25 = 80.000 aandelen uitgegeven De uitgifte koers is 125 De opbrengst is dus: 80.000 * 125 = 10 miljoen euro b) Bereken de agio De agio is: 80.000 * 100 = 8 miljoen euro c) Waarom worden de obligaties beneden pari geplaatst? De rente van 6% is kennelijk lager dan de marktrente 12
De hypotheek Een hypothecaire lening is een lening op onderpand van onroerend goed (gebouw) In het boek worden 3 vormen onderscheiden: 1. De lineaire hypotheek 2. De spaarhypotheek (inmiddels niet meer mogelijk) 3. De annuïteiten hypotheek Daarnaast bestaan ook de aflossingsvrije hypotheek en een beleggingshypotheek (allebei zeer risicovol) 13
Opgave 8 In les Waarom kiest Irma voor een hypothecaire lening? Ze heeft het geld niet en dit is een goedkope manier om aan geld te komen. Waarom leent de bank graag geld uit in de vorm van een hypotheek? De bank verdient geld en loopt niet zoveel risico. Het huis kan verkocht worden als de rente en aflossing niet betaald kunnen worden. Is de bank hypotheekgever of hypotheeknemer? De eigenaar geeft de bank het recht het huis te verkopen en is dus de hypotheekgever. De bank is de hypotheeknemer. 14
De lineaire hypotheek bij een lineaire hypotheek is wordt er elke periode (maand) een zelfde bedrag afgelost op de lening De rente die je betaalt voor een hypotheek mag je in mindering brengen op je inkomen. Daardoor betaal je dus minder belasting! Voordeel lineaire hypotheek: De rentekosten worden elk jaar lager. De schuld wordt steeds kleiner. Nadeel lineaire hypotheek: De uitgaven zijn de eerste jaren hoger dan later (terwijl je waarschijnlijk juist de eerste jaren geld nodig hebt). Het belastingvoordeel neemt af. 15
De belastingschijven (2014) 16
De belastingschijven (2014) 17
Eigenwoningforfait (2014) 18
Opgave 9 huiswerk Hypotheek van 240.000, interest 7%, aflossing 30 jaar, (beiden aan het eind van het jaar). a) Bereken de interest aan het einde van het eerste jaar. 7% van 240.000 = 16.800 b) Bereken het jaarlijks af te lossen bedrag. 240.000 / 30 jaar = 8.000 c) Bereken de schuldrest aan het eind van het 11 e jaar. Er is 11 * 8.000 = 88.000 afgelost. De restschuld is dus: 240.000-88.000 = 152.000 d) Bereken de te betalen interest in het 12 e jaar. 7% van 152.000 = 10.640 19
Opgave 9 huiswerk Hypotheek van 240.000, interest 7%, aflossing 30 jaar, (beiden aan het eind van het jaar). e) Bereken het bedrag dat over het 20 e jaar aan aflossing en interest moet worden betaald. Na 19 jaar is de restschuld 240.000 19 * 8.000 = 88.000 De interest in het 20 e jaar is dus: 7% van 88.000 = 6.160 De aflossing is elk jaar hetzelfde dus: 8.000 f) Noem een voordeel van een lineaire hypotheek. De te betalen interest wordt elk jaar minder. g) Noem een nadeel van een lineaire hypotheek. Het belastingvoordeel wordt minder. 20
Opgave 10 huiswerk Hypotheek van 125.000, interest 8%, aflossing 20 jaar, Bereken het belastingvoordeel in het eerste jaar a) Belastbaar inkomen 20.000 Rente eerste jaar: 8% van 125.000 = 10.000 Huurwaardeforfait: 0,6% van 125.000 = 750 Zonder de aankoop van het eigen huis is de belasting: Schijf 1: 34,15% van 17.046 = 5.821,21 Schijf 2: 41,45% van ( 20.000-17.046) = 1.224,43 Totaal: 7.045,64 Na aankoop wordt het belastbaar inkomen: 20.000-10.000 + 750 = 10.750 Met de aankoop van het eigen huis is de belasting: Schijf 1: 34,15% van 10.750 = 3.671,13 Voordeel: 7.045,64-3.671,13 = 3.374,51 21
Opgave 10 huiswerk Hypotheek van 125.000, interest 8%, aflossing 20 jaar, Bereken het belastingvoordeel in het eerste jaar b) Belastbaar inkomen 40.000 Zonder de aankoop van het eigen huis is de belasting: Schijf 1: 34,15% van 17.046 = 5.821,21 Schijf 2: 41,45% van ( 30.631-17.046) = 5.630,98 Schijf 3: 42% van ( 40.000-30.631) = 3.934,98 Totaal: 15.387,17 Na aankoop wordt het belastbaar inkomen: 40.000-10.000 + 750 = 30.750 Met de aankoop van het eigen huis is de belasting: Schijf 1: 34,15% van 17.046 = 5.821,21 Schijf 2: 41,45% van ( 30.631-17.046) = 5.630,98 Schijf 3: 42% van ( 30.750-30.631) = 49,98 Voordeel: 15.387,17-11.502,17 = 3.885 c) Welke conclusie kun je trekken? Hoe hoger het inkomen, hoe hoger het belastingvoordeel 22
De spaarhypotheek bij een spaarhypotheek wordt er niet per jaar afgelost maar alles aan het eind van de looptijd. (daarvoor betaal je premie) De som van premie + rente is elk jaar gelijk. Voordeel t.o.v. lineaire hypotheek: De kosten zijn elk jaar gelijk. Doordat de rente hoog is, is ook het belastingvoordeel hoog. Nadeel t.o.v. lineaire hypotheek: De rente die betaald wordt is hoog. Het rente percentage dat je moet betalen is hoger dan de vergoeding op de spaarpremie. 23
Opgave 11 huiswerk a) Geef een controle berekening voor de maandlasten 8.000 (interest) - 3.280 (belastingvoordeel) + 4.400 (spaarpremie) = 9.120 per jaar, dus 9.120 / 12 = 760 per maand b) Bereken de totale interestvergoeding die ontvangen wordt op de gestorte premies. De spaarpremie is 20 * 4.400 = 88.000 Na ontvangt hij 160.000 waarmee de lening wordt afgelost. De vergoeding (extra ontvangsten) zijn dus: 160.000-88.000 = 72.000 c) Bereken het interest bedrag wat uiteindelijk betaald wordt. De betaalde interest is 20 * 8.000 = 160.000 Het belastingvoordeel is: 20 * 3.280 = 65.600 Er wordt dus 160.000-65.600 = 94.400 aan interest betaald. d) Noem een voordeel van de spaarhypotheek e) Noem een nadeel van de spaarhypotheek. (zie vorige slide) 24
De annuïteitenhypotheek bij een annuïteitenhypotheek neemt de aflossing elke jaar toe en de interest elk jaar af. De som van interest en aflossing is elke periode gelijk. Voordeel annuïteitenhypotheek: De rentekosten zijn in het begin hoger en dus ook het belastingvoordeel. Door het grotere belastingvoordeel zijn de kosten in het begin lager en later hoger. Dit is prettig als je inkomen gaat stijgen. Nadeel annuïteitenhypotheek: Het belasting voordeel wordt steeds kleiner. Aangezien de kosten aan het eind dus hoger zijn is het wel prettig als de hypotheek is afgelost als bij pensionering. 25
Opgave 12 huiswerk a1) Waarom is de interest in het eerste jaar 20.000? 8% van 250.000 = 20.000 a2) Waarom is de aflossing in het eerste jaar 9.207,39? Het maandbedrag is 29.207,39 en de interest 20.000 Dus blijft voor de aflossing 29.207,39-20.000 = 9.207,39 a3) Waarom is de schuld aan het eind van het jaar 240.792,61? Aan het begin van het jaar is de schuld: 250.000 Er wordt 9.207,39 afgelost, blijft over 250.000-9.207,39 = 240.792,61 a4) Waarom is het belastingvoordeel 7.600? De belastingaftrek is 38% van de interest, dus 38% van 20.000 = 7.600 a5) waarom zijn de maandlasten 1.800,62? Interest + aflossing- belastingvoordeel is: 20.000 + 9.207,39-7.600 = 21.607,39 Dit is 21.607,39 / 12 = 1.800,62 per maand 26
Opgave 12 huiswerk b) Aan welk bedrag is de optelling van de aflossing gelijk? De lening c) Hoeveel interest zou je bij een spaarhypotheek betaald hebben? Elk jaar 8% van de lening die pas aan het eind van de looptijd wordt afgelost. Dus 8% van 250.000 = 20.000 per jaar Dus 15 * 20.000 = 300.000 gedurende de hele looptijd. 27
Opgave 12 huiswerk d) Geef een berekening van de maandlasten in het 6 e, 10 e en het 15 e jaar 6 e jaar Annuïteit (interest + aflossing): 29.207,39 ; interest: 15.678,71 ; belasting aftrek: 38% ; belastingvoordeel: 38% van 15.678,71 = 5.957,91 Wat zijn de maandlasten? Interest + aflossing belastingvoordeel = 15.678,71 + 13.528,68-5.957,91 = 23.249,48 per jaar Dit is 1.937,45 per maand 10 e jaar Interest + aflossing belastingvoordeel = 29.207,39-4.104,67 = 25.102,72 per jaar Dit is 2.091,89 per maand 15 e jaar Interest + aflossing belastingvoordeel = 29.207,39-822,13 = 28.385,26 per jaar Dit is 2.365,43 per maand 28
Opgave 12 huiswerk e) Welke conclusie kun je trekken met betrekking tot de maandelijkse lasten? De maandelijkse lasten worden hoger. f) Voor wie is de annuïteitenhypotheek aantrekkelijk? Als het inkomen toeneemt. g) Verklaar het verschil tussen de aflossing in het 15 e jaar en de schuldrest aan het eind van het 14 e jaar. Afrondingsverschillen per maand 29
Opgave 13 In les a) Noem een nadeel van de lineaire hypotheek t.o.v. de spaarhypotheek Minder belastingvoordeel b) Wat is het verschil tussen een hypotheek en een hypothecaire lening? Bij een hypothecaire lening heeft de geldgever het recht van hypotheek. (het huis wordt verkocht als de rente en aflossing niet wordt betaald) c) Wat is het eigenwoningforfait? Dit is het bedrag dat bij de inkomsten wordt opgeteld en waarover je dus belasting betaald. 30
Opgave 14 In les a) Is een obligatielening (6 jaar) op de geld markt of de kapitaalmarkt? Langer dan een jaar dus de kapitaalmarkt b) Waarom komt een hypothecaire lening niet in aanmerking? Het pand is gehuurd en kan dus niet verkocht worden. Er is dus geen onderpand wat in hypotheek kan worden gegeven. c) Wat is een obligatielening Een lening met een lange looptijd die is onderverdeelt in kleine gedeelten. d) Van welke wijze van aflossen wordt bij een obligatielening gebruik gemaakt? Waarschijnlijk wordt na 6 jaar in 1 keer afgelost. e) Welke andere mogelijkheden zijn er om een obligatielening af te lossen? Elk jaar loten welke obligaties worden afgelost. De obligaties inkopen door het bedrijf zelf. 31